Y Werin

T Y DYN A'R ESGIDIAU GWICH- LYD. Un o'r cymeriadau mwyaf adnabyddus yn ein cynulleidfaoedd yw y gwr da sydd ai esgidiau yn gwichian bob amser. Gwelir a Mywir ef yn troi mewn gwa- hanol gylchoedd. Weithiau ceir ef yn dangos dyeithriaid i eisteddleoedd a'i draed yn canu duet wrth fyned a dyfoa. Gofala am beidio dilyn ei alwedigaeth groesawgar tra fyddo y gynalle dfa yn canu, rhag aflonyddu ar ei defosiwn; ond gwna ddefnydd bywiog o'i gyfle i fras- gamu ar hyd y rhodfeydd pan fyddo y pregethwr yn darllen penod. Bryd arall a y brawd gwasanaethgar o gwmpas i gisglu, a swn ei fotas-iu tyuion yn boddi tinciadau y seintiau disgynol yn y blwch sauctaidd. Ac y mae tuedd ynddo i fod yn ddigon hwyr i fod yn dyfod trwy y drws pan fyddo lie y testyn yn cael ei hysbysu: a thra fyddo yr adnod yn cael ei darllea, dacw ef yn myned yn araf deg, ar flaenau ei dr ied i'r set agosaf i'r pwl- pud, a'i fynediad yn awgrymu ei fod yn llusgo dau burch gwrthdystiol wrth ei feilyngau! Yn ei olwg ef, peth fel'y, dybygid, yw esgidiau parotoad efengyl tangnefedd. Nid yw y bonedl wr yn ab- senol o'r angladd ychwaith. Yn uwch nag ochain y galar, c]ywir ef yn ei ledr newydd spon yn nesu at yr arch i gael golwg ar wyneb yr ymadawedig. Yn y cyngerdd ei arferiad i'w dyfod i mewn neu fyned allan yn union pan fyddo y datganwr yn myned trwy rai o'i nodau isel, tyneraf a thlysaf, collir gorchest y llwyfan yn nhrwst ei groen Ho ef Mewn difrif, onid yw yn resyn nad 1 0 allai wisgo lledr dystaw pan fyddont yn myoed i gynulliadau cyhoeddus, yn en- wedig i addoldai. Y mae dyfod i'r capel yn hwyryn ddigon o aflonyddweh ynddo ei hunan, heb i wich, wach, uwch, uchaf, lenwi ei adeilad gyda phob cam a '"dyry yr dyfodiad diweddar. Byddai yn dda i bawb gofio mai nid i wratid, ar swn lledr y mae pobl yn myned i'r cysegr. Gan hyny, gadawer esgidiau a'r botasau newyddion gartref ar y Sabbothau fel y gwragedd, y dysgont fyned trwy yr eg- lwysi. -+-

DARGANFlDDIAD DYNES W/LLT. Darganfydd wyd dynes wen wyllt yn Queensland, Awstraiia. Trigai gyda'r bobl dduon. Dyn yn chwilio aIL. ei ferch a'i gwelodd hi yntaf. Anfonwyd heddgeidwad a dau fidyn cyfl'redin i'w daL Diangodd hi i'r llwyn pan y gwel- odd hwy, ond perswadiwyd hi gan y bobl dduon i fyned atynt. Y mae hi oddeutu haner cant oed, ac wedi anghofio pob gair o Saesneg ond "potatoes" a White Mary." Cafodd godwm oddiar ei march pan cael ei dwyn gan ei cheid- wad, ac anafwyd hi mor dost fel nad oes gobaith am ei hadferiad.

For a sustaining, comforting and nourishing beverage, drink Cadbnry'a Pore Cocoa, and be not be persuaded to Moept < substitute, r

