Ye Brython Cymreig

YMGOM. 9 Ellis Jones Griffith, A.S. AM polygon Datgysylltiad. [°I>DIWRTH OHEBYDD ACHLYSUROL]. Nit) Ww68 yr Aelodau Cymreig ynr Ua'r ar, n™'y pybyr ymhlaid Datgysylltiad jty ae anrhydeddus dros Sir Fon. Yn y g0r a y Wwyfan gyhoaddus, mewn pwyll- a cherK °U^ensiwn' ei genedl ei hun hob cvfl°n estr°niaid, ceir ef yn gwylio ar at r,„, alw sylw at y pwno sydd inor ages ^Uis o°n ^Inneilltuwyf Cymru. Y mae Mr. Griffith bellach yn aelod seneddol prof- i |) 7 bod yn Nhv'r Cyffredin am yn agos Va ,■! g mly»edd, ac yn deall tymer y Pwv i' l88°lygon y tywydd yno cystal a neb of. ,naS- Yn ffodus, ces gyfle am ymgom yvp'j, I ?ydd o'r blaen, a chan gofio bwysiced g6i8iai^ynfa ynglyn a phwnc Cymru, mi a thyn,,8 61 "ariiat ad i adrodd yr hyn a basiodd WRTLI ddarllenwyr Y BRYTHON, ac i\j'r .ais yn ewvllysgar. Rhywbeth fel hyn ,t liyt, v yw rhagolygon Mesur Cymru erbyn II y ebe fi. yxi sifT-lriae'n an°dd dweyd. Bydd y Mesur P^Uc '■ e* ddarllen yr ail waith, ond. y a, fjj; u peri peth pryder i mi ydyw, Beth 0(lraAUVy^^ ar ol livnny ? Nid yw'r Llyw- fwriJl wedi rhoddi unrhyw awgrym na 'Wn a ^y^aAV')i ei haddewid i Gyxnru yn a'i „Jrwy basio'r Mesur drwy Dy'r Cyifredin S6d(1°? i Dy'r Arglwyddi cyn diwedd y «O"dym0r- Ac byd nes y dywed y Lly w- ddjr- yn walianol yr wyf fi, fel un, yn yrr±- bryd!? yndd-i. Yr unig beth sy'n peri i mi Seignj„U y^yw'r ffaith fod eynnifer o'r aelodau iia'r V"n dweyd nad a iff y Mesur ymhellach WUddarU«niad. Nis gwn ar ba sail y tnae!rarit hynuv, pa uu ai arsail rhywbeth y J'n (jv Wetli glywed, neu ynte oblegid eu bod fellv UUo' am ryw reswm neu gilydd, i both "AgleYd lie." cyo gw e rhyw obaith am yr ail ddarllemad .V Sulgwyn V vv°^at fod livniy'n boaibl. Nid oes Pfenden^ bythefuos hyd y Sulgwyn,ac y mae r ^Ser r^^a^au Cyllidol yn sier o fynd a'r holl eredaf ^dd at law'r Llywodraeth. Yn wir, 01.111 Y rbaid i ni oistedd drwy'r nos droion $ulgWy^ f,u paaio. Na, rbaid aros hyd ar ol y Wna hynny yr arhawster i basio'r "jj fwy o lawer ? ?or 0> VVila> os eyflwvnir y Mosul' i Bvvj'll- i Qra>lr,'}] £ >y- Pe'r bwriad fyddai ei anfon vna byddai'n anhebeor D(iarlleniad eyi> y Svilgwyn. Ond ^difrifol, yn fy marn i, a fyddai ei wYlleb Grand Committer. Mcdrai 'ei wrth- pUcl r;>i> ei gadw yno hyd y raymient bron. Pwyllgor o'r lioll D^% gallai'r atllser n aftl1 ddefuyddio'r eloadur, a phennu 'ltU01 i Sy«ieryd pleidlais ar wahanol "A ^lesur.'1 Hl|iser yn meddwl y eeir digon o °A V asi0'r g vllideb a Mesur Dadgysylltiad airi«er arferol i"r Ty ohirio ym mis fVvsV?,°es! neb yn meddwl i'r Tp ohirio ym mis 'Vli 7,nV Rhaid eistedd hyd tua diwedd l'°U 'd°,leiaf. Cvmerai y Mesur ryw ddeg ^•]iS,rU(^e« diwrnod i w basio drwy r a Trydydd Darlleniad. Y pwnc Ty y Llywodraeth yn barod i ofyn «■^ v M6dd ^air wytbnos yn rliagor er „ "A L esur Cymreig." 