Y Llan

LLANGWM DINMAEL. Cynhaliwyd gwasanaeth cenhadol blynydaol Eglwys Llangwm ar ddydd Mawrth a dydd Mercher, y 18fed a'r J9eg o Fehefin. Ar y ddau wasanaeth cyntaf preg- ethodd y Parch. J. R. Roberts, curad Llanfairfechan, a mab ienengaf Ficer y plwyf. Gan ei fod yn pregettbn am y tro cyntaf yn y plwyf ei magwyd ynddo yr oedd mawr ddiegwyliad am dano, a daeth cynulleidfa-fawr yngbyd, ac ni siomwyd hwy yn eu disgwyiiadauuchel am dano ar ol ei yrfa Iwyddianus yn Rbydychain. Pregethodd y Parch. J. F. Eeece, rheithor Llanfwrog, brydnawn Mercher i gynulleidfa liosog. Y mae y bon- eddwr hwn yn holiol bysbys i'r ardalwyr, yn eicr bob ámser a dynu lliaws i'w wrandaw. Ar noa Fercher dar- llenwyd rhan o'r gwasanaeth Dwyfol, a chanwyd Cantata Y Bngail Da," o drefniad y Parch. G. Wil- liams, cnrad Gwrecsam, Miss Maggie Roberts, Post Office, genetb dwy-ar-bymtheg oed, yn myned drwy yr nnawd (eont)-alto) "Fel y portba efe ei braidd," yn awynol dros ben. Yr oedd yr Eglwys yn orlawn, ac ymddangoeai yr hall dorfaetnd yn cael mwyabad ac adeiladaetb. Wedi pregeth ryrons ae effeitbiolgan y Parch. J. F. Reece canwyd yr erayn rhagorol "Ehwyga'r tew gymylau duon," &c, gan yr boll dorf ar y dôn "Moriah," gydag yni ac yabryd nos aiglo y lie, ac ni fynent ollwng eu gafael o honi nes myned droa ran o'r penill olaf dair gwaith.

YSTRADGYNLAIS. Yy oeddwn yn bresenol yn ddiweddar mewn cyfarfod pregethu gan y Bedyddwyr yn mblwyf Yatradgynlais, ac yr oedd un o'r pregethwyr yn pregetbu ar y geiriau, 'VHwy a ofynant y ffordd i Seion," ac ar ei bregeth dywedai—" Yr oedd dyn unwaith dan argyhoeddiad ac mewn pryder am ei gyflwr, ac aeth at offeiriad y plwyf i ofyn cycgor iddo. Ni wyddai ef ddim am beth o'r fath, a chyngorai ef i fyned i ddifyru ei bun gyda chwareuyddiaethau a phethau cyffelyb, ac y byddai iddo golli y teimlad felly." Mae cyhnddiad o'r fath am offeiriady plwyf yn ymddangos i mi yn annheilwng i'r eithaf. Hawdd iawn yw cyhuddo offeiriad o ddrwg heb enwi na pherson, na He, nac amser. Ni chredaf am funyd y gall fod yr banesyn ucbod yn wir am un- rbyw offeiriad yn Nghymru yn yr oea hon, canys nis gall fod yr un napyr beth yw argyhoeddiad fel pwnc o athrawiaeth. er y gall fod ambell i un na. \vyr beth yw yn berffaith, oherwydd yr oedd un Judas ymysg y denddeg apostol. Neu, oa yw yr haneayn uchod wedi treiglo i lawr ar dafod lefetydd o'r oesoedd nea y can- rifoedd o'r blaen, pa fodd y gellir profi yn awr pa un ywi? a'i gwir a'i celwydd yd Cynghorwn bregethwyr y Bedyddwyr i bregethn yrEfengyl o'r pwlpudau ao nid adrodd chwedlau disail gyda'r am can i wenwyno medd- yliau y werin gyda golwg ar yr Eglwys.

