Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
Advertising
HYSBYSIAD. YN AWR YN BAROD, Y Pummed Rhifyn ( HANES Y RHYFEL EWROPEAIDO PRIS Ie. TRWY'R POST. Sic. BLAENDAL. gae ychydig gopiau eto ar law o'r rhifjBA* blaenorol, ond gan na ar«refBr yohwaneff dylid danfon arohebion ar uiiwaith fijo w (jwwthii aHa&- Bydd y rhiiynau hyn, ynghyd a'r rhifynau ol, yn grynhod«b oyflawn ao aglur or fWIar a welwyd orioed. Brithir yr Ban*. darla. its arddeicbof. PEIDIWCH OEDI-MYNWCH GOPIAU AR UNWAITH
"PERYGL PRYDAIN -
PERYGL PRYDAIN Ymddangosodd ysgrif dan y penawd uchod mewn rhai wythnosolion Cymreig yn ddiweddar, o dan enw Mr. Beriah Evans, Caernarfon. Ymgais wan ydyw'r ysgrif i wyngalchu gweithred rhai aelodau seneddol' yn ymladd yn erbyn Gorfodaeth Filwrol. Methwn yn deg a deall pa sail all fod gan y bon- eddigion hyn dros wrthwynebu gorfodaeth ar adeg fel y presenol. Fel ag yr ydym wedi dweyd lawer o weithiau ar golofnau y newyddiadur hwn, ni fyddai ond teg i ymddwyn tuagat bawb yr un fath. Paham raid i rai dosbeirth o bobl aberthu eu oil, tra y saif eraill gartref i fedu o ffrwyth gwaed eu cyd-ddynion? Ie, a'r rhai hyny yn gorfod rhoddi eu bywydau i lawr yn fynych iawn oherwydd nad oes ddigon filwvr i cynorthwyo pan mewn gwasgfa Pa. beth sy3d i wneyd pan na ddaw bechgyn ein gwlad yn wirfoddol i ymladd drosti? Dywed ein arweinwyr fod eefyllfa ein gwlad yn wir ddifrifol, ao yr ydym yn credu hyny. Myn y dosbarth amaethyddol i ni gredu y perthyn iddynt hwy freintiau arbenig, ac mai lie meib Ilufur yw allan yn y ffosydd. Ai nid yw yn fwy o ddyledswydd y rhai dderbyniant elw da oddiwrth y d iaear i ymladd er diogelu y ddaear? Dywed ysgrifenydd yr ysgrif dan sylw fod Mr. Llewelyn Williams, aelod Jros fwrdt-isdrefi Caer- fyrddin, wedi ymgynghori a'i ddau bwyllgor yn Nghaerfyrddin a Llanelli parthed y priouoldeb o wrthwynebu gorfodaeth filwrol. Pa les hyny? Ai cynrychioli dyrnaid o bwyllgor wna Mr. Williams? Y mae' ni-fer yr etholwyr yn rhywle tua 7.0CO; ac ai nid oes llais gan y rhai hyn? Yn bendifaddeu, ym- ddengys fel petae Mr. Williams yn dewis ond yn unig i gadw ei ddyrnaid ffvddloniaid yn well pleased," neu os oedd yn dewis ymgynghori a'i etholaeth, paham na fuasai iddo alw dau neu dri o gyfarfodydd eyhoeddus? Ai ofni oedd na fuasai llais y cyfarfodydd yn unol a'i olygiadau ceimion ef? Dywedir iddo gyfarfod a nifer o Ryddfrydwyr yn y Liberal Club, Llanelli. Paham yr aeth yno? Ai cael ar ddeall a wnaeth fod penderfyniad wedi ei basio yn condemnio ei olygiadau? Dyddorol hefyd efallai fuasai clywed cynwys llvthyr Syr Stafford Howard. Can swynol ydyw Rhyddid." ond cyn y ceir rhyddid rhaid brwydro. a dylesid cael gwyr gwrol i arwain y genedl pan y mae duwies rhyddid gerllaw yr allor. Dyweded Mr. Williams a fyno. gwyngalched ei gvnffoiiwyr oreu fedront, ond y mae'r cen wedi syrthio oddiar lygaid gwerin sir Myrddin oddiar y bu Mr. Llewelyn Williams yn gweddio ar i'r Llywodraeth gadw allan o'r rhyfel. pan yr oedd y gfclyn tuallan i'r porth.
Y DIWEDDAR LIEUTENANT W. P.…
Y DIWEDDAR LIEUTENANT W. P. HINDS Gan nad oes yr un gair am farwolaeth y dyn ieuanc ac enwog uchod wedi ynuiel angora yn y golotfn Gyniraeg o'r JOLRXAL, efallai byddai gair neu ddau yn dderbyniol, wedi eu dyfynu i raddau o'r "Celt Llundain." Siomiant mawr i bawb ydoedd y newydd gaed o Fflanders pa ddydd. Daeth yr hanes tod Lieu- tenant W. P. Hinds wedi ei niweidio yn dost, ac er ei gludo i fangre ddiogel a chael meddygon goreu i weini arno, methwyd ag arbed ei. fywyd. Yr oedd yr adroddiad cyntaf i law yn hynod galonogol, ond pan ddeallwyd ei fod wedi ei saethu yn ei ben, a'i fod wedi gorfod aros am ysbaid cyn cael eymhorth meddygol, ofnid am ei gyfiwr. Tranoefh i'r anhap ymwelwyd ag ef yn yr ysbvtty gan 1r. Lloyd George ac ereill, a gwnaed pob ymdrech i sicrhau'r meddygon blaenaf yn Ffrainc i ymweled ag ef; ond gwelsant ar unwaith fod yr achos yn anobeithiol, gan fod y belen wedi treiddio trwy r ymenydd ac wedi dryllio'r pen yn bur dost. Ymhen ychydig ddvddiau daeth y newydd am ei farw, a mawr alerir am dano gan ei gvfeillion lliosog. C'n o'r swyddogion ieuengaf yn nghatrawd Cymry ydoedd Mr." William Pugh Hinds, ac ni fyddai yn 19 oed cyn mis Mai nesaf. Yr oedd yn ddyn ieuanc hardd, golygus, ac o daldra uwchlaw r cyff- redin; ac edrychai rai blynyddoedd yn hyn na'i oed. Yr oedd wedi cael yr addysg oreu ac newydd orphen ei cfrydiau colegawl gan fyned yn ddisgybl i'r Faraday House ychydig amser cyn iddo ymuno a'r Fyddin. Bwriadai ei rieni iddo fyned yn electrical engineer, a dyna ydoedd ei fryd yntau heiyd; ond pan dorodd y rhyfel allan cafodd ei ddewis ar un- waith yn un o swyddogion y Gatrawd Lundeinig, a thystiolaeth pawb ydoeJd fod .1 wli,e Hinds" yn un o'r dynion ieuainc mwyaf addawol o'r gatrawd y nprthvnai iddi. Colled enfawr ydoedd ei golli mor gynnar, a chan mai efe ydoedd v swyddog cyntaf o'r gatrawd i syrthio yn yr ornest, Unmlai'r milwyr eu bod wedi colli un o'u cyfeilho" mwyaf mynwesol. Efe ydoedd unig fab Mr. John Hinds, A.S., a lrs- Hinds, ac mae eu llu cydnafcod yn eydymdeimlo yn ddwys a hwy yn awr eu tiallod. Claddwyd ei weddillion Vn Ffrainc ynghanol arwyddion o hiraetn ei gvd-filwyr. Ni* gallai ei rielli fyned yno i dalu eu teyrnged olaf o barch i v' weddillion, canys yr oedd y gladdfa o fewn terfynau cylch yr