Y Werin

CYPEEJjLIOU GWERTMlF^WR. .tYFAILL y Pij^XT.^ps ydynt yn yii rhy neu o« natl yjiynt mor gryf Jig ar:er- neu os ytttddapjjosant yn wa^tAiUd ar ol y aMJa{ caled ydyfiii fyned trwyd^a, yw W{iiii^e fitters (waly m JEvans. Nid tfes dim wrde'ayg iddo am feuro a*3hyfoetho^ J » rhopynaa iaohyd yn ol diaehefti i'r jrtttddias gwelw, gwt»wqh (twawf teg arw. Cwk,mlx L y Babas, os xiad yw yu dexd yn y frest fal Y oiyiniinech ei weled. yw Quintoe Otters Gwilyia Evass'. Eisieu eyi oethogi a llaethy <am sjf^d, a phe cym- erai hi. g-wpa o'r f eddy fir) iftetfii an!zhvdniorol hyn. deiiai iyjp5entyn ynei jz well ar»U, j peidiwch i'ch pl^ntya nyi^a. CyfaiU/ 4 Myfyexwr pan fytSrio ei iechyd olewn perygl o dori i lawr yn llwyr dan astudiaeth «S-Wd. neu os yw ei wa&h yn cau khunan yn y ty gyda'i lyfrau yji ^wanhau -o-ah eydd eieloe^ heb fod yn gryf yw yn 2dLneu Quioi»e Bitters Gwilym Evam rw»&weitnia effe«iij*u niweidiol astudiaeth a lLJuraormodol; ail-fisirfia ddefnyddiau iechyd ™ V ctrph; pura y fwaed, ac wrth feyny diria vr yrueoydd; a €^ynorthwyft i gynjr*- oaaddu hott J «wph *fr adnodd#» achue bmy y gelwir am danrat datt .efEeithiaffl iUrfjir