Am i ddau negro yn Montgomery, Ala., dreisio geneth wen, daliwyd hwy gan y 0 I'D cymydogion, a llosgwyd hwy yn lludw ar bentwr o goed. Rhag ofn i'w dad ei guro am ddwyn cad wen aur, bwytaodd mab 13 oed Thom- as Jones, o sir Dorchester, Md., feipen gyda Paris green yn daenedig drost:, a bu farw. Ddechreu yr wythnos syrthiodd chwar- el Rising & Nelson, W. Pawlet, Vt., i mewn mor llawn nes y bydd amser maith wedi pasio cyn y ceir llech arall o honi. Ymddengys mai Denvor, Colorado, fydd trigfan Mr D. R. Griffith (Granvil'e- fab), dros y gauaf. Hoffa y ddinas yn fawr, ac yn neillduol yr hinsawdd hyfryd. Cyrhaeddodd y Parch George Lamb a'i briod i Ramsen ddydd Gwener, ar ol ab- senoldeb o dros chwe' mis. Cawsant lawer o fwyniant yn Nghymru. Dydd Mawrth cyn y diweddaf unwyd T. James, o Morris Alley, S ranton, Pa., a Mrs Sarah Williams, Everett Ave., mewn glan brio las. Mae y ddau yn 74 mlwydd oed. Dydd lati diweddaf, lladdwyd mwnwr o'r enw David Thomas gan ffrwydriad mewn glofa yn Guffey's Station, rhwng McKees-port a Connellsville, Pa. Ar y 13eg cynfisol, yr obdd y Parch Joseph Roberts, Racine, Wis., yn pregethu pregeth angladdol i saith o aelodau a fuont farw vn ei eglwvs vn vstod ei daith yn yr Hen Wlad. Rhag eu colli gwniodd Mrs Sproyd, Greenville, 0., 14,000 o ddoleri yn ei bustle; ond tra oedd hi yn cysgu, ystelc- iodd lleidr i'w hystafell, ac aeth a'r bustle cynwysfawr ytfiaith. Y Milwriad A. Andrews o San Francis- co yw y dyn cyfoethocaf yn y Talaethau Unedig sydd yn derbyn pensiwn. Mae yn werth tua 4,500,000 o ddoleri. Bu yn rhyfel Mexico, a chyflwyna ei bensiwn yn rheolaidd i heu filwr tbwd. Ganol yr wythnos fynedol rhoddodd Mrs Frank Sponcie, Putnam, Conn., ened- igaeth i'w 10fed plentyn, yr hwn a en- wodd ar ol Mrs Cleveland, am yr hyn y cafodd 25 o ddoleri yn anrheg i'r un fech- an gan y foneddiges hono. Deunaw ar hugain oed yw Mrs Sponcie. Wythnos yn ol yn Mount Holly, N. J., dedfrydwyd dyn 80 mlwydd oed o'r enw Thomas Morley i flwyddyn o garchariad am saethu a lladd Evan Broom pan ydoedd hwnw yn ei ardd ef yn dwyn Ilys- iau. Deallwn fod Lieutenant David Price- mab yr hen weinidog Annibynol hybarch David Price (Dewi Dinorwig)—am briod- as yr hwn y crybwyllasom yn ein rhifyn diweddaf, wedi mabwysiadu y grefydd Babaidd. Dyna brawf arall fod Cupid yn broselytiwr heb ei fath. Tua chwech o'r blaen, yn Kewannee, Ill., ysgaldiwyd Cymro o'r enw Nathaniel Jones yn echrydus, trwy i mud cap un o ferwedyddion y felin gael ei chwythu ymaith. Bu y truan farw yn mhen ych- ydig oriau yn ei gaitref at Trenmont St., pan yn 62 mlwydd oed. Rhoddodd William W. Astor 100,000 o ddoleri tuag at wneyd eglwys gadeiriol Episcopalaidd yn nhref New York. Bwr- iedir gwneyd y cysegr h wnw yn odidocach nig un y Pabyddion, yr hon fydd yn gryn orchest. Wedi y cwbl onid gwas- traff ar arian yw anturiaeth o'r fath, tra y mae yn y byd gynifer mewn cyilyrau ad- fydus, ac heb glywed yr Efengyl? Dywedir fod Reuben Fields, Owinga- ville, Ky., yn gymaint o ryfedclod rifyddol ag yw Blind Tom mewn cerddoriaeth. Er yn idot, bron yn mbobpeth arall, heb ddiwmod o ysgol erioed, gall ddadrys y problems anhawddaf gyda chyflymdra y felltan. Bu yn Missouri yn dangos ei alluoedd yn ddiweddar, a pharodd i lawer o bobl synu at ei orchestion. Oddeutu 28 oed ydyw. Dechreuwyd gvverthullyfrau y diwedd- ar Henry Ward Beecher, ganol yr wyth- nos a basiodd. Prynwyd gwerth 2,000 o ddoleri o honynt y diwrnod cyntaf, a gwerth 5,304,450 o ddoleri aryr ail. Dvg- n ai pob peth bris da, gan mor awyddus oedd llawer i feddu rhywbeth a fuasai yn eiddo gweinidog enwog Eglwys Plymouth. Ond, onid yw yn rhy ddrwg gwasgaru ei gasgliadau yn y modd hwn? Ymddengys fod y William Hughes hwnw a gurwyd mor ddidrugaredd gan David Pritchard yn Dobbs Ferry, N Y., eto yn fyw ac yn gallu siarad ychydig. Meddyliwyd unwaith y buasai y gurfa a gafodd yn profi yn angeu dioed iddo, ond mae peth gobaith yn awr am ei adferiad. Sonid am ddwyn yr achos o flaen yr uchel-reithwyr ddydd Linn, yn White Plains, lie y mae Pritchard yn ngharchar. Adnabyddir yr ymosodydd yn y cylch- oedd fel David Pritchard, Marcy." Rai dyddiau yn ol rh ddodd Mrs Sam- uel Nelson, Oakland Md., enedigaeth i un mab a thair merch iachus. Ddwy flynedd yn ol cafold efeillesau. Wedi i'r plant hyny dyfu i fyny, pe y priodent efeilliaid o deulunodd eraid, diau y gwelid engreitft- iau o enedigaeth yn y rhif lluosog, os C) ZD ydyw athrawiaetn Dan.,r..1 yn safadwy- fel y mae yn debyg ei bod ar bwnc am- rywiadau rhywogaethau trwy ddetholial- au, sut bynag am ei chywirdeb ar hauiad dyn. Hir oes i Mrs Nelson, yr hon nad ydvw et.) ond deg ar hugain oed. Er's cryn blinid Horace Allen, Dela- ware 0., gan y crydcymalau a beth a wnaetli mewn treiii i gael gwaredigaeth o hono, ond ymgymeryd gwthio berfa olwyn oddiyno i Boston, Mass. Cych- wynodd ar ei daith yn mis Mehefin, a gorphenodd hi ar y 3ydd cynfisol. Wedi gorphen ei orchest, teimlai yn holl- iach, a dychwelodd adref ar gerbydres. Y mae Mr Allen yn 83 rniwydd oed, ac yn un o ddisgynyddion Ethan Allen, un o wroniaid Rhyfel y Chwyldroad. Diau fod ymarfer corfforol mewn awyr iach yn un o'r pet hau goreu tuag at wellau y crydcymalau. Ond beth am rai wedi myned yn rhy anystwyth a lle83 i allu gwthio berfa olwyn?

