Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

"TROAD Y RHOD."

News
Cite
Share

"TROAD Y RHOD." [GAN GWYNETH VAUGHAN1. PENNOD XI LI. -B HEUDDW YD ION MALEN (park ad). BBEUDDWVDIO am Mr. Morris, felly'N wir. Mae'n siwr bod chi wedi cael noson ddifyr neithiwr. Lie 'roeddech chi'n 'i wold o ? Wel, 'machgen i, nid mor ddifyr yn siwr i chi. Mae'n well o lawer cael noson o gysgu heb freuddwydio." Hwyrach bod chi wedi bod yn meddwl am Mr. Morris cyn mynd i'ch gwely. Mae r son am dano fo drwy'r wlad. Mae o'n ddyn mor fawr." Nag o'n i, neno dyn, wedi bod yn meddwl dim am dano fo. 'Roedd mwy o reawm dros i mi feddwl am dano fo pan oedd o wrth l ddiwrnod gwaith, nag wedi iddo fo fynd i droi ymysg byddigions. Na, doeddwn i'n meddwl dim am y dyn. Mi es i i gysgu wedi iddi hi fynd yn nos noithiwr 'run fath a phob noson arail." Hwyrach bod chi wedi cymryd swper go lew, Ma!en. Mae pobol yn deyd fod swper trwm yn gneud i ni frouddwydio." Wet, yr un peth fydd fy swpor i Sul, gwyl a gwaith rownd y ftwyddyn-uwd, blawd ceirch a llaeth enwyn. Ac mae o'n ddifai i mi, ydi yn ddifai, d'oea dim lie i gwyno 0'1 achos o." Nis gwyddai Edwyrd paham y teimlai gwr mor bwysig ag ef y fath ddyddordeb ym mreuddwydion hen greadures fel Malen ond rywfodd, ni fynnai gychwyn allan o'r bwthyn heb glywed y breuddwyd, ac eba wrth yr hen wraig -r, Beth ddaru chi freuddwydio, Malen, ydi o wedi dal ar veh co chi ? Wedi dal ar y ngho i ? 'Faswn i'n meddwl i fod o yn wir. 'Does dim arall ar y meddwl i trwv gvdol v dvdd." agweuai yr hen wraig vn gvfl'/mach nag erioed. "Wel. beth oedd ych breuddwvd chi, Malen, vnte ? Oes rhyw reswm dros beidio'i ddevd o wrtha i .j Nag oes. neno dvn, ddim trwy wybod i mi Mi fasa'n burion gen i gael y siawns o l ddevd o wrth Dafvdd 'i hun. Ond, ran hvnnv, waeth i mi dewi, mae o wedi colli gormod ar 'i ben wrth hel arian, ma siwr na faswn i fawr haws. Ond roedd o n freu- ddwyd rhvfedd, a fedrwii i yn y uiyw gael llonydd, breuddwydio 'run fath o hyd y rnuuud y cauwn i fv llvgad. 0 na, dydyw i ddim Hawn mor ddvrvslyd ar lien Nehu- ehodonosor hwnnw, coffa da am daiio. Mi 'rydw i'n cofio y breuddwyd yn burion. Mae (» trwv'r dydd er pan godais i, hefo mi o hyd. Mae o fel warnin, rywsut." Peidiodd y dwylaw prysur a symud y gweiil, ac aoth yr lien wraig ymlaen a'r stori yn oi ffordd ei iun. 