ymladd, am hyny ni chai neb ond y milwyr a'r caplaniaid fyned i'w arwyl. Mac amryw adroddiadau wedi cyrhaedd yma oddiwrth aelodau ei gatrawd yn dweyd sut y digwfddodd yr anhap iddo, ond y mae n amlwg fod ei daldra eithriadol yn fanteisiol i'r gwylwyr Germanaidd ei bigo allan oddiwrth ei gyd-hlwyr. Pan aeth i cdrych dros y gwrych i arolygu eyflwr Mr. W. P. ° Hollowav. yr hwn oedd wedi ei saethu yn flaenorol, gosododd ei hurt yn darget ar unwaith i'r saethwjr eyfrwys oedd yn ei wylio a tharawyd ef heb unrhyw rybudd, tra yr ydoedd vn siarad ag un 01 gyd-swyddogion." Cvnhaliwyd gwasanaeth coffa am dano yn nghapel Castle-street (B.) neithiwr (nos lau), ac yr oedd y capel vn orlawn. er talu eu tejrnged o barch i'w abe>rth enfawr dros ei wlad yn awr ein perygl dir- fawr. M Dywedir wrthym mai sniper {milwr German- oedd sydd yn vmguddio mown coeden, ac yn gosod ei hun o liw'r dail) a saethodd Mr. Hinds pan ar ymweliad a chyfaill. Mae y milwyr cyfrwyg yma i,ef v sni]>ers ") yn derbyn tal da gan yr awdur- dodau Germanaidd am ladd ein milwyr. ac fod yn rhaid iddynt ddangos, y dis"CS (sef cerdyn sydd yn llogell ein milwvr a'i rhifl er dangos kr awdurdodau Germanaidd y nifer y maent wedi eu lladd cyn derbyn eu tal. Nid yw y enipeis yma byth yn tanio 00, bydd rhyw nifer o'n milwyr gyda.'n gilydd, ond unigolion. Byr iawn gaofod.J y sniper" dan ion svlw fvw ar ol hvn. am v penderfvnodd cvfedlion Lieutenant Hinds gaol eu dial (revenged. Fe] rheol, merched ieuainc Germani yw'r =nipers." ac y maent yn ca-rio o hanner cant i gant o fwledau, a digon o fwyd am fis o amser yn y coed. Sicr wyfbydd pawb o ddarllenwyr y JOURNAL i crydymdeimlo a, Mr. John Hindt a Mrs. Hinds, n'r toulu. am yr anffawd torcalonus yma—sef coili eu hunig fab.—D. Jones.
LLITH TWM BaKELS
LLITH TWM BaKELS Wei, ma gen i lot ofnadw i weid rwsnoth ma, a wn i ben deiar le i starto. Ichi'n gweld, fel hin ma. hi, ma rhifel mas yn y ffrunt, a ma pob un fel ta go wedi cal twtsh o'r dwyinin. Wy'n cofio un tro, trampan trw dre fowr, ag wrth spio oboti, (wy bith yn mind a: n inged yn ngliai), mi ddoes ar draws lot fowr o growd yn watsho rhwbeth yn fishi. Wel, minte fi wrthw'n hinan, oa diw'r peth yn werth wheil i rhain i gid i watsho, mi roda inne bip gal gweld be si'n mind mlan. Dina le we doi labwstin mowr yn clatslioli chalon hi. Wir iohi, mi enjoies y ffeit yn A wan, ond widdoch chi'r pishin gore o'r cwbwl. We doi spriliu o grwt yn watsho'r ffeit, a ee chi'n y man na mi gas y ddoi raskal bach dwteh o r dwymin, a dima un miwn i bleev y llall men biti jiffi, a welsoch chi ariod lihwt le. 0, we ffeit y ddoi fachan mowr ddim patsh i'r ffeit rhing y ddoi wr bach. Rhwbeth yn debig iw hi nawr. Ma ffeit a'r diaich mas ar y ffrunt, ond riwfodd nei gili, ma jist mwy o sport i watsho'r ffeits si rhing crwtied gatre. 0 ie, ma mitinga y Treibiwnals ffwl swing, a'r "genedl sanktedd," -y "etarrd battaUon" wrthi'n fishi ofnadw. Ond dina, fe, sna i'n mind i weid pwer man hin oboti'r bisnee, wath ma gen i aer i weid ar y mattar wrth Kapten Margrev, a Sais iw e, och- odin ma rhaid Twm dreial swpso tippin o Sioneg wrtho fe, shach bo fi'n cal gwaith i grichi'n ewche a twisto nhafod i neid ny. Beth iw'r helint na si sha ardal PEMMORFA nawr to. Nid cithrel y canni iw e tro hin, shach fod tippin bach o fiwsik oboti'r bisnes. Ma'n showdwirs ni yn fishi map sha Ffraink a fforna yn watsho'r Jermans, ond ma showdwirs ardal Peinmorfa yn bwer mwy bishi yn watsho reks yn dwaj miwn o'r mor. Nawr, ma watsho reks yn olreit yn i le. ond nid dim ond un gang si'n biw yn agos i'r mor, a nid dim ond un gang si fod i gal y reics i gid. Ie, ma shwr o fod rhwbeth yn rong gwlei cin bod y peth yn dwad o -flaii y seiet. Chlwes i ddim' beth wedd diffons y diffendants. Glwsoch chi. Faint o'r diffendants wedd yn y seiet. Jawk, ma gofin watsho ne mi fidd rhai o fovs Pemmorfa yn y Hoiad. See the point. Ond os wee ishe row obotí r bisnes, ma digon o le i rowo mas yn Ffraink yn lie watsho reks sha treithe shir Abartcifi. Glwsoch chi am y Zeplin fowr na fiodd yn hofran wrth ben Kastellnowi a Henllan pwy noswetn. Deer anwl, mi halodd ofan ofnadw ar un bachan. Oh, Mister M- cum heer at wans, midde'r bachan, thers a larj Zeplin up ther. Dina le biodd watsho, ond we Mister A,l- yn ffoili'n Ian a'i gneid hi mas yn Zeplin. O. yes midde'r hen frawd, he is a Zeplin reit inuff. Yiw wil heer mor abowt that Zeplin agon. Wel. wedd e ddimlJell o'i le man na, wath ichi'n clwod am deni nawr. Ond pan awd i neid klo'! investigeshon. mi ffeindwd mas ma'r lloiad wedd no. wedi rhoi wick newi yn i lamp ne rwbeth. ond wedd gole mwy nag arfer gida hi no. 0, Mister M do cum at wans, To see the gret big Zeplin, She's cumming streit, ther i« no chans To get a pies to heid in. That neit be lost his sleep, pwr chap, The boms he was expekting, He thot he'd get weipd off the map, Thats whei the moon was laffing. Mi allscn feddwl a jijo wrth y Treibiwnal, fod ffarmers ardal Kastellnawi yn rhi fishi i ddim nawr. Ond dina fe, yn y Treibiwnal ma nhw fwya bishi clo. Mi fiodd y cwn hela IIlas fforna pwy ddwarnod. a we dim o '%i iqtl r Ffox yn credi miwn sport felna ar amser fel hin, a mi ath miwn i'r twll streit awei. 0, we digon o ffarmers a'i meibion no bang i find i dwlli ar ol Mistir Ffox. Pwy iw y boys na si'n rhoi