Y Llan

LL1TH 0JJEKPWL. [GAN EIN GOHEBYDD AKBENIG,] P EGLWYS DEWI SANT. a^wy^ oyfarfod t«S a chyngerdd blynyddol Dewi Sant nos Fercher, yr wythnos ddi- v„> yn Hope Hall, a daeth cynhulliad lliosog he -n 0 ael°dau y gynulleidfa acewyllyswyr da yr ™atn Eglwys Gymreig yn Lerpwl. Wedi i bawb Eeyd cyfiawnder a ffrwyth y ddeilen adfywiol atwyd cyngerdd rhagorol. Canodd y Cambrian Par1 Sooiety dan arweiniad medrus Mr. Arvon T nrT/' whosa almighty power," a The he Word" (Handel), yn dra effeithiol. >iv0^7 c^r hefyd Ye Mariners of England ac WS 'k Harleoh," yn hynod efieithiol. Heb OJJ,^ yn fanwl drwy y drefnlen, yr unawd-leiswyr k,, ypfc y cerddorion adnabyddus, Miss Burley, ,8, Thomas Jonas, Mr. John Hughes, Mr. Green- a *0, a Mr. W. Rees Jones, ac un o'r rhanau mwyaf jWdorol o'r cyngerdd oedd dadganiad y Cambrian v^iies* Quartette—MIBS Jones, Miss L. Davies, Miss oof, a Mrs. Arvon Parry. Terfynwyd y cyngerdd ^yddianus drwy i'r gynulleidfa uno yn galonog yn Anthem Genedlaethol, ac yrawahanodd y dorf 8ai eu Hwyr foddhau yn y gwleddoedd rhagorol a RVh8an^ ^'r cor^ a r me^<3wl* Da genyf ddeall fod y l^nulleidfa sy'n ymgyfarfod i addoli yn Eglwys yn myneS ar gyQy<3d ar ol yr adgyweir-, evc, ^swnol trwyadl a wnaed ar yr hen adeilad ysegredig. MYNYCHIAD LLEOEDD ADDOLIAD. 9,0 twn yn fater ag sydd wedi tynti cryn lawer o r?11 ^jerPw^ yn ddiweddar, ac yn parhau felly. Pte^ f' ^r0rner White ychydig wythnosau yn ol yn ton fr ar Pwno yn Eglwys Bresbyteraidd l3ling- lerpwl), a dygodd ystadegau i brofi fod lleihad JJJ awr wedi cymeryd lie yn ddiweddar yn nifer y^y^hwyr lleoedd o addoliad yn y ddinas. Yr wyf Jn ? 0,r* Verner White ryw ugain mlynadd yn ol ua o'r dynion mwyaf ymroddgar a blaonllaw yjj t Pk°b mudiad daionus, yn wladol ac eglwysig, ,erPwI. Yr oedd yn Geidwadwr aiddgar, ac yn QhatK ^weinidbgion Ymneillduol mwyaf rhydd a j-^ligaidd ei yabryd. Symudodd i'r Brifddinas o g :jy&yddau yn ol. Parodd tystiolaeth boneddwr ?;0 a dylanwad Dr. Yerner White fwy o ymchwil- 1 r Hater, ac i'r achosion o'r dirywiad difrifol ptQ Y Sul diweddaf bu y Parch. Canon Taylor yn ton? Synulleidfa liosog yn Eglwys St. Chryaos- ^od' er':0I1i ar "Addoiiad Cyhoeddus: ei*esgeulu3- yt cynyddol ymysg pob dosbarth." Cyfeiriodd at jp0 yBtadegau a gyhoeddwyd gan y Daily °Ved yn 1881, ac er nad oedd pawb yn $a J0 yn nilysrwydd y fQgyrau hyn, yr oedd ef (Dr. boa 0 r ^arn eu yn gywir o ran y sylwedd a gg On^' oe(^^ ffigyrau y Post yn dangos fod dcif yn yn mynychu eglwyBydd a chapeli y °'r 11 06(^^ yn 1851. Gyda golwg ar yr achosion tadd ibad'yr oodd 01 ^Arn y gellid ei briodoli, i gai ,aut i'r llacrwydd cynyddol yn nghadwraeth y °'i 06 ar^e"a^ cyffredin gan lawer 0 a3]0s^arthiadau oyfoethog i dreulio y Sul fel dydd e8e„ °niant bydol. Un o'r achosion wrth wraidd yr yeUIUadrabwn ydoedd diffyg chwaeth at bethau f f°u" Yr oedd yn rhaid i ddyn *gael crefydd o a,chn otl0gi(i yr oedd ganddo gydwybod. Y prif yn ei dyb ef (Dr. Taylor), o'r lleihad difrifol £ nifer y rbfti a fynychent leoedd addoliad han Y^oltwydd cynyddol yr oe3. Dywedid fod a0 iJ gwyl y Sadwra yn fendith fawr i'rbobl; gajt ^naner diwrnod o wyl nid oedd ef am ddweyd dvdd er^yn« Ond pa fodd yr oedd yr haner "Wei yn ca0l fii dreulio gan ddynion ienaino ? treuJ.1 ra^5au helaeth, yr oedd dynion ieuainc yn droe(q° haner diwrnod gwyl hwnw i chwareu y bfil °Q4d aJ°,1?ewP ymarferiadau corfforol eraill. Yr dtoed^ .jeuaino yn treulio eu nerth i gicio y b £ l Qhwarfl niu oedd am ddweyd gair yn erbyn y ^iwedd*1 ~?nw—ao yn teimlo yn lluddedig ar yl fayny yr oeddynt yn myned i gyfar- Pftrhau t, i11'a °hyngherddau, y rhai oedd yn ?e^d am Qdeg neu un-ar-ddeg o'r glooh. Nid ladol ft>. yd dim yn erbyn y cyfarfodydd adlon- r oyngherddau hyn—yr oeddynt yn sefydliad- ou rhagorol yn eu lie. Ond yr oedd am ofyn iddynt fel bodau rhesymol a oedd tuedd yn yr ymarferiadau corfforol a r cyfarfodydd hwyrol hyn i gymell dynion ieuainc i godi yn foreu dranoeth i fyned i'r Ysgol Sul a r addohad cyhoeddus ? Yr oedd yr arferion hyn yn anghymwyso ac annhueddu pobl ieuainc at ddy. ledswyddau cysegredig dydd yr Arglwydd. Yr oedd ef yn gwybod fe! mater o ffaith nad oedd dynion ieu. 7 l? JXy.ned^ Eglwys ar y Sul am eu bod yn rhy flmedjg. Yr oedd gwib-deithiau diwedd yr y nos, y rhai oedd yn fendithiol iawn ar un olwg, yn/i1W/f F.^lduol ar ffordd llawer i fynychu lle- oedd addoliad. Yr oedd yr ymdrechion atdyniadol a wneid mewn llawer o eglwysi a chapeli i ddenu pobl l r gwasanaeth yn dra niweidiol i addoliad va- brydol. Yr'oedd offeiriaid a gweinidogion yJkipht 1 amngymorth ^d! n-f^er o wir yn )w h ? sensational sermonB a ddefn- yiuir f iW°"ua'°n i geisio denu pobl i'r addoliad yn l-ue/' "itawer I gaaw draw o r egiwysyaa a r capeli. W rth derfynu, dywedodd Canon Taylor nad cedd yn proffasu ei fod yn aUuog i gynyg meddyginiaeth rhag y drwg. Nis gallai oddef, fodd bynag, i'r holl fai I gael ei daflu ar ysgwyddau y clerigwyr. Nid oedd dim dadl nad oeddynt yn atebol am beth o'r esgeul- usdra, ond eu dyledswydd oedd pregethu yr efengyl; a gadael y oyfrifoldeb o dderbyn y gwahoddiad at y bob!. Yr oedd pregethu yr efengyl yn eglurhad yr I Yabryd a chyda nerth yn tynu y bobl at Dduw. DR. PARKER A MR. W. S. CAINE. Bu y Dr. Parker, o'r City Ternpls, Llijndain, yn pregethu i gynulleidfa aruthrol yn Nghapel Great George