MYFYRDOD—PA BETH YDYW?I|1893-09-29|Y Tyst

MYFYRDOD—PA BETH YDYW?I

News

Cite

Share

MYFYRDOD—PA BETH YDYW? Mae myfyrio i'w wahaniaethu yn ofalus oddi- wrth astudio neu efrydu, er ei fod yn cael ei gymysgu neu ei gamgymeryd am dano yn fynych, a chymerir achlysur oddiwrth hyn i yiflesgusodi rhag ceisio ei gyflawni. Gwaith yr athronydd, y beirniad, a'r duwinydd yw astudio, eithr ymarferiad y Cristion yw myfyrio. Chwilio allan pa beth sydd wirionedd, eyf. oethogi y deall, y mae efrydu; eithr y mae myfyrio yn cymeryd gwirionedd peth yn ganiataol, yn aros ar yr hyn a wyddys, gan fwrw golwg arno i ddyben mwy ymarferol, i ddyfod i'w deimlo, a'i roi mewn gweithrediad. Yn y naill y pen sydd ar waith i chwanegu gwybodaeth; eithr dyben arall sydd i'r Hall, sef chwanegu profiad-rhoddi gafael a gallu cryfach i'r gwirionedd arnom. Nid cyrhaedd gwybodaeth dealltwriaethol yr ydys trwy fyfyrio, ond gwybodaeth brofiadol; nid dod- refnu y meddwl gymaint ag effeithio ar y galon a'i hymgeleddu; cyffroi ac enyn y serchiadau, a'u hysbrydoli; dylanwadu ar y cymeriad a'r ymddygiad er daioni. Nid chwilio i mewn i bethau, a manylu ar yr hyn y gwahaniaethant ynddynt, ond ymaflyd yn yr hyn wyddys yn dda, a'i ddwyn i weithio ar y teimladau nid ymresymu i gael allan y gwirionedd, ond dwyn ein hunain dan ddylanwad y gwirionedd i gael profi ei rinwedd achubol. Nid goleuo y pen trwy gael golygiadau eglurach am y gwirionedd, neu olrhain cysylltiadau yr athrawiaeth fel cyf- undraeth sydd mewn golwg, ond cynyrchu teimlad duwiol a mwynhad ysbrydol, cynyddu y bywyd Dwyfol, cryfhau y galon a gras,' a gwneyd iawn-ddefnydd o'r gwirionedd. Oddiar hyn, mae'n amlwg nad y gair iawn am bregeth- wyr ieuainc yn yr athrofa yw yr un ddefnyddir yn fynych i'w dynodi—myfyrwyr. Yr enw iawn, mae'n ddiau, yw efrydwyr. Deallai y sawl gyfieithodd Todd's Student's Manual' beth ydoedd yn ei gylch, gan ei roddi yn 'Hyff'orddwr yr Efrydydd,' yn well na'r sawl gyfieithodd 'Llawlyfr Angus i'r Beibl,' yr hwn ddefnyddia myfyrio o hyd am efrydu. Y mae yn ddyledswydd orphwysedig ar bawb yn ngwlad Efengyl i astudio Gair Duw—yr hyn a olygir wrth ehwilio yr Ysgrythyrau— dodi y meddwl ar waith i gael allan yr hyn a ddysgant. Mae efrydiaeth hollol ymarfcrol a defosiynol o'r Beibl o angenrheidrwydd yn an. mherffaith,fel y mae efrydiaeth ddealltwriaethol yn unig yn syrthio yn fyr o'i iawn a'i lawn ddefnyddio. Mae y Beibl y fath lyfr fel y gallo y neb a redo ei ddarllen gyda budd; ond gan ei fod mor Ddwyfol, y mae yn wythien mor fawr i ddynion ac i angylion dreiddio i mewn iddo, ac fe ddyry ei drysorau penaf i'r rhai a gloddiant ddyfnaf gydag offer priodol, medrus. Po oreu y deallir y Beibl, mwyaf i gyd fydd