Y Llan

MOSTYN. Mae gan bob plwyf bron, ond hwo, rywun ag sydd yn 'gysfenu i'r Wasg,' chwedl John Aelod Jones yn y 'Di-eflait. Mae Rasmws Jones yn un, loan Benddu yn y Hall, Hen Golier, Northman, Simon Llwyd, Isallt, Marlais, Talanton, Garmon, Giraldus, Ionawr, Sawelian, Pontarddulais, C/feiliog, Creidiol, Hendygwyn ar-Daf, &c., yn y IIeill, a'r Capten yn gofalu am y plwyf mawr, sef y mor ond am Mostyn, mae mor ddinod ac mor ddison-am-dano a phe buasai yn nghanolbarth Affrica, neu yn nghanol tref Caerfyrddin. A'r hyn a'm cynhyrfodd i ysgrifenu heddyw yw yr aw- grym gan 'Sylwedydd yn eich rbifyn di- weddaf fod Abigail yn bwriadu 4 dyfod allan' a threulio ei horiau hamddenol i 4 gysfenu i'r Wasg,' a chredaf y bydd hyn 9 yn gaffaeliad nid bychan i'r LLAN, oblegii credaf mai hwn yw un o ddiffygion llwvdd- iant y LLAN, sef prinder gohebyddion newyddion lleol. Anhawdd genyf gredu fod neb yn derbyn y LLAN oherwydd godid- owgrwydd y pregethau a gyhoeddir yn ei cholofnau. A dweyd y gwir i chwi, fy marn i yw nas gwelir Uwyddiant priodol ar y. Wasg hyd nes y eymerwii ni fel merched ein rhan yn y gwaith, ac wn i am ddim a all fod yn rhwystr i ni hawlio ein lie yn y gwaith hwn, fel ymhob cyfeiriad arall. Mae y byd wedi ei argyhoeddi eisoes fod ein cynorthwy ni yn angenrheidiol er Ilwyddiant llawer cangen mewn celfyddyd, fel meddygesau, nurses,' gwarcheidwaid ac os yn y canghenau yna, paham lai fel bar-gyfreithwyr, aelodau Seneddol, &c. ? Ac fel cefnogwyr y Wasg, mae llawer o'n rbyw ni yn enwog, yn enwedig fel ffug- chwedleuwyr, ac mi gawn wel'd beth fedr Abigail a minau wneyd yn y cyfeiriad hwn. A allwn ni sylweddoli yr hynta ddywed y '♦Saeson am danom, sef 4 If you want any- thing done with any amount of success the women are the men to do it.' Ond dyma fi wedi crwydro ymhell oddiwrth y testyn, ac mi glywaf ryw hen lane yn sibrwd, Dyna eich arferiad chwi, fel merched.' Ac er bod yn 4 true to nature,' ryw ychydig o hanes yr hyn a gymer le yn y plwyf fydd genyf fi i'w osod ger eich bron, a hyny yn y dull a ddefnyddiwn ni pan ynfeyfarfod a'n gilydd am I ymgorn." Ac i ddechreu, y Sul o'r blaen oedd Sul rhanu gwobrwyon (llyfr- au) yn yr Ysgol Sul, hyny yw, Ysgolion Sul y plwyf, oblegid mae yn y plwyf hwn dair Ysgol Sul, sef y Fam a dwy ferch. Mae gan yr hen Fam tua dau gant a haner o blant, ac mae gan y ferch henaf tua thri- ugain, a chan y llall tua haner cant. Yn mhl yf Mostyn mae yna ddeuddeg a deugain o Suliau yn y flwyddyn, a chii peb aelod o'r Y sgol Sul a fydd yn bresenol bob Sul lyfr, ac hefyd bob un a fo wedi colli ond un Sul trwy y flwyddyn. Cafwyd fod yna tua thriugain a deg wedi bod yn bresenol bob Sul trwy'r flwyddyn, ac yr oedd arnryw nad oeddynt wedi colli un Sul er's tair blynedd. Mae hyn yn sfarad yn uchel am y pwys a rydd pobl Mostyn ar werthfawredd yr Ysgol Sul. Fel rheol, rhenir y gwobrwyon gan Arglwydd Mostyn, ond oherwydd afiechyd, rhwystrwyd ei arglwyddiaeth, a llanwyd ei le gan Arglwyddes Mostyn a'i mab hynaf. Yn yatod y cyfarfod cafwyd anerchiadau gan Mr William Roberts, yr arolygwr; Canon Jones, a'r Parch Silas Evans, Llan- elwy, yr hwn a ddigwyddodd fod yma yn 'bwrw