Street, yr wythnos ddiweddaf, arranCym- deithas Genhadol Llundain. Ar y llwyfan yr oedd iiiferofoneddigionagweinidogion Anghydffurfiol y ddinas Dywedodd, yn ol ei a"fer, lawer o bethau rhyfedd ynghanol taranau o chwerthin. Pa bryd y dysg yr Ymneilldu^yr ymddwyn yn weddaidd mewn lleoedd o addoliad ? YE oedd Dr. Parker wedi ei gyhceddi i bregethu ar y genhadaeth-oenhadaeth- au tramor, ond mewn gwirionedd nid oedd ei bregeth ond ymosodiad ar Mr. W. S. Caine, A.S. Yr oedd gan Dr. Parker, neu unrbyw Ddr. arall, berffaith hawl i feirniadu yr hyn a ddywedwyd gan Mr. W. S. Caine am y cenhadaethau tramor, ond pan fyddo pregethwr" yn y pwlpud yn dweyd wrth y bobl fod Mr. Caine fel Rhyddfrycfwr Uudebol yn b'radychu ei egv/yddorion fel gwleidyddwr, a hyny yngbanol chwerthiniad a chymeradwyaetb, a bloeddiadau o clywoh, clywcb," y oaBgliad natunol ydym yn dynu ydyw fod y bobl hyn yn fwy o wleid- yddwyr nao o efengylwyr, a bod efengyl Penarlag yn fwy pwysig yn eu golwg nag Efengyl tangnefedd." Nid oes dim a wnelwyf yn bresenol &'r hyn a ddywedwyd gan Mr. W. S. Caine am y cenhadon yn yr India, ond gadawaf i'r darllenycld dynu v caegliad pwy sydd fwyaf cymwys i farnu— Mr. W. S. Caina, yr hwn a fu allan yn yr India, neu ynte y Dr. Parker, yr hwn sydd yn byw 15,000 o filldiroedd oddiyno ? MARWOLAETH MRS. RYLE. Mae genyf y gorchwyl galarus yr wythnos yma o groniclo marwolaeth priod Eagob Lerpwl, yr byn a gymerodd le yn Harrogate, swydd Gaerefrog, ddydd Sadwrn. Yr oedd y foneddiges hawddgar yn wael ei hiechyd er's tiro, ond nid oedd neb yn maddwl fod ei diwedd mor agos. Rhyw dair wythnos yn ol aeth i Harrogate ar anogaeth ei meddygou, ac ym. dclfingosai am beth amser fel yn derbyn lies oddi- wrth awyr iach a dyfroedd adfywiol yr ymdrochle hyfryd hwnw, a choleddid gobaith am ei hadferiad. Ond yn ystod yr wythnos ddiweddaf oanfyddwyd ar. wyddion fod ei sefyllfa yn beryglus, ac anfonwyd am ei arglwyddiaeth ac aelodau ei deulu i Harro- gate. Yr oedd yn 64: mlwydd oed, ac yr oedd wedi bod yn briod am 27 mlynedd. Yr oedd ei arglwydd- iaeth yn rheithor Helmingham, yn swydd Suffolk, pan gymerodd yr undeb dedwydd le, ac vchydie ■ wythnosau wedi y briodas—yn 1862—apwyntiwyd ef i ficeriaefch Stradlebroke yn yr un sir. Yr oedd yn anarferol o barohus gan y plwyfolion, ao nid oedd un ty yn y plwyf lie nad oedd yn arfer galw. Yr oedd yn myned i mewn allan ymysg y tlodion, yr isel, a'r anllythyrenog a phob amser a'i Beibl yn ei llaw i gysuro y trallodus a chyfarwyddo y rhai a fyddai mewn cyfyngder. Daeth i Lerpwl naw mlynedd yn ol, pan ddyrcbafwyd ei phriod i'r safle bwysig o Esgob cyntaf yr Esgobaeth newydd. Yr oedd yn hynod barchus