aak i weithwirs achos fod ishe ami nhw gadw i meibion gatre. Nawr, ma nhw yn gweid fod Lord Selborn gida nhw tikefen. Ma hwnw wedi gweid clo watshith e fod digon o lebor ar y ffermidd. Ie. a stoppwch dipjiin bach. mi liodd miting mowr gida'r Distrik Kownsils pwy ddwarnod, a we wan-therd rhi fach o lebor ar y ffermidd yn barod. Now then Mistir Ffarmer, wat ii yiw sak the lebrers ffor iff yiw not got inuff lebor. Boys bach, nid ag us ma twyllo hen adarn. Doi fachan yn mind mas i hela. Y ffurst blüd" geieon nhw wedd y spaniel fach. Get a bit of treining with the reiffl. mei lads. 0 ie, shwt biodd hi ar y rabit-katsher ni ath i ddala gweniiigod. Mi rododd y weiers lawr yn reit, ond mi drafeilodd y weiers. Durti wurk! Dina niwsans iw jipsis sha ardal Kastellnowi. Troi i ceffile miwn i dir dinion. ne ta beth. ma'r jeejees yn mind miwn. Shwt ma nhw yn mind sna i'n gwbod. Ond gwd plan iw charjo am i porfa nhw. hinni iw. pan bo chi'n ehwr ma'r jips troiodd nhw miwn. Distrik dda ofnadw iw distrik DREFACH. Widdoch chi, ma pethe digri ofnadw yn digwidd fforna. Ma rhowin yn knocko i goko-nut yn erbin y wal rownd abowt. Bachan yn hala llithir at i frawd i ofin iddo ddwad i weitho llo gwriw yn lo meniw. Y brawd yn biw ffor meils awei. Y brawd yn dwad a'i gwdsi gidag e. Mind at y job. Ffeinjo nias ma 110 meniw wedd e'n barod. Hen bishin fflat ofnadw ontefe. Doi fachan yn mind i visito at ddoi hen fatshder un prinawn dv Seel. Amser we'r gests yn lando. dina prid we'r batshelers yn torri coed i wresogi Morgan. Stim shap ar gadw ty heb y bais wir w. Ie. a ma rheini yn ddigon anniben yn amal. Ond o bob helint stim gwath helint i gal na whilo wejen. Ond ina fe. amser own i'n grwttin si aw or dy, we bwer mwy o bleiser i ddringa-d coed ar 01 y cnoi nair we o bleser i kracko Ala piskotwirs wedin yn gweid fod mwy o bleser i cMala piskod nag i bitta nhw. Ma'r athrawieth na yn wir wrth ddala cadno no. Wei. ma rhiw helint ofnadw sha Drefach fel pob tre fowr arall. Bachan listi mowr yn carri merch fach fitw fach. Y ddoi yn wako gida'i gili. Makkintcsh gida'r tachan. Wedd hi n nosweth go oer. Y wejen yn achwin fod hi'n oer. Se chi'n y man dima'r un fach yn cal mind miwn dan y makkintosh bang. Wy wedi clwod o'r blan am iar yn cwatto'r cwen dan i hadenidd. ond chlwes i ddim am y ceilog yn cwatto'r gwenen dan i aden. Bachan a'r wejen fach wedi gneid points i gwrdd a'i gili. Y ddoi yn mind i'r meet. Wedd hi weui •cal mentis clogin achos bod hi'n oer, a lantarn achos bod hi'n dowill. Se chi'n y man na, mi gas e Mei Nabs ofan yr un fac'i, a dima fe dros claw men biti jiffi. Tawn i'n llc'r rerch mi dinnwn i ,Jippin o'i fwng e am hinna. Pwy we'r bachan ath i garri As nosweth dowiH fel y fagddi, Neidodd dros y claw men winkad, Ofan gas wrth weld i gariad. Dwad i gwrdd e nath y wejen, Wedi gwisko'n bert a'r filen, Gida lantarn i gal gole, Eitha reit we hin. ontefe. Ond we'r iolin ofan spridion, Dima'r trad yn tir yn inion, Ta hi'n gwbod—dina joio Fisp gweld y cachgi'n cwatto. Doi fachan yn mind Ian a Bcntrecwrt un n08 Sadwrn i whilo bobo wejen. We points gida un o nhw. Lan eitho nhw gida'r traen. Erbin cirddad Pentrccwrt. mi ffeinjon mas fod y ferch we'r boy wedi gneid points a hi'n mt-id lan yn yr un kom- partment a nhw. Ond ar ol lando, we &poner y ferch yn diskwl hi. a'r bachan drian a'i fvs yn i ben. a'r dwr yn rowlo lawr dros i wmed e. Mi wellodd mai'll debig ar ol i bartmer find i Plasparke i mofin droppin o jin iddo. Stim at jin at y dwr. Mai'n debig fod rhiv.* le ofnadw gida un feniw eha Drefach oboti'r starro. Ma ofan arni ccith rhai o foys y lie i starro. Wei. missis, wat yiw now abowt the bisnes? Gmo gweithwr i fod i gal i starro tc! Hm. Prid ma'r bwthin bach yn mind i gal spring- klceiling. Ma hinni yn fwy proffidiol i ti shwr o fod. Pleos tek the tip, thers a darling. Beth iw'r helger si gida 1.11 bachan ]an sha ardal Landissil oboti ffowls i gwmodog yn mind i'r allt goed? Chlwes i ddim son am ffowls yn ft'eedo ar goed, ond dina fe, wn i ddiri pwy freed si Ian ffor na. Sna i'n l{'o dinion si rhi st.-ikt oboti bopeth felna. 0 ie. mi clwes i joken yn iaN-ti pwy ddwarnod. id yn amal na tippin o ddifirrweh i gal miwn angla. ond ma hinni'n digwidd emill waith. Meniw y mind i angla yn doff ofnadw. Ie, heb joks, wedd hi'n deidi ofnadw. Ond fel mai'n digwidd emill waith. ma rhwbeth yn dv.ad i roi'r show off. Wei. mi ddoith awe! gas o wint. a mi ddoitb a'r sanne jiiws i'r golv.g. Nawr. y ewestiwn iw, a odi piws yn y ffalbv,-n fel mv.rnin. Smo'r hen dinker vn othoriti ar y ffathwne ma. Smo pethe wedi dwad i fihap yn iawfi to ski KEI-NEWI. Mi ddilse- fod gwell shap, wath ma Erban Kownsil na, ond ma hwnw WCdlll boti tod mor ddetlic a mil'r Kowiisils na fel riieol. Halitier illiw'ri pwdi nawr ag lweth. Ond widdoch chi beth si'n tsindod i fi. Wy'n ffeili diall y peth o gwbwl, ond falle bod rhai o reeders y Jernal all roi explaneshon ar y peth. Nawr, fe welwch lot o gwd bisnes peepls ar Gownsils, hinni iw, ma nhw'n gwd bisnes boys gatre, ag yn llwyddo yn i bisnes, ond rhodwch nhw ar Gownsils, a oe chi'n y mun na, ma nhw fel lot o blant bach. Nawr, dima iclii exampl yn y Cei. Nol fel wy'n cal ar ddiall, ma rhiw riparins yn mind mlan ar yr hevvl i'r trath, a ma. TRI MASHW N wrthi, ond dim ond PEDWAR LAP-RER i tendo nhw Ichi'n gweld y point nawr gwlei. Inglin a'r simmcnt wedin, mi leiksrvvn gal gy.