Y Llan

£hnr!2IDÜJU. "I"j'r-I- Dydd Gwener, yn y capel brenhinol, S. lago, claddv/yd y Duces Cambridge. Oafwyd ystorm fawr o oira yn ngogledd Staffordshire yr wythnos ddiweddaf." Acrhydeddwyd Sul y Blodau sn bur gyifredic dlWY yr boil wiad yn y model arfercl. — Bu farw Mrs. Eobert Rees, gwraig y cactor enwog Eos Morlais, dydd Iau diweddaf, yn Aber- tawe. — Oyrhaeada newyddion o New York yn bye- byeu fod y Milwriad Miller, y Ffenxad enwog, wedi marw. Dywedir fod y diweddar Mr. John Bright wedi gadaol 100,000 o bun oedd i'w rhaau rbwng ei berthynaeau. ° — Boreu dydd Mercher diweddaf, crogwyd Thomaa Allen yn ngharebardy Aberfcawe. Efe ydoedd llofradd Mr. Kent. Taenwyd y newydd yr wvthnos ddiweddaf fed y cyn-arlywydd Cleveland wedi ei ladd gan negro, ond trodd yr hysbysiad allan yn am.,ir. eddus. — Dydd Mercher diweddaf, hu raid i'r Free- man's Journal—papyr Gwyddelig a gyhoeddir yn Dublin—dalu iawn o 300p. i Cadben" Stokes &m athrod. — Dydd Mercher diweddaf, tra yr oedd un John Davies, Penceilogi, yn gweithio yn nglofo Talysarnau, gel" Llanelli, syrthiodd careg o'r rien- fwd gan ei ladd yn y fan. Dydd Gwener diweddaf, bu farw Mr. Sec- combe, maer Penfro, yn bur sydyn, Yr oedd yn aelod o'r CYDgor girol, a'r diwrnod cyn ei farwol- aeth, etboiwyd ef ar ben y poll yn aelod o P'.vrdd y Gwarcbeidwaid. Y mae y swm o XI, 000 yn awr ar ei ftorM o Detroit i'r w!ad hon, wedi ei anion gan edmygwyr ac ewyllyswyr ds. Mr. Para ell, fel arwvdd o gydym- deimlad ag ef, ac er ei gynorthwyo i ddwyn tronliau ei amddiSyniad yn llys y dirprwywyr. Adroddir fod gwledd ardderchog wedi ei pharotoi yn Penlle'reaer, ger Abertawe, ar acb- lysiir dyfodiad Mr. W. D. Llewellyn i'w oedran. Y mae y boneddwr ieuanc yn etifedd i'r yswain pobiogaidd Mr. J. T. D. Llewellyn. Dydd Mercher, bu farw y Parch. J. R. Kilaby Jones yn ei dy ger Llanwrtyd. Yr oedd yn un o weinidogion mwyaf adnabyddus yr Annibynwyr yn Nghymru, ac yn liynod am ei ffraethineb. Yr oedd yn 76 mlwydd oed. Bydd dau g6r o Ddowlais yn myned i gys- tadlu i Eisteddfod Genedlaetbol Aberhonddn. Bydd y Dowlais Harmonic Society o dOln arwein- iad Mr. John Davies, A,C., a'r Dowlais Choral Union o dan arweiniad Mr. W. Hughes, A.C. Hysbysir fod posiblrwydd y bydd i Dyv/yeog Cymru fethu cyflawnu ei addewld i fod yn bre. senol yn yr wyl. I Yr oedd y diweddar Gadfridog Gordon nid yn unig yn filwr dewr, medrns, ac anturiaethus, ae Y]a ddyngarwr o enwogrwydd, ond yr oadd vn fyfyriwr diwyd. Meddai lyfrgell ragorol, a chyfiwynodd ei cbwaer, Miss Gordon, ei lyfrgell yr wythnos ddi- weddaf yn anrheg i Lyfrgell Rydd Southampton ac hefyd, rhoddodd ddarlua gwerthfawr a dyddorol o hono. Y mae corphoraeth dinas Llundain, y flwyddyn bon, yn 700 oed, a bwriadir dathlu y seithfed gan: mlwydd mewn modd teilwng o urddas ac henafiaeth v ddinas fawr. Y mae saith can' mlwyddiaeth corphoraeth y brif ddinas, folly, yn digwydd yn mlwyddyn gyntaf y Cynghorau SiroI; pa rai, yn naturiol, sydd o aagenrheidrwvdd i feddu dylanwad, i raddau mwy neu