Y Llan

Contents j —*— PAGE COLOFN Y 13EIRDD (0 dan Olygiaeth Ap Ceredigion) 23 COLOFN EIN GOHEBWYR 17 LLOFFION 0 FYD AC -EGLWYS (gan Llygidgraff) 17 DBONIAETH LLANBADARNFAWR (dan Olygiaeth y Parch. T. R. Davies) 2 BRECON AND DISTRICT 2 WREXHAM AND DISTITICT 2 LLITH MOlItFA. 171 RURAL DEANERY OF LLANDAFF 2 WHAT fAITH IN CHRIST MEANS. By the Right Rev. CHARLES GORE, D.D. 12 THE BOOK WINDOW: A Good I Bouquet of Memories and Anecdotes about George Meredith. By ELIOT BUCKRAM 5 PROBLEMS OF LIFE: An Intolerable Wrorsg. By Rev. R. J. CAMPBELL, D.D. 11 NEW CHURCH COUNCILS: Forth- coming Elections. By Rev. E. H. FIRTH. M.A. 7 HAROLD BELL WRIGHT, Popular American Writer 11 Sermon Outlines. By Rev. CANON MASTERMAN 12 The Church of England: Lord Charnwood's Views 14 The Dean of Manchester 7 End of the Session Prorogation Next Week it An Ancient Cfftxch 15 Gleanings from the Dioceses 8, 9 Michaelmas Term at Oxford 10 The Town Parson 10 Monks- Lyonness. Serial Story. By CECIL ADAIR. 6 Clerical Poverty: A Remedy. By Rev. H HUNTER PARKER, M.A. 16 Itome Gardening 16 The Church and the Famine: Innocents' Day Collections 12 New Novels < t g Church Family Talk 3 Church News 18 Save the Children 11 Letters to the Editor 13

NODI ON. --+- CRONFA GANOLOG. YN ol yr hysbysrwydd a gyhoedd- wyd gennym yr wythnos ddiwedd- af, gwneir Apel yn fuan ar ran yr Eglwys am X150,000 y flwyddyn i gario ei gwaith mawr ymlaen. Ni ddylai'r swm uchod fod uwchlaw gallu'r Eglwys i'w sierhau. Y mae llawer 0 gyfoethogion yn aelodau o'r Eglwys yng Nghymru, a gwna y mwyafrif ohonynt yn ddiau gyf- I rannn'n helaeth. Ond bydd yn ofynnol inni wylied rhag ymddi- bynnu ar gyfoethogion. Ni sicrheir Y. swm uchod heb drefniad rheol- aidd a pharhaus ymhob plwyf. Efallai y codir ef am flwyddyn lieu ddwy drwy apeliadau cyhoeddus. Ond os yw'r Eglwys am sierh-au y swm yma yn incwm blynyddol, bydd yn angenrheidiol ewblhau trefniadau ymhob plwyf ar gyfer hynny. Ac yn y fan hon, cyfarfyddir ag anhawster pwysig. Cwblhawyd tref niadau ychydyg amser yn 61 i bob plwyf fod yn gyfrifol am swm neilltuol at dreul- iadau Esgobaethol. Ai y bwriad yw oodi dwy gronfa ar wahan, un ar gyfer yr Esgobaeth, ac un arall ar gyfer Cronfa Ganolog yr Eglwys? Diameu fod ystyriaeth briodol wedi ei roddi i hyn gan y rhai sydd ar cyfrifoldeb arnynt, ac nid oes amheuaeth am eu cymhwys- terau i farnu beth sydd oreu. Ond nid ydym ni yn hoffi dwy wahanol gronfa. Nid ydym yn sicr nad trefniad gwell-i weithio vn flyn- yddol—fyddai gosod cyfrano'r swm iichod, ar gyfer pob El sgoba-eth; i'r gyfran hon gael ei hychwanegit at gronfapr Es^obaeth; ale yna i ofyn i bob plwyf gyfrannu at yr un Gronfa Fawr. Yr ydym, beth bynnag, yn argyhoeddedig mai camgymeriad fyddai oeisio codi dwy gronfa i hyrwyddo, i bob pwr- pas ymarferol, yr un gwaith.

HYDER. Yr ydym yn hyderus y llwyddir i gyrraedd y nod a amcenir ato os gweithredir ar y llinellau priodol. Ni ellir dweyd fod cyfangorff Eglwyswyr yn y gorffennol wedi cyflawni eu dyletswydd ynglyn a chyfraniadau gwirfoddol i'r gradd- au a ddylasent. Bodolai rhesymau am hynny. Credai'r rhan fwyaf, oherwydd fod yr Eglwys wedi ei gwaddoli, nad oedd angen am gyfraniadau gwirfoddol. Ym- t,Y orffwysem ar haelioni ein tadau. Ac efallai fod rhy ychydig o ddysgu'r ddyletswydd Gristion- ogol 0 elusengarweh yn ein mysg. Mae cyfrannu at achos Duw, yn ol ein sefyllfa, nid yn unig yn fraint, ond yn un o'r dyletswyddau rhwymedig ar Gristionogion. Nid oes angen ymddiheuro pan gy- hoeddir y gasgl at y saint." Gwelsom offeiriaid cyn hyn yn gwrido wrth gyhoeddi casgliad. Ni ddylai hyn fod. Rhodder lie am- lycach i gyfrannu ymhlith dylet- s.wyddau y Cristion. Fe symudir hefyd, gobeithio, y rhan fwyaf o'r anomalies a oerai ffydd llawer. Bydd gwaith a chyflogyn fwy cym- hesur. Ac yn bendifaddeu, rhoddir mwy o bwys ar gymhwysder arben- nig at waith y Weinidogaeth. Ffrwyth hyn oil fydd creu mwy o gydymdeimlad. Os sicrheir cydym- deimlad Eglwyswyr ni raid pryderu am lwyddiant y Gronfa.