Sul.' Eleni, trwy garedigrwydd rhyw gyfaill neu gyfeilles, rhoddwyd gwobr arbenig i'r ddau neu y ddwy a adroddodd y nifer luosocaf o adnodau ar gof yn ystod y flwyddyn. Syrthiodd y gwobrwyon hyn eleni i Miss Hannah Maria Jones, Shop Goch, yr hon a adroddodd dros fil o adnod- au, a M'ss Prudence Roberts, Glanydon House, yr hon a adroddodd yn agos i naw cant o adnodau. Nos Fercher diweddaf oedd noson bwysig yn hanes Mostyn, gan i'r warden- iaid roddi swper i'r cor canu. Am saith o'r gloch ymgynullodd yr holl aelodau perth- ynol i'r cor canu yn yr holl blwyf yn yr Ysgoldy Genedlaethol, lie y cafwyd y byrddau wedi eu gorlwytho a phob ryw fath o ddanteithion, as ar ol gwneyd cyf- iawnder a hwynt, treuliwyd y gweddill o'r hwyr mewn areithio, canu, chwareu, difyr gampiau, &c. Yr oedd yn biesenol y Canon Jones a'r Parch William Williams, ynghyd a swyddogion yr Eglwys, Mr Roberts, warden Eglwysig; Mri Barratt, Reveley, Hawkyard, Newbold, T. Jones, organydd y « Mission Room,' a L. P. Jones, organydd Eglwys y Plwyf. Yr oedd y nifer oil tua thriugain a deg, a threuliwyd noson ddi- 0 fyrus dros ben. Treuliwyd noson gyffelyb yn Whitford, y plwyf cyfagos, yr wythnos ddiweddaf, pan y gwahoddodd y Ficer a Mrs Davies aelod- au y cor canu i swper. Yma hefyd cafwyd pob danteithion ag y gallai arian a chared- igrwydd eu pwrcasu wedi eu darparu ar gyfer y gwahoddedigion, a threuliwyd noson ddifyrus dros ben. Mae yn llaweu genym fod pethau yn myned ar gynydd mor gyflym yn yr hen blwyf enwog hwn. Cofcs genym yr adeg pan y gallesid cludo holl aelodau y cor canu oddiyma i'r lleuad mewn hansom cabt heb ofni y buasent yn sathru traed eu gilydd, ond yn awr byddai rhaid cael special train i'w cludo. Nos Iau diweddaf, cafodd trigolion y plwyf wledd arall trwy i'r ficer, y Parch John Davies, roddi iddynt magic lantern entertainment, sef golygfeydd yn ngwlad Canaan. Cyn terfynu, os goddcfwch i mi droi at fater arall, ac os na wnaf hyn nis gallaf fod yn 'true to nature.' Gwelais yn y papyr newydd ddarfod i'r Parch Barrow Williams yn ei araeth yn Rhiwabon ddoe, mewn 'Conference of the Ruabon Evaugelical Churches,'wneyd cyfeiriad at yr helynt yn Esgobaeth Llanelwy; ac wrth ddarllen yr hanes daeth geiriau Nicander i'm cof. Mae'n debyg ddarfod i ryw Samaritan anfon ham yn rhodd i Nicander, a chydnabyddodd y bardd y rhodd fel hyn 4 Derbyniais yr ham, Oherwydd paham 'Rwy'n dra diolchgar.' Ac felly ninau. Yr ydym ninau fel Eg- lwyswyr ac Eglwys-wragedd yn era diolch- gar i Mr Barrow Williams am ei gydym- deimlad, a'i gynyg i'n cynorthwyo, ond byddem yn fwy tra diolchgar iddo pe gofalai ef am ei bethau ei hun, gan adael llonydd i Esgob Llanelwy a'i glerigwyr. Mae gan y Sieson ryw frawddeg fer ag sydd yn taro i Mr Williams i'r dim. Nid yw ar ein cof ar hyn o bryd hwyrach ei fod ef yu ei chofio. Od felly, aed drosti rhyngddo ag ef ei hun, ac os bydd ar Esgob Llanelwy eisieu benthyg berfa gan y Corff, pur debyg y gwna anfon gair i'r perwyl hyny at y Cyfarfod Misol, neu y County Council,' neu pwy bynag sydd ag awdurdod i roddi benthyg tools y Corff; a hyd hyny digon i bob berfa ei llwyth ei hun. Beth bynag, dyna farn-Betsy Jones.