PYNCIAU Y BLAID DORIAIDD i YN MON. 'j Gwyr y cyfarwydd a galluoedd y Maid hon. yn ein mysg, nad oes ganddynt na thuedd na gallu i sylwi yn eu hareithiau byr-wyntog ar ddim gwir wleidyddol, ond yn hytrach rhyw bethau pell-berthynasdl. Ac os can- iatewch, Mri. -Go! ni a sylwn ychydig ar y pethau, neu yn hytrach y pell-bethau hyn. 1. Parck ?; Blaid i Mr Davies.— Us mym glod bydd farw," bravo Mr Davies, mae ef am ei gael yn ei fywyd, a'r Philistiaid am fynu ei roddi iddo. Gwyddom am ei barch gan y blaid Ryddfrydig cyn hyn, a gwn fod genym banih calon iddo yn parhau, parch iddo fel boneddwr,fel Cristion^ac felgwleid- yddwr doeth a phwyllog:; ac nid yw der- byniad ei ymddiswyddiad ar yr amgylch- iadau presenol yn un prawf i'r gwrthwynb. Ond beth wys 1 sydd wedi achosi i'r blaid hon ei barchu. 1" Philistiaid yn gor- foleddu gogemiant Bafydd, a'r, dienwdedig. yn ei ddyrcbafu, ynei barchu, yn ei arwyn- ebol ganna<0L Ai nid y chwi ihyw saith mis yn ol oedd yn ei gaoiu, vn ei regi, yn ei ien- dithio ? Ai laid y chwi a'i galwai yn gyb- ydd," yn "draws arglwydd," yn grach- foneddwr," yn Hen Methodist d 1," yn "Eglwyswr Llundain," yn "babydd," yn "anffyddiwl" -a phleidiwr anffyddwyr V Ai nid y dlwi a ddihysbyddodd iaith a chelwydd-iaith i'r eithafion pellaf i gael an- soddairiau i'w darostwng ? Ai ni chlywais eich dilynwyr yn Athen yn tyngu ei ladd, ai nid oeddynt wedi ineddwl ei Jaeddu ,pin dalodd ymweliad a'r brodyr y penwaig yn Llanerchymedd ? Ai ni buoch yn eu daros- twng mor ddiw-eddar a dydd .yr yspledd- ach 1" Eto gyda yr un :genau yr ydych yn ei ganmawl, yn ei addoli. Y fath ofnadwy haerilugrwyddi A ddysgwyd i chwi eg wyddorion-a glywsoéherioed lais cydwybod —a wyddoch ehwi rywbeth ei-h bod yn fodau cyfrifol, A ydych wedi tynu geinau yr etholiad diweddafam dano yn ol ? Os nad ydych, ymwisgwch mewn sach-lian, a galerwch, gan addef ichwi gablu y sanct a'r cyfiawn. As os maddeuirii chwi, yna bydd- weh gymwys a gallweh ei ganmol. Ac yn absenoldeb hyn, teweh a byddweh ddystaw yn eich cywilydd; ae na ddanghoswch l'r byd eich haerllugrwydd, canys yr ydych yn merwino, ie yn gwylltio eneidiau gonest. gyda'ch ffalsedd dieflig. Ac am beth y mae hyn oil ? Dim ond un gogw.yddiad, sef fod ein diweddar aelod wedi nacau pleidio Mr Gladstone, ac hefyd ei fod yn ddistaw yn yr ymgyreh bresenol. Beth pe deuai allan i gefnogi Mr Lewis, byddweh eilwaith yn eich gwir natur, yn eich llin .canhenid, yn chwythu bygythion a chelaneddau. O wael- od fy enaid mae genyf bar-eh i Mr Davies, ond eich clywed chwi ya wynebog ganmal sydd yn merwino fy ysbryd. Tewch yn ddistaw yn eich cywilydd. 2. Pregetku gwynion gerwinaf yr ethaliad di weddaf gan y brodyr hyn ydoedd ein bod ini, meddent, yn cysylltu crefydd â gwleidyddiaeth. Y fath ddihirod rhagrithiol oeddym, ein pre- gethwyr yn areithwyr, ein eyfeallachan cref- yddol yn cael eu troi yn gyrddau i anog i bleidleisio dros ein diweddar aelod, ac hefyd ei fod yn fater gweddiau ein cyrddau gweddi. Am y blaenaf nid oes ond ynfytyn a'i gwel yn anheg: am yr ail a'r trydydd, ni bu erioed yn bodoli ond yn unig yu. nychynyg y rhai a'i dychymygodd, a phe yn feddianolar ych- ydig synwyr ni buaseQtjjyn dangoe eu bod yn gymaint beirdd. Ond gwelaf eu bod hwy wrthi yn egniol, y Sabboth o'r blaen cafodd plwyfolion Llangwyllog bregeth wleidyddol o'r radd uchel. Ei hawdwr a'i darllenwr ydoedd gwr sydd yn ngwasanaeth y periglor anrhydeddus A. Ellis. Eisteddai yr hen foneddwr tawel a heddychlawn, Mr Ellis, fel delw o fynor, tra yr oedd ei giwrat galluog(?) yn rhoddi ei bregethetholiadol. Ymfflamychai a chwalai bynciau y dydd, nes ei gymhwyso i fyned trwy ogr sidan." Ac o'r holl ddyledswyddau y dylai fcrigolion Mon eu gwneyd y fwyaf yw rhoddi eu fot i'r Frenhines," a gochelyd digio a phechu yn erbyn ei mawredd brouhinol." Hwre i Fon, mae am gael y Frenines i'w chynrychioli. Pa bryd y dechreua ei hethol- wyr, yn mha iaith hefyd; pa un ai y Blaid Fain," ynte a'r Ryddfrydig yr ymuna ? Gall: y ceir goleu y tro nesaf ar y cwes- tiynau uchod. Pwy na phregetha y fath newydd, ac a'i mynega yn Gath ac Ascalon, i edrych a wna ei marwredd sylwi ar fychander wedi iddi lwyddo. Llwyddiant i'r brawd hwn, a phob un o'i frodyr a'i dilyno, ar eu hefengyl wleidyddol; mae y wir efengyl yn marw yn eu dwylaw. 3. Areithiau y Gwron."—A ganlyn sydd ,un o areithiau yr ymgeisydd Toriaidd" a thebyg ei bod yn manifesto gwleidyddol y Gwron:" Fooeddigion, Fi am'ch hanerch ,-eih'i eto, a deyd wrtho ch'i mod i am sefyll a .ewffio battle hwn eto. Medrai dim deyd wrtho ch'i yn Cymraeg, dim yn siarad Cymraeg ond yn election. Wel yn te, ch'i ,e.aeyd tro gwael iawn a Mr Davies, fo bon- t eddwr iawn, parchus iawn, fo wedi votio yn iawn, a ch'itha cicio fi ff vrdd, tro gwael uawn (y rhai a'i melldithiant yn awr a'i mol- iianant). Very well, fi am sefyll battle mawr mwn.-eto, fi wedi dechra heddyw, fi wedi dechca, yma dau tro o'r blaen, very well. xNid oedd fi meddwl roi speech yma beddiw; 'Wed yn te fi beb un speech, yn te. Wet, yn e friends, un cwestiwn mawr sydd y lecsiwn mawrjlwn, A ydi Gwyddal igael Home. Rule, ydio>iigael Lly wodraeth ei hiin ? Peidio dalu i IlIont, oal Werddon iddo hun, arian ch'i .pryumhi iddo fo, very well yn te. Myn'd ffvardd oddi wrth Great Britain, lladd pawb, icael^enedd i nhw yn Dublin, a Parnell yn Prime'Minister, yn te. Baptis (ai y Bed- ydlw.yr)r?caellladd Crist:nogion, nhw cael bydtiin o'r soldiers, yr ydan ni yn cofio o'r blaenvh M05 (rhaid ei fod yn bod cyn ei eoafl, irihwtcael helpio gan Fraine, nhw cael eto, ymtte. Byddau nhw vn sir Mon, lladd chimin Llauercbymedd. Nhw cael arian o Meriefi, vevy well. Dach cb'i deyd na, dynktn mawr deyd na chan nw dim, Har- tingiom .deydina, Bright deyd na, Chamber- lain -Salisbilr-v I deyd na, mina am deyd ea tihan-nw dim, no no, Mr Gladstone am gTwuyd :nbw lords, Cadd o curo lawr, gyda dwy-cant o majority. Diochgar iawn i ch'i, llawer .deyd wrtha i,—am rhoi vote i ch'i tro yam Cadben, diolch mawr i ch'i." Dyma ddigon gredaf fi i osod allan hyd a lied, dyfrwier ac uchder a gwybodaeth y Gwron o Dresea-wen. Gresyn ei fod mor ynfyd a dasigos >ei anallu, a fydd un o i- blaid mor garedsg a daoffia. neu ei ddysgu am iy rlro cyntaf mai a :3Q, ac nid 200 y gorch- if^godd Gladstoae. Ai nid oes yn y wlad ■Ugeiniau o weithwyr a bechgyn, yn drech ,n>€(ldylwyr, paham ynte y bradychir -diaiweidrwydd gyda «Wchwen. 1;. Paham na dddj/ntnoli Chamberlain ? fIVJma un o songs mwyaf ayffredin yr ym- gp, dil. Apeliant yn wedddgar ar iddynt f i ddilvin. ac edliwiant gyda helaethrwydd ein haafty&ilondeb. "Paham«u meddynt. Paha-m iefyd ? Onid allwn ddyweyd yn ngeicdau Laban, ti a Jadratteaist fy nuwvaiu Yr arch a gan y Philistiaid, beth a wnawn nil Y dad ganiad «yutLaf o'r gan hon a roddwyd yn Ltane-reif.,ywdd, gan y pybyr Dr Evans. Yr ydyw meiddio defnyddio ea enw oherwydd «a^-eiddgarwch ef ei hun yn ei ychydig eiriau. Wele rai ohonynt:— j, Gwelaf (in. Maen wynebau, y rhai oedd yn gwaeddi Cbamberlain' y tro o'r blaen ,ef,.e oedd eich AV-n efe fynech ei ddilyn. Pwy ydyw eieb iyo yn awr ? O'r braidd nad alwn chwi y-sss- i roddi cyfrif paham Diud ydveh yn ei dasJyn yu awr." Galw i roddi cyfrif," aie ? M tybed nad oes ryddid barn yn bod ? A ydym dan rwymau i roddi 11 ieyf rif aTn eii4 ityniadau i dd nion, a ydym i Yr "o'r braidd yna a gadwodd y brawd rbag dinystr, a efoofied mai diffyg ystyriaeth a byrbwylldra a'i harweiniodd mor bell. Pwy, atolwg, sydd wedi rhoddi yt #wdui<{od i chwi fel plaid i JLlw pobl i gyfrif,"—i gyfrif am eu syniadau cref- yddol, am eu syniadau gwleidyddol, am na chaethiwant ryddid eu barn, am na chyn- ffonant ac na lyfant y llwch i bersonau a a dybiant eu bod yn ddynion. Y dydd i "alw i gyfrif "am y pethau hyn a aeth heibio, ac nid oes ondi-yspryd caethiwus Toriaeth a faidd ei alw yn ol. Ond ni a roddwn "gyfrif" paham na ddilynwn Chamberlain, os ydym yn peidio hefyd. "Paham yr ydych chwi yn siarad am dano mor deg ? O bwy y gwnaeth Toriaid Mon fwy o wawd nag ohono ef ychydig amser yn ol? Paham na chlywir yr un oernadau iddo yn awr, ac i'w fuwch a'i dair acer? Na, rhaid rhoddi iddo sebon meddal bradychiad a diffyg cydwybodau. Pa un ai ei ddilyn- wyr a adawodd Chamberlain, ynte Cham- berlain a'u gadawodd hwynt, ac a aeth i ogof y tywyllwch oddi wrthynt ? Ai chwi a. aethoch allan i gwrdd ag ef, ynte ef a ddaeth i mewn atoch chwi os yr olaf, chwi a brofwch mai ef a adawodd ei blaid, ac mai nid ei blaid a'i gadawsant ef. Gwnewch yn fawr o'ch eilunod newyddion, ond cofiwch fod yn aros ddoethineb a barn. G. W.