lai, ar hen gorphora.ethau dinesol a bwrdeisiol, yn ogystal a hen drefniaduu a sefydl- iadau sirol. Yn ol laysby-siaeth swyddogol ar ymfudiaeth o'r wI ad hon i wledydd tramor, ao i'r Trefadieaetbau Prydeinig, a gyhoeddwyd ar y 5ed o'r mia presanol, ac yn cymeryd i mewn y chwarter cyntaf o'r flwydd- yn bon, yr oedd yn ystod y tri mia oedd yn diweddu ar y Slain o Fawrtb, 54,255 wedi gadael y deyrnae hon. O'r rbai byn yr oedd 35,224 wedi myned i Unol Daleithiau yr America, 4,041 i'r Trefedigaeth- au Prydeiaig yn Ngogledd America, 1,898 i Aws- tralia, a 8,941 i leoedd eraill. Cynaliodd aelodau Ty y Cyffredin steeple- chase y dydd o'r blaen, ac yr oedd amryw bapyrall newyddion y GIadstoniaid yn ilawenychu yn ddir- fawr oblegid yr adroddiad mai ceff-yl o eiddo Mr. Cyril Flower o'r enw Home Rule a imillodd y dydd. Erbyn chwilio allan, cafwyd fod Home Rule" wedi methu dyfod i'r ymdrech, a'r budd- ugwr ydoedd ceffyl Mr. Lues, yr aelod Undebol dros fvvrdeiearef Oldham. Felly, meddai un o'r papyrau Seisnig, y derfydd gobeithion y Glad- stoniaid o un i un.

Y GYMANFA EGLWYSIG. At Olygydd Y Llan a'r Dywysogaetlt." Syr ,—Nid wyf yn hoffi y gair Cyngres ara Congress. Gwoil gonyf 11 y gair "Cymanfa." Nid yw yn wahaniaeth ar y ddaear fod arcgl Ymaeill- "Uaath arao. Pwy a wyr na welir Cymru yn fuan •' Hen Wiad y Cymanfaoadd" Eglwysig, a phawb o'r brodyr yno'n un, hob nsb yn tynu'n gioeB." Y mao rhyw arwyddion fod trigolioa walîa. yn cael eu profi y dyddiau hyn. Bydd yr fla .a'r gWenith yn a&nabyddus i'r byd ar ol y cynhyrf- ladau sydd yn y wlad. Yr oodcl owriad y Parch. Evan Davies, B.A., ^Wmtilsri, ao eraill, yn frawdol a charadig iawn ^rth wahoddhen fyfyrwyr Colag DewiSant i Gaer- yn ystod y Gymanfa, Eglwysig, a gobaithio y gwelir ugeiniau o honoru vno. Ond yr wyf ynhollol SydvvQled a. "Dewi Cynfab" ac eraill, mai an- dtol i'r pen fyddai i ni gael cyfarfod ymneill- Jaol ar ein panau ein bunain yn ystod y gymanfa. Gwoll o lawer, yn fy marn ostyngedig i, fyddai cael cYfarfod mawr yn yr hon goleg ei hun yn Llanbedr. Diae'r Parch J. F. Reeca yn cynyg testyn rhagoroi, oad Wyf yn eradu fod Bglwyswc Oytaceig" wedi rfloddi ei wall, sef Y Wasg Gymreig," Ie, paham Ba buaaai hwn ar lawr yn mhlitn tesfcynau y Syaianfa ? C&rwn wybod. "Ond yr wyf yn specto," Ys dywedai yr hen wc o Lanwrtyd. D¡obh yn barohus i'r brodyr am eu gwahoddiad 03 y ceir cyfarfod o gwbl ar wahan oddiwrth y Congress, d'ewch i ni gael gwalad vmdeb a brawd- y Cymrv, a'r "Wasg Gymroig" yn ?,ael sylw dyladwy. Gad&war i bob coleg ddyfud ?3°. Y inae gwir eiaiau clywed liais Cymru yn ^> £ &d dros y Wasg Gymreig. Nid yw ein blaenor- Eglwysig wedi caal eu h&rgyhoeddi yn drwyadl pwysigrwydd sydd yn gysylltiedig a, hi. Buasai y_testyn i lawr yn Nghaerdydd pa buasent yn credu fod yn feeilyngu sylw. Ond credent hwy aeu pidient, dylanwad y Wasg Sadicalaidd sydd wedi Cymru & Gwyddaliaeth ac anonestrwydd. Y ^aa yn rhaid. i ni gael agwedd Gymreig ar bethau cyla Uwyddo i enill y Cyrnry.—Yi eiddoch, &c., Maklais.