-bod os cas y Kownsil denders am y cimment. Os taw to, shwt na fisc nhw'n ordro kwantiti. Ne o'r ochor arall, pwy ishe mind i'r ffwdan o hala mofin tenders o gwbwl. Ma rhaid i Twm roi tro am yr Edikeshon Komiti hefid clo. Ma rhai eitems ishe idrich miviD idoi nhw, ond stim amser rwsnoth ma i neid hinni, ond mi ddaw hanner awr i spario riw ddv. arnod yn ddi- Bimwitk. Nawr te, wn i ddim ben deiar le i starto a plwydd LLANWENNOG. Ma'r hen blwydd ma wedi gneid yn dda neilldiol u.t y rhifel, ond mai ma wedin jist run peth a'r rhan fwya o blwvddi erill, run trhai si'n rhoi, a run rhai si'n peido. Ie, a dina be si weitha, y rhai si'n cal fwya o brog o with y rhifel si'n rhoi leia, ne wir, falie bise well i fi weid yn iawn, y rhai si DDIM yn rhoi. Nawr te, mi ddachreiwn gida'r Soing Klass. Wy'n cal ax ddiall fod swm yn iawn wedi cal i caskli at y Klass bendigedig ma. Ie, klase bendigedig, shach nad iw mo netivs Llanwenog i gid yn credi ny, ond d('\Vch chi, mi grede nhw yn y Klass ta plant da nhw mas yr. wmla, a godde'r tewi fel ma showdwirs yn gorffod gneid. Ond falle do nhw i gredi to. Wel, mi gewn weld. "W eit an See," sdwad Askwith. WY'Il cal ar ddiall fod boti jS15 12s. wedi cal i caskli. Ardderchog, Llanweirog- ied. Mai'n riw galond'id i'r showdwir§ i weld fod rhiwrai i gal yn y wlad ma yn werth wmla drosti nhw. Mai'n debig licfid fod Llanwenog wedi whip- pa Llambed miwn lot o gasglade. Go dda yn wir. Run klass iw'r nechadiried man hin to,-y FFAR- MERS, the STARRD BATTALION.' WELSH HEEROS;' BACK-BON OF WELS." Ic. Nawr, ma lot o ffarmers ardal Llan- wenog wedi helni yn fendigedig. ag yn heiddi y kredit iwcha, ond beth am y majoriti. 0, the sem as the rest. Stinji! Stinji! Stinji! le, a dima'r set si wedi bod yn khochdan trw'r bliunidde ma nhw si'n cario'r wlad ar i cefnc, nhw si'n gorffod tali'r trethodd, nhw si teni, a beth neithe'r wlad hebddi nhw. Widdoch ehi shwt grieithe'r wlad hebddo chi,—run peth a neithe Jermani heb y Jermans,— get a kloen neshon in insted. Yiw see mei point I sippos. 0 odich mi fentra. Ichi'n digon bore ffor na. 0 ie, stoppwch chi, faint o chi si ar y Rol of Onnur??? Mi ddilsech fod gwlei ond fod rhen Dwm yn cadwch enwe chi mas! Nawr te, dima chans ichi. Pob un si'n mofin mind ar v Rol of On,i, send in nems and prooff, a mi fidd Twm ddim (Iud yn rhi folon rhoich enwe chi lawr. Na newch er cistled cheek si gida lot o chi, fentrwch chi ddim kleimo'r anrhidedd. Faint si yn plwydd Llanwenog allan weid bo rhw wedi akto yn streit oddiar ddachrc'r rhifel??? Ie, a chi si wedin yn palli sipporto casglade at v ahowdwirs drien si'n wmla drosto CHI, it, drosto CHI, CHI. CHI. Be si gida gweithwr i wmla drosto? Ie. a chi si ginta wedin i wban 'oboti'r starro, 0 ma ishe'ch plant CHI gatre i godi bwyd. Hm, mi fise'n fain a'r jawch arnoch chi bob ened o chi ombai'r shoppe. Ichi'n ffeili codi digon o fwyd i ffeedo'ch kom-backs ich hinen. Starro chi men cithrel, mi fise bwer gwell rhoi nod Kaiti ar ich hanner chi. Mai'n debig fod bnt riskol Lanv.enog, fel pwer o blant erill yn crinhoi wYe at y oonded sbowdwirs. Shwt graiso ma'r plant br ■ 1 ma yn gal gida chi. 0 ffurst klass miwn emill fan, ond miwn manne erill, wel, diw ach help 1 chi'r takle brwnt. Pwy si'n rhoi ore at hin t<-> Y ffarmers mowr crifion gwlei. I dont think. V. ol. mi fiodd Twm Ian fforna os tipin bach nol, a mi fiodd yn holi mas pwy we'n rhoi, a pwy we ddim. Nawr. pwy si'n hedo'r list. Ffarmer mowr gwlei a'i bla nt i gid wedi cal i STARRO." I dont think, ond Mrs. Woodi Ffynondafolog,—meniw fach wedi gorffod gweitho'11 galed i gal doi pen y llinin at i gili, wedi magi naw o blant, ie, a nn. o rheini wedi cal i glwyfo'n ddrwg. Ie, ie, ma hon ryn gwbod beth iw colli ciski wrth fedidwl am fab miwn rhifel. Odi, ma hon yn gwbod beth iw gofidio rhog ofan benne'r rhifel yn rhi gloi. Ta rhai och plant chi mas yn wmla. fise chi ddim yn gweddi-o arp i'r rhifel bara am spel. Widdoch chi beth drawodd ar i'n meddwl i nawr. Ma r Holl- alliog shwr o fod yn ffeili diall be si'n bod aT y ddeiar gida shwt lot o weddio disimwith am i'r rhifel bara. Ie. ond thwyllwch chi ddim o'r Holl- alliog. Mai e'n gwbod ma gweddie cachgwns iw nhw. Smo fe'n grondo ar weddie rheini. Dina beth od ontefe fod ffowls tai bach yn dedwi bwer rhagor nawr na geir ffarmers. Ie, ond smo shopp- wirs yn credi ny. Dango watshwch chi na ddaw'r gwr drwg heibo i winio cwde wye'ch geir chi. Servo chi'n reit ta ge'n dwad. Krwt bach yn mind rownd a'i leefflet i grinhoi wye. Dwad i ffarm neildiol. Mab y ffarm mas yn gweitho ar y klos. Both ichi'n fedwl wedodd y labwstin, "Cer i grin- hoi wye penbwlied iddi nhw, ma rheina. ddigon da iddi nhw." Lwk heer met, iff yiw ar treing to be ffunni, dont mek ffun abowt the heeros hoo ffeit ffor yiwr gret big pan ath e rownd drannoth? Ech y fi—WAN EG. Pitti na fise nhw wedi hwthïr wy. a'i hala fe lan i'r Rrittih Miwsiwm. Ie, woe ar the peenls hoo is the bak-bon of the neshon. Hm. sna i am weid petlie brwnt. ne mi wodwn i nwv bart o'r neshon. ichi'n blongo iddi. ond nid "bak-bon" wi'n dam ffnkt. Bach-in arall w rhoi gweningen at y Jimbl Set Llambidder. Yerrgwd wir met. serten pass to hevn. Nawr te. ma gaer gen i weid wrth skwlin llan- wenog. Wy am