Y Llan

LLANGENNECH. Gobeithio yr wyf, Mr Gol, eich bod yn parhau yn feddianol o'r un ysbryd maddeu- gar hwnw a ddarfu i chwi ddangos i mi droion yn ol pan yn absenoli fy hun ar du- dalenau os felly, gwn fod croesaw i hen lodger' fel myfi yn rbyw gornel fechan o'n newyddiadur clodwiw. Drwg iawn sydd genyf gyfaddef fod y cant a mil o bethau oedd eisieu arnaf eu cofnodi pan ddanfonais attoch y tro diweddaf wedi cyuyddu bron yn ddauddyblyg fel naa gwn yn iawn pa ben o'r llinyn sydd oreu i ddechreu. Oherwydd mai hwn yw fy 'mhwt' cyntaf eleni i'n wythuosolyn gwerthfawr, goddefwch i mi, Mr Gol., i ddymuno Blwyddyn Newydd Dda i chwi a phawb yu swyddfa'r LLAN, yn ogystal a'n gohebwyr ffyddlawn, ac hefyd i holl ddarllenwyr cyson ein newyddiadur Eglwysig. Da sydd genyf ddywedyd fod yr hen wraig yma a ininati yn feddiaaol ar iecbyd go dda. Ychydig bach o'r natur pwdu sydd yn yr hen lances ar rai amaerau, ond daw yn ol i'w thymer arferol yn fuan os y ca lonyddwch. Pan yn tanio fy mhibell wrth gychwyn i'r talcen un noson yr wyth- nos ddiweddaf gofynais i'r hen wraig a fyddai hi yn foddlawn i mi gymeryd cyfran yn y LLAN efo'r cwmni newydd. Beth ddywedaist, Shon,' meddai, 'rhan o'r LLAN, ai ie. Al ti fydd y dyn yn euog o ddarnio'r LLAN? Nid yd wyf yn credu fod gwell gwerth ceiuiog o newyddion ar uitrhyw bapyr trwy Gymru nag sydd yn y LLAN. Gwelais gan fod fy amser dipyn yn brin mai gwell fuasai i mi gychwyn a'i gadael yn llonydd. Wedi cau y drws a myned rhyw gam neu ddau oddiwrth y ty, clywais y drwa yn cael ei agor, a chan edrych yn ol gwelais ben a gwddf yr hen wraig, rhyw- beth tebyg i estrys, yn ymentyn tuallan i'r drws an waeddi nerth ei cheg I Shon, nid ydwyt i rodd dy drwy tufewn i'r drws yma mwyach os mai rhan o'r LLAN yr ydwyt yn fwriadu dderbyn. Wedi cyraedd gartref boreu dranoeth mawroedd achwyniad Shan, gan ei bod wedi breuddwydlo trwy'r noe fod Shon yn darnio copiau dirifedi o'r LLAN yn ddarnau man, a gwasgaru'r unrhyw ar hyd a lied 1 Pen pella'r greadigaeth.' Ymdrech- ais ddodi'r ben wraig i ddeall fy meddwl pan yn son am gymeryd cyfran yn y LLAN, ond hyd yma 'rwyf wedi methu. Da yw genyf gofnodi y waith yma eto mai parhau yn llewyrchus iawn y mae materion Eglwysig y plwyf uchod, er fod yr un hen swmbwl yn bodoli yma hyd yn hyn, sef prinder lie yn ein Heglwys i ddal y bobl sydd yn tynu yma ar y Sul. Er mor hyfryd oedd bod yn bresenol yn y gwasanaeth nos Sul diweddaf, a chyduno a'r gynulleidfa luosog oedd yn y mawl, a gweddïau ein Heglwys, eto i gyd rhaid i'r 'Hen Golier' gyfaddef fod gweled nifer mawr o bobl yn gorfod dychwelyd yn eu hoi am nad oedd lie iddynt tu fewn, yn peri blinder nid bychan i'w ysbryd. Darllenais llith y Parch