Ye Brython Cymreig

aronte s Carbon Portraits ARE PERMANENT therefore the BEST. PUPULAH PKICKK. t Atelier, 3 LORD STREET, LIVERPOOL.

Perfect Pastry I KEENORAI Self=Raising | FLOUR. I Pastry, Scones, Bunsj etc., are I ALWAYS light in the homes where I Keenora Self Raising Flour is I regularly used. Flour on the market which is JU ST 1 There is no other Self-Raising I the same as 'KEENORA." Try I it and see what a boon it is. It I offers I Better Results without AcUled I Expense. 5 To be had from all Grocers and ? Italian Warehousemen. ■ Sole Wholesale Agents— MORRIS <5 JONES, Liverpool

LlYTHYR GWlEIDYDDOl [GAN Y GWYLIWR.] O'r Tibr, Westminster, Nos Fawrth, Aivst 11, 1908 Dyddordeb Gwleidydda. MAE Bwrdd y Llefarydd wedi ei hulio a llian, a'r meinciau gwyrddion o dan gynfas y glanhawyr, ac nid oes galw arnaf i'w gwylio. Y peth rhesymol o dan yr amgylchiadau fyddai ymlid gwleidyddiaeth o gof, a myned i lan afon—y Dafwys, fel mater o ddewisiad, dipyn yn uweh i fyny na Westminster, os gwelwch yn dda !—i fwynhau ychydig o seibiant y Recess. Ond ysfa pob gwleid- yddwr," hyd yn oed pan na bydd yn gwleidydda f,.ond ar bapur, ydyw cael troi a throsi yn yr hen gyn- helin. Fel y gwelir yr .actor ar ddiwrnod segur yn cyrchu am newid i'r chwareudv, neu'r bus driver yn treulio ei ddydd gwyl ar y box gyda chydymaith, felly y myn gwyliwr gwleidyddol ymdroi ymhlith yr hen bethau. Ac ar wahan i hynny, rhaid i ni gydnabod fod tabwrdd y dyfodol yn euro yn rhy hyglyw i ni anwybyddu "gwleid- yddiaeth." Dyrys-bwne y dydd, mae'n ddios, ydyw yr argoelion fod trai wedi dod ar ein llwyddiant masnachol. Nid yw hynny yn beth i ddychrynnu o'i herwydd-fel y dywedai Ganghellydd y Trysorlys ychydig amser yn ol, trai a llanw sydd i'w ddisgwyl-ond y mae'n digwydd dod ar adeg anghyfleus, Rhwng yr arian sy'n angenrheidiol i dalu'r Old Age Pensions, ac i gyf- arfod galwadau y Fyddin a'r Llynges —heb son am y gofynion afrifed ereill ar Bwrs y Wlad—y mae dis- gyniad yn y Cyllid Cyhoeddus yn 7) beth i bryderu yn ei gylch. Fod pryder o'r fath yn pwyso ar feddwl Mr. Lloyd George mae'n ddigon amlwg oddiwrth y ffaith ei fod yn awr yn tramwy gwastat-tiroedd llych- lyd Germani, yn chwilio am ffordd newydd i "vneud prè" dros y genedl, neu hwyrach fl'ordd newydd i'w cvnhilo, yn lie bod, fel y dylasai ar ol Senedd-dymor maith a chaled, yn mwynhau awelon balmaidd ei fro gynhwynol. Ond credwn fod daioni yn debyg o ddeilliaw oddiwrth ei yrnweliad a'r Cyfandir. Gydag ef ar y siwrnai y mae un o newyddiad- urwyr adnabyddus y Brifddinas, sef Mr. Harold Spender, hen ohebydd seneddol y Daily News (Llundain), pan oedd y papur hwnnw mewn tipyn o fri a brawd i olygydd craffus y Westminster Gazette. Y mae Mr. Harold Spender yn wleidyddwr gallu- og a phrofiadol, yn gystal ag yn ys- grifenwr parod a chlir. Yn y Manchester Guardian boreu heddyw ceir llythyr oddiwrtho sy'n taflu goleu llachar ar ddawn gyfun- drefnol Germani i gvfarfod anghen- ion ei gweithwyr mewn henaint, ond yn fwyaf arbennig mewn methiant- wch trwy ddamwain nen afiechyd. Gwendid Mesur yr Old Age Pensions —fel yr,addefaipawb-ydyw.fod yn rhaid i ddyn fod a'i ddwy droed ,yn y bedd cyn y daw i feddiant o'i fen- dithion. Y peth sydd ar y gweithiwr fwyaf o'i. eisieuj.ydyw rhyw drefn- iant i gyfarfod y.dyddiau drwg pan, oherwydd gwaeledd neu ddamwain, y digwydd iddo ef fod am wythnosau, os nad misoedd, yn analluog i ennill tamaid iddo ,ef ei hun. a'i deulu. Ymddengys fod gwleidyddiaeth Germani wedi llwyddo i gryn fesur i wneud yn gyffredinol yr hyn yr ydym ni, mewn modd rhannol, yn ei wneud .yn y s,wlad hon, trwy ein Cymdeithasau Darbodol. Y mae y ffeithiau a'r ffigyrau a ddyry Mr. Spender i ni yn y cysylltiad hwn yn Ilawn o ddvddordeb ac o addysg ac y mae yn sicr iawn gennym na ddihangant sylw ,ac ystyriaeth fwyaf manwl ein Canghellydd. Y mae yn gwneud gwaith rhagorol drosom yr ochr arall i'r sianel: ond mae'n dda gennym ddeall ei fod yn bwriadu dodjyn 01)'1' Wyl iGenedlaethol yn Llangollen.