yma gan bawb y deuai i gyffyrddiacl & hwynt. Dywedir ei bod yn adnabod holl offeiriaid yr eagobaetb, ac yn hollol gyfarwydd a'r gwaith a gyflawnent; a gwnai yr oil yn ei gallu gyda phob mudiad oedd yn tueddu i wella sefyllfa grefyddol, gymdeithasol A tnoosol y bobl. Ei dy- muniad ydoedd sefydlu dosbarthiadau Beiblaidd yn y Palas, pe b'ai ei hiechyd yn caniatau. Gweithiodd yn egniol a diorphwys g da'r Ladies Parochial and Domestic Mission, ao ymwelai yn gyson ft chyfar- fodyddd y mamau, &c. Dywedir mai ei llaw hi a yagrifenodd boll weitbiau ei phriod. Gwnaed cyf- eiriadau at ei marwolaeth o'r pwlpud yn amryw o Eglwysi y ddinas y Sul diweddaf. Bydd genyf air am ei chladdedigaeth yn y rhifyn nesaf o'r LLAN. Gellir dweyd am dani mewn llawer ystyr— Yn ei marwolaeth torwyd bwlch Na welir byth mo'i gau )

TELERAU Y GYSTADLEUAETH. 1, Rhaid i'r traethawd gynwys ddim llai a 1,500 o eiriau a dim mwy na 2,000, sef rhwng dwy a thair colofn o'r LLAN. 2. Y cyfansoddiadau, yn dwyn ffugrnwau gwedd- aidd, i fod yn Haw y Golygydd cyn neu ar yr 8fed o Fai. 3. Rhaid i ymgeiBwyr ysgrifenu ar un tu i'r ddalen. 4. Cyhoeddir rhestr o'r ymgeiswyr yn Y LLAN am y lOfed o Fai. 5. Hysbyair dyfarniad y beirniad mor faan ag sydd bosibl. Os yn deilwng cyhoeddir y goreu yn ein newyddiadur ar dderbyniad enw priodol yr awdwr. Da genym hysbysu fod y Tra Pharohedig Ddaon Bangor garediced ag ymgymeryd â,'r gwaith o feirn- iadu.

.= Y GYNGRES EGLWYSIG. 4- CYFARFODYDD CAERDYDD. Y TESTYNAU DEWISRnTn I.—GWAITH EFENGYLEIDDIOL 1."R, EGLWYS. 1. Gofal yr Eglwys am Blant. (a) Y diarddeledig a'r crwydredjp- {b) Mewn Vecii gadaefvr vs'o-ni Xa^dTaaethau at y Morwyr } g l ±-—?VIKLASWAIT1T A GWEIKYDDlAETir YK' Fprm 2.' Dull v?iT? a Blwydd-daliadau CWol. sydd yn cynyddu yn Sym'yd Phobl°gaethau (a) Ehaniad plwyfydd (b) Defnyddiad Ystafeiloedd Cenliadnl n n orthwy Llevgol. nUaao1 a Chyn- Tr vt>(v cy*dfrawdoliaeth GlerwrA. II.-YE EGLWYS YN NGUYMRU. ° b) Cenlip-1-^1 r IC) Hyfforddiad Clerigwyr. V.—Addtsgawl. 1. AJdysg Elfenol. [a) Ysgolion Gwirfoddol mewn perthynas i- (1) Addysg Rad. (2) Y Deddf-lyfr Newydd. (3) Hyfforddiad Moesol a Chrefyddol. (b) Trefniant Addysg Grefyddol benodol yn 11 nghylchdeithi Ysgolion Byrddol. 2. Ysgolion Olyniadol ac Addysg Ganolraddol. r.-PYNCIAU Y DYDD. 1. Eyledswydd yr Eglwys mewn perthynas i lesiant tymorol y dosbarthiadau gweithiol. (a) GwellaAnedd-dai. (b) Cynildeb. (c) Adloniant. (d) Yr arferiad o gynyrchu nwyddau am bris- oedd anghyfiawn i'r gweithiwr. 2. Cadwraeth y Sabbath. 3. Yr Eglwys a'r Wladwriaeth. (a) Digwyddiadau ynglyn a'r Sefydliad yn 1689 a 1889. (b) Y Sefydliad mewn perthynas i— (1) Cydraddoldeb Crefyddol. (2) Annibyniaeth Ysbrydol. 