Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
23 articles on this Page
Advertising
AUtudiwch y Gelyn. OWNHWOFF EICH COBPH YN AMDDIFFYNFA RHAG AFIbiO VD .10-0- • V BLOOD ^■^APfLLSf/ ^CAINS"^ v iq U G H E S'S' BLOOD PILLS Yn Brashau a Phuro y Gwaed, yn Crylhau a Rheoleiddio yr Y Btumog, yn Gosod yr Afu mewi nyww a Chyfwr i Weithio, yn Cynhyrfu'n Iichuaol-Weithrediad yr Arenau, yn Caaarnhau y Kervea, yn Crmh ell Llifiad Iachusol o'r Bile, yn Clilio v Groen o bob nam, yn Rheoleiddio y Coluddion. ac yn Fiodau Iechyd i'r Gruddiau. 1 T HAS HUGHES'S BLOOD PILLS 4 YN ATTAL A IACHAU J Scurvy, Croen-aortaaau Corntaydon, Eczema, Scrofula Erysipelas (y Blast), Ten-Been Afn ddrwg, Rhwymedd, Gwen dxd Nerves. Blinder Ymeiiydfloi. Iselder isbryd, ¥ Jilet, Cw»g- fethiant, Anhwylder yr ArM. au, Gwynegon, Difyg Trait (Indigestion) Biliousn* (Jefn-Boen. ST1 WCH AR JjtJDB MARK HWX— I 8EF LLUN AB BOB e ,am v- Y GALOIt BLWCH. Hzs Hwm TVYLT, TDyw. WTB A. Y mae y PILLS hyn yn Gyfaddas ( GWRAOKDD, ac Anmbrisiadwy i I MKTEION A MKHCHKD. Y maont yn iacbau ar ol i bob peth aral' fetmi. Heb oedi danfonweh am Flwch o HUGHES'S 81 0QD Pf LLS. Gwerthir kwynt gan bob Chemist a Gwertbwyj Patent Medicines am Is He. 28 9c, 48 foe. net. danfoner eu gworth mewn Stamps neu P. 0 i'i Gwneathnrwr, JACOB HUGHES, Manufacturing Chemist. Penarth, Cardiff. Ar Werth yn America gan R. D. William* Chemist Plymouth, Penn. COMERS BALM! ELf AT BOB CLWYFl GOMER'S RALM a iacha Glwvfau ar > Traed, Cluniau, Pen, Gwddf, Erysipelas. Manau Llidiog, a Digroenedd, Cornwydor Crawnllyd. GOMER'S BALM a Iacha Ddwylaw Tor tadol, Llygaid ac Amrantau Dolurus, Crafu GOMER'S BALM a iacha Fronau a Phen- Bronau Dolurus, Piles, Traed Chwyse^ Toriadau allan, Crach yn Mhenau a G wyneo- au Plant, Lygriadau a Llosgiadau yn mho' than o'r orff. Y mae GOMER'S BALM yn hynod effoith iol at bob math o Glefydau allanol y corph Rhodder prawf arno. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwyi Patent Medicine, am Is lie y blwch, neo danfoner eu gwerth mewn stamps, at y dar- ganfyddwr,— JAuOB HTJGHRS MANUFACTURING CHEMIST, PENARTH CARort'F RRODU BENAFCELFYDDY I'R NATUR D DY r (I Y gallu o weled trwy gynorthwy SPECTOLS. STOC FAWR 0 BOB MATH AC AM BOB PRISIAU. WATCHES I WATCHES r Y DEWISIAD MWYAF; Y WATCHES GOREU A RHATAF. ModrWyau Priodasol. Cedwir Stoc Hardd, a rhoddir Anrheg defnyddiol gyda phob Modrwy. Hefyd lie o'r neilldu i'w dewis. WILLIAMS JONES. fKACTICAlj WATCHHAKEK & OPTICIAN, 22, BANGOR STREET, CARNARVON. Clociau o Bob Math Gwneir pob math o Adgyweiriadau yn y modd goreu, ac am brisiau mor resymol ag sydd gyson a gwaith atebol. PAENT CHICAGO, Meddyg iniaechirpob math o G YRN beth b;,tzag fyddo'u hoed, HEB UN. k H y W bOEN, trwy ddefllyddzo PAENT CHICAGO I'W gael mewn potelau SWLLT yr un gan y nifer f wyp-f o fferyllwyr yn Nghymru a Lloegr. 