Yn Llandrindod. [GAN GLASEIDIWR.] YR hyn ydoedd Jerusalem i'r Iddew, Mecca ïr Mahometan, Llangeitho i'r Methodist, ydyw Llandrindod i'r Cymro yn dymhorol ac ysbrydol. Gan fod llu o'ch cvmdogion or ddinas yna, a lleng o'ch darllenwyr drwy'r wlad, yn tyrru yma, tybiais nad anyddorol ganddynt fyddai i un ohonynt nyddu ychydig linellau a phinio ynghyd nifer o nodion am fro'r ffynhonau. Gan na fu ffawd garediced wrthyf i dalu "vmweliad blynyddol a'r He megis yn y dyddiau gynt.vr hyn a'm tarawodd gyntaf wedi dyspeidiau o absenoldeb ydoedd

Cynnydd. Dyma gryfder a gwendid y fangre lonydd. Gan fod dylifiad pobloedd yn amlhau, anghenraid a osodivvd ar y preswylwyr i estyn cortynnau eu preswylfeydd, agor lieol- ydd newyddion, a cliodi palasau heirdd ae eang ond wrth wneud hyn, cyll y lie ei nodweddion hyfryd cyntefig, mogis unig- rwydd, tawelwch, gwladeiddiwch. Prysura, a hynny er gofid i laweroedd, i wisgo agwedd- au tref brysur, boblog, a ffasiynol. Pa un ai prawf o wareiddiad ynte barbareiddiweh sy'n cyfrif am hyn, gadawaf i'r uchfeirniaid ben- derfynu. Cwynir fod gwaith yn brin. y cyflogau yn fychain, ac arian yn anodd eu cael ond wedi tain vmweliad a glannau'r nioroedd a broydd y ffynhonau, ychydig o arwyddion a geir fod gwasgfa yn y tir na chynni yn y gwledydd. Prin y bu Llan- drindod erioed yn llawnach na'r ddwy wyth- nos ddiweddaf, a rawy o asbri a nwyf yn nodweddu yr ymwelwyr. Gwerir iiiwv nag erioed yma am ymborth, gwisgo. cerbyda. a modura. Peth cymharol ddieithr ydoedd drive yn y lie hwn flynvddau a fu. hyd yn oed ymysg y bendefigaeth ond prbyn hyn eymer y dosbarth canol ddefnydd o'r cyflensterau drud i wibio yma. ac acw. rhai i Cwm Elan, ereill i Rhaiadr,- ac nid ychydig cyn belled ag Aberystwyth. Cofier nad gwarafun y cyf- ryw fwyniant yr ydym. ond nodi y eyf- y newidiad sydd wedi cymeryd lie. a phrofi nad ydyw y panic mor ingol mewn cylchoedd masnachol a chymdeithasol ag y myn llawer. Mae'r hen bleserau t awel, hyfryd, a rhadlon, megis morio ychydig ar y llyn, ymweled a'r orsaf, picio i'r shaky bridge, yn prysnr ddiflannu. Haera rhai fod rnwy o Saeson a llai o Gymry yn treulio eu gwyliau yma nag a'fu pwy wybod nad rhai or agweddau hyn sy'n cyfrif am y cyfnewidiad. Cwyna rhai o'r lletywyr nad yw y lie yn llawn, ac felly mai ychydig sydd yn bresennol ond nid dyna yr esboniad, ond cynnydd yn y tai, a'r dyrfa'n fwy ar wasgar. Yn y blynyddau gynt dau neu dri o leoedd a geid i addoli ar y Sabothau crbyn hyn ceir chwech i saitli o gynulleidfa- oedd yn ymgynnull Suliau gwyliau'r haf. Gan fod enwogion o fri yn lianw'r gwahanol bulpudau, naturiol i'r ymwelwyr ymwasgaru —un i wrando Paul, arall Apolos, a'r lleill yn troi at Cephas.

