Y Llan

LLANELLI. PLWYF ST. PAUL'S.-Yr wythnos ddiweddaf rhoddais fraslun o weithgarwch ein parchus Ficer yn y cyf- eiriad teilwng a chanmoladwy o adeilada Eglwysi, Capeli Cenhadol, ac adgyweirio y Fam Eglwys. Y mae Ficer St. Paul's yn deilwng o efelychiad i lawer o ficeriaid mewn codi adeiladau sylweddol a da, heb fod yn gostfawr. Y mae genym engreifftiau o rai ficeriaid heb fod ymhell iawn o'r plwyf hwn, yn treulio miloedd lawer o bnnan ar Gapel Anwes, ac yn gadael y Fam Eglwys yn warth i'r plwyf ac i'r gynulleidfa a addolant ynddi! Ar ol rhoddi cip-drem felly ar yr allanolion, Bef y coed a'r ceryg, yn mhlwyf St. Paul's, byddai yn briodol gofyn, a yw y gweitbgarwch mewn cysylltiad a'r materawl yn arddangosiad teg o fywyd mewnol, neu setyllfa ysbrydol ein plwyf ? Y mae yn rhaid cyf- addef nad ydyw cystal ag y dymunem iddi fod. Nid wyf am roddi teimlad i neb, ond y mae yn rhaid ymateb cydwybod yn hyn o beth. Y mae yma dri offeiriad ac nn diacon, sef y Parchn. D. D. Jones, B.D. (ficer), D. Davies, B.A., Timothy Richarde, a Lloyd Jones, B.A. (diacon). 1 mae y pedwar yn byw o fewn gwaith pum' munyd i Eglwys y plwyf. Oni ddylai y pedwar hyn fod yn fwy cydwybodol mewn cario allan orchymyn pendant eu Llyfr Gweddi, yr hwn a ddywed mor eglur:—" A'r curad, sef y Periglor, a fo yn gwas- anaethu ymhob Eglwys blwyf neu Gapel, ao efe gartref, heb luddias rhesymol arno, a ddywed y gwasanaeth hwnw (sef beunydd y FOrenol a'r Brydnawnol Weddi) ynyr Eglwys neu'r Capel lie y b'o efeyngwasan- aetbu; jac a bair ganu cloch iddo amser cymhesur, cyn y dechreno, modd y gallo'r bobl ddyfod i wrando Gair Daw, ac i weddio gydag ef." A oes rhyw "luddias rhesymol," tybed, ganddynt i'w roddi am doriad o'r ddeddf wladol ac Eglwysig hon ? Nis gall- ddadleu afiechyd, obiegid nid oes yr un ffarmwr yn ym- weled a thref Llanelli ar ddydd marchnad, a all ddangos corff cryfach, iaohach, a mwy hardd na'r pedwar offeiriad yn mhlwyf St. Paul's! Oni fyddai cynal gwasanaeth orchymynedig yr Eglwys am wyth O'r gloch yn y boreu yn iechyd ao yn adgyfnerthiad ysbrydol iddynt ? Ni fyddai wyth o'r gloch yn rhy foreu; beh am y miloedd gweithwyr a'r canoedd merched ein plwyf sydd yn gorfod bod yn y gwahanol weithfaoedd alcan erbyn chwech o'r gloch y boreu ? Yr oeddwn wedi bwriadn pwyso a mesur yr offeiriaid, y Eliacon, ar ddatt bregethwr Ileyg sydd yn llafnrio yn ein plith, ond ar ol ail ystyriaetb, yr wyfyn credn y fcydaai rhoddi ychydig gynghorion iddynt yn fwy dymunol. Nid amean ein Ficer gweithgar ydoedd codi colofnau coffadwriaethol o hono ei hun, nac er mwyn dwyn ei hun i eylw, i'r diben o sicrhau dyrchafiad Eg- lwysig, wrth adeilada Eglwysi newyddion; ond er mwyn i'r miloedd sydd o'i amgylch gael mantais i addoli Dnw. Wele y temlau yn barod, bellach y mae eisiau en llanw ag addolwyr defosiynol. Gwag iawn ydynt hyd yn hyn! Sat mai dwyn hyn oddiamgylch ydyw y cwestiwn ddylai gael ein hystyriaeth. Yr wyf yn credn mai y ffordd i lanw ein Heglwysi ydyw, i'n hoffeiriaid fod yn ddyfal yn eu hymweliadau ym- weled i. phob gradd a sefyllfa o bobl, y tlawd yn gystal a'r cyfoethog, y claf felyr iach, gan eu cymell oil i ddyfod i fewn, fel y llanwer temlau'r Arglwydd, Ar ol cael y bobl i bresenoli eu hanain yn nhy'r Arglwydd gofaln rhoi ymborth iachus iddynt. Y mae rhyw syniad ffol wedi meddia.nu rhai offeiriaid, mai y bregeth ydyw y peth olaf y dylent hwy ofalu am dano, ac mai cael gwasanaeth da yw y ewbI sydd eisiau; ond camBynied