08 methir cael Paent Chicago yu unman anfoner SWLLT mewn stamps GRIFFITH OWEN CHEMIST, HIGH STREET, CARNARVON CLARKE'S B 41 PILLS a warentir i wella pob diffyg ar yr organau dyfrol, yn y naill ryw fel y ilall, yn nghyda gravel a phoen yn y cefn. Gwarentir eu bod yn rhydd oddi- wrth Mercury. Sefydlwyd er's 30 mlynedd. &fewn blychau 4s 6c yr un gan bob fferyllydd a gwerthwr cyltyriau breintiedig yn mhob man. neu anfonir hwy o unrhyw gyfeiriad am 60 stamps gan y gwneuthurwyr, The Lin- coln and Midland Counties Drug Ov-tr^y, Idncol". Watches Clociau, A PHOB MATH 0 Fodrwyau, &c. Y LLE GOREU A RHATAF, I GAEL Y NWYDDAU UCHOD YDYW HEN SHOP JliBN BECEES, STRYD Y LLYN, CAEBNARFON. ROBERTS & OWEN. °ERCHfeNOGION. Vi El: I EI SEFYDLT' GANRIF YN OL NANTLLE VALE. W. GRIFFITH DAVITS. Billposter, Town Crr, Bill Distributor, PENYGROES, R.S.O. j Member of the United Kingdom Biliposters Association. Billposting contracted at the most rcoder- ute terms at Penygrues, Talysam. Nantlle, ] Llanllyfni, &.c. AU orders car«fuUv *nd iprtlmptlv execut P" XT "0 "D.C.L." KIT EXTRACT fa not nodfaine. bft a Palatabl* FOOD and a DIGESTER. Ula<t*n<htfol In taste, saaw 8t assimilation, and fa an Ido" foo4 for old and jro«ui £ i Sold In Botttcs br Chemists sad Grocer*. D.C.L.' Halt and Cod Liver Oil. Prices i ift, 4* 4/6. SOLK MAHTJFACTUITLR*:— The DISTILLERS Co., Limited, EDINBORCII, Ifclw d the Celebrated D.C.L." Y p WMNT VSW'JLRIOL Y PRUDENTIAL, Cyf., Hoibora Bars, London, E.C. Rnanbfirtli Arolygydd: J. W. Jones, 30, Castle square, Caernarfon. 336 CYMERWCH uxAL O'CH LLYGAID. Xid oes dim mcr werthfawr a'r golwg, ac nis gellir cymeryd gormod o drafferth i'w elu. Aiifoner oerdyti at S. Green, 210, iainibeth Road, London, am lyfr yn trin ar y golygon. Dywed wrthych ur1 Enaint Singleton at iacbau y I'ygaid a'i anhwylderau. 300 mlynetkl o gymeriad. Gwftrthir mewn potiau pr- am 2s, gan bob fferyllydd ac ys- t KEATING'S POWDER. KEATING'S POWDER KEATI:NG'S POWDER. Kills PIIM. Bug., Moths, Bsefto Kills fl«as. BURS, Moths, Beetles, Kills Fleas. Bugs, Moths, Beetles. Kills Flsas, Bugs, Moths. Beetles, UNRIVALLED KILLER OF UNRIVALLED KILLER OF ITITBIVALLED KILLEB OP w Kills Flew. Bu*s, Moths, Beetlec (H armless toey.attling but Insects.) Bold only in tins, 3d.. ed,. and is. Only be tore you do get" Retting* FLEAS, BEETLES, MOTHS, BUGS. [PLEAS, BEETLES, MOTHS, BUGS. fLEAS, BEETLES, MOTHS, BUGS. MR D. PARRY, A.U.C.W., ORGANYDD, LLANRWST. DERBYXIR Galwadau i Feimiadu mewn Cyfarfcdydd Llonyddoi ac Eisteddfodau, ac i Arwain CvmantaccM Cerddorol, Cyfeilydd, Organ Recitals, &c. —Cyfeiriad, Bodalaw, Llanrwst. 4^6 I WANTED,—A thoroughly respectable 'V Young Woman, about 30, as Chamber- maid.—Apply Castle Hotel, Conway. 596
Y DINIWED YN CAEL CAM.
Y DINIWED YN CAEL CAM. Gwelwn, eddiwrth y newyddiaduron, ddar- fod i Reithor Fllint ysgrifenu llytiiyT i'r "Times," cyfran o ba un a ddarllenwycl gan- ddo yn yr Eglwys fcreu Sul, yn yr hwn yr honai fod Mr Kliis wed'i marw yn gyfceth- og, a hyny trwy gael ei gynal gan ttermwyr bychain Sir Feirtbnydd. Nis gall ymddyg- iad y rh«^t-hor lai na galw i'r maddwl lawer o ystyriaethau dyna un: Ai dyna. r efengyl j oedd ganddo i'w chyflwyno i'w blwyfolion ar foreu Ai nis gallai gael niywbeth pwy&tessafc i\v drin o'r pwLpud ? Nid rhyfedd y geiwir y jpwipud yn "coward's castle" pan y cymerir mantais arno fel hyn i ymosod ar gymeriadau. Sonir weithiau am "poli- tical Dissenters; pa weinidogion