Y Werin

CYNGHOR DOSBARTH LLEYN. Cynhaliwyd y "cyfarfod rheolaind dydd Mercher diwedflaf. Mr J. T. Jones, Y.H., yn y gadair. Gwaith pwysicaf y cyfarfod ydoedd dewis dau surveyor i'r dosbarth. Yr oedd cynifer a 38 yn ymgeisio, a bu pleidleisio arnynt dair gwaith. Yn diwedd penodwyd Mr Robert Williams, Groesffordd, Edeyru, am y cyflog O 60p y flwyddyn i ddosbarth Lleyn, a Mr D. Williams, Fen- rhos, i Eifiollydd am y cyflog 0 52p yn y flwyddyn. Y ddau i fod yn y swyddi am dair blynedd. Penodwyd Mr J. R. Thomas, Chwilog, yn sanitary inspector fel o'r blaen.

ABERTH Y WEDDW. SHM! HANESYN RHYFEDD O LANELLI. Y mae hanesyn torcalonua, moddai gobebydd o Lanelli, wed I myned o gwmpas y wlad, am hen wraig weddw orenw Mar- garet Thomas, yr hon sydd yn 78 mlwydd oed, ac yn byw mewn bwthjn o'r enw Br yn mawr, ger St. David's Colliery, Llanelli, 'jflaJH ^on ydoedd wedi bod yn Jotthyrea i wendid mawr o'r dropsy, jHB i'r hon a doaeth yn ddilyr.ol yn gripil wirioneddol, ac yn analluog i adael ei bystafell. Yr cedd ei c^ytnydogion yD WjaBBSHKBotFt parsdip iawn vrthi, ac yn ei chynorthwyo oren gallent. Pen derfyncdd ofyn cynchorth plwyfol, a bui'rgwarcheidwaid hael- frydig ganiatau 2a 6c yn yr wythnos iddi at giel bwjd a thalu yr ardreth. Yroedd y meddyg wedi ffaeln gwneyd 'Utn iddi, er ei bod wedi gwario punoedd am y naill beth a'r llall; on 3 3 r diwedd torodd i lawr, ac nid oedd dim i wneyd lies iddi tu yma i'r bedd. Un boreu daeth cwmwl ariana'd heibio, sef ffrind, yr hwn a ddywedodd wrthi am gael potelaid 2a 9c u SOVRAN. Ond pa fodd y gallai i gael tra na chawsai ond 2a'6c yr wythnos ? Or diwedd, arol gwneyd abertb mawr, gallodd brynu potelaid, yn yr hon y cafodd gyfpflt gwir- ioneddo' aeto y poenaa ymaith, rhortdodd ei baglau heibio, y mae yn awr yn gallu myned gwm,pa- ac i'r ca el, yr hyn cid oedd wedi ei wneyd er's llawer b!wyddyn. Pwy bynag sy r amker. yr hano^yi- hwn, yinweled neu anfoned at Widow Thomas, Brynmawr, near Bryn, ^.r^rVh [ran hob fferjrllydd am 2s 9c a 4b 6c. Yn Nghaernarfon a Bangor gan Mri Lake, rs, &a-, neu o MOREL'S Depot, Llanelly LLYFRAU A CHERDDORIAETH CYHOEDDEDIG GAN GVfINI Y WASG GENEDLARTHOL GYMREIG (CYFYNGEDIG). ¥ jn A Wit YN BAROD. YMSONAU SEF CASGLIAD 0 DDARNAU BARDDONOL GAX Y PARCH J. J. ROBERTS, (lolo Caernarfon.), PORTHMADOG. CYNWYSIAD. Ardderchog lu y merthyri. Y Diwvgiad. Yr Anturiaethwr. Mabinogion. Y Disgybl Fardd ar Gader Idris. Y Tymmhorau. Roger Williams. Pwy a ii drosom ni. A Duw a ddywedodd bydded. A mi mewn myfyr fel mewn hun. Y bwriac1 trancedig. Y rhai a hunasant. Gellir ei gael jran y Llyfrwerthwyr, neu yn uniongyrcliol o'r Swyddfa hon. Pris Swllt, neu gyda'r post Is lie. CYMRU FYDD, CYMRU RYDD; OR THE NATIONAL MOVEMENT IN WALES. BY A CELT. PRICE SIXPENCE. CONTENTS: CHAPTER I.—The Present Outlook-Three Oppressions. CHAPTER II. -Language and Nationality. CHAPTER III. —Education and Culture. CHAPTER IV.-Labour Interest. CHAPTER V.— Development. CHAPTER VI. -Social Relations. CHAPTER VII.-Politics. CHAPTETYUI.—Organisation. CHAPTER IX.—Cymru Fydd and Re- ligion. CHAPTER X.