Ye Brython Cymreig

r TREM 1 1 TRWY Y DRYCH. j C.B. MAE y Drych yn awr yn union ar wyneb rhadloxx y Prif Weinidog, yr hwn, erbyn hyn, a elwir yn Dad Tv y Cyffredin." Y mac yn aelod o'r Ty er's llawer o flyn- yddoedd. Aeth i fewu gyntaf yn Ethol- iad Cyffrcdinel 1868, ac yno y mae o hynny hyd heddyw, heb fod allan o gwbl. Bu peth dadleu gyda golwg ar ei hawl i'r dadolaoth lion, a haerid ddarfod i Mr. John Talbot fynd i fewn yn yr un etholiad ag yritau. Ond camgymeriad hynny, oblegid bu Mr. Talbot allan dros ychydig ddyddiau pan roes i fyny oi sedd dros West Kent er mwyn ei ethol dros Brifysgol Rhydychen. Mae hynny yn bylchu y cyfnod, ac yn rhoi hawl deg i Syr Henry Campbell-Banrierpian i gael ei alw yn Dad." Nis gwyddom betli all fod fceimlad y boneddwr aixrhvdeddus yn wynob ei safie, end prin y credwn ei fod yn awyddus i arddel lliaws o'r aelodau sydd yn y Ty fel ei blant, oblegid ni fu erioed blant in-NN-v anufudd i'w tad, na mwy awyddus i'w droi dros y drws. Beth bynnag, yr ydym o galon yn dy- muno i'r Hybarch Dad yn Nhy y Cyffredin lawer blwyddvn eto i ddweyd pethau ffraeth a tharawgar, gwneud llawer mwy o waith dros Ryddid, ac yn arbennig i estyn ami i dafell o fara i Gymru, yr hon sydd mor barchus ohono a ffyddlon iddo. G Mesur Tir. Mr. Harcourt sydd o fiaen y Drych yn bresennol, ae yn eynnyg Mesur Tir newydd i sylw Ty y Cyffredin y mae. Mae yr hyn a geir yn y Mesur hwn, mor bell ag yr ii, braidd yn rhy dda i'w gredu. Cynhwysa fod gan Gynghorau Sir allvi i orfodi ei berchen i wcrfchu tir ar gyfer amcanion neilltuol cymdogaeth, a hynny yn ol pris amaethyddol a pile gwrth- odai cyngor sir weithredu, mae gan y bobl hawl i alw Dirprwyaeth o Swyddfa Amacthyddiaeth i weithredu dros ben y eyfryw gyngor, a gwneud gwerthiant y tir yn orfodol, a bydd tenant y tir a godir ar y tir hwnnw yn denant i'r Llywodraeth. '-•Ylly, dyma yr egwyddor o genedlaeth- h tir yn cael ei chydnabod. Beth tynged y Mesur pan ymwel a Thy vyddi, anodd dweyd. Mae gor- mod o dirfeddiannwyr yn y ddau Dy i aliu dygymod yn rliwydd a r fath ddi- wygiad a liyji, a'r tebygnvydd yw y gwneir ymdreeh galed i geisio ei atai yn gyfangwbl, neu ei vlnoud yn llawer mwy esnxwyth i'r tirfeddiannwyr nag ydyw. Ond yr hyn sydd yn arwydd er daioni, ac yn dangos y ffordd faith sydd wedi ei thrafaolu gan hyd yn oed y Rhyddfryd- wvr yn ystod y chwarter canrif cliwedctaf gyda golwg ar y mater hwn, yw fod y Llywodraeth yn cydriabod egwyddor cenedlaetholiad y tir, Hai lwc y bydd i'r Mesur gael ci basio, ac y tyrr gwawr gollyngdod i'r ddaear o rwymau tir- feddiant gorthrymus cyn pen hir bellach. 9 Dr. Pan Jones. Tro%vn y Drych yn awr ar y gwron o Fostyn a llawen gennym ei weled yn edrych mor dda a dedwydd, er mewn gwth ol oedran erbyn hyn, ac ar fedr ymddiswyddo o ofal gweinidogaethol. Hawdd oedd i'r meddw! symud oddiwrth bwnc y tir at Dr. Pan Jones. Tua chwarter eanrif yn ol, yr oedd efe yn traethu ac ysgrifennu llawer ar genedl- aetholi'r tir. Edrychid arno flynyddoedd yn ol fel un a ddysgai ynfydrwydd. a chyfrifai llawer ei fod yn cynnyg am yr amhosibl. Ond dyn o flaen ei oes oedd y Dr. Pan Jones ac yn awr, o'r diwedd, ymddengys fel pe byddai ei liofx syniad ar fedr cael ei gorffori i ryw fesur mewn y cyfraith. Nid yw end teg iddo gael llawer o glod am ei grafi'ter a'i wroldeb a'i lafur. Caffed fyw i