Ymneill- duol a wnasth beth fel hyn? Y mae mor glir a'r dydd mai y clerigwyr sydd yn wleid- vddol; ac yr ydym yn gobeithio nad oes llawer yn eu plith hwy a aent mor bell a Hheith-or Fflint. A dyma ystyriaeth arall, pe buasai fferm- wyr S.r Feirionydd wedi cyna-1 Mr Ellis, pa mwed fuasai hyfy ? Aberthodd ef ei nerth, ei iechyd, ie, a'i fywyd er eu mwyn; bu farw yn gyiit 11a phryd yn herwydd ymroi i lafur j yn ormodol. Atoivvg, a fuasai allan o le iddo I I gael rhyw gyma,int o dal am ei waith? Nid ydym yn tybied. Y mae Ardalydd Salis- bury, ac aelcdau ereill y Llywoclraeth, yn cael eu talu yn dda. A gvfedodd Rheithor. f Fflint ei lais yn eu heroyn hwy ? Os naddo, ( pallam yr ymooda mor erwin ar gymeriad 1 Mr Ellis, a hyny cyn bron i'w gcrft oeri yn y dda«ar? Ai dyma y syniad a fedd cieng- wyr am weddeidd-dra ? Ond, yn nesaf, ymddengys nad oedd un sail i'r haeriad o gwbl. Hu Mr Eilis farw gan adael ar ei ol ryw ddteuddeng mil o bun- noedd: ond nid oedd wedi cael unrhyw gyf- ran o'r rhai hyny oddiwrth amacthwyr Sir I Feirionydd: y cwbl a wnaethant hwy erddo oedd talu treuliau ei ethoiiad unwaith neu I ddwy. Sub y medrodd gasglu y deuddeng mil punnoedd, ynte? Wei, bu mor ffodus a chael tystcb o fil o bunnoedd; ac yn lie gwario y rhai hyny, fel ynfyd, ;r bleserau, rhoddodd hwy i ofal Syr John Brunner; a than ei ddwylaw ef chwyddasant fel caseg. eira. Hyn, yn nghyd a'r anrhegion a dder- byniodd adeg ei briodas, a wnelai y cwbl i I fyny. Ai tybed fod rhywbeth allan o le yn hyn Da fyddai pe bai pob ffortiwn yn cael I ei chasglu mor onest. CWefOtiwn naturiol I ydyw, Pa faint o yinchwiliad a wnaeth y I rheithor cyn dal y marw i fyny fel gwrth- ddrych condemniad gerbron ei blwyfolion? I Na wnaeth ymchwiliad digonol, sydd amlwg. Yn sicr, os clywodd y fath chwedl, amlwg yw iddo fed yn rhy fyrbwyll yn ei chredu, ac yn llawer rhy fyrbwyll wrth ei gwneyd yn gy- hoeddus. Ar ol gweled llythyr Syr John Brunner rhaid iddo ganfod ei gamgymeriad a disgwyliwn yn sicr na fydd yn ol o wneyd I ymddilieurad am y fath amryfusedd.
ICyflwr Liafur yn Ngogledd…
I Cyflwr Liafur yn Ngogledd Cymra Dywed y "Labour Gazette" am Mehefin mai fel y canlyn yr oedd cyflwr llafur yn ] Xgogledd Cymru yn ystod y mis diweddaf: —Mwngloddiau: Parha y gwaith yn dra phrysur p-clag eithrio ychydig gloddfevd<i j bychain sydd vn ymddibynu bron yn hollol ar lo ty a glo nwy. Yr ydis hefyd yn dra I phrysur yn nghloddfeydd siroedd Dinbych a Fflint.-Chwareli: Mae gwaith da yn mhob math o chwareli.-Adeiladu; Yn 1 Ngwrecsam pur dawel yw y fasnach adeiladu, | yn Nghplwyn Bay y mae yn well, ond yn Llanduflno yn bur isel. Gydag eithrio hyn I mae y fasnach adeiladu yn bur dda.— Gweithfeydd Peirianol,& c.: Gweddol ydyw gwaith peirianwyr yn Nghroesoswallt, yn j dda yn Sandycroft, ac yn weddol yn Rhiw- ) abon. Mae gweithwyr dur ac haiarn, ad- il eiladwyr cerbydau, Ac., mewn gwaith da.— Gweithfeydd Dilladau: Para yn gyson y mae gwaith yn y gweithfeydd gwlaneni a I brethynau yn sir Drefaldwyn, ac mae teil- wriaid yn cael digon o waith.—Gweithfeydd Priddfeini, &c.: Mae'r gweithfeydd hyn yn ddigon prysur.
LLITH JONATHAN JENKINS,I TREGARTH.
