Y Werin

Da. genym ddeall ar awdurdod swyddogol fod y Llywodraeth yn bwriadu deddfwr- iaethu er amddiffyn hawliau y cyhoead y^ybrau. Gofynwyd i'r Ysgrifenydd Oartrefol a fuasai yn derbyn dirprwyaeth o gynghorwyr sirol, y rhai sydd yn awyddus am fod Y Hwybrau yn cael eu rhoddi o dan awdurdod bwrdd cyhoeddus, fel y gellid eu dyogelu a u hadgyweirio. # Rhoddwyd afebial hag blaen gan Mr Asquitn i'r Cais, a'r atebiad hwnw yn un anmsgwyHadwy. iwedai yr Ysgrifenydd Cartrefol fod anfon dirprwyaeth yn hoHol ddiangenrliaid, gan fod y gweiridogion '8yneyd eu meddwl i fyny yn barod, au bod am ddwyn yn inlaen fesur i'r perwyl hwnw. yV? 7"awri gyfeiriad a wnaeth Mr ^^dd Bwrdd y Llywodraeth JT7 ostwng cytnhwvsder trethiannol gwarehezdwaid y tlodion i 5p o'r laf o Ion- a-vrr neeat. Ar yr un pryd gresyn na buasai y cymhwysder arianol wedi cael ei ddileu yn gyfangwl)1- • Dan y ti-efniadau blaenorol nid oodd obaith i "eithwyr gael eu hethol ar y byrddau hyn,—y byrddau ag yr oedd mwyaf 0 u hangen arno o unrhyw nil Pwy gym- bwysach i ymwneyd a'r tlodion na gweitli- wyr, y rhai a pliant o-ydymdeimlo a hvry, a thymheru cytialviader- a thrugaredd. Yn awr gall gweithwyr gael eu hethol, a hyd- erwn y cymer y dosbarth gweithiol fantais ar- Y cyfleusderau,t ac y gwnant eu goreu 1 wrthsefyll ambell un o swyddogion y jtfWTCia yn lilundain sydd inegys wedi ym- dynghedu i_sathru y tlawd i 3 awr.

llitii mesi JOS. MISDAR GOLYGYDD -Mi oudd yn dda iawn gin i weld fod y'n haulod ni yn y Felin yma wedi sgrifenu llythur i'r Werin ddweutha iegluro yn iawn sut mau o'n sefull hefo gweithiwrs y ffordd fawr, ac fod g7^° °^°l calon am danyn nhw. Ac y jna n dda gin i feddwl nad ydi Mr Huws ddi» wedi ymgodi uwchlaw teimlo ruin keirniadaetli, fel ambell i un sudd yn codi yn y byd yma. Mi fydd yn siwr o ddal JJlewn co mai gweithiwrs ydi y -rhan fwua o'i etholwyr, ac y byddant yn sicr o gadw 811 llygaid arno. Gobeithio y bydd iddo trylioari droed, ac na bydd iddo gefnu ar I gweithiwrs er mwun caul hobnobio gyda. r byddigions yna sydd ar y cownsul. Mi glywis i newydd drwg iawn o Gaer- parfon y diwrnod o'r blaun. Mi fuo rhai pobol yn codi row ddychrynllyd ychydig amsar yn 01 fod mwg y atesion yn i poeni nhw, a.?11i gafodd pobol y relwe symans ar gownt hyny. Rwan mau swyddogion y relwe wedi rhoddi i pena yn nghyd ac wedi penderfynu symud y shed o Gaernarfon i farigor, niedda nhw. Felly mi fydd o Jianer cant i drigian o bobol, a theuluodd jnawr gin lawar o honynt, yn caul i symud o Gaernarfon, a hyny yn unig oblegid fod rhai "byddigions" yn caul i poeni gin I ychydig fwg. Wedi gweled yr effaith gafodd yr ajitesicn yn erbyn y relwe, mae rhai rwan yn troi i sylw at weithfeudd erill yn y dre, ac yn bygwth yn ddych- rynllyd fod yn rhaid stopio y raw,. Mi glywis fod un mistar am symud i waith i dre arall, lie na chaiff ei boeni gin foda I Bior anodd byw hefo nhw. Ma'n debig y basa'n well gin ambell i un sydd wedi bod I yn lwcus i wneyd arian yn o rwydd i hun, pe basa pob gwaith yn y dre yn caul ei gau, I rhag ofn i fymryn o weithia gael i I chwythu i w wyneb. Tydi ods yn y I byd gynyn nhw fod ar bobol erill isio byw, a'u bod nhw mewn ymdrech galed i gael I dau ben y llirxin at eu gilidd. Na chweilia I íawr. Be wauth am neb ond nymbar 1 ? 1\fi ddaw hwn yn union deg yn fatar pwysig 1 r dosbarth gweithiol, pa un a ydyn nhw yn mynd i gaul enill eu tamaid yn Nghaernarfon ai peidio. Os caiff y bobol wel tw dw yma i ffordd, mi fydd raid i'r gweithiwrs i phaeio hi i rywle arall. Mi fasa n llawar gwell gin i weld y segurwyr Tina'Jn cy^ud i trapd i rywla arall, gan obeitmo- y can nhw hyd i wlad lie na fydd mWg hyth yn i poeni, er fod yn amheus gin i a gan nhw Ie felly. Ond mi wn hyn, oe y caiff y bobol yma eu ffcrdd, yr aiff hi yn bur fuan yn fwg glan ar die Caernarfon, os y bydd iddi golli y gweithia sydd ynddi rwan.

