Y Llan

Y PARCH. JOHN EVANS (EGLWYS- BACH) AR Y DIWEDDAR DDEON r EDWARDS. Yn ei ddarlith ar Deon Edwardsdywedai y Parch. John Evans (Eglwysbach) fod Ymneillduwyr Cymru Yn ymgystadlu gydag Eglwyswyr er mwynanrhyd- tlaydeclclu ei goffadwriaeth. Pan yn ficer Aberdar cShoeddodd y deon gyfrol o bregethau yn Gymraeg ^J^esneg a pha beth bynag ydoedd ei farn am ei asboniad ar Efengjl ar Efengyl Matthew," cyd- laai pawb i ganmol y pregethau. Yr oedd y deon ^Wchlaw pobpeth yn Gymro, a ohredai efe (Mr. 5"an8) mai ei serch at ei wlad ydoedd y nodwedd t^ycaf yn ei gymeriad. Dangosodd ei gariad a'i ^'yaiad cryf at ai wlad drwy nodi allan y diffygion e3(2 ej phobl. Yr oedd yn wir y hyddai yn dis- ar yr Ymneillduwyr gyda llaw drom; ond Sad awe r i Mr. Homersham Cox warthruddo y Cymry *el cenedl o anudonwyr, a deuai y deon allan fel cadarn gwedi gwin, a dangosai nad oedd eyhooddwr heddwch yn anmharod gyda'i gleddyf. Ni fyddai i tab a darllenai ei hanes beidio canfod fod y deon yn Eglwyswr trwyadl. Llafuiiai yn ddibaid ar ran yr Eglwys drwy gyfodi eglwysi newyddion ac adgy- k0n *ai> a dwyn y clerigwyr a'r cantorion i t0adu safon uwch o foesoldeb. Pa mor fawr bynaij ydoedd ei barch at yr Eglwys, gwelai nad ydoedd or berffaith ag y gallasai fod, ac nid oedd yn arbed "dim arno ei hun er dwyn ei Idiwygiad oddiarngylch. Xid oedd efe yn edryoh yn ddim llai ar y deon am ei fod yn Eglwyswyr zelog. Yr oedd yn beth dynol Christionogol mewn dynion i fod yn zelog dros eu aargyhoeddiadau. Nid Eglwyswyr, y rhai. fel y Deon Edwards, oedd wedi eu geni yn Eglwys- wyr, neu wedi ymuno a'r Eglwys dan ar- fyhoeddiad gonest, a alwent bobl eraill yn hereticiaid am yr un reswm eu bod yh gwrandaw ar Ymneillduwyr yn pregethu, troedigion bychain a wnaent beth o'r falh—dynion ag y bu raid iddynt adael yr Ymneill- duwyr oherwydd iddynt roddi achos i'r bobl godi gwrthryfel yn eu herbyu. Yn yohwanegol at °d yn Gymro gwladgarol ac yn Eglwyswr ffyddlon, yr oedd ydaon yn Ilwyrymwrthodwr trwyadl. Nid Oedd neb a feiddiai amheu cywirdeb ei ymlyniad 'Wrth egwyddorion dirwest. Gwnaeth wasanaeth an- rabrisiadwy dros ddirwest, nid yn unig drwy ei eHapl ddistaw, ond hefyd drwy ei arreitbiau rhag- °rol. Gweithiodd yn egniol o blaid Deddf Cau y ^afarnau ar y Sul yn Nghymru. Dylesid parchu y am y rhan flaenllaw a gymerodd tuag at i'r S^ddf hono gael ei phasio. Yr oedd efe (Mr. ■Bjvans) yn gwrthdystio yn y modd cryfaf yn erbyn y "UH llac yr oedd darpariaethau y ddeddf hon yn cael Ell gweinyddu yn Mangor. Yr oedd y llacrwydd hwn yn ddigon i wneyd i'r diweddar ddeon roddi tro yn 61 isdd. Yr oedd yn warth i ddinas Bangor-yn wir It oedd arno gywilydd weithiau ei fod yn byw ynddi fod y fath esgeulusdra yn cael ei ddangos. Yr oedd ef wedi clywed cwynion hefyd ynghylch y Uac- rYdd a ddangosid gan y gwyr a eisteddant ar y laille ynadol gyda golwg ar fanteisio ar ddarpar- cvb u..y ^<3edd hon. Hyderai y byddai i'r teimlad yboeddus gyfodi yn erbyn hyn i'r fath raddau nes :YsgwYd y fainc i'w gwaelodion isaf. Wrth dly- Welyd yn ol at y deon, terfynodd y darlithydd drwy w9yd ei fod yn areithydd wrth natur, yn onest a rWYnebagored yn ei holl ymwneyd gyda. phobpeth, pt y.r oedd ei fywyd annghyhoeddynun o'r lliBellau a mwyaf tarawiadol yn yr hyn ydoedd Bylv/^ ^raw yn gymeriad i'w efelychn. Derbynid Syme^dw Mr'th.EVan3 atwyddion amlwg o

lied sefydlog a gaed ar y Cyfandir, la.d yr wyfehnos ddiweddaf. Mewn gwenith a hyn yn dra amlw6, a tbueddai y la.U gOdl.