Diffyg Darpar. Er fod cynnydd yn rhif, mainf, ac ansawdd i y tai, rhaid cydnabod nad yw v manteision t a'r cyfleusterau tuag at wneud ymweliad y dieithriaid a'r lie yn wir hyfrydwch, cyfle i sicrhau gorffwystra, yn cynhyddiiik gyfatebol. Er crwydro a chwilio, ni welais un fainc y gallwn eistedd yn dawel ac es- mwyth arni or orsaf i fyny hyd at y Cwrmins. Ofna y Cyngor wario ceiniog y tu allan tai eu hunain ar na llwybr, camfa, cadai r. gardd flodau, na thir adloniant yn unman yn y He. Mae natur wedi bod yn hael tuhwnt i Landrindod mewn awyr bureiddiol, awelon balmaidd. dyfroedd iachus, golygfeydd arddunol ond nid ydyw y natur ddvnol wedi helpu gronyn ar natur a pheri iddi ym- ddangos yn ei dillad goreu. Diwedd y gan ydyw y geiniog, a byddai pasio iriesuran ,e gwelliantol yn trymhau y trethi ac yn lluosogi swyddwYl", ac yna gwell gan y tretlidalwyr i'r ymwelwyr fod dan anfantais nag iddynt hwy ddioddef. Clywais i'r Cyngor basio drwy fwyafrif nad oedd i rai ohonynt gael trip rhad i loeedd fel Harrogate i gael agoriad llygad i wir anghenion cysurol lie or fath. Rhaid iddynt ymddadebru neu bydd ceisio cynhilo y gein- iog yn. sicr o arwain iddynt orfod gwario y bunt. Wrth ymatal rhag rhoddi y dorth. rhaid fydd iddynt cyn hir fenthyca'r dciscn. Byddai gwario ychydig gannoedd ar y He yn atdyniad cryf i ddosbarth gwell a lliosocach en cefnogi, ac felly hwy eu hunain fyddai'r enillwvr mwyaf yn y pen draw.