DARGANFTDDIAD EKOHTLL. Gwnaed darganfyddiad erchyll boreu Mawrth, yn Nunhead. Fel yr elai llaethwr i ddanfon llefrith i'w gwsmeriaid, gwelodd barsel yn gorwedd yn nghefn ty yn Lyle terrace. Galwodd sylw y forwyn ato, a phan agorwyd ef cafwyd ei fod yn, cynwys corph baban wedi ei dori yn ddarnau.

HELYNT CAMLAS"PANA51A Penodwyd pwyllgor Senecldol i edrych i mewn i'r helynt yn nglyn a Chamlas Panatna. Gwysiwyd tri o'r cyfarwyddwyr i ymddangos o'u blaenau ddydd Mawrth, ond gwrthododd y tri gydymffurfio a'r gorchymyn, gan eu bod i gael eu herlyn mewn llys barn yn nglyn a'r un mater. Tystiodd M. Laguerre fod un ohonynt wedi gwario 300,000 ffranc o arian y cwmni i ddybenion politicaidd, Nid yw yr ymchwiliad wedi ei derfynu eto.

Cyrhaeddcdd y Fondroyant, hen long Nelson, i'r Dafwys ddechreu yr wythnos. Cafodd ei gwerthu gan y Toriaid i nifer o Germaniaid i'w thori i fyny yn goed tan, ond prynwyd hi oddiarnynt gan gwmni, y rhai a fwriadant wneyd arddangosiad o'r hen long onwqg. dy yn Leeds i'r llawr mewn llai nag awr boreu Sad • Nia gallaf wel'd pa gallc^ briodi dyn byth," meddai_ Miss Deugain. "Wei," meddai Miss ^Jones, '^>es yna ddim byd arall i'w briodi. Ymosododd tarw ar ffermwr yn Dyce, Sir Aberdeen, fel y bu farw

ER COF AN Y- COLERA. Dirwywyd Cadben Charles Sergeant, o'r ao-erlong Swallow, i 25p a'r costau am beidio cydymffarSo a'r rheolau a wnaed yr adeg yr ofnid i'r colera dori allan yn y wlad hon. Cyfarwyddwyd ef i atal teulu o bump lanio, ond gadawodd ef iddynt fyned i'r lan, ac ni wyddai i ba le yr aethant.

RJIEILFrORDD JOPPA A JERUSALEM. Cyn i'r rheilffordd hon gael ei hagor fe aed drwy seremoni neillduol gan y Maho- metaniaid. Aberthwyd tair o ddefaid, a thaenellwyd eu gwaed ar y linell cyn i'r gerbydres redeg arni. Amcan hyn oedd dy- htiddo digofaint yr ysbryd drwg, yr hwn, onibai hyn, a fuasai yn sicr, meddent, o gario dy lan wad niweidiol ar y teithwyr.

Y CADFRIDOG A'R MIL WE IAD Arolygid catrawd o filwyr goreu Ewssia yr wytbnos hon gan gadfridog yn Moscow. Sylwodd nad oedd marc neillduol ar ddillad rhai o'r milwyr. Pa le y mae ?" gofynai i'r milwriad, gan daflu hugan milwr i'w wyneb. Cythruddodd hyn y milwriad yn fawr, gan fod yr holl ddynion yn edrych arno. "Dynafe," ebai, gan daro y cad- fridog gyda'i ddwrn yn ei wyneb. Diau mai marc pur ddrud i'r milwriad fydd y marc a wnaeth ar wyneb y cadfridog.

GORFODI PLENTYN I LYNCU PINAU. Yn llY8 ynadol North Walsham cyhudd- wyd morwyii o'r enw Laura Cushion o arfer creulondeb at blentyn wyth mlwydd oed oedd dan ei gofal. Addefodd yr eneth ei bod wedi rhaddi y pinau yn ngenauy baban, un ar unwaith, ae wedi rhoddi ychydig de i'w golchi i lawr; yna rhoddod'd y pinau iddo fesur tair a phedair, ac ychwaneg o de. Bu'r plentyn yn wael iawn, ac ofnai y ruedd- ygon unwaith y byddai iddo farw. Tra- ddodwyd y garchares i sefyll ei phrawf yn y brawdlys chwarterol.

LLOFRU DDI AETH BLACKBURN. Cafodd Cross Duckworth, yr hwn a gy- huddir o lofruddio geneth fechan ger Blackburn, ei draddodi i sefyll ei brawf yn y brawdlys. Tystiodd amryw eu bod wedi ei weled yn ymyl y fan y cafwyd hyd i gorph yr eneth.

RHOI GWENWYN MEWN CWRW. Yn mrawdlys Lincoln cafwyd Alex. Morgan yn euog o ddynladdiad, a dedfryd- wyd ef i ddeuddeng mlynedd o benyd- wasanaeth. Yr oedd yn cydyfed a chyfaill iddo mewn tafarndy, yn nghwrw yr hwn y rhoddodd strychnine. Bu'r truan farw yn mhen ychydig fynydau.