—The Celt and his Mission. Post Free 7-|d, from the Welsh National Press Co.. Jtd.. Carnarvon. DRAMA. Y BARDD A'R CERDDOR: NEU PWY E r ILLA"R FUN? I T CAN "ELPHIN." PRIS CHWE' CHEINIOG. TELERAU Nri-ILLDUOL I GWMNIAU DRAMAYDDOL. TELERAU ARFEROL I LYFR- WERTHWYR. J^LYFRAU YSGOL (JYMRU FYDD WEL)I eu cyfaddasu at ofynion y Llyw- odraeth yn Ysgolion Dyddiol Cymru. Mae y llyirau hyn yn darparu ar gyfer pob safon a phob maes o astudiaeth. Gan y Proffeswyr J. E. Lloyd, M.A., J. M. Jones, M.A., Dr Joseph Parry, ac ereill. Yn awr yn Ba.cd: LLYFR (NYNTAF íi ANES, -El Pris Is 3c., Gan y PROFFESWR J. E. LLOYD. M.A. YN Y WASG: ^IL J^YFR "PG" ANES, Ac i fod yn Barod yn fuan, gan yr un Awdwr. LLYFR BACH, II YN AWR YN BAROD, Gan Mr L. D. JONES, Garth School Bangor. |^L YFK CANU 1., Gan DR JOSEPH PARRY, To Yn Awr yn Barod, 3c a 4c. Cyfrol I. yn awr yn barod. Pris Swllt. ANTURIAETHAU CYMRO YN AFFRICA, sef Hanes Taith i Feusydd Anr Mashonaland a Matabeleland, gan William GRIFFITH, M.Inst., M.E. (gynt o Porthdinorwig). Y llyfr barddaf a rhataf ei bris yn Gymraeg. Cynwysa amryw o ddailuniau lliwiedig, Allan o'r Wasg diwedd Mai, R AII, GYF^OL. Uofaler am roddi. JL archeb am dano yn brydlon. Y G 'ENIN-EN-: C Y L C H GRAWN CENEDLAETHOL Chwarterol. Yn cynwys erthyglau ar Bynciau'r Dydd, yn Wleidyddol, Crefyddol, a Llenyddol, gan Brif Y-sgrifenw-yr Oymru. Pris Swllt. Oydair Post, Is lie. QYMUTT: CYLCHGRAWN MSOL i ymdrin a Hanes, Llenyddiaeth, Can, Gelf, ac Addysg Cymru. Dan olygiaeth Owen M. Edwards, M.A., Rhydychain. Pris 6c, gyda'r Post, '74C. Y T LUSERN: (OYHOEDDIAD MISOL at wasar.aeth V J Eglwysi ac Ysgolion Sabbothol y Methodistiaid Calfinaidd. Dan olygiad y Parch R. Humphreys, Bontnewydd, a'r Parch J. Williams, Lerpwl. Pris Ceiniog. ESBONIAD AR LYFR GENESIS (Try- dydd Atgraphiad), gan y Parch Richard Humphreys, Bontnewydd, Caer- narfon. Pris mewn Ilian 3S. Haner rhwym cryf, 4s gyda'r Post, 3s 3c a 48 3c. Telerau arferol i lyfrwerthwyr a dosbarthwyr. SBONIAD AR LYFR EXODUS (Try- dydd Argraphiad), gan y Parch Ri- chard Humphreys, Bontnewydd, Caernar- fon. Pris mewn llian, 3s. Hanpr rhwym cryf, 4s; gyda'r Post 3s 3c a 4s 3c. Telers.. arferol i lvfrwerthwvr a dosbarthwyr. "PSBONIAD AR LYFR JOSUA, at was- anaeth deiliaid yr Ysgol Sabbothol, gyda map hardd yn egluro y Llyfr .r Nod- iadau, gan y Parch Richard Humphreys, Bontnewydd. Fris, tair ceiniog y rhifyn gyda'r Post, 4-c. Telerau arbenig i ysgol- ion. LLAWLYFR AR WERSI YSGOLION SABBOTHOL y Metkodistiaid Calfin- aidd am y flwyddyn Ebrill 1895-Mawrth 1896, yn cynwys Hanesiaeth Ysgrythyrel, Josua i.—xiii., 14. gyda map, gan Edward Jonea, Bangor. PI is, dwy geiniog. LOCUTION AND ORATORY.—De- -*— signed for Classes and Private Stu- dents. By the Rev T. C. Edwards (Cynon- fardd), D.D. Price, cloth 2s 6d; per post, 2s 9d. A DGOFION ANDRONICUS, sef dethol- —- iad o gynarchion llenyddol yr awdwr, y rhai a ysgrifenwyd ganddo yn ystod y deng mlynedd diweddaf, ar ei wely cystudd. Pris mewn llian hardd, yn cynwys y cludiad, 2s 6c. TTANES Y FFYDD YNG NGHYMRU, —— gan Charles Edwards. Dan olygiaeth Owen M. Edwards, M.A. Pris 3c, gyda'r post 3lc. FLANT Y BEIRDD. Gan Owen M. -*• Edwards, M.A. Pris lc, gyda'r post He. CANIADAU JOHN GR U F F Y D D HUGHES (Moelwrn),-Pris ls. pENILION TELYN.—Wedi eu casglu — gan W. Jenkyn Thomas, M.A. Dan olygiaeth O. M. Edwards, M.A. c ERDDORIAETH: I DINYSTR Y DEML. Cydgan ddesgrif- iadol i gorau meibion. Gan W. T. Rees (Alaw Ddu). Pris, sol-ffa 4c; hon nod- iant, Is. GWLITHYN, Canig gan y diweddar Y R. Roberts, Organydd, Bangor. Pris. 2c. CHWECH O ANTHEMAU. Gan R. S. Hughes, R.A.M. Pris, hen nodiant Is; sol-ffa 6c. Gellir eu cael yn rhifynau ar wahan fel y canlyn1. Anthem Angladdol Mae ngbyfeillion adre'n myned" a Molwch yr ArglwydJ." Hen nodiant, pris 6c; sol-ffa, 4c. 2. "Clyw 0 Dduw fy lefain." Hen nodiant, pris, 6c; sol-ffa, lic. —3. Cadw fi O Dduw." Hen nodiant, 3c; sol-ffa, L|c.