Ye Brython Cymreig

HENRY MILES & COMPANY, Popular Milliners, Glovers and 4 Fancy Drapers. a THE LARGEST AND MOST COMPLETE STOCK OF LADIES' AND CHILDREN'S LONG AND SHORT GLOVES IN ENGLAND. a Latest Novelties in all Departments. THE SIGN OF THE GLOVE," 25 & 2 5a Church St., LIVERPOOL. "Telephone No. 7385. .=:

BER TS a EDWARDS I ESTATE AGENTS, 64 Kirkdale Rd., Liverpool. Telephone: 2193 Royal. Waller oholls & co 4 Oldhall St., LIVERPOOL. Wholesale Coal Exporters & Timber Merchants telephone 5581 Central, Liverpool. Telegrams; Inquire," Liverpool. FOR IDRIS Table Waters In Syphons and Bottles. aODA WATER. POTASH WATER. SELTZER WATER. » LEMONADE. DRY GINGER ALE. Etc., etc. IDRIS & Co., Ltd., Northumberland St., LIVERPOOL. r?r-—-—" —— t). TAILORING THE MATERIALS ON OFFER FOR THIS SEASON ARE EXCEPTIONALLY GOOD, BOTH IN VALUE 8 STYLE AND WELL WORTH INSPECTION. 6 ALL CAREFULLY FITTED » 'PA TTERNS On Application m — Beaty#] THE CELEBRATED TAILORS LONDON ROAD 8 CHURCH ST. LIVERPOOL <1 JONES'S OILCLOTHS ffAM 0%= a& LINOLEUMS LI.&II LAID FREE THIS MONTH. "Bee Hive,' 59,61,63 Brunswick Road. I—<V—1 I ASK FOR I | KYDD & KYDD'S | I* NEW SEASON JAMS j Pure and Delicious A • *>• • g GOOD Artificial -W- G TEETH are 1 |1 NBBDED BY ■ VX V' 1 1 • • jcvkRTO|«B To Keep the bloovi of youth To keep good looks. To lieep health. Our Teeth are the results of personal experience and practical knowledge; the former has given us the precise knowledge of oiar Clients' requirements, the latter to meet those needs in a perfect and satisfactory way. They, are both in fit and finish far superior to most Teeth made to-day. Advice and Estimates of Cost, FREE. Mr. HELY'S charges are always moderate. He does not go in for Guinea Sets' and such-like things. What he does he does well, and one can be certain of having the highest skill and finest materials at a reasonable outlay. H. W. HELY, 13 NORTON ST., London Rd. Corner 0 0 Liverpool. Tel. 0733 Royal. Established 1884 JOHN LLOYD, -HIGH-CLASS TAILOR- (From T. B. Joimttoji, Lord St.), 89 HOLT ROAD,

CENEDLYDDIAETH. [GAN IOLO CAERNARFON.] GOLYGA y penawd uchod yr athrawiaeth am genedl. Arweiniai ymdriniaeth gyf- lawn ar y mater, ynglyn ag unrhyw genedl neilltuol, ddyn i lawer o gyfeir- iadau. Cynhwysai ymchwiliad athron- yddol i achosion ei tharddiad-eglurhad 11awn ar unrhyw a phob dylanwadau ac amgylchiadau a brofasant yn bowerau mwy neu lai grymus yn ei ffurfiad- dadansoddiad gofalus o elfennau ei chyf- ansoddiad ac o egwyddorion ei chymer- iad-datguddiad, drwy ei hanes, o nod- weddion gwahaniaethol ei bywyd ac o reddfau arbennig ei natur. Ni fwriadaf fi geisio cyflawni y fath wrhydri. Gof- ynnaf dri chwestiwn, ac amcanaf eu hateb.