weled y Mesur presennol, o leiaf, wedi ei seho n ddeddf i'r wlad. G Roosevelt. Trown y Drych yn awr dros war y Werydd, i wlad Wncwl Sam, a dacw yr Arghvydd Roosevelt yn sefyll vn glir, yn ei lawn faint, o'n blaen. Y mae golwg werinol arno, ac yn acen gwerinwr o'r iawn ryw y llefara—oblegid cofier fod ein Drych ni yn tynnu y pell mor agos fel ag y clywn y llais yn gystal a gweled y wedd, Mae Mr. Roosevelt, yn ystod ei avlywyddiaeth, wedi profi fel fod yn gymeriad t-adarn, yn meddu ysbryd teg ac eofn, a'i fod yn gweled yr hyn fyddo o'i le mewn miliwnydd yn gystal a gweith- iwr. Yn ychwanegol at gyfres o bethau dewr a ehyfiawn a wnaeth ac a ddywecl- odd or blaen, beiddiodd gyhoeddi fod gormod golud yn ffynhonell perygl i lwydd ei wlad, a bwriodd gawod o dan ar bennau y miiiynwyr trachwantus a dibris. Nid oes le i ddadl nad yw rhyddid mawr America wedi bod yn aehlysur i ddynion ariangar a thrachwant- us ffurilo clymbleidiau sydd mewn effaith yn fwy gormesol nag y gallai brenhiniaeth gymhedrol fod. Mae gan ychydig bersonau aliu i grynhoi a char- charu cyfoeth y wlad i gylch cyfyng iawn, a thaflu oymdeitlias i gyfyngder yn ol eu hevvyllys. Mae Mr. Roosevelt wedi gweled hyn, ac wedi codi ei lef yn orbyn y traha. Hen arfer y byd yw tybio fod gan ddyn hawl i gasglu cymaint a allo o olud, gan nad pa fodd y gwnelo hynny heb fod yn lladrad yn wyneb cyfraith. Arwydd addawol yw fod dynion yn dod i weled drwg yrn mhlygion tewglyd cyfoeth yn gystal ag yn noethlymdra tlodi. Daliwch ati, Mr. Arlywydd, a gollyngwch eto ergydion trymach fyth Ily i wersyll y dosbarth trachwantus a mall o filiyrmwyr sydd yn anrheithio bywyd goreu eich g\vlad fawr. G Llwfrdra Mr. Roosevelt. Pan oeddym ar dynnu y Drych oddiar Mr. Roosevelt, daliwyd ein Ilygaid gan gyfnewidiad yn yr olygfa. Galwodd ymwelydd gydag ef yn y Ty Gwyn, yn Washington, a chanddo apel ddifrifol am iddo ymyryd mewn achos pur bigog, nid amgen hetiau merched Qwynid fod rhai boneddigesau yn gwisgo y fath hetiau aruthr o gylch a llwythog o blil adar mcirw fel yr oeddynt yn rhwystr i'r rliai ddigwyddent fod yn agos atynt weled dim ond yr hetiau. A chwareu teg i'r ymwelydd, pwy hynnag ydoedd, oblegid mawr yw y pla hwn drwy yr holl fyd gwareiddiedig. Cododd y Bry'ihon ei lef--oblegid y mae efe ar y blaen ymhob diwygiad—erV tro maith yn erbyn yr un peth, end heb fawr ganlyniad amgen na pheri i'r boneddigesau gyffroi, fel y gallesid meddwl y buasai pinnau lictiau, am dro, yn cael eu plannu yng nghorpws Gol. y IJhythox a'i gyd- bechaduriaid. Wel, mae America t-I yn wlad eang iawn, a phe gallesid fforddio lie i hetiau mawrion yn rhywle dan yr haul, tybiwll ni mai dyna r fan, Ond y maent ar y ffordd hyd yn oed yno. Pa faint mwy felly mown gwlad fechan fel hon ? Waeth yn y byd, mae diwygiad yn y peth hwn yn amhosibl hyd oni welo y merched anwyl yn ddaeuhunain. Kid oedd gan Mr. Roosevelt unrhyw addewid yn yr achos, ond dywedodd yn Waen, "Ni feiddiaf drafod hetiau merched I dare not diseusa women's hats' Mentrodd yr Arlywydd i drafod cwerylon rhwng meistri a gweithwyr, mentrodd gyfyngu rhwng Rwsia a Japan mewn rhyfel, a mentrodd. dan belenu miliynrrwyr ei wlad ond pan wahoddwyd ef i ymyryd a hetiau merched, llaciodd ei gyhyrau cawraidd nes yr aethant mor ddiymadferth ag edeu wlan, ac ebai efe, H 1 dare not!" Diobaith iawn, onide ?