No BREAKFAST, NO MAN," is an old saying bat those who cannot make a hearty morning meal will find Cadbury'a Cocoa a pure rgfined beverage, oorrf^ttinfi', orhilariting and nxxe tfti ni'vs AN IMPORTANT DISCOVERY is announced in the Paris Figaro," of valuable remedy for nervous debility, physical exhaustion, and early decay. The discovery was made by a missionary in Old Mexico; it saved him from a miserable existence and an early grave. We learn that the Rev Joseph Holmes, Bloomsbury Mansions, Bloomsbury Square, London, W.C., will send the pre- scription, frea of charge, on receipt of a self addressed stamped envelope.

Cymerodd cyfarfod mawr o Undeb- wyr le yn Abertawe nos Wener. Wrth gwrs, ni raid dweyd mai Toriaid oeddynt agos yr oil o'r gwyddfodolion. Dydd^ Gwener cymero Id 3rmrysonfa sculio le yn Sydney rhwng Beach ac Hanlan am bencampaeth y byd. Y cyntaf ddaeth allan yn orchfygwr. Y mae dynes Chineaidd newydd roddi genedigaeth i dri o blant. Yn ffodus, plant menywaidd ydynt, canys pe buas- ent fechgyn, yn ol y gyfraith Chineaidd, buasent yn cael eu cyflwyno i'r awdur- dadau, a buasai eu penau yn cael eu tori oddiar eu cyrff, gan y tybir yno y buasai un o r tri ryw amser yn goresgyn yr Ymerodraeth. Y mae saith ysgerbwd dynol arall wedi eu cael yn agos i Barry. Y mae hyn yn dyfod a'r nifer i 25. Y mae y dirgelwch pa fodd y daethant i'r lie yn aros yr un. Mae y Barnwr Hirsch, Iuddew cyf- oethog, wedi rhoddi y swm o 2,000,000p tuag at waddoli mil o ysgolion yn Rwsia er addysgu plant luddewig. Nos Lun bu Mr John Dillon yn anerch cynulliad lluosog yn Rhydychain ar Ymreolaeth, a phrofai brwdfrydedd y gyn- ulleidfa nad oedd y gynhadledd Doriaidd a gynhaliwyd yno yr wythnos flaenorol wedi effeithio nemawr ar olygiadau y trigolion. Hysbysir y bydd i'r Senedd gael ei galw yn nghyd i drafod busnes y drydedd wythnos yn Chwefror. Boreu dydd Llun, yn Gloucester, dien- yddwyd Enoch Wadley, am lofruddio gwraig o'r enw Hannah Evans, yn Kemp- sey. Rhoddodd Madams Bernhardt archeb am toilet set arian gydag ymylwaith aur gwerth 2000p. Y fath wastraff tra y mae miloedd o bobl yn dyoddef newyn. Ar ddychweliad Kapiolani, Brenhines Honolulu, adref o'r wlad hon gyda'u diwyg Ewropeaidd, cvthruddwyd gwrag- edd ei phrif ddeiliaid i'r fath raddau fel yr hawlient ar iddi losgi ei dillad am y rheswm nas gallent hwy hyfforddio i gael dillad mor wych a hi! Dirfu i weriniaeth Columbia anfon croes aur gyda 802 o berlau ynddi, yn anrheg jiwbili i'r Pab. Tua chanol dydd Llun rhyddhawyd yr oil o'r dynion anffodus a dan-ddaearwyd yn nglofa Abernant, ger Aberdare, ar ol bod yn eu sefyllfa beryglus am 53ain o oriau. Y mae y Dundee Courier am ddydd LInn diweddaf yn gwadu fod Arglwydd Roseberyr wedi cymeradwyo gwaith Mr Lacaita, yr aelod seneddol Gladstonaidd dros y dref hono, yn encilio o rengau pleidwyr Mr Gladstone. Dydd LI tin, yn Llys Maingc y Fren- hines, ymgymerodd Archesgob York a'r gorchwyl ddyledswyddol o amddiffyn ei hun a'i achos eglwysig, yn