GAIR AT CHWARELWYR DINORWIG. Fy anwyl gyd-weithwyr, er ein bod wedi cael ein trechu mewu un ymdrech at ryddid, a'r gormeswyr wedi cael y Haw uchaf arnom, eto, na fydded i ni ymroi yn llwfraidd. Cofiwn mai brwydr faith yw brwydr rhyddid yn erbyn gormes, ac iawnder yn erbyn cam- wri; ond cofiwn hefyd fod cenedlaethau a aethant heibio, a chenedlaethau sydd heb eu geni, yn galw arnom barhau y frwydr. Nid oedd eiu gorthrechiad yn ein brwydr ddi- weddar ond rhyw gwymp yn nydd y frwydr; er mor chwerw ar y pryd, gofalwn am gadw gyda'n gilydd, a chodi ar ein traed a'n hwynebau ar ein gelynion. Ond pe byddai i'r ewymp lethu ein hysbryd, a'n gwneyd yn llwfr ac yn anffyddlon i egwyddorion rhyddid a chyfiawnder, yn sicr, tryehineb mawr fyddai hyny. Na, gyfeillion anwyl, v • ?> 1 1J.J __n__1_ daliwn yngywinn negwyuuonon,eoueiaivvn ryddid yn dynach nag erioed, neu fe'n cad- wynir gan ein gelynion, a bydd ein eim plant a phlantein plbat dan eu cadwyni fal siaves. Yr wyf yn ysgrifenu fel hyn am fy mod yn ofni fod Ilwfrder wedi ymaflyd mewn llawer o honom. Y mae canfaswyr y Toriaid yn ymffrostio fod ein hysbryd wedi ei ddar- ostwng, a'n bod yn addaw ein pleidleisiau i'w hymgeisydd neu yn hytrach idclynt hivy, y tro hwn yn llawer mwy cyffredinol nag o'r blaen. Os felly, o ddarostyngiad 1 ymostwng o flaen man gynffonwyr gormesol yr arch- omeswr Y mae hyn yn beth rhy ddigrif i wawd gael lie yn agos ato; ond yn wir, y mae cymeriad y fintai o fin swyddogion, dylyfwyr, a chynffonwyr sydd yn ceisio ein pleidleisiau i'r Milwriad Platt, yn ddigon i beri i Belsebub grechwenu mewn gwawd! Cofiwn mai ymdrech fawr y Saeson yn erbyn y Celtiaid—tras y Cymry-yw yr etholiad hwn. Gwyddom yn burion bellach beth yw byw dan iau Saeson A'r un peth yw llywodraeth Saeson ar genedloedd ereill yn mhob man ag yw llywodraeth Sais ar weithwyr Dinorwig Diystyru eu har- ferion a'u -,yniadau, a'u dwyn yn gaeth dah ddeddfauillethol a pheirianol y Sais,—dyna'r 'stori erioed, ac yn mhob man. Nid yw natur y Sais a natur y Celt yn gyffelyb i'w gilydd. Mae y Saeson wedi cael eu rhwysg yn ddigon bir; a bellach, chwareu teg i'r Celt ? Safw:n ni wrth gefn y Gwyddel yn awr. Daw «in tro ninau y Cymry cyn pen hir. Hefyd, .peidiwn cymeryd ein twyllo mai-Lirwydr JfIom Rule yn unig yw hon. Nage. Ar ein pleidleisiau ni yn awr y di- byna pa un a gawn ddadsefydlu yr Eglwys estronol a gelyniaethus sydd fel y pren U pas yn ein plith. Yn awr y penderfynir pa un a geir Mesur Tirod, i gyfyngu ar raib anniwall y tir-arglwyddi. Mae arolygiaeth y Llyw- odraeth ar y chwaa-elau, cyfundrefn o ysgol- ion canolradd i'n eenedl, a diddymiad hawl y tir-berelienogion i feddianu y tai a adeil- adwyd ar brydlesoedd, —mae y pethau hyn a llawer mwy yn dibynu ar pa un ai Rhydd- frydwyr ai Toriaid a anfonir i'r Senedd. Os anfonwrv y Toriaid,-wel, ni fyddai waeth i ni weddio ar Baal na churo wrth byrth Senedd Doriaidd am gyfiawnder a rhyddid. Gan hyny, anwyl gyd-weithwyr, byddwn wyr! Nid oes gan na stiward, na marciwr, na chlerc, na phwyswr, hawl ar ein pleidlais, ac nid oes gan eu meistr hwy a'n cyflogwyr ninnau chwaith hawl arni. Cofiwn fod rhyddid ac anrhydedd ein plant yn dibynu arnom,—pleidiwn gyfeillion Rhyddid. CLOGWYN Y GIGFRAN. A ydyw chwarelwyr Dinorwig yn fyw i'r ffaith hon :Fod eu huwchifiaid yn credu fod y deddfau caethion a roddwyd iddynt, yr addewidion teg a dorwyd mor ddibetrusj yn sicr o ddwyn ffrwyth trwy eu cael i bleidleisio dros yr ymgeiswvr Ceidwadol,1 neu ynteu i ymatal rnag pleidleisio o gwbl ? dofi woh, os felly fydd, mai byrach fydd eich tenyn nag erioed. Gochelwch. Llais O'R Mynydd.