LLITH JONATHAN JENKINS, I TREGARTH. I be 'roeddach chi'n rhoi dau enw arna'i yn y llith diweddaf, Jonathan yn y top a J Jeremiah yn y gwaelod. Y mae un enw yn ddigon arnaf. Tasa. chi'n gweithio'n y chwaral ma a rhoi dau enw ar un o'r sti- wardiaid mi fu&sach ar y carpad ar un- waith. Y mae y rhan fwyaf ohonom y dyddiau diweddaf hyn megis yn dal ein hanadl mewn ofn a dychryn pan fydd sti- ward yn dwad drwy y bone. Beth fydd y diwedd y mae yn anhawdd dweud. Tooo gan neb yma daim munud o lease ar ei le. Dyna William Evans a Robertoavies; dau oedd yn amlwg gyda'r Undeb, wedi 'i chael hi, a sonir fod eraill i ddilyn. Y mae gen- ym rhyw syniad paham y trowyd i ffwrdd yr hen fraud diddan William Evans. Gwrthod plygu i neud yr hyn oedd yn ang- hysoa a gwirionea- a vnegwch oedd ei dro- sedd ef. Wedi rhoddi oes dda o lafur, dyn-ia ei ran yn y diwedd. Wydda Robert Davies na neb o'i bartners o 'i fod o am gael 'i stopio hyd nes y daeth y stiward ato a dexid, "Chai ddim gosod i chi mis yma, Robert Davies." Nid oedd yr un rheswm yn cael ei roi dros hyny. Dyma dri yn awr o rai oedd yn flaenllaw adeg y sefyll allan wedi cael eu hatal. Y ddau sydd a'a henw- au uchod a'r hen gyfaill John Williams, yr Ynys. Dywedodd y tri llanc hyn lawer ar ormes mewn gwahanol ardaloedd adeg y streic. Ai tybed mai dial am hyny y mae yr awdurdodau goruchel P Os otirir hyn yn mlaen uyud yn Ued anhawdd i ni gael neb 1 fyn-ed 1 ddadleu ein hiawnderau ar hyd a lied y wlad, os dyma ydyw yt. canlyniad. Y mae stori'n wyllt htiddyw (dydd Iau) fod Dafydd Prisiard yn rhoi ei le i fyny, oher- wydd ei fod -n afiach. Fe ofynodd Robert Davies-"Par& -,tida-ch chi'n fy stopioP" "Ddeuuai ddim. meddai Mr Young. Y mae son yma fod dau stiward ar-all wedi gorfod gwneud hyny, ac awgrymir ymhell- ach fod eraill yn ofnus iawn. Sut bynag, y mae hi'n ferw gwyllt yma. Y mae cyfar- fod yn Bethesda, a mi fydd hanas hwnw yn y "Gfaedl" cyn y oaw hwn allan. Y mae hi'n adeg sydd yn gofyn arfer doeth- ineb mawr, a sicr genyf y gwneir hyiir. Wybod yn y byd be fydd wedi digwydd er- byn 'rwsnos nesa. Y mae yn ddrwg genyf uaweud mai dal yn wael y mae y cyfaill Ogwenydd, a mi leiciwn i gael gwybod gan —— beth ydi sail o dros ddweud mai Ogwenydd ydwyf fi gwell iddo fod yn ofalus. Gadewch i mi ddwe'ad unwaith am byth nad Ogwen- ydd ydwyf fi ac nid y fi ydi Ogwenydd. Brysia fendio, gyfaill. Digalon iawn ycli hi, ynte, ar ddyn neu ddynee na fedr wneud ond un peth. Y mae rhai yn y chwarel ftdrant hollti'n dda, ond yn nadd- wyr gwael. Eraill yn ddynion iawn yn y twll, ond yn dda i ddim ar y lan; ac mi gewch eraill wedyn na waeth yn mhle y i rhoadir hwy i weithio: mi fedrant wneud pob gwaith chwarelwr yn drwyadl, ac nid £ yny yn unig, ond os bydd arnoch chi isio fframio pictiwr, neu lanhau cloc, trwsio a thiwnio piano neu harmonium, neu waeth ar y ddaear beth, mi fedr 'ma un dyn yn Tregarth neud y ewbi yn ofalus a meistrol- gar, sef y brawd dirodres Wm. Pritchard, Craig Pandy. Os ydach chi'n amfu, gof- ynwch iddo, a rhoddwch brawf arno. Fu- aswn i ddim yn dweud hyn onibae fy mod I yn gwybod. Tydwy'i udim yn foddlon rhoi pobpetn yn fy llith; ond mi ges lythyr yn I i mi ddeud hanes rhyw ddau gariad j yn dod adra o Bethesda nos Sadwrn. Y i ddau yn dwad tros ben y Ffriddoedd er mwyn iddyn nhw fod yn hwy na dwad I hdo'r tren. Pe tasa hi yn forwyn mi fu- j asai rhaid iddi fod adra mewn pryd. Y mae yn iawn i bawb gael dewis 'u ffordd eu hunam ac os oedd y ddau yma yn dewis aroed tair ceiniog, pwy fedr eu btio ? Hanas Sadwrn setlo tro nesa—os na fydd- ai wedi cael fy stopio. Os bydd rhywun "Ti dewis anfon gair i mi, y ftordd oreu, a'r unig ffordd, yoyw iddynt anfon i "Jeremiah Jenkins," "Werin" Office, Caernarfon, a mi fyddai'n siwr o gael pobpeth oddiyno, a gofalaf am gadw pob cyfrinach. Ond j bydded uysbys na bydd i mi wneud yr un | sylw o Iythyrau dienw—mae gormod. c hyny yn cael ei wneud; ond bydd rhagor ar hyn eto. Mi 'rydwyf wedi clywed am rai yn Tregarth yma yn cael Ilythyrau di- i enw, a fydda fo ddim yn syn genyf os na I ddeuir o hyd i'r sawl ddaru hysgriienu j nhw.
[No title]
Hysbysir fed y Bedyddwyr Seisnig vn Cefn Mawr wedi penderfynu cario allan well-1 iantau mewn cysyiltiad a'u lie o addolind vnl ol traul o lOOOp. Bydd yr adeilad wedi ei orphen roddi eisteddle i 410 o bersonau.
[ "LLAFAR BID LAFAR." !