'Roeddwn i'n gweld Dafydd yn mynd yn 01 ac ymlaen o gwmpas y tai yma, a'r ysbryd drwg, ie, y diafol, machgen i, yn cerddod neto folbob cam. a 'roedd y ddau pi treio agor yn drysau ni, ond fedre nhw ddim. Dafydd oedd yn rhoi'i law ar y glided, a'r ysbryd drwg j n rhoi hwb yn 'i fraich o, ond 'doedd yr un o^r ddau ddim vn ddigon cry' I godi r glicied. A wyddwn i ar y ddaear pam, ches I erioed drafferth i godi clicied yr hen dai bach yma, ond fedra llaw Dafydd ddim er i Satan roi hwb yn 'i benelin o. Dvna lie buo r ddau yn mynd or naill dy i'r llall, a finna n gweld fy hun yn mynd ar 'u hola nhw. Ami ddaethon at y nrws i, ac erbyn i'r ddau fothu fan yma wedyn, 'roeddan nhw o'u co las. A chlyw- soch chi'n amal y fath araeth ddrwg. e dyma fi vn rhoi pwt fy hun i fraich Dafydd, ac yn gofyn beth oedd o'n geisio, ond ddaru o ddim cvm'ryd arno 'ngweld i, ond mi eis i fewn, ac 'roedd yna rywun na welais i neb yr un fath erioed o'r blaen, ac adenydd gwynmon Haes hyd at v llawr yma yn sefyll a'i gefn ar y drws. Na, doeddwn i ddim wedi dychryn, 'roedd y wyneb yn edrych mor garedig arna'i ond mi ddaru'm ostwng yn barchus a gofyn beth oedd yn bod. Pam yr oodd dyn fel Dafydd Morris yn mynd o gwmpas hefo'r ysbryd drwg, a beth oedd y ddau yn geisio. A dyma'r angel yn edrych yn drist iawn ac yn devd fod meddwl fod pobol mor ddrwg yn 1 frifo fo, a dyma fo'n dangos clobyn o bictiwr mawr i mi, a llun Dafydd yn hel ni gyd allan o'n tai, ac yn cloi'r drysau ar y'n hola nit a dyma fi'n dechra crio. Yn wir, machgen i, wyddwn i ddim beth arall i 'neud. Ond dvma'r angel yn mynd a'r pictiwr hwnnw i {fwrdd ac yn dangos un arall i mi. Pictiwr ofnadwy oedd hwnnw, mae o yn y meddwl i o hyd. 'Roedd Dafydd ar 'i hyd ar lawr vn misio symud, a'r ysbryd drwg yn chwerth- in am 'i ben o yn lie rhoi hwb iddo fo godi, a llu o bobol mron llwgu vn estyn 'u bysedd, ac yn gneud stumiau hvll, ac yn gofyn am u ovfloga. Mae'n siwr bod chi'n gwbod yr ad- nodau rheinv vn Enistol Tago, wel, mi welwn i'r bobol vn gweiddi north eu pennau Eich pur a'ch arian a bvdrodd, a'u rhwd hwynt a fvdd vn dvstiolaeth vn eich erbvn chwi, ac a f wvtv eich cnawd chwi fel tan. Chwi a g i-^fiilasoch drvsor yn y dvddiau diweddaf. Wele, v mae cvftog v gweithwvr, y rhai a fedasant eich meusvdd chwi, yr hwn a garn- ataliwvd gftnnvoK vn Itefain a llefain y rhai a fedasaut a ddaeth i glustiau Arglwvdd y lluoedd.' O 'roedd v swn yn ofnadwy, a finna'n crvnnu fel deilen grin yn y gwynt, ie'n wir." Mao'ch co chi vn dda iawn, Malen,i fedru cofio'r adnodau vna mor rigil." 0 vdi. mae o'n fitha, vn eitha fellv, ond 'roedd v mrenddwvd i vn rhv ofnadwy i fedru anghofio fo. A inhe baswn i'n gneud y Moibil gvstal ag yr vdw i'n i wybod o,mi nawn v tro vn bunon, vn siwr i chi, er nad oes dim rhyw gamp ar y narllen i. eto mi wn i ddigon ohono fo i fedru bvw yn iawn ond i mi geisio yn He'i anghofio fo vn rhy amal, dvn a'm heloo. Ond i mi ddarfod fv stori. Mi 'roodd yn gryn biti gen y nghalon i weld Dafydd yn sport iddvn nhw i gvd, a dyma fi yn treio mvnd ato fo, ond medda'r angel, Na, mae hi'n rhv fuan, dydio ddim wedi gorffen marw, mi fydd toe." A dyma fi'n troi yn ol i'r tf ac yn crio nes oedd y ngwyneb i'n 1yb drosto wedi i mi ddeffro, ond ches i ddim deffro nes oedd yr angel wedi deud tipyn go lew wrtha i hefyd. 