PENMORFA. Yn Eglwys Sant Beuno mae pregethau yn cael eu traddodi bob nos Fercher, gan amryw offeiriaid ar wahanol bynciau neillduol. Bu y Parch John Jenkins, Porthmadog, yma nos Fercher, y 12fed, yn traddodi ei bregeth addysgiadol ar Fedydd. Ar y 19eg, cawsom y pleser o wrando ar y Parch Richard Williams, Beddgelert, yn pregethu ar ddirwest. Ar y 26ain, ein Rheithor oedd yma yn pregethu y pwnc oedd ganddo ef oedd Arddodiad Dwylaw neu Gonffirmasiwn. Dylem nodi hefyd fod yr un pregethau yn cael eu tra- ddodi yn yr Eglwysi ereill yn y plwyf, sef Garn-Dolbenmaen, nos Fawrth, a Phrenteg nos lau. Y bregeth nesaf fydd ar y Cymun Bendigaid gan y Parch J. Lloyd Jones, Rheithor Cricieth. Yn yr Eglwys uchod ar y 22ain, fe unwyd mewn gl&n briodls John Jones a Jane Pierce, Ty'ndwr, Garn-Dolbenmaen. Gweinyddwyd y gwasanaeth gan y Parchn. W. E. Jones a B. Jones-Evans. Bwriedir sefydlu llyfrgell yn yr ysgol ddyddiol mor gynted ag bydd modd. Gobeithio y bydd i'n pobl ieuainc gymeryd mantais o'r cyfleusdra godidog hwn i dreulio eu horiau hamddenol mewn modd defnyddiol.

DEONIAETH LLANBEDR. Cynhaliwyd cyfarfod o'r ddeoniaeth uchod yn y Ficerdy ddydd Mawrth, Ionawr 18fed, y Deon Gwladol yn llywyddu. Ar ol dar- llen Ephesiaid v., ynghyd a sylwadau adeil- adol ami, symudwyd ymlaen at brif faterion y cyfarfod. Y ddau brif bethau oeddynt- yn gyntaf, ystyried y moddion goreu i hy- fforddi y bobl yn hanes yr Eglwys, ynghyd ag apwyntio pwyllgcr ymhob plwyf i weith- redu. Derbyniwyd ymddiswyddiad Mr Frank Lloyd, Bryn, y diweddar ysgriferi- ydd, gyda gofid, tra ar yr un pryd rhodd- wyd diolchgarwoh gwresocaf iddo am ei ym- drechion o blaid amddiffyniad yr Eglwys yn y gorphenol. Apwyntiwyd Mr Arthur Lloyd, Dolgwm House, i lanw y swydd yn y dyfodol. Yn ail, sef dwyn Cwmni y Wasg Eglwysig Gymreig i sylw y cyfarfod. Gwnaethpwyd hyny gan y Proffeswr Cam- ber Will iains-diolch i'r Deon Gwladol am sicrhau ei bresenoldeb-mewn modd mor ddeniadol a deheuig, ac eto yn effeithiol. Cawsom ar ddeall ganddo yr anmhosibl rwydd o argraffu y LLAN a'r Haul fel yn bresenol, ae mai yr unig obaith o'u parhad oedd yn ffurfiad a gweithrediad y cwmni presrnol. Derbyniwyd ei awgrymiadau yn wresog neillduol gan y cyfarfod, ac yn gan- lynol cymerwyd cyfranau yn y cwmni new- ydd gan Bettws Bledrws, Cellan, Llangybi a Llanfair, Llanbedr-pont Stephan, a Pen- careg. Gobeithio y gwelir yn fuan enwau y plwyfydd ereill yn y ddeoniaeth wedi dilyn esiampl y rhai uchod. Nid oes yr un amheuaeth, os gwna pawb eu goreu, na fydd i'r anturiaeth hon droi allan yn Ilwydd- iant perffaitb. Yrydym o dan rwymau i gydnabod gweithgarwch diflino ynghyd ag ymdrechion parhaus Proffeswr Camber- Williams o blaid llenyddiaeth Eglwysig, ac yn enwedig felly mewn perthynas i'r antur- iaeth hon. Sicr gredaf fod llygaid holl Eglwyswyr ein gwlad yn edrych gyda bodd- had ar gychwyniad yr anturiaeth, a'u teiml- adau yn llawn o frwdfrydedd, gan lwyr obeithio iddi fyned ymlaen yn llwyddianus, a chyraedd yn y dyfodol, os ymhell, uchaf- bwynt dymuniadau eu hewyllyswyr goreu.