Ffynnon Newydd. Ceir fod spring newydd wedi ""i darganfod flwyddyn yn ol yn y cae bach tu ol i'r eglwys, Proffwydir mai hon fydd prif ffynnon y lie maes o law. Perthyna hon i'r Gorfforaeth, a defnyddir yr elw at dreuliau trefol. Nid yw nifer yr yfwyr yma yn fawr etc. gan feallai fod y pris yn isel— (tair ceiniog yn y dydd, neu geiniog y glasiad)-a'l' dyfroedd yn oer, a dim sulphur i'w gael fore a nawn yn y far- gen. I'r pant y rhed y dwfr. a gwell gan laweroedd fynd gyda'r lliaws i'r Rock neu'r Pump House a thalu mwy am salach dyfr- oedd. Fel v bydd i riniau y ffynnon newydd ddod yn wybyddus, ac i'r ffaith fod hwn-a- hwn yn yfed ohoni. cynhydda ei masnach, a daw elw mwy oddiwrthi. a defnyddir y cyf- rvw, mi obeithiaf, i ddyrchafu y He yn deilwng o'r prisiau uchel a delir am y lletai. Pe buasai y ffynnon rinweddo] hon yn llaw Iddew. buasai cyn hyn wedi gwneud ei ffortiwn. Dywedir ei bod yn tynnu at gan troedfedd o ddyfnder. tua'r un mesur a ffynnon Jacol). ac o adnoddau dihysbydd. Rhyfedd mor gaethion ydym i'r gorffennol hyd yn oed ar adegau rliyddaf y flwyddyn gwell gan rai ddringo i lawr i'r Rock, ac ereill ddringo i fyny i'r Pump House, oherwydd eu bod wedi arfer. neu fod eu tadau a'u teidiau wedi gwneud hynny, na draclitio dwfr y ffynnon newydd sydd latach ei bris. a'r canlyniadau yn fwy effeithiol. Mae dau neu dri o laseidiau o hon yn cyfateb i saitli, neu wyth o eiddo y ddwy ffynnon arall. Amser a ballai i mi ddilyn yn v cyfeiriad hwn. er dvddored ydy\v. Tybiais pan yn cychwyn y cawn zvfle i ddweyd gair am v cyfarfod gw-eddi, Ysgol Sul Gymraeg. y Coil N-ei-i tioii. oedfa Elfed ond caf drwv eiclj caniatad ychwanegu llinnell neu ddwy yn y dyfodol ar y cyfryw a chan fy mod yn aros eto hyd y Sul y bydd Prydderch yma. o bosibl y try rhywbeth newydd i fyny i ddweyd gair yn ei gylch. Mae'r hin yn hynod ddymunol yma. a. phawb o'r ymwelwyr a.m y goreu yn mwynhau eu hunain, ac arwyddion gwellhad aUllg ar ugeiniau. Lied sigledig ydyw V tywydd er's deuddydd neu dri, ond nid rhaid c-wyno a.m ycliydig o wlaw i ostwng v 11 well, i olchi wyneb y dail a'r blodeu. ac i eneinio pcnnau y mvnyddoedd. a rhoddi cyweirnod newydd i afonydd a liryniau. --0-

IAWN Y BALA Y lAWN YN El BERTHYNAS A I THADOLAETH DUW, gyn y Parch. JOHN OWEN JONES, B.A., Bala. Cy- hoeddedig gan Davies & Evans, Bala. Pris 2g. ANERCHTAD ydyw y pamffledyn hwn a dia- ddodwyd gan Mr. Jones yng Xghyfarfod Misol yr Ysbyty*. Pwyswyd arno i ddefnvdd- io rhyw foddion i'w ddwyn i gyrraedd y Nilad dyna'r rheswm dros ei ymddanghosiad yn y ffurf hon. Mae y traethiad yn syml a golcu, a'r pris yn ostyngedig iawn, fel y credwn y llwydda i gyrraedd yr amcan mewn golwg. I rai sydd wedi talu peth sylw i'r pwue hWlJ. nid oes fawr ddim newydd iddynt ynddo ond gall fod o wertli mawr i ddisgyblion ieuainc sydd ond newydd agor eu llygaid ar bwys- igrwydd yr athrawiaeth. Hhydd bwyslais ar wedd i'r mater ag y mae tuedd yr oes i'w hesgeitluso. sef wedd wrthrychol. Yr unig dant nev\ydd. ac nid mor newydd bellacli. a goir ynddo. ydyw fod a fynno'r lawn a Duw