lie talu swm dirfawr i ddadleuydd am wneyd hyrqT drosto, a thebygol y bydd iddo gario ei bwynt. Dydd Llun yn heddlys Bow-street. Llundain, cyhuddwyd Thomas Callan a Michael Harkins o fradgynllunio i beri ffrwydriadau dynameitaidd, a thrwy hyny beryglu bywydau a meddianau. Ar ol gwrando ar amryw dystiolaethau gohir- iwyd v prawf hyd ddydd Llun. Ba Mr W. P. Sinclair, A.S. dros Hal- kirk Burghs, yn anerch ei etholwyr yn Linlithglow dydd Llun, ac ar ddiwedd y cyfarfod pisiwyd pieidlais o ddiffyg ym- ddiriedaeth ynrldo gyda mwyafrif mawr. Mewn atebiad i ohebydd dywed Syr George Trevelyan ei fod ef yn pleidio y Dadgysylltiad yn Nghymru yn unig ar C, gyfrif sefyllfa yr Eglwys yn y Dywys- ogaeth. 0 Rhoddwyd argraphleni allan ar hyd parwydydd Llundain yn hysbysu y cyn- helir cyfarfod cyhoeddus y Sabboth nesaf yn Trafalgar-square, Llnndain, i brotestio yn erbyn rheolaeth heddgeid- wadoi i Lundain. Mewn atebiad i haeriad Arglwydd Sal- isbiny i'r perwyl fod Mr Gladstone wedi addaw dinystno yr Eglwys Wladol yn Scotland os byddai i'r Ysgotiaid bleid- leisio dros Ymreolaeth, dywed Mr Glad- stone nad oedd y cyfan ond creadigaeth fympwyol ymenydd yr arglwydd anrhyd- eddus ei bun. Bu Ardalydd Hartington a Mr Goschen yn anerch cynulliad o Geidwadwyr dan yr enw Undebwyr yn Nublin n)s Fawrth. Ar laniad Arglwydd Hartington yn Kingstown, darfu i rywun daflu aneroh- iad ffafriol i Ymreolaeth i gerbyd ei arglwyddiaeth, am yr hwn archyllwaith y cymerwyd tri o ddynion i fyny. Gwaith cyntaf Mendelsshon oedd can- tawd yr hon a ysgrifenodd pan oedd ond un ar ddeg oed 1 Medda Ffraingc ar y gwinllanoedd mwyaf yn y byd, y rhai ydynt tua thair miliwn o erwau o dir. Yn 1104 pregethodd offeiriad Seisnig mor nerthol yn erbyn cadw gwallt hir, ac argyhoeddodd ei wrandawyr i'r fath radd- au, fel y caniat iwyd iddo dori gwallt yr holl gynulleidfa. Dywedir fod y Parch C. H. Spurgeon wedi gwrthod cynygiad o 90,000 o ddol- eri am 100 o ddarlithiau ganddo yn yr Unol Daleitliau. Mae pleserdeithiwr Germanaidd wedi newydd orphen taith o amgylch i'r byd. Aeth o Berlin ac yn ol, trwy Brindisi, Alexandria, Aden, Signapore, Hong Kong, Yokohama, San Francisco, New York, a Bremerhaven. Cymerodd y fordaith iddo 185 o ddyddiau, ac yr oedd ei holl dreuliau yn 180p, neu ychydig dan bunt y dydd. Dywed y gellid gwneyd y daith ar lai o draul ond nid yn gysurus. Mae yn agos i ddeng mil o agerlongau o bob maint ar ddyfroedd y byd, yn cludo deng miliwn o dunelli. Mae awdurdodau llyngesaol Rwsia yn defnyddio petroleum, yn lie glo ar fwrdd y rhyfel-long Rwsiaidd Tchesme, yr hon sydd yn cael ei gorphen yn awr yn Sebastopol. Dyma'r rhyfel-long gyntaf i losgi yr olew hwn yn lie glo. Mae y Tchesme yn un o'r amryw rhyfel-longau sydd ar gael eu hychwanegu at Lynges Rwsiaidd y M6r Du. Mae y llestr yn 10,000 o dunelli, ac yn amddiffynidig a thrweh o 20 modfedd o ddur. Mae coedwigoedd yr Unol Daleithau yn'gorchuddio 450,000,000 o erwau, neu oddeutu un ran o bump o holl dir y wlad.