[ "LLAFAR BID LAFAR." Bu y cwestiwn o gael rhyddid lLafar ar laa I y mor o dan sylw Cynghor Dinesig Dosbarch I Rhyl, dydd Llun. Yr oedd dirprwyuethau wedi talu ymweliad a Mr S. Smith, A.S., a I Mr Lloyd George, A.S., gyda'r amain o geii- io dyfod i gytundeb ar y cwestiwn. Aw- grymid fod y cynghor yn nodi rhan neillduol ar lan y mor fel lie y gellid eynhal cyfarfod- ydd; ond penderfynodd y cynghor, dydd Llun, na fyddai iddynt gyfyngu ar eu haw- durdod; a phenderfynassnt anfon dirprwv- aeth i Lundain i ddadleu hawliau y cynghor i gael llawn roolaeth dros lan y mor. Eglur- wyd nad oedd y cynghor, wrth gymervd y cwrs hwn, yn dymuno gwahardd cyfarfodydcl o nodwedd resymol-dim ond cadw iddynt eu hunain yr hawl i weithredu yn ol cvLrwvdd- yd yr archeb. I
Dros Bedwar Ugain Weithiau.
Dros Bedwar Ugain Weithiau. Yn llys yr ynadon yn Abertawe, ddydd Llun, cyhuddwydi Margaret Sullivan am yr 85 waith o fod yn feddw ac afreolus. Pen- derfynodd yr ynadon edrych a aIle at ym- wneyd a hi o dan y gyfraith newydd f^yua wedi ei phasio i feddwon.
"Codi Pris y Gwlan."
"Codi Pris y Gwlan." Un o'r ceisiadau cvntaf a wnaed at Mr 0. I M. Edwards wedi ei 'dde.¡ad yn aelcd dro, sir Feirionydd ydoedd, am iddo wneyd rhyw- beth i godi pris y gwlan. Gwnaed y cu's gyda phob difrifwcli gan un oedd yn crodu yn ddwfn yn awdurdod Ty'r Cyffredin.
I .O'r America I Paris mewn…
O'r America I Paris mewn cOain Awr. Dywedir fod cynllun ar droed yn vr Unol Dalaethau sydd yn tynu oryn lawer o sylw, sef teithio trvvv; awyr mewn llongau ac adenydd. "Aerial Navigation Company," ydyw enw'r cwmni anturiaethus ac y maent wedi agor swyddfeydd mawrion yn San Fran- cisco. Hysbysebant y byddant yn cario teithwyr o'r America i Arddangosfa Paris y flwyddyn nesaf mewn 30 awr. Gwneir hyn trwy gyfrwng tair o awyr-longau anferth. 425 troedfedd o hyd, y rhai sydd yn bresenol yn cael eu hadeiladu.
--Bwrdd Ysgol LIanddelnlolen.…
Bwrdd Ysgol LIanddelnlolen. At Olygydd y "Werin." Syr,—>Yn y "Werin" ddiweddaf mae "Syl- I wedydd" yn adgoffa gwaith "Carwr Addysg" ¡ ychydig wythnosau yn ol, vn gofyn beth oedd y rheswm na buasai y Bwrdd Ysgol yn adrerteisio am ysgolfeistr i'r Rhiwlas, trwy ofyn ychydig o gwestiynan, ac yr wyf yn teimlo y dylwn geisio eu hateb: laf, "Onid oedd gan y Bwrdd hawl i wneyd fel y myno?" Oedd, yn ddiameu, ond sylwed "Sylwedydd" mai nid cwestiwn o hawl a ofynwyd, ond beth oedd y rheswm na fuasai y Bwrdd yn adferteisio am athraw, fel y mae Byrddau Ysgolion ereill yn gwneyd, ac fel y mae Bwrdd Ysgol Llanddeiniolen yn arfer gwneyd. 2il. Mae'n ffaith fod yr un benodwyd wedi bod yn gwasanaethu fel I cynorthwydd, yn aros. Ond ni wyddwn mai dyna v oymwysder gofynol i hawlio y lie o flaeli pawb arall. 3ydd. Mae'r ystyr- iaath fod y lIe cymaint yn well yn hawlio ac yn cryfhau teilvngdod y penodiad i'r ys- golhaig goreu; a gwaith y Bwrdd ydyw cael allan pwy yw hwnw, a dyna paham y gof- ynais y cwestiwn gyntaf, gan gredu y bu- aS8.i adferteisio yn rhoddi mantais i ddewis Cofier eto nid wyf yn ameu dim ar gym- wysder yr un a ddewiswyd. 4ydd. Cyd- nabyddaf eto mai peth anhapus ydyw fod pobl yn gweled bai pan mae dynion yn ceisio gwneyd eu goreu i wneyd tegwcli: ond, o'r ochr arall, cofier nad yw pawb yn credu yr un fath pa fodd i wneyd tegwch. 5ed. Mae'r diweddaf hwn yn hawlio'yr ystyriaeth mwy- af difrifol, "Sef, nad oedd yn y plwyf ar y pryd neb allasai lenwi y lie." A chaniatau fod hyny yn ffaith (nid wyf yn dweyd ei (ft. atolwg, ai o fewn terfynau plwyf y rhaid aros am athrawon, tra y mae cym- aint yn aros am leoedd, a'r rhai liyny wedi dod trwy y colegau, ac wedi graddio ? Beth am ddyfodol y Cymry, os rhaid aros gartref ? —Yr eiddoch, CARWR ADDYSG.
[No title]
J Y mae y Bedyddwyr (-vmrcia; vn r" Mawr wedi dechren adeiladu capel newydd T yn ol traul o 2000p.
