Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

6 articles on this Page

- Nodion o Fanceinion.

News
Cite
Share

Nodion o Fanceinion. [GAN CYFRIN] Hen. Gladdfa Ardwick. CEFAlS achlysur i fyned i'r uchod nawn Sadwrn diweddaf, a ehymerais hamdden i gerdded o gylch y beddau. Hon oedd prif g'addfa y Cymry 30 mlynedd yn ol, ac ni raid cerdded ond ychydig latheni yn unrhyw ran ohoni na ddeuwn o hyd i garreg fedd ac enw Cymro neu Gymraes ami. Ond ffaith ofidus yw mai yn Saesneg yr hysbysir en Coffhad. Yr unig feddargraff Cymreig ymysg y niiloedfl ydyw argraff-goffa Idris Fychan. Claiilp i neb weled geiriau Cymreig ereill heblaw yr enwau ond cymeraf fy argy hoeddi gan rywun os oes. Trwy danysgrif- ladau y rhoddwyd y golofn fer, fondew, ar *edd Idris, ac ychwanegwyd ar ol ei enw a dyddiad ei farwolaeth a'i oed, yr englyn laillynol o'i waith ei hun Ces ddigon o ogoniarlt- gan y bob!, A gwen byd a'i soriant; Ond yn y bedd, y dwfn bant, Mwy i Idris nis medrant." Cerfiwyd Hun telyn ar y garreg, ac mor nodweddiadol o'r dyn yw hynny. Yr oedd ,elyn i'w galon fel y dur i dynfaen ac ysbryd- !aeth ei natur oedd alawon Cymreig. Ni wyddai neb fwy ohonynt nag Idris. Gwelais feddau Cymry ereill oeddynt gewri meddyliol mown amrywiol gylchoedd, a gresynais fod eu coffadwriaeth ar y meini yn yr iaith Saesneg bnasai ami un ohonynt Pe cawsent godi i weled eu beddfoini,yn methu lttiad pa un ai ar eu hoi hwy neu ar ol rhyw ais fenthycodd eu henwau yr aed i'r gost. r r'iai a'u hadnabuant yn unig y cadwant eu henwogrwydd a'u personoliaeth cynhenid Ymhhth y lliaws estronol. Cynhesa gwaed y Cymro pur at Iweh y meirw, hyd yn oed weled y personau erioed, os cerfir yr iaith ynaraeg ar eu beddfeini mewn mynwent "ftesneg. J\ngeu heb drefn. Palmantwyd mynwent Ardwick gan gerrig eddau, nes y mae'r llysiau gwylltion a Wrolddiant tanynt bron yn methu gwthio en dail eofn ond wysg eu hochrau i chwilio Irri pleuni trwy'r rhigolau. Ceir" hefyd fedd Kiicyfochrog a phen un i'r dwyrain, a phen c *'r gorllewin. Sut y eladdwyd y ?r"> nis gwn ond ymddanghosant yn ^ithig iawn oddiwrth gerfiadau'r meini. b d oec^ hen glochydd doniol yn dorrwr yng Ngherrigydrudion, ac y mae i an °'r fynwent honno yn llethr serth er .ynny, gofalus iawn oedd yr hen glochydd gladdu'r holl feirw a'u traed i'r dwyrain. aQ fod codiad y tir at y dwyrain, ceisiodd oil rrievvn claddedigaeth, yn ddigon naturiol, p, Wllg yr arch i'r bedd, a'i phen at y bryncyn. g yg°dd y clochydd i lawr, trodd yr arch, W dd^eyd» Mi rown ni yr un chance i godi a'i wyneb yr un ffordd a'r lieill." Pa k Cyfodir y corff daearol o gwbl, bydd Arrf • draphlith ym mynwent W]ck y bore ofnadwy hwnnw. tsgeulusdod a hacrwch. a^yna nod y fynwent hon yn bresennol, y 111 ^l°rrir ynddi feddau newyddion, ond P^ig ceisio diwallu angau trwy lenwi • au sydd ganddynt breswylwyr mud l0es. Gwahanol iawn yw ein mynwentydd .o'r-n cyhoeddus ereill, gyda'u prydferth g^eydd, eu deiliog goedydd, a'u tlysion „r lu nid rhyfedd i'r gwladwr hwnnw, wrth y 16sfi Un> ddweyd ei fod yn synnu at drigolion 5_efydd yn claddu eu meirwon yn y parciau. ,ae man fechan ei fedd gan ambell un 4, w.V«ig yn ystod ei fywyd, ond nid oes yn Ar,i- ei d,rck c^'Im a'gymhella undyn i chwennych 4 *ylath glai yn llety olaf. Cymdeithasiad ere? Ie8Wylfeydd ° hynafiaid yr y^dol ein cenedl ym Manceinion ydyw by^nig anwyldeb a berthyn iddi i'r Cymry °ddigerth rhwymau perthynas. y Clwyd yng Nghymru, cerddai }jar, a'i mab heibio mynwent wledig eu ^illt ac me(idai'r fam, gan nodi llecyn Hg],i Dyma'r fan y carwn i gael fy f°edrl }U'" r^ewc^ a boddro, mam," gofv, r mab, mynnwch gael bedd yn y arall acw, lie nad oes dim dail tafol Poethion yn tyfu." i'r r^ anw,yd finnau gan brofiad tebyg fy n a > gyda dewisle ei fam, wrth i mi droi ar fynwent Ardwick, sydd yn awr ^aol r^anbarth hanner esgymun a diystyr wg preswylwyr y ddinas.

PULPUDAU MANCHESTER.

Advertising

BEIRMADAETHAU.

Bara Brith.

Advertising