$. 0" .J t r d 8Jt.1I :a: JE] MAZAWATTEE <.í sm 0 E ma CEYLON TEA COMPANY Wish to be distinctly understood that they DO o: nT AFF I COMMON TEAS which are dear at any price, and a fruitful cause of diseases C' o':rr I of the nervous and digestive organs, r. r i'. 1: 't"A THEY WARN THE PUBLIC I against being tempted into buying rubbish, even at the low prices now advertised. I-■_ ¡I | Bear in mind that the MAZAWATTEE blends recall the i delicious China Teas of Thirty Years Ago, and are to be j obtained from specially appointed Agents amongst the leading Family Grocers in the United Kingdom. I AGENT-THOMAS LEWIS & CO., 315, HIGH STREET, and RATHBONE STREET, BANGOR. j I >

Y DD AM WAIN IN TIIIRSK- Dygwyd James Holmes, y signalman, o flaen yr ynadon ar y cyhuddiad o ddyn- laddiad. Erlynid gan Mr Cobb, ar ran yr erlynydd cyffredinol, yr hwn a amlygodd ei gydymdeimlad a'r cyhuddedig, a dywed- odd mai o angenrheidrwydd yn unig yr oedd y Trysorlys yn myned, erlyniaeth i fyny. Traddodwyd Holmes i sefyllei brawf yn y brawdlys, a chaniatawyd iddo fyned yn rhydd o dan feichiafiaeth.

ARGHAPmWV R Y^TsEFV"LL ALLAN- Yn New Orleans mae y Hafurwyr undebol o bob dosbarth oddieithr y gweithwyr cotwm, yn sefyll allan, a phob math o waith wedi ei atal. Nid oes nwy at oleuo, ac ni chyhoeddir ond dau bapyr dyddiol, sef y States an- undebol, a'r Truth, papyr bychan a gysodir ly gan y perchenogion. Nid yw y newyddion yn rhoi ar ddeall wir achos yr anghydfod, yn mhellach nag ymdrech i orfodi y meiftr- iaid i beidio cyfiogi neb ond undebwyr.

BWRDD fSGOL Y WYDDGRUG. Etholiad AfreidioI. Rhoddir cost o 150p ar drethJalwyr y Wyddgrug oherwydd camgymeriad bychan. Enwyd mwy o ddau o ymgeiswyr nag oedd o seddau ar y bwrdd ysgol. Tynodd un ymgeisydd yn ol yn brydlawn er osgoi etholiad, ac aeth un arall a rliybudd i dynu yn ol i'r swyddog dychweliadol, am bum' munyd wedi pedwar. Yr oedd hyn yn bum' munyd rhy ddiweddar, ac ni wna.i y swyddog ei dderbyn. Felly teflir y dref i etholiad, yr hyn fydd yn debyg o gostio cant a haner o bunau.

PROTEsrr YN EBBVN TKAMOR- lVYR. Cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus o weith- wyr Lerpwl nos Wener, 0 tdan neuadd yr undeb gweithfaol, i'r amcan o brotestio yn erbyn i gynifer o weithwyr tramorol di- gynorthwy ymfudo i'r wlad hon ac i alw ar y Llywodraeth i gymeryd rhyw foddion buan er atal y drwg hwn. Darllenwyd Hythyrau oddiwrth amryw o foneddigion ag oeddynt yn absenol, ac yn eu plith yr oedd Arglwydd Dunraven, yr hwn a ddywedai mai y dosbarthiadau gweithiol oeddynt i roddi atebiad i'r cwestiwn ag y galwyd ar y cyfarfcd i'w ystyried: Pasiwyd penderfyniad yn galw am sylw dioed y Llywodraeth ar y mater.

• I Ymosodwyd ar Mr Gray, yr is-drafnodd- ydd Prydeinig yn Marsala, gan garnladron. Gan nad oedd ganddo fawr o arian, bygyth- iasant ei saethu, ond daeth cwmni o ddynion heibio, a diangodd y Hadron ymaith. j

Cosb Drom ar Hen Wr. Yn Mrawdlys Mynwy, ddydd Meraher, anfonwyd James Rees, hen wr 70 "mlwydd oed, ffermwr, a drigai ger PontypwJJ i benyd-wasanaeth am bum' mlynedd am ladrata dwy ddafad.

Aberdaugleddjf a'r Dyfodol. Eu dirprwyaeth yn ymweled a SyrCharltS Tupper, cynrychiolydd Llywodraeth Canaca yn y wlad hon, yn erfyn ar iddo arfer ei ddylanwad i berswadio yr awdurdodau i drefnu fod y Hinell newydd o gerlongau a fwriedir eu rhedeg o Canada i'r wlad hon, yn glanio teithwyr a nwyddau yn Aberdau- gleddyf yn hytrach nag yn Lerpwl neu Southampton. Addawodd Syr Charles anfon golvgiadau y ddirprwyaeth i'w lywodraeth yn Canada

Y Ddaiiiwaiii Ddiweddar yn Ngorsaf Caernarfon. Ddydd Mercher diweddaf cynhaliwyd trenghoHad yn Ysbytty Bangor ar gorph W. J. Hughes, paentiwr, Conwy. Cyfar- fyddodd Hughes a damwain tra yr oedd yn dilyn ei orchwyl yn Ngorsaf Caernarfon ychydig. wythnosau yn 0 ol, a symudwyd ef i'r Ysbytty, yn Mangor, yn yr hwn le "y bu farw ddydd Mawrth. Gwyhai yr Arolygydd Clough y trengholiad ar ran Cwmni y Eheilirordd. Khoddwyd tystiol- aethau gan J. Howell Jones, yr hwn a weithiai gyda'r trancedig Evan J ones, yr hwn oedd yn y signal box; a chan Owen Hughes, yr hwn oedd yn slmntio y wagen a darawodd Ax ysgol y safai ~y trancedig arm lawr. Dychwelwyd Iheithfarn 0 "Farwol aeth ddamweiniol."