Advertising
3€ Q9 — @: o o o )'oé J Q a» \_J ,j) j m o Vpr i!$,- 0 40 ] ( cD (] W ] e m Ô 0 1" I Am,en^w^a' ^eni a ™nfau I $COCH » UN OND "PLAYERS." GLAS g | AAA AAAAAAAAAA AAAAAA |ATTENTI ON? -M One Sixpenny Bottle Makes F-XT, E NO LLWJQS Qu 2 BEEBA r MASON'S .EXTRACT OF HERBS. F 8«unplo Bottle m ti 11 a 8«unplo Bottle J, NEWBALL ft MASON, Nottingham. I £ MYTVTVVTTVV v w TVVVTTYT
Dau Gant o Fywydau wedi Colli…
Dau Gant o Fywydau wedi Colli t i Gwnaed collcd enfawr ar fywydau a galan- t as ar eiddo gan hyrddwynt a ysgubodd dros I dalaethau Wisconsin a Minnesotta. Bernir fod y golled ar fywydau yn New Richmond, [ Wisconsin, yn ddau gant. Lladdwyd y rhan fwyaf o'r rhai hyn tra yr oeddynt mewn j circus. Anafwyd oddeutu mil. Cafodd y I dref bron ei llwyr ddinystrio. Ar 01 y I gwynt daoth y tan!
Cydnabod Llafur Lienor Cymreig.i…
Cydnabod Llafur Lienor Cymreig. i I Y mae Mr Balfour wedi caniatau blwydd- dal o 40p i Mr Charles Ashton. Y mae Mr Ashton yn bur adnabyddus yn y byd llen- yddol Cymreig. Tra yn dilyn ei waith fel ( heddgeidwad yn Ninas Mawddwy, enillcdd luaws o wobrwyon Eisteddfodol. Y m,;e yn awr wrth y gwaith o ysgrifenu parhad o "Lyfryddiaeth y Cymry," gan Gwilvm Lleyn. )
————————:———————-I Helynt…
————————:———————- I Helynt rhwng Person a Ghiwrad | Gwnaeth rheithor Cilybebyll ei ymddangcs- iad yn llys yr ynadon yn Pontardawe, ddydd Gwener, a dywedodd iddo gael ei atal rhag cyflawni y gwasanaeth Dwyfol gan y c'.wrad (y Parch J. A. Rees), yr hwn a anfonodd am | yr heddgeidwad a phan gyrhaedaodd yr Heddgeidwad Jenkins, dywedodd id Io gael archeb i'w roddi ef allan a gafaelodd ynddo, a rhoddodd ef allan. Gofynodd am wysiau yn erbyn y ddau berson oedd efe wedi cry- bwyll am danynt, a chaniatawyd hwy.
Tlollon Treffynon yn ColliI…
Tlollon Treffynon yn Colli I 2,000p. I I Yn ei hewyllys gadawodd yr Anrhydeddus Susan Netterville 2000p i dlodion Treffynon, gan benodi gwarcheidwaid y lie yn ymddir- iedolwyr. Gwrthwynebwyd yr ewyllyg gan berthynas y drancedig, a gwnaeth yr ys- gutor ef yn bwnc o apel yn y Llysoedd Ffren- gig. Dyfarnodd y llys hwnw yn erbyn Tre- ffynon, a chyhoeddlasant yr ewyllys yn ddi- rym ar y tir nad oedd yn cydvmffurfio a'r ffurfiau Ffrengig.
— —————————————————) Prisiad…
— ————————————————— ) Prisiad Defaid Gjmrelg. CYFREITHIOL.—Yn yr Fchel Lys yn Llundain, gerbron yr Arglwydd Farnwvr A. L. Smith, Rigby, a Vaughan Williams, daeth j yr apel oddiwrth ddyfarniad v Barnwr Wills. yn Mrawdlys Dolgellau, ychydig amser yn ol, yn yr achos Evans yn erbyn Simner. Yn yr achos hwn yr oedd Mr Hugh Evans, Bryn- meurig, Arthog, amaethwr. yn hawlio y swm o 549p Is 10c, sef y gweddill o arian a honid oedd yn ddyledus am 460 o ddefaid iddo ef gan Miss Edith Simner, Grosvenor I Mansions, Llundain, peircheno- y tir. Yr oedd yr arian yn ddyledus dan gytundeb ten- antiaeth oedd yn bodoli rhwng y partion. Talwyd y swm o 449p Is 10c i mewn i'r Ilys, a honid gan y diffyny id fod hyn yn ddigon am y defaid. Rhodd vd dyfarniad gan y Barnwr Wills yn ffafr Mr Hugh Evans am y swm o 548p 3s, a dyfarnodd yn mhellach y swm o 20p i gael ei dalu i Miss Simntr tuag at adgyweirio y ffermdy. uofviiai y diffyn- ydd yn awr am ddyfarniad neu gael ail ) wrandawiad o'r achos. Ymddangosai Mr McCall, Q.C., Mr Mar- shall, a. Mr Yates (yn cael eu cyfarwyddo I gan Mr E. G. Elwes) dros Miss Simner tra yr ymddangosai Mr Abel Thomas, Q.C., j A.S., a Mr J. Bryn Roberts, A.S. (yn cael j eu cyfarwyddo gan Mri William Griffith,Mab ac Adams, Dolgellau,) dros Mr Hugh Evans. Dywedai Mr Marshall fod yr achos wedi J codi dan yr amgylchiadau