A A A a===-=====aA=AæÆa Begin work early t ««iil|| ^|P if you want to; but in ► any case you won't have ||H>- xrn work *ate y°u use III' ( m C* 1 1L*4- Sunlight p J 5oar» ^jjj because it washes clothes quickly. Use Sun- [jj1^ Sight Soap next washing day and you will know what easy washing means. -«J!l|[ |!I"" iiii Less Labour. )1111" Greater Comfort. -Ulilj 111* #??TT¥T TW TT T TTTTT TTTTT#

PWN YR OFFEIRIAID BETH ALL Y LLEYGWYR WNEYD. At Olygydd y 11 Llan a'r Dywysogaeth." SYR,—Mae eich sylwadau yn y LLAN yn ddiweddar yn amserol a phwrpasol ar y testyn uchod, ac os oes rhyw faint o gyd- ymdeimlad a'u gwcinidogion yn aros yn mynwes ein pobl, diau y gwnant eu goren i ysgafnhau ein beichiau, ac hetyd i chwyddo ein cyflogau isd. Ond rhaid i mi ddweyd y gwir yn onest, ofnaf nad yw ein pobl yn g falu botwm corn am ein sefyllfa. Mae eithriadan rhagorol Diolch am danynt. Ond, a siar. d yn gyffredinol, policy ein pobl yw, Yspeiliwch yr Aiphtiaid Arbedwn ein llcgellau ein hunain gymaint ag a allom, ac ysgafnhawn logelku ein gweinidogion.' Mae y goatyngiad dirfawr yn ein cyflogau yn ddigon gwybyddus i'n pobl, a dylasai y lleygwyr ymhob plwyf fod wedi sefydlu Cronfa Gynorthwyol' ymhell cyn hyn. Efallai y gofynir, Pa beth a all plwyfi cyffredin o weithwyr wneyd i arbed eu gweinidogion ? Atebwn, Llawer ymhob rhyw fodd.' Yn 1. Arbedwch logell dylawd eich gweinid- ogion lawer mwy. Na roddweh eich beichiau arianol ar ysgwyddau y cyfryw, ond dygwch hwy yn Ila wen eich hunain. Pwy sydd yn talu i'r organydd yn eich Eglwys ? Pwy sydd yn talu am lanhau, am oleuo ? Pwy sydd yu talu am lyfrau i'r, Eglwys, i'r cor, a'r Ysgol Sul 1 0 ba. Ie y daw cyfraniadau at Gymdeithas yr i Esgobaeth-.o logell yr offeiriaid, ai o logellau y bob! ? Os bydd eisieu swper i'r cor, a gwledd i'r Ysgol Sul, paham y disgwylir wrth yr. offeiriad a'i wraig, tra mae digon o rai ereill ymhob plwyf i ymgymeryd a'r >nrhydedd, naill ai yn unigol neu mewn cydweithrediad ag ereill? Fel y dywedai Solomon (?) Waeth i mi y geiniog arbedir na'r geiniog a eniPir.' Mewn llawer plwyf, ni wyr ein pobl ond nesaf peth i ddim am gyfranu. i Llogell yr offeiriad-boed wag neu lawn- yw eulbane. Adroddir am filwr ar fwrdd y llong daeth a chorff un o'r llyngeswyr i Loegr i'w gladdu, ei fod yn feddw bob dydd. Pan ofynwyd iddo o ba le yr oedd yn gallu cael diod o hyd, yr ateb oedd, '0, tap the Admiral.' Ymddengys fod corff yr admiral wedi ei roddi mewn barit o wirod, i'r dyben o'i gadw rhag llygru nes d'od i'r lan, ac fod y milwr, yn ei awch am wirod, yn gallu gollnng,, peth o'r gwirod bob dydd. Felly llawer o'n pobl. Os bydd eisieu talu yr organydd, neu am lanhau, neu dwymuo, neu oleuo'r eglwys—'Tap the Admiral' (I Gwaedwch y person '). Os