Cydwaedoliaeth. 1.- Pa beth ydyw cenedl-pa betli sydd yn ei chyfansoddi-pa beth ydyw y darnodiad cywir ohoni ? Cyn y gellir penderfynu y pwnc yn foddhaol, rhaid cymeryd i ystyriaeth amryw elfennau. Un (1) ydyw cyd-darddiad neu gyd- waedoliaeth, wrth yr hyn y golygir fod y miliynau o bobl sydd yn gwneud i fyny genedl yn hannu o'r un cyff, ac felly yn gallu edrych yn ol gyda mwy neu lai o barch at yr un patriarchiaid, ac ym- ffrostio yn yr un gwroniaid. Cydnebydd pawb fod hyn, ymha le bynnag y mae, yn rhwym o effeithio yn rymus ar-yn wir, o gyfrif am-ffurfiad a thyfiant cenedl. Ond a ydyw yn ffaith yn rhyw- le ? Ymddengys ei fod i fesur mawr ymysg anwariaid y byd. Ychydig o gyfathrach—yn arbennig o'r fath gyf- atlirach garuaidd ag a arweiniai i briod- asau, ac i gyfnewidiadau ar raddfa helaeth yn eu gwaedoliaeth-sydd rhwng y llwythau paganaidd. Ni theimlant hwy nemor oddiwrth y peth a elwir yn cross- breeding, yr hyn sydd wedi profi ar hyd yr oesoedd mor ddistrywiol i hen genhedl- oedd, ac yn gymaint o feithriniad i genhedloedd newyddion. Ni cheir y tuallan iddynt hwy, os nad yw yr hen Iddewon yn eithriad, waed pur, neu ddi- gymysg, yn un man. Gwneir pob cenedl yn Ewrop i fyny o dylwythau gwahanol, o linachau amrywiol, ac o nifer o fan genhedloedd. Effeithia hynny yn ddwys ar eu cymeriad ac ar eu hanes, ac y mae yr effaith o fewn rhyw derfynau yn fanteisiol. Lie nad yw y gwahaniaeth rhwng y pleidiau sydd yn priodi eu gilydd yn fawr, y mae y canlyniadau, fel yn achos Saeson a Germaniaid yn America, yn fendithiol. Os bydd pellter eang rhwng y pleidiau, y mae y canlyniadau yn brofedigaethus cawn, er esiampl, fod epil Saeson a Negroaid, yn feddyliol a moesol, yn rhai isel iawn. Gan fod llwythau anwaraidd yn rhywogaethau pur, ainlygant ar liyd y canrifoedd un- rhywiaeth rhyfeddol mewn greddfau a thymherau ac arferion; a chan fod cenhedloedd gwar yn gasgliad o liaws 0 linachau, amlygant hwythau amryw- iaeth rhyfeddol mewn nodweddion, tal- entau, ac ymddygiadau. Yr un pryd, y mae rhywfaint o gydwaedoliaeth yng nghyfansoddiad pob cenedl; os nad yw y nifer lliosocaf, y mae nifer liosog o aelodau pob un yn hannu o ryw un cyff. Cynhydda y cydwaedoliaeth yma ymhob un o oes i oes oblegid hynny, er fod trigolion America yn gydgrynhoad o bobl o bob gwlad, nid yw y genedl Americanaidd yn ymadrodd cwbl am- ddifad o arwyddocad. Cymer cydym- doddiad graddol le ymhob cenedl, a di- lynir hynny gan fwy o gydnawsedd a chyd- ymdeimlad, a mwy o gyd-ddealltwriaeth a chydweithrediad. Daw ei chymeriad drwy hynny yn fwy unffurf a sefydlog.