ABERMA W. t GWLEDD I GOB YR EGLWYS.—Bjdd cofion melns gan aelodan cOr St. David's, Abermaw, am yr 21ain o'r mis presenol; mwynhawyd gwledd heb ei bath y diwrnod hwnw wedi ei darparn gan Miss Davies a Mr. J. R. Davies, Glanydon. Nid yn ami y ceir cymaint o bethau dan yr enw gwledd ag a fwynhawyd gan- y côr hwn. Cyflogwyd dynion a chychod gan Mr. Daviea i'n cludo i fyny y cilfor (estuary) prydferth a orwedd yn dawel yn y dyffryn tlwa aydd yn arwain o Abermaw i Ddolgellau, NiB gall dim fod yn fwy dymnnol na morio ar hyd bwn. Mae iaith wedi llwyr fethu deagrifio y lie, ao fel pe b'ai i geisio gwneyd i fyny y diffyg mae lluoedd o arlunwyr bydenwog wedi ceisio ei ddesgrifio ar len gydag iaith ddistaw ond argraffyddol en celfydd- yd, ond ychydig iawn sydd wedi llwyddo. Wedi cyraedd llanereh deg yn ymyl Penmaenpool, taenwyd Uieiniau claerwynion ar y glaswellt, a huliwyd y rhai hyn gyda'r danteithion goren. Nid rhaid yw dweyd fod golwg ar y llieiniau huliedig ar ol mordaith mor hyfryd, wedi cyfrann galln i bawb i wnenthur cyfiawn- der diail a'r holl ddanteithion. Cafodd pawb en gwala a bu gweddill. Ar ol ychydig o fAn gampau, ymrysonau rhedeg, neidio, &c a fwynbawyd gydag unfrydedd di- eithriad, ymgasglasom oddeutu ein Ehsifchor i wrando ei anerchiad. Ymhlith pethau eraill Hongyfarchai Eglwya Aberuaw ar ei meddiant o g6r teilwng o'r enw. Dwy flynedd yn ol i'r nn diwrnod, sef diwrnod/y Jiwbiii, anmhosibl oedd cael mwy na tkri yn nghSr yr Eglwya, ond yn awr wele ef yn ihifo agos i ddeugain mewn nifer, ac yn cynwys rhai o gantorion goreu y lie. Gafwyd cyngborion i'w cofio ar safle y c6r yn y gwasan- afithan cyhoedduB, yngbyd a datganiad o'r llaweDydd a't mwynhad a roddai yr achlysur iddo. Terfynodd a'r mwynhad a roddai yr achlysnr iddo. Terfynodd trwy gyflwyno, trosto ei ban ac ar ran y cor, y dioleh- garwch diffuant oedd ddyledns i Miss Davies a Mr. Davies am eu mawr garedigrwydd yn rhoddi ac yn parotoi gwledd mor anrhydeddus i gor yr Eglwys. Wedi ychwaneg o areitbiau byr atebodd Mr. Davies, ar ran ei chwaer ac ef ei hun, ac hefyd ar ran ei fam, llaw iyr hon oedd wedi rhoddi symbyliad mor effeithiol er anrhegu y cor a'r wledd. Derbyniwyd ei henw gyda llawenydd gan y cor, oherwydd eu bod yn gwybod fod ei chalon yn cydgnro kg ewyllyswyr da Eglwys Dduw ei chalon yn cydgnro kg ewyllyswyr da Eglwys Dduw ynein mysg, ac hefyd am fod ei charedigrwydd a'i haelioni yn ddiarhebol yn ein hardal. Cawsom felusion a ffrwythau i'n diddanu ar ein ffordd gartref, a chyda calon ysgafn dan ein bron cadasom hwyl am Abermaw. Ail ddeffrodd twrf Seion ein difyrwch, dechreuodd yr adsain ei molawd, llithrai ein cychod ymlaen yn ham- ddenol. Ymgollai y bryniau -a'r lleehweddau yn y pellder wedi eu goreuro ar ddisgyniad brenin y dydd, a glaniasom yn ddiogel, ond cynt nag y dymunem yn Abermaw. Dyna drem ar ddiwrnod difyr cor Eglwys Abermaw. Tystiolaeth pob nn o'r cor yw, fod diwrnod yn rby fyr i'w fwynhau.

DYFFRYN ARDUDWY. AHHOLIAD A THE PARTI I AELODAU YSGOL SDL XR EGLWYS.—Boreu dydd Mawrth diweddaf, sef y 17eg o'r mis, arholwyd Ysgol Sal yr Eglwys, fel y mae yn arfer- ol bob blwyddyn, gan y Parch. M. Lloyd, Llanelltyd. Yn y prydnawn am 3.30 eisteddodd tua 76 i lawr i gyf- ranogi o ddauteithion a barotowyd ar en cyfer gan y rheithor, y Parch. D. Jones, a Mrs. Jones, a boneddig- esau y lie. Ar 01 y tê ymneillduodd y plant i gae cyf- agos i'r ysgol i ymddifyrn ea hunain. Yn yr hwyr aeth pawb yn ol i'r ysgol, lie y cafwyd amryw ganeuon gan aelodau yr Ysgol Sul. Terfynwyd y cyfarfod trwy an- erchiad gan y rheithor i'r plant, a cbynygiodd y cnrad bleidlais o ddiolcbgarwch i'r rbai oedd wedi cynorth- wyo yn y tO parti, ac yn neilldool i'r boneddigesan, y rheithor, a Mrs. Jones am en caredigrwydd yn rhoddi y tê parti. Canwyd yr Anthem Genedlaethol, ac yna ae6h pawb i'w cartrefleoedd ar ol treulio diwrnod ples- erns, canys yr oedd pawb yn eu hwylian goreu. Hyder- wn y bydd i'r cyfarfod nesaf fod mor ddifyrus a'r hwn a aeth heibio.