Y LLAFURWYR AMAETH- YDDOL A'R ETHOLIAD- Dymunaf ar fy nghyd-Iafurwyr. amaeth- yddol i ddyfod allan fel un gwr l ymladd brwydr rhyddid ac annibyniaeth. Y mae ein "Btaenor" dysgedig wedi ein cynys- gaeddu a'r arfau priodol. Hon yw yr unig adeg y gelwir arnom i ddyfod allan i wisgo ein harfogaeth, ac i sefyll yn unol a diysgog dros amddiffyniad ein hiawnderau. Os OrB rhai ohonom yn teimlo ein bod yn cael ein hanwybyddu yn ormodol ar adegau o hedd- wch, er hyny deuwn allan, oblegyd dyma adeg ag y bydd pob gwahaniaeth yn cael ei osod o'r neilldu a'i symud o'r ffordd. Adeg ydyw hon ag y mae genym hawl i roddi ein ,;ia llais yn newisiad ein dyn. Un peth yr ydym ni yn ei deimlo a ddylai fod yn gymwysder mewn aelod Seneddol ydyw, bod dealltwr. iaeth gyflawn a thrwyadl o deimladau yr etholwyr yn gyflawn yn meddiant yr ethol- edig. Niddymunem ddyfod allan feltreiswyr cydwybodau dynion, ac ni ddymunem gael ein twyllo gan ein cynrvchioJwyr ychwaith, oblegid myned i fyny trosom ni ydyw eu dyledswydd hwy. Nid ydym yn cydolygu a'r pendefig hwnw sydd yn credu mai ei farn ei hun ddylai fod yn ei arwain yn y Senedd. Eto y mae dynamddifad o farn yn hollol an- ngbymwys i eistedd ar farn. Ond ein syniad ni fel dosbarth o lafurwyr amaetbyddol ydyw, mai cynrychioli teimladau ac angenion eu hetholwyr ddylai fod yn brif am-cayi yn ngyfeiriad pob aelod Seneddol. Pleidleisiwn el I dros yr un a'n cynrychiola oreu. GWAS CYFLOG.

Y GERI MARWOL. Adroddir o Fiume fod y geri marwol yn ymledu yn brysur yn y porthladd yma, yn enwedig yn mhlith y dosbarthiadau it-af. Y mae y dychryn mwyaf yn teyrnasu drwy Croatia.