Ffetan y Gol. Y Cynghaneddion. Axwvi. Syb, -Os gadewch i'r Uythyr yma eto ymddangos yn y Bbythok, mi ro i fy ixgaii- na tlmvbla i mono clu rhawg wodyn. Dydd Tau dweutha roeddwn i yn mynd (,ioi- trÔn o Fangor i Garnarfon. ac yn iste gyf- crl.-yu a dfurGymro a mi welwn fod gen mi ohonyn jilinv ;!O\.)i o'r Bkython yn l ddarllen. A thoc dyma fo yu fcroi at I)iiii, yn doyd, liwii, da chdi." A "hwn" oodd fy llythyr i yn y Brython yr wsnos dweutha ynghylch pendroni efo cynghaneddion. Ar ol i ddarllen o, inoddo hwnnw, "Gwonwyn i L'yd ydi peth fel ene, ran mi fetift i ti fotwm na feder o ddim gneud yr un englyn i hunan. Mi feeler bron bawb neud pe-nnill, ond rhaid cael bardd i nevid englyn." Wyddoch chi be, Mr. Golygydd, roedd y ngwaed i yn bewri wrfch vrrando arno fo, end cyn i mi ddwad digon ata fy hun i'w ateb, yr oodd y tren wedi cyrraedd y station, a.'r ddau wedi disgvn. Ond ma gen i isio i chi roi f'atebiad i yn y Bkytnon, ran ilia nhw'n siwr o'i weld o fan honno. Mi dwaenwn i hen wreigan yro Metliesda staiwm, a roedd gyni hi "gyngor" at bob pet.)). A ma gin me gyngor rhag englyn- ion. Cyrnwch, dweder, y pedwar englyn eynta dclaw o dan eich sylw ar 01 darllen y llythyi- ym, a chyfieithwch nhw i'r Saesneg mor gywir fyth ag y galloeli chi. Cymwch y gofal mvvva i heidio gneud cam a'r ystyr. Wedyn ewch a'cli cyfieithiad at rywun ag y v mae ajmo chi feddwl uchel ohono. Peid- hveh a Illai cyfieithiad o englynion ydi o, ond gofynnwch iddo fo a oes ne fardd- oniaeth yno fo, ac mi ddalia i y deudith o nad oes no ddim gronyn mewn t ri allan o'r pedwar ac mi ddenda nine nad oedd ne ddim uarddoniaeth yno fo yn Gymraeg chwaith--dim ond cynghanedd. No drych- well ar y peth yn y gole yma-mi ro i her i unrhyw fardd yn y mesure caethion i wadu nad ydi'r cynghaneddion. yn fwy nelai o rwystr idda fo i osod i bethe gore ar lawr. Os felly, yn eno'r anwyl, pam na adawith y beirdd y cynghaneddion yn llonydd Mae'r odl yn gneud y tro i feirdd gore cenhedloedd erill, a phalll na ncith hi'r tro i ninnc ? PENMAEN.

