Ye Brython Cymreig

Mac U-S KLENONS Self- SELF- J RQfSfflQ RAISING FLOUR- "l°h TRY IT! TRY IT! TRY IT! You'll use no other. Sold Retail 2d., 3d., 6d. and Is. per. packet. From all Grocers and Dealers. Sole Wholesale Agents: Morris & Jones, Liverpool.

1 >% 8 i; i S H £ 0 i 846 ?CMH*ms~ Cfc^Ai. RTSCI EDWARDS ESTATE AGENTS, 64 KirKdale -Pd., Liverpool. Telephone: 21.1)3 Royal. Ayn i.'()t, IDRIS ^^ble Waters in Syphons and Bottles. O water. POT ASH: WATER. SELTZER WATER. LEMONADE. N*VY GINGER ALE. Etc., etc. ,DRIS & Co., Ltd., Northumberland St., ■ LIVERPOOL. ¡ Telephoue—.157Y Birkenheacl. Er amlder ei gwsmeriaid,—yn siop llUUUES, Pawb gant eu hangeuraid Am siwt newydd bydd, heb baid, Frethynwr i Frythoniaid. ¡;,¡ /5 ø JOHN HUGHES, Tailor sS Draper, 24 OXTON KOAD, BIRKENiJKAD A A g GOOD Artificial -w- j4 j TEETH are I £ > £ >T O NEEDED BY I HI 9 KVK R YON E To Keep the bloom of youth, To Keep good loohs, To Keep health. Our Teeth are lheresuHs of personal experience and practical knowledge; the former has given us the precise knowledge of our Clients' requirements, the latter to meet those needs in a perfect and satisfactory way. They are both in lit and finish far superior to most Teeth made to-day. Advice and Estimates of Cost, FREE. Mr. Hely's charges are always moderate. 1 le does not go in for Guinea Sets and such-like things. What he does he does well, and one can be certain of having the highest skill and finest materials at a reasonable outlay. H. W. HELY, 13 NORTON ST., London Rd. Corner ø cl Liverpool. pASHIONS ()F T 0 = D A Y. 11 THK. AWrŒF[c FAClJLTy IS WONDER- I t,-TS"l' IN II LADIES BLOUSES AND SKIRTS. OUH NEW DESIGNS FOR THE AUT- V y: IJM.N ARE SIMPLY MAGNIFICENT. THEY \v^fPPO V/ A IvE ENTIRELY DIFFERENT FROM rniE ORDINARY AND COMMONPLACE GAR- » —-— MENTS SO UNIVERSALLY OFFERED. WE DON'T WANT TO TELL YOU WHY THE- v„ Lingerie Blouses and SKirts "01!jL °Rljw OTHERS, WE WANT TO PROVE IT TO YOU; NO AMOUNT OF -D -DO THAT CONCLUSIVELY. CALL AND EXAMINE THEM -Ry POINT. PtHJLL!PS', Lirfgerie, 85 CHURCH ST., t'POOL. ^PIIONE 1790 ROYAL. ]

Cymru a Cherdd. Ni U oes odid ddim wedi llwyddo i wneud yr Eisteddfod yu sefydliad poblogaidl gau y genedl yu gymaint a chystadleuaefch gorawl. Y raae pob pwyllgor, wrth gyfar- fod i drefnu rhaglen eisteddfod neu gyfar- fod oystadleuol, ar unvvaith yn ymdeimlo a llyn, ae aid oes le i ddadi am bwysigrwydd yr adrall gerddorol. Dydd cydyiugais y cofan, fel rlieol, ydyw dydd mawr yr wyl. Ac yn y eyfeiriad hWll, tebygem, y mae yr Eisteddfod Genedlaethol wedi gwneud yr argraff ddyfnaf ar y geuedl, yn enwedig yu y blynyddoedd olaf. Yr ydym yn ddiau yn genedl holf o gerddoriaetli, neu lioff o ganu, a dywedyd y lleiaf. Oud y mae Cymru ragor nag uuwaith bellach wedi derbyu rhybudd Imet gwiw ideli feddwl cadw ei henw da yn hyu o beth heb astudiaeth a llaCur. Eleni eto cipiwyd y brif wobr gorawl dros glawdd Otfa gan gor Staffordshire. Olid calondid o'r mwyaf i'r genedl ydoedd dyfaruiad llnfrydol y beirniaid am ragoriaeth y datganiad a roddodd cor Llanelli o mi o'r darn