W. Howell (Hywel Idloes) yn y LLAN am yr wythnos ddiweddaf, ac yr wyf yn gobeithio y caf y fraint o ddarllen ei pharhad yn y rhifyn ndu rifynau o'n new- yddiadur am yr wythnosau nesaf. Yr wyf yn cofio yn bur dda am yr amser hwnw y cyfeiria Hywel Idloes uto, pan oedd gwasan- aeth bendigedig ein hen Eglwys anwyl ond megis deuawd rhwng yr offeiriad a'r clerc. Diolch am em hundebau corawl a'n gwyliau cerddorol, y rhai sydd wedi ac yn bod o gymaint Ilea i ganiadaeth y cysegr. Yn lie v- ddeuawd yn awr, canfyddir y 'full chorus,' ac onid hyfryd yw ymuno yn nghaniadaeth ein Heglwys a'r gynulleidfa bono sydd yn teiralo mai eu dyledswydd arbenig hwynt yw cymeryl rhan a gwneyd eu goreu yn y rhan gerddorol o'n gwasan- aeth bendigedig. Da genyf ddweyd fod golwg lewyrchus ar syfarfod gweddi y dynion ieuainc ar foreu Sul. Gobeithiaf y bydd iddynt ddal at y gwaith da hwn, oblegid dyma yr unig all- wedd y mae genym hanes am dano oddiar y cread hyd heddyw ag sydd wedi bod yn foddion i agor coffrau trugareddau Duw. Fel hyn yr ysgrifena un am weddi:— Prayer is heaven's torchlight When doubts and fears With darkness cloud our way.' Sul y Cymun oedd y Sul diweddaf gyda ni, Eglwyswyr y plwyf uchod. Daeth nifer da ynghyd i'r gwasanaeth boreuol am 8.30, ac eto am 11 o'r gloch. Bu yma weinyddiad drachefn am chwech yn yr hwyr, pryd y cyfranogodd nifer Iluosog iawn o'r elfeuau sanctaidd. Gwell gan Hen Golier' edrych drwy spectol y Parch T. C. Phillips, Sciwen, ar y gwasanaethau hyn na thrwy eiddo 'Ap Israel' ac ereill. Mor hyfryd yw, onide, yn blygeiniol i ymwneyd a'r Sacrament sanctaidd hon ? Tra bydd iechyd Hen Golier' yn cania- tau, a chyfleusterau yn cael eu hestyn iddo, glynu wrth y gwaaanaethau boreuol hyn a wna. Ond daliwch ymlaen, fy mechgyn anwyl, ar yr ohebiaeth sydd wedi dechreu genych, sef Cymundeb Hwyrol.' Gobeith- io y gWDa gymaint o les i mi ac ereill a ddarfu i'r ohebiaeth hono, I Conffirm. asiwn,' wneyd dro yn ol. Mae rhaid tewi yn awr, Mr Gol., ond goddefwch i mi ddweydfy mod wedi medd- wl lawer gwaith y Suh diweddaf am y vindication hyny o eiddo'r |Pab^|i Arch- esgobion Caergaint a Chaerefrog. Deallaf mai nid yn unig yn diraddio ein Hurddau Sanctaidd y mae, ond haera, tra nad ydym fel aelodau o'r Eglwys Sefydledig yn credu mewnTraws-aylweddiad.neu newidiad sylwedd y bara a'r gwin yn Swper yr Ar- glwydd i wir gorff a gwaed yr Arglwydd Iesu, nad oea yr un buddl ca lies i'r"rhai sydd yn cyfranogi o'r cyfryw trwy ffydd. Fel hyn yr ysgrifena y Pab :—' We say that His true body is present, meaning that what is present on the altar is not some symbol of the body of Christ, but His body itself, the very body which hung on the Cross. What we mean