'thryf ,s dim perygl i'r blaid Ryddfrydol li ^rid yn ei'byn eistedd inor lviv 'I ^wodrQ^.Vf yn meddwl fod. Y mae'r feth yn feistres ar y Ty. Rhaid f1- V,r^ ^Jfer fawr o'r aelodau Rhyddfrydol r'y i(jf), H lduwyr. A byddai i'w mantais .N uu iyjnt fedru dweyd wrth eu hetholwyr v 'yr yn delio a chwynion Ymneill- 11 a6' basio drwy Dy'r Cyffredin. Ac Vn V;e^0dau Gwyddelig ac Aelodau r°d i gynorthwj'o Cymru Ar Ss'i fa?l'u y dibynna pethau yn gyfan- j.i L'r y dywedais, nid wyf ii wedi cael ^eMtl '> ei bod yn bwriadu torri ei t\o I1lrOig g b fOd yn anos i cliwi fol Aelodau oeili'r Llywodraoth yu wynob iw Y fJyllideb ? 7 ^yUideb yn un fawr a gweriuol, Ll, TU dweyd v gwrthwynebwn i i'J^di-RftH yd yn oed pe deallwn fod y j I il ain oilwng Mesur y Datgysylltiad ki'Wo, r^d rhaid i chwi gofio hyn, yr oedd i'w vn wodl penderfynu ar y Gyll- q¡. Cbariod lagweled faint o amser a gymerai Qq 1111ewn I'W:y'r Tý, cyn dwyn ein Mesur j ac ni el rod a f y buasai mor ffol a'i Y^vodd'-1' 0,dbae ei bod yn bwriadu ei (j. 'I'1" 'i debvVli1 a J'°ddir dros ei adael i iarw, Tv; .yd v w y grod mai ei dailu allan K h 7Vtr ^rglwvdd; V ijj. A'tUwia a ddywedir gan bapurau fel y HiC|, y tdjfj ongraifft. Ond nid wyf fi mor ^t) riov,r^^yddiefallan. Ymaentyn u»ae'n i ;Vn ddirfawr—newid cyniaint oi.# ^a,n r. ^digon tebyg, fel na fyddai'n allaif1111/1,1 Sael. Ond peth arall yw i' yr Arglwyddi callaf nad oj Dor'iaidd ennitl seddau yng ag y bo pwnc yr Eglwvs Iieb Tyayllt, 1'yjC,>ddwn lawer po pasient i ,di8on v, elj Odadwaddoli. Ond bvddai Uan i ystyried peth h liy pe Vij/: ydyci. °^i'a Hv<],n- ai'u(- i wrthrvfela yn erbyn 11 xy'1 ei }u, } v °' pe na chvflawnai'r Llyw- '«2 .fa** Pajj • Cy,nr y.fuan eto i son am wrth- 0 br^i°mir laid benderfynu both a wneir d yr •> °$ei siomi a wneir. Ar hyn Ni w- ;| J'n ymddiried yn y Llywod- Mic ly,(-'au5 1 o dan unrliyw am- ■Su4(? £ 'wy w4;(! ,01il huuain yu ddirmyg- fta1 nac i yn fyrbwyll, eithafol, a d. 0J^Waith drwy ymostwng o ^ilio .addewi(i Sw&ethaf a ddigwydd, nid tvrrn',1 y^yriacth. ond perthynas I* y^dd'wyn 6rdd(,ri j ( d na teiddiai yniddwyn 4-lc afc gynryehiolwyr Llafur,"

Waddington's, the Piano Makers, have 71 years' reputation in the Musical North for superb quality and clear hire-system trad- iog-Renfjhaw Street, Liverpool.

