Y Llan

t Contents. PAGE "CYMRU LAN, CYMRU Low (dan Canon Lewis) 4: COLOPN YR YSGOL SUL (Gan y Parch. J. T. Davies, M.A.) 4 COLOFN Y BEIRDD (dan Olygiaeth Ap Ceredigion) 17 GWASANAETH NODEDIG YN Eglwys LLANFAELEa 20 SWANSEA AND District 2 VALE of Clwyd NOTES 2 NOTES FROM' RADNOR 2 PROBLEMS OF LIFE. By the Rev. R. J. CAMPBELL, D.D. 11 THE BOOK WINDOW: The Diverting Memories and Experiences of a British Diplomat. By ELIOT Buckram 5 LITERARY LIGHTS OF THE NINE- TEENTH CENTURY. IX. Bulwer- Lytton. By "Mobioe" Gerard. M; M II Prevention of Strikes. 10 In the Commons: Aliens, Coal and Russia 11 Talbot House Settlement: a Good Work 15 The Queen and Motherhood 13 Bishop of St. Albans' Retirement: FareweU Address 7 Pulpit Interchange: Important Letters7 Prayer. By the Bight Rev. Bishop Mont- gomery 12 A Call to Battle Student Christian Movement 12 Our Pulpit: The Symmetry of the Christian Church. By the Right Rev. Bishop Frodsham 12 Sermon Outlines. By the Rev. Canon J. H. B. MASTERMAN o- 12 Monks-Lyonness: Serial Story. By CECIL Adair 6 j- New Novels 5 Bath and Wells Diocese: Quickening Parish Life 14 London Jews Society 15 World History Lord Bryce's Lecture 7 Letters to the Editor 9

-+-- TREFNU'R TY. DEALLWN oddi wrth rai o'r papurau dyddiol, y cynhaliwyd cyfarfod pwysig o Gorff y Cyn- rychiolwyr yn y ddinas hon ddydd Iau diweddaf. Rhyw fore, deffry'r Eglwys i sylweddolifod ganddi hitlia 11 newydd iadur syrn gwylio ei symudiadau, ac yn cymryd diddor- deb yn ei gweithrediadau. Yn y gorffennol, ychydig a hanes gwaith C-o rff y Cynrychiolwyr a gyhoedd- wyd, a hynny am resymau digonol. Dyma'r Corff sy'n gofalu am sefyllfa ariannol yr Eglwys, a mawr hoffem weled enw mwy addas wedi ei dd-ewis iddo. Ond enw ai peidio, nid yw ei waith yn ronyn llai pwysig na gwaith Corff y Llyw- odraethwyr, ynghylch yr hwn y mae y cyhoedd wedi dysgu llawer, Yn ein rhifynnau dyfodol, eglurir gan yr Esgob Owe-n y rhesymau a achosodd iddo ef yn bersonol ym- fodloni i dderbyn. telerau ariannol y Llywodraeth drwy'r Welsh Church (Temporalities) Act. Gan ddatgan barn un heb fod yn y gyfrinach, yr ydym wedi con- demnio derbyniad telerau'r Llyw- odraeth, > Os oes rhywun yn gwybod am y drafodaeth honno c'r cylch cyfrin, yr Esgob Owen yw hwnnw. Pan godir y Hen yn ein colofnau yr wythnosfeu nesaf gan ei Arglwyddiaetli, bydd yn bwysig i bob Eglwyswr astudio'n fanwl y datganiadau a wneir, a ffiurfio barn bwyllog arnynt, a'r farn honno Wedi ei seilia ar y goleuni ycliwan- egol a roddir.

CYFLOGALT CLERIGWYR. Ysbeiliodd y Llywodraeth banner" can mil o bunnau bob blwyddyn oddiar yr Eglwys. Yn y eyfarfod a grybwyllwyd amdano uchod (ymddibynwn ar gywirdeb adrodd- iadau y newyddiaduron Saesneg) penderfynwyd apelio i'r wlad am £ 150,000 bob blwyddyn, yn flaenaf ac yn bennaf, i sicrhau cyfiogau rhesymol i'r clerigwyr. Ni ofynir gormod. Cyn i'r Llywodraetli ladrata banner can mil bob blwydd- yn, yr oedd cvflogau cannoedd o glerigwyr yn gywilyddus. Tu allan i'r cylch offeiriadol; yehydig a wyddis am galedi a hunan-aberth teuluoedd clerigwyr. Ae i wneuthur y drwg yn waeth, credai y lliaws eu bod yn byw mewn llawnder. Ni allent, oherwydd eu swydd, ddweyd eu bod yn dlawd; gwell oedd ganddynt ddioddef yn ddistaw. Nid yw hyn yn gywir am yr oil; ond rhy wir yw am nifer liosog. Beth yw'r rheswm mai anfynych y codir offeiriad o'r persondy? Un rheswm yw eu bod yn credu mai digon i un genhedl- aeth 0'1' teulu yw profi caledi byw. Ni allai tad na mam yn onest gymell ei blentyn i dderbyn urddau Sanctaidd oherwydd ei brofiad personol ehwerw. Gwir y dylai pob ymgeisydd am yr offeiriadaeth gael ei gymell i'r swydd gan ystyr- y n iaethau uwch 11a sicrhau safle fydol gysurus; ond ar yr un pryd, ofer yw disgwyl i neb fyned a'i lygaid yn agored i ymgeisio hyd yn oed am y Weinidogaeth os na ddiogelir ef rhag dioddef a gwasgfeuon byd. Llawenydd inni gan hynny yw deall mai sicrhau cyfiogau cymwys i'r clerigwyr fydd y prif nod i ymgyrraedd ato yn yr apel a gyhoeddir ar fyrder. Rhaid fydd gofalu y cedwir ef yn brif nod.