The cure for Rheumatism Colmaet 3 Ccricer%rat"d !ustard Oil. Outwardly applied if. is of mar> i>Do-i- ffieacy, as inirrVeds of sufferers can attest who h-AVr >und relief f-;)m ..t.» application v/hen all *th«r einbro cations ha.d failc-"l. Sold by al! Chemises Oro^or1 at Is pur bottle, ir wholesale b? the Proprietors, 8 I Oannon-strtet, L.B.i B.C.

YSTRANCIAU TORIAID AM- LWCH. Gellir dweyd am Dori mai bedd agored yw ei geg, dwylaw lledr yw ei ddwylaw, traed llofrudd yw ei draed, colyn gwen- wynig yw ei dafod, nythle cyfrwysdra yw ei ben, a chartref kumbugyddiaeth, twyll, cynffoneiddiwch, a gwaelder yw ei galon. Gorthrymu yw ei waith, cynffona yw ei fwyd, a thwyllo yw ei ddiod. Mae 61 gwaed y diniwed a'r diamddiffyn ar ei holl lwybrau. Oherwydd ei orthrwm y cwynfana'r ainaethwr, yr ocheneidia'r gweithiwr tlawd, ac y llefa y wecldw a'r amddifad yn galonrwygol. Plwm cym- deithas, madgall gwlad, a chrai'r ddynol- iaeth ydyw, Mae yn ddiafol cymdeithas, canys rhwystr ydyw i bob cynydd a gwell- iant, a'r drwg mawr ydyw ei fod yn bres- enol o flaen gwelliantau, ac nid dV tu ol. Mae yn sefyll ar y Ifordd yn bresenol, ac y mae yn Hawn bryd i bleidlais y bobl ddweud wrtho Dos yn fy 61 i, canys rhwystr wyt i mi." Onid ydyw gweithrediadau Balfour waedlyd tuag at gdeillion rhyddid yn yr Iwerddon yn waradwyddus i'r eithaf? A ydyw 11 wch Daniel O'Conell yn llonydd yn y bedd tybed? Methodd y Balfour hebogaidd hwn sydd yn gorthrymu O'Brien ac eraill a sefyll o flaen yr hen fyd-wraig hono-Mrs Dillon Fel Abi- melech, yr hen orthrymwr hwnw gynt, ofnai Balfour i'r oesau add61 i alludweud, Gwraig a'i lladdodd ef," a Hechodd yn p., liwir o r tu cetn 1 w nawnrainfc fel aelod seneddol i enilibio yr hen wraig, yn hyt- rach nag ymlad 1 y frwydr allan A ydyw anwiredd yn peidio bod yn anwiredd o herwydd ei fod yn cael ei draethu yn Senedd Prydain Fawr? Mae iaith Goschen, yr Iuddew-Germanaidd, yn drahaus i'r eithaf, ac y mae ymddygiadau Mathews yn aunioddefol o orthrymus yn Trafalgar Square, a lleoedd eraill. Llawer o son fu yn ddiweddar am ddeddfwriaeth ar gyfer cWn cynddeiriog oeddynt yn gwneyd cymaint o niwed yn mysg fforddolion strydoedd ein trefydd mawrion; ond mewn difrif onid ydyw yn llawn bryd i'r bobl godi fel un gwr a gyru 0 1 0 ZD y gwaed-gwn deutroed hyn i'w cynghordai rhag iddynt drwy eu brathiadau gwen- wynllyd gynddeiriogi yr holl bablogaeth? 0 dan lywodraeth y gormeswyr hyn mae strydoedd Llnndain yn myned yn an- hygyrch, tyf glaswellt yn yr heolydd, a rhaid i'r bobl gerdded llwybrau ceimion a chwmpasog mewn trefn i gynal cyfar- fodydd cyhoeddus. Gwna y Toriaid eu_ goreu i rwymo tafodau y bobl. Beth nesaf tybed ? Oni fyddai yn llawn mor briodol iddynt geisio rhwystro'r werin i an ad hi, i deimlo, i glywed, i arogli, ac i weled? Onid priodol ynddynt I fyddai codi tollbyrth ar "ffordd mellt a tharanau," gosod special constables,i rwystro pelydrau yr haul i ddisgyn ar ffenestri y gweithiwr, a rhoi personiaid duwiolfrydig gostyngedig Cymru, 'ngliyda Mwrog a'i 0 gymdeitbas y beiliaid i atafaelu am y gwlaw sydd yn disgyn ar ardd y labrwr tlawd 1 Gwna Balfour yn yr Iwerddon, a Math- ews yn Llundain, bob egoi i rwystro pobl i siarad, a gwna Toriaid Amlwch eu goreu i rwystro y Rhyddfrydwyr i chviythu mewn cyn. Mae boddlonrwydd iddynt anadlu awyr afiach a Thoriaid y Borth, ond ni chant chwythu yno fodd yn y byd. Mae y Toriaid yn hynod o garedig yn caniatau i ni anadlu. Maent yn ffeind