Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Advertising
(terms for ),bbtrtising. Number of Bate per Class of Advertisements. insertions. Inch. s. d. Parliamentary Notices 6D. Per Line Legal and Public Notices ••• ) per Insertion Auction Announcements 1 4D. per Line per Insertion Religions Services and Lectures 1 to 5 2 0 Bazaars, Concerts. & Bisteddfodau I ( 6 to ]1 | 6 Publishers and Educational >< 12 to 25 I 3 Announcements. I Business Addresses » ». v 26 and up. | 0 PREPAID ADVERTISEMENTS. Words One Three Six Insertion. Insertions. Insertions. s. d. s. d. s. d. 20 1 0 2 0 3 0 30 1,6 3 0 4 6 40 2 3 4 6 6 9 CHEQUES and POST OFFICE ORDERS should be made payable to DANIEL OWEN & Co., Ltd., Publishers. Y Llan" Offices, Cardiff, Mn dtsiau, &-r. TITANTED, Tablet, Family of Twigge, » Denbighshire, Flintshire, Cheshire, or othei North Wales Church. Kindly write. Twigge, Oamaston, near Derby. 392 PARISH of Denbigh. Locum Tenens Wanted immediately for two or three months.— Apply, with copies of testimonials, to the Rector. 393 LAY READER Wanted immediately for -LJ U wch-y-:Iarreg.- Apply to Rector, Machyn- lleth. CURATE WANTED.-Welsh chiefly; stipend, £100, or £ 90 with title.—Apply, with references, Rev. M.A., LLAN Office, Cardiff. &r. YR GWAASTANEABEITH ON PRYID'R NAWLNIOTL A(TNAI LLIAS')R. TEEFNEDIG GAN Y PARCH. O. JONES, PENTREVOELAS, BETTWS-Y-COED. Dan Nodianb-Pris Dwy Geiniog. 3S9 ^TESU^ Y BUG A I L DA." X CANTATA GYSEGREDIG, Fria Ge. yn yr Hen Nodiant; 4c. yn y Tonic Solffa. Dwsin o'r Hen Nodiant, 5B.; dwain o'r Tonic Solffa, 3s. yn rhydd trwy y Post.—Anfoner at Griffith Williams, Curate, Wrexham. 372 25 pABELL J) 0 F YD D SEF CYFRINION Y GREFYDD DDERWYDDOL, Wedi eu dadguddio (Pamp ar hngain o Benodan) gan MORIEN, B.B.D., Llwyn Onn, Trefforest, S.W. Rhydd gyda'r post am 2s. 2c., oddiwrth yr awdwr. Principal Edwards-" Llyfr dyddorol iawn." Glan- ffrwd-" I Pabell Dofydd' yw un o'r llyfrau mwyaf dyddorol ag sydd wedi dyfod allan o'r wasg Gymreig nddiar amser lolo Morganwg. Fel llawlyfr i'r Orsedd nid oes genym ddim cyffelyb iddo mewn un iaith." Y Parch. W. Parry, Pontypridd—" Y mae Pabell Dofydd yn hynod o ddyddorol." 391 Newydd ei Gyhoeddi, U BETHLEHEM I'R QLEWYDD." Cyfres o Wersi ar Fywyd Iesa Grist ar gyfer Athrawon yr Ysgol Sul ac eraill, GAN JOHN PALMER. RHAN I. Cyfieithedig dros Gymdeithas Traethodau Esgobaeth Bangor. PRIS CHWE'CHEINlOG TRWY'R POST 7¡c. Anfoner archebion at Messrs. Nixon an d Jarvis, Bangor. 380 NOW PUBLISHED, DEMY 8vo., 160 PAGES.