gal gweld v list o'r rhai si wedi rhoi at yr onndid showdwirs. Dont fforgot. met. I must hav a ffwl kopi of that list wen it is redi. No exkiws to be. I wants that list. Hal di'r list Twm kcr of the Editor pan bo hi'n barod. Mi na i'll olreit wedin. Mi ddaw Twm heibo gal gweld both iw bovs v WAN EGS ma. Ma ishe i'r wlad gal gweld beth iw'r takle ma si'n wban am ''STARRS'' po- yn well gida nhw dorri i breiche off na mind i wmla. Clwsoch son am blwydd Llanwenog, A'i ameithwirs mowr, ariannog, Luvli lot, luvli lot. Fe hir gofir am y rhifel, A sipskripsbons boys trwyn-ichel, Stinji lot, selffish lot. Caskli wye i'r pwr Tonirnis, Gas i oondo mas sha'r trenshis, Splended wurk. galant wurk. "0 smo ffowls ni bith yn dedwi," (Dwed y deler,—" b celwi "). Durti wurk, Jerman wurk. Mas ar klos yn iard y bishwcl Wedd y plowman wrth y pwdel, Luvli boy, priti boy. 0, dim wvc i'r trieinied. Cer i'r llin i hot penbwlied, Witi boy, kliver boy. Both ma'r cjwga na si sha Langibi wpcli bod yn weid nawr to. Mi weles fod e wedi cal pwl arall o dolir rhidd y geg. Hm, bachan call iawn ontefe. 0 ie. loial Chlp, Be si gida kappel Langibi i weid ar y matter. Kick him owt yiw mugs, and send him to Jermani. A fidd rhiw ffrind caredig o ardal ijangibi mor garedig a rhoi gwbod i T'wm faint ma kappel y Pro-Jorman ma wedi gaskli at v rhifel. Ploes reit to Twm Barel-, kpr of Editer, JEKNAL Offi-s, Karmarthen. LANSADWRX? Beth iw'r cecrach si ar rai boys oboti'r Sekred Konsert si fod yn y Kownsil Skool. nos Seel, Martsh fiifftn. Now then sihilk hats and loos-boxers, tow the loin pies. Be sda chi vn erbin y konsert? Ma'r achos bwPr mwy teihvriET na'ch cassrlade chi at v kenadon a ffetho felna. Os nad ichi'n orecn miwn rliif,-I-,t. vn(,Nvch ich gore er mivvn y boys s' 'ii winla drosto chi no. Ond dina fe, nid amser am sharad wast iw hi nawr. Os nad ichi'n cai'eh ce-sre. wel mi gewch wold. Os bidd rhaid i Twm ddwad kn fforna n speshal attoch chi. mi alwai, chi fontro hi(Icl rli:ii o chi fi blak p s c-l*rn bi(l(],t i'ti cli%-acl n nt. Ochodin 0" dich chi'n valiwo lliw ich croon, wel, ichi'n gwbod nawr ffor i gadw e. Gaer bach at Distrik Kownsil LLANDUVRI Wat abowt the applikeshon of the rodmins ffor a war bonis? Be si wedi dwad o hano, boys Wy ja I- cimrid ffor granted fod lot o ffarmers ar y Kownsil na fel pob kownsil arall. Nawr to, Jonni Plow- mins, ichi wedi cal. gwd war boniiis, jist listn to wat the rodmins got to sei, or yiw wil hav to lisn to wat I got to sei. Ffork owt ffor shem.
METHODISTIAID LLANFYNYx.^.
METHODISTIAID LLANFYNYx. [At OlygycM y CARMABTHEN JOURNAL.] Syr,- Achosa y Llythyr agored a ymddangos- odd yn eich rhifyn. diweddaf beth blinder i lawer yn Llanfynydd, gan ei fod yn cyfleu cerydd diangen- rhaid i ddosparth tra eang ar gyfrif eu hancwyllys- garweh tybiodig. Ymddengys i mi fod aohwyniad eich gohebydd i'w briodoli i'r ffaith fod cyfaill o'i eiddo wedi derbyn cydnabyddiacth oddiwrth rhyw un yn Llanfynydd ac yntau wedi ei Fiomi. Ni chyf- iawnheir gan hyn y fath gyhuddiad cyffredinol ag a wna. Deillia gweithxediadau cyhoeddua yn Llan- fynydd yng nghlyn ag iiychctsion perthynol i'r rhyfel o Iwyrfeyd calor., a chynrychiolant ymdrechion egniol ac undebol ar ran pob dosparth a phlaid, a chred nad oes rhaid bod yn gywilyddgar o'u plegid. Yma, o leiaf, y mae y gyflafan arswvdus a'n go<id- ■iwes wedi ein dysgu i fwrw o'r neilltu ein hymran- iadau i fesur helaeth, ac i gydweithredti yn erbyn gelyn cyffredin. Hoblaw y caegliadau yn y gwa- hanol leoedd o addoliad, ychydig, hyd ag a wn i, sydd wedi el wneuthur yn gyhoeddus i ysgafnhau baich ein gwroniaid heb ci fod a gymeriad un- debol; a chydag un eithriad yn unig danfonir elvr pob ymgais, nid 1 filwyr unigol, ond i'r gwahanol gronfeydd cvhoeddus, megis Cymdeithas y Groes Gocli, Y.M.C.A., Cronfa Milwyr ^elgium, Ysbyty Cymreig Netlev, y carcharorion Cymreig yn Ger- mani. Y Gymdeithas Genedlaethol er casglu wyau i'r clwyfedigion. &c. Yr eithriad gyfeiriwyd ato yw cyngerdd lwyddiannus gynhaliwyd Tach. 21 er bodd y bechgyn o Lanfynydd a ymunod a'r fyddin. Pwyllgor yn cynrychioli y capeli a'r eglwys fu yn gyfrifol am hon. Pwrcaswvd a r elw amgeleddau priodol, a danfonwyd hwynt yn unigol i'r derbyn- wyr yn eu gwahanol gatrodau gyda llythyr ym inhob sypyn yn dwyn enwau y swydoogion penodedig gan y pwyllgor. Ni esgeuluswyd danfon at bob milwr y gwybydai y pwyllgor ei gyfeiriad, or bod tri eto yn sofyll fethasom eu holrhain er i ni ymchwilio yn fanw]. Tybed mai un o'r rhain yw eich gohebydd? Os felly, danfoned air at yr ysgrifenydd, Mr. Evan Jones, Rock House, neu y trysorydd, Mr. Thomas Williams, Bronsannan, Llanfynydd, ac fe yrir ei sypyn yn ddioed. a bydd yn llawen gan y pwyllgor ei ddarganfod.—Yr eiddoch, Y Ficerdy, Llanfynydd, D. DAVEX JONES. Chwefror 14eg, 1916. [Dorbyniaeom lythyrau eraill i'r un perwyl a'r lythyrau eraill 'r un perwyl a'r uchod. a theimlwm mai treth ddianghenrhaid 11.1" ein gofod fuasai ey- hoeddi yr oil, gan fod eiddo y Parch. D. Daven Jones yn llanw yr angen. Mor belled ag y mae a fynom ni a'r cwestiwn teimlwn yn fcer-ffaith fodd- haol ar yr eglurhad, a gobeithiwn y bydd i bob milwr na chafodd' sypyn ddanfon ei gyfeiriad yn ol cyfarwyddyd Mr. Jones. Diolch in gohobwyr am fod garediced ag ateb, a hyny mewn yspryd bon- edcligai.dd.-Y GOL.]
