Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Advertising
tfoms for ),bbtrtising. 4 t. Number of Rate per Class of Advertisements. insertions. Inch. s. d. Parliamentary Notices 6D. per Line I Legal and Public Notices j per Insertion Legal and Public Notices ) per Insertion A-uction An.nounceme.ts 40. Per Line 3 per insertion Bellgioiis Services and Lectures 1 to 5 2 0 Bazaars, Concerts, & Eisteddfodau |\ 6 to 11 | g Publishers and Educational > < 12 to 25 | 3 Announcements. — J ( Business Addresses and up. | 0 PREPAID ADVERTISEMENTS. Words °ne Three Six Insertion. Insertions. Insertions. s. d. a. d. s. d. 2Q I 0 2 0 3 0 30 1 6 3 0 4 6 40 2 3 4 6 6 9 THESIC CHARGES, which must be prepaid, apply only to consecutive insertions of the following classes of advertise- ments: Situations Wanted, Situations Offered, Apartments to let, Apartments Wanted, Money Wanted, Partnerships, Businesses for Sale, Lost and Found, Miscellaneous Wants, Houses, Shops, Offices, Specific Articles for Sale by Private Contract. >. THB GREATEST CARB is taken to insert advertisements on the dates ordered, as well as to secure their being correctly printed; but we cannot be responsible for inaccuracies in either of these respects, nor for any consequences arising therefrom. IF T-ait INSERTIONS be not consecutive, or if payment be not made previous to publication, the business rate will be charged, but no order will be booked for less than three shillings. ADVERTISEMENTS must reach the office not later than Thursday morning. CHiQuim and POST OFFICE ORDERS should be made payable to DANIEL OWEN & Co., Ltd., Publishers. Y Llan" Offices, Cardiff, Hgsligsiabau JKasttatljoL I Mewn poteii Gwilym Evans > 2a. 9c. a 4a. Sc. yr un. Quinine BiteS. { I \l M M E D D t YG } Ar wertb gan bob I N IA 1 Fferyllydd. j LY8 IEUOL Oreu yr oes. Ariffaeledig mewn achosion o Ddoluriauy Frest,. hoi 1 Dtteluriau yr Afu, Diffyg Treuliad, lsetder Ysbrvd, Doluriau Gieuol, Gwendid cvffredinol. a'r holl Jjdohiriaii y mae Benytcod a J^klant yn dueddol iddynt, ac a gan- molir gan Feddygon, Fteryltwyr, a mil. oedd o (xleifion a iachawyd, v rhai a ytlJllant i dystio mai QUININE WITTERS GWILYM EVANS yw y Feddyginiaeth Oreu a D.irgr mfyddiad penaf yr oes. Mae miloedd o dystiol- aethiiu i'w rinweddal1 digyffelyb nid yn *»nig mewn llythyrau, ond yn miter- sonau lluoedd sydd heddyw yn fyw ao yn iacli, fuont yn hir yn nychu mewn poen-iu, olid a Iwyr wellhawyd gan QUI NIX 10 BITTERS GWILYM EVANS. i.;crININE BITTER8 GWILYM EVAN. aWENDIO, T YSTIOL. AETH AO PWYSIG. 