-PRICE SIXPENCE. By POST EIGHTPENCE. THE WELSH SUNDAY CLOSING ACT. LORD ABERDARE'S CHALLENGE TO THE" WESTERN MAIL." Is the Increase in Sunday Drunkenness in Wales real, or apparent only" WITH INTRODUCTION BY H. LUSHINGTON STEPHEN, ESQ., LL.B., OF THE INNER TEMPLE, BARRI&TER-AT-LAW, AND OF CARDIFF. CARDIFF DANIEL OWEN AND COMPANY (LIMITED). LONDON; W.KENT & CO., PATERNOSTER-ROW. AND OF ALL BOOKSELLERS Hgsblisiaiiati jKasttarljoL QUININE BITTERS Q-WILYM EVANS. DARGANFYDDIAD PENAF YR OES BBESENOL mewn MEDDYGIN- IAETH LYSIEUOL YW QUININE BITTERS GWILYM EVANS. Ar gyfrif ei rinweddaa iachaol rhyfeddolcymeradwyirhwngan brif feddygongwahanol wledydd fel meddyginiaeth Bier a diogel at holl anhwylderan y Cylla, yr Afa, a'r Gian.-Ceir miloedd o dystiolaethau o bob parth o'r bydyn tystio i'w effeithian iach- usol, ac ystyiii ef gan lnoedd yn Feddyginiaeth Anmhrisiadwj. TYSTIOLAETHAU DIWEDDAR. Trallwyn Terrace, Carmel, Upper Llandwrog, Hydref 24ain, 1888.- Anwyl Syr,—Yr wyf yn credn y buaawn wedi marw, oni bae am Quinine Bitters Gwilym Evans. Bum am ddwy flynedd yn metho. gorwsdd, gan mor ddrwg yr oedd fy lungs wedi myned, ac mor wan- ilyd nes byddwn yn chwysu hyd yn nod ar fy eistedd; cymeraia chwe' potelaid o'r Quinine Bitters; ac erbyn hyn yr wyf yn ddyn iach, ao yn dilyn fy ngorchwylion bob dydd yn y chwarel. — Yr eidd- och yn wir, H. WILLIAMS. CRYNIAD Y GALON A PnOEN YN YB OCHB.—4, Tanner Terrace, Porth- madog, Rhag. 16eg, 1888.-Anwyl Syr,—Yr wyf yn dra diolchgar i chwi am eich meddyginiaeth werthfawr. Yr wyf wedi bod yn dioddef gan gryniad y galon, a phoen mawr yn fy ocbr, ac yn metha cael dim i wneyd ilea i mi, er treio llawer. Ond cymbellwyd 11 gan gyfaill i ro'i prawf at un botelaid, 4s. 6c., o Quinine Bitters Gwilym Evans, a heddyw yr wyf yn bolliach, ELLEN OWEN. CLEFYD YR YSGYFAINT.—16, Upper Gongh Street, Birmingham, Rhag. 3ydd, 1888.—Anwyl Syr,-Bnm yn dioddef am ddeng mlynedd gan Glefyd a Llid yr Ysgvfaint ("Bron- chitis and Inflammation of the LungE;"), Oerfel yr Arenan, a Phoenan yn y Cefn. Cyrahellwyd fi i roddi prawf ar Quinine Bitters Gwilym Evans. Yr wyf wedi cym- eryd dwy o boteli bychain, ac un botel fawr, a gallaf eich sicrhau fy mod eisioes yn teimlo yn ddyn arall hollol, a gallaf ddilyn fy ngorchwylion lawer yn lhwydd- ach yn awr. — Yr eiddoch j yn ddiolchgar, J. PRATT. Swyddfa'r Observer, Mumbles, Mawrth 25ain, 1889.—Anwyl £ yyr,— Mae yn bleser mawr genyf allu tyatio i effeithiolrwydd Quinine Bitters Gwilym Evans mewn achosion o Wendid, Diffyg Yni, ac Iselder Meddwl. Profodd un botel- aid o les annhrasthol i mi. Yr eiddoch yn gywir, ROBT. MORRISON (ieu.), Golygydd y Mumbles Observer. Peidiwch dioddef poenau tra y gellir eich gwella trwy ddefnyddio QUININE BITTERS GWILYM EVANS. Pris, poteli, 2s. 9c.; eto dwbl faint, 4s. 