ofnadwy ydyw! Nid oes neb yn earn gwasanaeth da a bywiog yn fwy myfi, ond Die gallaf anghofio geiriau St. Paul, "fe welodd Dnw yn dda trwy ffolineb pregethu gadw y rhai sydd yn credu." Nid vw Isvniad v Saeson mai preaching is nothing. the service is everything," i fyny ag archwaeth y Cymrot Na, pregeth dda i'r Cymro. Nid yw Eglwysi Cymreig, ond temlau gweigion yn y lleoedd hyny ac a wn i am danynt, lie mae pregethwyr gwael yn offeiriaid. Os ydym gan hyny am weled ein Heg. lwysi wedi eu llanw gan wrandawyr aatud, gofaled yr offeiriaid am y bregeth i fod of the best quality, a gofalu am ddwyn athrawiaethau iachas yr Eglwys mewn iaith ddealladwy o flaen y bobl. Rhoddwch ar ddeall hefyd i'ch cynulleidfaoedd eich bod yn deall yr hyn yr ydych,yn ymdrin ig ef; byddwch feistriaid ar eich materion. Ni charemarun cyfrif weled offeiriad mewn pwlpud heb fod ganddo ei bregeth yn ysgrifenedig o'i flaen, ond ar yr un pryd nid ydym yn caru gweled y cyfryw yn ymddiried yn holiol ilw hapyr ysgrifenedig. Pe digwvddai y nwy (gas) rhyw noson fyned allan pan y mae llawer un yn pregethu, elai yn dywyllwch Aiphtaidd arao yn y fan Gan fod fy llith eisoes wedi myned yn faith, rboddaf heibio sylwi ar ein pregethwyr Ilsyg y tro hwn, ond gwnaf hyny yr wythnos nesaf. Wrth ein Ficer parchus dywedaf, byddwch ddyfal wrtbi, hyd yn hyn yr ydych wedi gweithio yn egniol ac yn galea iawn. Llawer, yn ddiau, sydd wedi ac yn parhau i weitbio yn galed mewn cysylltiad a'r Eglwys yn Nghymru, ond yr wyf yn credu yn hollol y gellir dyweayd am Ficer St. Paul's, "Ti a ragoraist arnynt oil." Wrth ein curadiaid dywedaf, gwneweh yr hyn oil ag y gellwch i gynorthwyo eich Ficer. Y mae rhai o honoch, efallai, yn awyddus am fywoliaeth, ond y mae yn gynar i'r un o honoch feddwl am hyny eto. Y mae yn rhaid cael prawf pellach na dtyy neu dair blynedd yn y weinidogaeth tuag at sicrhau bywoliaeth, ac nid yw ond ffolineb i unrhyw offeiriad sydd wedi bod mor lleied o amser yn y weinidogaeth i dybied fod eidalent- auefyn gofyn sylw arbeqfo ac megis yn hawlio immediate promotion. Gwneweh eich gwaith yn wrol, dogn dydd yn ei ddydd, fe wel eich hesgob chwi maes o law, ac efe a rydd i chwi, yn ddiau, eich cyflawn werth. —Myrddm Cock.

BETHESDA. YMWELIAD MR. RICHARDS (AFONWYSON.)-Bn y bon- 3ddwr hwn yn tain ymweliad a. phlwyf Llandegai a Llanllechid, i areithio ar ei hoff bwne, sef Yr Eglwys Brydeinig," bu yn YBgoldy Glanogwen ac yn Tan. ysgrafell. Cafodd gynhuliiad lliosog, ac yr oedd ei sylwadau yn gryfion a buddiol. LLWYDDIANT EGLWYSIG.—Ar ol talu \sylw manwl a diragfarn i ystadegau cydmarol Ymneillduaeth ac Eglwysig, gwelwn fod yn y cymydogaethau hyn dros again o gapelau, a rhyw chwech o Eglwysi, ao y mae mwy o gynydd wedi bod yn nifer derbynwyr aelodan newyddion yn yr Eglwys yn ystod y flwyddyn ddiwedd- af nag a fu yn yr holl enwadaa eraill mewn pnm' mlynedd; dywedwn hyn heb ofni cael ein galw i gyfrif. Os bu difaterweh yn yr Eglwys, yn ol y Dadgysylltwyr, rhaid addef fod yr Eglwys o ddifrif yn y cymydogaeth- au hyn, ac ystyried ei hanfanteision. Y mae bodau vjedi bod yn lly wodraethu yn y wlad nad oedd gan- ddynt uwch amcan na lladd gallu a dylanwad Eglwysig a dieiodli Ceidwadwyr, dyrchafu erlidwyr yr Eglwys i swyddi. a j HEN EGLWYS Y CYMRY FEL YR OEDD AC FEL Y MAE.- Da genym ddeall fod y Parch. Robert Williams, B.A., Dolwyddelen, yn talu ymweliad a'r Gelli, Tregarth, i draddodi darlith ar y teatyn uchod. Y mae y wlad yn addfed ao yn disgwyl am dano. Y mae yr elw oddiwrth y ddarlith yn myned at ddibenion elusenol. GERLAN.