10, Morgan Street, Poiitypridd, Medi 3, 1887. ANWYL SYR, — Mae yn bleser irp, wr genyf eich hysbysu fod eioh QUININE BITTERS wedi gwneyd rliyfeddodau i mi. Ar ol (iioctdef oddiwrth wendid am ddwy flyn- add, a methu caei unrhyw gyn- orthwy, gwnes brawf ar eioh meddyginiaeth chwi. Ar 01 cyrn- eryd tair potelald cefais lwvr inch. ad. Gellwcli wneyd unrhyw ddefnydd a fynocli o'r ily tnyr hwn, Wyf, yr eiddoch yn gywir, POENAU IS TB OGHR. GEORGE MEREDITH, Postman. 46, Mortimer Itoaa. Uauton, Cardiff, Gorph. 28ain, 1883. MR. GWIIIYM EVANS, Anwyl Syr,— Mae yo bleser genyf dystio i effeithiau rhyieddol eich QUININE BITTERS, yr hwn a gymerais ar gymeradIVYaettl jUr. Parsons, 205, Severn Road, Can- ton. Yr wyf yn dra diolchgar iddo ef a chwithau am y feddygin- iaeth ragorol hon, a gyda diolch- garwch yr wyf yn tyst,io fy mod yn berson gwahanol hollol ar ol cymeryd eich QUININE BITTERS. Bum yn dioddef yn hir oddiwrth boenau mawr yn fy ochr, a gwen- did a diffy g archwaeth at fwyd, ond yr wyf ynawr yn rhydd oddi- wrth bob un a onynt. Bu fy mab hefyd am ysbaid hir yn ferthyr i'r un poenau, ond ar ol cymeryd cwrs o'r QUININE BITTERS nid yw wedi cael yr ymosodiad lleiaf. Yr wyf, gan hyny. yn galonog gymeradwyo y QUININK BITTERS i bawb yn dioddef oddi- wrth yr un afiechyd. Yr eiddoch yn ddiolchgar, DAVID THOMAS. OTTININE BITTERS GWILYM EVANS. QUININE BITTERS GWILYM EVANS. Gwelir feIlv fod y Quinine Bitters hyn yn Feddyginiaeth Anmhrisiadwy. Gofynir yn ami, Pa fodd y gall rhyw un feddyginiaeth fel Quinine Bitters Gwilym Evans wella cynifer o wahan- 01 glefydau, megis y Pruddglwyf, IseIder Ysbryd. a'r rhestr a enwir uehod?" Ceir ateb syml i'r gofyniad yn y ffaith fod y nifcramlaf o ddoluriau yn tarddu o ryw un achos, naill ai o gylla anmharus, neu oher- wydd fod y gwaed yn wan ac anmhur. Y mae QUININE BITTERS GWILYM EVANS, trwy gryfhau y cylia, a phuro y gwaed, yn taro at wraidd y drwg, ae yn gosod prif ffynonellau bywyd ac iechyd mewn trefn a gwaith adnewvadol, lie mae'r ciefvd, dan ba enw bynag ei gelwir, yn diflana. Gellir cael Quinine Bitten dwilym Evans yn rhad trwv y post am y prisiau uchod eddiwrth y gwneathnrwyri-QUINlNE BIITERS MANU- FACTURING CO., LTD., LLANELLY, SOUTH WALES n (Siaiatt, &r. "r- PRIEST Wanted for town parish in North Wales.—Apply, giving fall particulars, to R. A., LLAN Office, Cardiff. 375 WANTED immediately, Assistant School- mistress (ex-P.T. or other; Art. 84) for infants needlework, and harmonium. Salary,.225, and Cottage, rent free, if required.—Apply Rector, Pontfadog, Llan- gollen. 379 VN EISIAU, yn Ysgol Cenedlaethol Bod- .1 feirig, ger Bethesda, Athraw Cynorthwyol trwydd- edig; cyflog, £ 60. — Cyfeirier Ficer, St. Ann's, Bangor. 