Y TYMOE EGLWYSIG. At Olygydd Y Llan a'r Dywysogaeth." Syr,—Wrih ddecbreu fy llith y maa yn rbaid i mi eyfaddef nad wyf byd yn hyn ddim yn perfchyn i'r «ai.hyny ag sydd yn cboddi cefnogaeth i chwi trwy ysgrifenu eto yr wyf yn dorbyn ao yn darllen Y yn gyson. Fiynyddau yn ol, yr' oeddwn yn yn y man yn d&nfon ychydig o newyadion 601 i'ch papyr clodwiw, ac fe allai, os derbyniol yn y yna, y cewch glywed oddiwrtbyf fei y ydd cyfleusdra yn cynyg ei bun i mi. Hyn mown o ragymadrodd. awr, yr hyn a gymer le mewn rbai manau yn yatod y tymor hwn, sef y Garawys, a barodd i mi nWyd i fyny fy ysgrifbin y fcro hwn. On id yn Gf&rawy8 y Seilw yr Eg-Wya arcom mewn i a-1'; ,neill^uol i ddwyn y carfi yn gaeth i'r ysbryd WiOi y byd o'r neillda am dipyn bach, a throi y iJyfyjiQar damiaBiynau y Gwaredwr Bendig- J'S &'r achos o hyny ? Ai trwy gydgynuil i wneyd yuawnder 4 fftwytb y ddeilen adfywioi a pbres- ^oli bunain mowa oyngherddau, byddenfc ragorol mynwch, Mr. Gol., y mao dyfod â'r corfi i gyd. tirfio&'r eddwl yn yr hyn sydd dda agodiclog ifcawn gwir grefydd ? Bernir yr Ymneillduwyr am gadw tea fights a man eisteddfodau ar Ddydd Gwener y Groglith. Ond beth am yr offairiaid sydd Yn euog o ddiraddio yr hyn a ddylent gredu ynddo, ^eu o'r byn lleiaf, a broffesanfc gredu ynddo ? Digon 1 byn yn bresenol. Hafyd, boSwn alw eioh sylw, ac eiddo eich dar- i,0pWyrj at y mater o gynal y festri." Yn ol ct, non SO," dywedir am gynal y "festri ;i benodi Uf'chwarclens, &c., unrhyw ddiwrnod yn wythnos esi S8!" Dyma awdurdod yr Egiwys yn llefaru yn slur, Er hyny i gyd darllenais yn Y Llan a aPyrau eraill, fod thai plwyfydd yn barod wedi hodi churchwardens, or fod yr Bglwys yn bendant at Y pwnc hwn, Am gadw at y Canon y cyfeiriais "o bu fy nhraed mewn dwfr poeth. Dal ati ddarfu Ac yn awr mae fy nhraed yn gwbl ryddion, ddarfu i mi ddorbyn yr un niwed oddiwrth yJ^ylia^h y dwfr poeth. Pa fodd mae caal gan ,°ff9iriaid ag sydd yn hoff o'r jelly-fish policy," i k eu ben fiyrdd dioglyd, a dangos eu bod yn Gol ar as|gwrn C0^n ? wyf fi yn credu, Mr. Baai ysmotiau duon yn yr Es^obaeth yw yr ia. oll:)I},id hyny am ba rai y dywedir Dynion neis ydynt hwy, y mae yna ganmoliaeth mawr 0« ft gan Ymneillduwyr yn ogysfcal ag Eglwyswyr." yn gwaith ei Feistr Mawr y ^n 8'0r ° gyfarfod a gwrtnwynebiadau. Nid ji .r gwas ddim i ddisgwyl gwell triniaeth na'i Yc eiddoch, &o., ■^btiii 13,1889. Fpynon GABON.