an. Yr oedd yn un o'r pethau mwyaf ardderchog. Prawi: liyn yn ddiau mai diifyg astudiaeth z, ac ymroddi;1 d cyffelyb g.ycb'r ddan ddarn arall oedd y riieswm iddynt ddyfod allau yn ail yn y gystadleuaetii. Credwn fod i gerddoriaetli, a yn arbeu- uig canu corawl a chynulieidfao!, le uiawr yn ein cenhadaeth fel cenedl, a charem i'n barweiuwyr a'n cerddorion ienainc ddeffro ati i benderfynu na chaifoiu fel cenedl ddyfod allan yn til i-iiewii peth ag y mae gennym gynnifer o gymhwysderau i fod yn gynt-af ynddo. A ydyw ein chwaetb mewn caniadaeth. gy.segredig IJJor bur ag ydoedd yn y gen- hedlaetii flaeiiorol ? Gyda lliosogrwydd ein cyiuanfaoedd caau, a ydyw canu y gymilleidfa y peth a ddyhti fod? A cliyda. chynhortliwy yr organ, sydd erbyu hyn yu bur gyltredin. YI1 ein gwlad, a ydyw y cyn- Z, ulleidfaoedd yn rhagori mewn canu i-nanil Oni cldywir yn rhy ami yn y gynulleidfa donau masw, pert, anianol, heb ond ychyd- ig o gyfaddasder ynddynt i gynhwfan yr addoiiad i awyrgylch ysbrydol a sanctaidd ? Ouid ydyw ein clustiau yu merwino am uewyddbeth mewn seiniau ? ac ouid ydyw einHyh-auTonauyurhybarodr agor eu drysau ac i gymeradwyo tonau sydd yn taro ffansi ond heb aniaiiawd crefyddol'? Cawn engraifft weithiau o ddiffyg chwaeth, er pob hyfforddiad yn ein cymanfaoedd, yr hyn a brawf nad ydyw arweinyddion y gan J er mor hyddysg yn elteiiiiati cerddoriaeth, bob amser yn reddfol sicr pa fatli ar don sydd yn meithrin defosiwn ac addoiiad. Auicenir ar brydiau impio ysprigyn o don newydd, masw feddal. aniauol ar mi o -,i w [,I t Saluiau Edrmvut Pry, ac nid yn anaml v priodir y Ganfed Psalm a thon anhymig. Beth pe cynhygid gwobr yn yr Eisteddfod i'r ganai y detholiad o ryw banner dwsin o'r tonau r.»\vv- af cyfaddas i gynulleidfa ? Atebai hyn yn ddiall ddiben da, llawn eystal os nad gwell i ameanion cenedlaethol na llawer o'r darnau y cystedlir arnyiifc yn awr. Y lilac angen gwyliadwriaeth arbennig arnom mewn adeg o gy If road crefyddol fel yr mi a geir yn y dyddiau hyn am ein caniadaeth grefyddoi. Dylid ei chadw yn ddarostyngedig i ameanion ysbrydol a sanctaidd, a rhoddi iddi ei He fel llaw- forwyn ac aid gadael iddi gael ei ffordd ei liiiii fel meistres. Y mae yn hawdd iawn mewn adeg o gynhwrf Diwygiadol ferwi y teimladaua plienfeddwi dynion trwy seiniau per-lesmeiriol. A gellir gwneud hyn heb fod clilll hanibdol grefyddol yn yr eiÏeithiau oddieithr i'r gydwybod gael ei hysgwyd a'r had ddisgyn i'r galon trwy y gwirionedd a draeth'r mewn dull difrifol ac argyboedd-, iadol. Rhodder i ganu bob lie yn y gynull- eidfa sydd yn weddus iddo, gal we r allan i'r maes i'w defuyddio o dan gyfarwyddyd doetli pob dawn a tluilent sydd gau Cill pobl ieuainc, ond cadwer y canu corawl, cynulleidfaol a'r solo yn ddarostyngedig i asncau oiawr yr addoliad, ac i neges fawr yr efengyl. Rhai hawdd ein berwi gau seiniau ydym ni, y Cymry ond os na ddaw y y gwirionedd o hyd i ni trwy y gwres a'r berw, yr ydym, wedi oeri, yn galetach ac yn l'wy anystyriol byth, ac yn suddo yn ddyfnacli i afael ein hen elyniou. Gwrau- dawer yr hyn a ddywed