—4. Yr Arglwydd yw fy Mugail," a 4< Duw sydd noddfa." Hen nod- iant, pris 6c; sol-ffa, lie yr un. Y DDAU NODIANT, PRIS 6c YR UN. CAN GENEDLAETHOL CYMRU.— Alaw a chydgan: gellir canu alaw y cydgan fel Solo os dewisir, a phan na bydd y lleisiau eraill wrth law. Y geiriau gan Deiniol Fychan, buddugol yn Eisteddfod Bethesda, 1890, a'r gerddoriaeth gan y di- weddar R. S. Hughes, R.A.M. WYLLYS FY NHAD, yn G.—Y geir- F-, iau o Drysorfa'r Plant," a'r gerddor- iaeth gan Mr John Roberts, Organydd, Glanogwen, Bethesda. UWCH BEN EI BEDD—Y geiriau o Drysorfa'r Plant," a'r gerddoriaeth gan Mr John Roberts, Organydd, Glan- cgwen, Bethesda. I YMRU.- Can i Soprano neu Denor. Gan V Evan E. Jones, Ebenezer. PA LE MAE'R AMEN.—Y geiriau gan Gwyrosydd, a'r gerddoriaeth gan Ap Glaslyn. BOED YSBRYD EIN CYNDADAU.— Y geiriau gan Talhaiarn. Y gerddor- iaeth gan Hugh Jones (buddugol yn Eis- teddfod y Bedyddwyr, Caerrarfon). A ML GNOC A DYR Y GAREG —Can i Baritone. Y geiriau gan Gwyrosydd, y gerddoriaeth gan R. S. Hughes, R.A.M. YGWR A'R SIACED WEN. (Y Ohwar- elwr). Can i Denor. Y geiriau a'r gerddoriaeth gan Eos Bradwen. GORPHWYS AR Y RHWYFAU.—Can i Soprano neu Denor. Y geiriau a'r gerddorioeth gan Ap Glaslyn. CANWYLL FY LLYGAID WYT TI.— C Y geiriau gan Glan Padarn, yr alaw gan Ap Glaslyn, a'r cyfeiliant gan Eos Bradwen. f GODI'R HEN WLAD YN EI HOLR- JL_ Can i Baritone, gan Ap Glaslyn. TA TA.—Can i Baritone, gan Ap Glaslyn. MESSEBS W. DEW A SON. COUNTY OF CARNARVON. PARISHES OF LLANLLYFNI, LLANDWROG, LLAN- WNDA, AND LLANBEBIIG. SALE OF VALUABLE FREEHOLD FARMS, TENEMENTS, and ACCOM- MODATION LANDS. ESSRS W. DEW & SON will offer for Ni Sale by Public Auction at the Sports- "&/TESSRS W. DEW ■& SON will offer for LYL Sale by Public Auction at the Sports- man Hotel, Carnarvon, on Saturday, July 13th, 1895, (and not on the 6th as previously advertised) the following choice Freehold Properties, comprising in all 1531 Acres. PARISH OF LXANIXYFNI. -Pandy Hen, Llwyndy Mawr, "Rallt Felen Isaf, 'Rallt Felen Uchaf, Fran Felan, Tanyffordd Cot- tages and Crofts, Cae Uchaf. Pare, Clogwyn Lodge, Frondirion, and Bryntirion. Parish OF Llandwjbos. Penybwlch and Broniwrch. PARISH OF Llanwnda. Hafed Rhos Uchaf, and valuable Field near Sarocu PARISH OF Bowl and I Ty'nygors. Full particulars of Messrs Hugh Jones & I Co., Solicitors, Carnarvonor of the Auctioneers, Wellfield, Bangor MR. OWEN JOKES. LLANBERIS. BTDD MR OWEN JONES yn Gwerchu ar A.no- tion dydd Sadwrn, Mehefin 29, I #95, am 1.30 y brydnawn, ac nid 11 o'r gloch fel y mae ar y Posters, yn No. 6, Bethesda fetieet, Llaur- beris, yr oil o Ddodrefn y Ty. 875 CAMBRIAN HOUSE, PENYGROES. BYDD MR OWEN JONES yn Gwerthu ar Auc- tion prydnawn ddydd GweDer, Mehftfin 28, 1895, am f) o'r gloch, flmrywiaeth MAWR o Ddodrefn Ty, wedi ea symud i'r lie er oyflensdra. 876 MR J. THOMAS A'l FAB. GLYN PERIS, LLANBERIS. 