TAITH I LWCHWR
TAITH I LWCHWR Digwyddasom weled y canlynol yn y Faner am yr wythnos ddiweadiif:- Aetlivrn am daith for y Sul cyntaf yn y flwyddyn newydd—daith niwrnod abbath,-taith drwy ganol gwlad o dai—o Lanelli i Gasllwchwr. Gwelais Moriah, maes diwygiivd 1904 —hyny yw lie y dywedir y dechreuodd y diwygiad dan sylw, ond yr oeddwn am weled y lie. Ar fy ffordd tuag yn ol troais i fewn i eglwys esgobol Llwynhendy, yr oedd arnaf flys clywed y Parch. T. R. Da vies, yr offeiriad mewn gofal, sydd yno yn pregethu. a chefais ef yn ol fy mawr ddyrnuniad yn ei ddarllenfa yn dechreu'r gwasanaeth am chwecli o'r gloch i'r fuiiyd. Yr oedd yn wasanaeth lieillduol o weddi ac ymbil dros ein teyrnas, a'r teyrnasoedd. Yr oedd yn wasanaeth mewn gwirionedd digam- syniol yn llawn o eneiniad (unction). Y rhan flaenaf oil yn gorawl, ac yn dilyn, gweddiodd y gynulleidfa, yn cael eu harwain gan yr offeiriad, y gweddiau dwvsaf,—yn wir yr oedd yn wasanaeth gwir ddifrifol ac arbenig. Ar ol y mawl a'r we '(idi daer" es- gynodd yr offeiriad i'w bwlpud gydag urddas, araf- wch a hollol hunanfeddiant. Cymerodd ei iestyn o St. Luc, Y weddw daer: a'r barnwr anghyfiawn." Dywedodd os oedd gweddw dlawd drwy daerineb yn gallu gorchfygu barnv.r anghyfiawn. fJu, faint mwy y gallvn ni fel gwlad1 heddyw i fod yn hyderus y gallwn lwyddo yn ein hamcanion gyda'r Barnwr cyfiawn, ac nid oes un vsgolhaig a fedr ddweyd pa faint sydd yn gynwysedig yn y swrn-yn y llawer yma Dangosodd wrth fyned yn ml a en nodweddion v ddau farnwr. Yr oedd dau nod du iawn ar y barnwr anghyfiawn—(1) Nid ofnai Dduw: (2) Ni pharchai dyn. Paentiodd y bobl nad ofnant Dduw ac na pharchant ddyn yn ddu iawn, yna aeth yn mlaen i ddangos y gwrthgyferbyniol (contrast). Y Barnwr cviiawn sylwodd ar bedair o briodoleddau yn v Barnwr mawr cyfiawn—(1) Ei gariad; (2) Ei wirionedd; (3) Ei drugaredd; (4) A'i gyfiawnder. Cawsom eglurhad newydd i ni ar gariad a gwirion- edd dwy'fol. Yr oedd yn bregeth sroeth. Tradd- odiad naturiol ac effeithiol heb waeddu nac unrhyw ymdrech allanol, ac etto yr ooddem yn teimlo gwefr y gwirionedd yn ein cyffwrdd.—wel meddwn. mae gan yr hen eglwys bregethwr yn y boneddwr hwn. Clywsom ei fod ar bedr symu I o Llwynhendy i Lanfihangel-y-creuddyn. Aberystwyth, yr oedd yn cin iawn gan bawb yn Llwynhenoy ei fod yn yma- da el. tnflodd ei hun i fewn i ysbryd y lie poblog hwn drwy y blynyddau. vaiff Llanfihangel wr sjdd deall pregethu i'r dim. Cefais les mawr yn y gwasanaeth hwn.
Y WYNTYLL LENYDDOL
Y WYNTYLL LENYDDOL MARI LWYD LAWEN. (Yr Ymgom). A.—Beirdd tuallan. B.—Beirdd tufewn. A. Wel, dyma ni'n dwad, Yn bobl ddiniwad, I ofyn gawn gonad i ganu. I of, B. Rhowch glywed, wyr doethion, Sawl un yw y dynion, A dwedweh yn union eich enwau. A. Chwech o wyr hawd,(Igar, Rhai goreu ar y ddaear, I ganu yn gynar am gwrw. B. Mi gwnnais o'r gwely, Gan Iwyr benderfynu, Y gwnawn i dy faoddu di'n fccldus. A. Cenweh eich goreu, Ae felly gwnewn ninnau, Asc yna y goreu gaiff gwrw. B. 'Dyw wiw i chwi scrwto, A chwnu'r latch heno, Waith prydydd diguro wyf, gwiriaf. A. Mi ganaf am wythnos, Ac hefyd bythefnos, A mis os bydd aciios,-her i chwi. B. Mi ganaf am flwyddyn, Os caf Dduw i'm canlyn, Heb ofni un gelyn y Gwyliau. A. 0 dowch ymlan a golau A mynwch gaol canwyllau, I chwi gael gweld 'rhen Fari Lwyd, t Sydd yma yn ei lifrau. J. EVANS (Tywi). 40
NODION BYRION
NODION BYRION Y mae y pregethwyr wedi mynu rhyddid i ddweyd anwireddau noethion am yr eglwys drwVr blyn- yddau heb neb yn eu trbi yn ol; ond yn awr pan y mae Mr. Caradog Evans yn dweyd v gwir am Ym- neillduaoth. rhaid galw rot ar y llyfr, a cheisio aria I rhvddid JW werthu. Mae hyn yti icr o I u suddo yn dyfnach i'r gors,—hyny yw y rot," ac nid y llyfr sydd yn wir am danynt. Y mae Mr. David Williams, prif gwnstabl Caer- dydd, wedi bod yn ffol i ym.vraeth a'r llyfr,—a pheth arall, clywsom ei dad, Mr. Ben Williams, Crugybar (Ben Saer), yn dweyd peth llawn cynddrwg am budredd Ymiieillduaeth ag sydd yn "My People." Dywedodd un wrthyf —Y mae pregethwyr a Radicaliaid celwyddog we<ji ewrdd ag un a wna ofjd iddynt o'r diwedd Camsyniad dynion drwg (iivy'r yw ceisio attal y gallu ?ydd yn tu condemnio. Herod yn symud Ioaa. Buasai well iddo bejdif).