by the real pre- aence is that His body is not present merely figuratively, as if only a figure of itself were what is present really, nor merely virtually, as though some effect of its virtue and power, such as grace, were what is present really, but that the body itself is present.' Amser a balla i mi ysgrifenu rhagor y waith yma, ond yr wyf yn gobeithio y caf gyfle yn fuan eto. Mae'r cant a mil c bethau oedd arnaf eisieu eu cofnodi heb eu cyffwrdd eto. Cewch glywed yn fuan am bob peth sydd yn gwneyd y lIe hwn yn debyg i Llundain. Mae the dear little children of our National Schools' yn rhoddi cyngerdd yn fuan.- Mae Cor Meibion y Llan wedi enill buddugoliaeth.—Mae rheilffordd newydd i'w gosod i lawr, ac i redeg trwy ben pella'r greadigaeth, ac hefyd y mae cyfarfod neill- duol o bwyllgor yr odyn i gymeryd lie.— Hen Golier. PASG. —' 'Oriat a gyfodwyd" (T. Ed wards). a Cyfododd Ef (Owain Alaw), 3c a lie Specimen Copies "Psallwyr Cadeiriol," 2s 6c —Thos. Edwards, St. Martin's, Chester. 614-220

CALEDFWLCH. PRIODAS.-Bydd Mr Ernald Richardson, mab hynaf Mr a Mra Richardson, Glan- brydan Park, yn ymbriodi ar y 9fed o'r mis nesaf a Miss Irene Burges, merch ieu- engaf y Milwriad a'r ddiweddar Anrhyd. Mrs Burges, Parkanaur. Yn Eglwys y Drindod Sanctaidd, Sloane-atreet, Llun- dain, y cymer y briodas le, a dymunaf bob Uwydd a hapusrwydd i'r pair ieuanc. .?AsG.Crist a gyfodwyd (T. Edwards), a "Cyfododd Ef" (Owain Alaw), 3c a li, Specimen Copies Psallwyr Cadeiriol," 2s 62. —Thos. Edwards, St. Martin's, Chester. 615-220

Marchnadoedd yr Wythnos. YD. LERrwL, dydd Mawrth.—Yr oedd y fasnach mewn gwenith yn sefydlog gofynai y gwerthwyr am godiad o Ic y canpwys, gyda galw cymedrol. Blawd yn sefydlog. Ceirch a blawd ceirch yn sefydlog, ond y fasnach yn ddifywyd. Indrawn-yr Americanaidd cyntiysgedig, o 3s 4tc i 3s 5c; Ciuquantica melyn, 48 4c j i 43 4c Galatz, 3s 9c i 33 9c; Odessa, 3a 82c i 3s 9c pys, 58 3c i 5s 31c y ffa Siidaidd, 28 60 i 28s 9c y chwarter. LERPWL, ddydd Gwener. Masnach gadarn mewn gwenith; Califfornaidd, 73 lie i 7d lli Northern newydd, 7a 9kc i 2 78 10c; Kansas, 7s 4c i 78 6c, Ffa Siidaidd, 288 6c i 28s 9c. Ceirch yn gadarn gwyn uewydd, 2a 4c i 2a 7c. 1 melyn, 03 Oc i Os Oc, Indrawn gofyn gweddol, lie yn uwch na dydd Mawrth; 4 cymysg, 3s 5!c i 3s 6c. Blawd 6c yn uwch na ddydd Mawrth. MANCHESTER, dydd lau.-Nifer weddol yn breaenol yn y farohnad y busnes yn gadrn. Cyflenwad gwell o wenith cartref, a 6. y chwarter yn ddrutach. Califfornaidd yn rhatach Americanaidd, 3c y cant yn uwch tansas, 2c y cant yn uwch ar yr wythnos. Blawd yn araf am y prisiau di- weddaf. Ceirch a ffa yn sefydlog. Haidd, js i |c y bwsiel yn ddrutach. Indian corn, lie yn uwch ar yr wythnos. GWAIR A GWELLT. LLUNDAIN, ddydd lau, Cyflenwad gweddol a masnach araf. Prisiau Gwair goreu, 60a i 84a Oc; eto, is-raddol, 50s i 60s clofer goreu, 70a i 97a; eto is- raddol, 50s i 68s; cymysg a sainfoin, 50s i 85s Oc; gwellt, 32s i 39a y llwyth. ANIFEILIAID. SALFORD, ddydd Mawrth.