iawn. Ai iddyat hwy y mae i ni ddiolch am ein bodolaeth a'n cadwraeth? Gellid meddwl weithiau mai iddynt hwy, o'r hyn lleiaf, mae yn ein mysg ni ddosbarth penbylaidd sydd yn ddigon dall a diniwed i gredu hyny. Cawsom engraipht o gulni, rhagfarn, crintachrwydd, cenfigen a malais y bodau y 11 Toriaidd a chul-eneidiol hyn yr wythnos ddiweddaf yn en hymddygiad isel-wael ac annheilwng tuag Seindorf Br^s y Rhydd- frydwyr, ac yr ydym am i drigolion Gath ac Ascelon wybod yr helynt er iddynt gael syniad priodol am Doriaid Amlwch, ac hwyrach, os daw y llinellau hyn i sylw awdurdodau y British Museum y gofal- ant am gongl i osod y creiriau hyn o I ddynion fel y gall yr oesoedd dyfodol gael golwg arnyufc, er yr ofnwn fod eu harogl yn rhy ddrwg i'w gosod mewn lie amgau- edig. Fel y mae yn wybyddus i filoedd yn Mon fod gan y Rhyddfrydwyr a'r T uiaid I eu Brass Band. ac y mae mor wy byddus a hyny y medr Band y Rhyddfrydwyr chwa- reu yn anrhaethol well yn eu cwsg nag y medr y Band Toriaidd wneyd pan yn effro. arferai y ddau fand hyn bractisio y naill mewn adeilad o eiddo Mr Jones, Tynrheol, a'r llall mewn lie o eiddo Mr Evans, Mona Lodge, am fisoedd yn ddilynol. Cyfyng iawn oedd y lie blaenaf, ac oherwydd hyny, deallwyd fod Mr Evans yn foddlon i'r ddau seindorf bractisio bob yn eil nos yn ei ystafell ef yn y Borth. Acth dau Ryddfrydwr ato i ofyn a gawsai eu sein- dorf hwy wasanaeth yr ystafell pan na fyddai y llall yn ei defnyddio, dywedodd yntau fod perffaith groesaw iddynt i gael y lie cyhyd ag y dewisent, a bod yr ystafell a'r goleuni at eu gwasanaeth yn rhad ac am ddim. Pobpeth yn dda cyn belled. Aeth band y Rhyddfrydwyr i'r ystafell hono nos Sadwrn wythnos i'r diw- eddaf-aethant yno nos Fawrth a nos Iau dilynol ond, och pan aethant i chwilio am yr agoriad i fyned i fewn nos Sadwrn diweddaf cawsant eu nacau—nid oedd neb yn gwybod lie yr oedd yr agoriad Yr oedd band y Toris wedi pasio pender- fyniad y noson flaenorol nad oedd band y blaid arall i gael chwareu yn yr ystafell hono niwyach Dyma dric diweddaf Toriaid Amlwch, ac y mae yn deilwng iawn o be;, a chalon Syr Thomas Weather Cock, Signor Agnesia, a'u gwohelyth cyn- ffonaidd. Parodd y tr i practize gafodd seindorf y Rhyddfrydwyr yn yr ystafell a enwyd gyffro mawr yn ngwer-syll y Philistiaid o Mrs Blackblue, Cipt iin ¡ Me'flat, a Mrs Mc'ffat, i lawr at yr hogen slfnrwth hono Miss jenny Felan. Nid oedd y Rhyddfrydwyr i'w cymeradwyo o gwbl yn eu gwaith yn myned ar ofyn y fath hub!, ond credu yr oeddyut eu bod yn delio a boneddwr yn mherson Mr Evans, ac y gallent ymddiried yn ei air a'i anrhydedd. Dylcnt gofio nag ydyw aclde widion am bell i ddyn yn dda i ddim ond i'w tori. Wrthgardotacaredigiwydrl Z7 y gwerthir rhyddid. Mae addewidion teg yn ereu cyfeillion, ond cyflawni y ¡' cyfryw sydd yn cadw cyfeillion. Camp i'r un dref yn Ngogledd Cymru, ag cithrio Bangor gynyrchu y fath swm o dlodi meddyliol ac egvryddorol a Thoriaid Amlwch. Dywedir ei bod yn fashionable yn awr i dreulio'r dydd yn Amlwch a'r 1 nos ar ben Mynydd Parye. Gwyn fyd na ddeuai yn ffasiynol i bob creadur diøf\ wyddor dreulio y dydd a'r nos yno. ± J Mae genym lawer o bethau i'w hysg1? i enu i'r Wwin am weithrediadau y bW 5 fain gynffonog hon eto, ond ni a i yn bresenol gyda choflon cyrnhes •* I George Huws a phob un sydd yn raeddl ] I fair views fel efe. Look out am y treria < ly fechgyn Y Werin ydyw ffrynd gored j y gweithiwr. Three chews iddi JOHN Jos.