6c.; blwch yn cynwys tair potel ddwbl, 12s. 6c. Gellir cael Quinine Bitters Gwilym Evans yn America oddiwrth y prif oruchwyliwr, R. D. Williams, Medical Hall, Plymouth, Penn. I'w gael ymhob man. Goruchwyliwr ymhob parth o'r byd. Osceir unrhyw anhawsder i'w gael, dantonir ef am y prisiau uchod yn rhad a: diogel drwy y JPost i unrhyw gyfeiriad yn y Deyrnas Gyfunol yn union- gyrchol oddiwrth y perchenogion :-Quinine Bitters' Manufacturing Company, Limited, Llanelly South Wales. Sit tot (Bobrbluvr. DALIER SYLW.—Oherwydd prinder gofod nis gallwn addaw gosod i fewn ysgrifau meithion a chan fod nifer ein goheb- wyr caredig mor lliosog. erfyniwn arnynt fod yn fyr a chryno. Ehoddir y flaenoriaeth bob amser i adroddiodau a newyddion lleol. GLAN TOWY.—Tipyn yn glogyrnog yw'r penill yn yr hwn y gosodasoch y ddwy linell dan sylw. Cofus genym ei ddarllen ar y pryd. Yn unol a theithi yr iaith Gymraeg, mae'n sicr mai "dadebra" sydd yn gy wir ac nid dadebrant." WIL Y GWAS.—Gvvyr pawb pwy ydyw Golygydd an- nheilwng Y LLAN, o leiaf, os teimlant awydd cael allan pwy ydyw mae y wybodaeth o fewn eu cyr- aedi. 0 ganlyniad, annheg, Wil bacb, yw i ti gario clecg allan o'r ysgol. Da genym ddeall fod William I wedi ymgymeryd a'r swaitb o ohebu i'r LLAN o'r diwedd. Ein hunig reswm dros droeglwyddo ei lith i'r fasged ydyw ein bod wedi cymhwygo y cloadur i bob gohebiaeth ar y pwnc yn y cyfeiriad a fabwys- iadwyd gan ein cyfaill. Ar ol i'r tymor hau fyned fyned heibio, bydded i Wil ddyfod allan eto. Can' diolch iddo. MYFYR.—Ysgrifenwch lythyr, cymwys i'w gyhoeddi yn Y LLAN, yn datgan eich syniadau ar y mater. Mae yn werth ei wyntyllio. CEITRO SANT.—Ysgrifena y gohebydd hwn atom er galw sylw at y pwysigrwydd o apwyntio ofleiriad cymwys i'r fywoliaeth wag, Llangeitho. Dywed fod y plwyf wedi dioddef llawer oddiwrth absenoldeb yr offeiriad o'r plwyf yn ystod gweinidogaeth y di- weddar reithor. Cyd-obeithiwn y bydd i dadog y fywoliaeth ddanfon offeiriad dnwiol a galluog i fngeilio'r praidd yn y plwyf pwysig hwn. MALLWYD.—Yn y Testament Newydd ni chlywir ond am ddanfeniad gweinidogioii i bregethu a gwein- yddn'r sacramentau; ond rhybuddiai St. Paul un o'r Esgobion yn y ganrif gyntaf y byddai cyf- newidiad yn hyn fel canlyniad i gnawdolrwydd, bydolrwydd, a phechod. Gwel, 2 Tim. iv. 3. Nid oes un Sect o dan haul nad ydyw yn pregethu peth o'r gwirionedd. Yn y ffaith yma y gorwedd y perygl i'r anwyliadwrua. MAB YB HEN FAM.-Os Mab yr Hen Fam ydyoh, peidiwch a'i drygu drwy ymgysylltu a'r rhai hyny yn eich plwyf ydynt am wrthwynebu eich Fieer. Gall fod camsymed wedi bod, ond boed i'r ddwy ochr aberthu pobpeth, ond egwyddor, er mwyn I heddwoh.