MANCHESTER. Mae yn dda. genym hysbysn darllenwyr Y LLAN fod symndiad ardroed i adeiladn eglwys hardd i'r Cymry yn Manceinion. Mae yr ysgoldy ymba nn y cynhelir y gwasanaeth Uymreig ar byn o bryd, heblaw fod yr eia- teddleoedd mor anghylfeus, wedi myned yn rhy fechan i gynwya y gynulleidfa. Y Sal diweddaf cynhaliwyd ein gwasanaethau chwarterol, pryd y breintiwyd ni a phregethau grymtis gan y Parch. D. Evans, ficer Aber- gele. Hyderwn y bydd llafur gwertbfawr Mr. Evans, dan fendith Duw, fel bara wedi ei fwrwar" wyneb y dyfroedd," i'w gael ymhen llawer o ddyddiau," mewn deffroad yn yr Eglwys i fywiogrwydd mwy gyda dyled- swyddan crefydd. Os digwydd i'r llinellau hyn ddyfod o dan lygad rhyw Eglwyswr sydd a'i fryd ar ddyfod yma, bydded iddo gofio am yr Eglwys Gymreig sydd yn Tner Street, Oxford Street, a deued hefyd a'i delyn gyda-, ef. Ni raid i'w thanau rydu, ac ni raid ei dodi ar yr helyg bellach yn Manceinion.

DAROWEN. Bu llawenydd mawr yn y pentref yma dydd Gwener, y 14eg, sef y diwrnod y priodwyd Miss Jane Pnghe, ail ferch Mr. Pmghe, Caenhen, & Mr. Eiohard Pugh, Aber- gwydol. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan ein parchus reithor, y Parch. M. Jones, a rhoddwyd y briodasferch ymaith gan ei thad. Ar ol y ssremoni ymadawodd y pAr ienane ynghanol eawodydd o rice a dymunimdau, da en ffryndiau gyda'r tren haner awr wedi on ar en taith priodasol. Gallesid yn hawdd dweyd er y boreu fod rhywbeth neiliduol i gymeryd lie wrth weled y banerau amryliw yn chwifio yrnbob cyfeiriad, Yr oedd hefyd arches prydferth rhwDg y Caenhen a'r Eglwys, a pbawb am eu gorenex dangos eu parch i'r teulu caredig.

PENYGROES. YR EGLWYS NEWYDD.—Ffair Wen Fawreddog.—Yn ystod dydd Marcher, dydd lau, a dydd Sadwrn cyn y diweddaf, cynhaliwvd ffair wen, neu bazaar, ar raddfa eang yn y Neuadd Gyhoeddns yn Mhenygroes, yr elw at y gronfa i godi eglwys newydd yn yr ardal boblog hon. Eai blynyddaa yn ol, tra yr oedd y Parch. Evan Davies yn rheithor y plwyf; sef Llanliyfni, gwelwyd yr angen o wneyd darpariaeth ar gyfer y boblogaeth gyn- yddol yn yr ardal hon, a tbrefnwyd i godi adeilad haiarn cyfleus fel darpariaeth amaerol hyd nea y ceid moddion i sicrhau eglwya fwy aylweddoJ. Parhaodd yr achoa eglWysig i gynyddn ya yr ardal yn yatod amser Mr. Davies, yr hwn gyda'i guradiaid fuont yn hynod weithgar am flynyddau, ac y mae y cynydd hwnw wedi parhan er's amser penodiad y rheithor a'r pregethwr poblogaidd presenol, y Parch. M. Roberts. Pender-fyn- wyd ar y symudiad presenol o gynal ffair wen rai mia- oedd yn ol, a ba llawer o foneddigesau mwyat ffyddlon yr ardal yn brysur gyda'r darpariadau. Noddwyd y symudiad gan Arglwydd Esgob Bangor, yr Anrhyd. F. Wynn, Glynllifon Mr. F. W. Lloyd Edwards,' Nan- boron; y Parch. J: W. Wynne Jones, Mr. T. J. Robin- son, Mr. H. J. Ellis-Nanney, Cadben