till na wyr Cymru eto mor ddirfawr ydyw ei cholled o'i gladdu mewn oedran cymharol ietianc, yr lnvll, yn ei ddydd, abrofodd ei lititi-ta yn wyliwr etfro ar y mar ac y mae ei emau ar y mater hwn yn dra amserol. Dyrnayr hyu a ddywed Emrvs ap Iwan yn ei Homiiiaii — Ni raid i ddyn fod yn llawer mwy o athrouydd ei feddwl 11a Sais i allu caafod fod oaiui hir- llaes, cwynt'anus, per-losiueiriol yu lueddalu ac yn ei wneud mor dueddol i bechu luewu uu ueu ddwy o tTLti-f (t, pile bai yn bwyta opium Hell yn yfed gwin. Er bod yn i-liv ho II gennyf fi fy huu donau lleddf, eto bydd arnaf ofn clywed canu lleddf, yn enwedig ar emynau cianvdol Williams 0 Bilu(ycelY11, <11' tldiwedd oedfa nos Sul, rhag i hynny wneud rhai. o'r gynulleidfa yn wauacli i vvrthse.fy.il y diafol ar ol myned allan. Ni byddai yn anhawdd proli fod mwy u aulladrwydd mewn cyllröaclau crefyddol, pan fo llawer o ganu o'r fatli yma, nag a fydd ar un adeg arall. Pwy a ddywedodd "Cymrll lan, gwlad y ganV" Y mae yn ddigon gwi r ei bod yn wlad y ghn; oni.l ysywaeth nid yw yn Gymru lan. Dywed ei gelynion, ie, a llawer o'i charedigion hefyd, mai Cymru atlan yw ae os yw hynny yn wir, yr wyf liunau ynauturio dy wedyd mai o achos ei bod yn wlad y gau y mae hi, hyd ryw fesllr, yn Gyniru afian. Y mae y rhan fwyaf yn Ganll, neu o leiaf yn lleisio yn ddiddeall, nid am en bod yn grefyddot, eithr am eu bod yn drachwantits --aiii eu bod yn ymhyfrydu mewn meddwi eu hunain a slvn moethus. Gadawn eirian y Cymro clodwiw heb un- l'hyw sylw auigen ua dywedyd eit bod yn deilwng o bob ystyriaeth ddifrifol gau ei genedl. o

0 Lan y Tofwys. [GAN WYLIWR Y GLANNAU]. Llundain, Nawn IAnn, Awst 27fed, 1900. Y Dynion Blaenaf. YN un o'r Ilythyrau a gyi'rennir yn wyth- nosol gan y newyddiadurwr lnvylus Mr. T. P. O'Connor, i'r divveddaraf o'i gynyrchion meddyliol, y P. T. 0., geilw sylw at y dyn- ion blaenaf yn Westminster yn y Senedd- dymor sy'n awr ar ei chanol. Tal deyrnged ddyladwy i'r Prifweinidog, yr hwn yn ben- difaddeu sydd wedi lyfu mwy na'r un gwlad- weinydd arall yn marn y cyhoedd yn ystod y deuddeng mis diweddaf. Fe fu adeg pan yr edrychai hyd yn oed y fyddin Ryddfryd- ol gyda graddau o ysgafnder ar ymdrechion gwleidyddol Syr Henry Campbell-Banner- man, ond y mae yr adeg honno wedi myned heibio, ac er fod aiiechycl parhaus ei briod wedi ei gadw o'r Ty gryn lawer yn ystod y tymor diweddaf, saif heddyw yn llawer uwch yn marn ei gvd-seneddwyr nag erioed o'r blaen. Am Mr. Balfour, rtiaid dweyd yn wa'aaaol. Y n ystod tuisoedd olaf ei swyddogasth gwnaeth et gymaint o droion salw nes peri hyd ya oed i'w blaid ef ei huu golli ymddiried ynddo. Ar ol i'r Ty gyfarfod weell'I' efciioliad cyffredinol, bu am ysbaid heb y nerve i ail ymaflyd yn yr arvyeiniad ac er iddo ymladd yu ddygn yn erbyn Mesur Addysg Mr. Birrell, nid oedd yr elfaith mewn un modd yn eyfateb i'r ymclrech. Ddwywaith yn arbennig gadaw- odd i'w deimladau personol ei arwain i wnenthur ymosodiadan ffyrnig, nid yn gy- maint ar y pynciau oedd gerbron ag ar y dynion a'u liamdditfynent—y naill dro ar Mr. Lloyd George, y tro arall ar Mr. Wins- ton Churchill. Gwyddai y Ty yn barion yr amgylchiadau, ac o dan ffyrnigrwydd ym- resymol Mr. Balfour gwelent chwerwedd hen adgofion o'r adeg pan y bu ef ei liun o dan ami gystwyaetb y ddau aeloda nodwyd. 