—Yr wythnos hon y mae Mr. Jervis, o Ben- sarn, Amlwch, wedi d'od i'n plith fel ysgolfeistr i Ysgol Genedlaethol y He. Daeth Mr. Jervis yma wedi derbyn y first class certificate, Ba yn aros yn Pensarn am ddeaddeng mlynedd, a gwnaeth enw ac enillodd barch iddo ei hun yno trwy ei ymdrechion diflino i gyflawni ei holl ddyledswyddau. Bu ffyddlawn yn ei holl d £ Y mae yn Eglwyswr zelog ac yn Geidwadwr pybyr, a deallwn fod yn mryd y cyfeillion yn Pensarn ei anrhega a thysteb. Dymnnwn bob llwyddiant iddo ef a'i deulu yn eu cartref^ newydd. Mab ydyw ef i'r anfarwol Thomas Jervis, Penisa'rwaen, o'r sir hon. Yn ACHOS CEIDWADOL.—Cynqherdd mawreddoa Ueisiol ac ojferynol.—Nos Wener diweddaf, cynhaliwyd yr uchod yn yr ystafell Geidwadol. Yr oedd yr ys- tafeIl wedi ei haddurno yn y modd prydferthaf a mwyaf chwaethus gyda banerau y Deyrnas Gyfunol, rhai o bais arfau Ilwythau Gwynedd, a darlun hardd o Gyfrin Gyngor y diweddar larll Beaconsfield. Canwyd i ddechren, I When Britons fought the foreign foe;' chwarenwyd The grand old flag,' ar y berdoneg gan John Roberts, a'r dorf yn dilyn; can, 'Primrose League,' Mr. Price Thomas; can, 'The nervous man,' Mr. Lacey, Caernarfon; nnawd ar y crwth, Mr. Owen Hughes, ysgolfestr Aber, yn cael ei ddilyn ar y berdoneg gan John Roberts; can, 'Far away,' Miss Jennie Roberts, Menai Bridge, yn dda iawn; can, I could'nt,' Mr. Lacey, ail-ganodd oljerwydd yr encore, 'Bachgen yn yr yegol; de-aawd ar y berdoneg, Miss Jennie Roberts a John Roberts; can, 'I was in it,' Mr. Lacey; denawd, Mri. Price Thomas, a Robert Jones, Bryn Villa; can, 'To me,' Miss Jennie Roberts, Menai Bridge can,'Railway guard,' Mr. Lacey, Caernarfon, Yna terfynodd y rhan fiaenaf, acyr oedd Refreshments yn un o ystafelloedd eraill y Club Room, ac aeth llawer oedd yno i'r gwahanol ystafelloedd eraill am seibiant. Yna dechreuwyd yr ail ran, a'r edrychwyr yn yr oriel, sef difyrion dawnsio a chwareu gan y String Band. Cynwysai y rhaglen Quadrille, Polka, Lancers, Valse, Mazurka Valse, Quadrille Schottische, a Sir Roger. Yr oedd cwmni o Bangor yn bresenol, a chafwyd cyfarfodydd dyddorol iawn, ac elw at y gym- deithas. Y mae Mr. J. C. Roberts, ysgrifenydd y gymdeithas, yn haeddu y clod mwyaf am ei lafnr a'i allu i ddwyn ymlaen yr achos Ceidwadol. Diau nad Oes gan unrhyw gymdeithas Geidwadol yn y deyrnas well dyn na Mr. Roberts.

LLANFWROG (RHUTHYN). Nos Fawrth, y 30ain cynfisol, cynhaliodd Cyngrair y Friallen, Rhnthyn, gyfarfod yn y Drill Hall, yr hwn a anerchwyd gan Mr. Rice Roberts, yn Saesneg, a Mr. R. Williams, golygydd y Gwalia, yn Gymraeg. Yr oedd yno gynulliad mawreddog, a phawb yn gwrando yn astud, ac yn gwerthfawrogi yr areithiau a draddodwycf* Carem weled ychydig ddiwygiadan yn cael en gwneyd yn ddioed yn Nghyngraic y Friallen yn Nyffryn Clwyd, a dyma ddau o honynt:—(1) Dysgupob aelod yn ber- flaith yn egwyddorion y Cyngrair. Y mae lie i ofni fod llawer iawn o anwybodaeth ymhlith aelodau y Cyngrair ea hunain ynghylch ei ddibenion a'i fodolaeth. Nid yw yn ddigon i ddal o flaen y cyhoedd gyfanrwydd yr Ym- arodraeth, y cyfansoddiad Prydeinig, a'r tir-lwyddi, ond hefyd sefydliadan em gwlad, a chondemnio mewn iaith lem gastian ae ymddygiadau y gwrthddegymwyr. (2) Mwy o weithgarwch. Y mae yn rhaid cael mwv o v^eithgarwch, mwy o aberth, mwy oymroddiad, a phen- derfyniad di-ildio i lefeinio holl gymdeithas. Eweh rhagoch.