0 BWYS I RAI YN DODREFNU EU TAI AC ERAILL. MAE I MRI JOHN THOMAS A'L FAB wedi eu cyfarwyddo gan Mr William Roberts (yr hwn sydd yn ymadael o'r gymydogaeth), i Werthu ar Auction Gyhoeddus, yn Glyn Peris, Uanberis, dydd Sadwrn nesaf, Mehefin 29ain, 1895, yr oil o Ddodrefn y Ty, &c., yn cynwys Drawing itoom Suites, Sideboards. Cheffoneers, Byrddau Mahogany a Byrddaq ereill, Sofas, (Jadeirian esmwyth a Chadeiriau ereill, Time. pieces, Engravings, Kierglasses, Carpedau Brussels a Chirpedau ereill, Fenders, Heiyrn Tan, &c., &c. Dodrefn y Gwely-ystafetloedd, I yn cynwys Gwelyau Mahogany a Haiain, Gwelyau Plu a Flocks, Dil adau Gwelyau, I Chests of Drawers Mahogany a defnyddiau ereill, Dressing Tables a Washstands, Night Commodes, Looking-glasses, Chamberware, Towel Rails, &c., &c., yn nghyda holl Gelfi y Gegin. Auction i ddechreu am 10 y boreu yn bryd- ion. Am ragor o fanylion ymofyner a'r Arwerthwr, Caernarfon. 878 RHODDIR BENTHYG AKIAN YN G YFRINACHOL i Fermwyr, Mas- nachwyr, Llnestwyr, ac eraill, mewn symiau o lOp i 500p ar ddim ond NOTE OF HAND Y BENTHYCIWR, NOTE OF HAND Y BENTHYCIWR, heb feichiafon, am log is nag a godir yn gyff- redin. Ad-daliad ti yn ol fel y byddo yn gyf- leus. Y mae y busnes hwn wedi ei ^ario yn mlaen er's 25 mlynedd. mlaen er's 25 mlynedd. NI CHYMERIR BILLS OF SALE. Am fanylion a thelerau, ymofyner yn bersonolj neu ysgrifener at GEORGE PAYNE, Accountant, 3, Crescent Road, Rhyl. Prif Swyddfa 20, Kennedy street, Man- chester. Sefydlwyd 1870. BENTHYCIK ARIAN YN GSFKIJNACHOL CAN Y CHARING CROSS BANK (Sefydlwyd 1870), 28, Bedford street,Charing Cross Lonon, W.C. Cyfalaf 300,0U0T Sawdd yn ngbadw 100,OOOP ar Promissory Notes fel y oanlyn 50p-Ad-dallad mlsol yn ol 4p 118 So lOOp— „ „ ftp 3E 4C 5o»P— 45P I6A 8o Syaeiau mwy yn ol yr un raddfa. Ben- thycir o 30p i 2000p ar ychydig oriau o rybudd mewn tref nea wlad, i feibion tiou ferched, ar wystl dolrefn, at-OQ ffarm, neu fusnp", cropiau, &c., heb ei eymad; hefyd ar weith; ^doedd, yswirebau bywydol, rever- sions, stock", shares, a phob marh o eiddo. Rhoddir cyfleusderau arbenig i rai yn agor cyfrif gfda'r Bank. Derbydir ar 16g 10 pun iloC uchod ar y telerau oanlynol: 5 y canty flwyddyn, dan yr arnod o rybudd o 3 mis i'w codi. 6" It it I 6 1., It »» I 12 Rhoddir telerau arbenig am ymiau njwy Telir y llogau bob chwarter, yn rhydd oddiwrth dreth yr Incwm. Ysgrifener neu galwer am raglen. A Williams, Goruchwliwr. ARIAN. -SYLW ARBENIG. RHODDIR benthyg o 5p i 500p i bob dos- barth o dy ddalwyr parch us, ffcrmwyr, masnachwyr, &o. (,Jyiii,,n Deu ferched) apeM note of ha.\d hwy eu hunain yn unig, heb feichiafon, yr un diwrnod ag y gofynir am danyut, am lo irel-ich, ac ad-daliadau eawwythaeh, nag a gynygiwyd o'r blaen yn Nghaer. POB manylion i'w cael yn rhad ac yn hollol gyfrinacbol. Petlder ffordd heb f d yn unrbyw wabaniaeth. Ymofyner a'r benthyciwr Mailrice Price, 7, Abbot's Nook, off Victoria Road, Chester. ALL LETTERS ANSWERED.—Any jLJL person who has used with advantage the medicine sold under the name of DI Wil- liams' Pink Pills for Pale People is earnestly requested to communicate with Q.Z., at the office of this paper, the Genedl, Carnarvon. L IVERPOOL- SHAFTESBURY HOTEL JLJ Mount Pleasant, 100 rooms, near Central and Lime Street Stations. No intoxicants sold Moderate charges. Electric Light. A first class Temperance Family and Commerciat Bo THOMSON'S LOA G-W AISTED W W ia. I h) PERFECT FIT OLD BY ALL DRAPEBB MILLION PAIRS ANëALLY. D 10/6. E 8/ô F 6/6, a 5/c. > -S bj, the whol pol to world. G Twd vo First Medals. It D"ctper eti. t supply you writ.e direct =0 to 112, Fore sti-eet, LOl1- dG11, giVÜlg' siz,) and closing P.O.O., and the Corset will at b seut to you. THE CORSET FOR THE MILLION No. 403. in all Colours, 3s 6d. W. S. THOMSON, & Co., Ld., Manufacturers. Agent in aU towns, writeor name of nearst agent, Citni.'U-von, D. Roberta, Waterloo House; William Jones, 1< Bridge streot. W. o Williams T. Th.oni't-; 1H7. 