Wynne-Griffith, Mr. F. W. Foster, Glanbenno; Mr. J. A. A. Williams, Glangwna, ac eraill. Cadeirydd y pwyllgor oedd y Parch. M. Roberts, y ttysorydd oedd Mr. Walter M. Hughea, a'r ysgrifenydd oedd Mr. Robert Hughes. En'r pwyllgor yn bur ddiwyd gyda'r parotoadau, ae yr oedd y neuadd edi ei gwisgo yn ysblenydd erbyrl agor y gweithrediadau dydd Iau. Yr Lyn a dynai fwyaf o sylw ydoedd yr hen wraig o Glynnog, yr hon oedd wedi ei gosod ar y llwyfan mewn gwisgiad Cymreig yn nyddn gyda'r hen droell Gymreig. Yr oedd Mis. Wynne Griffith, Llanfair Hall, wedi anfon anrheg o fasgedaid o rosynan prydferth ar gyfer yr amgylchiad. Cafwyd anrbegion cylf- elyb gan Mr.*J. A. A. Williams a Mr. John Robin- son. Yn absenoldeb Eagob Bangor, agorwyd y gweith- rediadau gan Mr. John Robinson, yr hwn a wnaeth araith bwrpasol. Yna hwyliodd pawb at waith i roddi tro am y gwahanol fyrddan, y rhai oedd wedi cael eu trefni fel y canlynLlanllyfni Stall: Mrs. Roberts, Rectory; Mrs. Hughes, Bank; Miss Ellis, Goetra; Miss Jone3, Bryn Marchog Mrs. Menzies, Caernar- fon. Chester Stall: Mies Ewing, Chester; Miss Owen, Ty'npwll. Talysariz a Nantlle Stall: Mrs. Hughes, Church View; Mrs. Thomas, Bryn Deilyn; Mrs. a Miss Roberts, Ty Mawr; Mrs. Griffith, Halfway Terrace; Miss Tagan, Bryncelyn House; Miss I Tompkinson, Caernarfon. Caernarfon Stall: Miss Roberts, Trylan y Misses Bankes Price, a Mis Samson, Caernarfon. Penygroea Stall: Mrs. Humphreys, Mrs. Hughes' Canister Coch; Miss Hughea, Station Square; Miss Williams, Compton House. Welsh Stall: Miss Evans, Bryn Gro; Miss Griffith, Coach Road House; Miss H. Jones, Miss Williams, King's Head House. Fruit and Flower Stall: The Hon. Mrs. Wynne Jones, Misses De Winton, Caernarfon; Mrs. Trevor Hughes, Miss Kitcat. Refreshment Stall Mrs. Robinson, Tan'rallt; Miss Dyson, a Miss Hayes, Fairy Well: Mr. J. H. Williams, North and South Wales Bank, Caernarfon; Miss C. Jones, Victoria Cottage; Master H. Roberts. Bn nifer mawroym- welwyr yn y neuadd y diwrnod cyntaf, ac yn eu plith yr Anrhydeddus F. Wynn, Glynllifon, a'i chwaer, yr Anrhydeddus Mrs. Gladstone. Yr oedd Seindorf Bres Penygroes yn bresenol yn ystod y tri diwrnod. Cariwyd all an- y drawinga nr y llwyfan gan Mr. Thomas, Ty Mawr; Mr. W. M. Hughes, a'r Parch, J. Hughes, B.A., Y rhai mwyaf ffodus oeddynt Mr. J. A. A. Wil- liams, Glangwna, a Mr. Eobinson, Ehoddodd Mr. J. A. A. Williams fenthyg perdoneg hardd ar gyfer yr amgylchiad, a gwasanaethodd fel cyfeilydd i'r gwahan- ol gantorion, sef yr Anrhydeddus Mrs. Wynne Jones, Miss Gayney Griffith, ynghyd i'r String Band a was- anaethai ar yr amgylchiad. Yr ail ddydd agorwyd y gweithrediadau gan Mr. Ellis Nanney mewn araith bwrpasol, a'r trydydd dydd gan Mr. J. A. A. Williams. Deallwn fod elw da wedi ei sicrhaa.