LLANFIHANGEL-Y. PENNANT (SIR GAERNARFON. Y GARAWYS.-Pragethodd yr offeiriaid dieithr can- lynol yn Eglwys y plwyf uchod, i gynulleidfaoedd nod- r lg o Il0S°g» yn ystod tymor y Garawys.—Y Parchn. John Daniel (Rhabanian), Meillteyrn E. E Hughes, Llangybi; Llewelyn R. Hughes, Porthmadog John Hughes, Talysarn; a Richard Davies, Towyn Meirion- ydd. BEDYDD. Bedyddiwyd saith o bersonau gan y rbeithor, y Parch. R. A. Williams (Berw), ar nos 3ul y wfi Yr oedd pump 0 honynt wedi dyfod i oedran ADGYWEIRIAD.—Casglwyd swm digonol o arian tuag at adgyweirio gwal yr hen fynwent, a thaclnso'r fyned- fa iddi; ac erbyn hyn mae'r gwaith wedi ei orphen. Mae r Eglwys hefyd^ yn myned o dan adgyweiriad yn fewnol ar hyn o bryd. Disgwyliwn y bydd ymhen ych- ydig amser ya gysnras a dymanol iawn. Mae yma uw^ydd,y^ b^r?d ,w-,edi ei gosod, a'rhen bwipud uohel {three-decker) diaddurn wedi ei osod o'r neilldu vn ffafr pwlpud bychan_destlus a golygus a anfonwyd yma yn anrheg gan offeiriad caredig o blwyf arall. Rhodd- wyd gorchndd hardd a gwerthfawr dros yr allor gan Mrs. Greaves, Wern, wedi ei weithio ganddi hi ei hun. Dygir yr adgyweiriad ymlaen dan olygiaeth y crefftwr medrus Mr. William W. Jones, Caerfadog. CYNTDD. Da genym alia dweyd fod yma arwydd bywyd ysbrydol-fod y wael yn debygo fyned yn genedl gref. Mae'r leuenetyd yn dyfod i hoffi yr hen Eglwys a1 gwasanaeth. Chwareuir yr harmonium, yn alluog a ffyddlon gan Mr. John Rowlands (Peryddon). GWEITHPAOL.—Ceir yn yr ardal dri o weithydd yn myned ymlaen ar hyn o bryd, sef gwaith aur y Gilfacb. gwaith copr Cwmllefrithla chwarel lechau Cwmtrwsel Darogenir cynydd yn y boblogaeth mewn caulyniad.- 0. G. Pritchard. 3 LLANFWROG (RHUTHYN).

NODION 0 FON. Y mae yn ddrwg genym ein bod wedi ein-,cam- hysbysu parthed apwyntiad Mr. Thomas Prichard B A., l gnradiaeth Llandyfrydog, ond cawsom yr hysbysiad o ffynonell oeddym yn dybio oedd yn un sicr. Lie bynag yr apwyntir Mr. Pttchard iddo, eidd- unwn iddo bob llwyddiant a bendith. PENSARN. Y mae Mr. Jarvis, ysgolfeistr y lie hwn wedi ei apwyntio yn athraw i ysgol Genedlaethol y Gerlan, plwyf Llanllechid. Y mae Mr. Jarvis wedi enill iddo ei hun barch mawr yn ardal Pensarn a diaraeu y bydd hir chwrthdod am dano fel athraw oymydog, ac Eglwyswr; bydd colled Pensarn yn enill i'r Gerlan. Llwyddiant iddo. CONFFIRMASIWN.—Da genym ddeall fod nifer liosog wedi en conffirmio gan Eagob Bangor yn yr ynys hon yr wythnosan diweddaf. Ond yn well na'r nifer mawr, yr oedd prawfion amlwg o ymbarotoad trylwyr ar y • J ^wyaf o'r ymgeiswyr. Yr oedd ea hymddangos- lad defoeiynol yn dangos hyny yn eglur. Y mae hyn fel y dylai fod, ac yn profi tnhwnt i bob dadl fod yr Eg- lwys yn deffroi o ddifrif at ei dyledswydd. Mor wahanol ydoedd pethau chwarter canrif yn ol! Dim ond esgns ymbarotoad. Yr ymgeiswyr yn cael en denn i ymbresenoli ea hnnain &g addewidion isel a gwael. Dim o ddysgeidiaeth yr Eglwys yn cael ei gyf- rana