CABTHIOIf YN DIANC | Hysbysir o Rio de Janeiro fod caethio' perthynol i amryw blanigfeydd yn nghydt ydogaeth St Paul's wedi diangc ymaith gan gymeryd pob march a mul0 a aliased I gael gafael arnynt i gludo eu GWRA^EDI a u plant gyda hwynt. Aeth deg o hedd' geidwaid ar eu holau, ond daliwyd diarfogwyd hwynt gan y negroaid, diosgasant eu dillad gao eu euro yt I enbydus. Fel yr elai y ffoedigion ys mlaen tua'r goedwig tewychid eu rhengag gan gaethion ereill ar y ffordd. Yna ylv lidiwyd ar eu holau gan haner cant • neddgeidwaid arfog,a chymerodd vmladdf« Ie cydrhyugddynt, pryd y lladdwyd ac 1 clwyfwyd amryw o'r ddwy ochr ond 1 diwedd fu i'r heddgoidwaid gilio yn mewn gwaradwydd ac yn hollol anhrefnu* ac m ymyrasant a mintai arall o ffoed' lgion oedd yn ymdaith drwy Amaro d»* waeddi Hwre i ryddid Gwell genyl» farw na chael em dal yn fyw." Bodol' yr ofnau a'r cyfFro mwyaf yn mhlith f planigwyr, a gwrthoda y milwyr a'r hedd' geidwaid ymlid ar ol y ffoedigion.

Y LLOFRUDDIAETH HONBDlfi GER CROESOSWALLT. Ymddengys nad oes unrhyw sail i't cyhuddiad o lofruddiaeth a wnaeth y dyJJ leuangc Henry Sides i heddgeidwaid Newcastle-under-Iyme, yr hwn a ddy wed- odd ddarfod iddo lofruddio un Margaret Bowen yn Llansilin, ger Croesoswallfc Barna heddgeidwaid y lie olaf ei fod yU orphwyllog, gan iddo wneyd cyfaddefiadatf tebyg o r blaen, y rhai nad oeddynt ond dychymygiaeth hollol.

MR OSBORNE MORGAN A'R DEGWM. Wrth siarad yn Brymbo nos Lun, dywedodd Mr G. Osborne Morgan, A,S., ei fod ef er s hir amser wedi gwneyd ei feddwl I fyny fod y degymau yn eiddtf cenedlaethol, a'u bod yn wreiddiol wedi eu neillduo at gynaliaeth Eglwys a o-yn- wysai yr holl genedl. Er ei fod yn wrth' wynebol i bob ffurf o derfysg, etQ niS gallai lai na chydymdeimlo a'r ffermwyt hyny, teisi gwair pa rai a werthwyd ef cynal i fyny Eglwys nad oeddynt bytbi yn myned idddi.