Plant Cymry Lerpwl a'r Cymraeg. AS\VYL Syk,—Gyda'ch caniatad, canvn yn fawr alw sylw at bwnc pwysig i Gymry Llyn- lleifiad, sef y cynnydd arswydus mewn anwvbodaeth ac anwybyddind gwirfoddol o'n hiaitli an llenyddiaeth, ymyyg ein eyd- gcnedl yn y dref hon. Credaf fod hyn yn wir, yn neil"ltuol felly, mewn cysylltiad a'n liieu- enctyd. Mewn canlyniad,i'e esgeulusir dylod- swyddau cenedlaethol, a ehollir yr jenenetyd o'n heglwysi Cymreig oherwydd anidln i ddeall yr iaitli; HC, yn gyffrcdill, cyfnewidiad er gwaefch yw hwn. Y cwesfciwn yw, Sui, i ddysgn ac i gadw n fyw yr iaith Gymraeg ymysg y rliai hynny sy'n cael eu geni a'u magu yn ein tref ? Pe gallesid sierhau arfe.riad hollol o r lien iaitli ar yr aolwyd gartref, fe ddiHannai llawer o'r anhawster ond ni fuasai livii (j angenrheidrwydd yn tybied galhi i ysgrif- enxui'r iaith yn bur, nac ychwaith yn golygu gwybodaeth o'i llenyddiaefch. Pahani nas gellir sefydlu dosbarthiadau o claii nawdd y Cyngor Dinesig i roddi Jiy- fforddiant i'n hieuenctyd yn ein hiaith yn ystod misoedd y gaeaf ? Mae y Cyngor yn gyffredin yn barod i ystyried cais a wneir i ddysgu unrhyw iaith neu wybodaeth os y gellir sierhau digon (oddeutu 12) o ywgol- heigion i ffurfio doobarth a, choir yn ein mysg ddigon o atlirawon cymwys i gyfrtiniiu y ddysgeidiaeth angenrheidiol. Pe rhoddid hyfforddiant o natur elfenxiol i ieuenctyd, dyweder o 12 i 16 yed, gallaaai lxyn osgoi unrhyw wrthdarawiad a galwadau osgusodol masnacli. Oni ellir deffroi y rhieni, a chael gaxiddynt sylweddoli oil dyledswydd tuag at eu plant a'n gwlad ? A gaf fi apelio atoch chwi, syr, ac at y Cynghorwyr Cymreig ac arweinwyr ein cenedl yn y dref, i ygfcyried y mater yma ? Os y tybier yn ddoeth sefydlu dosbarthiadau -gogyfer a'r gaeaf dvfodol, nid oes amser i'w golli. Yr eiddoch, &c., HUW RHOSFAIR. -0-

YMOFYNIAD AM GRIFFITH JONES a'i briod, brodor o bentref Abererch, ger I'wllheli, Sir Caer- narfon, Gogledd Cymru, y rhai a. yinfud- asant i a.rda1 Wilkes-Barre, dros 30 mlynedd yn 01. Yr oedd ganddo frodyr o'r enw Richard a Jonathan. Byddai unrhyw hys- liysrwydd yn eu cylch yn dderbynnioi. Anfonner i "Jonathan," Drych Oflko, Ut.ica, N.Y. T'IULC Y DIWEDDAR JOHN JAMES, Cross Lane, Llangadfan, Sir Drefaldwyn, G.C Daeth dau tab-Edward a John, i'r America er's dros 10 mlynechl yn ol. Os ydvnt yn fyw,neu rai o'u y>lant,carwn glyw- ed oddiwrthynt. Merch vdwvf i j. ties James, niab i'r diweddar John Jaiies. Cyfeirier Airs. Jane Richards, 3) South 7th Street, Bangor, Pa. R. J. EDWARDS, gynt o Eureka, Hum- boldt, Co., California, yr hwn fdy elywyd, a gycliwynnodd o'r lie hwnnw yn Nhaclvwedd R. J. EDWARDS, gynt o Eureka, Hum- boldt-, Co., California, yr hwn fel y eJywyd, a gycliwynnodd o'r lie hwnnw yn Nhaclvwedd diweddaf a'i wyneb ar Gymru. Cyfeirier— Mrs. Mary Roberts, Cae'rfoty, Llangower, Bala, G. Cymru. Bala, G. Cymru.