HENDY GWYN AR DAF. CYFABFODYDD PWYLLGOEAU BWRDD ARCHDDIACONAWL Y DDEONIAETH YNGHYD AG UNDEB YR YSGOL SUL.- Yn Ngwesty Dirwestol yr Hendy Gwyn, am chwarter wedi tri o'r glocte prydnawn dydd Gwener, cynhaliwyd yr uchcd, y Parch. D. Pugh Evans, D.G., yn y gadair. Yn unol a chais y Parch. T. Jones, ficer Llanddowror, ysgrifenydd y blaenaf, troisom i fewn yno. Oymerad- wywydceisiadau am adnewyddiad o'r grants biynyddol er cynorthwyo ysgolion dyddiol Llanddowror, St. Clears, Tremoilet, Llanfallteg, Tavernspite, a Llanbedr Felfre. Deallwn fod yr oil o honynt yn rboddi bodd lonrwydd mawr i Arolygydd y Llywodraetb, a bod yr c olaf vn sefvll ar ben y llechres yr ymwel Mr. Bancroft & hwynt. Fel arferol yr oedd ffraethineb y Parch. J. Ll. Jones yn olew ar yr olwynion. Yr oedd yn bresenol hefyd y Parchn. A. Britten, W. Davies, E. F. Lewis, O. Thomas, a Dr. Lawrence.—Yn y cyfarfod nesaf yr oedd Miss Bowen Jones, ysgrifenydd mygedol, yn bre- senol. Am nad oea genym safle dyladwy nis gallwn roddi adroddiad o'r gweithrediadau fel y carasem wneyd y tro hwn. Yr oedd yn dda genym glywed yr adroddiad. Baasai y gwyliau yn Llanboidy a Llanbedr Felfre yn llwyddiant anarferol. Da ni, gadawn y gossip ar ol, onide a'r Undeb yn chwilfriw rhwng ein dwylaw. Coflwn hefyd fod y gwyliau yn costio ltafor ac arian i bob offeiriad a phlwyf. Yn hytrach nag eiddigeddu wrth ein gilydd, dyiem ymfalchio fod ysgol- ion lliosog mewn plwyfi eraill heblaw1 yreiddom ein hunain. Nid oes aisiau. cyfnewid dim ar bethau. Gadawer i olleiriaid y gwahanol blwyfiryddid i osod ar lyfr (register) yr ysgol bob un fyddo yn perthyn i'r ysgol, a dwyn gyda hwynt i'r gwyliau yr y sgolheigion hyny ag a fyddont trwy eu presenoldeb a'a Ilafar yn teilyngu cael eu gwobrwyo. Nid ydym yn] cydfyned a'r arferiad Bydd gan rai cierigwyr a lleygwyr o ymyraeth fig auagylch- iadau plwyfi eraill. Peidiwn dryllio'r Undeb er dim. Ehwymer ni & rhwymyn cariad,

LLANWENOG. CYLCHWYL YSGOLION SUL.-Cynhaliodd Ysgolion Sul Eglwysig Undeb Llanwenog, fel arfer, eu cylchwyl flynyddol ar ddydd Llun Snlgwyn, yn Eglwys henafol y plwyf uchod. Blin genym ddcall mai carrddealltwr- iaeth fu yr achos nad ymddangosodd crynodeb o'r gweitbrediadan yn Y LLAN yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd y tywydd yn bynod ffafriol a'r cynulliad yn an- arferol o liosog, ac aetbpwyd drwywaith y dydd yn llwyddianus iawn. Ar ein ffordd tua'r eglwys pasiwyd ni gan rai o'r ysgolion, ac yn wiryr oedd yr olwgarnynt yn rbagddywedyd wrthym y byddai i ni gael cylchwyl byd yn nod mwy rhagorol nag arfer. Ac yn hyn ni chawsom ei siomi. Dectreuwyd y cyfarfod boreuol am ddeg, ac yr oeddyr adeilad cysegredig yn orlawn. Yr oedd y gwasanaeth yn gorawl, yn cael ei intonio gan y Parch. D. Jones, M-A., Llanbedr. Canwyd yr emyn gorymdeithiol 402 ar y don Darwells." Aeth y gwa- hanol ysgolion trwy eu gwaith fel y canlyn :—Ysgol Higbmead-adroddwyd Matlh. xxv. yn Saesneg, arhol- wyd hwynt gan y Parch. D. Jones, M.A., a chanwyd dwy don brydferth ganddynt. Xtlanfihapgel-Rhosycorn —adroddwyd Actau vi.; arholwyd gan y Parch. H. Jones, B.A., Llanybytber, a chanwyd yr anthem Ar lan yr lordaonen ddofn," dan arweiniad Mr. W. J. Morgan, Penygareg. Llanybyther-adroddwyd Marc ii.; arholwyd gan y Parch. E. J. Davies, B.A., curad Llanwnen, a chanwyd yr anthemau Yr Ai-giwydd yw fy Mugail," a Llawenychais pan ddywedent wrthyf," dan arweiniad Mr. E. Lloyd, Troedybryn. Llanllwni —adroddwyd Actau xiii.; arholwyd gan y