Dirprwyaeth y IVnantiaid Gwydd- elig. Holwyd Dr Walsh, Archesgob Pabaidd Dublin, o barth etifeddiaeth Coalgreany, sir Wexford. Efe a gyflwynodd ystadegau yn dangos fed y gostyngiadau a wnaed gan y Ddirprwyaeth Dirol yn sir Wexford yn 34 y cant, yr hyn oedd yn fwy na'r gostyngiad o 30 y cant a wnaed ar etifeddiaeth Coal- greany. Yr oedd y rhenti uwchlaw y pris- iad, tra yn yr etifeddiaethau cylchynol yr oedd y rhenti yn gydra.dd a'r prisiad, neu yn is. Darllenodd yr Archesgob yr oheo- laeth:, a fu rh-yngddo cf a'r tirfedd- iannwr, Mr Burke, gyda'r bwriad o ddwyn cytuniad o gwmpas ond yr hyn na Iwyddodd. Dylasai cynllun o gytundeb gynwys adosddiad yr hoH denantiaid a drowyd allan yn eu ffeimydd drachefn; a dylid gorfod1 yr holl rai sydd mewn meddiant o'r ffermydd yn awr i yuadael, gan adael ad-daliad, fel a roddid i fasnacliwyr pan fyddai eisieu eu tal i'r pwrpas o wneyd ffyrdd haiain. Efe a ystyriai fod y berthynas bresenol rhwng landlordiaid a thenantiaict yn. hollol allan o le ac amser. Er Deddf Dirol 1881, yr hon oedd wedi cydnabod prif berchenogaeth, yr oedd y tirfeistr a'r tenant yn bartneriaid; ac yr oedd yn anghysondeb fod un o'r ddau bartner hyn yn meddu hawl i droi y partner arall ymaith am rhyw ffaeledd bychan o'i eiddo neu attafaelu ei holl eiddo. Rhoddodd nifer o denantiaid Coalgreany dystfolaethau o barth eu daliadau blaenorol. Yr oeddynt yn foddlawn i fyned yn ol i'w ffermydd, a'u prynu mewn un neu ddwy flynedd ar bymtheg, a'r rhent wedi cael ei ostwng yH 01 30 y cant o'r hyn ydoedd pan drowyd hwy allan. Yr oeddy tir yn cael ei adael heb ei ddiwyHio a'i drin, ac yn tyfu yn wyllt, Mr T. A. Dickson, gynt A.S. dros St Stephen's Green, Dublin, a roddodd fanylion ynghylch y cais aflwyddianus a wnaed ganddo ef i effeithio cytundeb yn 7 ddadl ar etifeddiaeth Luggacurran. Gohir- iodd y Ddirprwyaeth.

Chwareu teg i r beirdd. Nid oes dim yn rhoddi mwy o fwynhad i bob Cymro cenedlgarol na gweled ein dynion ieuainc dysgedig yn tyfu i fyny yn Gymry o ran iaith a chydymdeimlad a'u bod yn cymeryd dyddordeb yn mhethau anwylaf y genedl; ond y mae eu gweled a'u clywed yn ysgrifenu ac yn siarad yu sarhaus a dibris am hen golofnau ein cenedl- aetholdeb yn anyoddefol a phoenus. Dyna ysgrif y Bol Lol" yn Cymru am y nus hwn, nid yw yn amgen na gwawdiaith ar ein beirdd ac ar yr hen Orsedd. Nid wyf am ddadlu fod yr Eisteddfod a'r teirdd yn agos i berffaith; ond y maent wedi bod yn hen offerynau effeithiol i gadw yr ysbryd eenedlaethol yn fyw yn ein mysg. Nid oedd genym ni ddim i ddifyru ein hunain, na'n henafiaid o'n blaen, ond gweithiau ein tipyn beirdd; a'u henglynion, a'u cywyddau, a'u hawdlau hwy fu yn cadw y tan cenedlaethol yn fyw yn mynwes y genedl am ganrifoedd. Nid. trwy ysgrifenu yn fychanus am "Rwfa" arhen "Glwydfardd," ac eraill o'r frawdoliaeth farddol, na thrwy ddadgymahi englynion buddugol, na chwerthin am ben y cynghan- eddion; nid feHy y ceir diwygiad, ac md dyna ddyledswydd Cymru ddysgedig a cholegawl at hen Gymru ddiddysg a diysgol, heb son am goleg. Wedi iddynt hwy roddi rhywbeth gwell, o natur uwch, fe hawlia y genedl i'r Orsedd a'r Eisteddfod fod o dan eu llywodraethiad, ac fe fydd yn rhaid i'r beirdd gilio o'r neilldu; ond hyd hyny y beirdd, er eu holl ffaeleddau, fydd arwyr y genedl. Heblaw ei fod yn anfoesgar, y mae'n an- noeth yn y cyfnod presenol o adfywiad, i daflu pob sarhad a ellir ar y rhai hyny a wnaethant fwy na neb arall i wneyd y cyn- hwrf sydd yn ein mysg y dyddiau hyn yn bosibl; oblegid y mae tuedd yn hyny ymraniadau, tra. y mae eisieu nerth poo gewyn ohonom cyn y medrwn hawlio ein hiawnderau cyflawn a chynawn. Os nad ydym ond megis plantos yn chwareu a r cregyn ar y lan, bydded i'n dysgedigion ieuainc ein cymeryd i'w canlyn i'r dyfroe nofladwy; os nad ydyw yr Eisteddfod teiy cynelir hi yn awr yn cyfateb i anghenion yr oes, bydded i Gymru Fydd" ein hanrhegu cyn ein marw ag Eisteddfod berffaith yn eu cynHun a'u hopiniwn hwy. Hawdd lawn ydyw gweled gwallau a ffaeleddau, a pobpeth i lawr yn yfflon; gall pob ffwl wneyd hyny; y gamp ydyw gwella pethau a gosod hen sefydliadau urddasol ar sylfeini cadarnach a mwy safadwy; a dvnm ddis- gwylir oddiwrth blant "Cymru Fydd, ac nid chwerthin am ben "Cymru tu an- wybodus a phlentynaidd. -—Idriswyn.