| LLYTHYR PENAGORED. j At Gymanfa'r Wesleaid Cymreig. RaUCHKDIG GYMAiS'I A, Atat ti, gyda dy dorf liosog o v\ yrda Hon a lleyg, o Ogledd a Delieudir Cymru, ac o blith y Cymry sydd ar wasgar yn ninasoedd ac ardaloedd Lloegr, ar dy ymweliad a Lorpwl a chan dy groesawu yn galonnog, a dymuno iti uchafnod llwyddian.b—atat ti, meddaf, y mae fy annerch gostyngedig y waith hon. Yr wyf yn beiddio honni fy mod trwy hyn yn eyfieithu yr ysbryd mawr eyfiredinol sydd yn awyrgyleh Cyrnry I/erpwl a'r amgylehoedd, yrnhlith pob enwad a sect. Kid wyf yn gyfarwydd a darllen meddyliau, wir, ond lilao achlysuron neilltuol pan fyddo "mewnol ddyn y galon yn dod mor bell allan mewn dyniolllle y gwolir y meddwl trwy y wyiiel) mor eglur a blodau drwy orchudd o wydr. Yr ydvm ni oil, fel dy hunan, yn credit mewn enwadaeth, a roddwn i ddim botwm corn mn y neb nas g<nyr hones a gwaith oi enwad, ac na fyddo yn selog drosto. Yr un pryd, yr ydym ni, fel tithau fyth, yn ddigon eangfrycl i anglxofio liiniau enwadol ar achlysuron neilltuol, a'r wythnos hon yr ydym "mewnfforcld o siarad yn teimlo fel pe mai Weslead yw pob Cymro crefyddol oddeutu'r Fernwy. Dy dro di sydd wedi dod ar hyn o bryd. Er fod gan yr enwadau orcill eu Cyman- fa er's llawer o flynyddau cyn i ti gael dy eni, y mae ynot ti ryw nowydd-deb hyfryd ac awgrymiadau pell-gyrhaeddoh Gwyddem oil am dy Gyfarfod Talaethol, dy Gyfarfod Cyllidol, a'r Gynhadledd Gyffredinol fawr honno i ba un y mae lioll eglwysi y Method- istiaid Wealeaidd trwy y deyrnas Gyfunol yn ddarostvngedig ond yr wyt ti, y Gymanfa Wcrteyaidd Gyiizreig, mor ieuanc fel nad yw dyeithrweh dy ernv wedi llwyr wisgo ymaith. Hexxffych well i ti, or liynny Yr wyt yn golygu yrndda-tblygiad a chvnnydd. Mater o lianes hysbys i bawb yw mai y Wesleaid yw yr ieuengaf o'r tri enwad Ymneilltuol yng Nghymru. Clywid udgyrn y Methodistiaid Calfinaidd yn y wlad 6.0 mlynedd o'u blaen, a'r Anibynwyr a'r Bedyddwyr ganrif cyn liynny. Gyda'r ganrif ddiweddaf y cododd y genhadaeth Wesleyaidd Gymreig ei lief gyntaf yn y tir. Bychan fu ei dechreuad, a, thrwy lawer o anhawsterau y cychwynnodd i'w gyrfa. Un anfantais fawr fu mai cen- hadaeth anfonedig gan y Sais, ac yn parhau dan ei lywadraeth ef, ydoedd. Modd bynnag, dalioddei thir, ac eddyf Dr. Thomas Rees yn ei History of Noneonformityin Wales "fod llwyddiant yj cenhadon jWesleaidd yng Nghymru yn ystod y blynyddoedd cyntaf y fttth nas eeir ond anfynnych yn hanes Cristianogaeth." Bu eu cenhadaetli liwv o worth 'arbennig, a ehyflonwai ddiffyg yn niwinyddiaetli yr enwadau oreill, yn gymaint a'u bod hwy yn pwysleisio cyffredinolrwydd yr lawn. a ehrefydd brofiadol. Gyda llaw, nid gormod dweyd fod yr enwadau ereill yn y pwyntiau liyn wedi symud at y Wesle- aid yn fwy na'r Wesleaid atynt hwy. Ond, gan nad pa gynxhwysfcer allai fod yng nghyn- nwys yr