o wasan- aeth i grefydd egwyddorol ac ymarferol; po helaethaf a manylaf ein gwybodaeth ohono, mwyaf i gyd a gawn o les trwyddo. Ni ddylid esgusodi neb yn rhwydd nac yn ysgafn rhag ymroddi ei oreu i hyn ond efallai nas gellir dysgwyl eto i bob un, nas gall pob un sydd yn dduwiol ei wiie 7 d. Nid oes ganddynt yr ham- dden angenrheidiol i wneyd nemawr o hyn, ac nid ydynt wedi cael y ddysgyblaeth angen- rheidiol i'w tori i fewn a'u parotoi iddo ar yr adeg iawn yn moreu eu hoes. Nid oedd addysg elfenol yn eu cyrhaedd, heb son am unrhyw ddysgyblaeth feddyliol amgenach. Mae ambell un i'vv gael nas gall wneyd llawer hyd yn nod o esboniad beirniadol. Gwastraff ar arian fyddai iddynt eu prynu. Ni thai dodi arnynt yn rhy gaeth a chaled i'w ddarllen a'i feistroli, pa mor fuddiol bynag fyddai hyny. Ond y mae myfyrio o fewn cyrhaedd gallu pob un. Gall pob dyn duwiol wneyd hyn, a rhaid ei wneyd i fod yn gadwedig. Mae y gweith- rediad tawel hwn o eiddo y meddwl, meddir, yn ei ffurf uchaf yn perthyn i'r meddwl Asiaidd, ae wedi cael ei impio ar y meddwl Ewropeaidd gan yr Efengyl a'r Ysgrythyrau. Y mae yn briodol i'r Dwyrain fel perarcglau Arabia, neu berlysiau India; eithr y fath yw ei berthynas a chrefydd yr Efengyl fel y mae yn peri i bob Cristion ffurfio yr arferiad a'i meithrin i ryw raddau, ac y mae wedi newid anianawd y meddwl Gorllewinol fel ag i'w ddwyn i ymgy- meryd ag ef,.ac i'r graddau y mae yn gyrhaedd- adwy i bob un, y mae yn disgyn arno, ac yn llwyr ofynol mewn trefn i fyw yn dduwiol. Mae y gair a gyfieithir yn 'fyfyrio yn y Beibl yn arwyddocau yn briodol siarad neu ymddyddan a. ni ein hunain-dyweyd wrthym ein hunain-dal o fiaen ein meddwl. Aralleirir ei ystyr yn rhagorol yn y geiriau, Ymddy- ddenwch a'ch calon.' Saif myfyrio ar dir cano rhwng darllen, a gwrando, ac errydu, ac i'w wahaniaethu oddiwrth y naill a'r llall. Gofyna fwy o ymdrech meddwl na darllen, a llai nag efrydu. Y mae hefyd i'w wahaniaethu oddi- wrth ddarllen -yn dodi y meddwl i aros ar yr 'hyn ddarllenir; ac y mae i'w chwanegu at ddarllen y Beibl neu wrando yr Efengyl mewn trefn i gyfranogi o'r llesad. Ni fydd hyd yn nod yr ymarferiadau hyn yn fuddiol, 0 leiaf, mor fuddiol ag y dylent fod, heb iddynt gael eu dilyn gan fyfyrdod. Gwasanaethant hwy i ddwyn defnyddiau i'r meddwl gael cyfleu arnynt trwy fyfyrdod. Mae llaw fawr gan y cof mewa myfyrio, fel y mae tebygolrwydd gwreiddyn y gair am gof yn y Saesoneg, viemory-memor, myfyr. Er hyny, y mae ynddo fwy na gwaith cof yn unig-y cof sydd yn eyflwyno y defnydd- iau i'r myfyrdod. Trwy fyfyrdod yr ydys yn ienoil y cil' ar ryw feddwl. Gobeithio y eyfrana hyn rywfaint i allu gwahaniaethu rhwng pethau sydd a gwahaniaeth rhyngddynt.

