Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
-----Ystoriau y Gauaf.
News
Cite
Share
Ystoriau y Gauaf. YR HEN AMSER GYNT. Fel y sylwais yn y chwedl o'r blaen, ci byrbwyll, a thipyn yn ol mewn synwyr cyff- redin oedd y nodedig gi, Carlo, yr hyn a'i dygodd i lawer helynt flin o bryd i bryd. Byddai nodi allan yr holl anfifodion cas a'i cyfarfu yn ei ddydd yn ddigon i lenwi cyf- rolau, a'r cyfan yn ganlyniad uniongyrchol ei ffolineb eithafol ef ei hun. Trwy ei fod hefyd o natur uchel ac ymladdgar, ac yn arfer ymosod yn ddihafarch ar gwn bugeiliaid ereill a ddigwyddai bechu yn ei eibyn, yr oedd y cwynion o'i blegid yn dyfod ataf yn lled ami, a mynych y byddwn o dan rwymau i wastraffu digon o ddawn i droi manto! tynghed teyrnas wrth geisio amddiffyn ei gam oddiar law ei gyhuddwyr, a fynent i mi ei grogi, cyn cael allun i sicrwydd pa un ai ar Carlo ynte eu cwn hwy yr oedd mwyaf o fai. Heblaw hyny, danodent iddo ddeg a mwy o bethau nad oedd mewn gwirionedd, er maint ei goll, erioed wedi bod yn euog o honynt. Unwaith bu agos iawn i mi orfod troi allan i ymladd fy hun yn ei achos, ond lei y deallodd fy ngwrthwyr.ebwr, pan gododd fy ngwaed, nad oeddwn yn un i'w drin bob ffordd, ac y ihedodd yrnaith gyda mwy o frys nag y gvvelswn i ef yn rbedeg erioed o'r blaen. Dealled y darllenydd fod y bugail yn rhwym v amddiffyn ei gwn yn gystal a'i braidd, ob- legid byddai rueddwi bugeilio heb gwn yn beth mor afresymol ng a fyddai meddwl tori gwair heb yr un bladur. Nid oedd dim cnoi na iladd defaid yn perthyn i Carlo, a dyna, mae'n debyg, a gadwodd ei ben o cyhyd yn yr hen fyd yma- Yn ben ar y cwbl, yr oedd yn nodedig o ffyddlon i'm canlyn i, i bob man, ac yn gwneyd fy nhro Yl iawn i red eg ar ol y praidd, yr hyn a barai fy mod yn lied boff obono er ei holl wendidau. Heblaw hyny, yr oedd rhywbeth mor ddigrifol yn ei droion trwstan nes peri i mi chweithin ailan hcll ofldiau fy mywyd wrth ei wded yn eu cyf- lawnl, Y mae bywyd bugail ar fynyddau moelion Melrion yn fywyd n or unig a phrudd-1 glwyfus feI y mae yn wenb cadw ci a fedr beri i chwi chwerthin, fel Cnio, pe dim ond er mwyn ohwerthin. Ere i ede! fy l'igrif-was i yn fy un igedd. Hynodrwydd arbenig arali perthynol i Carlo ydoedd ei gasineb greddfol ■at bob math o adar, heb eithro y dryw bach, titw-tomos-las, siani lwyd, robin goch, y Z" brain, a phob rhyw for-adar. Eiai i natur; ddnvg y mynyd y gwelai at yn croesi ei hvybrJ yn enwedu.r os y byddai yn un go fawr. Gweiais ef yn wilidiroedd ar ol y gwylar.od ar draeth y yn gystal a'r mulfrain a ddeuai yno u Craig y Deryn. Byddai yr olwg ar bob niulfran yn ei yru yn gynddeiriog wyllt yn y fan, Meddyiiwn hefyd fod aclar o hw du neu las yd gasach ganddo ria rhai o unrhyw Iiw arall; o'r hyn lleiaf, ar eu hoi nwy y rhedai gyda mwyaf 0 danbeidrwydd. Beth oedd yr achos o hyr, nis gwti a dicfcon na wydJai yntau y Cli- vyaith. Nid ydyw c-mwy na dynion, heb rywbelh tebyg chwaetr. yn pertl.yn i'w natur, a'r pethau ddichon fod yn glws yn