Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

0 BIG Y G'LOMEN. |

News
Cite
Share

0 BIG Y G'LOMEN. | -BADEN-POWELL.-Yr wythnos ddi- woddaf arhosai y Cadfridog Baden-Powell yj* Cregynog, plas Arglwydd Joicey, yn sir a chafodd groeso mawr yn y °bl pan fodurai yno o Drenewydd. Fe gonr rnai cyswynair ei deulu ydyw'r hen yw >?ymraeS Pw.yU' Ptd (perygl) 3k BLAENORIAID GWLYBION.—Y mae y .ydig o flaenoriaid gwlybion i'w cael hyd yn oed heddyw yma a thraw hyd eglwysi yinru ac os bu chwjhi erioed y dylid eu PC10> dyma hwy. Dywedwyd pethau cryf- P*1 yng Nghymanfa Treuddyn (sir Fflint) aydd Iau am fawr rwystr y brodyr hyn i acilos dirwest. «Se EIRCH AIL-LLA W.-Y peth rhyfeddaf c Welodd y G'lomen eto ydoedd llong fawr yn yrraedd Lerpwl y dydd o'r blaen o'r America i llwyth yn eirch ail-llaw. A chlywodd fod yw lane barus yn dweyd fod gwerth banner Urwn o bnnnau o aur yn gorwedd yn nhyllau ^annedd pobl ym mynwentydd y Talaethau c mai rheitiaeh lawer ei godi oddiyno a'i ,Iroi at raid y byw. Creadur caled, di- entiment, ydyw Jonathan. k 1->ANIEL OWEN A DEW I HAF ESP.— dri p Paw^ sydd heddyw'n cofio'r englyn hollol aifyfyr a wnaeth Daniel Owen, y Wyddgrug. Pan glybn'r bore hwnnw am farwolaeth ^ewi Hafesp ;— ■^id dy anglod, wir, ond d'englyn,—gyfaill, Gofir uwch dy ddyffryn Er doe yr ydym bawb—wyr dyn- A 'fory heb 'run dyferyn 8^) YR oE,s YN YMESTYN.—Oherwydd gwell gafael ar ddeddfau iechyd a glanweithtra j) 1Tlae hyd yr oes yn ymestyn, meddir. j ywedir mai cyfartaledd hyd yr oes yn y Sani"if ydoedd 13 mlynedd yn y i8fed (j ac yn y 19eg, 36. Ac er's talm, ystyrid iftae 'len unwaith y croesai 50. Ond v (jj-, 1 ni lawer eto o waith cyrraedd y cyn- pa Uwiaid, nad oeddynt ond rhyw las lanciau yn ganmlwydd oed. LL WM YN DEFFRO.—Y mae SWa^'°r '^re'"l Traliwm wedi penderfynu Ue Fl° ar guide-gooks, &c., i ddwyn y 1 sylw dieithriaid. Y mae'r llannerch i d Yn un o'r rhai harddaf, ac yn agos iawn olld Yryn tlws Meifod a gwlad Ann Griffiths, Qi0 ei k°d hi wedi colli iaith Ann, ac yn canu'r y Song a rhyw sucan crefyddol felly ar 0 f'enaid, gwel addasrwydd Y Person Dwyfol Hwn." C V* Ky)]ItE(J'SAM A '11 D YCIA U. "Y mae Pleidl ■?* Iechy(1 cyngor Tref Gwrecsam wedi cydw6lSi°' c^lwec^ y11 erbyn tri, i beidio sy' eithredu ag awdurdodau sir Ddinbych foder]0yrU'yg darpar sanatoria ar gyfer dar- ^ylw neu drneiniaid y dyciau." fart Edwards-Jones mai dechreu yn y tori^5 ydoedd gwario miloedd ar sana- ca][a,1 dderbyn cleifion o'r dyciau—mai tr\vv lawer dechreu yn y pen dethe, sef llia^rg^rnor°l am garthu'r drains a symud v yn n bethau drygsawr yn y dref a'r wlad oedd nagu'r afiecl'iyd. tl £ vn\WE,ST YN SIR FFLINT.—Yn i'fli^t ac"edd ddirwestol Methodistia.id sir di e a gynhelid yn Nhreuddyn ddydd Tau yn y a^' dywedid fod i'r enwad 70 o eglwysi v/ti'*10 cynnwys 17,000 o ddirwestwyr hob flaenoriaid yn llwyr-ymwrthodwyr, cay 11 eithriad fod saith tafarn wedi eu ya(A., ac nad oedd yr un o'r eglwysi yndefn- hith r gwin meddwol yn y Cymun. A 0 fanri cyffwrdd Lloegr mewn cynnifer sir hon yn un dra dirwesto] r^ai °'^ chwiorydd yng Ngogledd ^wait}i NEFYN.