Wesleaid Gogledd Gymru Cyfarfod Taleithiol y Dal- aeth Gyntaf. YN ardal dawel brydferth Llanrhaiadr-ym- Mochnant y cynhaliwyd y Cyfarfod hwn eleni, o'r Saboth Mai 9 hyd nos Ian y 13. Pregeth- wyd yn Llanrhaiadr y Saboth gan y Parch. Lewis Edwards, Llanolwy, a Robert Prit- chard. Bootle, ac yn holl gapolau'r Gylch- daith gan bregethwyr dieithr. Am hanner awr wedi dau ddydd Llun, cyfarfu'r gweinid- dogion, dan lywyddiaeth y Parch. R. Lloyd Jones, Lerpw], Cadoirydd y Dalaeth. Dewis- wyd y Parch. John Felix, Manceinion, yn ysgrifennydd. Llawenydd mawr i r cy^" arfod oedd gweled fod y Parch. Dr. Hugh Jones, Bangor, Cadeirydd Ail Dalaeth Gogledd Cymru yn bresennol, a chafodd dderbyniad tywysog. Rhif aelodau r Dala^tli am y flwyddyn yw 9,484, yn dangos lleihad o 50. Caed ymdrafodoeth lawn ar gyflwr yr achos yn ein mysg. Y mae cynnvdd mown pum Cylchdaith, sef Lerpwl (Oakfield) 28, Cenha-daeth Lancashire 27, Dinbych 17, I>hui asa 9, a Rhuthyn 8. Siaradodd y Cadeirydd ar y priodoldeb o wneud ymdrech genhadot arbennig trwy'r Dalaith, a dymunodd am i r brodvr anfon awgrymiadau iddo, l w hystyr- ied yn v Cvfarfod Cyllidol. Caed gair ym- hellach gan y Parchn. Owen Evans, T. Istryn Hughes, W. R. Roberts. D. Mancott, a T. Nicholls Roberts. Cyflwynwyd adroddiad ArJioliadavi r Gweinidogion ar Brawf gan y Pareh. W. H. Roberts, Wrexham. Enillodd dau ohonynt anrhydedd,-sof y Parchn. W. Morris Jones, B.A., Bwlchgwyn, a J. Roger Jones, B.A., Seacombe. Daeth y Parch. Hugh Evans ((Junior) Corwen, a mater dyddorol a phwysig gerbron. Cynhygiodd fod Gramadeg ^ym- raeg i fod yn un o'r pynciau yn arhohad rhag- baratoawl ymgeiswyr am y weinidogaeth. Yn ddiau y mae gwir angen am hyn, a da gennym ddweyd i'r cyfarfod basio'r peth yn unfrydol a brwdfrydig. Nid oedd neb yn vmgeisio am y weinidogaeth yn y Dalaeth hon eleni ond hysbysodd Arolygwr y Cylch- deithiau fod ganddynt ddynion leuamc o dan eu gofal oedd yn bwriadu ymgeisio r flwyddyn U Ynglvn a mater yr aelodaeth, teimlidnad oedd holl awgrymiadau'r Pwvllgor a benod- wyd gan y Gynhadledd ddim rw cymeradwyo yn arbennig yr awgrym fod mynychu Seiat gyffredinol unwaith yn y cliwarter yn ddigon fel amod aelodaeth. T Dewiswyd y Parchn. John Felix, T. Isfr3,ii Hughes, T. O. Jones (Tryfan), ac E. Whitt- ington Jones i gynrychioli r Dalaeth yng Ntyd Sa»aLdd1dd Mawrth ««; y »«« liosocaf o'r gweinidogion mewn eerbydau i gael golwg ar Bistyll y Rhaiadr. ^fdl ^ull° peth amser yn mwynhau arddunedd vi olygfa, ffurfiwyd cyfarfod o dan gvsgod y coed gerllaw'r Pistyll, i rydd-yiuddiddan ai y pwnc o bregetlxu. Etholwyd y Parcli. Hugh Tones D.D-, i lywyddu'r cyiarfod awyr- agored hwn, a chaed ganddo anerchiad peni- glmp ar y mater, fel y gellid disgwyl. n ei ara'th, pwysleisiodd ddau beth-sef y pwys o gael