iddynt, nes yr oeddynt wedi myned i edrych ar y peth fel rhyw ffafr, yn cael ei gwneyd i'r offeiriad I Ond trwy drugaredd y mae pethau wedi newid er gwell yn awr. Eithriad fawr ydyw gweled Ymneill- duwyr yn d'od i'r conffirmasiwn, tra yn parhan yn Ymneillduwyr. Gwell cael ond nifer fechan o ym- geiswyr, a'r rhai hyny yn gywir a gonest, na mintai o ragrithwyr na welir mo honynt yn yr Eglwys ond ar y dydd hwn. Y mae yr ymddeffroad Eglwysig yn cael ei deimlo yn gyffredinol drwy yr ynys yma. Y plant yn cael gwell hyfforddiant yn athrawiaeth yr Eglwya nag a gawsant hyd yn ddiweddar. Ond eto y mae lie i wella yn hyn. Y mae yr Eglwys yn Nghymru ymhell ar ol mewn darpara jllawlyfrau priodol ar gyfer addysgn'r 'plant yn mhynciau'r Ffydd. Gresyn na chymerai rhywnn cyfarwydd ag addysgu plant mewn llaw i ddwyn allan lawlyfr Cymreig ar gyfer y Conffirmasiwn. Nid ydym ar ol mewn dynion yn alluog i gyflawni y fath orchwyl, ond yr ydym mewn angen amwyr o yni a zel dros yr Eglwys. Gobeithiwn weled cyn hir lawlyfr addas aty gwaith da yma yn cael ei gyhoeddi yn yr iaith Gymraeg. LLANSADWRN.—Y mae'r Parch. R. H. Williams, M.A., rheithor y plwyf hwn, wedi ei benodi gan Esgob Bangor i'r swydd o Ddeon Gwladol Tyndaethwy. Dy- munwn longyfarch Mr. Williams ar ei ddyrchafiad.— Talanton. h

DAFEN. Nos Fercher diweddaf cynhaliwyd Vestry Meeting Eglwys St. Mihangel a'r holl Angylion yn y plwyf uchod. Wedi darllen y cyfrifon am y flwyddyn or. phenol, cafwyd fod pob peth yn ffafriol, er boddlon- rwydd i'r Iliaws. Gwnawd rhyw welliantau bychain yn yr Eglwys y flwyddyn ddiweddaf, ac y mae rhai tebyg eto mewn bwriad. Wedi diolch i'r ddau warden, Mri. Banks ao Evans, am eu llafur deheuig yn ystod y flwyddyn ddiweddaf, ynghyd a'r Sidesmen, awd ymlaen lddewis rhai am y flwyddyn ddyfodol. Amlygodd Mr. Worthington, ein curate in charge preseno), fod ein ficer newydd, y Parch. J. R. Jones, wedi dymuno arno ofyn i Mr. Banks am aros yn ei swydd am flwyddyn Mall, i'r hyn y cydsyniodd yntau. Dewiswyd Mr. Evans, yr hen warden, am flwyddyn eto, a chydsyn. iodd gyda phleser. Y sidesmen am y flwyddyn ydynt, Mri. W. Andrews, E. Coles, D. Morris, W. Samuel, G. Davies, W. Williams, W. Rees, J. Hughes, J. Morris, J. Rees. Mae yr achos yn y lie hwn yn llewyrchus ac addawol, ag yatyried yr anfanteision, trwy afiechyd a marwolaeth ein diweddar ficer, Mr. Davies. Ein bugail presenol yw Mr. Worthington, fu gynt yn gurad yn Treforris, ac y mae wedi enill y parch "wyraf yn yr ardal hon yn gyffredinol. Deallwn fod Mr. Jones i gael ei ddarllen i mewn gan Canon Wil- liams nos Fercher wythnoa i'r nesaf, ac yr ydym yn gobeithio y caiff iechyd ac einioes i wneyd llawer o ddaioni yn y lie, fel y dygir tystiolaeth iddo mewn lleoedd eraill. Beiddiwn ddweyd nad aiff ei lafur yn ofer yma, os bydd pob dealltwriaeth rhwng bugail a phraidd, fel yr ydym yn credu y bydd. LlwySdiant iddo yw dymuniad llawer heblaw-J R.S.