ngohvg y naili gi a all fod y bwgan hyllaf yn ngolwg y Hall. Ond o holl adar mor a myn- j ydd, yr un a roddai mwyaf o gyff;o a phoen meddwl i Carlo ydoedd yr aruthrol greyr} glas- Collai arno ei bun yn bollol pan un- "waith y gwelai hwnw. Yn wir, byddai yr olwg arno braidd yn fy nychrynu. a ebyr- arthai mor uehel a phe buasai am byllu holl adar y byd allan o bono. Pa beth a gyn- yrchodd y fath gasineb ynddo at yr ofnog a Ibvfr greyr glas sydd ddugelwcb, oddieithr ei fod yn gweled ynddo ryw debygrwydd, er mor anhebyg, i'r harbaraidd fwch gafr hwnw a'i hyrddiodd dros y dibyn ar fynydd y Friog gyrit. Neu, dichon fod rreyr glas yn ym- ddangos i Carlo yn anterth ei fyrbwylldra yn xhyw greadur llawer mwy brawychus n, g yr ymddangosai i gwn ereill ychydig- mwy pwyll- 109, ac mai dyna oedd yr achos o'i holl gas- ineb ato. Beth bynag am h n, cymerodd amgylchiad le yn fuan a ddylasai fod yn rhy- budd iddo rhag ymlid y diniwed greyr glas o hyny allan. Rhyw ddiwrnod aethym i ac yntau i gyrchu rhyw ddafad ddrygiog a grwydrasai o'i lie ei hun i un o forfeydd y Bwlchgwyn. Yr oedd afon yn Henddol a redai trwy y gwastattir yn Ilon'd ei gwely, ac yn Ilifo heibio gyda thwrf byddarol ar ol y gwlaw diweddar. Bron yn ymyl yr afon, cododd clamp o greyr glas mawr o'r fan ac ymaith ag ef o'r cyffro i gyfeiriad y mor. Llamodd Carlo ar ei ol fel gwallgofgi, a thrwy ei fod yn rhedeg a'i ben i fyny rhag colli yr olwg ar ei archelvn, disgynodd ben- draphen i ganol yr afon,. a chipiwyd ef ym aith yn ycenllif gwyllt dan bont y clawdd lanw, a hyrddiwyd ef i'r lan ar yr ochr arall, yn union gyferbyn a'r fan y mae yr afon yd arllwys ei dyfroedd i'r Fawddach. Pan welodd fod ei elyn wedi enill arno, ymaith ag ef ol fel o'r blaen a thros y t: Ro Fawr" i draeth y Ffriog, allan o'm golwg. Cedwais fy llygaid ar y creyr glas hyd nes yr oedd yntau yn diflanu o'm golwg yn y pellder, ac yr wyf o'r farn, hyd y dydd hwn, ddarfod iddo groesi y mor a disgyn yn disgyn yn rhywle tua phen tir Aberdaron, oblegid i'r cyfeiriad hwnw yr ehedai yn ddiwyrni. Wrth weled nad oedd Carlo yn dychwelyd, aethum i ben y Ro Fawr i edrych pa beth a ddaethai ohono, ac er fy syndod, beth a welwn, ond y creadur yn sefyll ar y tywodfryn cyferbyn ag z Abermaw, a'r llanw yn cau o'i amgylch ar bob Haw. Yr oedd gofod eang o for rhyng- ddo a'r lan, a'r ynys o dywcd yn myned yn llai gyda pop ton. Wrth weled hyn dechreu- odd Carlo udo a chyfarch am rywun i'w war- edu, ond nid oedd yno na llais na neb yn ateb. A phan oedd ton fawr ar gymeryd ym- aith y llathen olaf o'r ynys dan ei draed, saethodd drychfeddwl newydd i'w ben, canys gwnaeth gweh ohono ei hun a nofiodd yr holl ffordd i'r lan, yn un hwdwch main gwlyb diferol o wadn i goryn. Cafodd anwyd neu rywbeth yn y tro, fel, er lJoo gofal y bu farw yn fuan ar ol hyny, ac efe yn nghylch pum mJwydd oed. Dyna ddiwedd y byrbwyll, eto ffyddlon ac ymlynol gi, Carlo. Digon tebyg i Cario gyda'r creyr glas a fu hanes llnwer dyn, rhedeg ar hyd ei oes i geisio dal yr anmhosibl, a marw yn y cliwedd heb ddal dim. "T_L-¿'4_