Parch. J. T. Hughes, B.A., Llanfihaagel-ar-Arth, a chanwyd anthem Saesneg dan arweiniad Mr. Hces. Dechreuwyd cyfar- fod y prydnawn am 2.30, a llafarganwyd y Litani gan y Parch. J. R. Jones, B.A., curad Llanbedr. Ysgol Llan- wnen-adroddwyd Luc xiii.; arholwyd gan H. J. Hughes, B.A., Llanfihangel-Ehosycorn, a chanwyd yr anthem "Fynyddiauaddarfyddant fel mftg," dan ar- weiniad Mr. T. Davies. Pencarreg—adroddwyd Dat. iv.; arholwyd gan y Parch. D. Jones, M.A., a chanwyd Mawr yw yr Arglwydd yn Seion," dan arweiniad y Parch. J. R. Jones, B.A. Llanwenog-adroddwyd Luc xxi.; arholwyd gan y Parch. J. T. Hughes, a chanwyd "0 Fraich yr Arglwydd, gwisg dy nerth," dan arweiniad Mr. D. Hughes. Wedi i'r ysgolion fyned drwy en gwaith, anerchwyd y gynulleidfagan y Parch. D. Jones, M.A., yr hwn a wnaeth sylwadau hynod bwrpasol a chalonogol mewn perthynas i weithrediadau y dydd, ynghyd a'r llwyddiant mawr sydd yn dilyn ymdrechion yr Eglwys yn Nghymrn y blynyddau byn. Chwareu- wyd-ar yr organ gan y Milwriad H. Davies-Evans, Highmead, yn feistrolgar iawn fel arfer. Deallwn mai ysgrifenydd yr undeb hwn er e, sefydiiad ydyw y Parch. H. Jones, B.A., Llanybyther, yr hwn sydd i'w ganmol am ei ymdreohion parhaus a difiino o blaid llwyddiant ygylohwyl hon. Yr oedd yn dda genym weled yn bres- enol y ddau foneddwr, Mr. C. Lloyd, Waeriifor, a Mr. T. H. E. Hughes, Neuaddfawr, y rhai sydd yn golofnau cedyrn o blaid yr hen fam Eglwys yn y parthau hyn. Drwg oedd genym ddeall fod gwaeledd ieehyd y Parch. D. Evans, B.D., Pencarreg, yn ei luddias i gymeryd rhan yn ngwaith y dydd. Dymunwn iddo adferiad buan. Coronwyd yr wyl hon & llwyddiant diameuol. Yr oedd yr adrodd yn dda, yr atebion ynbarod achy wir a'r cann yn rhagorol. Hyderwn y cawn gydgyfarfod eto y Sulgwyn nesaf, a bendithied yr Atklwydd ym- drechion y gwahanol ydyw dymuniad llawer heblaw— Eglwystor.

NODION 0 FON. EHAGOLYGON Y CYNHAUAF.—Y mae golwg obeithiol iawn or y wlad y dyddiau hyn, a rhagolygon disglaer am gynhauaf toreithiog o bob ffrwyth. Dywed henaf- gwyr wrtbym nad ydynt yn cofio gwell golwg ar y meusydd nag a geir yn bresenol. LLANDDANIEL-FAB.—Cafwyd hwyl anarferol yn y lie hwn yr wythnos ddiweddaf mewn cysylltiad a'r Ysgol Sul. Yr oedd deiliaid ieuangaf yr yagol hon vn cael eu holi o'r llawlyfr, "0 Bethlehem i'r Olewydd," gan y Parch. R. Price, B. A., curad hynaf Caergvbi. Daeth- ant allon yn ogoneddus, ac enillwyd tyst-ysgrifau gan amryw o honynt. Y mae hyn yn profi fod y Parch. W. E. Jones, curad mewn gofal yma, wedi llafurio yn ddiwyd, egniol, a llwyddianus gyda hwynt. Gobeithiwn y bydd i'r plant a'r rhieni werthfawrogi a ohefnogi Mr. Jones yn ei lafur canmoladwy yn y lie. Ar ol yr ar- holiad, aeth y plant, yr arholwr, yr offeiriad, ac eraill, ar eu "spree." Ond paid a dychryn, ddarllenydd, wrth ddarllen hyn, nid yn nghwmni Syr John Heidden yr oeddynt, ond yn nghyfeillach siriol Syr John China- man, ac yn wir fe gododd y Chinaman, gyda'i Souchong rhagorol, eu hysbrydoedd i'r fatn bwynt nes yr oedd yno hwyl anarferol. Hwre i'r ddeilen de! Yn yr hwyrcafwydgwasanaeth yn yr Eglwys, pryd y preg- ethwyd yn hynod bwrpasol gan y parchedig ar- holydd. LLANDDEUSANT.-Y mas ysolddyddio1 y plwyf hwn wedi d'od allan yn aurbydeddus drwy'r arholiad di- weddar. Pasiodd y plant yn ol 95 y cant, ac enillwyd y marciau ucbaf am .effeithiolrwydd. Campus iawn. Y mae hyn yn galondid mawr i'r athraw medrue, Mr Davies, a dylai aelodau y Bwrdd a'r rhieni wneyd fawr o bono. LLANFECHELL.