378 RlJuhubbian Ttlllotbbus. \IT E IJ S H G I R L S SOH 0 0 L ASHFORD. The Election of Foundationers and Intermediate Scholars will take place in June, and all applications (on proper forms) must reach the Secretary on or before April 2nd. Foundationers receive a first class Educa- tion and Board, free of all charge, while Intermediate Scholars pay X16 per annum. Candidates must be between 10 and 15 years of age, and one parent must have been born in the Principality of Wales, the County of Monmouth, or the Parishes of Oswestry, Selattyn, or Llanymynech. Forms may be obtained on application to the Secre- tary of the Welsh School, 127, St. George's Road, London, S.W. 377 < £ g!j0 £ &MaiJau, &r. NOW PUBLISHED, DEMY Svo., 160 PAGES.-PRICE SIXPENCE. BY POST EIGHTPENCE. THE WELSH SUNDAY CLOSING ACT. LORD ABEEDARE'S CHALLENGE TO THE" WESTERN MAIL." Is the Increase in Sunday Drunkenness in Wales real, or apparent only 1" WITH INTRODUCTION BY H. LUSHINGTON STEPHEN, ESQ., LL.B., OF THE INNER TEMPLE, BARRISTER-AT-LAW, AND OF CARDIFF. CARDIFF: DANIEL OWEN AND COMPANY (LIMITED). LONDON: W.KENT & CO., PATERNOSTER-ROW. AND OF ALL BOOKSELLERS. W ALES AND THE WELSH CHURCH. PAPERS BY THE LATE HENRY T. EDWARDS, DEAN OF BANGOK, Prefaced by a Biography, and with a portrait. Rivington: London. This day to be had at all Booksellers. 365 tilESU, Y BUG A I L DA." JL CANTATA GYSEGREDIG, Pris 6c. yn yr Hen Nodiant; 4c. yn y Tonic Solffa. Dwsin o'r Hen Nodiant, 5s.; dwsin o'r Tonic Solffa, 38. yn rhydd trwy y PoBt.-Anfoner at, Griffith Williams, Curate, Wrexham. 372 at fat Dymunwn alw sylw in darllenwyr, goliebwyr, a dosbarth- wyr at y cyfnewidiadau canlynol sydd wedi eu gwiieyd mewn cysylltiad a dygiad allan Y LLAN. 0 hyn allan cyfeirier :— NIJWYDBIOJS LLEOL A.HYSBYSIADAU fel y canlyn M THE EDITOR, JFL LLAN Office, Vm St. Mary Street, Cardiff. BAEDJDONIAETH Rev. N. THOMA (Marlais), I The Vicaras-,e Llanddarog, Carmarthen. CYFANSODDIADAU, YSGRIFAD, A GOHEBIAETHAU cyhoeddus a chyfrinachol, &c., ynghyd i Llyfrau i'w liadolygu Rev. LL. M. WILLIAMS, The Vicarage, Beaufort, Mon. Dylai yr oil fod mewn llaw ddim yn ddiweddarach na boreui ddydd Mawrth. UALIER Sl'LW.—Oherwydd prinder gofod nis gallwn addaw gosod i fewn ysgrifau ineitliioii; a chan fod nifer ein goheb- wyr caredig mor lliosog, erfyuiwn arnynt fod yn fyr a chryno. Rhoddir y flaenoriaeth bob amser i adroddiodau a newyddion lIeol. guasai yn dda gan y Cyhoeddwyr benod! dosbarthwyr i werthn Y LLAN lie nad oes rhai eisioes. Am y telerau anfoner i'r swyddfa.
ANUDONIAETH YN NGHYMRU.