—Masnach dda mewn gwartheg, ond nid oedd y fasnach mewn defaid cystal ag yn y farchnad ddiweddaf. Lloi yr un fath a'r wythnos ddiweddaf. Y prisiau oedd -G wartheg, 412c i 61c defaid, 6c i 8fc wyn, 00 i Oc lloi, 6c i ne y pwys. Yn y farchnad :-Gwartheg, 2836 defaid, 9384 lloi, 127. LLUNDAIN, ddydd lau. Gwartheg, 2a 4c i 4s 2c; defaid, 3s 2c i 5s 8c lloi, Od Oc i Os Oc yr wyth pwys. Yny farchnad:—Gwartheg, 75; defaid, 680; lloi, 10 moch, 0. DUBLIN, ddydd lau.-Heffrod a gwartheg goreu, 48a Oe i 503 Oc eto ail-raddol, 43s i 46s 6c israddol, 00s Oc i 00a Oe. Defaid goreu, 6c i 7ie ail-raddol, Oc i Oc. Lloi goreu, 8c i 9c; is-raddol, 4ie i 7c y pwys. 2 BIRMINGHAM, ddydd Iau, Cyflenwad bychan, a maanach araf. Prisiau: Gwartheg, He i 5c Herefords, 6c i 61c; defaid 510 i 8.1c y pwys. Moch at facwn,, 83 9c i 9s Oc moch at bore, 9s 6c i 7s hychod, 68 6c i 7s Oe yr ugain pwys. CAERLLEON, ddydd lau.-Alarchnad fechan oedd hon. Nid oedd ddim defaid nac anifeiliaid tewion ar werth. Prisiau Gwartheg godro, 13p i 2Qp; cyfloion, 14p i 20p; swynogod, OOp i 00p heffrod, 8p i 13p. CIGOEDD. LLUNDAIN, dydd Iau. Cyflenwad mawr, a'r fasnach yn hynod o araf. Prisiau :-Biff -eartref, 3s 4c i 38 Sic; Scotch long sides, 3s 8c i 3a 10c; eto shorts, 4s Oci 4J 2c; Americanaidd, 2s 10c i 3s 4c mutton cartref, 4s Os i 4a 6c eto tramor, 2s 8c i 3a 6c cig oen, Os Oc i 0s 00 cig lloi, 3s 6c i 4a 4c pore, 3a 4c i 4a 2c yr wyth pwys.

Marchnadoedd Cymreig. ABERTEIFI, Dydd Sadwrn. -Y prisiau fel y canlyn :—Caws, o Oc i Oc y pwys ymenyn ffres, o 12c i Is 2c y pwys eto hallt, o 00c i Oc y pwys gwlan, Oc i Oc y pwys ffowls, o 58 Oc i Os Oc y cwpl; hwy- aid, o 5s Oc i Os Oc y cwpl; wyau, 18 am Is. ABERYSTWYTH, Dydd Ll 'un.-Gwen- ith, o 5s Dc i 5s 6c y 65 pwys haidd, o 4s Oc i 4s 3c y 65 pwys; ceirch gwyn, o 2s nc i 2s 9c y 45 pwya ceirch du, o 2s 6c i 2s nc; wyau, 8s i 9a am 100; ymenyn lIestri, 9c i 10c; ffres, o 11c i 12c; ffowls, o 3s 6c i 48 6c y cwpl hwyaid, o 4s 6c i 5s Oc y cwpl gwyddau, 5s Oc i 6c yr un pytatws, Os Oc i Oc Oc y can- pwys. BANGOR, Dydd Gwener. Ymenyn ffres, 18c i OOe y pwys wyau, 12 i 13 am Is ffowls, 3s 6c i 4s Oc y cwpl pytatws, Is am 16 pwys. Biff, o 6c i 8c mutton, o 80 i 10c cig Moi, Oc i 0c pero, 5c i 8e la m b, OOc i 000 y pwys. J CAERDYDD, Dydd Sadwrn.