—Ymddengys i ni oddiwrth nodisds" Idria yn y LLAN diweddaf, fod rhyw ohebydd o'r nchod wedi ymgymeryd a'r gwaith o gyhoeddi, gyfrwng y Givalia, pwy ydym ni, lie yr ydym yn trigO' a'n bod yn grefftwr. Ond y mae y gwr hwn mewn ni^{ eaddugawl. Y mae wedi msthu yn" hyàred aUedred ein preswylfod. Ond ni fuasemyn gwneyd unrpYW sylw o gwbl o'i ddyfaliadau oni bai am y ffaith ei 10" vn ein cam-gyhuddo yn gywilyddus mewn cysylHia"* a'r archddiaconiaid a'r curad ar stryd Bangor. N1" Talanton" a ddywedodd y fath beth. Oa gohebydd Llanfechell i'r LLAN am Mehefin 7fed, tad. fe wel lythyr dan y penawd Nodion o Fon," gan no a eilw ei hun yn "Curad yn Sir Fon." Dyma felX dywed y Curad hwn Y mae hyn yn ffaith, fof yna ambell gurad yn Mon nad oes mi o'r ddau Ax'co* ddiacon yn eu badwaen. Ant heibio iddynt ar yt bs": yn Mangor heb wneyd sylw o honynt. Yn sicr ddylai y petbau hyn fod." Dyna'r geiriau raeWU dad" Ond nid eiddo "Talanton mo honynt. Yr ydym yD methu canfod fod gohebydd Llanfechell wedi gweith' reda yn degnaboneddigaidd trwy ymosod amom meWJ) papyr dieithr i ni. Pe buasai vn hvddvser ond 09 elfenau moesgarwch, gallasai weled y priodoldeb 0#D cyfarfod ar faes Y LLAN. Yr ydym yn cydnabod eia diolchgorwch i '■ Idris" am roddi cyfieusdra i ni walec1 a deall y gwyn yn ein herbyn. Cyfaill cywir, yn yr ing y'i gwelir." Ni fydd i ni dala unrhyw sylw pellach i gynyrchi11 gohebydd Llanfecheli na'r Curad yn Sir Fon." ysgrifenu er mwyn achosi ymgecraeth yr ydym, ceisio yn onest a diduedd osod gerbron darllenwyr LLAN ffeithiari ynglyn ârsefyllfa yr Eglwys a gWelth garwch yr offeiriaid yn Ynys Mon. Y WASG EGLWYSIG.—Y mae ymosodiad papyr SeiS' nig Bangor—y Chronicle—wedi achosi tipyn o gynWl' yd ngwersyll yrEglwyswyr. Ymddengys fod Y LLAN wedi rhoddi taw-bythol, gobeithiwn-ar Y grwgnachwyr. Y mae llythyr rbagorol y Deon Owefli Llanelwy, yn galondid mawr i bob un sydd yn caro llwyddiant y Wasg Eglwysig Gymreig. Nid eieiau papyr newydd yn lie Y LLAN sydd arnom, ond eieiat1 gwneyd defnydd priodol o'r un aydd genym. Y D3060 gweichwyr diafael a diog bob amear yu owyno yn erb-YO yr arfau fydd ganddynt. Felly y mae y blaid rwgnacb- lyd gyda'r Wasg Eglwysig. Nid oes dim dao gwbl yl1 perthyn iddi. Y mae'r Haul, y Cyfaill, alr LLAN 7° fethiant yn eu tyb hwy. Eto nid ydynt yn cynyg di sydd well. Byddwn yn clywed rhai yn ceiaioesgnaodl ea hunain, rbag cefnogi y cyhoeddiadau hyn tr^y ddweyd fod yr iaith Saesneg yn pryaur enill tir yn Ngbymru, a bod llawer o'r t6 sydd yn codi yn boffi Y Saesneg yn fwy na'r Gymraeg. Eithaf gwir.' and, atolwg, beth y mae'r bobl hyn yn ei wneyd droa yrEg. lwys yn Nghymru. ynglyn a'r Wasg Seisnig? Y Mae gan y Saeson gyhoeddiadau rhagorol i'r ienencrtyd, megis y Monthly Churchman, Old Church Porch, Y. Church Monthly, y Daivn of Day, &c. Ymba nifer o drefi Seisnigaidd Ynys Mon y gwelir unrhyw' un o'r ucbo<* yn cael ei gymell i sylw yr ieuenctyd ? Y maent i gyd yn rhagorol o dda. Cynwysant erthyglau campus banes yr Eglwys a'i hathrawiaeth, a'r rhai hyny WOdi en hysgrifenu mewn duli medrua a deniadol. Ond er y cwbl, hyd yn hyn, nid ydym yn gwybod am unrbyw dref neu bentref pwysig yn yr ynys sydd yn defnyddio unrbyw nn o honynt—ond tref Caergybi. Y mae yno waith rhagorol yn cael ei wneyd ynglyn a'r WaEig Eg. lwysig. Ond am y clerigwyr craill y maent yn dafn- yddio y Saesneg" fel eegas neu glog i guddio e° diogi gwarthub gyda'r Wasg EglwyBig. Dyna y gwif- Gwaded a wado. wac "OFFEIRIAD Y SIR FON."