delfryd uchel i bregethu, a r pwys o tod yn naturiol, doed a ddelo. Siaradwyd ymhellach gan Cadfan, T. Isfryn Hughes, a Pregetliwyd nos Lun yn Llanrhaiadr gan y Parchn. E. Berwyn Roberts, Yr Wyddgrug, a D. Thomas, Dinbych nos Fawrth gan y Parchn. W. R. Roberts,Wrexham, a D. Jones, Mynydd Seion, Lerpwl. Nos Fercher, cyn- haliwyd cyfarfod cyhoeddus, o dan lywydd- iaeth Mr. O. Tudor Jones, Birkenhead. Caed anerchiad rliagorol i gychwyn gan y Uywydd, ac yna galwyd ar y Parch. C. Jones, Llan- fyllin, i siarad ar Yr F.glwys a i Lobl Ieuainc araith frwdfrydig ac effevthiol iawn, yn cynwys lliaws o sylwadau campus. Yma caed anerchiad coeth a dylanwadol gan Mr. Ellis Owen, Spellow Lane, Lerpwl, ar Yr Eglwys a'r Cartref a chan y Parch. T. J. Humphreys, Coedpoeth, ar Yr Eglwys a Phynciau Cymdeifliasol. Cafwyd eyf- arfod rhagorol. Wele engraifft o ffoidd i ag- orol Mr. Ellis Owen o draethu ar ei destyn :— Cynhygiwyd llawer esboniad ar y ffaith fod datblygiad y plentyn gymaint yn araf- ach nag un bach unrhyw greadur arall., Dywedir fod datblygiad yn arafach yn ol fel y codir yrig ngraddfa bodolaetb, ond nid yw hyn vn ddigon i gyfrif am y gwahaniaeth dirfawr sydd rliwng dyn ac anifail yn hyn o beth. Paham v mae y plentyn yn ddibynol am ei gynhaliaeth ar ei rieni hyd nes y bydd oleiafvn ddeg neu ddeuddeg oed—ddeng- waith iiwy na'r march ? Nid oes gan science afceb boddhaol. Tybed nad hwn ydyw ?— sef mai cymliwyster angenrheidiol i fywyd dyfodol y plentyn ydyw cymeriad,ac o dan ofal a disgyblaeth y rhieni ar yr aelwyd y sicrheir hwnnw oreu. Os yw'r cartref yr hyn ddylai fod, bydd bywyd beunyddiol v rhieni yn ddadlenniad o egwyddorion mawr Teyrnas Nefoedd. Mor bwysig gan hynny ydyw i'r rhieni ofalu am gysondeb Uwyr eydrliwi-ig eu proffes gylioeddus a u bywyd crefyddol gartref. Gwyddis am rai pobl sydd wedi eu eynysgaethu a r microscopic eye y soma y bardd am dano i weled brychau yng nghymeriadan eu brodyr a'u ehwiorydd, ac l faruu gweini- dogion a swyddogion yr eglwys. Gwir fod i bawb ohonom ein beiau, ond da chwi, oeidiwch a'u trafod ar yr aelwyd rhag tram- gwyddo'r plant, Gwell fyddai i m pe cro'dd maen melin o amgylch em gwddf a n boddi yn eigion y mor nag i ni rwystro un o'r rhai by chain hyn. Y mae bywyd pryd- ferth a glan rhieni duwiol fel angor yr enaid i'w plant yng nghanol profedigaethau bywyd. Y fath swyn sydd yn y cartref. Cof "gennyf glywed Mark Guy Pearse yn adrodd hanesvn dyddorol: Yr oedd ar ym- weliad ag Awstralia, ac yn digwydd bod yn Adelaide. Un bore Sul, gwelai dorf o bobl yn cyrchu tua'r porthladd o gyw- reinrwydd aeth gyda liwy, a chafodd fod vno long o Brydain Fawr, ac ar fwrdd y ilong cage, ac yn y cage ehedydd bach a thywarchen las o Brydain a blodyn lly gad- y-dydd yn tyfu ohoni, ac wrth glywed yr