44 0! AM RAS I GA.iiU'Ji~ IESU. 7 TON I BLANT. Cyfaddas ar gyfer Cystadleuaeth, Y Geiriau gan EBEN FARDD, a'r Gerddoriaeth gan MR LEWIS J. ROBERTS, RA. Rhoddir telerau neiilJuol i Gorau Plant wrth gymeryd nifer o ddwsinau. Pob archebion i'w hanfon i Svs-yddfa'r "Genedl,' Caernaifon.' 0YNHELIlt YR EILFED A RDDANGOSFA QEFFYLAU, &c., YN AMLWCH", Dydd GWENER, Gorphenaf 19, 1895. Cynygir Gwobrwyon i\ nrhydeddus yn y gwahaiiol ddosbarthiadau. Derbynir Entries hyd ddydd Iau, Gorphenaf lleg, 1895. Gellir cael Schedules of Prizes, Entry Forms, &c., ond t nfon at DAVID JONES, Bull Inn, Amlwch, 852j Ysgrifenydd. EMAU RH AD.—Bydd i siopwyr gael fod y vX Stoc fwyaf a'r prisiau iselaf yn lilasnachdy Milling ton, 12, Houndsditcli, London. Gellir cael Clociau, Oriaduron, Cyllill, Cribau, Gwydr- ddryehau, Pibelli Pyrs;iu,. Violins, Accordions Jubilee Jewellery. Catalogues darlunedig i'w cael yn rhad. Sefydlwyd 1857. I a & HOMILINE. Y MAK y Feddyginiaeth Werthfawr hon yn Iachau 4r ol i bob peth arall fethu. Pan fydd Gwr neu Wraig, Mab neu Ferch yn dioddef oddiwrth Boen a theimlad o bwysau ar ol bwyta, Brest Wan, Cramp, Bias drwg yn y Genau, Cwsg Anesmwyth, Gwynt a gwaew yn y Coluddion, Rhwymedd, Nerves Gwan, Poen yn yr Arennau ac yn y Cefn, Piles, Gravel, Pimples, Pen- ddynod, Scurvy, a Tarddiantau y Croen, y maent oil yn tarddu oddiar Ddiffyg Traul, Gwaed Drwg, .neu Attaliad y Dwfr, —a Cofier fod IHONIILINE Yn cael ei ystyried gan Feddygon yn Brif Feddiginiaeth at yr Anhwylderau uchod, felly paham y dioddefwch oddiwrth y Doluriau uchod pan y mae y fath Feddig- iniaetb i'w chael. Doctos Evanfi, Carlton Vale, London, a ddywed — "I have seen the, effects of HOMILINE on many of my piytients, and ka6w of no medicine which S8 effefctnally cures Dyspepsia and Urinary Complaints. 1 Y mae Canoedd yn Tystiolaethau nad oes iim yn dobyg iddo at Y mae Canoedd yn Tystiolaethau nad oes iim yn dobyg iddo at GYNNORTHWYO Y TRI'JULIAD. ) GWENDID CYFFREDINOL. ¡' BURO Y GWAED. GRYFHAU Y FREST A'R NERVES. ANHWYLDERAU Y DWFR. DARLLENER BARN Y CYHOEDD AM -A- I' I HOMILINE fl 0 ill i 10 A Mr Jones, Gobo ne-road. Dros ddwy flyaedd yr wyf wedi cael fy mlino gyda'r Piles a'r Gravel, ynghyda Corph-rwymedd, —Dioddefais boen mawr o ddydd i ddydd, ond ar ol cymeryd dwy botelaid o Homilink I yr wyf 'rwan yn iach ac yn rhydd oddi- wrth boen. Mrs Hughes, Albert road. — Y mae HoMILINE yn anwyl iawn i mi, nid oes medd- iginiaeth- gyffelyb iddo at Ddiffyg Traul a Phoen ar ol bwyta. Miss Sharpe, York-street. Danfonwch botel 2s. gyda'r post. Y mae y botel gyntaf wedi gwneyd lies mawr. Yr wyf yn dioddef oddiwrth Wendid a Tarddiautau y Croen. Y mae HOMILINE yn effdithiol iawn i Ferched a Gwragedd o bob oedran. Fe symuda ymaith bob Anhwylderau sydd yn perthyn i'r rhyw Fenywaidd, ac er mwyn sicrhau iechyd, fe ddylai potel fed wrth law bob amser. Gwerthir mewn poteli Is lie a 2s (Dwbl size) gyda phob Druggist, neu odaiwith y perchenog- J. iA R R Y, 94, Canterbury-road, I Kilhurn, London, N.W wuu £ SS IN BU6ti\) £ .SvS and II HAPPJNESS IN THE HOMFI Aided and secured by exercising your memory. EauaUy suiiable -or Bakery or Home. TO ASK FOR LIM v «•. a s 1" »o not simply sret some