Advertising
Advertising
Cite
Share
A NATURAL TONIC J and bleed purifier'is Seigel's Syrup, made 3 of fruits, root and hetbs. It cures consti-j pation and dyspepsia, regulates the bowels s cits rises the liver, tones the digestive sys ttm, braces the neives and imparts the. vigour and vitality of health to every orgaii (If re bcdy, I SEIGEL'S ¡ SYRUP.l In a solemn declaration, made before a i f Commissioner for Oaths, on March 24, | -1902, Mr William Taylor, of 15, Hanover I I St., Haverstock Hill, London, referring to s ]() ts_ | an acute and prolonged attack of indiges- | turn and debility, fn m which be had been cured by Mother Seigel's Syrup, says j That was three years ago, and my pres- i ent good health is, I firmly believe, due j entirely to the fact that I still take Seigel's Svrup occasionally, for I find it aids my I digestion and regulates the system. I I could not (xist without it." FOR OLD AND YOUNG. .r- CHRISTMAS & NEW ,d '0r THE BIGGEST VALUE AT S 6W, OCC BROTHE:o'W: s.w. PAISLEY ROAD, TOLL, aLAS x, Lot 0600—The post l^d extra Value for I mrUGS" \n- all New Year if desired. a«ri- Lot 0601—The "KINI>LJ artistiC apProP^f contains 15 specially Cards- wlTbe pfV graph Christmas & New 1 gn5t. yMel01 j ate mottoes, and 15 envelop extrs- this box is only Hid;rap1j xnt* Lot O6O8—The "FORGER autogf^f Box, contains 18 high-class fol j^choS^ j mas & New Year Cards, and 18 envelopes to suit. value perfumed, and are really post Brothers' price is only 1/^ VQf Lot 0604—The contains 20 very beautiful cboice?Lt ot} Cards, folding autograph, sllit. pri"6 verses, and 20 envelopes .,boned.. e for 7/V cards have leaflets and are TjoCest va |ew eXc ? only 2/6 by post 3d extra. oJJiy$ Lot O605—For those «»»,« p £ ion ally good cards, Ogg Bd$s/ 'APHltODITE" Box, 5/; of art in Christmas & New^ q{ tbiS velopes to suit. The rea jjjgbest c ,^e0 g the cards being of the ^'7,^ wiil let t boxed leaflets, but Ogg Bi° ]i)paited, ? 2/6 per box, as the quanti J co0 extra. a 4«n j 12 ePv Lot O606—The JOKES A^u;gar) 12 funny original cards (D° 2d eX.^anllt e»ve' 1 to suit, price only 1/ p aTjDS iid extr Lot 0607—PACKETS or OA by p0Bt 'a) 20 good cards IS 12 2i;' ld ?>! (D) 0 '1 otter, en°lf NOTE-When ordering py d en^d Order or Cash in regitc 0^ 3^ Orders must l»e filled' P-jjiinited, be and crossed National ghilliri2 Branch. Sums under un eQvelope-- inlStamps. PAISLEY BOAU T0L1- <; Mention gyobal -r iefl< Mewn cyfarfod ilu°Syr,odd iwr (nos Fawrth), pefd,^vdd a'u y Bala mai eu oylt- ^0\ tua^ \}o1 gwneud rhywbeth Ge°! ejjr 0 YNGB&fi lies 1-aii, Kbaf;5 J. O.EVAKS^sw-41, 0i. «yt Ymddtngys y many'100 _<> >■ Garctarorl £ l Balclietr a 1 Gar „„s "rN nghapel y & traddO'0' & 6 1 Iau, Ion 1, 19 y testyn ucbod gan Mr r y d y 0 I & "TONES, Caernarfon-y^dair o'r gloch, a chynie re0.. R. R, KoV erts, Ys» U- a 6C | £ <J i mewn trwy j^jleu y oed. Yr elw tuag ar Festri y Capeb f 1