Y GOLOFN FARO DOL
Y GOLOFN FARO DOL (Gan Talfynydd.") ER COF Am Dilys Mary John, ferch John a Mary John, 24, 8t. David's-street, Caerfyracin, yr hon a fu farw Chwefror ISfed, 1915, yn 4 btwydda 6 mis oed. lesu tirion alwodd heibio Am ei dvnor oenig fa<;h Fewn i'w gorlan, fel y gallo Wncyd eich Dilys fwyn yn iach. Iach heb bocn, a byth i wenu Gyda phlantos gwynfa wen; Hefyd telyn aur i ganu, Gyda choron ar ei phen. Rhy lygredig ydoedd awyr Bvd fel hwn i Dilys John; Purach awyr gaiff, ma.e'n sior, Yn y wlad mile pawb yn Uon. 0! pe caem ei gweled heddyw, Nid ai calon neb yn drist: Nid oes arni boon o unrhyw, Mae ym mharlwr gorcu CMit. Abernant. OGAI. GAIR 0 GYDYMDEIMLAD A Pte. John Thomas, Ffynonwen, Drefach, yr hwn sydd allan gyda'r Canadian Scottish, ac yn awr yn glwyfedig yn Ffrainc. Private John, y milwr gwrol, Aeth i ymladd dros ei wlad, Heddyw orwedd yn ei glwyfau. Draw ymholl ar faes y gad: Mae'r hen Foelfre fel "l edrych Drwy ei dda,grau gyda r wawr, Ar y bechgyn sy'n amddiffyn Hedd a rhyddid Prydain Fawr. Private John, y milwr gwrol. Heb un gwg yn duo'i wedd. Gerdda lwybrau ooch Llyweiyn, Pe cyrhaeddent Ian ei fedd Dal i ymladd heb ddiffygia Nes daw buddugoliaeth lan: Boed it' ddychwcl yn ddiogel O'r angeuol nwy a'r tan. Private John ddaeth 'da'r Canadians, A'i gymeriad fel y wawr, Wedi trwsio min ei gleddyw I ddvstewi bost y cawr: Fechgyn Cymru dan y faner. Disgynyddion olaf Lyw, Dwedweh wrth y Ceiser bostftwr,- Nic y Wit nid Wil i. Duw." Private John gawn eto weled Gyda'r clwyf yn hollol iach, Yn cael croesaw hen gvfeillion Bro Felindro a Drefach: Dal dy afael hvd y diwedd. Fe ddaw hwnw'n fuan mwv, Cawn gydganu Haleliwia, d Trachwant toyrn gadd farwol glwy. Drefach. Dewi Emlyn. CAN 0 GLOD I bistyll Oaklands, Drefach, am ddisychedu y non- tref ar ol i'r ffynonau ereill sychu. Pistyll Oaklands bery'n ffyddran 'Rol pob ffynon sychu'n 1 wyr; Torf afrifod welir nna'n Disgwyl wrtho fere a hwyr Plant, a gwragedd, a hen bob,), Gyda'u storis ciomol .«ch Yntau'n ddiwyd leinw Aberbudrell • l.oEich. Ni wna hwn yr un gvvaliaiit th Rhwng y gwrong a'r honodd re- Lleinw 'stenau pawb heb l-wgnn ;n, Ar ei ddyfroedd nid oes dral: Yma gwelir lawer geneth Landog, brydferth, iach ei bron, Fin yr hwyr yn d'od a'i llostr. Law yn llaw ei hanwyl John. Edrydd iddo ei chyfrinach, Yntau'n gwrando gyda gwen; Ac fe blonnir ami gusan Tra fo'r ffrwd yn llanw'r 'sten: Yna i ffw.rdd a hwy yn llawen, Law yn llaw yn lion ac iach, Wedi dysgu gwers ffyddlonaeb Gyda ffrwd y pistyll bach. Yma caiff yr hen wr penfritli Ami fendith o wir werth; Dysgir iddo yn ei hwyrddydd, Drwy bob tywvdd gasglu nerth: Bod yn ffyddlon yw ei broffes. Ac yn gadarn yn ei ffydd. Nes machludo haul ei fywvd, Yna marw'n elw fydd. Aberbudrell. Drefach. D. EVANS. 0,
BRYNHOFFNANT, PENBRYN
BRYNHOFFNANT, PENBRYN CYFAKFOD CYDWEITHREDOL.—Cynlialiwyd cyfarfod eyhoeddus i amaethwyr plwyfi Pcnbryn a Lian- granog yn Ystafell Brynmoriah no; Fawrth, Chwef- ror 8fed, o dan nawdd Cymdeithas. Gvdweithredol Brynlioffnant (cangen o gymdeithas Aberteifi). Cadeiriwyd, yn absenoldeb Mr. B. 1.1. Davies, C.S., Pantyrliaidd, gan Mr. Jones, Manorafon, ac o Loch- tyn, Llangranog, yr hwn a lanwodd y gadair mewn modd deheuig. i;a cafwyd anerchiad wresog a buddiol iawn i amaethwyr gan Mr. Walter Williams. Aberhonddu. ysgrifenydd Cymdeithas Trefniadol Amaethyddol Deheu Cymru. Swm a svlwedd ei araeth oedd annogaeth i gael cyd-drefniad a chvd- weithredind yn mysg yr amaethwyr. Dangosodd yr angen am hyny, a'r fantais fyddai yn deilliaw i amaethwyr o gael cvdweithrcdiad. Yr oedd gal- wedigaethau ereill ar eu rorel1 yn cydweithredu. ond yr amaethwyr, hyd yn ddiweddar. yn rhy annibynol i wneyd hynyi Hefyd pwyntiodd allan mai i'r amaethwyr yn hollol y byddai yr enill o hvyddiant y Cymdeithasau cyd-woithredol. Nododd allan v Cymdeithasau oedd wedi llwvddo, sef Cymdeithas Caerfvrddin ac eraill yn ystocf y 13eg mlynedd diw- eddaf, ac fe lwydda pob cymdeithas ar sylfeini da. ond cael cydweithrediad. Unwch, amaethwvr," meddai. a'r gymdeithas leol, a gweithiweh allan eich iachawdvvriaeth eich hunain." Cafwyd anerch- iad yn ddilynol gan Mr. Stephen Jones, Cyttir- mawr; Mr. Davies, llywodraothwr Cymdeithas Aber- teifi Mr. G. Jones, Bwlchclawdd, a Mr. J. D. Owen. Waunfawr. Talwyd y diolchlaclau arferol ar y diwedd i'r areithiwr (Mr. Williams) ac i'r iadoir- vdd. Darfu i'r olaf ac ereill uno a'r gymdeithas leol. Gwasgarwyd llyfryn byehan gwerthfawr, wedi ei yssrifenu gan Mr. Stapledon. M.A.. Coleg y Brif- ysgol, Aberystwyth, ar ITadau i dir gwair a thir pori yn rliad ar y diwedd gan ys,grifenydc] y dos- barth amaethyddol yn y Sarnau. Yr otvld yr ys- tafell yn llawn. a rhoddwyd gwrandawiad' astud i'r oU o'r siaradwyr.
CWRTNEWYDD
CWRTNEWYDD MAKWOLAKTH.—Heddyw v mae genym y gorchwyl pruddaidd o gofnodi marwolaeth a ehladdcdigaeth y ferch ieuanc. Mary Davie-, Cyncoed, yr hon a hunodd yn yr ang-en ar y 25ain o fis Ionnwr, yn yr oedran eynar Q 36 mlw-ydd. Dioddefodd gystudd maith, a hyny yn dawel a dirwgnach, gan ostwng yn ufudd o dan Ei alluog law Ef. Mis Awst diweddaf aeth o dan law-foddyginiaeth yn Ysbytty Caerdydd, a tliybid ei bod yn gwella; ond gwaethygu a wnaeth, ae er pob medr meddvsrol a gofal tynct ei mam a'i pherthynasau, ymadawodd a'r fuchedd hon air y dvdd uchod. Ar y dydd Gwener canlynol daeth tvrfa luosog ynghyd i dalu y gymwynas olaf iddi drwy hebrwng ei gweddiliion marwol i srladdfa y Ü-ulu. sef mvnwent GwasanacthwycT yn y ty gan y Pan-h. T. Oswald Williams, B.A., gweinidog Brondeifi. Llanbedr, ac wrth y drws offrymwvd gwoddi ddwvs gan y Parch. E. Glyn Ed- wards (B.). Capel Yn y capel ac ar Ian y bedd gwasanaethwvrl gan y Parch. D. Evans, (I-lpel- y-groes. Danfonwyd plethdarchau heirdd gan ei howythv o Gaerdvdd ei hewythr o Lundain, ac un oddiwrth ffrvnd Peggy o Ysbvty Caprdydd. e ein cydymdoimlad dwysaf a'i hanwyl fam a'r perthyn a sail oil yn en galar ar ol un oedd mor I anwyl g-anddynt. Huned mewn hedd.