yeast or barm of any kind, but ask for D. C. L.. and get It. T'he Distiller-i Company, Ltd., Edinburgh, are the largest vistillsrs in the w8rh!, and sell more yeast than any other firm in the United Kingdom because what they make is the best. Try it. Sample, with small book of hints and in. structions for making various kinds of tea and (aocycakes. &c., and bread, sent on receipt of four penny stamps. j SHOPKEEPERS selMne "D. C. L." Yeast are recoi*. mended to exhibit our show-cards so that the public May know where this celebrated yeast can be obtaioeAi Ilk Anik AmkL dft ImAmikAmb., < and I'w fJioodA AN ILLUSTRATED PAMPHLET ON THE FEEDING AND REARING OF INFANTS. W A Practical and Simple Treatise for Mothers. Containing- a laree number of Portraits nf Healthy Children, together with Facsimiles of Original Testimonials, whieh are of the greatest interest to all mothers, to be had. with samples, free by post, on application to— M MELLIN'S FOOD WORKS, STAFFORD ST., PECKHAM, LONDON. 8E. C Mention this paper. Ad.lak Amb., a a SAVES HAND-LABOUR. WASHES EVERYTHING. APOLOGY. } 1895 R. No. 25. In the High Court of TR.stice, Queen's Bench Division, Carnarvon district Registry. Dr H. Jones Roberta r. The Welsh National Press Company (Limited). i In the i sue of the W, erin for the 9th J Ataicli last, there UJ. | .;ARED what purported to be an account ur a meeting at Tal- vs-trn of the supporters of Dr H. Jones Roberts, the Liberal candidate for the Penygroes and ffalysarn Ward at the last County Conncil Election. In that re- port certain questions are alleged to have been put to, ttad certain answers to have been given, by Dr H. J. Roberts. We are now satisfied that no such questions were put or answers given by him, and we admit T that the version there given of what took place at the meeting is altogether untrue. We beg to express our sincere regret at having published the account referred to, and for the annoyance caused Dr Jones Ro- berts in consequence, and in consideration of his staying fuither proceedings in the above action, we have agreed to publish this apology in our three newspapers and to pay all the costs of his solicitor (Mr Chas. H. Rees) in the matter. Dated this 26th day of June, 1895. (Signed) E. LLOYD WILLIAMS, Editor.

NEWID DWYLAW. Er pan gyhoeddwyd ein rhifyn di- weddaf, y mae y Llywodraeth Rydd- frydig wedi cwympo, Arglwydd Rosebery wedi cyflwyno i'r Frenhines ei ymddiswyddiad, ei Mawrhydi wedi galw am Arglwydd Salisbury, ac yntau, tra yr ydym yn ysgrifenu, yn prysur ffurfio Gweinyddiaeth newydd. Er fod y mwyafrif Rhyddfrydol yn Nhy y Cyffredin yn hynod fychan, eto daeth y diwedd yn hynod aunis- ^wyliadwy. Wythnos gythryblus fu y ddiweddaf ar ei hyd i'r Weinydd- iaeth. Cododd yr aelodau Gwydd- elig wrthryfel yn erbyn gwneuthur cofgolofn i Oliver Cromwell, ac er i'r Llywodraeth unwaith gael yr arian gofynol, yn ngwyneb i bygythion y Gwyddelod bu raid iddynt roddi'r bwriad o'r neilldu. Gorchfygwyd hwy yn y Pwyllgor ar Fesur y .bfatri- oedd, a theimlid fod rhan bwysig o'r Mesur hwnw wedi myned yn ofer. A phan oedd Mr Campbell-Banner- man newydd hysbysu fod y Llywod- raeth wedi gallu dwyn oddiamgylch un o'r diwygiadau pwysicaf yn nglyn a'r Fyddin, penderfynodd Ty'r Cy- ftredin dynu can'punt o'i gyflog fel cerydd arno am ei fusgrellni, fel yr haerai y Toriaid, o beidio gofalu fod digon o bylor, &c., ar law. Saith oedd