^ITHIAU AM YR EGLWYS YN NGHYMRU. At Olygydd Y Llan a'r Dyioysogaeth." ia. Syr,-Mawr yw cri Ymneillduwyr Cymru y dydd- tesaiaol am Ddadgysylltiad a Dadwaddoliad. noillduvvyr I" ddywsdais, na nid wyf yn cvrn fo<i ond rlaan 0 Ymne'Muwyj: Oymru yn lla wy° y gysegr-ysbeiliad. Gwn fod ^ell01:1?0r wrthwynebol iddo ag ydyw dwfr i'r tUn. y nid teg ydyw rhoddi y bai lie nad oes bai yn g^ddir am Ddadgysylltiad gan y rhai ysbeilgar, yn ^0swto, meddant, fod yr Egiwys -wedi metbu -syj ?l h&mcan. BJ^eswrn diaibnol, os yn seiliadig ar 0yj ?Q0dd. Y* mae jn deswn syndod fod dynion PJVd dwyn y fatMsy^niddiadau, heb ar yr un dyto ddwyn profion i gao&nbau eu haeriadau. Ond a eu fiordd bob amsaf yi^vmosod ar yr Egiwys obiu ofynir i^dynt dd^ryn p^fion ymgwrcydant a • ° r neill(3u i d/yfod allah^drachefn ymhen 1 wney^ yE un haeriadauNk, Mae ychvdig Yr ^wy gW0rthfawr na lliaws o haeriadau. y t&i*Tf'wya wedi methu yn ei hamcan Yn ystod yQ « "lynedd diweddaf y mae ei cbvnydd wedi bod hyjj Wr- DygWn y fggyrau canlynol i gadarnbau ■y" es"°^aetb Llandaf y mae cynydd o 25 y cant 1]:e yn y rhai a gonffirmiwyd yn Ty tjlaxiei y oant yn 26 y cant; tra yn ?hi{ v <?wy afiochyd y diweddar Esgob, y mae v fod a^a 0 11- Gwelir oddiwrth y ffigyrau hyn ddi yr Egiwys wedi cynyddu tuhwnt i -^wyUad llawer. Dengy3 oyfanswm y fl&gyrau hyn fod cynydd o 64 y cant wedi oymeryd lie yn y rhai a gohfSrrniwyd yn yssod y tair biynedd di- weddaf yn Nghymru. Myn y Methodistiaid Calfinalàd. i gradu mai hi yw y cor^li cryfaf ac agosaf at dpirnladau y werin. Awn i Ad (swydd a ymutosptfyn ei Hytnneilldu- aatb}, a gweWn fod cynydd^o bedwar (nid pedwar y cant), wedi cytoeryd llesn yr hem. Gorph yn ystod y flwyddyn 1388. y mm y Haith hon i gael ei dwyn o flaea eu mawriOB^^ Oeir gweled beth fydd eu barn. A fydd i un o ddartrenwyr Y Llan chwilio allan pa sawl capai sydd/wedi ei adailadu gogyfar a'r pedwar hyn yn noshjjttth Acfon ? Gynygir gwobr o bum' brithylI, i'r NNri a chwilia hyn ailan, wedi eu dai yn y Brenig, :.an-Yr eiddoch, &0" Shami GATTI.