ANUDONIAETH YN NGHYMRU. Y MAE cyhuddiadau, o dro i dro, yn cael eu dwyn yn erbyn ein cydwladwyr sydd yn tafiu anfri ar ein cymeriad fel cenedl. flynyddau yn ol darfu i Mr. HOMMEKSHAM Cox (y Barnwr) ddatgan yn ddifloesgni fod tyngu anudon yn nodweddu y Cymry ac awgrymai fod hyn yn perthyn i ni yn fwy felly nag i genedl y Saeson. Teimlai pob gwladgarwr i'r byw wrth feddwl fod y fath beth yn boribl, ac aeth rhai mor bell a haeru nad oedd yr un sail o gwbl droa yr achwyniad; a phriodolaaant yr iaith a ddefnyddiwyd naill ai i anwybodaeth, neu gulni meddwl a rhagfarn yn erbyn y Cymry. Ond parhau i gondemnio yn yr un cyfeiriad y mae Barnwyr ac Ynadon Heddwch. Ac felly y gwnaeth y Barnwr GRANTHAM yu Nghaerdydd yn ddiweddar ar ddau achl) sur. Y mae ei fod wedi dweyd yr un peth ddwy- waith, yn brawf mai nid mewn byrbwylldra a gwylltinob y gwnaeth y datganiad, ond mewn arafwch ac ar ol ystyriaeth; Dy wedodd, "Er y gwyddai y c'ai ei gondemnio oherwydd ei iaith, eto ail-adroddodd fod pobl yr ardal hono yn euog o anudoniaeth heb weled y niwed o hyny. Yr oeddynt yn teimlo eu bod o dan orfodaeth i ddweyd anwireddau, am nad oeddynt yn dymuno rhoddi tramgwydd trwy ddweyd y gwir." Hefyd, wrth drin achos o ffug-ysgrifenu I ewyllys, dywedodd ei fod yn un o'r achos- ion rhyfeddaf a ddaeth o dan ei sylw erioed ac mai elfaith yr un drwg ydoedd, sef y drwg o arfer celwydd, yr hyn oedd yn cael ei anwesu gan bobl heb y petrusder lleiaf.' Ymddangosai fel peth hollol ddifater iddynt pa'r un ai gwir ai celwydd a ddywedant Dyma swm a sylwedd ei gondemniad, ac y mae o natur mor ddifrifol fel na ddylai neb sydd yn caru ei wlad a'i grefydd ei daflu o'r neilldu fel peth disylw, nac ychwaith geisio ei guddio trwy daflu llaid at y condemniwr a gwyngalchu y condemniedig. Y mae dwy ffordd i drin briw, naill ai ei adael i groeni am ychydig, neu ynte i'w agor a'i ddinoethi er mwyn dyfod at wraidd y drwg, ac felly i'w symud i ffwrdd yn gyfangwbl. Y mae y cyntaf yn driniaeth fwy esmwyth, ac yn fwy cydweddol a'n teimladau, ond gan fod elfenau crawnllyd ac afiach yn cael eu cuddio, y maent yn sicr o dori allan mewn rhyw fan arall, neu byddant yn achos o ddadfeiliad yr holl gorff. Tra y mae y Hall yn fwy poenus a chroes i'n tueddiadau tyner, ond yn fwy diogel yn y diwedd mewn gair, dyma yr unig foddion C) effeithiol i symud y drwg. Felly, beth bynag am y cwrs a ddefnyddia ein cyfoesolion newyddiadurol, ein pender- fyniad yw gwneyd ein dyledswydd, doed a ddelo, trwy ddinoethi y gwendidau sydd yn perthyn i'n cenedl yu hytrach na'u cuddio. Efallai y byddv^n trwy hyn yn gwneyd ein hunain yn anmhoblogaidd ond nid yw enill pobiogrwydd ar draul sathru dan draed y gwirionedd yn worth ei fedd- ianu, heblaw mai byr-hoedlog fydd. Gwnawn gyda'r parodrwydd mwyaf ddau neu dri o gyfaddefiadau ar y dechreu. (1) Nid ydym yn. cyfiawnhau iaith y Barnwr GRANTHAM, nac yn tybied fod ganddo ddigon o resymau dros wneyd cyhuddiad cyffredinol yn erbyn cenedl, pan yn trin achosion neillduol ac unigol. Anmhosibi yw tynu casgliad am ansawdd gwlad gyfan, neu gyfran o honi, wrth archwilio