—Y mae y gohebydd hwn wedi gweled yn dda ysgrifenu adolygiad tyner a char- edig ar ein Nodion yn Y LLAN diweddaf. Er ein bod yn methu yn lan a dwyn ei bersonoliaeth i'n cof, eto teimlwn yn ddiolchgar iddo am ei sylwadau. Wrth ddarllen ei lythyr rhedodd ein meddwl ynol i'r tymor dedwydd hwnw pan oeddym yn yr ysgol yn cyd-fyfyrio- a cheiaio meistroli gwaith yr enwog Shakespeare. Ehed geiriall y gwr enwoghwn i'n maddwl y foment hon. Y mae yn ymddangos i ni fod geiriau Bi-utus a Cassius 7° yn Juliua Ctesar," Act iv., Scene iii., yn gymwya iavgo i osod allan ein teimlad ni wrth ddarllen y llythyr dftO y penawd "Cwyn Talanton." Dywed:— Cassius.)r^A friend should bear his friend's infir* t mities, But Brutua makes mine greater than they are. Bi-utus-I do not, till you practise them on me. Cassius-Yon love me not. Brutus-I do not like your faults. Oassius-A friendly eye would never see auch faults- Brutus-A flatterer's would not, though they do annear As huge as high Olympus. Yr ydym yn edrych ar -in oyfaill caredig fel yn cyll, rychioli Brntns-yn feddianol ar y "llygaid cyfeillgar," yn yfityr oren y geiriau, ond yn amddifad holiol o'r rhagrith" hwnw sy'n anurddo a diraddio teuln'r sebon meddal. Ond at ei lythyr. Yr ydym mewB niwl ar nnwaith ar drothwy yr ysgrif, dywed "O.o.S.F." ei fod yn ddarlienydd cyson a rheolaidd o'ch newydd- iadur clodwiw er's dros ugain mlynedd" dywedet 11 ugain mlynedd," sef 1869. Felly wir. A oedd Y LLAN mewn bodolaeth yr adegyma. Chwilied y goheb- ydd caredig ychwaneg i hanes y Wasg Eglwysig yn Nghymrn. Oa ydym ni wedi myned "gam neu ddau" dros y marc yn ein gor-awydd i bnro gweinidogaetb yr Eglwys o'i "dIones," y mae O.o.S.F." wedi myned led troed dros y terfyn er dangos ei zel a'i ffyddlon- deb gyda'r Wasg Eglwysig. Cwyna yn mheIlach ain bod yn gwneyd cam a cburadiaid Mon, trwy briodoli iddynt gau-amcanion. Yr ydym yn coleddneyniadau mor uchel ag unrhyw un am weitbgarwch curadiaid presenol Mon. Teimlwn yn gydwybodol na fedd un- rhyw sir well gweithwyr yn y winllan Eglwysig, ond nid atynt hwy yr oeddym yn cyfeirio o gwbl, ond y rhai oeddyntwedi gweini entymor fel curadiaid er's hit amser. At y sawl sydd mewn "bywoliaethan "y. oeddym yn cyfeirio, a theimlem eu bod hwythan wedi bod yn gnradiaid rhyw dro, a bod yn rhaid eu bod y pryd hyny wedi dangos mwy o yni ac ysbryd gweithio nag yn bxesenol, onide, pa fodd y gelliresbonio y dirgel- wch eu bod wedi cael dyrcbafiad ? Am y rhan olaf 0 lytbyr ein cyfaill mynwesol "O.o.S F." y ewbl a ddy- wedwn ydyw hyn, na allwn feddwl am gystadlu ig e* yn myd y dychymyg." Pe meiddiem wneyd y fitll. beth-sef ei ganlyn ef i'r broydd aruchel hyn-byddelu fel yn ceisio ehedeg fel yr eryr ar aden gwybedyn. Dwl, hen dd,vI fyddem yn awyrgylch uchel y dychymyg Diamen fod ein cyfaill yn cofio yn dda am sylwadftO Quintillian parthed gallu areithyddol y Groegiaid a'r Rhnfeinwyr-tybiem fod y sylw yn gosod allan ein perthynaa ni chwi yn .myd y dychymyg ilr din2- Curcc plus in illo, in hoc natural." Wrth ddiweddfl yr ydym yn rhoddi gwahoddiad cynes i O.o.S.F." iyIl1" weled â ni yn "LIYB Talanton" (caiff wybod trwy anfon atom drwy Swyddfa'r LLAN am ein Ueoliad,_ &0- caiff groesaw cynes, gonest, a holiol GymreigaiddT" caiff hefyd yr anrhydedd o weled ac archwilio ei» "Camera Obscura" Eglwysig, er mwyn galla canfod wir sefyllfa pethau yn hen Ynys y Derwyddon. phan y deloch, "Er mwyn 'rhen amser gynt, fy ffrynd, Er mwyn 'rhen amser gynt, Cawn ymgom bach cyn can4?n iach, Er mwyn 'rhen amser gynt." -Talanton.