bydd eisieu Llyfrau Gweddi neu lyfrau emYllau-' Tap the Admiral.' Waeth am y gostyngiad o 32 y cant yn ei gyflog, waeth am ei drethi ychwanegol, waeth am y plant sydd a'u haddyst; yn cohtio iddo lOOp yn y fivvydf,iyti -Tap the Admiral.' Wel, dyn a'n proposition cyntaf, 'Arbedwch eich gweinidogion,' 2. Ymhob plwyf o'r bron gsllai y bobl gadw y Persondy mewn repairs. Rai o'r dyddjau nesaf yma bydd fy mhum' mlynedd i ar ben, a bydd y diocesan surveyor yn galw yma. Er fy holl ofal gyda'r Persondy, mae yn debyg y bydd raid i mi wario 50p arno cyn pen chwe1 mia. Yr wyf yn crynu wrth feddwl am hyn. Beth po buasai yr Eglwyswyr yn y plwyf yma wedi cychwn cronfa at hyn bum' mlynedd yn ol, trwy gyfraniadau misol, a'r rhai hyn wedi eu buddsoddi yn y 'Savings' Bank.' Gallasent yn hawdd gyfranu deg swllt yn y mis at hyn, yn ychwanegol at y casgliadau ereill. Buasai ganddynt erbyn hyn 32p 103 i sirioli calon ei ficer tlawd ar ymweliad y surveyor. Yn lie hyny, disgyn y baich hwn i gyd arnaf fi, ac efallai (I Canys yn nghanol ein bywyd yr ydym mewn angeu ') efallai mai cyn pen yr wythnos ar ol talu y 50p y bydd raid gadael y 4 daearol dy' i ryw un arall i fwynhau arian fy ngweddw dlawd a'm hamddifaid Yn enw tegweh a chysondeb, dylai yr Eglwyswyr ymhob plwyf ofalu am y Persondai. 3. Mae llawer wedi ei ysgrifenu ar y trethi, ond nid gormod. Ond beth am y fees diderfyn yma? Pan ddaethum yn Ficer plwyf Llan-yn-y-byd bum' mlynedd yn ol, bu agos i ysgrifenydd yr Esgob, a'i | registrar, a'i sealer, a'i apparitor, a'i sur- veyor, &c., a'm llethu. Ond b'ai am fy modryb Ann, yr hon sydd bob amser wedi bod cystal a Bank of England i mi, wedi fy llethu: y buaswn. Nid yw degwm plwyf Llan-yn-y-byd heddyw ond 103p, a rhaid i mi dalu 13p am drethi allan o hyn. Eto, pan ddaethum yma bu i'r boneddigion (?) a enwir uchod fy anrhydeddu & bil am 18p. Telais ef bob dimai-t-igltt or wrong; ond mae briw ar fy nghalon hyd heddyw fod yr Eglwys yn gallu trin ei hoffeiriaid mor ddi- dosturi. Beth amser yn ol cyfarfyddais ag offeiriad'a dreuliasai flynyddoedd yn Neheu- Ibarth Affrica. Ymhlith llawer o bethau ereill dyddorol yngtyn a bywyd yr Eglwys j yno, dywedodd na wyr yr offeiriaid yn Nebeubarth Affrica ddim am fees a dilapida- tions. Gofala y wardeniaid am y person- dai, a theimla y cyfreithwyr yn anrhydedd i gael tynu allan y gwahanol bapyrau yn rhad ac am ddim. 4 Wei, bendith ar ben twrneiod Ddeheubarth Affrica,' meddwn inau. Ni ymhelaethwn yr wythnos hon. Bydd hyn yn llawer gormod gan rai o'ch dar- llenwyr. Ond nis gallwn lai na chredu y gall y llinellau hyn fod yn foddion i agor llygaid rhal o'n lleygwyr Cymreig i weled fod yn en cyraedd gyfleusderau i gynorth- wyo eu gweinidogion.—Yr eiddoch, &o., PHILISTIAD.