DAMWAIN *DDIFRIFOL. Ddydd Mawrth bu geneth o'r enw Sarah Ann Ligbtfoot, deg oed, merch crochenydd yn byw yn Hanlev,farw yn y North Stafford- shire Infirmary oddiwrth niweidiau a dder- byniodd drwy ffrwydriad paraffin, lamp nos Sadwrn. Gadawyd y pleutyn yn y ty gyda ehw^er ieuen^ach, pryd y ffrwydrodd y lamp gan osod tan i'w dillad. Yna rhedodd i'r awyr adored, yr hyn a barodd i'r fflamau odoeithlo yn fwy. Fe lmgodd yn ofnadwy.

ETHOLIAD SIR FEIRIONYDD Y mae Toriaid Meirionydd, o'r diwedd, wedi cael ymgeisydd digon ffol yn mherson Mr J. Vaughan, Nannau, i ddyfod allan fel gwrth-ymgeisydd i Mr T. E. Ellis, Cynlas. Wrth gwrs, nid yw y Toriaid yn dychymygu y byddant o fewn can' milldir i enill y sedd, a'u holl a'u hunig amcan ydyw rhoddi costau ar y Rhyddfrydwyr. Hyderwn y bydd y blaid Ryddfrydbl yn ddigon ffydd- lawn dros eu hymgeisydd a'u hegwyddorion fel na bydd i gynifer ag un o hcnynt esgeu- luso pleidleisio, a thrwy hyny roddi y fath gurfa i'r Toriaid fel y bydd iddynt ymneill- duo i'w crogen mewn gwarth, byth i ddyfod allan o honi mwyach.

DAU WEDI BODDI YN AFON MERSEY. Nos Wener diweddaf, am haner awr wedi deg, boddodd dau o grocers' assistants, o'r enwau Phillip Clarke, 28 oed a John Wil- liam Darlington, 20 oed, brodyr-yn-nghy- fraith, yn y Mersey, ger Egremort Ferry. Y mae Clarke wedi gadael gweddw a 4 o blant i alaru eu colled a r ei ol. -0-

CYFLAFAN ERCHYLL YN BIRMINGHAM. Yn Hall Green, yn Birmingham, bryd- nawn Sadwrn, gadawyd gwraig i lafurwr o'r enw Taylor gartref gyda dau ol phlant ieu- engaf. Yr oedd ei gwr wrth ei waith, a 5 o'r plant ereill wedi myn'd i bentref cyfagos. Pan ddychwelasant canfyddwyd y wraig yn gorwtdd ar y Ilawr yn ei chrys nos gyda razor yn ei Haw, ac archoll beryglus yn ei gwddf. Yr oedd wedi llofruddio y ddau blentyn.

EXPRESS TRAINS MEWN GWRTHDARAWIAD Cymerodd gwrthdarawiad le foreu Mawrth ar reilffordd y Caledonian rhwng dwy o express trains sydd yn teithio rhwng Edinburgh a Glasgow. Darfu i un adael y metals drwy i echel y peiriant dori, a rhed- odd y Hall iddi cyn bod amser i ragflaenu y trychineb. Niweidiwyd amryw bersonau.

CORPH MARW YN NGHER- BYD Y RHEILFFORDD. Pan gyrhaeddodd y tren 3.10 o Kingston n Waterloo Station nos Sadwrn, canfydd- odd glanhawr cerbydau o'r enw Steward Monk, yn ngwasanaeth Cwmni Rheilffordd y London and North Western, barsel o dan sedd cerbyd r'r dosbarth cyntaf, yr hwn a gymerodd i'r lost property office; a phan y'i hagorwyd, cafwyd ei fod yn cynwys corph marw plentyn newydd eni wedi ei amgau mewn Ilian. C,

TRI 0 BERSONAU YN CAEL EU SAETHU GAN WALL- GOFDDYN. Ddydd Sadwrn, yn y Boulevard, St. Michel, Paris, darfu i ddyn y tybir ei fod yn wallgof saethu dair gwaith o lawddryll at bersonau a aent heibio. Archollwyd dau o fyfyrwyr yr Ecole Poly technique ac un wraig. Y mae awdwr y gyfiafan wedi ei gymeryd i fyny.

DAMWAIN ALAETHUS I DDAU GYMRO. Yn Youngstown, Ohio, defnyddiudd dau frawd o'r enw David a William Williams (Cymry), big i agor casgen o bylor, pryd y cymerodd ffrwvdriad le nes dryllio eu cnawd yn druenus a'u hamddifadu o'u golygon. Mae gan y ddau deuluoedd. .0

ERGYD ANGEUOL GAN GAREG. Yn Palmyra, Ohio, ar y 18fed cynfisol, taflodd dyn ieuanc o'r enw John Thomas gareg at William Jones, Cymro cloff, 60 mlwydd oed, er ei ddychrynu. Archollwyd Jones yn oi benglog fel y bu farw, am ba achos y mae y dinasyddion yn teimlo yn ddigofus iawn at Thomas, er yr haera ef mai o ddifyrwch y taflodd y gareg.

YN EISIEU—GWRAIG. Mae ffermwr yn Condon, Neb., yn ymholi am wraig, a dywed fod yn rhaid iddi fod tua chwe' troedfedd o daldra, yn pwyso 250 pwys, gwallt coch, a bod yn atheist.