0 gwmpas yr aelodau hyn, mae'n ddiameu, y casglai llawer o obeithion y blaid Hydd- frydol, a chredwn na siomwyd mohoni yn v naill na'r Hall. M Lloyd=George Ydyw prif arwr Anghydtfurhaeth y wlad gan nad beth a ddywed Mr. Hirst Holloweli a'i gyffelyb. Gwelsom ef amryw weithiau yn ystod y tymor a basiodd mewn amgylch- iadan a brofent hynny tuhwnt i amheuaeth. Yng ngwledd longyfarchiadol yr Eglwysi Rhyddion, yng sighyfarfod mawr y Datgy- sylltwyr yn y City Temple, ac ar achlysuron ereill o'r un natur, gwelsom arwyddion di- gamsyniol o'n serch brwdfrydig tuag ato yn gystal ag o'u gobaith a'll hymddiried ynddo. Yu Nhy y Cyifredin, fe ddichon nad ydyw yr aelod anrhydeddus (I ros Fwrdeisdrefi Arfon wedi sicrhau jiojieth a ddisgwylid drwyddo, ond y mae pawb sydd yn gynefin fi banes mewnol mudiadau seneddol yn gwybod ei fod wedi gwneutbur pob ymdrech i gario allan ddymuniadau ei gefnogwyr. Iddo ef yr ydym yn ddyledus am y Commisiwn ar Ddatgysylltiad, a gwyddom yn eithaf da mai nid oedi, ei thr yn hytrach prysuro dyfodiad rhyddid crefyddol ydoedd ei amcan yn hynny o waith. Iddo ef, hefyd, y mae i ni ddiolcb am y Cyngor Cymreig, ac os nad oedd y drafodaeth yn Nlik y Cyifredin ar y mater mor foddhaol ag y dymunid, yr ydym yn llawer pellach ymlaen pe ond am y cydnabyddiad a gawsom o'r egwyddor gau y mwy afrit' Rhyddfrydol. Ynglyn a Swydd- fa Bwrdd Masnach a'i gwaith, y mae M r. Lloyd-George wedi ennill llawer o barch a chanmoliaeth, yn enwedig mewn perthynas i ddiogelwch ein harfordiroedd a sefylha morwyr y deyrnas. Gyda'r cyfan, ceidw ei gariad at Gymru mor ddisglaer ac mor fyw ag erioed. I Mr. Winston ChurchHL yn sicr, ydyw y blaenaf o'r gwladweiuwyr ieuengaf Seisnig, ac y maeliiaws yn credit fod dyfodol uchel yn ei aros. Ar lawer o bynciau lie gellid disgwyl iddo ddangos gwylltineb syniadau,danghosodd farn addfed ac ysbryd eang,ac er fod popeth a ddywed ei feirniaid i'r gwrthwyneb, y mae mwyafrif mawr aelodau Ty y Cyffredin yn erechl ynddo, Ar ysgwyddau Mr. Augustine Birrell. y syrthiodd prif faich y tyoior, Yuglyu a'i Fesur Addysg danghosodd ffyddlonileb a gweithgarwch nodedig. Beild ef am roddi I gormod o ffordd i'w wrth wynebwyr yn awr ac yn y man, ond cadwai ef ei olwg o hyd ar ben yr yrfa, a llwyddodd mewn modd Udigon bynod i gario ei faner drwodd yn fuddugol- iaethus. Yr oedd dwy o'i areitliiau, sef y rhai a draddododd wrth gynnyg- yr ail cldar- llenmad ac yn ystod y darllenniad diweddaf, yn esiamplau o hyawdledd o radd uchel. Y ddan weinidog arall a wellasanfc en safle yn ystod y tymor oeddynt yr Ysgrifen- nydd Tramor a'r Ysgrifennydd Rhyfel. Nid oedd cyfleusterau Mr. Asijuith yn fiafriol, ond erys ef a Mr. Lloyd George yr unig ddau sy'n abl i roddi taw ar Mr. Chamber- lain, ac nid oes neb yn fwy effeithiol yu nadlenniad twyll ymresymiadau ei gyfaiil Mr. Arthur Balfour.