MR. DILLWYN A'R EGLWYS YN…
MR. DILLWYN A'R EGLWYS YN NGHYMRU. Nos Fawrth diweddaf siomwyd yr aelod an- rhydeddus dros Abertawe yn dost drwy i'r Senedd wrthod, mewn dull eglur a phen- dant, roddi cyfleusdra iddo ddwyn ei gvnyg- iad gerbron y Ty mewn cysylltiad a Dad- waddoliad yr Eglwys yn Nghymru. Hysbys i'n darllenwyr fod Mr. DILLWYN wedisicrhau y lie blaenaf ar y 14eg cyfisol er mwyn ceisio perswadio ein Seneddwyr i ddinystrio hen Eglwys y Cymru. Yr oedd parotoadau mawrion ar droed er gwneuthur rhuthr ffyrnig ar yr Eglwys. Yr oedd hogi arfau i'w ryfeddu yn myned yn y blaen, a chan fod Mr. BYRON REED wedi datgan ei bender- fyniad i gynyg gwelliant i gynygiad cynrych- iolydd Cymdeithas Rhyddhad Crefydd, sef Mr. DILLWYN, disgwylid ymladdfa boeth. Gallwn yn hawdd ddychymygu gweled yr aelodau Cymreig yn ymarfer eu doniau a'u hyawdledd gogyfer a'r amgylchiad. Syr H. VIVIAN, er engraifft, yn ceisio ymberffeithio mewn Radicaliaeth fel as i fod vn eanlvnwr teilwng o'r Parnell Cymreig, Mr. T. E. ELLIS; Mr. THOMAS, yr aelod anrhydeddus dros Ferthyr, yn ymchwyddo er mwyn dangos i'r byd fod mantell y diweddar Mr. H. RICHARD wedi syrthio ar ei ysgwyddau. Awr bwysig ydoedd yr awr ddisgwyliedig. Dadl Gymreig yn y Senedd, a'r aelodau Cymreig a chyfleusdra ganddynt i anfarwoli eu hunain Ond megis ag y mae gyda chynlluniau llygod lawer pryd, felly hefyd y mae gyda chynlluniau dynion. Nos Fawrth diweddaf, yn absenoldeb Mr. W. H. SMITH, arweinydd y Ty, hysbysodd Syr M. HICKS-BEACH fod y Llywodraeth wedi pen- derfynu fod materion cyhoeddus y wlad yn hawlio yr amser sydd at wasanaeth aelodau preifat yn y Ty, a bod yn rhaid, am y rhan sydd yn ol o'r Senedd-dymor, i'r dyddiau Mawrth a Gwener fod yn eiddo i'r Llywodr- aeth. Dyna ddyrnod marwol i obeithion yr aelodau Cymreig Mewn moment gwasg- arwyd eu hamcanion i bedwar gwynt y nef- oedd, oherwydd os y mabwysiedid cynygiad Syr M. HICKS-BEACH gan y Ty ni fuasai i Mr. DILLWYN amser i wneuthur rhuthr ar wrthddrych ei lid. Yn lie derby n yr ergyd yn dawel rhag digwydd peth gwaeth iddynt, rhaid oedd i Mr. DILLWYN a'i gyfeillion wingo yn erbyn y symbylau. Ac fe gostiodd y gwingo yn ddrud iawn iddynt. Chwerw ddigon ydoedd colli y cyfleusdra i ddadleu y pwnc Cymreig o Ddadwaddoliad yr Eglwys yn Nghymru drwy ymddygiad Llywodraeth annheg a thrahaus fel i'y Llywodraeth Un- debol, ond mil mwy chwerw ydoedd cael allan, mewn Ty a rifai 306 o aelodau yn bresenol, fod mwyafrif o 70 yn erbyn hyd yn nod rhoddi clust o ymwrandawiad i'r aelod dros Abertawe ar y pwnc hwn. Felly, ar 01 ymgais deg i berswadio y Ty y dylasid trin y cwestiwn ar yr adeg bresenol, y wobr gafodd Mr. DILLWYN i'w dwyn yn 01 i'w feistriaid, y Liberation Society, ydoedd mwy- afrif gwrthwynebol o ddeg a thri ugain. Y mae hyn yn