DARGANFYDDIAD FFODUS I GYFREITHWYR. Tuag wythnos yn ol, daeth dyn oedd yn cloddio yn un o heolydd Huntingdon, Pa., ar draws llestr pridd mawr, seliedig, yn llawn o hen ddarnau aur ac arian Mexican- aidd ac Americanaidd. Mae eu swm yn filoedd o ddoleri. Ond ymddengys mai i gyfreithwyr yr ant, gan fod eu darganfydd- wr, meddiannydd presenol y tir lie yr oedd- ynt, a'i feddiannydd blaenorol, wedi de- chreu cyfreithio am danynt.

AT ETHOLWYR CYMRU. Er mai cwestiwn yr Iwerddon fydd y maen prawf ar ba un y try yr etholiad pre- senol, eto, ar ol i'r pwnc hwn gael ei ben derfynu, y mae yn debyg y bydd ein cyn rychiolwyr yn cael cyfleusderau i dalu sylw i faterion ereill y mae arnom ddirfawr angen am danynt. Un o'r rhai hyn ydyw pwnc y fasnach feddwol. Y mae yn lied sicr y bydd y Llywodraeth yu foddlawn i drosglwyddo y trwyddedau i fyrddau sirol neu rhywbeth o'r fath, ond ni ddylem fod yn foddlon ar hyn, heb gael yr awdurdod yn Haw y trethdalwyr yn mhob plwl/f i ben- derfynu pa un a fynant y fasnach feddwol yn eu mysg ai peidio, 'trwy bleidlais union- gyrchol (direct veto). Dymunwn yn daer arnoch wasgu hyn adref at yr holl ymgeis- wyr "Seneddol yn y cyfwng presenol, fel y gallont ddeall beth yw barn yr etholwyr, a bod yn barod i weithredu arno pan y daw y cyfleusdra. Hyderwn yn fawr nad anghofir hyn yn nghanol materion pwysig ereill. H. J. WILLIAMS (Plenydd), U.D.B.D. Uwch Demi Cymru. T. WILLIAMS, Cadeirydd Cymdeithas Ddirwestol y Deheudir a Sir Fynwy. Morris Morgan, Ysg. Cymdeithas Ddirwestol y Deheudir a Sir Fynwy. D. ROWLANDS, Cadeirydd Pwyllgor Gweithiol Cymdeithas Ddirwestol Gwynedd. J. EIDDON JONES, Ysgrifenydd Cym- deithas Ddirwestol Gwynedd.

YMLADD RHWNG Y MON- TENEGRIAID A'R TYRCIAID Dygwyddodd ysgarmes ddifrifol nos Sadwrn rhwng y Montenegriaid a'r Tyrciaid ar y terfynau. Yn ol adroddiad swyddogol y Montenegriaid, yr oedd yr ymladd yn gan- lyniad, rhuthr ar diriogaeth Montenegria o eiddo rhai cannoedd o Dyrciaid arfog, y rhai a orfodwyd i encilio gyda chryn Rolled o I ftddedigion.

HYN A'R LLALL. Byddaf bob amser yn ceisio anelu at y gwir," meddai areithiwr politicaidd yn un o gyfarfodydd Cadben Rayner y dydd o'r blaen. Byddi," meddai un o'r gwranda- wyr, a byddi yn llwyddo i'w ladd yn ddigon mynych."

JOHN BRYN ROBERTS, YSW., A'R ETHOLIAD AM 1886. lawn swyddog yw Roberts addien,—syna'r Senedd a'i ddawn drylen Un cywir i'w bwnc-hir ei ben, Ei ffeirio ni wnawn am Farren. leuan Dicyfach. Collodd Swetenham un bleidlais yn Nghaernarfon drwy i un o'i gefnogwyr yfed gwydraid o ddwfr. Ymddengys fod dwfr mor amheuthyn iddo fel y gwnaeth ef yn sal, a bu yn ei wely am dridiau mewn can- lyniad i'r anffawd. Mae dynion mawr yn ami yn cyfodi w ddechreuad bychan," sylwai un athronydd. Digon gwir. Bu hyd yn nod George Farren yn faban bychan unwaith! Pan ofynodd mam yn Nghaernarfon i'w mherch beth oedd crefft ei chariad newydd, atebodd y llances nad oedd hi yn gwybod i sicrwydd, ond fod ganddi le i feddwl mai gwneyd rhywbeth o gylch y wasg yr oeddl Rhoddodd yr eglurhad foddlonrwydd per ffaith i'r fam bryderus. Yn eglurhad ar ei gweithred yn priodi dyn ieuanc o bryd brychgoch ac o wailt fflamgoch, dywedai llangces yn Nghaergybi fod ami eisieu colofn dan i'w harwain trwy daith anialwch ei bywyd. Mynai gwr o Lanrwst gael yr un meddyg at ei anwyl briod pan oedd yn glaf ag oedd t, wedi bod gyda gwraig cymydog yn yr un clefyd. Fel rheswm dros ei ddymuniad sylwai fod gwraig y cymydog wedi marw.