OEDI HEDDWCH. Achosir gryn anesmwythter yn y wlad hon ac yn Ffrainc gan anni- bendod America yn arwyddo Cy- tundeb Heddwch Versailles. Tra'r erys y drws yn agored ni phall Germani a chodi man gwerylon ac anhawsterau allant arwain i ffrwg- wd nin. Gosoda America trwy ei hwyrfrydigrwydd—achosir, meddir, gan deimladau personol yn erbyn yr Arlywydd—sefyllfa wleidyddol holl Ewrob mewn perygl. Dyna fu achos ymweliad sydyn Clemenceau a Llundain yr wythnos ddiweddaf. Cynhaliwyd cyfres o gynhadleddau pwysig yn ystod ei arosiad. Pen- derfynwyd gofyn i America—mewn iaith ddiplomataidd—i ddweyd a yw yn bwriadu arwyddo'r Cytundeb ai peidio. 'Ff urfiwyd Cyngor newydd i weithredu yn y cyfamser a phob pwnc a gyfyd, sef Prif-weini- dogion Prydain, Ffrainc ac Itali, ynghyd a chynrychiclydd America os dewisa benodi un. Penodwyd Cyngor Milwrol hefyd, gyda Mar- shal Foeh yn gadeirydd iddo. Am- lwg yw oddiwrth y trefniadau hyn y cymerir gwedd ddifrifol ar y sefyllfa. Byddai yn drueni, ar ol i America roddi gwasanaeth mor ardderchog yn ystod y rhyfel, i gecru ymhlith ei gwleidyddwyr ynghylch manylion, arwain Ewrob etb'a goele-erth. j

Y BOLSHIES. Dyma'r enw a roddir ar y rhai sy mewn awdurdod heddyw yn Rwsia. Ceir dosbarth lliosog yn y wlad hon mewn cydymdeimlad a hwy, ac y maent yn ddiwyd yn ceisio hud-ddenu gweithwyr Prydain i fabwysiadu llyw- odraeth gyffelyb. Hanfod Bol- sheficiaeth yw awdurdod i saethu a llofruddio pob dyn sydd ar ion. Mwyniant di-feth yw hyn gan lawer o—o ddynion fu agos inni ddweyd--o.s oedwir eu crwyn hwy yn ddianaf. Cred llawer yn y polisi hwn os gwrthwynebwyr a lofruddir. Yr hyn a wna y o-yfundrefn hon yn annymunol yw, efallai mai eich twrn chwi fydd y nesaf i gael eich llofruddio. Ni fu'r Kaiser yn ei holl ogoniant yn gymaint o deyrn yn Germani ag yw Lenin heddyw yn Rwsia. Ni symuda efe o'i dy heb osgordd-lu o filwyr i'w am- h ddiffyn. Dan ei lywodraeth haiarn- aidd gorfodir y gweithwyr i weithio saith diwrnod yr wythnos, ac un- awr-ar-ddeg bob dydd. Pan god- odd gweithwyr yn Petrograd ar streic y dydd o'r blaen, gyrrwyd hwy'n ol at eu gwaith gyda Machine-guns, a thaflwyd eu har- weinwyr yn ddiseremoni i garchar. Y democrat, mewn awdurdod, yw y gormeswr pennaf. Priodol yw i weithwyr Prydain ystyried yn bwyllog yr iau a geisir roddi ar eu hysgwyddau gan ddosbarth o'u har- weinwyr.

SAESON YN CANU TONAU CYMREIG. Byd rhyfedd, oriog, anwadol yw hwn. Y chydig flynyddoedd yn ol daeth Hit sydyn dros Gymru i esgy- muno hen alawon Oymreig eu har- ddull o'i hjjddoliad cysegredig. Bu Saeson—cerddorion da-yn tincera cymaint ar rai ohonynt nes eu troi yn ddiflas. Ond yn ddiweddar rhoddir prydles newydd iddynt, ac enillant eu bri cyntefig. A'r hyn sy'n synod yw fod y Saeson wedi syrthio mewn ffansi a hwynt. Y nos Sul o'r blaen yr oeddym yn St. Martin's-in-the-Fields, Trafalgar Square--a g&dawer inni ddweyd yn y fan hon inni o'r bron fethu a chael eisteddle. Cor o ddynion sy'n yr Eglwys anferth hon, a phawb yn canu'n unsain. A canu'n dda yr oeddynt. Ac i'n syndod, cyhoedd- odd yr offeiriad y cenid yr emyn nesaf i don Gymreig. Hyfrydol oedd. Ond ni allwn longyfarch y Saeson ar ganu ton Gymreig. Nid ton hawdd i'w chanu'n dda, mae'ii wir, yw "Hyfrydol," ac ychydig o amcan at ei chanu'n briodol oedd gan y gynulleidfa. Gall y Saeson ganu eu tonau priodol eu hunain yn eithaf, a gall y Cymry ganu eu tonau'n dda, ond ni chlywsom eto ganu boddhaol pan geisia'r naill genedl ganu tonau'r genedl arall. Gwell yw i bob cenedl gadw at ei .thonau ei hun. Clywsom, fodd bynnag, yr wythnos hon, i Esgob newydd Caer fawr fwynhau Aber- ystwyth yn un 0 eglwysi Seisnig Birkenhead y Sul o'r blaen. Ond o ran hynny, gwyr Penbedw rbyw- beth am ganu Cymreig.