-Doncros. wyd mwy o duedd at wneyd busnes. Yn ngwyneb y codiad yn mhrisiau pytatw, a'r newyddion gwleidyddol anffafriol, nid oedd y gweithwyr yn foddlawn i werthu ymlaen. Gofynid codiad o Is am wenith cartrefol a thramor. Blawd 6c yn uwch. Haidd yn uwch. Ffa' 60 yn ddrutach. Gofynid prisiau uwch am indrawn. CASTELL NEWYDD EMLYN, Dydd Gwener.—Marchnad fechan, ond bywiog mewn perchyil. Y prisiau :— Porkers, 6s 3c i 6s 5c yr 20 pwys parchyll, o naw i ddeg wythnos oed, o 13s i 15s y pen o un- arddeg i dar wythnos ar ddeg, o 16s i 20s yr un defaid ac wyn blwyddiaid, o 3!e i 33ey pwys ffowls ieuainc, e 3s Oc i 3s 6c y cwpl; hwyd, o 4s Oc i 5a Oc y cwpl eto, yn yn farw, Sic y pwys ymenyn ffres, 12c j pAvys ymeuyn hallt, mewn llestri, o 9!c i lObe y pwys. DINBYCH, Dydd Mercher.—Gwenith newydd da, o 00s 00 i 008 00 yr hob; haidd, Os 00 i Os Oc ceirch, Os yr hob; Ffowls 3s Oc i 4s 6c y cwpl; hwyaid, o 5s 00 i Os Oc y cwpl. Gwerthai ymenyn ffres, la 2c i Is 4c y pwys; eto, y llestri bach, 121c Oc i 0s 00c y pwys eto y llestri mawr, o Os 10he i Os He y pwys wyau, 15 am Is. Blawd ceirch, 2c y pwys. Biff, o 6c i 9c y pwys 2 veal, 6c i 8c y pwys mutton, o 7c i 9c y pwys lamb, 7c i 9c y pwys. Gwyddau, 7c i 7ic y pwys. LLANGEFNI, Dydd lau. Gwerthai ceirch o 13s 00 i 14s 6c y chwarter, pytatws, 3s 6c i 3a 60 y canpwys ymenyn ffres, la 3c i 00c gwlan, 7c i 8c y pwys;- ffowls, 3s 3c i 3s 9c y ewpl; hwyaid, o 4a Oc i4s 6c ycwpl wyau, 14 i 15 am I s; perch- yll, 15s Oc i 18s Oc y pen; moch tewion, 3 £ c i 31c y pwya. LLANYMDDYFRI, Dydd Gwener.— Haidd, Os Oc i Os Oc ymenyn ffres, 12c i 00c y pwys ymenyn llestri, Oc i 00 y pwys ffowls, o 2a 8c i 3s 6c y cwpl hwyaid, 5s 6c i 7s 00 y cwpl wyau, 00 i 00 am ls; caws, 31c i 4!c y pwya;gwlan Oc i 90 y pwys. LLANBEDR-PONT-STEPHAN, Dydd Llun.—Y prisiau oeddynt Haidd, o Os 00 i Os 00 y 54 pwys ceirch, o Os Oc i Os Oc y 00 pwys ffowls, o 3s 6c i 4s 6c y cwpl. hwyaid, 4s Oc i 58 Oc wyau, 16 am Is; ymenyn ffres, o 10c i 12c y pwys; ymenyn llestri, 9e i 10c y pwys. Perchyil, OOs 00 i 0013 Oc y pen; pyre, Os Oc i Os Oc y pwys yn fyw. LLANELLI, Dydd lau. Caws, o 00c i 00c y pwys gwerthai ymenyn ffres, o Is 3c i Is 4c y pwys; eto hallt, Is Ie i Is 2c y pwys ffowls, 3s 6c i 4s 00 y cwpl hwyaid, 4a 6c i 5s 0c y cwpl wyau, 12 am Is. Caws, Oc i Oc y pwys. PWLLHELI, Dydd Mercher.-Biff, 5c i 9c y pwya; mutton, 8c i 10c y pwys; pore, 6c i 8c y pwys; ffowls,3s0c i 3s 6c y cwpl; hwyaid 4s 6c i 5s mocb, 10s i 15s ymenyn ffres' o la 3ci Is 4c; wyau, 10 i 12am Is; pytatws y pwys. RHUTHYN, Dydd Llun.—Gwenith, o 10s 6e i lis yr hob haidd, 7s 6c i 9a Oc; ceirch, 5s i 6s Oc ymenyn ffres, Is Ie i Is 2c y pwys eto llestri, 11e i lie y pwys ffowls, 3s Oc i 4s Oc y cwpl; hwyaid, o o Os Oc i Os Oc y cwpl wyau, 15 i 16 am Is.