SAL Y SUL. A law-Sweet Home Creadur digrifol yw hwnw y sydd Drwy'r wythnos yn holliach,-bob nos a bob dydd Ond pan y del dydd Sul, mae'n wastad yn gla', Fel pe ba'i yn lloerig, neu yn dyoddef trwm bla, Sal, sal, 0, sal y Sul,l Mae'r corph fel ar drengua'r enaid yn gul. Cyfodai yn foreu ar wawriad dydd Llun, Mor iach, ac mor heinif ag angel ei hun, 'Doedd peswch, nac anwyd, na phoen yn ei ten, Na gwaew'n ei gefn, nac esgid yn den. Sal, sal, 0, sal y Sul, &-c. Dydd Mawrth fe gyfododd mor foreu a neb, Ac aeth at ei orchwyl er gwaethaf bin wleb; A daliodd i weithio o'r boreu hyd hwyr, Heb gwyno yr unwaith, toddai fel cwyr. Sal, sal, 0, sal y Sul, &c. Dydd Mercher aeth ati, a baich ar ei gefn, A gweithiodd yn ddiwyd, gan ddwyn baich drachefn Heb grynu na gruddfan gan ofid a phoen, Ymddygai drwy'r cyfan mor dawel a'r oen. Sal, sal, O. sal y Sul, (L-C. Dydd Iau a dydd Gwener, 'roedd eto yn gryf, Yn iach ac yn heinyf a'i araeth yn hyf, 'Doedd neb tebyg iddo am ddilyn ei waith, Gwnai ragor o orchwyl nag ambell i saith. I Sal, sal, 0 sal y Sul, &c. Dydd Sadwrn mae'n gryfach a glewacb, bid siwr, Na neb o'i gydweithwyr, a chadwai'r fath stwr, Enillodd fwy cyflog, mae'n gallach ei ben, Yn glyfrach, gwrolach na neb is y nen. Sal, sal, 0, sal y Sul, &e. Ond, boreu dydd Sabboth, mae'n glefyd i Tr gyd, Yn boenau a gwaew ar draws ac ar hyd; Mae pobpeth braidd arno—ar farw niae'r dyn, 'Does unpeth a'i Jgwella, ond boreu dydd Llun, Sal, sal, 0, sal y Sul, Mae'r corfF fel ar drengu, a'r enaid yn gul. Mae Farren wedi mabwysiadu dull hynod wreiddiol i geisio gorchfygu Mr John Bryn Roberts, sef drwy bysgota votev." Gellir ei weled yn myned allan ar hyd glanau Eifion ond, druan ohono, bydd yn gorfod cyfaddef yn y diwedd, Er i ni boeni ar hyd y dydd a'r nos, eto ni ddeliais ddim-ni chefais gymaint a gafael yn mlaen cynffon yr A.S."

2000 0 LOWYR CYMRU ALLAN 0 WAITH. Daeth amser y rhybuddion gyda golwg ar derfynu contracts yn Nglofeydd y Rhondda i fyny yr wythnos ddiweddaf. Y mae yr anghydwelediad yn codi oddiar bris y glo. Dygodd y mwnwyr eu harfau gweithio i fyny nos Wener. Y mae rhybuddion cyff- elyb wedi cael eu rhoi allan yn Nglofa y Dyffryn, Mountain Ash, ac hefyd yn Nglo- feydd Tredegar.

DIWEDD ALAETHUS I "FIS MEL." Y mae mis mel" o bum' niwrnod wedi cael ei derfynu mewn hotel yn Efrog New- ydd drwy l fywyd y briodasferch gael ei derfynu gan y priodfab, ac ymgais at hunan- laddiad o du y gwr. Yr oedd y ddau yn ieuanc, ac nid oedd dim yn ymddygiad y ddeuddyn a roddai gyfrif am yr hyn a gymerodd le. Ryw chwarter awr cyn i'r trychineb gymeryd He gwelsid hwy yn dychwelyd o fod am dro." ac nid oedd dim yn ymddangosiad yr un ononynt yn dyweyd fod unrhyw gweryl rhyngddynt. Yr oedd y gwr o'r Gorllewin, o deulu da, a pheth eiddo ganddo, ac wedi bod yn myfyrio meddyg- iaeth yn Efrog Newydd mewn dull ansefyd- log. Yr oedd y wraig yn dyfod o Efrog Newydd, ac o deulu Ellmynaidd, yr hon yn gymaint ag iddi annghytuno a'i rhieni, a fuasai fyw ar wahan oddiwrthynt am rai blynyddoedd, gan ddibynu ar ei bywoliaeth ar yr hyn a ga'i am wasanaethu niewnfancy goods store. Pa fodd by nag, yr oedd hedd- wch wedi ei sefydlu yn ddiweddar rhyngddi hi a'i theulu. N is gellir rhoi esboniad ar y gyflafan, ond yn y golenni yma—fod y gwr, wrth weled ei boced yn wfig ac heb unrhyw ragolygon, wedi penderfynu rho'i terfyn ar ei emioes ef a'r eiddo ei briodasterch fel yr unig foddion i ochelyd tlodi ac angenoctyd.

YCHWANEG 0 DDYODDEF- WYR I M. PASTEUR. Y mae yr heddgeidwaid Hall a Glynn, perthynol 1 heddgeidwadaeth y brif-ddinas, y rhai a frathesid foreu Sadwrn diweddaf gan gi cynddeiriog yn Walworth wedi myn'd 1 Paris i ymweled a. M. Pasteur, ac arosant o dan ei driniaeth am oddeatu deg diwrnod. i

AMERICA YN CYNORTHWYO PARNELL. Y mae arian yn para i ddylifo i Drysorfa Parnell o bob cyteiriad. Y mae 15,000 o ddoleri wedi eu derbyn mewn wythnos, a dyma'r swm mwyaf a danysgrifiwyd erioed mewn hynyna o amser. Y mae papymu yr America yn edrych ar orchfygiad tymLorol Ymreolaeth fel yn sicr yn awr,ond ystyruuit fod y fuddugoliaeth derfynol yn anochel- adwy.