achos llawenydd i garedig- ion yr Eglwys, er ein bod yn teimlo y buasai i yn llesol ymhob modd i'r pwnc gael ei ddadl- eu yn St. Stephan. Rywfodd neu gilydd y mae ynom ryw fath o deimlad fod Mr. DILL- WYN ei hun yn falch fod Rhagluniaeth dyner a charedig wedi ordeinio pethau yn y fath fodd ag i'w arbed yn hyn o beth. Anhawdd credu fod rhyw awydd angerddol yn llosgi yn ei fynwes i wasgu y mater ar feddyliau ei gyd-aelodau yn y Senedd, oblegid y mae wedi dangos ei hun yn hynod araf a hir-ym- arhous mewn cysylltiad a hyn. Gwyr Mr. DILLWYN yn dda nad gwiw arfer yr hen ddadleuon a arferid gynt pan yn hawlio Dadgysylltiad ein Heglwys. Cyn y gall y boneddwr anrhydeddus adael unrhyw argraff ar feddyliau neb, rhaid iddo gael araith newydd i'w thraddodi ar y pwnc y tro nesaf y dygir ef o flaen y cyhoedd. Y mae yr iaith a arferwyd ganddo ef a'r diweddar aelod dros Ferthyr yn llawer mwy addas i'w chymhwyso yn y dyddiau hyn at Ymneilldu- aeth. Ar bob Haw y mae yr Eglwys yn cynyddu ac yn dyfod yn allu pwysig yn y wlad, ac y mae sism yn gwanychu yn feun- yddiol, ac yn myned mor llygredig fel y mae Ymneillduwyr eu hunain yn addef mai peth hagr ydyw. Nid rhyfedd, ynte, fod Mr. DILLWYN dipyn yn hwyrdrwm yn ei symud- iadau. Y mae ganddo ddigon o graftder i weled mor afresymol ydyw ceisio llesteirio Eglwys sydd yn gwneuthur ar hyn o bryd gymaint o waith dros grefydd a moesoldeb a'r holl enwadau gyda'u gllydd. Pan yn I dychwelyd i'w gartref yn Abertawe nis gall- ] wn gredu fod ei lygaid yn nghau nos a dydd. i Os yr agora hwynt weithiau y mae yn rhaid y ei fod yn gweled profion o fywyd, gweith- garweh, a dylanwad yr Eglwys ar bob llaW- Credwn, o ganlyniad, fod Mr. DILLWYN ei hun yn ddiolchgar fod pethau wedi trol allan mor Rhagluniaethol. Yn y ddadl a. gymerodd le nos Fawrth cyfeiriwyd at Ryrel y Degwm.. Pe b'ai y Ty wedi rhoddi can- iatad i Mr. DILLWYN i ddwyn eu hoff destyu ymlaen, diamheu y teflid cryn lawer o oleu- ni ar ddirgelion y Rhyfel." Carem weled ymchwiliad yn cael ei wneyd ar ran y Llyvv. odraeth i'r hyn sydd wedi dwyn y "Rhyfel" oddiamgylch, a phwy sydd yn atebol am y ter- fysgoedd sydd wedi gwaradwyddo llawet ardal a phlwyf yn Nghymru yn ddiweddar. Nid ydym heb ryw gymaint o wybodaeth am y dull y dygir gweithrediadau y gwrth- ddegymwyr ymlaen. Cant weled goleu dydd cyn b'o hir. I'r cynhyrfwyr a'r ter. fysgwyr, yn ogystal a'r amaethwyr anon est sydd yn gwrthod talu eu dyledion, fe ddaVl y newydd fod Mr. DILLWYN wedi ei orchfygu fel datganiad oddiwrth ein Llywodraeth- wyr eu bod yn benderfynol o faentumio iavvil- derau pob dyn, a'u bod, hefyd, yn anmharod ar gais sectyddiaeth ddall-bleidiol i gefnogi lladrad, hyd yn nod pan y rhodia drwy'r wlad a chochl crefydd yn cuddio ei ysger- bwd hyll.
NODIADAU GWLEIDYDDOL.