ehedydd yn pyncio, ac edrycli ar y blodyn yr oedd dynion cryiion yn wylo fel plant adgofion am vr hen gartref wedi agor Hit ddorau hiraetli• Oni allwn gysegru y swyn a'r <l y Ian wad ^ydd gan y Car tref i wati- • ■ ■■ unaet,h Crist, a pheri fod yna hvybr goleu gwyn o'r aelwyd i'r Eglwys. Bore dydd Ian, yn Seion, am 8-45, cynhal- iwyd y Seiat Fawr. Daeth tyrfa ynghyd, a chaed Seiat rymus ac eneiniedig. Pwnc y Seiat oedd Derbyn yr Ysbryd Glan (Act- au xix. 1-6). Anerchwyd fel y canlyn:— (a) Both yw derbyn yr Ysbryd Glan "— y Parch. O. Evans, Birkenhead (b) Lie ffydd ynglyn a derbyn yr Ysbryd Glan I- Air. Lewis Williams, Prestatyn (c) Lie gwybodaeth ynglyn a derbyn yr Ysbryd Glan' -y Parch. T. N. Roberts, Cefnmawr (d) "Effeithiau derbyn yr Ysbryd Glan "—Mr. John Jones, Mynydd Seion, Lerpwl. Am ddeg pregetliwyd gan Dr. H. Jones, Bangor. Am ddau, yn Seion, gan y Parchn. J. Roger Jones, B.A., Seacombe a John Felix, Man- ceinion ac ym Metheada (M.C.) gan y Parchn R. G. Roberts, Rhuthyn, a H. Evars (Cynfor), Corwen. Am 5-30, pregetliwyd ym Meth- esda gan y Parchn. A. W. Da-vies, Llangollen, a T. O. Jones (Tryfan), y Rhyl ac yn Seion gan y Parchn. E. Davies a R. Ll. Jones—y ddau o Lerpwl. Cead pregethau hyawdl a meistrolgar, ac yr oedd clvlanwad mawr yn cyd-fynd a'r gonadwri- --0--

Cydnabod Berwyn. CYDOYJTAHFU lliaws o aelodau Cor Meibion Derfel yr wythnos ddiweddaf i dalu clod a diolcli "i'w "harweinydd galluog, Mr. W. Berwyn Roberts, a'i anrliegu ag eurdlws cerfiedig hardd am ei wasanaeth gwerthfawr i'r cor am dros bodair blynedd. Wrth gyf- Iwvno'r anrheg, sylwodd Mr. John Dowell nad oedd gwerth y tlwond rhan feclian iawn o'ti dyled am ei ffyddlondeb a'i aberth ar ran y cÔr. Danghosodd Mr. Tom Hughes faint ei edmygedd drwy adrodd penhillion o'i waith ei hun, fel y canlyn Hyderat y caiil Berwyn Flvn vddoedd meithion hir ] wisgo'r fedal yma, Heb gysgod c\\ mwl du Ni fu erioed arsvainydd Fel Berwyn yn v bvd-- I feistr ac gerddoiion Y cread mawr i gvd. I reuliasom oriau dedwvdd, Do, yn ei gwnwi lion Caiff adgof eto am danynt. Wrth wisgo'r fedal hon A phan ddaw'r daith i derfyn, Cawn gyd-gwrdd yn y Ne,— Bydd Gabriel yn resignio I Berwyn gael ei 10." Diolchodd Berwyn yn garedig. Er y gwyddti ei fod ymhlith cyfeiJliou, ni feddyliodd erioed fod ei ymdrechion yn haeddu teitnladau mor gyfeillgar. Dvwedai hefyd ei fod yn credu fod v dvddordeb agymerai mewn cerddoriaetli wedi ei gadw rhag llawer o bethau fuasai yn niweidiol iddo. Trodd yntau hefyd i fardd- oni, sef yn y llinellau a ganlyn :— Ffrwyth edmygedd 'Meibion Derfe) O'm gwasanaeth yw y rhodd Tlws o Aur,' ac edrych arno, Byth a'm cadwo wrth fy modd Os yw rhoddi'r Pendant euraidd Wedi dwyn inwyidsad i chwi, Fy atebiad pendant ydyw, Bydd ei wisgo'n fwy i mi." UN O'R COR.