LLANOVER. 'Y LLAN.'—Ymdrechir dosbarthu deu- ddeg rhifyn o'r LLAN A'R DYWYSOGAETH yn y plwyf yma bob wythnos, ac yr ydym yn gobeithio y gwna pob gwir Gymro sydd yn caru ei iaith, ei wlad, a'i Eglwys wneyd ei oreu i gefnogi yr amcan clodwiw yma. Fel y mae lluaws o ddarllenwyr y LLit.N yn gwybod, un o'r plwyfydd mwyaf Cymreig yn Sir Fynwy yr arferid ystyried plwyI Llanover, ac fe barhaodd yn ei fri tra y parhaodd oes Gwenynen Gwent, brenhines Paradwys Gwent. Nid oes, mor bell ag yr ydya yn cofio, un plwyf o fewn Uawer 6 fill- diroedd lie y cynhelir gwasanaethau Cym- reig gan yr Eglwys ynddi, fel y gwneir yn mhlwyf Llanover. Cynhelir un gwasan- aeth yn gyflawn yma bob dydd Sul—un Sul yn y boreu a'r Sul arall yn yr hwyr, fel y byddo i bob un a ewyllysio ym- gynefino a gwasanaeth yr Eglwys yn fwy cyflawn a thrwyadl gael cyfleusdra i wneyd hyny. Ni charwn er Ilawer weled gwasan- aeth godidog ein Heglwys yn cael ei dalfyru a'i dorfynyglu fel y gwneir mewn llawer man er niwed a nychdod i ffyddloniaid a'i mynychiaid ein Heglwys, ïe, a'i mynachiaid hefyd, os oes rhai o'r cyfryw yn perthyn iddi. 11 Gwilym, why don't you come to the Welsh Service ?' ebe Ficer y plwyf. Oh it thpoilth my Englith acthent to thpeak Welth," ebe Gwilym. Repeat these words till you know them without assistance," meddai'r Ficer River is afon, Brook is nant, Twenty is ngain, Hundred is cant Maid is morwyn, Milk is lla'th, Cream is hufen, Cat is cath." Good day, Gwilym,' Good day, ther.' Mae Miss Lewis, Penyparc, un o ferched bach un o'r Wardeniaid Eglwysig, yn garedig wedi cymeryd at ddosbarthu y LLAN, a bydd yn dda ganddi gael derbynwyr cyson ac arian parod. Methodd werthu dau rifyn allan o chwech yr wythnos ddiweddaf, ac yr oedd yn llwfr iawn ac yn isel ei hyabryd oherwydd gorfod eu trosglwyddo yn ol. Bu yn cael ei chynorthwyo i werthu gan Mias Alice Blewett, ond mae y ferch fach fywiog hono wedi ymadael o'r plwyf yr wythnos ddiweddaf.