4. Gweinidogaeth yr Eglwys Gristioncgol. (a) Tystiolaeth yr Ysgrythyr Lan. (b) Tystiolaeth Hanesyddiaeth. (c) Urddau yn Eglwys Loegr. 5. Llenyddiaeth y Dydd, a'i arweddiad tuag at Gristionogaeth. (a) Mewn cysylltiad ag athrcniaetli ddiweddar. (b) Gyda golwg ar Amheuaeth honedig ymhlith y dosbarthiadau gweithiol. (c) Yn yr ymdrafodaeth o Bynciau Crefyddol drwy gyfrwng y Ffug-chwedl. 6. Pa fodd i gyiarfod ag angenion Ysbrydol Dynion Ieuainc. 7. Difyrion Poblogaidd mewn perthynas i'r Bywyd Cristionogol. (а) Yn gyffredinol. (б) Mewn cysylltiad a Hap-chwareuaetli a Chyn-wystlaeth. 8. Ad-undeb Cartrefol. 9. Cenhadaethau—y berthynas cydrhwng yr Eg- lwys Gartrefol a'i Chenhadaethau Tramor a Thir- iogaethol. I TESTYN DEWISEDIG AR GYFER Y CYFARFOD DEFOS- IYNOL. 10. Perthynas y Cristion. (a) A Duw. SA'r Eglwys. (c) A'r Byd. I. EVANGELICAL WORK OF THE CHURCH. (a) Waifs and Strays S £ ;V°1tho1USes ilnd Factories P lvr • ave Ieft School 2. Missions to Seamen 2. The Church's Mode of -f)ealiiig witl-i Rapidly- owmg n\ ?!K: Parishes. operSm °'' MiSSi™ Eoom8 and °°- ,or the CIor^ X' nS' Waics-its Past progress; il3 pre5ei,t (c) Training of the Clergy. IV.—EDUCATIONAL. 1. Elementary Education. (a) Voluntary Schools, with reference to- (1) Free Education. (2) The New Code. (3) Moral and Religious Training. (b) Organisation of definite Religious Teaching in School Board Districts. 2. Continuation Schools and Intermediate Educa- tion. V.—TOPICS OF TIIE DAY. 1. The Church's Duty in relation to the Temporal: Welfare of the Working Classes. (a) Better Housing. (b) Thrift. (c) Recreation. Id) Sweating System. 2. Sunday Observance. 3. Church and State. (a) Incidents of Establishment in 1689 and 1889. (b) Establishment, in its relation to— (1) Religious Equality. (2) Spiritual Independence. 4. The Ministry of the Christian Church. (a) The Witness of the Holy Scripture. lb) The Witness of History. (c) Orders in the Church of England. 5. Literature of the Day, and its Attitude towards Christianity. (a) In Connection with Modern Philosophic Thought. (b) With reference to Alleged Scepticism among the Working Classes. (c) In the Treatment of Religious Questions by Means of the Novel. 6. How to meet the Spiritual Needs of Young Men. 7. Popular Amusements in Relation to the Christian Life. (a) Generally. (lI) As Associated with Gambling and Betting. 8. Home Re-union. 9. Missions-the Reciprocal Relationship between the Church at Home and its Foreign and Colonial Missions. SUBJECT SELECTED FOB THE DEVOTIONAL MEETING. 10. The Christian's Relationship.. (a) To God. (b) To the Church. (c) To the World.