CATARRH, ^TT,aa HAY FEVER CATARRHAL DEAFNESS. A NEW HOME TREATMENT. Sufferers are not genorally aware thatthe-o d if eases are contagious, or that they are due to the presence of living parasites in the lining membrane of 1he nosa and eusta'hiau taws. Wicroscopio research, however, has proved this to be a fact, and the result is that a simple remedy has been formulated where y these distressing diseases are rapuiiy and permanently cured by a few simple applica- tions made at hoae by the patient once in two weeks. A pamphlet explaining tow treatment is eents on receipt of -|d stamp y f A, BurroN DIXOK, 43 and 45, East Bloor l Street, Toronto, Canada.

DIWEDD Y BYD! Pan hysbyswyd yn yr America fod corned yn debyg o ddod i wrthdarawiad a'r ddaear, tybiodd llawer fod diwedd y byd yn ymyl. Rhanodd un ffermwr ei holl arian, a phan welodd y byd yn myned yn ei flaen megys cynt aeth yn waligof. Aech Mary Stuebel i gyfarfod gweddi i barotoi ar gyfer y gwaethaf, ond cyn diwedd y moddion yr oedd ei synwyrau wedi drycu. Aeth bachgen du yn waligof yn y fan pan ddywedwyd wrtho nad oedd ganddo ond ychydig ddydd- iau i fyw.

PONT Y JIERTIiO AR DAN. Crewyd gryn gyffro yn yr Abermaw nos; Fawrth gan y newydd fod y bont goed a garia rheilffordd y Cambrian dros y Mawddach ar dan. Ymgasglodd nifer mawr o ddynion yn nghyd, ac wedi cryn ymdrech gallwyd rhoddi y tan allan. Ni wnaeth- pwyd llawer iawn o ddifrod, ac ni ataliwyd y drafnidiaeth ond am amser byr. Buasai trychineb mawr wedi cymeryd lie oni bae i'r tan gael ei ddarganfod yn brydlon. Ni wyddys' pa fodd y torodd allan.

Mae costau teithio y Frenhines i Ysgotland rywle tua 6,000p y flwyddyn.

COLLI EI HET YN SIOP Y BARBWR. Yn Abertawe erlynid barbwr o'r enw Allan gan Mr Morgan, cyfreithiwr, am I werth het a gollodd tra yn cael tori ei wallt I yn siop y diffynydd. Honai yr eriynydd fod y barbwr yn gyfrifol am gadw yr het yn ddyogel. Taflwyd yr achos allan, gan nad allai y barnwr weled fod y barbwr wedi bod I yn esgeulus.

TAN MAWR YN LLUNDAIN. Torodd tan mawr allan mewn wharf yn Wapping, Lluqdain, brydnawn lau. Ym- ledodcl y fSamau i adeilad chwe uchder llofft, a chan' llath o hyd. Galwyd diifoddwyr tan yno o bob rhan o Lundain. Bu pedwar cant o ddynion, yn defnyddio naw ar hugain o ager beirianar,im oriau lawer cyn y gallasant ei ddiffodd. Yr oedd y golled rhwng 60,000p a 70,000p.

CATRAWD YN FFOI. Diangodd catrawd a wasanaethai yn St. Petersburg ymaith un diwrnod yr wythnos ddiweddaf. Y rheswm a roddent oedd eu bod yn cael eu eamdrin gan eu prif swyddog, acherddasant gyda'u gilydd o'r brifddinas am eu cartrefi. Anfonwyd catrawd arall ar eu hoi, a daethant ar eu trams gryn ddeng milldir o'r dref. Cymerwyd yr oll o'r ffoad- uriaid yn garcharorion, ac aethpwyd a hwy yn ol i'r Brit-ddinas, lie yn ddiamheu y cosbir hwy yn drwm.