YMGROGIAD MEWN CARCHAB Cafwyd Job Warbuitoo, 24 oed, priod gyda theulu yn byw yn Hallinwell, Bolton, yn farw yn ngharchar heiddgeidwadol Bolton, ddydd Sadwrn, wedi ymgrogi ohonO a'i hauces boced wrth ifyn haiarn y ffenestrL Yr oedd Warburton wedi cael ei gymeryd < fyny ddydd Gwener, ar y cyhuddiad o ym" osodiad anweddus ar ddynes ieuanc yr utf diwrnod; yr oedd yn euog am ei greuloadef' ♦

"GWANHAU A BYRHAU BEB OES." Galwyd heddgeidwad tua 7 o'r gloch; fore* Gwener, i dy yn Giasshorse-streot, Lambetfe lie y canfyddwyd gorph dynes yn gorwedo ar y llawr mewn ystafell cefn. Yr oedd y ddynes yn farw, ond nid oedd ei chorph yt hollol oer. Yr oedd yn gorwedd ar y Itawl gydag ychydig garpiau ")n yn glyntf wrthi, ac yr oedd mor fuc", tiychlyd fel ft oedd yn anichon dychmy^ i hoedran. Y1 oedd dyn, yr hwn y dy wedid oedd gwr 1 ddynes, yho hefyd mewn cyfl • r truenus, yo rhy wan i ateb unrhyw ofy. 1au a roddid iddo. Darfa i'r meddyg a alwyd i mewit orchymyn iddo gael ei symud yn ddioed ysbytty y plwyf. Bernir nad oedd ganridynt foddion cynhatiaeth ond rhyw swm byehais- a ganiateid gan y plwyf.

GENEDIGAETH HYNOD. Y mae genedigaeth hynod wedi eymeryi lie yn Birmingham. Y noson o'r blaegi darfu i ddynes o'r enw Freeman, gwraig I weithiwr yn byw yn y Court, Camden-street, roddi genedigaeth i efeilliaid gwrywaidd, 1 rhai oeddynt wedi eu cysylltu yn nghyd yH y dull bynotaf. Yr oedd eu cyrph yn ber- ffaitb ffurfiedig, ond fod eu hystumogau a'" coluddion yn un, Ganwyd y ddau yn f ond dywedir fod yn anmhosibl eu magn. mae amryw feddygon wedi bod yn eu gweled y rhai a dystiant na wels^nt y fath hynodo beth. Y mae y teulu yn deulu tlawd. m I

Prydnawn Mercher cymerodd gwrth." darawiad le rhwng dwy agerlong Rwsiaidd ar dueddau Crimea. Y canlyniad ydoedd un o honynt, y Vesta, suddo ya ddioed, a chollodd 35 o'r dwylaw eu bywydau. Bydd bywydfad newydd yn caal ei foritf yn Llandudno dydd Sadwrn nesaf. Mae ymgyrch y Crofftwyr yn erbyn f ceirw yn ynys Lewis wedi dod i derfyniad drwy waith y dynion yn ymadael i'w cartrel ar anogaeth y cwnstabliaid. Da genym hysbysu fad Alr Eltis JoneO Griffith, M.A., LL.D., Caergrawnt, wediei aM at y bar yn y Middle Temple. Nos Lun traddodo-id Mr Lewis Morris, Y bardd, ddarlith ar Sefyllfa a Rhagolygotf Addysg Ganolraddol ac Uwchraddol yt Ngbymru," yn Scots Law Class Room, Ediø" burgh, o dan nawdd y Gymdeitbas GyIllI reig. CHEAP WINE FOR THE PEOPLE.-Sit Charles A. Cameron, ex-President of the Royal College of Surgeons, in the Dublin Journal of Medical Science remarks, "WheØ people talk of the adulteration of claret and other wines, they must be ignoract of tM fact that there is no material so abundant or so cheap to prepare wine from as the I grape. It must not be inferred, howeveri from my remarks on the cheapness of claret that it is the only pine chesp wine in tW mnket. In Spain and Portugal the quan" tides of wines produced annually are enotl mous. We have now port or sherry whieb can be bought at a shilling a bottle. A& .they pure ? Just as genume ,as the dearefl* port and shorry, but containiog somewhaf less of added alcohol. A short time ago purchased specimens of port and sherry at one of Messrs W & A Gilbey'« branch estab* lishments in Dublin, and submitted tboto to analysis. They proved to be as genuiDO as the most expansive wines of the kind, but they contained a little less alcohol-4 difference, in my mind, wholly in the favour," ARGRAPHWYD (dros y perchenogion a'r Cf hoeduv/vr, y WELSH NATIONAL PAPER Co., LIMITED,) GAN D. W DAVI^ & Co., yn 'IJ. & vyddfa, N-NV (larboO Caernarfon Tach. 26