athrawiaethau, yr oedd y cysylltiad trefnyddol a'r Saeson yn rhy gaeth i'r teimlad Cymreig. Daeth felly yn arbonnig i'r gwyr cedyrn a fagwyd yn yHbryd cenedlaetholdob rhan olaf y ganrif ddiweddaf. Cyiuerodd cyfnewidiad luawr le. Diflamxodd Toriaefclx boliticaidd yn llwyr o'r enwad Wesleaidd yng Nghymru, a chryfhaodd yr ysbryd Cymreig i'r fath raddau fd y bu raid i Wesleaeth Cymru ga,cl mwy o ryddid ac awdurdod iddi oi hun. Y canlyniad i hyn oil a geir ynot ti, 0 Ardderchug Gymanfa Cymraes raenus, o galon ac iaith, ydwyt ti, ae am hynny mwy ydyw dy groeso i I^rpwl, IVlae Yilla, gylch a gysegrwyd gan dy weinidogion galluoeaf, yn eu plith rai o'r prcgethwyr hyotlaf a gododd Cymru erioed. Ni cheisiaf eu lienwi bob yn un ac un. Ond nis gallvvn byth anghofio Wesleaeth Gyiixreig tra y mae bedd dy anfarwol John Evans (Eglwysbach) yng Nghladdfa Antield. Mae iti gedyrn eto ar y tir. ac yn 011 mysg y mae y gwr a anrlxydeddaist trwy ei osod yn dy Gadair Lywyddol y fiwyddyn lioii-- y Parch. Thomas Hughes. Nis gallaset wneud dim a/th axxrhydeddai di yn fwy, ac yn sier gwnaethost y goreu posibl i foddhau Cymry Lerpwl. Brawd anwyl a dihoced, dyn (Irwyddo, yn gystal ag ysgolhaig a I diwinydd o radd uclieJ, a phregethwr nieddylgar a galluog, yw efe ac yn nydd tarro, pwy a gei yn ddewrach a, medrusach amddiffynydd ? Ond rliaid tynnu i'r terfyn, gyda dymuno i ti wrth ymweled a Lerpwl gael ymweliad a thithau o'r Nefoedd Wen Yr eiddot yn ostyngedig, JOHN CYMRO JONES. -0-

Yr Esgob Edwards a Lloyd George, Tjexlwng a boneddigaidd iawn ydoedd y gydnabyddiaeth a roes yr Esgob Edwards, Llanelwy, i aliu Mr. Lloyd George, mewn araith a draddododd fel eadeirydd cynliadledd o athrawon ysgolion sir Fillnt yn y Rhyl ddydd Sadwrn Heddyw ebai, "welü facligen wedi dringo i safle uchel Gweinidog y Goron— ac efe, feddyliwn i, ydyw'r unig aelod o'r Cabinet sy'n gallu pasio bil drwy Dy'r Cyffrodi-ii-it(-. sy'n deal! ac yn gallu cyfarfod amcanion a ti cin brodyr tuhwiit i'r moroedd. Nid wyf yn cydsynio a Mr. Lloyd George, ond yr wyf yn cydnabod y ffaith ei fod lie y mae heddyw heb eich ysgol (educational ladder) chwi yn wir. credaf i'w gynheddfau gael eu spardynu gyntaf mewn Ysgol (Jenedlaethol," E Y mae Mr. W. Archibald Davies, B.A., B.D., Coleg Mansfield, wedi ennill v Junior Septuagint Prize yn Rhydyhen. Hn efe dair blynedd yng Ngholeg Bangor. Etc cnillodd Ysgoloriaeth Dr. Williams, cymer- odd firsi-dasu honours mewn Hebraeg, ac efe yw Ysgolor Elmslie mwen Hebraeg. Y iiiti-e"ii fab i'r Parch. D. P. Davies, gweini dog Anibynol Penniaenniawr ac y mae ei yrfa addysgol yn un o rai disgleiriaf beehgyxx Cymru, K Am dai-o fuerlen efo bar hacarn xxes rhwygo ei llygad, dirwywyd anifail is na hi, o'r enw John Evans, Gobowen, gweithiwr yng nglofa Bryncinallt, i £2 10s. Gelt. gau ynadon Llangollen ddydd Llnn.