y mwyafrif, a chredir mai trwy ddichell faleis-ddrwg y dygwyd oddi- amgylch orchfygiad y Llywodraeth ond yr oedd yn gyfryw anfri ar Mr Campbell-Bannerman fel y pender- fynodd ymddiswyddo. Yn y Cyfrin- Gynghor ddydd Sadwrn deuwyd i'r penderfyniad mai yr unig beth allai'r Weinyddiaeth wneyd oedd ymddi- swyddo, a gadael i'r rhai oedd wedi eu rhwystro hwy gario'r gwaith yn mlaen. Felly fu. Aeth Arglwydd Rosebery i Windsor, ac yn y newydd I ladur swyddogol ni hysbysir fod y Frenhines wedi derbyn yr ymddi- swyddiad gyda gofid," fel y gwneid 1 adeg ymddiswyddiad Arglwydd Salisbury. Y mae'ri ddiamheu fod ei Mawrhydi yn teimlo'n chwerw at y Rhyddfrydwyr am eu bod wedi gor- fodi ei char, Due Caergaint, i ymneill- duo. Yn awr, y mae Ardalydd Salis- bury wedi derbyn swydd, ac wedi nodi rhai o'i brif weinidogion, fel y gwelir mewn colofn arall. Nis gallwn lai nag amlygu ein gofid dwys fod Gweinyddiaeth mor ragorol wedi cyfarfod a'r fath an- hawsder, fel nad oedd dim i'w wneyd ond ymddiswyddo. Ni fu Gwein- yddiaeth well i'r dosbarth gweithiol erioed yn y deyrnas hon na'r un fu'n llywio amgylchiadau'r wlad hon am y tair blynedd diweddaf. Yn ychwan- egol at y gwaith mawr a wnaeth yn y Senedd, yr cedd wedi gwneyd llawer trwy ei gwahanol Weinidogion yn ngweinyddiad eu swyddau. Ac y mae ei gwleidlywiaeth dramor wedi bod yn gyfryw fel nas gallai hyd nod y Toriaid eu hunain lai na'i chanmol. Beth yw dyledswydd Cymru ? Parotoi ar gyfer yr etholiad cyffred- inol. his gall Arglwydd Salisbury ddal awenau y Llywodraeth ond yn unig tra y bydd y blaid Ryddfrydig ¡ yn ddigon graslawn i ganiatau iddo wneyd hyny. Mae mwyafrif Ty'r Cyffredin yn ei erbyn. Felly, mae'n ddiau y dadgorphorir y Senedd can gynted byth ag fo'n I>osi bl,hwyrach cyn diwedd y mis nesaf;ynacymer etholiad cyftredinol le. Da genym weled I y fath lwyddiant ar y gynhadledd yn Llandrindod y Sadwrn diweddaf, ac fod pob rhagolwg y bydd y blaid Ryddfrydol yn Nghymru yn hollol unol yn yr etholiad nesaf. Fel y gwelir mewn colofn arall, mae gan y Khyddfrydwyr ymgeisydd wedi ei ddewis yn mhob etholaeth yn Ngog- ledd Cymru. Ond nid yw yr Un- debwyr ychwaith yn hepian er ei bod yn hollol anobeithiol iddynt enill seddau mewn amryw o'r etholaethau.y I maent eisoes wedi dwyn ymgeiswyr ar y maes yn mhob etholaeth, ac eithrio Eifion. Gwnaed y Rhydd- ftydwyr yn mhob ardal bob ymdrech i ddychwelyd yr ymgeisydd Rhydd- frydol, ac fe sicrbeir buddugoliaeth fwy llwyr nag a wnawd hyd yn nod yn 1892. Os ccir undeb a sel fe all I Gogledd Cymru yn hawdd yru I deuddeg Rhyddfrydwr i'w chynrych- ioli yn y Senedd.

LLADRATA BUWCH. I Yn Crewe, dydd Mawrth, traddodwyd W. Hockenhull, Wheelock, i sefyll ei brawf ar Y cyhuddiad O ladrata buwch, eiddo ffermwr yn Coppenhall. <

Have YOU r Tried ,>' Uticmra m JJ' l1!1iI I C.' U f, a the great SKIN -CURE? T'"s» carc^ of torturing, rtisflgurinp:, hnmillating ■"•■uiours are the most wonderful ever recorded. *iiroTi-'hout the ■world. LV.: F. Newbery S: SONS, Edward-st., Nowpate-et., London, E. C. II O\? to Cure Every Skin Disease," post-free.

DAMWAIN YN LLANBERIS. Fel yr oedd cerbyd perthynol i'r Victoria IIotel yn dyfod i lawr yr allt sydd yn agos i Chwarel Glynrhonwy, nos Fawrth cyn y diweddaf, syrthiodd bachgen ieuanc o'r enw John Griffith oddiarno, ac aeth olwynion y cerbyd drosito. Derbyniodd niweidiau tzym- ion, ond y mae yn dda genym ddeall ei fod yn gwella yn foddhaol.