iila £ >nadj, Jllafur, Set. Parhau yn dra ansefydlog y mae yr bin. Prin yr a diwrnod heibio heb wlaw. Y mae rhan fawr o'r gweiriau wedi ei andwyo, fel nad yw yn addas i fod yD ymborth i'r anifeiliaid. Nid yw y onydau gwr- eiddiog yn ymddangos wedi eu hammharu ond ych. ydig. Y mae yr ydau, modd bynag, wedi eu taflu yn dra diweddar. Yn Rwsia, ar y Haw arall, ceir cynhauaf toreithiog, yn ol pob golwg. Yr adrodd- iadau o Awstralia hefyd a roddant ar ddeall fod y rhagolygon yno, yn ogystal, yn dra addawol.-Cod. odd gwenith Is. yn ystod yr wythnos ddiweddaf, er nas gellir dweyd fod y gofyn yn fywiog o gw bl. Bydd y cynhauaf yn un pur ddiweddar; ond, a chymeryd y wlad yn gyfiredinol, ac os ceir bin deseg <jby dy- fodoi, gall fod yn un lied dda, ar y cyHLj^P&di y cwbl.—Yohydig iawn o flawd cartref oeaawediei ddwyn i'r farchnad yr wythnos ddiweddaf, a gwerthai yr hyd a ddygwyd am 60. i Is. y chwarter yn uwch. 0 flawd tramor dygwyd cyflenwad lied dda, ac yr oadd y gofyn yn well nag y bu, gydag ychydig gwell prie.—Gwnaed masnach dda mewn haidd. Am y samplau at fragu cafwyd y prisiau yn llawn am y samplau at falu hefyd yr oedd y pris- iau yn uwch nag y buont.—Mewn indrawn, yn ogystal, yr oedd yfasnach yn fwy sefydlog, ond ni therfynodd yr wythnos yn ei phrisiau cystal agy dechreuodd.-Helaeth oeddy eyflenwad o geirch y fasnach yn dawel; a'r prisiau yn niwedd yr wyth- nos yn tueddu o blaid y prynwr.—Ar bys a fia bu gwerthiant sefydlog, gyda thuedd at godi. Yr oedd y fasnach a wnaed yn mhrif farchnad- oedd y Deymas Brydeinig, yn ystod yr wythnos ddi. weddaf, yn dra sefydlog mewn gwenith, gyda chod- iad 060. i Is. y chwarter. Blawd, hefyd, a dueddai at godi; ac yr oedd yr holl nwyddau eraill yn fwy sefydlog, ac yn tueddu at godi. Y mae codiad pollach wedi cymeryd lie yn y fas- nach mewn haiarn bwrw, a'r prisiau isaf am rhif 3, a'i ddelifero yn fuan, ydoedd 32s. 9c., neu o So. i 6c. yn chwaneg, am yr hyn a anfonid yn mhellach ym. laen, yn ol yr amser y bydd yn cael ei ddelifero. Y nodwedd fwyaf ffafriol ynglyn a'r fasnach ydoedd y cynydd yn yr allforion, pa rai a gyrhaeddent am y mis hwn hyd nos Wener diweddaf 80,000 o dunelli. Y mae y galw am haiarn gwneuthuredig yn dal yn dda ac y mae y melinau yn gwneyd masnach well. Bariau eyffredin, e4 128.6c. goreu, £ 5 2s. 6ic. Platiau llongau, £4 17s. 6c., yn llai o 2 y cant. Ni chymerodd un cyfnewidiad oys le yn mhrisiau dur. Platiau dur llongau oddeutu £ 6. Yr oedd mwy o alw am lo at wasanaeth tai; ond ni chymer- odd un cyfnewidiad le yn y glo at amcanion llaw- weitbfaol. Y FASNACH HAIARN A GLO YN WOLVERHAMPTON DYDD MEBGHEB.