MOSTYN. Cynbaliwyd y festri flynyddol yn yr Eglwys hon ddydd Meroher diweddaf. Aethpwyd trwy gyfrifon y flwyddyn, a chafwyd hwynt mewn sefyllfa foddhaol iawn. Etholwyd Mr. A. Eyton, a Mr. R. Roberts yn churchwardens eleni eto, a Mri. Barret, Pierce Jones, J. W. Jones, Tycoch, J. Williams, Vint, Thomas Jones, a David Williams, yn sidesmen, Apwyntiwyd Mri. A. Eyton, W. J. P. Storey, Barrett, a Peers Jones, fel lay delegates i gynrychioli y plwyf yn y Diocesan Conference a gynhelir yn Rhyl mis Medi nesaf. Penderfynwyd ar fod i'r Eglwys gael ei lliwio, a'r seddau gael eu varnisho, &c., eleni, a bwriedir hefyd cyn diwedd yr haf gael organ newydd, a'i osod yn y gangell, er mwyn hwyluao gwaith cerddorol y cysegr, a chan nas gellir gwneyd hyn heb arian, os teimla neb ar eu calon i roddi help llaw" at y gwaith hwn, danfonweh eich cyfran i'r Parch. Griffith Jones, ficer, Mostyn. Fel y dywedai yr hen wraig er's llawer dydd, "Mae pob dime'n.gainiog a phob ceiniog yn help." Mae rhai, efallai, yn teimlo yn ddyledus i bIwyf no Eglwys Mostyn am fendithion y maent wedi ac yn mwynhan o honynt, os felly dyma gyfle iddynt ddangos eu diolchgarwch mewn modd sylweddol, goreu i gyd po fwyaf, a diolchwn am y rhodd leiat, a diolch i chwi, Mr. Gol., am adael i hyn ym- ddangos yn Y LLAN. Ystyriwn hyn felsubscription tuag at yr organ fund (os na ddewisech chwi roi chwaneg.) [Ni ddaeth yr uchod i law mewn amser yr wythnos ddi- weddaf. Drwg ganym am hyn-GOL.]

RHUTHYN. Cynhaliwyd cyngerdd yn Ysgoldy Brynhyfryd, neu yr enw mwyaf adnabyddus arno Free Chur<!fe» nos Wener, y 3ydd o'r miB hwn, tuag at yr Ysgol Sul, yr hon sydd flodeuog a llewyrchus iawn. Yroedd yn an- nioddefol o orlawn, a phawb yn gwrando yn astud, ac yr wyf yn gobeithio fod swm lied dda wedi ei dderbyn tnag at yr achos teilwng uchod. Llaw-forwyn yr Eglwys ymhob oes o'r byd yw'r Ysgol Sul, ac y mae yn fwy felly yn yr oes annuwiol, difater, ao anffyddol hon nag erioed, am fod Gair Daw yn cael ei gaa allan o Ysgolion y Byrddau yn Nghymru. Y mae clod nid bychan yn ddyledus i ffyddloniaid yr Eglwya am eu hymdrech a'u gweithgarwch. Ewch rhagoch gan ddybln eich diwydrwydd ynglyn a'r Ysgol Sul, a phob peth da arall. Cymhellwch bawb i roddi eu presenoldeb ynddi, a mynwch atbrawon ao athrawesau o'r iawn ryw-rhai sydd yn medra esbonio y Beibl, yn deal! y nacur ddynol, ac yn foddion i dynu eraill. Llwyddiant mawr fo'n eich canlyn.

LLANRHYDD. Y wardeniaid Eglwysig yn y plwyf uchod am y flwyddyn hon ydynt Mri. W. J. Row, a Humphreys. Cofnodwyd yr etholiad yn Y LLAN yr wythnos ddi- weddaf, ond trwy ryw amryfasedd, gadawyd allan enwau y boneddigion a etholwyd. Llwyddiant mawr fo ar eich gweithrediadau, a phob warden Eglwvsie arall, hyd ddiwedd amser. < j s

CWMBWRLA, ABERTAWE. Nos Ian diweddaf cafwyd social tea yn y lie nchod ar yr achlysur o gyflwyno anrheg i Mr. H. Morgan, yr hwn aydd wedi bod yn llafurio yn yr Ysgol Sul perthynol i'r Eglwys oddiar ei chychwyniad. Wedi mwynhan y tê yn rhagorol awd trwy y program. Cymerwyd v gadair gan y Parch. H. Lloyd, curad y lie, ac wedi gwneuthur ychydig sylwadan rhagarweiniol, galwyd ar Mrs. Evans, an offyddloniaid yr Eglwys yn mhlwyf Cockett, i gylfwyno y rhodd. Diolchodd Mr. Morgan yn gared.'g ac yn ddeheuig iawn. Siaradodd amryw o'i gyfoedion, gan obeithio y byddai ei ddyfodol yn llwydd. ^nus. Ymhlith y dadganwyr yr oedd y Misses y T\omaa-^r- J- H. Evans, a Mr. Tom Williams. Y mae y boneddigesau a fu yn gwasanaetha PMoy yrddaa yn deilwQg o'n diolchiadau cynhesaf.—