un ys- motyn; felly ahnheg a chenedl yw barnu ei chymeriad fel cyfangorph, neu ddosbarth o honi, wrth roddi llinyn mesur dros unig- olion. (2) TSTis gall unrhyw Farnwr sydd yn dyfod yn achlysurol i Gymru ddyfod i gyffyrddiad a'i bywyd mewnol a moesol fel, ag i dreiddio i mewn drwy ei haenau ar- wynebol, a dyfod o hyd i'w hegwyddorion llywodraethol. (3) Rhaid cofio fod y Cymry o dan anfantais pan yn rhoddi tyst- iolaeth mewn Ilys gwladol, gan eu bod yn fcprfod gwneyd hyny naill a'i mewn iaith F^tronol neu trwy gyfieithydd ac y mae y dystiolaeth yma i gael ei barnu gan un s) dd yn amddifad o iaith ac anianawd y tyst. Ond, er y bydd i'r anfanteision yr ydym fel cenedl yn dioddef oddiwrthynt, bylu llawer ar fin y cyhuddiadau a wneir o bryd i bryd yn ein herbyn, eto rhaid cydnabod yr erys gormod o wirionedd ynddynt. Nid ydym yn meddwl y ceir llawer o engreifft- iau o "dyngu anudon ac o ffugio ysgrif- au yn ein plith ni nac a geir mewn llys- oedd barnol yn Lloegr. Ond rhaid cyffesu fod lie da i wellhau mewn hoffder at y Gwir yn erbyn y byd." Y mae llawer o bethau yn ddiweddar wedi bod yn cyd- weithredu tuag at wneyd ein eenedl yn llai geirwir nag y byddai ein tadau a'n teidiau yn arfer bod. Enwn bedwar yn unig. (1) Alltudir addysg' Feiblaidd o'n Hysgolion dyddiol. Unwaith yr eir i beidio edrych ar egwyddorion y grefydd Gristionogol fel sylfaen pob gwir addysg, buan y dirywia ein gwlad mewn geirwiredd, moesoldeb, gonestrwydd, a phob rhinwedd arall. (2) Ystyrir mewn materion gwleidyddol y gellir addaw un peth a chyflawni yn hollol groes i hyny, heb wneyd cam a, llais cydwybod. Y mae dosbarth o wleidyddwyr (sydd yn bresenolyn y mwyafrif), yn euog o hyn, ac felly i raddau helaeth wedi colli y gallu i gyd-wybod a mantoli a gwerthfawrogi y gwir fel y mae yn rhagori ar y gau, ac i gofleidio y naill a gwrthod gyda chasineb y llall. (3) Edrychir ymhlith rhai mathau o grefyddwyr ar "ddweyd profiad" fel rhinwedd, ac fel arwydd o grefyddolder a'r canlyniad yw y temtir llawer i ddweyd yr hyn ni theimlant, ac mewn amser y mae hyn, nid yn unig yn magu calon-saledwch, ond hefyd yn meithrin y tueddiad o gelu yngwydd Duw a dyniou eu gwir gyflwr. (4) Y mae llacrwydd cymdeithasol beius yn cael ei ddangos at y pechod gwaradwyddus yma, a diffyg parch dyladwy yn ein cyd- ymdnniad beunyddiol at y gwir, a dim ond y gwir. Hyd nes y symudir y diffygion uchod yn addysg, gwleidyddiaeth, crefydd, a bywyd cymdeithasol ein cenedl, parha y perygl i anwiredd a.c anudoniaeth andyo ein gwlad. Folly, er nad ydym yn haeddu yr oil a ddywedir yn ein herbyn, eto dylem fod yn ddiolchgar am y rhybudd (yr hyn ddylai achosi huuan-vmholiad ac ymchwil- ind dwys-dreiddiol). a lladd y drwgyn y blaguryn.
TROEDIGAETHAU.