I COLOFN y GWEI THIWK [GAN HESGIN], Mesur y Man Dyddynod. Ychydio dros wythnos yn ol, fe ddygd Mesur uciiod i fewrx i Dy'r Cyffredixx. nad oedd y Mesur bryd hvnnv *eax ai-grafi'u, yr oedd yn rhaid i raddau gy°j' 0t ai'aith eglurliaol Mr. Lewis ITarcoUj" dnis'. Ond ymddengys ei fod wedi ca, bur agosat y gwir ynghylch ei ddarparxa ac ymhellach, bu ei araith yn llwj mewn un cyfeiriad o leiaf—bu iddo ei feddwl yn hollol glir i bawb a'i cl)J j ac i bawb ddarllennodd ei araith. Nj I j un o weinidogion y Goron sydd yn y wneud lijmny. Cyn belled ag v Mesur yn mvnd, nid oes rhyw lawer o cwyno yn ei gylch, ond ar oi y gat', ^a\\ a'r llais udgorn seiniwyd yn yr Albor gan y Prifweinidog cyn yr etholiad oyn|" ol, 'does dim posibl hod yn rhyw fr^d 0 iawn wrtix wx-ando swn v ffliwt ddi' glywir yn y Mesur hwn. A deg yr & -0j oedd hi bryd hynny, ac os oes rhaxa tcslimonhl i'r Llywodraeth hon, golhd a yn liollol gywir ei bod hi yn Llywo addawol aixghyftredin. Ond pafx 0I0 adeg y cyflawrd, wel, mae'n rhaid llawer iawn o bothau, welwch chwi." or Er y cwbl, rnoe'r Mesur hwn yn mai cam bvr ydyw, yn yr iawn 5rVryf Yr wyf yn ofni na fydd o fawr fudd i ac ereill ddynxunant gael iliaii-d.daliad., ef: gormod o lawer o fachinery ynglv^ n^viaid rhaid gwneud' cais i'r Cyngor Plwyi» i hwnnw wneud adroddiad i'r Cyngor rhaid i hwnnw wneud ymchwiliad, ^c" a'r oil cyrn taclo'r tirfeddiannwr o 8 b rt1 Ac, wrth gwrs, fe fydd costal1 yngly11 a iy oil. pa. rai yn v diwedd ddont o h°fj_ff tenantiaid. Dyna fel y mae y eyfi'el sj'dd yn y Senedd yix edrvoh ar ol eU^ hwy o'r busn.es. Os na wxiel un small holding yn bur gynnar ar ei yfrfa> yjj ofni mai'r unig small holding gaiff o mynwent y plwy. ^Oiiol Y mae mi o ddarpariadau v I\.lesur yj1 M-rth fy modd, sef yr un sydd yn da fod tir pan brynnir ef gan y C'yng01']- neu'i- Cyngor Trefol i bara byth vn _eU iant—nis gallant, pe dymunent, ei Dyna sic/Cbeth bynnag, tuag at. oh'r tir. Pe rhoddid cyfleustra i'r tyd i brynnu ei dir, v perygl ydyw J' i'r tir, drwy ryw fodd neu gilydd, iyiia. y i grafangau y tirfeddiannwr. Fe a perehennog gael colledion trymxon 0 fath, nes oi gwneud hi yn galed riiO bres, neu gallai y txr gael ei adael trwy ^g'r i rvw fraddug o fab elsai drwy'r cwl^h pryd y delai'r sgweiar ymlaen yn i mwyaf melfedaidd i "wneud cyixx^y.^ol chwi." Er fod y dymuniad o fod yn 'f1' a byw ar ei dir ei hun yn ddryc!l sydd yn anwyl iawn gan ambell ,u): o0tldilS eredu mai fel tenant i awdurdod ey i y byddai fwyaf saff, a elxyineryd pe eu gilydd. ei'] I Y broblem fwyaf dyrus sycltl gwynebu vnglyn a'r cwestiwn o fan dy« y ydyw—nid yn gymaint y drafferth tir— ond both i'w wneud tuag at da tai ar. adeiladau angenrheidiol ereill ai rhai fwriadant ei rentu a byw am0, yr pawb sydd yn gwybod rhywbeth aehosion o ddiboblogiad yr ardaloedd y a'r cysyiltu macs at faes, neu iferm »_ sydd wedi bod, yn hollol hysbys o o £ !