GWASANAETHWB YN UNIG-NID LLYW- ODBAETHWR. At Olygydd Y Llan a'r Dywysoga&th" Syr,-Dyanmaf ddiolcb yn fawr i Henafgwr a Mab Llwyn lorwg." Gobeithiaf y traatha eraill eu barn hefyd. Er mwyn gosod y pwnc dan. sylw yn fwy eglur, gadaWéH: i mi ail adrodd, neu axali-eirio. D Maenfcamir gan rai ysweiniaid nad oes a tyno cfleir. iaid y plwyf 4 llywodraethu, mewn tiiirhyw fodd yn Ly byd, yn yr Egiwys, mai gwasanaefchwr yn unig ydyw, a gwasanaethu yn unig yw el waitb. Neu mewn geiriau eraill, mai gwas bach ydyw offeiriad y plwyf i rvv/ awdurdod. goruwch nag ef ei bun yn y plwyf. Ya awr, y owestivvn a ddymunwn gael eglurhad arno ydyw, Beth ydyw aefviifayr offeiriad yn yr Egiwys, yn mhetbau sauctaidd Ty Dduw, ao yn y plwyf mewn pefchau Eglwysig? 03 nad dim ilywodraetb yn Haw yr offeiriad, pwy sydd i lywodr- aethu ? Ond os oes, pa fodd ymae iddo ymddwyn tuag at ysweiniaid a, honant bawl i lywodraetha yr offeiriad, yn yr Eglwys, mown pethau Eglwysig- dafodau, egwyddorion, a phob path arall ?—Yr eiddoch, &c., Tomos Ieuakc.

YSGOIJION SUL YR EGLWYS. At Olygydd Y Llan a'r Dyivysogaeth." Syr,—Byddaf ddiolchgar i ohwi os oaniatewoh i mi ychydig ofod i draethu fy lien, yn fyr, yn Y LLAN ar y pwnc gor-bwysig uchod. 1. Carwn yn fawr welad. boaeddigion a boneddig- esau o bob plwyf yn gwneyd eu goreu i roddi eu pre- senoldeb yn yr Ysgcl Sul. Y mae yn ddigon gwir fod y boneddigion a'r boneddigesau, mswn llawer iawn o blwyfi, yn ffyddlon iawn gyda'r Ysgolion Sal, tra mewn llawer o bIwvii eraill ni welir yr un o honynt yn iboddi eu presenoldeb yuddynt o un flwyddyn i'r llall, gan ad&el hyn o ozchwyi i'r par- son a'i wraig, yr ysgolfeistr, y clochydd, &c. Nid fel hyn y dylai hi fod. Ar bwy y mae'l' bai, ni chym- eraf arnaf fy bun i roddi atebiad. Ond un path sydd eglur: y mae eisiau diwygiad yn hyn, a hyny yn uniongyrchol, mewn oes mor anffyddol a hon heb- law hyny, eu dyledswydd yw gwneyd eu goreu dros yr Ysgol Sul-llawforwyn oreu yr Eglwys. Yr ydym yn darllen fod dau Arglwydd Ganghellydd Prydain Fawr, pan yn dal y fath swyddau, yn afchrawon cyson yn yr Ysgol Sui, heblaw Mr. Whitoley, un o'r aelodau Saneddol dros Lerpwl, Dr. Williaais, Maer presenol Gwracsam, &o. Y gwir yw, y mao sefyllfa yr Ysgol Sul, mewn llawer daoniaeth, yn druenus, as yr wyf yn gobeitbio y ceir diwygiad buan yn byn, onide oyboeddaf yn ngholofnau Y LLAN ffeithiau an- wadadwy ar y pwnc hwn yn fuan. .2. Y mae y masnachwyr eto yn hynod f^sgrell a difater ynghyleh rhoddi ea presenoldeb a bod yn athrawon. Ynlle gwnayd hyn y mae yn well gan- ddynt rodiana, ac ymbloseru ar eu glytbau, na mynad i ddysga yr. anwybodus a'u bunain ynghyleh y ffordd i'r dedwyddweb. Y mae y masnachwyr Ymneillduol yn ddieithxiad, yn gwneyd eu gorou dros yr Ysgol Sal, ond nid felly yr Eglwnswyr, yr hyn sydd yn feius iawn ynddynt. Pan y mae y bon- eddigion a'r masnachwyr, yn ogystal ag eraill, yn ymga.dw rhag myned i'r Ysgol Sul, pan ryfedd yw ei bod yn wan mewn H&wec o blwyfi. Nid fel hyn, yn ddiau, y dylai psthau fad, am fod y fath ymddygiad yn bradychu egwyddorion Cristionogaeth. Dyma'r gwir, digied a ddigio. 