ARHOLIAD

Detailed Lists, Results and Guides

Cite

Share

ARHOLIAD UNDEB YSGOLION SABBATHOL ANNI. BYNWYR RHANBARTH PENYBONT-AR- -OGWY, MEDI, 1893. MAE3 LLAFUR. Adran I.-Rhai 0 dan 7 mlwydd oed. Adrodd Gweddi yr Avglwydd a'r Wyddor Gym. raeg. Gradd l.-Thomas Gronow, Sarah Jane Jones, Cissie William, Mary Rosser, a Willie James, Llangrallo. Gradd 2.-David John, John Watkins, David Roberts, Evan Rowlands, a John Richards, Coity. Blodwen Thomas, Penybont. Mary Ellen Lewis, a David Jones, Llangrallo. Adran II.-Rhai dan 10 oed. Adrodd y 3edd lenod o 'Hanes Elias,' a'r Gan- fed Salm, a sillebu unrhyw air dau sill o'rSalm. Gradd 1. J. F. Thomas, Maggie Francis, Katie Abbott, Minnie Abbott, Gertrude Abbott, Minnie Francis, a Cassie Williams, Penybont. Edward Lewis, R. H. Phillips, E. R. Jones, E. D. Lewis, Joan Hughes, M. J. Harry, T. J. Rosser, a S. J. Jones, Llangrallo. Fred. Langdon, Maggie Roberts, a Mary Roberts, Coity. Gradd 2.-Cassie Harry, a W. E. Lewis, Llan- grallo. Richard Watkins, Gomer John, Edgar Barry Key, Arthur Roberts, William John, W. M. Rees, Bronwen Evans, a Anne Kate Richards, Coity. Gertrude Williams, Edith Thomas, Pen- ybont. Adran III.-Rhai dan 14 oed. Adrodd 13eg o adnodau cyntaf o Epistol Iago, a sillebu unrhyw air o'r adnodau, a'r pump penod gyntaf o'r Fam a'r Plentyn.' Gradd 1.—G. G. Jenkins, a E. A. Jones Pen- ybont. Ellen Jones, A. E. Jones, Anne Lewis, Dan Jenkins, a T. J. Frances, Llangrallo, a Thomas Watkins, Coity. Gradd 2—Annie Osman, Willie Frederick, a M. A. Williams, Llangrallo. Pasiodd y rhai sydd a'u henwau uchod yn llwyddianus yu yr arholiad. Hyfrydwch i mi oedd arholi y plant yn yr adranau uchod, ac yr oedd yn amlwg fod rhai o'r athrawon wedi gweithio yn ardderchog. Tynewydd. JOSEPH ABEL. Bethel.-Dosbarth blaenaf, Safon 2. Mary Evans. Safon 3.—Jusiah John. Harriet John, a Jenkin Thomas. Peniel, Bry)icethin.-Dosbarth blaenaf, Safon 1. —Albert H. Williams. Safon 2.—Jenkin T. Williams, a Thomas Jenkins. Safon 3.—Sarah Jane Williams, Annie Jenkins, Mary Baylis, Johnny Williams, John Jones, John Lewis, a Tommy Lewis. Brynmenyn. Dosbarth blaenaf, Safon 1.—• Joseph Bowen Davies, Bronwen (Rees, a Lizzie I Davies, Dosbarth ail.-J ohnny Thomas. Safon 1 2, Ail ddosbartb.-Emrys Thomas Rees, Sarah Catherine Thomas, Elizabeth Lewis, Margaret Ann Llewelyn, a Alice Punter. Dosbarth blaenaf, Safon 3.-Daniel Oscar Rees, a William Glyndwr Rees. Nodiad.—Gyda ychydig ofal ychwanegol, gellir dysgwyl canlyniadau hyfryd i'r hyfforddiant yma yn egwyddorion elfenol crefydd Crist. Yr oil ary cyfan yn dra boddhaol. D. WILLIAMS, G.T.S.C., Arholwr. [0 Y.—Ni ddaeth eiddo yr arholwyr ereill i'r Swyddfa. -GOL.]

LLANELWY.