NODIADAU GWLEIDYDDOL. [GAN UNDBBWE J Wythnoa brysur yn y byd gwleidyddol oedd yr UO ddiweddaf, yn ngwoithtediadau yr hon y oymerodd yr Undebwr ran amlwg a blaenllaw. Hwyrach roai y digwyddiad mwyaf digrifol; ac yn wir, digrifol yn ei ganlyniadau i'r gwib-deithwyr oedd Y PERERINDOD I BENARLAG- Mecca y Gladstoniaid. Ar ddydd LIun y Paag tal- odd rhyw ddwy fil o addolwyr y Ddelw perthynol i gymdeithasau Radicalaidd Caerloyw a Chaerdydd ymweliad d Chastell PenarlAg, mewn diogel obaith y buasai i'r Oracl^ roddi iddynt air o gysur a chyfar- wyddyd, ond cawsant eu, siomi yn aruthr. Yn y prydnawn ymgynullodd corff mawr y gwib-redwyr gwasaidd ac hygoelus o flaen y Castell, ac yno y btl, ont am beth amser yn ysgermain ao yn gwneyd yt ysgrechiadau mwyaf annaearol am ymddangosiad yr eilun gwleidyddol. Pan wnaeth Mr. Gladstone ei ymddangosiad ar y lawnt gwnaeth y moesymgryw* iadau mwyaf parchus i'r dorf oedd o'i flaen. Estyl" odd un Mr Jenkins, o Gaerloyw, anerchiad i'r boO' eddwr gwir anrhydeddus, yr"{hon oedd yn cynwys S aebon meddalaf a welodd Hen Domos," di'r bell" yn ei fywyd ond nid oes dim a'fynwyf a'r document rhyfeddol hwn yn bresenol. Wedi bwrw golwg bryaiog dros yr anerchiad, dywedoddMr. Gladstone mewn llais distaw (sotto voce, a defnyddio iaifcb glasurol) wrth y cyflwynwyr ei bod yn.;anmhosibl iddo ef wneyd areithiau ar aohlysuron o'r fath. 1r oedd yr areithio yma wedi dyfod yn drefniact (system) sefydlog, ac yr oedd yn anhebgorol reidiol i roi atalfa ami. Digon gwir ond dylai Mr. Glad- stone gofio mai efe yn anad pawb sydd yn gyfrif am hyn. Gwnaed llawer ymgaia i gael gan yr OrBct lefaru, ond yn gwbl ofer. IDim ond un gair," bloeddiai un o'r dyrfa, yr ydym • wedi dyfod. delft0 gant o filldiroedd i'oh clywed 1" Gadewch i ni yn unig glywed swn eich llais I" gwaeddai un ar&^ mewn llais cwynfanus. Er mwyn Duw, !r. Gladstone, gadewch i ¡mi gyffwrdd a'ch llaw," ebO un arall o'r diofrydwyr gwasaidd a dirmygedig by0' Ymwasgarodd y gwib-deithwyr ar hyd y Pare, haws i'r darllenydd ddychymygu nag a' fyddai dBr- lunio eu siomedigaeth. Yr ydym yn llongyfarob Mr. Gladstone ar ei benderfyniad i beidio areithio af bob achlysur dibwys; ao os gwna sefyll at y pencil* fyniad hwn, bydd yn fantais neillduol iddo ei bul1 ac i'r wlad. Rhydd y diatawrwydd hwn hefyd det. fyn ar y gwib-deithiau ynfyd hyn i Benarlag,0 Iaiaf; nid yw yn debyg y byddant mor lliosog yn ? dyfodol. Wonders never cease, YmddeDgys excursionists penchwiban anrhegu Mrs. Gladstone phar o hosanau sidan ARGLWYDD SALISBURY YN BRYSTE. Bu Ardalydd Salisbury yn anerch cyfarfody*^ Undebol lliosog yn Nghaerodor dydd Mawrth, y cyflwynwyd iddo amryw anerohiadau Uongyfarobo^ gan gymdeithasau Ceidwadol. Yn y Salisbury Club rhoddwyd gwledd ardderchog i'w arglwyddiaetb, dID lywyddiaeth Syr Michael Hioks-Beaob. lAongf" farchodd Arglwydd Salisbury y gwyddfodolion fLt sefyllfa lwyddianus y Clwb Ceidwadol, yr hwn, oedd ganddo yr amheuaeth leiaf, oedd i gyflaWf1 gwaith mawr dros yr achos Cyfansoddiadol yn dina8 fawr hono. Yr oed^lyr amser wedi IDyned heibio iddynt blethu dwylaw, a mwynhau llonyddwoh yr hyn oeddynt yn feddianu. Yt °e^ y frwydr yn un barhaol, ao yr oedd yn ofynol i bob swyddog oedd yn arwain a phob milwr cyfiredin 5° y rhengoedd wneyd eu dyledswydd. Nid oedd yn bosibl iddynt ga.dw meddiant o'r sefydliadau hyn oedd mor werthfawr yn eu golwg ond drwy yn-ilsdd ao ar eu penderfyniad i ymladd hyd yr eithafi So hymsyniad o bwysigrwydd y frwydr, yr oedd oanyJ1"! ia.d yr ymdreohfa. fawr yr oeddynt ynddi yn ar°2'' y