(la mai y rheswxn am y rhan fwyaf o hynfl^ y amharodrwydd v tirfeddiannwr i f eW ty a'r "bildim" inewii repair. a ottnt gwr Tymyrerw, oedd yn talu o rent, fit y stiward i ofyti am i ty>, neu dolor tstabl, gael ei rvpario, «y {li„i wrt-ho yn bur gwta xias gellid jjO!p0 orddo yu y cyfeiriad liwnnw. A 1 chwi, mi gostiff rent blwyddyii i gan ddittu new, heb son am ddim y'ra. ymhellach, mae Mr. Jones, sydd am y clawdd terfyn a chwi— ac ^erjij fo fod yn gwybod beth ydi gwei'th aew—y mae fo a finnan wedi bod > 1 gin' Kgwrs,' ac y mao o yn barod i dalu «g am dani hx fel y mae hi—soxiiodd ° ^v'j gair am repair?. Felly, J7 peth S°10t p.X&' wneud ydi edrych am ryw le bae yii wneitlx eich siwtio chwi." Rhywb d 11111" debyg i hynyna fu hanes ugyiniau o ;t\pl1 oedd fuont uuwaith yn byw yn ddi^e. ^yy ar fferm bach, ond ydynt erbyn wedi eu chwalu i bod wa r cwr y by sydd yn y Bil yn neilltuol ar gyff-r. ^i^1! ty ac adeiiadau allaxi, nid wyf wedi eVej5di,1\ yn ddigon manwl i roddi fy marn yj} ( a therfynoli ond hyd y gwelaf y braidd yn ddiffygiol yn y cyfeu* Yr hyn wyf fi yn ei ofni yn ei gyldl ()ôt. y bvdd iddo, fel bron holl fesurau y .i aeth, gael ei wneud yn fwy. gJf^Ltli diles fyth yn y Pwyllgor. Mae r yw'r Toriaid w edi dangos oxid }* ^ji" wrthwynebiad iddo yn pen i mi otni ef fennu fawT ar y landlord8,

Streic ar y Rand, tJtO; Wel, dyma hi o'r diwedd* ffv. vdoliaeth y pro-Boers vedi ei i'r llythyren. Mae'r nnvynwyr yn Ne Affriea wedi streicio, am y ( 6 iddynt wneud un ran o dair y11 waith Ac y mae'r perehenogion j# owners) yn dweyd yn hollol ddxfloe^c ^(te j eu hamean hwy ydyw cael gwared o o Dyna ddywedem ni saith mlyne fyddai canlyniad y rhyfel i 1 gweryl a Kruger,—'does neb yn { hynny. Ond saitli mlynedd yn 0 y yn berygl bywyd bron i neb aw'grynjc] j both, f'e furn i fy hun am » disgwyl bol> no a Wener ddt.'rbyti ty e6p nos o notis, because I would fl mouth shut." Wyddoch chi, Py p iyr ystad yr oedd pobl wedi my ,l&eletdet{e iiwnnw, ac wrth ddarllen am yr$ gyflawnwyd yn y concentration p,|Vv y aothum i arncu a oedd y fath bod', ac a oedd rhywbetlx teb.yg 1 °'Qnd yn bodoli yn y nread ai peidi°- .j, welais y bragwyr yn eael eu gv'af Ch^6, (i Addysg 1902 yn cael ei basio, yn mynd i South Affriea, fe adse y ^$ nglired i ryw raddau. Ond uxl Xijxid0^ fel sier, mae fy ymddiriedaeth yng »g. yr eglwysi, yn bersoniaid arweinwyr moesol v bobl wedi n y<r d fol. i ddychwelyd. Fe allaf ddwey gd, boacher hwnnw oedd ar ei glaf gweinidog hcibio iddo. Mecldai x o fee 'Rwy'n gobeithio fod gem^ye" a\l uchel o Iesu Grist," Ae müddal; ist yo. mewn atebiad, "Ydi, lilao Iesu Gr right, ond dydw i yn hidio fanir tlJIJ keepere o." A