Advertising
As II Safe. Perrnanant, and Warranted Cure for Pimples.^ Srofula, Scurvy, Bad Legs. ^kin and Blood Diseases, and cures of all kinds we can with confidence recommend CLARKE'S WORLD- FAMED BLOOD MIXTURE. Of Cbemiata «rery- WWCfL
..-------...: A STEP FORWARD…
A STEP FORWARD A NOTABLE BOARD OF TRADE REPORT. By a Correspondent). The White Paper just issued by the Board of Trade on British trade after the war is a document of the greatest possible interest to the industrial and commercial community. It comprises the report of a Sub-Committee of the Advisory Committee to the: Board of Trade with respect to measures for securing tne position, after the war, of certain; branches of British industry. The members of the: Sub-Committee are business men of the highest standing, belonging to various political parties. It is a significant sign of the times that these geiltle-, men were able to approach their subject from a. purely business point of view, and to agree upon certain recommendations which two years ago would have aroused fierce party conflict. The question of giving Government assistance to various branches of British industry, it is evident, is no longer in dispute. The only question is the way in which it should be given. It is now recognised by men of all parties c that it is the bounden duty of the Government to protect British industries from unfair competition and to advance in every legitimate way the interests of British commerce. THE ONE QUESTION. Various recommendations are mado by tha Sub- Committoo as a result of their enquiry. They advise that more money should be devoted to scientific industrial research, that the copyright law should be amended, that transport and banking facilit.es should be increased, that a Ministry of Commerce should be established, and so forth. But all of these are subsidiary to the main recommendation, which readB us follows: "We are of opinion that where the national supply of certain manufactured articles, which are of vital importance to the national safety or aie essential to other industries, has fallen into the handti of manufacturers and traders outside this country, uritisli manufacturers ready to undertake the manufacture of such articles in this country should be afforded sufficient tariff protection to enabkv them to maintain such production after the war. The significance of this recommendation it- enhanced by the following remarks in the body of the Report: "We are bound to say that, so far as our particular enquiry hay gone, though some amount of weigiit has been attached to the various proposal. put forward under the preceding heads, they were regarded as of secondary importance in comparison with one question, and that is the possiL>»ty or otherwise of tariff protection after the war. Practi- cally all the representative firms and associations consulted by us asked for a measure of protection. WIDELY-SPREAD IMPORT DUTIES." This question of a tariff, it is obvious, lies at the very loot of the problem of how to advance the interests of British industry, for we cannot expect increased production unless it is encouraged by security for enterprise- We cannot protect our manufacturers against the underselling tactics of the German dumper without it. Nor can we give preferential terms of entry into our markets to our overseas kinsmen and our Allies without a tariff. On this point the Sub-Committee report that there exists a strong desire to respond to the feeling in our Dominions in favour of an Imperial preference in trade, and that there is also a strong desire to arrange preferential trading with those who are our Alliu in the present war." They further state that "cheap and abundant capital for the employment of their labour is of the greatest importance to the working classes.^ Taking these two considerations together, the Sub-Committee express their opinion that it will be necessary to impose some widely- spread import duties, and we are therefore pre- pare^ to recommend that a larger proportion of the revenue should be raised by reasonable import duties. We are of opinion that such import duties would go a long way towards satisfying the requests for special protective treatment for the industries which we have had underconsidcration." PROMPT ACTION WANTED. Business men, and thoughtful men of all classes, will agree with the Board of Trade Sub-Committeo tEat" widely-spread import duties provide the only practical means of giving protection to our vital industries and enabling us to arrange mutually preferential tariff terms with our Dominions and our Allies. Not only so, but these duties would produce a large revenue to assist in financing the war. Evfn those who have hitherto opposed an extension of our tariff because of their adherence to effete economic dogmas are now convinced that. under the new circumstances that have arisen, their objections can no longer be maintained. The pressure of cir- cumstances and the logic of necessity have brought about a change of opinion which no amount of public speakidg or writing could have effected. It remains now for the government to take prompt action upon the lines of the Sub-Committee' Report and fhus demonstrate both to friend and foe what our future fiscal policy will be.
LLANDOVERY NOTES
LLANDOVERY NOTES [By DYFRX."] A meeting of the Old Age Pension Committee for this district took place at the Town Hall on Fri-Jay last, Mr. Morvyn Peel, of Danyralit, presiding. A trio of claimt were dealt with. and pensions allowed in each case. On Friday last Captain Argall, the managing director cf the aTltymwYll Lead Mines was granted an explosive licence. On the same day the annual Brewster Sessions were held, and it reflects credit on the licencees in this borough to find their licences renewed without any objection. Out of 37 public-houses in the division, only two licences were referred for a month. The Deputy Chief Constable informed the Bench that there was one public-hous in the division to every 138 cf the population. My word, what facili- t,es to quench thirst! For having at large a collarless "bow-wow.' a defendant was ordered to pay five shillings. Ex- pensive collar, eh? ° Mr. W. Roberts, a nephew of Councillor T. Roberts, J.P., has just arrived from the Eastern Iransvaal. The old Llandoverian looks in the pink of condition, and had a most pleasant voyage on board the Llanstephan Castle." Mies M. J. Thomas, of Rock Cottage, has just received from her brother, Sergeant T. J. Thomas, who is with the Mediterranean Expeditionary Force, a photograph in a well-preserved condition of the medical officer and staff at the Llandovery Red Cross Hospital, which he picked up in a battlefield in the Dardanelles. The Town Council have decided to hold a flag day on St. David's Day. ° The Council have also resolved to inaugurate a fund for the purpose of presenting oaeh Llan doverian with a small gift upon his first return'to the town after being on active service. This is a movement which, I feel sure, will meet with the approbation of the burgesses. A committee has been appointed to solicit sub- scriptions for the purpose, and let us hope people will give freely and ungrudgingly. The mortal remains of the late Mr. David Lewis Gf R-hiwmanllan. were interred in Cilycw, Cemetery ry nui^-oay last, quite a lar:re concourse of a"ri- Cmiuyists attijneling the funeral. The Rev. °T. Phdlips, Ponygroes. conducted a service' at the lesidence of the deceased, whilst the Rev. E Jenkins, <car of Cilycwrn, was) the officiant at the church and gravesielo. Now tribunals under the Military Act have been appointed by the Town Council and Rural District Council. A large number of appeals will probably be dealt with. The election of an alderman on the Council on Wee!nel'day last resulted in the re-election of Air C P. Lewis, a gentleman who resigned the position in September last. Th- I anticipated, and Mr. Lewis well merits the honnnr. He wiis filst appointcd to the Conncil en the let November, 1889, and derated to an aider- manic wut tep jftt later.