FERNDALE. Nos Wener diweddaf, Mai 3ydd, cynhaliwyd cyfarfod ^S^rl y 1 n°h°d, pryd y daeth nifer liosog ynghyd. Aethpwyd trwy y cyfrifon am y flwyddyn ddi- weddaf, a phasiwyd hwynt i foddlonrwydd pawb. Eth. olwyd ac ail etholwyd sidesmen am y flwyddyn ddyfod. ol1 r ddwy gynalleidfa. Sidesmen y Cymry ydynt- Mri. John Edwards, David James, a Morgan Thomas dros yr offeiriad; Mri. John Lewis, Thomas Lewis, ac ?/« dro^ y, gynulleidfa. Sidesmen y Saeson ydynt—Mri._F. Woolcott, John Thomas, a J. Rankin droei yr offeiriad; William West, William Lloyd, a David Rees dros y gynulleidfa. Penderfynwyd yn v eyfarfod fod yr oil o'r sidesmen i gyfarfod yn y Festri unwaith bob mis, sef y Mawrth cyntaf yn y mis er P.wyn oa"o pethau ymlaen yn drefnus ac yn eglur, tel y gallont roddi hysbysiad o unrhy w gyfrif a fvddai rhywan neu rhywrai o'r cynuileidfaoedd yn ei ddymuno. Teilwng yw dweyd fod yr Eglwys ar ei chynydd yn y lie hwn, dan arweiniad ein parchus ficer.

LLANWNEN. ^iydwCy^fro¥-rhaFro1 yn ysS°Idy y Ue aehod noe Fercher, Ebriil 24ain. Imgasgloddtyrfa liosog ynghyd, nes yr oedd y He yn orlawn erbyn yr amser. Cymerwyd y gadair gan y boneddwr enwog a charedig Mr. T. H R. Hughes, Neuadd Fawr, ac arweiniwyd gan y doniol a'r medrus Ioan Goch, Teifyside Hall. Chwareuwyd ar y berdoneg gan y Misses Jones, Llwynygroes. Cym- erwyd rhanynddo gan bartion o Blaenwaun, Llanbedr Llanwennog, Llanybydder, ac amryw enwogion eraill, pa rai sydd wedi enill canmoliaeth uchel am eu gwaith da Cyn terfynu, cynygiodd y cadeirydd y diolchgar- wch gwresocaf l r rhai fu mor garedig a rhoddi ea gwasanaeth yn y cyngerdd, ac hefyd i'r pwyllgor a fu yn ymdrechu cano'r cynllun ymlaen at achos mor deilwng, sefcynorthwyo un sydd wan ei iechyd o'r ardal. Terfynwyd trwy gaua Hen Wlad fy Nhadau."

DINBYCH. Jn anol a'n haddewid yr wythnos ddiweddaf, rhodd wn yma ychydig o hanes y Gynhadledd Eglwysig a fy^a^Wydyn ABSepbiy Rooms y dref hon, prydnawn dydd fifowrth, y 30ain cynfisol. Cymerwyd y gadaiar gan yr Hybarch Archd diacon Thomas, yr oedd hefyd ar yr esgynlawr y Tra Pharchedig A. G. Edwards, D V Esgob newydd yr Esgobaeth, Parchn. Canon Jones, A g-WeUB (ovnrychiolydd Cymdeithas Amddiffynol yr iv!ry8^Tia ^•0rgan> teilwng reithor y plwyf, ynghyd a'r Mri. P. P. Pennant, a W. H. Helm. Wedi anfrch Lan M,gW I ffraeihbert lywydd- oafwyd araith odfdog gan Mr. Wells, ond gan na chaniata gofod i ni roddi vr I areithiaa yn eich colofnau ymataliwn rhag gineuthur talfyriadau, rhag ofn i ni wrth hyny wneyd cam a'r areithiau a rareithwjrr. Ar ol Mr. Wells%iaradwyd gan Mr. Pennant yna gan Mr. Helm yn dra meiskol- gar fel arferoj, ar ol ef cyfododd un boneddwr ynghanol y dorf, sef Col. Mesham, a siaradodd yn fyr ond i bwrpas; ac yn ddiweddaf oil siaradwyd gan yi Esgob ac ni raid iddo ef wrth lythyrau canmoliaeth. Wedi talu y diolchiadau arferol ymwahanwyd, a hyny ^e^ j.,g^dal1phePder^iadau cryfach, a zel danbeid- iach l dd od allan l amddiffyn yr Eglv^ya hono a sefvfll. wyd