A NHWYLDEB CENEDLAETHOL AN-HWYLDEB CENEDLAETHOL ANIIWYLDEP, CENEDLAETHOL ANHWYLDEB CENEDLAETHOL A NHWYLDEB CENEDLAETHOL ^NHWYLDEB CENEDLAETHOL Y WLAD NON YW CAMDREUIJAD Y WLAD HON YW CAMDREULI.AD Y WLAD HON YW CAMDREULJAD Y WLAD HON YW CAMDREULIAD Y WLAD HON YW CAMDREULIAD Y WLAD HUN YW CAMDREUIJAD YDULL presenol o goginio ac o fywsyaci wedi ei acricsi. Uaw i'n blino yn ddiarwybod i ni, Y mae y rhai a flinir gandao ya dyoddef poen yn y f;est ac yn yr ochrau, ac ar droion yn y cefn. Y mae archwaeth an- nymunol ar y genau, yn neill- duol yn y boreu, ac y mae y dyoddefydd yn teimlo yn swrth a chysglyd. Casgla math o lysnafedd o amgylch y dannedd, ac y mae yr archwaeth at fwyd yn ileihau. Teiailir fel pe y ba'i rhyw bwysau trwm ar yr ytumog, a plioen sydyn ar droiau yn mhwll y galon. Y mae y Jlygaid yn suddo i'r pe3, a deuai y traed a'r dwylaw yn oerion, yn mhen ychydig amser y mae peswch yn goddiweddyd y dyoddefydd-ar y cyntaf rhyw !ath o besychu diboeri, ond yn mhen yspaid daw yn fwy (I if- rifol, a chanlynir ef gan boer- iadau o liw gwyrdd-las. Teirnla y dyoddefydd annesmwythydd gwastadol, ac nid yw cwsg yn orphwysdra mwyach. Yn fuan wedi hyn daw y dyoddefydd yn wanaidd, yn boenus, ac yn ddi- galon, a thybia fod ei ddyfodol yn dywyll. Pan y cwyd y dyoddefydd yn sydyn y mae vn teimlo rhyw ysgafnder yn ei ben, ac y mae fel pe ba'l yn dytod yn ddideimlad ar droicc. Daw y coluddion yn rhwym y mae y croen yn sych, ac yn boeth weithiau daw y gw jed yn dew fel nas gall dreulio drwy y corph y mae gwyn yllyeaid yn melynu. Yn ami taii. y dyoddefydd ei fwyd i fyny— ambell waith gydag aBchwaetii chwerw arno, dro arall gyda bias melus arno. Dilynir hyn vn ami gan ddychlamiad y galcn, a thueddiad at giethiwed. Pyia y golygon-a theimla y dyodd- efydd oddiwrth w""n(, I(I a nychdod, y mae yr oil o'r hI- wyddion hyn yn ei tro i'w can- fod. Tybir fod haner ein pob- logaeth yn cael eu blino, fwy neu lai, gan yr anhwylderad hyn mewn rhyw fFurf neu gi]v<-d. Y mae Seigel's Syrup yn ryi- newid y bwyd a fwytir yn yr ystumog fel ag i fod yn He- ol ac yn adgyfnertbol i'r corph, ac iechyd da ydyw ycanlyniad. Y mae effaith y feddyginiaeth hon yn rhyieddol. Y rDae miliynau ar filiynau o boteli ohono wedi cael eu gVJerthu yn y wlad hon, ac y mae y ty.' ticJ- aethau flafriol am dano yn atrifed. Cannoedd o anhwyl- derau o wahanol fathau ydyw canlyniadau Camdreuliad, ac wedi y symudir yr un geiyn hwn y maeyr anhwylderau hyn yn aiflanu, oblegia nid J'dynt ond pethau'yn dilyn yr anhwyJ- der gwirioneddol a grybwyll- wyd. Tystiolaethau oddi <vrth filoedd o bobl, y rhai a siaradant yn uchel am ei alluoedd meddyg- iniaethol, a brofant wir Ïoneod y gosodiad. Ar werth gan bob fferyllydo. Pris 2s 6c y botel. YIFeddyginiaeth yw SE[GEVS SYKUP Y Feddyginiaeth yw ErGELB SYJ-UJP. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYRUP. Y Feddygii iaethlyw SEIGEL'S SYRUP. 1 Y Feddygin aeth yw SEIGEL'S SYRUP. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYRUP. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYR UP. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYRUP. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYE UP. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYR UP. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL S SYRU. Y Feddyginiaeth yw SEGIEL'S SYRUP. Y Feddyginiaeth y.v SEIGEL'S SYRUP, Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYTRI P. Y Feddyginiaeth yw SEIGEL'S SYRCP. Newton Heath Supply Stores, 574, Oldham Road, Rhag. 21, 18^3. FONEDDlGION,- Y mae yn rhyfeddol y fath werthiant sydd ar Seigel's Syrup yma; y mae ei werthiant yn cynyddu yn wastadoL Y mae wedi gwneyd gwyrthiau yn y gymyd- ogaetb yma,—nid oes odid i ddiwrnod nad yw rhywun yn ei ganmol. Y mae amryw o'm cwsmeriaid yi tystio y buasent heddyw ya eu beddau oot bai am y Syrup. Yn wir, v mae geovf a^hos felly yn fy nheulu fy hun. Yr oedd fy ngwraig wedi dyoddef am flynyddoedd oddiwrth anhwyldeb blin, ac nis gallai gael dim i'w gwellhau; ond wedi cymeryd dwy botel o'r Syrup yr oedd wedi gwella yn berffaith.- Y r eiddoch, t tJAMES A. HALL.