i AMRGTOUM. I Bydd i Mr. a Mrs. Gladstone dreulio gwyliau y Pasg yn Nghastell Penarlag. Y mae si yn Nghaeroystenyn fod rhywrai wedi darganfod bradgynllun yn erbyn y Sultan. Bu Ardalydd Ely farw nos Fercher cyn y di- weddaf yn ei breswylfod ger Dover, yn 40 mlwydd oed. Cafodd Mr. Edwin Booth ei daro i'r parlys tra yn chwareu Othello nos Feroher cyn y diweddaf yn Rochester, Efrog Newydd. Y noswaith o'r blaen bu Mr. Parnell, Mr. Dill- wyn, a Mr. Stuart Rendel yn ciniawa gyda Mr. Gladstone. Dydd Iau diweddaf bu raid i'r Pall Mall Gazette dalu iawn o £ 1,500 am enllibio dynes o'r enw Mrs. Irwin. —. Dywedir fod aur wedi ei ddarganfod yn awydd Cernyw, ao y mae owmpeini wedi ei ffurfio i wneyd ymonwiliada u. Mae dernyn o 10 yn pwyso pum' tunell a haner wedi ei dori yn nglofa Abercarn i'w anfon i Arddang- oafa Paris fel engraifft o lo Cymreig. — Yn ol y newyddion diweddaraf y mae Mr. Stanley yn iach a diogel. Qwelwyd ef ac Emin Pasha ddiwedd mis Chweiror yn teithio i gyfeiriad Zanzibar. Wrth redeg ar ol mochyn a ddiangodd o'i gwt syrthiodd merch i amaethwr o'r enw Margaret Far- guhar, yn swydd Aberdeen, i'r afon, a boddodd yn ngolwg ei mam. Tra yn Uywyddu mown cynulliad o chwarsu- wyr yn Nghaerlleon, dydd Mercher cyn y diweddaf, oondemniodd Dr. Jayne, Esgob Caerlleon, mewn iaith gref, yr arferiad o betio." Gwna y clefyd melyn ddifrod erchyll yn Rio de Jan3iro. Mae rhwng 3,000 a 4,000 o'r trigolion wedi marw o hono yn ystod yr wythnosau diweddaf, ao y mae pawb a all yn ffoi o'r lie. Dydd Llun, yr wythnos ddiweddaf, agorwyd gorsaf newydd ar reilffordd y London and Nortb- western rhwng Llandudno Junction a Cholwyn Bay; ei henw ydyw Mochdre a Pabo. Y mae mesur ar gael ei ddwyn i mewn i Senedd Yspaen er gwneyd addysg plant y wlad yn fater o orfodaeth ac hefyd, er atal i blant o dan oedran neillduol i gael eu cyflogi i wabanol weithiau ao er rheolaiddio oriau ac amodau gweithio i blant ieuainc. Yr oedd Yspaen ymhell ar ol gwledydd eraill Ewrop yn y materion pwysig hyn; ond y mae llywodraeth bresenol y wlad hono am wneyd y diffyg hwn i fyny. Mewn canlyniad i waith perchenogion glofeydd yn Ngogledd Cymru yn gwrthod ymuno a'r glym- blaid sydd yn oeisio dwyn yr holl lofeydd o dan ett rheolaeth fel ag i godi pris y glo, bydd eu holl gyn- Lluniau yn syrthio i'r llawr. Cymer yr etholiad er llanw sedd w&g y diweddar Mr. John Bright le ddydd Llun nesaf. Mr. J. A. Bright, mab y diweddar aelod fydd yr ymgeisydd Undebol, ac y mae Mr. Phipson Beale yndyfod allan fel Ysgarwr. Talodd y New York Herald, yn Llundain^ £1,000 am gopi o lythyr diweddaf Mr. H. M. Stan- ley, a chyhoeddodd argrafiSad arbenig o hono noa Fawrth, yr hyn a alluogodd bapyrau eraill i'w gael am ddim i'w gyhoeddi boreu dranoeth. Cymerodd damwain ofnadwy le dydd Iau di- weddaf mewn pwll a elwir Liberty Pit yn Bedmin- ster, ger Bristol, pan y lladdwyd tri o ddynion trwy i ran o'r llofit syrthio arnynt. Enwau y trueiniaict oeddynt William Alford (47 mlwydd oed, ao yn briod), James Marewesitber (22 mlwydd ced, ao yn briod), a James Vicary (22 mlwydd oed, dibriod). Prydnawn dydd Sadwrn diweddaf, am oddeutn 11 o'r gloch, bu farw puces Cambridge, yn 92 mlwydd oed. Yn y London Gazette nos Sadwrn, hysbyswyd y newydd fel y canlyn: This day, at halfpaet twelve p.m., H.R.H. the Duchess of Cam- bridge, aunt to Her Most Gracious Majesty, departed this life at St. James's Palace, to the great grief of her Majesty and all the Royal Family." Nos Fercher diweddaf bu farw Mr. Sydney Hooper, Newsagent, Castle Street, Abertawe, yn ddisymwth iawn. Dywedir fod bachgen o'r enw Evans, yr hwn oedd yn ngwasanaeth y trancedig, wedi myned allan oddeutu pump o'r gloch yn y prydnawn, a phan ddychwelodd am 6.35 cafodd ddatt ddyn yn y siop yn aros am bapyrau. Gweinyddodd Evans arnynt, ac aeth i ystafoll y tufown lie y cafodd Hooper yn gorwedd ar ei gofn yn farw. Cy- merodd trengboliad Ie dydd Gwener, pan y rhoda- odd Dr. Retorts dystiolaeth fod marwolaeth wedi digwydd yn ganlynol i lewyg a gafodd y trancedig. Dychwelwyd rheithfarn yn unol a'r dystiolaeth hon.