LLYFRGELL EANG. Yr adeilad newydd yn Washington fydd y llyfrgell ardderchocaf yn y byd pan y'i gor- phenir. Cysylltir yr adeilad a'r Senedd-dy gyda rheilffordd fechan er cario y llyfrau o'r naill adeilad i'r Ilall, at wasanaeth aelodau y Cydgyngorfa. Cynwysa y Ilyfrfa hon 600,000 o gyfrolau wedi eu rhwymo. Yn yr adeilad newydd bydd y llyfrau wedi eu dos- barthu yn ol eu cynwysiad, a chludir y cyfrolau i'w lleoedd Z-)riodol gan beirianau hunananysgogol. Bydd ynddo le i gadw 5,000,000 o gyfrolau. Un o bethau angen- rheidiol llyfrgell dda vw awyxiant priodol.

CYSTADLEUAETK DWYLL- ODRUS. ■ J Rhanwyd dros filiwn. o hysbysleni gan ddau gnaf yn Durham, yn rhoddi ar ddeall eu bod yn cynyg 300p o wobrwyon i'r sawl allai ateb yn gywir nifer o gwestiynau. Yr oedd pawb i dalu 2s am ymgeisio. Ymgeis- iodd rhai miloedd, a derbyniasant lythyrau yn hysbysu'fod pawb wedi ateb yn gywir, ac felly nad oedd y wobr yn dod ond i ddwy geiniog yr un. Yn hytrach na gyru dwy geiniog rhoddid cyfleustra i ymgeisio mewn ^cystadleuaeth arall, end talu chwe cheiniog, ond ni roddwyd gwobrwyon yr ailwaith. Yn y brawdlys anfonwyd y ddau i garchar am ddeuddeng mis.

Yr oedd Mr Alexander Brogden, yr hwn oedd yn saith mlwydd a thriugain oed, ac wedi bod yn aelod Seneddol dros Wednes- bury am flynyddoedd, yn procio y tan, pryd y syrthiodd iddo ar ei wyneb. Llosgwyd ef mor ddifrifol fel y bu farw yn y fan. Anfonwyd chwech o swyddogion Byddin yr Iachawdwriaeth i garchar yn Switzerland am addoli mewn ystafell neillduol ar ol i'r awdurdodau gwlaaol wahardd hyny.

TYNU DEISEB YN OL. Gwnaed cais gerbron y Barnwyr Pollock a Wells ar ran Syr John Swinburne am gan- iatad i dynu yn ol y ddeiseb a wnaed i ddisedduyr Uchgadben Darwin. Cydsyn- iwyd a hyny.

FFORTIWN I BOSTFEISTR. Derbyniodd Mr Trussell, postfei&tr pentref bychau ger Bishop Stortford, y newydd cysurus fod eiddo gwerth 150,000p wedi disgyn iddo trwy farwolaeth ei gefnder yn sir Leicester.

GOLEUO CAPELAU A THRYDAN. Y Sabboth cyn y diweddaf goleuid capelau yr Annibynwyr a'r Methodistiaid yn Nghwmdar a thrydan, yr hwn a gyflenwid o lofeydd yr Ocean. Ni fydd y gost ond 2p y flwyddyn i bob capel. Cyflenwir y golau hwn i holl dai gweithwyr y lofa.

RREILFFORDD Y LONDON & NORTH WESTERN. Y mae Mr E. Wood, Caerlleon, wedi ym- ddiswyddo fel arolygydd dosbarth Caer a Gogledd Cymru o Linell y London & North Western. Ei olynydd fydd Mr Ernest Neale, mab i arolygydd cyffredinol y cwmni. Y mae y Llyngesydd Dent hefyd wedi ymddi- swyddo o fod yn arolygydd agerlongau y cwmni yn Nghaergybi, ac olynir ef gan feistr porthladd Fleetwood.

EIDDO LLADRAD GAN ESGOB. Ddydd Iau yr oedd Esgob Lincoln yn agor nodachfa. Talwyd ymweliad a'r lie gan bigwyr llogellau, a lladradasant amryw byrsae oddiar wahanolfoneddigesau. Cafwyd hyd i un o'r pyrsau ac ychydig geiniogau ynddo, yn mhoced yr Esgob, yr hwn a ddodwyd yno, mae'n ddiamheu, gan y lleidr cyfrwys.

MR GLADSTONE A DINASFRAINT LERPWL. Bydd Mr Gladstone yn myned i Lerpwl heddyw (ddydd Sadwrn) i dderbyn dinas- fraint y dref, yn unol a phenderfyniad y Cynghor Dinesig wythnosau yn ol. Cyf- lwynir y penderfyniad iddo gan y Maer Rhyddfrydol newydd (Mr R. D. Holt) mewn blwch arian; Disgwylir y bydd i'r Prif Weinidog draddodi araeth ddyddorol ar yr achlysur. Teimlir anhawsder i sicrhau lleoedd ar gyfer yr oil ddymunai fod yn bres- enol.

IAWN AM LADD EI DARPAR WR. Dygw yd cynghaws rhyfedd gan Miss Eva Frear yn erbyn cwmni rheilffordd y New York Central. Hawliai 50,000 o ddoleri o iawn am fod ei darpar wr wedi cael ei ladd ar linell y diffynyddion. Yr oedd y tranc- edig, ebai Mass Frear, wedi addaw ei phriodi, a buasai wedi cyflawni ei addewid oni bae am esgeulusdra gweision y rheil- ffordd. Nid yw y prawf wedi terfynu eto.