ATGYWJSIRIO PERSONDAI. Nid llawer llai pwysig yw gwneuthur trefniadau mwy bodd- haol ynglyn ago atgyweirio person- dai. Cydnebydd pawb er's llawer blwyddyn fod y drefn bresennol yn waradwydd i'r Eglwys, ac nid ychydig o anghlod yw.iddi ymfod- loni heb wneuthur unrhyw welliant hyd nes y Dadsefydlwyd hi. Bydd yn newydd da i bob offeiriad ddeall y bwriada Corff y Cynrychiolwyr ymafiyd yn y cwestiwn llosg hwn bellach o ddifrif. Gorfodwyd personiaid i fyw mewn palasdai, llawer rhy helaeth i'w hanghenion, a gorfodid hwy i'w cynnal mewn 140 adgyweiriad priodol. Nid yw ond peth cyffredin i offeiriaid ga,el eu gorfodi i dalu cant neu ddau o bunnau ar yr adgyweiriadau hyn. Mewn llawer enghraifft y gwyddom amdani, y mae'r baich wedi bod yn llethol. Ac wrth gwrs, cyfrifir y cant neu ddau yn ei gyflog, a gorfddir ef i dalu trethi ac Income Tax. arnynt Y raae yn syndod fed yr offeiriaid wedi gallu parhau mor amyneddgar a thawel 0 dan y fath gamwri. Da wdi wedd ar y drefn ffol bellach, ac yr ydym yn sicr y bydd i'r gwyr craff sydd ar Goi-ff y Cynrychiolwyr dynnu cyn- llun allan fydd yndêg i'r offeiriaid ac yn gyfiawn i'r Eglwys.

ARWYDDION CALONOGOL. Ar waethaf cynllwynion gelyn. ion yr Eglwys, credwn fod dyfodol jdisgleiriaoh iddi ym mhob ystyr na fu yn hanes neb sydd heddyw'n fyw. Er mor anghyfiawn yw erledigaeth, ac er mor anodd ei cldwyn, ni welsom ond daioni yn deilliaw ohono. Y mae plant ffyddlon yr Eglwys yn codi'n un-' fryd i wneuthur mwy nag iawn am y niwed y ceisiodd ei gelynion achosi iddi. Fel pob hen beiriant, mae arni angen am lawer o ddiwyg- iadau, ond cymerir yr oil mewn Haw er eu dwyn oddi amgylch, ond inni oil fod yn amyneddgar ac yn unol. Nid mewn blwyddyn na dwy y cwbllieir y cyfan sy'n angen- rheidiol, ond y mae deiliaid yr Eglwys, yn lien ac yn lleyg, yn benderfynol i unioni pob anwas- tadrwydd, ac i ddwyn hen Eglwys y wlad i fod eto yr offeryn mwyaf effeithiol i, ddyrchafu dyn ac i fod yn gyfrwng y moliant perffeithiaf i Dduw.

EGLWYSI CYMRAEG LLOEGR. Nid cariad newydd o'n heiddom yw ein diddordeb yn Eglwysi Oymraeg Lloegr. Ers blynydd- oedd bellach yr ydym wedi dadleu dros eu dwyn yn fwy uniongyrchol o dan aden yr Eglwys yng N g-hym- iru. A mwyaf ydym yn ymgyd- nabyddu a hwynt, mwyaf byw y teimlwn yr angen. Braidd y cred- wn fod gan Eglwyswyr Cymru y ddirnadaeth leiaf, mor boblogaidd yw Eglwysi Cymraeg Llundain. Llenwir rhai ohonfnt gan Eglwys- wyr pybyr, gweithgar, ac effro. Ac ni raid ond ym wel-ed a'r festri ar ddiwedd y gwasanaeth i ganfod fod eu diddordeb yn cymryd ffurf sylweddol. Nid yw ond teg dweyd, er inni 0 dro i dro ymweled ag ugeiniau o Eglwysi yng Nghymru, na welsom yn yr un ohonynt offrymau mor anrhydeddus ag yn Eglwysi Llundain. Onid yw yn bosibl dyfod a hwy i gyffyrddiad agosach a'r Earn Eglwys ? A oes rhwystr gwirion- eddol i'w rhannu rhwng Esgob- aethau Cymru ?,Ag eithrio efallai dwy ohonynt, un yn Llundain a*T llall yn Lerpwl, credwn nad oes. Nid yw yn glod o gwbl i'r Eglwys fod Eglwys Gymraeg Manceinion, ers misoedd lawer, heb wasanaeth offeiriad. Beth fyddai'r fantai? o'u dwyn i berthynas agosach a'r I y JEglwys yiig Nghymru? Hyn: gellid trefnu i offeiriad ieuanc fyned i wasanaethu iddynt a chyf- rif y gwasanaeth hwnnw iddo fel gwasanaeth yn un o'r Esgobaethau Cymreig; mabwysiadu cynllun Esgob Bangor ynglyn ag Eglwys Gymraeg Patagonia. Gyda Haw, nid yw ond teg nodi fod Esgob Bangor wedi dangos mwy o ddidd- ordeb ymarferol yn Eglwysi Cym- raeg Llundain na'r un o'i frodyr. Byddai cynllun cyffelyb, pe mab- wysiedid ef ynglyn a'r oil ohonynt yn Lloegr; vn symbyliad o'r mwyaf i'r JEglwysi hyn, ac yn galondid iddynt i ddyfal-barhau gyda'r gwaith rhagorol a gyflawnir gan- ddynt.