3. Y mae llawer iawn o fEormwyr Eglwysig nad ydynt byth yn rhoddi eu presenoldeb yn yr Ysgol Sul, am y rhasymau, feallai, eu bod yn rby bell ao yn rhy flinedig. Pan oedd yr ysgrifenydd yn hogyn yr oedd yn cofio am ffarmwyr oyfrifol yn dyfod i'r cyfarfod Ymneillduol y boreu, a. chiniaw gyda hwy, er mwyn myned i'r Ysgol Sul, ao yr wyf yn beiddio dweyd fod eu hymdrechion wedi eu coroni 8. llwydd- ianfc. Hwyrach fod yr un path yn cael ei wneyd gan fiermwyr Eglwysig, ond few and far between ydynt. Ond nid felly y dylai fod, ond dylai fod ymhob plwyf pob gradd a dosbarth o ddynioa yn gwneyd eu goreu i hyrwyddo yr Ysgol Sul. Pa beth yw'r achos fod Eglwyswyr yn gySredinol yn ddifater ar y pwnc hwn'sydd beth nas gallaf ei amgyffred ond yr wyf yn gobaithio y ceir diwygiad cyffredinol I yn fuan yn hyn. Un yw'r Eglwys, a lIe ibawb o bob gradd a dosbarth i weithio ynddi. Llwyddiant i'r Ysgol Sul trwy y wlad.—Yr eiddoch, &a., RONIANAFF.

Y GYNGRES EGLWYSIG. At Olygydd y Llan a'r Dyioysogaeth Syr,—Hwyrach fod rhai o'ch lliosog ddarilenwyr yn disgwyl arnaf erbyn hyn i wneyd yohydig sylw- adau ar yr hyn sydd wadi ei draethu gan eich gohebwyr galluog yn ngholofaau Y Llan mewn perthynas i'r mudiad a nodwyd genyf, sef cael oyf- arfod o fyfyrwyr Llanbedr, cynt a phresenol, yn Nghaerdydd ar ryw adeg yn ystod wythnos y Gyngres. Feallai fy mod ychydig yn awyddus, ond yr oeddwn yn credu i, raddau y byddai mwy o oheb- wyr yn perthyn i'r frawdoliaeth wedi cymeryc1 y pwno i fyny erbyu hyn, er hyny, mae yn dda genyf. ganfod na syrthfodd fy awgrymiad i'r llawr yn hollol ddisylw. Ar law ei gefnogwyr y mae y mudiad yn sefy 11. Nid oes un ddadl na fydd dyfod- iady Gyngrea i'n plith y flwyddyn bon yn sicr o fod er mawrglod neu anghlod i'r Egiwys yn Nghymru. Mae, a bydd pob symudiad ar ei rhan yn cael ei wylied gyda'r gofalwch mwyaf. Mae Cf Idris oddi- ar "Yr Arsyllfa," yn teilynga pob parch amain rbybuddio mewn pryd fad gelynion yr Eglwys yn galw ar yr arweinwyr Ymneillduol i ddwyn" y rhengoodd yngbyd er fiurfio rhyw frtth o counter demonstration ar adeg y Gyngres. Mae si wedi myned allan an, fydd Maar Oaerdydd yn cymeryd un sylw o gwbl o weifchrediadau y Gynhadledd. Pa un ai gwirionedd hyn a'i peidio, mae'n arwydd ddar- oganus na roddai un peth fwy o bleser i ddisgyn- yddion Sanbalat a Thobïah na gweled rhyw rwystr ¡ nan oerfelgarwch yn cael ei ddangos tuag at gar- edigion yr Egiwys er mwyn ileefceino y gweithred- iadau yn yr Hydref nasaf. Er mwyn darostwag yr Eglwya ymdrecha ei gwrthwynebvvyr ei hamddifadu o'i meddianau, ond m fynant ar un csyfrif eu mab- wysiadu iddynt eu launain yn hyn y rnaenfc yn debyg i'r Mahometaniaid y rhai a