TROEDIGAETHAU. TUA blwyddyn yn ol ysgrifcnwyd llawer gan olygyddion y Wasg Radicalaidd Gymreig ar y pwnc uchod. Arglwydd ABERDAR barodd y cynwrf drwy ddatgan fod yr Esgobion Cymreig yn derbyn llythyrau yn barhau oddiwrth weinidogion Ymneillduol yn gofyn am dderbyniad i weinidogaeth yr Eglwys. Arllwyswyd golchion swyddfeyd y Wasg Ymneillduol ar ben ei ARGIWYDDIAETH am feiddio dwyn y fath gyhuddiad celwyddog yn erbyn corph o ddynion mor gydwybodol a pharchus a gweinidogion y gwahanol enwadair yn Nghymru. Methasom y pryd hwnw, ac y mae ein profiad yr un yn bres- enol, a gweled echryslonrwydd y "'cyhudd- iad." Nid fel "cyhuddiad" y llefarwyd y geiriau gan Arglsvydd ABERDAR, ond fel prawf fod y gwahanfur rhwng yr Eglwys ac Ymneillduasth yn llawer iselach nag y mynai rhai o elynion yr Eglwys ei fod. Cymerodd dadblygiadau dyddorol Ie yn y ddadl ganlynol, a daeth goreugwyr Ym- neillduaefch i'r maes i wadu gosodiad y pendefig urddasol yr hwn a alwodd sylw y cyhoedd at y pwnc ar y dechreu. Pasiwyd penderfyniadau yn mhob cwrdd misol, chwarterol, a blynyddol yn beio yr Esgobion am eu bod yn gwrthod cyhoeddi enwau awdurou y llythyrau crybwylledig, ac aeth rhai (os nad y mwyafrif) mor bell a chyhuddo y preladiaid Cymreig o ddywedyd celwydd o barthed i'r mater. Ar yr un pryd gallasai y craffus weled yn amlwg fod rhyw fath o ofn yn treiddio drwy holl ymgyngor- iadau y brodyr fod rhyw gymaint o wir- ionedd, ar ol y cwbl, yn yr hyn a faentumid gan yr Egobion, ac fel canlyniad i'r ofn hwn arferwyd iaith gan y golygyddion Radical- aidd, yn cynwys bygythion ofnadwy yn erbyn unrhyw un a feiddai sarhau Ymneill- duaeth drwy ohebu a bod mor wael a dir- mygus ag Esgob. Gobeithiai yr arweinwyr goleuedig hyn yn rhengoedd Anghydffurf- iaeth osod terfyn tragywyddol ar y dihoen- iad ymhlith eu gweinidogion i ddyfod drosodd i'r Eglwys drwy arfer y bygythion dan sylw. Mae blwyddyn gyfan drosodd bron oddiar pan y gwelwyd y Goleuad a'r South Wales Daily News et hoc genus omne yn malu ewyn ac yn ymgynddeiriogi uwch- n ZD ben y pwnc pwysig. Ond nid yw y mater i gael gorphwys. Yn ymwybodol fod y gwirionedd o'i ochr, cyfeiriodd Arglwydd Esgob LLANDAF, mewn cyfarfod cyhoeddus yn Nghaerdydd yr wythnos yn anunion- gyrchol at y cwestiwn. Pe b'ai ffenestri Golygydd y South Wales Daily News yn L agored braidd nas gallasai glywed yr ESGOB yn llefaru. Dywedodd ei arglwyddiaeth fod, gweinidog perthynol i'r Ail-Fedyddwyr wedi ei gonffirmio yn Mynwy yr wythnos o'r blaen, a'i fod yn fyfyriwr mewn Coleg Duwinvddol Eglwysig gyda'r bwriad o geisio am dderbyniad i urddau sanctaidd yn yr Eglwys. Gallasai yr ESGOB fyned yn C3 y mhellach a dywedyd fod gweinidog dysgedig 0 perthynol i'r Annibynwyr wedi encilio ychydig amser yn ol, a'i fod yn awr yn parotoi gogyfer a'r arholiad Esgobol yn un o'n colegau. Ie, gallasai enwi tri o fonedd- igion eraill sydd wedi ymwadu A ffyrdd Ymneillduaeth yn ystod yrhaner blwyddyn diweddaf gyda'r un amcan. Ar yr adeg bresenol gwyddom am fwy nag un o breg- ethwyr galluog a chyfrifol ydynt ar dori trwodd. Maent wedi blino ar Ymneilldu- aeth. Maent yn hiraethu am rywbeth gwell na gwleidyddiaeth a sectyddiaeth yn ddi- baid. Yn feddianol ar fwy o ddysg a galltt meddyliol na'r man grachach sydd yn hbni iddynt eu hun y prif-eisteddleoedd ya nghynghorau y gwahanol enwadau, nis gallant blygu bellach i'w hawdurdod am eu bod yn teimlo fod bydolrwydd yn