gan Grist a'i apostolion- Yr oedd yr ystafell eane yn llawn a chafwyd cyfarfod tawel a thLgnefeddua o'f dechreu !'r diwedd. Ac nis gwn a oes rhywun Nghymru a ddichon ddyfalu pa fantaisoedd yn deilli^ reporter nn papyr Rhyddfrydol, trwy ddweyd mai vr Esgob.oedd yn llywydda yn y gynhadledd hon ol oedd ei chwaeth yn rhy isel, a'i ystumog yn rhy ddehcate i alia digestio v dysgleidiaa cryfion ac iachS ^°' 1 yr ofnodd roddi ei bresenoldeb yn y gyn- hadledd, paham na fuasai yn ceisio cael allan y gwS ynhytrachna rhoddi camadroddiad, neu ei adafl yn' llonydd. Er nad y w y peth ynddo ei hun yn fawr a hfif^8f'nr?e^thgyi h ■ydy^ y gwirionedd, a chofier k fu pethau bychain a dibwys yn ami yn arwain i bethau mawr a phwysig. Bydded i olygydd y r)amrr yna rwymo ei ohebydd i yagrifenu y gwir, a dim y gwir," yr hyn beth. y mae yn ballu wneyd yn Jml iawn, rhag eu harwam 1 brofedigaeth. Parfnn fyddai gosod gwyliedydd ar ochr y Foel yma i wylfo tr aderyn hwn sydd wedi ehede^o honi wyuo yr Nos Fercher, y laf cyfiaol, cynhaliwyd confirmation class yn y Church Honse, er parotoi ymgeiswyr gSer a r conffirmasiwn. Cafwyd cyfarfod o'r nn nS <m Eglwys St. Hilau nos Wener. Ur yn Prydrawn Gwener, am 2.30, cafwyd gwasanapth h™ St Mdr o 1 dde £ aid 7 G°beithlay(Bagnd of Hope) yn St. Mair, gan y Parch. Mr. Lee, Stockport. Wedi hyny cyfranogasant o wledd i'r corff. Hefyd yr un diwrnod, yr oedd y Cyngor Sirol vn eistedd yn y Neuadd Drefol, ac wrth edrych ar eu han fedrusrwydd a'u bonglereiddiwch yn trafod materion v un brawd wrth dd'od allan ydoedd hyn-— gwneuthur troT" lot o deilwriaid y* ceisio » yn • Hllary. traddodwyd darlith ar rY n fU Cymru," gan Cadben Evans C.A. Cafwyd darlith ddyddorol ac adeiladol hvnod ANGHYSONDEB.—Hollol anghyson yw gweled Goirtr. vr n n e^ ^dn5i,yn ceisio ysgrifenu ar bwnc nas medd ru AAira™ am da°o. felly y mae gyda golws ar giygyddy^. ei erthyglau ar vr Esgob Edwards. Angbyson a ewrthmi Yr t y fedrant ddealI y gwahaniaeth rhwng cysegriad a gor- y 5°Jda.f yn a meddwl cfCi f ^i ,ohw,eny°li eiddo eu cymydog." Nos Sul traddodwyd pregeth wir werthfawr Iiieiaor' J" St- Mail, at bwysierwrM oeaa Sl Si Si ph^fwy ,eMuot)"i a

ABERGORLECH. xmwelwyd ag Eglwys y He uchod ddydd Sul wvth- lwvsBrpS* ?ieiliaid Yflgol Sal y fam-Eg- lwys, Breohfa. Yn wir, yr oedd yn hyfrydwch ni% bychan gael ar ddeall fod Ysgol Sul Brechfa mor iSf chit'aoWM'ZltZ''d/n chryno. Wrth ddyfod i fyny, canasant dair o donan yn swynol neillduol, gyferbyn a Byrgwm Bach TO ngolwg ac yn nghlyw Mr. Evans, yr hwn oedd wedi datgan yn flaenorol yr hoffai yn fawr eu clywed ^n, nad oedd wedi cael y fraint o hyny er's rhai blynvdcLa bellach. Da genym ddeall ei fod yn llawer Jweli ™ bresenol. Cyrhaeddasant Abergorlech o gylcL haner awr wedi dau ac ar ol canu emyn yn gXedS a pveddioy Litam, fe gafwyd adroddiad pur S o'r benod flaenaf yn Efengyl loan e*.n Dwi, « o gwmpas deg oed. Wedi hyn cafwfd ton ga^ y nS ac yna adroddasant ddwy benod gyntaf 0 latecismar" Hanes Isaac, a chanasarit drachefn don Saesnec vn soniarus rhyfeddol. Mewn gair yr oedd Jn wi y« mhell tuhwnt i ddisgwyliad neb y? yn awr at eu gilydd, ac wedi cana ton gynallddlol yn rhagoro1, adroddasant y 7fed banod 7eK Matthew yn ddymunol dros ben, ao fe'u holwyd yn