wahorddir i fwyta. cig aflan, ond y mae pob un o hcnyi;S yn can- fod rhyw ran o'r mochyn, yr hWll a, dybia efe ya Ian, ao felly thyngddynfc a/n gilydd y maenfc yn IJYDcn y porcheli. Pan eriyniwyd arnaf gan fy mrodyr olarigol, ar ol y cyfarfod yn Nghaerdydd ar y laf o'r iiis diweddaf, i anfon ychydig linallau i'r LLAN ynghyleh y Gyngres, ein dyniuriiad oedd tynu sylw y cyhoedc1 at y baddiolddb o edryoh ymlaen i'r rri&ter mewn pryd, oherwydd yr oeddaaj yn ystyried y byddai yn aifcbaf annoethjyn neb i'ladael y pwnc hab ei bsn- derfynu hyd y lunyd o!a; jCk vn a fwriadent ddyfod i'r Gyngres a'i peidio. Ao'ob mwyn gwelad cynifer. o offeiriaid a lleygwyr y i/t> wyoogaeth a fyddai yn bcsibl yn dyfod yngbyd i Gaerdydd addawsom wneuthur gorsa i roddi pob cyaorthwy i'r pwyllgor er mwyn sicrhau lieoedd oysnrua i rai iiyddent yr: dyfod o bollder ffcrdd." Ofni cael lie- oedd cyfleuB fydd un o'r bwganod penaf i gadw rbai pobl rhag rhoddi eu presenoldeb yn y Gyngres, ond yrwyf yn gobaithio, erBiwyn gwyr y wiad, }J3. fydd i Dswi Cynfab ymatal nes nitbio y pwnc i fodd- lonrv/ydd. Y mae aieoes wedi caoi llawer o wybod- aeth ar y pen YlJJÐ. gan Rheithor GelHgaer, olidnÏc1 l'.}.i}.l ydy N y problem- wedi ei chwalu i foddlonrwydd dySredino). eto. YL-0, symudais ymlaen yn fy liythyr, a dywedais fod amryw yffeiriaid am "ffuxflo rhyw gynllun i roddi derbyniad calonog i holi fyfyrwyr Goleg Dewi Sant, Llanbadr," a" y mae Dewi Oyiifab yn oydfyned yn hollol a byn, gan ddywedyd Amen." Ond pari chwanegais y budd- ioldeb am "daro ar rhyw fiordd i gael rbyv/ fafch o gyd-gyfarfod yn gysta.1 rhwng yr hen a'r myfyrwyr presenol o'r Coleg uohod ar ryw ddydd yn ystod wythnos y Gyngreo," mae fy hen gyfaiil yn codi ar ei wrych ac yn llysenwi y fath amcan, gan ei clannishness." Yr wyf braiad yn sicr fod Dewi Oynfab yn camgymeryd yr hyn oedd genym mawn gijlwg. Ni faddyliaia I yn y mosar lleiaf, ac ni bMdyliodd un o'r offeiriaid a nodwyd genyf, am gael oyf a, j fod -inewn gwr th- gy ferby niad i un o gvfar- fodydd y Gyngres. Yn wir ni fyddwn i yn ys- tyried un Eglwyawr yn feddianol ar bum' synwyr po gwaalai gynyg y fafch beth. Nis galloi neb daro ar un oynliun yn well wrtb. fodd y rhajig- oedd y cyfeiriwyd atynt nac ymdrechu creu plaid neu groeadyniad yn ystod y pedwar dmrnod y bydd- wn yn Nghaerdydd. Mi welaf fod y Parch. J. L. Meredith, Gellsgaer, yn awgrymu y gollil, cynal cyfarfod ar adeg aHn" heblaw ar rUleg un o gyfar- y Gyngres." Os nad ydwyf yn camgymeryd yn fawr, ac C3 na fydd y Gyngres ddyfodol yn wahanol iawn i rai y gorphenol, bydd amryw gyfar- fodydd yn cael eu cynal gan aelodau undabau, heb I fod yn dal perthynas uniongyrchol a'r Gyngres .,7 Eglwysig. Mae Esgob Caerlleoa, ac Eagob Caerwynfc, Deon Caerbedr, Daon Caerloyw, Profleswr Ryle, ProffaswK Lias, Proffeawr Owen, Llanymddyfri; y Parch. Hughes, Owmdu, heb enwi eraill, wedi bod yn dal oysyUtiad