DRUNKENNESS CURED. A Wealthy American Lady whose only son for years was a slave to Intemperance, Nervous Depression, and Exhausted Vitality, after seeking in vain for a cure, and trying all known remedies, at last found a simple means that cured and saved him from a drunkard's grave. Anyone suffering or desiring to help others in this worthy cause, by sending a self-addressed stamped envelope to Mr. James Holland, 25, Hart Street, High Holborn, London, will receive this information, free of charge. Mention this paper.

aH« ° ddynion byr, corachaidd, a anabyddid wrth yr enw Wambutti. Pan allQ/?ed drwy y goedwig saethai y cor- AA °D KYN Mr. STANLEY a'i wyr, a lladd- saSrai ^lwyr g?reu- Yr oedd blaen y brat?Ted^ e* Suddio §an wenwyn, ac os aid unrhyw un gan y s*efch wenwynig aallll y byddai iddo ddianc. Bu rha.i o'r Sw !(yr farw ar ol dioddef arteithiau ar- J\Paus mewn saith niwrnod ar ol eu taro. iad o r y i gyffyrdd- ia\»a ynt yn fwytawyr dynion, ac yn isel wn yn ngra^dfa dynoliaeth. Y mae Mr. aejfLET wedi casglu llawer iawn o wybod- aeth wir werthfawr parthed i'r rhan hon o 941101barth Affrica sydd yn gorwedd o'r ddau f. hor!r afoa arddercllog a elwir yr Ituri, yr Sydd yn arllwys i'r Congo. Yn ddiaD\a fa!8 arnser i ddyfod pan y bydd v OOP-^S d#? .a dramwywyd gan Mr. STA^13* yn lnio gan f wyeill, ac y gwelhv coed yn 3 eu dwyn i lawr i'r mor fynwes yr JJ1; Ar lan yr Albert Nypaza cyfarfydd- V7 Mr. STANLEY ag EMIN AC y mae I a<3au, fel y barna rhai, e-'&yn h7n ar eu ^ad yn ol i Ewrop. °edd enwog- j^YDD Mr. H. M. STANLY te^ darganfyddwr R- LIVINGSTONE yp ddigon i ddiogeln ei JJ* a'i glod tra b'O d\Vr yn y Congo fawr, j y 019a ei gampwaith ddiweddaf wedi ei "Stra j-mhllth y blaenaf o wroniaid y byd. j ei ddychweliad yn ol, os y cyrhaedda 'ai ei enedigaeth yn ddiogal, bydd croes- di-ail yn ei aros. Y mae efe, drwy Dai dihafal a'i ddyfal-barhad, wedi J, ^ANTU ffordd i'r cenhadwr fyned &'r ^Wyddion da o lawenydd mawr" i'r t ilynau o eneidiau sydd yn byw mewn jj^yliwch yn nhalaethau eang y Congo a'r Ul:i yn nghanolbarth y cyfandir tywyll.