MEWN OGOF AM 30 ML OEDD. Darganfyddodd heddgeidwaid Yienna fod tirfeddianwr eang gerllaw y ddinas hono wedi cadw ei ferch mewn ogof dywell ar ei ystad am 30 mlynedd. Byddai yn arfer dyweyd mai wedi marw yr ydoedd. Ei amcan oedd sicrhau iddo ei hun swm mawr o arian a ddylasai fyned i'r ferch.

BWRDD CYFLAFAREDDOL LLUNDAIN. Bythefnos yn ol sefydlwyd bwrdd cyf- lafareddol yn Llundain, ac hysbysir yn awr fod cynifer a deuddeg cant o aebosion ar gael eu cyflwyno i gael eu penderfynu ganddo.

LLYWODRAETH FFRAINC A MR GLADSRONE. Fel arwydd o'u parch i Mr Gladstone, y mae Llywodraeth Ffrainc wedi prynu darlun o Mr Gladstone, i fod yn eiddo i'r wlad- wriaeth. Bydd yn cael ei ardenagos yn y Salon y fiwyddyn hon.

DINYSTRIO SAITlI 0 BENTREF- f llU. Cyrhaeddodd y newydd i San Francisco fod y llong ryfel Brydeinig Rapid wedi tan- belenu a dinystrio saith o bentrefydd yn Ynysoedd Solomon, yn y Mor Tawel. Y rheswm dros hyny ydoedd fod Ewropead wedi cael ei ladd gan y brodorion.

PREGETHU EFFEITHIOL. Fel yr oedd Esgob Fowler yn pregethu ar 11 yr Adgyfodiad yn New York, rhoddodd y fath ddarluniad byw o angeu yn sefyll wrth wely y marw, gyda'i wyneb hagr a'i iysedd esgyrnog, nes dychrynu y gynulleidfa, fel yr aeth amryw o'r gwrandawyr allan oherwydd methu dal yr olygfa. Dywedir mai Cymraes oedd mam y gwr enwog hwn

0 FAKW'N FYW." Symudwyd careg fedd ac arni argrap mwy camarweiniol nag arfer o fynwent yn Berlin yr wythnos ddiweddaf. Dangsa enw ac oedran dyn y tybid oedd wedi ei gladdu odditani yn 1878. Y flwyddyn hono cafwyd hyd i gorph yn yr afon Spree, ac ad- nabyddwyd ef gan wraig fel eiddo ei gwr. Cymerodd y wraig ofal o'r corph, a chladd- wyd ef yn barchus, a rhoddwyd careg bryd- ferth ar ei fedd. Bu y wraig yn ddiwyd iawn yn gofalu am y beddrod byth er hyny. Felly mawr oedd ei syndod pan ddaeth ei gwr i'r ty y dydd o'r blaen. Dyn arau oedd wedi cael ei gladdu yn ei enw. Yr esboniad ar y dirgelwch oedd ei fod ef wedi dianc ymaith i'r America gyda dynes arall, gan adael ei wraig. Ond yr oedd wedi edifar- hau, acyn dychwelyd adref mewn sachlian a Uudw. Gan na fu fyw ond ychydig ddydd- iau, gwnaiff yr un gareg fedd y tro, ond ¡ newid dyddiad ei farwolaeth.

CANLYNIAD CICIO It BEL. CynhaHwyd trengholiad yn Hertford ar gorph Aruiur Guy Adeane, yr hwn a fu fai w o mweidiau a ddei-byniodd tra yn cicio'r bel droed. Dychwelwyd rheithfarn o "Far- wolaeth ddam weiniol."

Y LLOFRUDDIAETH IN OLDHAM- Cafwyd John Mellor, ddydd Mawrth, yn Mrawdlys Manceinion, yn euog o lofruddio ei wraig yn Oldham, a dedfrydwyd ef i farw. Yn ystod y prawf, darllenwyd Uythyr a ysgrifenwyd gan y carcharor pan oedd yn ngharcbar, yn mha un y cyliuddai y ddynes ieutnc, Sunderland, yr adaawsai ei phriodi, o wybod 11awn cymaint yn nghylch y Hofrudd- iaeth ag efe ei hun.

"EI ENI YN LLEIDR." Cymerwyd llencyn i'r ddalfa yn New York am ladrata. Pan o flaen yr ynad, addefodd ar unwaith ei fod yn euog. Nid allaf oddi wrth ladrata," meddai; "yr wJf wedi fy ngeni yn lleidr." Yr oedd yr hogyn hwn wedi derbyn addysg dda, ac yn medru ar wyth o ieithoedd; ond anfonasai ei rieni ef o Germani i America am ei fod yn dwyn pob peth o fewn ei gyrhaedd. "Pwy a bechodd, ai hwn ai ei rieni ? Beth yw dyledswydd cymdeithas at ddyn o'r fath, os nad ei anfon i glafdy neu wallgofdy r