Cydfrodoriaeth. (2) Defnyddir y gair cenedl weithiau i arwyddocau cyfanrif, neu, o leiaf, y corff mawr o drigolion unrhyw ynys neu wlad. Hynny ydyw meddwl y gair Cymry-cydfrodorion, neu bobl yn byw yn yr un fro. Tuedda cydfrodoriaeth i ymffurfio yn gydfrawdoliaeth iachus a ffyddlon ac ymweithiai cydfrodoriaeth, drwy gydfrawdoliaeth, yn fynnych yn yr hen amseroedd yn gydfradwriaeth tuag at ac yn erbyn pawb o ryw barth neu gyfandir arall. Credaf fod hyn yn elfen rymus, gynorthwyol dros ben, hanfodol yn wir, fel yr ymddengys i mi, yn ffurfiad a pharhad cenedl. Ni raid mynegi fod gwahaniaeth clir rhwng gwlad a theyrnas ceir yn y flaenaf fesur helaeth o unrhywiaeth ac unoliaeth, ac yn yr olaf lawer o amrywiaeth, ac hyd yn oed o elyniaeth. Cynhwysa ymher- odraeth fel Rwsia neu Germani nifer o genhedloedd nad oes, ar hyn o bryd, un arwydd eu bod yn eydymdoddi yn un genedl. Hyd yn oed ym Mhrydain, lie y mae mwyaf o gydnawsedd a chyd- ymdoddiad rhwng deiliaid y llywodraeth, y mae y Saeson, y Gwyddelod, yr Alban- iaid, a ninnau, yn parhau ar hyd y can- rifoedd, er pob dylanwad, yn genhedloedd gwahanol. Ar ol cryn feddwl, tueddir fi yn gryf i gredu fod trigias yn yr un wlad yn anhebgorol i dyfiant a llwyddiant cenedl. Gellir gwrthddadleu a gofyn, Onid yw y Saeson yn parhau yn Saeson yn yr Unol Dalaethau, ac onid yw y Cymry yn aros yn Gymry yn Lloegr ? Diau eu bod-am ba hyd ? Am oes, neu ddwy, neu dair, a dim ychwaneg. Myned y mae ymfudwyr o bob parth, yn raddol neu yn gyflym, yn ddieithriad yn gym- hlethedig a chyfunryw a thrigolion y dalaeth neu y deyrnas y preswyliant ynddi. Felly y gwna y Cymry yn eu plant, neu yn eu hwyrion, yn Lloegr ac yn America a dyfod yn Gymry a wna pawb, gan nad pwy, a ymsefydlant yn y rhannau mwyaf Cymreig o Walia. Nid yw y ffaith fod y Saeson yn parhau yn Saeson yn India a China yn profi dim, oblegid ymgadwant yn rhy bell oddiwrth y cynfrodorion i suddo o dan eu dylan- wad. Er ein bod ni a Llydawiaid Ffrainc yn ganghennau ynyr un pren, ac er eu bod hwy a ninnau yn ymdebygu cryn lawer, prin, oherwydd nad ydym yn trigo yn yr un wlad, y gellir ein hystyried yn un genedl. Yn yr agosrwydd ag y mae gwlad gymedrol mewn maintioli yn ei sicrhau i bobl, y maent yn raddol, gan nad o ba wreiddiau yr hannant, yn ddiarwybod £ iddynt eu hunain, yn meithrin yr un greddfau a thymherau, ac yn amlygu yr un nodweddion ac arfer- ion. Wrth fyw o dan yr un brenin ac o dan yr un cyfreithiau—wrth anadlu yr un awyr, a throi yn yr un gymdeithas ac yn yr un amgylchiadau—wrth gyd- fwynhau yr un breintiau a chydoddef yr un gorthrymderau—cyfarfod yr un rhwystrau a gwynebu yr un peryglon, collant yn araf eu neilltuolion, a deuant mewn teimlad a chwaeth, mewn ysbryd ac ymddygiad,* yn un genedl gydrywiol a chydnaws, a gwahanol i bob un arall.

Unrhywiaeth Ymadrodd. (3) Brydiau ereill, golygir wrth genedl yr holl bobl, ai llawer ai ychydig fyddont, ag ydynt yn siarad yr un iaith. Diau fod mesur helaeth o wirionedd yn hyn. Nid yw yn hawdd i unrhyw lwyth barliau yn hollol yn un llwytli heb siarad yr un iaith. Gallant fod yn deall ac yn arfer mwy nag un iaith, fel y mae nifer o genhedloedd yn medru Saesneg. Yr un pryd, wrth i adran o genedl newid ei hiaith, gan golli yr un wreiddiol, y mae pellter a dieithrwch, a mesur o oer- felgarwch, yn magu rhyngddynt a chorff y genedl. Cawn esiampl o hyn yn y rhannau Seisnig o Gymru: er fod y trigolion yn hannu o'r un llillach, yn gystal ag yn byw yn yr un wlad, a ninnau, nid oes mwyach nemor o gydnawsedd a brawdgarwch rhyngddynt a ni. Prin y gall pethau fod yn amgenach, oblegid wrth i bobl newid eu hiaith, newidiant eu dull o feddwl a theimlo, cenhedlant syniadau gwahanol a ffurfiant arferion newyddion. Er iddynt barhau am oes neu ddwy i amlygu hen dymherau eu eyff, collant liwynt yn raddol; cymer traws-sylweddiad le yn eu greddfau ac yn eu nodweddion, a thraidd anianawd ddieithr drwy eu holl gymeriad. Bydd i hyn ddilyn yn anocheladwy, oblegid yn gymaint ag mai drwy iaith y mae dynion yn meddwl, ac mai drwy yr un cyfrwng y trosglwyddant eu meddyliauj