cantynol. Am- aethwr oedd Mr Hugh Evans yn sir Feir- ionydd, ac yn 1893 daeth yn dcuant i Mr Reveley, yr hwn oedd yn dirfeddianydd yn y sir hono. Yn mis Mawrth, 1896, prynodd y ctiffyny,- Miss Simner (yr hon oedd yn byw' yn Westminster, Llundain,) y ffarm o ba un yr oedd y ditfynydd yn ticl,iant. Arcsai t Hugh Evans yn denant i Miss Simner o dan ¡ yr hen gytundeb hy(I y 19eg o Fawrth, 1897, pryd yr arwyddwyd cvtu. eb newy o dan ba un y daeth Hugh Evans yn denant blyn- yddol i Miss Simner, ac i fynt J o yno ar chwe' mis o rybudd, yn ol y rhent o o5p y chwe' mis o rybudd, yn ol y rhent o 55p y flwyddyn. Y"n y cytupdeb yr oedd darpariad > pe digwyo'dai i'r tenant rcddi neu dderbyn rhybudd i ymadael. y byddai i'r defaid a I fagwyd ar y tir gael eu prynu a'u cymeryd j trosodd gan un ai y tenant newydd neu ber- chenog y tir, yn ol prisiad dau ddyn, ac os byddent yn anghytuno, yn ol dyfarniad can- olwr. Rhoddodd y tenant rybudd i ymadael yn Awst, 1897, ac felly, o dan y cytundeb, yr oedd y denantiaeth yn terfynu ar y 25ain o Fawrth. Ar y 18ferl o Fawrth prisiwyd y defaid ar y tir gan ddau amaethwr, yn ol y Swnl. 0 Ip 5s y pen. i r oedd vn cael ei honi, I ar ran y tenant, meddai Mr Marshall, fod y defaid ar y tir yn fwy o worth na defaid dieithr, gan eu bod yn hawddach eu IHüeili0, oherwydd eu bod yn cynhefino yn well. Y pris a, arferid gael yn y larchnad am ddtifaid tebyg ydoedd 16s y pen, ac felly yr ordd y diffynyud yn gofyn 9s y pen yn yebwaiiezcl, I yr hyn oedd, meddai ef. yn afresymcl. 'I Yr Arglwydd Farnwr Smith: Ydyw y fferm yn un fynyddig? I Mr JVlars'iall: 1dyw. fy Arglwydd. y I Rhcddwyd dyfai-niad y llys gan yr Ar- glwydd Farnwr Smith, yr hwn a ddywedai ei fod yn analluog i dv.weyd fed y prisiad yn un annheg. Nid cedd achos o gwbl dros ddyfod a'r apel gerbron,ac felly dyfarnai dros Mr Hugh Evans, y tenant, yn unol a dy- farniad y Barnwr Wills. Yr oedd yr oil o'r costau i'w talu gan y diffynydd, Miss Sim- ner. Yr Arglwydd Farnwyr Rigby a Vaughan Williams oeddynt yn ryd^vnio.
HEinanlatldiad yn Llangollen.
HEinanlatldiad yn Llangollen. Borcu dydd Gwoner, darfu i Thomas Ed- wards, 65 wydd oed, llafurwr, Fferm T,y'n- isa, Garth, Llangollen., rcddi terfyn ar ei ein- ices trwy ymgroi yn un o dai allan y fferm. Galwyd ar William Elis, y Garth, ac wed gweled y dyn yn grogedig, torodd y rhaff, a chludcdd y corph i'r ty. Bu y tranoedig o dan driniaeth feddygol am gryn amser, ac yr I cedd iseldcr meddiwl yn ei flino. Yr oedd yn ddiacen yn un o'r capelau.
"I B"e mae'r Byd yn myn'd.'
"I B"e mae'r Byd yn myn'd.' Dyma y gwyn sydd i'w chlywed yn y cylch amaethyddol yn y Gogledd, ac sydd yn argoeli cyfyngder ar y ffermwyr adeg y cynhauaf. Y mae bechgyn bach nad ydynt wedi bod yn bell o'r cryd yn gofyn cyflogau fel henafgwyr, nes y mae ambell hen fferm- wr yn gofyn yn ddychrynedig, mewn difrif, i b'le mae'r byd yn mynd ? Gwelsom mewn papyr yn ddiweddar fod un gymydogaeth neillduol yn anfon at ysgrifenydd Cymdeith- as Gyflogi i'r Iwerddon yn taer erfyn arno anfon llawer mwy o weithwyr i'r cynhauaf. Beth fyddai i sir Fon anfon am lwyth, a'i glanio yn rhai o borthladdoedd yr ynys, yna eu trycio yn mlaen i wahanoi orsafoedd. Creaduriaid digon anymunol wrth dy hen Gymro diniwed fyddai rhyw h-aner dwsin o'r brodyr hyn. "Ond beth wneir?" dyna ydyw y cwestiwn, ao y mae SWl1 pryder ynddo ac anhawdd' iawn yw ei ateb. Yn sicr y mae y mater hwn yn un o broblems y dyf- odol yn hanes amaethyddiaeth. Y mae yn bosibl i gynydd addysg drwy fyned i eithaf- ion, i feithrin balchder, ao edrych ar weithio yn ddiraddiad yn hanes bodau dynol.