agos a Choleg Dewi Sant, ac a ydyw Dewi Gynfab yn ystyried po gallasen gael ganddynt gymsryd rhan yn y eyfarfoc, amcanedig, gan bledio rhyw achos fcailwng fal yr un a gyfairir ato gan Ficar Aborteifi, neu Rheitbor Llanfwrog, y byddem yn gwneyd tro brwnt iawn a hwynt ? Ni choeliaf ei fod. Byddai yn drueni mawr, debygwn i, OB na chair rhyw fath o gyfarfod yn debyg i'r un o dan sylw. Pa bryd y gallwn gael gWell cyflsuetra? Ac onid ydyw y flaith fed ein gwrthwynebwyr, â'n holl egni am ddarosfcwng a dadwreiddio ein safydl- iadau Eglwysig, yn ddigon o reswm i ill i fabwysiadu pob cvflaustra i wneuthur ein goreu i ddal breichiau ein gilydd, ac i gryfhau a chyfanu pob man gwan, xnor bell ag y mae hyny yn ain gallu? Dymucol iawn fyddai tafiu y cyfarfod yn agored i bwy byn;, a ddel, ao yna symudid drwgdybiauth Rheitbor Gelligaar, a rhoddid lie iddb i foddloni ei gywrein- garwch a'i chwilfrydedd, er y gallwn adgofia iddo am ei ymddygiad yn Nghaerdydd pan gynhaliwyd cyfarfoc1 yn ysgo:dy neu blwyfdy St. Mair mewn perthynas i nawyddiadur wythnosol "yn dal cysyllt- iad â llwyddiant yr Eglwys yn Nghymru." Wel yn awr, g'\n fy mod, gobeithiaf wedi eglurhtut amcan y mudiad i foddloarwydd Dewi Cynfab," a chaa y creda efe fod y Saesoa yn ein deall ac am gydym- daimlo a ni fel Eglwyswyr," a chlin nas gallwn fadd- wl amfua amgylchiad ymha un y gweHr mwy na chymaint o garedigion yr Eglwys yn Nghymru yn braeenol, am hyny penderfynwn gael cyd-gyfarfod y gallwn edrych yn ol ato yn y dyfodol a dweyd ei bod ya dda goaym eia bod wadi bod ynddo. Maa Ficer Aberteifi, a Rheitbor Llaafwrog, ac eraill o'j; Gog- ledd yn gobeithio cael y fath gyfarfod, ac hafyd, feallai, yn awr fod Rheithor. Galligaer yn barod i gefnogi y mudiad, a thua diwedd yr wythnos erfyn. iaf glywed brig y daraufloedd yn cludo haibio i mi "Amen" fy ben ffrynd o Llandysiliogogo, fel Amenau yr hen Eglwyswyr dewr gynt, nes dad. ebru pawb ar ei hynt. Yr wyf yn gwybod fod gweddi, yn Gymraeg a Saesneg, wedi cael ei chyhoeddi ar ran y Gyngres Eglwysig a gynhelir yn Nghaerdydd, ond nid oes dim i ddangos ei bod "i'w harfer yn yr Eglwyai yn Esgobaeth Llandaf," na.'i bod yn gyfyngedig i'r Es- gobaeth, gan hyny yr wyf yn ddiolchgar i'r Parcb. J. L. Meredith am daflu goleuni ar ddafnyddioldeb a ehylchrediad y weddi.—Yr eiddoch, &o., Cwmtillery, Ebrill 15fed. EVAN Dayies.

I DRUNKENNESS CURED. A Wealthy American Lady whose only son for years Was a slave to Intemperance, Nervous Depression, and Exhausted Vitality, after seeking in vain for a cure, and trying all known remedies, at last found a simple means that cured and saved him from a drunkard's grave. Anyone suffering or desiring to help others in this worthy cause, by sending a self-addressed stamped envelope to Mr. James Holland, 25, Hart Street, High Holborn, London, will receive this information, free of charge. Mention this paper.