HEDDGEIDWAID FFLINT A CHWMNIAIT BELA. Mewn cyfarfod o Bwyllgor Hedageidwadol sir Fflint a gynhaliwyd ddydd Gwener, gofynoad yr Henadur Peter Jones, Halkyn, ai gwir oedd fod tri o heddgeidwaid wedi rhoddi eu gwasanaeth i nifer o foneddigion oeddynt yn saethu ar y tir diwmod cyntaf o'r mis hwn. Atebiad y Prif-gwnstabl ydoedd ddarfod i'r boneddwr sydd yn saethu I dros etifeddiaeth Downing Hall wneyd cais am bresenoldeb heddgeidwaid yn ystod yr amser y byddai y cwmni allan yn saethu, rhag i'r helwriaeth gael ei Hadrata. Gorchymynodd ef (y Prif Gwnstabl) na byddai a wnelo'r heddgeidwaid o gwbl a'r cwmni saethu yn mhellach na cherdded fel ar hyd y ffyrddgerilavv y tir, a deallai fad y cyfarwyddyd hwn wedi ei gario allan. Gan mai amddiffyn eiddo rhag Hadrata ydoedd amcan yr heddgeidwaid credai nas gallai omedd rhoddi eu benthyg ar yr achlysuron o dan sylw. Ar ol ymdrafodaeth penderfynwyd na byddo heddgeidwaid fyned i ganlyn cwmni o'r fath hyn yn y dyfodol, ac fod y swm o X2 14s yn cael ei hawlio am eu gwasanaeth am y tri diwrnod o dan sylw.

BREUDDWYDION. Mae bron bawb yn breuddwydio i raddau mwy neu lai. Tybia Uawer y buasai yn galled ddi-amheuol pe na byddem yn breuddwydio o gwbl. Can belled ag y byddo y breuddwydion o nodwedd mor aneglur fel na adawant argraph ar y meddwiy foment y byddwn yn deffro, gallwn deimlo yn sicr eu bod o natur hollol ddiniwed; ond os y bydd y galon yn curo fel gordd, neu'r aelodau yn nofio o chwys, y mae yn 11awn bryd i'rtbreuddwydiwr fyned at y meddyg. Y mae y fath freuddwyd dychrynllyd yn arwydd weithiau fod rhyw afiechyd ar ym- afael yn y dyn, ond yn sicr y mae rhyw- beth o'i le," er efallai na byddo yn ddim mwy difrifol na swper rhy drwm, neu ormod o ddillad ar y gwely. Eto, doeth yw gwneyd ymchwiliad manwl beth allasai yr achos ohonynt fod, os y bydd y breudd- wydion yn talu ymweliad ami, gan eu bod yn gwneyd cwsg yn hollol ddiwerth. Tybir yn gyffredin, os y bwyteir swper trwm cyn myned i'r gwely, y bydd y bwytawr yn sier o gael yr hunllef; ond y mae yn Hawn mor sicr os yr eir i'r gwely a'r ystumog yn wag, mai noswaith aflonydd a digwsg a geir. Ynhyn fel mewn llawer amgylchiad arall, dylid ceisio peidio myned i'r naill eithafion mwy na'r Uall, a chymeryd ychydig luniaeth ysgafn cyn myned i'r gwely. Wrth gwrs, nis gellir rhoddi un reol bendant i lawr; dylai pawb gael allan pa beth sydd yn dygymod oreu ag ef yn bersonol. Ffaith amlwg ydyw fod cys- ylltiad agos rhwng yr hyn y byddom yn breuddwydio am dano, a'r hyn sydd yn ei achosi. Y mae awel oer lem yn yr ystafell yn peri i ni freuddwydio ein bod yn gwneyd ymchwiHad am y pegwn gogleddol neu ynte wedi ein taflu i ddaeargelloedd oerion; tra y mae gan lawer ohonom adgofion byw am yr adegau hyny y cawsom y gynfas wedi ymgordeddu am ein gyddfau, ac y buom yn breuddwydio am ddienyddiad, yn mha un yr oeddym Ri yn cymeiyd y rhan bwysicaf.

gario effaith ddaionus ar ragolygon y gweithwyr, ao yn foddioii i osgoi ami i •wrtlidarawiad rhwng ymeistri a'r gweith.- ■wyr. Cafodd y cwestiwn o fyrddau cyflafar- eddol sylw helaeth yn ugliyfarfod Dein- iolen, a phasiwyd y penderfyniad can- lynol arno Fod y cyfarfod htm, yn ngwyneb y ffaith fod y meistii wedi gwrthod, mewn iaith gref, ar iwy nag un cynyg, i ddyfod i ddealltwriaeth a m fel gweithwyr ar safon cyflog, &c-> e^n "oc[ yn penderfynu arfer pob moddion teg a rhesymol yn ein gallu, ie, gwasgu yn gryf ar ein cynrychw wyr Seneddol, ac eraill, i gael gan Senedd ein gwlad sefydla bwrdd cyflafareddol er pender- fynu achosion o .mghydwelediadau rhwng meistri a gweithwyr. ° Gwnaed cyfeiriad arbenig. at y ddadl ohiriedig yn Nghynglior Sirol Arfon, a gwnaed yn eithaf eglur y bydd y chwar- elwyr yn gwylio yn fanwl pwy a bleia- leisia, a plia fodd y gwnant yn y cy^ariod. Hyderwn na fydd iddynt gael en siomiyn eu cyfeillion. Deallvrn fod ymdrech ar- benig yn cael ei gwneyd i daflu y cyn- ygiad allan; felly rhaid i'w gefnogwyr ddyblu eu diwydrwydd os ydynt am 81 gario. Bydd penderfyniad o'r fatb. yn o feddu rhyw gymaint o ddylanwad 1 addfedu. y farn oyhoeddus ar y mater pwysig hwn.