CYMRY CANADA. COB MEIBION VANCOUVER.—Y mae ym mliapurau Canada gryn golofn o hanes cyngherdd a roddid yn ddiweddar yn Van- couver gan Gor Meibion Cymreig sy wedi ei ffurfio yno, tan arweiniad Mr. E. T. Jones. 'Boedd" y Pender Hall yn llawn a chan- moliaeth eithriadol o uchel a roddir i'r ar- weinydd a'i gor. Mab ydyw E.T.J. i Wm. Jones, Cae Warren, Caerg^bi, a bechgyn o Gaernarfon a Ffestiniog YW'J' rhan fwyaf o leisiau'r cor. Agorwyd y cyngerdd gyda Hen Wiad fy Nhadau," a dilynwyd gyda With horse and hound (Caldicott), Com- rades to Arms (Adams), Martyrs of the, Arena (De Rille), a dibenwyd gyda'r "Delyn Aur." Cynorthwyid gan yr unawdiaid a ganlyn Gomer Richards, Gordon Bruce, Alberta Lamery, Arthur S. Davies, J. L. Evans caed adroddiadau. gan H. Badgley a Lewis Roberts oedd wrtli yr offeryn. Rhwydd-hynt i E.T.J. a'i gor; am danynt hwy y mae son drwy Vancouver a Canada fel cantorion. -0-

W. & J. VENMORE, Estate Agents & Value -s 200 SCOTLAND RD. Liverpool TELETHONS NO. 1468. J. Lloyd Jones, & Co. ESTATE AGENTS, &e. 6 LordStreet, Liverpool TELEPHONE 4212 BANK. —— Telephone 2207 Royal ( PIERCE & MATTHEWS, Estate Agents Valuers, 12 St. John's Lane, Liverpool Properties Economically Managed. LARGE AMOUNT > id ways available on MORTGAGES. List of PROPERTIES FOR SALE gratis on application. Walter Roberts & Co., COAL PROPRIETORS. TIMBER MERCHANTS SHIP OWNERS. M 4 Oldhall St., Liverpool, Telegrams: I INQUIRE,' L'pool. Tel.: 5581 Centra HOUSE GAS, AND STEAM COAL. ALSO SMITHY COAL, NUTS AND SLACK rom Lancashire and Staffordshire Districts, for Shipment and.Station Trade. Telephone 3664 Royal. J. OLIVER, TAILOR AND HABIT MAKER, 126 Upper Hill Street, PRINCES ROAD, OLIVERPOOL.0 ARTISTIC TAILORING BY POST Encouraged by our success in catering for our country customers in remo te districts jkpjf we have decided to extend our operations. < <\ We m&ka Genuine Be. JHHy/ y |\ • P oK e T a ilo ri n g only, «■ rl I to your own measures we Hm I lA- ltA supply tape and form, ■■n SIC' 86 Tears' reputation for Reliability, and Still in RH| front rank for Fashion- I Ml A Lei us seiTp Padems ■ of Smart Suitings, in Vw 1 Tweeds, Worsteds AR and Blue Serges. Prices- I 1 ■ From 30/- upwards. I ■ I Cash with Order. ill There is an ATMOSPHERE J I ■ about our GOODS which ill distinguishes them from the Ja COMMONPLACE. I Write at one as:" *I j this Paper. 0 J. JONES & SONS, ROCHDALE RD., MANCHESTER. For BEDSTEADS and BEDDING W. WHITTLE, SON & STOTT, LTD., 116 118 6 120 WHITECHAPEL, LIVERPOOL. a Telephone 2137 Royal. # ORGAN BUILDERS Blackett & Howden, (iratton St. Organ Works NEWCASTLE-ON crTYN E. Representatives and Tuners in CARDIFF and GLASGOW. Estimates Free for all classes of Organ WorR Tunings by Annual Contract or Special Visit. TELEGRAPHIC ADDRESS DIAPASON," NEWCASTLE-ON-TYNE- pl.t 3 F^Tfi kv 3 IT ■ PHIVATIHouses. MRCHOUSLS.CAFES.BAKERIES, SHIPS TRH ■ regubr/u attended for the clearance of these S ■ 7 disease spreading pests ■ ■ NO INCONVENIENCE WHATEVER BY OUR METHODS. H CONTRACTS TAKEN OR PREPARATIONS SUPPU £ Q. ESTIMATES FPIC Jfc Z Et BA C 1,3,A SEEL:,STREF-T, Jones' Hotel (Established over 100 years). Suffolk St., Poll Moll, London (Adjoining Trafalgar Square.) Successors to Mr. Roberts, Thanot PJaoe. Telegraphio Address—' Pleasant,' London. P Hdcr-H, 8.J0NBS, t