News

Cite

Share

LLANELWY. Marwolaeth Mr David Vaughan, bootmaker.- D'sgynodd y newydd prndd am farwo!aeth ddisyfyd y gwr da nchod, prydnawn Sabbath, y 3ydd cyfisol, fol taranfollt. Byr iawn fa ei gystndd, ond tra y parha- odd yr oedd yn galed iawn. Aeth ymaith hoh i 11 eh feddwl ei fod yn myned. Bydd yn golled fawr i'r ardal ar ei ol. Nid oodd odid i bwyligor yn ugisn & symud- iadan y lie nad oeid David Vanghan yn aelod ohono, ac nid oedd un ag y gwrandewid ar ei farn yn fwy nag ef. Bn yn ffyddlon i ogwyddorion Rhyddfrydiaeth, er i hyny gostio llawer iddo. Edmygid ei ffyddlondob gan bawb, ac nid oedd neb a'i hedmygent yn fwy na'r rhai a wahaniaethent oddiwrtho yn en barn. Gwelwyd ef mewn amgylchiadau ag oedd yn gofyn cryn wroldeb a phenderfyniad i lynu wrth ei argyhoeddiadan. Ond deuai ef allan mor gadarn ag erioed, ae yr oedd trwy ei ffyddlondeb wedi cnill parch ac ymddiriedaeth gyffred- inol. Ar wahan i'r weddw sydd wedi ei gadael yo nnig i alarn ei golli, eglwys Penllan deimla y golled fwyaf. Yno yr oedd yn bobpeth. Yr oedd ei ffyddlondeb yn ddiarebol. Pwy bynag fyddai yn absenol, yr oedd David Vaughan yn ei Ie-yo yr oedfa, yr ysgol, a'r gyfeillach. Yn wir, mae yn anhawdd gwybod beth fuasai wedi dyfod o'r achos yn y lie er's blynyddoedd, oni bnasai am ei ffyddlondeb ef. Bu yn ddiacon am 40 mlynedd, ac ni bn erioed ei well. Gwelwyd yr achos yn Llanelwy yn isel-mor isel fel ag yr oedd yn anmhosibl iddo fyned yn is. Ond yr oedd David Vaughan yn ffyddlon a chalonog yn nghanol y cwbl. Anfynych J clywid ef yn cwyno. Ba yn arweinydd y gan am y rhan fwyaf a'i oes, a byddai son am ganu David Vanghan. Trist i'w meddwl na chlywir ei lais ef mwyach yn JROH Dnw yn Seion ar y ddaear. Gad- awogd adwy lydan ar ei ol, anhawdd ei llanw. Yr oedd natur wedi ei wneyd yn gymerial ar ei ben ei hnn. Un David Vaughan fu, ac ni fydd byth ond nn. Tystio!- aeth pawb oedd, na welwyd erioed gladdedigaefch mcr fawr a chynrychioliadol yn Llanelwy. Yr oedd pob eowad a barn yn cael en cynrychioli, a dangoswyd y galar mwyaf ganddynt. Cynaliwyd gwasanaeth yn y eapel cyn cychwyn, pryd y darllenwyd cyfran or Ysgrythyr gan ei weinidog, y Parch E. M. Robertp. Methodd a dyweyd dim yn mhellach, gan mor ddrylliog oedd ei deimladan. Cafwyd anerchiadan gan y Pareh J. Charles, Dinbych; E. Johnson, Caer; B. Hagtes (M C), Llanelwy; a Mr A. Rowlands, Rhyl. Gweddi- wyd gan y Parch J. Jones (M-C), Llanelwy. Darllen- wyd y gwasanaeth ya yr eglwys ac wrth lan y bedd gan y Parch T. Ll. Williams, ficer, a cbafwyd anerchiad wrth y bedd cyn ymadael gan y Parch T. Roberts, Wyddgrng. Canwyd O fryniau Caersalem,' a diw- eddwyd gan Mr E. Roberts, Diabyeh. Bellacb, he ld- ( wch i'w lwch, a bydded ei goffadwriaeth yn fendigedig. Gwnaeth waith ardderchog cyn myned i orphwys, ac erys 61 ei lafur a dylanwad ei gymeriad ar yr ardal am genedlaethan. Er y bydd yn chwith genym ei golli, nid ydym am rwgnach iddo ei wobr. Yr ydym yn dy- mnnodatgan ein cydymdelmlad dyfnaf Dlr weddw sydd wedi ei gadael yn unig. Cynalied yr Arglwydd hi. Dymunwn hefyd ddatgan ein eydymdeimlai a'r Parch R. Lumley, Trefor, sir Gaernarfon, cyd-frawd-yn- nghyfraith a'r ymadawedig. Mae wedi cael llawer 0 drallodion yn ddiweddar—wedi claddn dan frawd; a chyda ei fod wedi cyrhaedd yma i gladdn ei frawd-yn- nghyfraith, cafodd air fod brawd-yn-nghyfraith arall iddo wedi marw. Amddiffyn Dnw fyddo drosto. CYFAILL.

Welsh Newspapers

Y Tyst

5 articles on this Page