1 ilalen,' medda fo, 'rwyt ti'n nabod y dyn yna, mae o wedi rhoi naid fawr iawn, ond noidiodd neb i fyny fel fo, ac anghofio'r cwbwl, na raid iddo fo dalu'r pris. Mae'r dyn yna'n mynd i farw, a nii fydd i fab o'n rhy gyfoethog i fedru byw hefyd cyn hir. Mi gafodd y dyn yna lot o synnwyr, ond ddaru o ddim iwsio'r synnwyr yn iawn. Mi I ddyliodd o mai diben y fendith a gafodd o oedd i ddangoa 'i hun mewn pob n'ordu. Wel, mi geith hwylustod, y fo a'i deulu ar ei 01, i ddangos 'u hunain. Mi ddaw'u arian iddyn' nhw am dipyn eto, ond mi fydd pob un o honyn nhw yn egwan iawn yn 'u penna, a mi fydd digon o lol hefo nhw druain, a cheith yr un ohonyn nhw fyw'n hen. 'Does dim eisio i chi grio, Malen,' medda'r angel, 'roedd o am ych troi chi o'ch ty, ond fe'i rhwystrwyd o i agor y glicied. Ambell waith mae yna rywun yn sefyll yr ymyl v glicied cryfach na'r dyn yna a'r ysbryd drwg hefo'u gilydd. Y tro yma geneth fach glws oedd yn sefyll yn ymyl y'ch drws chi, Malen Cofiwch chi, raid dim ofni yr un ohonyn nhw, mao hi'n ddigon cry." A phwy welwn i'n sefyll yn fy ymyl i yn lie 'roedd yr angel, end Miss Nora, y both ddel, a 'roeddwn i'n mynd i oatwng iddi hi, ond dyma Dafydd a chitha, machgen i, yn dwad heibio, wn i ar y ddaear sut yr oedd o wedi codi, ond peth fel yna ydi brouddwyd, wyddoch. 'Roedd pob un ohonoch chi'ch dau yn nelu'n syth at Miss Nora, a phob nn a chyllyll lem yn i law yn mynd i taflu nhw ati hi, ond mi gawsoch hwb yn ych penelin gan yr angel, y tro hwnnw, a mi drodd y cyllill yn 'u holau atoch chi, a 'roedd yno olwg ofnadwy arnoch chi. 0 mi faswn yn leicio gollwng yr olwg yn ango', ond fedra'i ddim. Dyna 'mreuddwyd i, a mae o yn y mhoeni i." Dydi breuddwyd ddim yn werth i neb boeni yn 'i gylch o, Malen," ebe Edward, er fod rhyw ias yn cordded drosto wrth wrando. Onid oedd of newydd ddyfod yn ol o'r Ty Gwyn wedi methu codi clicied yr un drws yn y stryt felen fach. "0 na, mae yna, goel ar freuddwydion, 'machgen i, peidiwch chi a chym'ryd ych siomi. Mi fuo mi mewn peryg rywsut, o do, a mi fvdd Dafydd druan yn 'i Bias mewn poryg hefvd, gewch chi weld. Mi fvddai'n meddwl bod yn Tad Nefol ni'n rhoi waxiiin' yn o amal i ni mown breuddwyd. Mae nhw'n deud bod chitha vn ddigon tvnn at y rhai danoch chi, ond mae cariad pobol vn well na'u cas nhw. cofiwch. A mi faswn i'n disgwyl i nai Will- iam Jones fod yn 'mgenaeh." (I barhati.) --0--

YSTAFELL Y BEIRDD

IIROFIAD Y ORISTION.

- EIN CENEDL.

DROS ENYD AWR.

DROS Y DON.

Colofn Prifysgol Lerpwl.

I University College of Woles,…

Advertising