Prinder Pc bl.
Prinder Pc bl. Mae y gwyn hon yn ami yn Lloegr ers talm bellach ac y mae hi yn ein plith ninau yn Nghymru erbyn hyn. Pan ar daith drwy sir Fon, rhyw ddwy flynedd yn ol, yr oeddwn yn synu gweled cymaint nifer o dai gweigion ar hyd a lied y wlad; ac erbyn heddyw, y mae'n sior fod eu nifer yn fwy o lawer. Fe ysgrifena un yn ei "Nodiadau ar fferm- io yn Cotswolds" yn debyg i hyn —"Mae poblogaeth y pentref yn cLirfod Ond pe yr adferid llwyddiant (ar ffermio), nid oes mwyach ddigon o ddwylaw i wneyd gwaith y ffermwyr. Mwynhai yr hen bobl eu hunain ar y Cotswolds; ond pan elont i dy eu hir gartref, pwy sydd i lenwi eu lle- oedd? Fe fyddai yn anhawdd iawn gosod tai ardderchog yn Cotswolds am swm isel o swllt yn yr wythnos. Y mae llawer o dai a adeiladodd Mr Elwes-t-ai cysurus, wedi eu hadeiladu yn dda, mewn rhan yn weig- ion, ac mewn rhan wedi eu gosod er mwyzk eu gerddi i bobl sydd yn byw yn Cheltenham neu Cirencester. Cyffelyb iawn yw ystad petfrau yn Essex a swydd Hen- ffordd."
Sut I laid be gs.
Sut I laid be gs. Dyma a ddywed un ar y pwftc hwn —Mi fum i unwaith drwy y gorchwyl o ladd bugs, ond y mae llawer o flynyddcedd er y pryd hw-nw-4 yr wyf yn gobeithio na fydd raid i mi droi yn gigydd bugs ond hyny. Gwaith gwrthun, a gwaith' anhawdd iawn ei gwbhau i foddlonrwydd ydvw. Y ffordd a gymerais i i'w difa ydoedd, llosgi brwmstan yn mhob ystafell yn y ty, a chau yr holl ddrysau am 48 o oriau mewn trefn i gadw y mwg i mewn am ddigon o amser i'w mygn, ac mi lwydd- ais yn iawn; a bum o fewn ychydig i fygu rhyw hen foneddwr (hen langc) oedd yn byw yn y ty nesaf iddo, drwy i'r mwg weithio ei ffordd i'w ystafell wely yn ystod y new, tra yr oedd ef yn ei wely. Mi glywais fod keroseene yn beth da iawn i'w difa. Defnyddia ereill ddigon o wer can- wyllau, drwy ei ystwffio i'w tyllau, ac ar hyd eu llwybrau. Ai nid dyledswydd perchenogicii tai yw eu cadw yn Ian. oddiwrth y fath aflendid P Tybiaf mai e.
[No title]
Cyrhaeddodd y gair o Washington, ddech- reu yr wythnos hon, fed Canada wedi dat- gan parodrwydd i wneyd "cytundeb haner y ffordd" gyda'r Unol Daltethiu ar gwes- tiwn terfynau Alaska. Yn naturiol, parodd y newydd hwn sirioldeb mawr. Tipyn o ywilydd a fuasai i Canada barhau i ymgyu- dynu. Y mae boneddwr Cymreig sydd yn bvw yn Ngogledd Cymru, a'r hwn yn ystod y deng mlynedd diweddaf, sydd wedi cyfranu mil- cedd o bunau tuasat dalu dvledicn ar gapel- au y Methodistiaid Calfinaidd, wedi tanvs- grifio vn ystod y chwe" wythncs diweddaf lros 8000p, mewn symiau yil amrywio o lOOp oOOp. Amcangyfrifir fod ei gyfraniadau tuaaat dalu dvledion ar gapelau y Metho- f.:st;a;d Calfinaidd ac at v cenadaethau tra- mor a chartrefol dros 150,600p. Y mae y scarlet fever wedi tori allan mewn modd dychrynllyd yn nehymydogaeth Gwrec- sam ac mewn canlyniad rhc-dde=i v Cvnghor Do-barth orchymyn i gan Ygol y Bwrdd Fron pm fis o amser. Bit v svrhder a'r gwres yn foddion i ledaenu y elefyd. Y mae y Parch Edwin O. Parry, Ynyshir. wedi derbyn gahvad unfrydol i fyned yn weinidog ar eglwys y Bedyddwyr, ger Llan- gollen. Y mae y Parch R. J. Williams wedi vm- ddiswvddo fel eweinidog Eglwys Gynulleid- nfaol Llansantffraid, ger Croesoswallt. Y mae wedi derbyn gwahoddiad unfrydol i fvned i weinidcg..thu i eglwysi Carvan a Brynseion. j3)n
[No title]
Dywed y "North China Daily News" idd- 1 ynt dderbyn pellebriad yn hysbysu fed v j Parch H. S. Phillips, Mrs Phillips, boredd- ■ iges arall. a thri o ddvchweledi<?ion brodorol wedi eu lladd tra yn cei..io diarc o Ken- v,n7. Cadarnheir hyn gtn new"'Id 0 Hong Kong.