—Llygadog iawn ydoedd gWah pobl Nefyn, sir Gaernarfon, yn ^gor e d Mr. Lloyd George yno'r llynedd i Owr cronfa ddwr, pryd y dywedodd fod e 11 y tuhwnt o iach, ac nad oedd o'r i man y tu yma i'r Ne. Y mae'r 1108 We^ervvydd yn llawn o ddieithriaid a ^gharipiner ddiweddaf cynhelid cyngerdd yng Si!, M.C. y lie o Blaid Cymdeithas HoKtho1 y Bywydfadau. Y Parch. J. b.roddirts, Manchester, oedd yn y gadair h&u1 gan Mrs. Broughton, ^8 y an(-'hestcr a chanodd Cor Nefyn .Y D.D.—Fel y hedai y G'lomen echdoe, clywai drwp o fech- l}yn ar ol dyn a het silc, ac yn llafar- ^^felycaniyn.-— 1 jfwyl 'rwyf er ys blynyddau, bi8 IsgWyl gweld yr adeg gu,- )-awyi gweld fy enw anwyl °ael ei ddilyn gan D.D. PYd I)Yiia synffon yn cynnwys mwy na'm pen. uaci ydwyf yn ddysgedig, Q.Wr^ri nad wyf yn wreiddiol iawn, g dda nad mor, ond llestraid ypnan, bychan, yw fy nawn Onderhynny CrW 11 awyddn am D.D. Y^yn dda fod y mwyafrif Ac pregethwyr na myfi I'vpiii ar eu synhwyrau PYdcl fY ngalw yn D.D. W^di'r cwbl, 'to §a y gynffon hon. Ly Yn awdwr, fe gyhoeddais GWir Yr gafodd gryn fawrhad 0 rflai benthyg oedd ei hanner wduron gwych ein gwlad h ^VdH 1 er hynny Q?y otn ynhelpigaeI LXD-" W0lllen yr uchod ? Fe'i clywes y h0> i)jA^nyddau'n ol, ond y mae slump hedd'1 y dyddiau hynny. B.D. ydyw yw. MAGU BLODAU.-Os gwelwch ddyn yn hoff o arddio ac o dyfu blodau, byth y gwelir hwnnw nac yn Ilofrudd na lleidr a da ydyw gweled yr arddanghosfau blodau yn cynhyddu yng Nghymru. Cynhelid un ym Mhorthaeth- wy ddydd Sadwrn, ac un arall yng Nghaer- gwrle ac yn y ddwy cystadleuai gweithwyr distadlaf yr ardaloedd a mawrion y tir am yr harddaf eu blodau. Gweision y ffyrdd haearn pia hi, fel rheol, am fagu blodau. 15b "DA VIES BRIGHTON'—Y mae'r Parch David Davies, a fugeiliai eglwys y Bedyddwyr yn Brighton er's ugain mlynedd, yn ymad- ael, a'r aelodau wedi amlygu eu parch a'u hiraeth drwy ei anrhegu a chan gini ac anerch- iad eurog, hardd. Efe ysgrifennodd y gyfrol ddiddan Echoes from the Welsh Hills, ac os iawn y cofiaf, onid yn ei gyfarfod sefydlu ef y dywedodd Spurgeon y sylw cofiadwy hwnnw :—" Fe roi Cymro'r byd yn wen- fflam tra b'ai Sais yn chwilio am fatsen." k OLION Y BARDD CWSG.-Y mae'r hen wely lie cysgai Ellis Wynne (y Bardd Cwsg) ar gael hyd heddyw yn ei hen gartref, ffermdy p'lasog y Lasynys, Morfa Harlech a'r hen ffigyswydden ar y buarth yn blodeuo a dwyn ffigys gleision bob blwyddyn, a hithau yno, meddir, o ddyddiau'r bardd hyd heddyw. Ond ychydig wyr, a dim a falia, pobl yr ardal am yr hen Elis a'i lyfr anfarwol a'r rhai sy'n galw heibio'r ffermdy fynychaf ydyw rhai o Gymry gwladgar a dysgedicaf y dydd, ac athrawon Celtig Germani. PRYDER YR AMAETHWR.— Par lleith- ter yr hin fawr bryder i'r amaethwyr druain ac anodd ydyw dal i edrych ddydd 'rol dydd ar y gwair yn pydru a'r yd yn glas-orwedd ar y meusydd. A phe ceid y cnwd oil i ddiddosrwydd, nid oes ormod wrth gefn gan lawer ffermwr o Gymro, can's gwir a ganodd Dewi Wyn :— Gresyn fod gormod o'i gur Er dwyn saig i ddyn segur." k ARABEDD O.M.Dyma ddwy eng- raifft o arabedd parod Mr. O. M. Edwards. Yr oedd rhywun wedi taenu'r chwedl dro'n ol ei fod yn esgeulus o'r capel pan adref yn Llanuwchllyn ac wele ohebydd papur lloel yn troi ato ar lwyfan yr orsaf gyda'r cwestiwn, Ai gwir, Mr. Edwards, y stori na byddweh chwi byth yn twllu capel' rwan ?" Ie," eithaf gwir," oedd yr ateb, fyddai byth yn twllu unlle 'raf, ond yn gwneud fy ngoreu