BANC CENEDLAETHOL CYMRU. Mae y boneddwr sydd yn dirwyn Bane Cenedlnethol Cymru i ben (Mr C. C. Dovey) wedi gwthio pethau ymlaen fel y gellir cy- meryd camrau i enill yn ol i'r cyfranddal- wyr ran o'r arian y dywedir ei fod wedi ei dalu yn anghyfreithlawn mewn llog pan nad oedd dim elw yn cael ei wneyd, ac y mae camrau cyfreithiol eisoes wedi eu cymeryd yn erbyn un a fu yn gadeirydd y bwrdd. Yn ddiweddar yn achos y London and Pro- vincial Bank sefydlwyd egwyddor newydd o gyfrifoldeb ynglyn a chyfarwyddwyr, effaith yr hyn ydyw gwneyd y cyfarwyddwyr yn gyfrifol, er y gallent gael eu camarwain gan y cvfrifon, am y cyfryw gyfrifon, oherwydd y disgwylir iddynt wneyd ymchwiliad i gy- wirdeb y cyfryw. Fe ddaw achosion eraill hefyd o'r un natur yn fuan.

HUNANLADDIAD DAU F ACHGEN. Cynhaliwyd trengholiad ar gyrph dau fachgen o'r enw Marriott a Luxford, y rhai oeddynt wedi eu cymeryd o'r afon Medway y dydd blaenorol. Yn ol y tystiolaethau ymddengys fod y bechgyn yn yr ysgol wedi gwawdio Marriott am fod ei chwaer yn ddiweddar wedi ei chymeryd i'r gwallgofdy. Dywedodd ef wrth ei fam nas gallai ddioddef clywed ei chwaer yn cael ei gwawdio, a gofynodd iddi adael iddo fyn'd i ysgol arall. Modd bynag, gwrthododd hi ei gais. An- fonwyd y ddau faehgen i'r ysgol. ond nid aeth yr un ohonynt yno. Mewn llythyr a adawodd ar y bwrdd gartref, dywedai Mar- riot wrth ei fam, "Yrydych wedi gwrthod i mi fyn'd i ysgol arall, ac yr ydwyf am roddi pen arno. Mae y cwbl oherwydd (ac yna rhydd enwau amryw o fechgyn)." Yr oedd Luxford wedi ysgrifeuu ei fod wedi ei anfon oddicartref, a'r llinellau hyny fyddai ei rai olaf. "Cafwyd wedi boddi" oedd y reithfarn.

0 BWYS I BERCHENOGION CHWARELAU. Yn Llys yr Ynadon Sirol, Caernarfon, dydd Sadwrn, gerbron Mr J. Menzies ac ynadon ereill, cyhuddwyd Thomas Edwards, Gwynfaes; Evan Roberts, Petris, a W. 0. Jones, Chwarel Gwernor, o beidio hysbysu Arolygydd y Mwnfeydd a'r Ffactrioedd dros y dosparth o ddamwain a gymerodd le yn y chwarel ar y 31ain 0 Fai, 1895, trwy ba un y derbyniodd gweithiwr y fath niweidiau corpkorol fel ag i'w analluogi i ddilyn ei waith yn mhen y 48 awr.—Erlynid ar ran y Swyddfa. Gartrefol gan Mr Mostyn Roberts (yn cael ei gyfarwyudo gan Dr Le Neve Foster). -Itysbyswyci mai arnClln yr erlyniad ydoedd galw sylw perchenogion chwarelau at y ddeddf. Dirwywyd y diffynyddion i Is a'r costau, y Cadeirydd yn sylwi fod y fainc o'r farn iddynt weithredu mewn anwybodaeth.

DYCHWELIAD MR GLADSTONE. Boreu Llun cyrhaeddodd y "Tan tall on Castle" gyda Mr Gladstone, Syr Donald Currie, a nifer luosog o foneddigesau a bon- eddigion i Gravesend, ar y Tafwys, ar eu ffordd adrei o Kiel lie yr oeddynt wedi bod yn gweled agorind Camlas Baltic. Aeth Mr a Mrs Gladstone ar unwaith i Lundain. Fe ddywedir iddo mor fuan ag y daeth i wybod sut yr oedd pethau berswadio Syr Donald Currie i droi y Tantallon Castle tuag adref, a phan wnaeth Syr Donald hyny, yr oedd yn anesmwyth iawn eisieu cyrhaedd cartref. Gwnaeth i Syr Donald yru yr ager- long mor gyflym ag oedd modd, er mwyn iddo gael bod adref i roddi pnrhyw gyn- orthwy. Yr oedd wedi teimlo cymaint oherwydd y defnydd ystrywgar a wnaed o'i enw i dynu cefnogaeth oddiwrth y Llyw- odraeth, yr hyn yn ddiamhen a barhaedd y lleihad yn y mwyafrif ar Ddadgysylltiad nos Ian, fel yr oedd yn anfoddlawn aros heb gael dangos nad oedd dim gwir yn y stori. Yr oedd hyd y nod yn' barod i fyned i lawr i'r Ty, ond dangoswyd iddo nad cedd hyny yn angenrheidiol. Modd bynag, arosodd yn Llundain, ac yn yr hwyr cimawodd gydag Arglwydd Rosebery, lie yr arhosodd yn groes i'r reol gyffredin hyd un ar ddeg. Dy- wedir na fydil iddo gymeryd rhan gyhoeddus yn yr etholiad nesaf, ond diau na chlywyd y gair olaf ganddo ynglyn a'i gefiiog leth i'r Uywodraeth, ac yn enwedig ynglyn ag Ymreolaeth.