i'w oleuo." Digwyddodd yr engraifft arall y dydd o'r blaen yng Nghaerdydd, lie y tybiodd rhywun oddiwrth ei daldra a'i ddiwyg mai efe ydoedd yr offeiriad Pabaidd O'Hara. Are you Father O',ffara ?" ebe'r dyn. No," ebr O.M., but I am Father o' Haj." Haf ydyw enw merch Mr. Edwards. III. .)1( CY MRY. A' I THRAMP A RS-Mewn cyn- hadledd ddiweddar ym Merthyr, o weinydd- wyr Cyfraith y Tlodion, dywedai Sais o Lunden fod Cymru yn fagwrfa i dlodion,a'n bod ni'r Cymry yn haws gennym fynd i bwyso ar y plwy nag odid i neb. Ond dengys Cem- lyn yn y Western Mail mai palu enllib yr oedd y scogyn a rhydd rif. a chennad y crwydriaid a gynorthwywyd yn Nhloty Caerfyrddin am y chwe mis diweddaf :— Saeson, 913; Gwyddelod, 291 Yscotiaid, 73 tramoriaid, 37 a Chymry, 365. Gwar- iwyd ar y crwydriaid dieithr jE21 18/- yn y chwe mis, a £6 /8 ar y Cymry, sef dim ond un ran o dair. Ac felly, fel y sylwa Cem- lyn," leied fuasai traul Cymru pe mabwys- iadid y cynllun fod pob cenedl i ddwyn traul ei thrampars ei hun. RH Y WBETH NE W YDD, MWYN D YN. —Daeth 25,000 o Gymry'r America ynghyd i eisteddfoda yn Luna Park, Scranton, Gorff. 27. Cyrchent yno o bellafoedd y Talaethau, a National Welsh Day y gelwid dydd yr wyl gan bapurau'r wlad honno. Arweinid gan Cynonfardd a dengys y rhaglen fod mawr awydd yno, fel sydd yma, i ffowla rhywbeth newydd o hyd, o hyd. Un o'r cystadleuon ydoedd canu ton gynulleidfaol i ferched tros 50 oed; ac wedi eu gwobrwyo hwy, daeth pedwar o ddynion tros yr hanner cant ymlaen i gystadlu canu. Cystadleuaeth urddasol ydoedd honno am y teulu lliosocaf, yr hon a enillwyd gan David Rowlands-efe a'i briod a'u tri phlentyn ar ddeg yn ymddangos ar y llwyfan. GWYRTHIAU TREFFYNNON.-Dyma yr adeg ar y flwyddyn y bydd Pabyddion hygoelus Lerpwl a threfi mawrion ereill Lloegr yn heidio i Dreffynnon at Ddwr Gwenfrewi ac fe'u gwelir yno'r wythnos hon yn gloffion, deillion, ungoes, unllygeidiog, anafus, a phob rhyw anhwyldeb a diffyg corfforol. Dywedir i un ferch o Seacombe—r Miss Hanlon-gael adferiad golwg yno yr wythnos ddiweddaf, gwedi wyth mlynedd o ddallineb, drwy fwydo ei llygaid yn y dwr bob dydd am rai dyddiau. Ond nid rhinwedd y dwr gaiff y clod, ond fod yr offeiriad wedi ei fendithio a'i gysegru. Gwelir y boblach hyn yn dychwelyd gartref oddiyno pob un a'i botel yn llawn o ddwfr y ffynnon ond er cymaint eu ffydd ynddo, bydd ami un ohonyn yn diferu tipyn o chwisgi am ei ben i'w berffeithio ar ol cyrraedd gartref. FFERM Y COLEG.-Ddydd Llun, gwa- hoddodd y Proff. J. Winter, athro amaeth Prifysgol Bangor, liaws o ffermwyr a chyng- horwyr sirol i Aber i weled Madryn-fferm y Coleg, lie y megir ac y meithrinir anifeiliaid trwyadl Gymreig. Y mae ar y fferm o 80 i 100 o geffylau-rai ohonynt wedi cipio'r gwobrwyon yn yr Arddanghosfa Frenhinol, &c., ac o seithc-ant i wyth o famogiaid- defaid mynydd. Eglurodd y Proffeswr sut eu megid, a sut y plennid tatws a llysau ereill yn y ffordd fwyaf cynhyrchiol. Yr oedd y gwahoddedigion wedi synnu at berffeithrwydd y ffermio sydd ar dir Madryn, ac yn mawr edmygu yr olwg borthiannus oedd ar yr anifeiliaid. Y mae defaid fferm y Coleg, meddir, yn brefu yn Lladin, a'r meirch yn gweryru yn Groeg.

0 Lannau'r Comwy.

Ffetan y Gol. ----

Beirniadu Adrodd eto.

Advertising