—Y mae y gwlawogydd mawrion ydym wedi gael wedi effeithio er gwaeth ar y farchnad. Bydd y colledion amaethyddol yn rhwystr i'r farchnad adfywio, ond yr oedd prisiau yn Glasgow a Middleeborough yn gwrthweithio hyn, yn y dref uchod. Deallwn fod William J. Morgan, Pittsburg, yn cael cynyg 6,000 o ddoieri y fl wyddyn o gyflog am arolygu gweithfeydd glo yn Colorado dros gwmni Seisnig cyfoathog ond nid yw yn debyg y derbynia y cynygiad, am fod ei lofa ei hun yn Bridgeville yn talu yn dda iddo. Gorphenwyd 3,320 o filldiroedd o reilfEyrdd newyddion yn y wlad hon rhwng Ionawr laf a Gorphenaf'laf. Deohreuodd melin roiliau Bethlehem, Pa., weithio ar raddfa newydd, sydd yn gostwng y cyflog- au o 5 i 25 y cant. Addawa y cwmni waith cyson hyd ddiwedd y flwyddyn. Yn ystod mis Mehefln bathwyd gwerth 3,880,000 o ddoleri o aur, arian, a chopr yn Mathdy y Taleith- iau Unedig ynPhiladelphiar-yn cynwys 3,000,000 o sentiau. Yn ol directory New York cyfrifir poblogaeth y ddinas yn 1,676,140. Amoangyfrif y Bwrdd Iechyd yw 1,524,291. Y mae yr Anrhydeddus Andrew Williams, mas- nachwr adnabyddus yn Pittaburg, N.Y., wedi methu am swm mawr. Y GLO CALED.-Y Wilkesbarre Record of the Times am y 13eg cynfisol a ddywed: Mae y fas- nach 10 mewn sefyllfa dra boddhaol; a'r rhagolygon yn ffafriol am haf bywiog a hydref llwyddianus. Ofnid y buasai y streic fawr yn y gweithiau haiarn yn effeitbio ar y galwad am lo, ond erbyn hyn y mae y perygl wedi diflanu, gan fod y flwrneiswyr yn ar- wyddo y scale un ar ol un. Pris y glo wrth y torwr y mis diweddaf oedd tua 1.75 o ddoleri, ond y mae wedi codi i 2 20 o ddoleri gyda rhagolwg am ych- waneg o godiad ar ol y 15fed. Parheir i dderbyn archebion trymion o'r Gorllewin a phan arafa y fAsnach orllewinol, gellir disgwyl mwy o fywiog- rwydd yn New York.-Y Drych.

Æarcbltabotbl1. GWRECSAM, DYDD IAu.-Gwenith, 4s 9c i 58 30 am 75 pwys; ceirch, 2a 90 i 3s 6c; haidd, at fain, 3s 6c i 4s 6c; ff a, 4s 9c i 58 0c; ieir, 2s 6c i 3a 6c y cwpl; cywion, 2a Oc i 3a 6c y cwpl; cwrringod, Is 8c i 2s 4c y cwpl; hwyaid, 4a Oc i 58 6c y cwpl; ymenyn ffres, Os 11c i Is 2c y pwya wyan, 12 i 13 am ls j pytatws, Is 2c am 20 pwys bacon, 7c i 9c y pwys; ham, 8c i 9c y pwys. Y farchnad bron yr un fath a'r wythnos ddiweddaf. OAERLLEON, DYDD SADWRN.—Gwenith gw yn, 5s 1c; molyn, 58 Ie am 75 pwys; ceircb, 2s 6c i 3s am 46 pwys; haidd at falu, 3a 3c am 64 pwys ff a, 5a 00 am 80 pwys; ffa Aiphtaidd, 28a. am 480 pwys; Indian corn, 58 Ie am 110 pwys. CROESOSWAJ.LT, DYDD MERCHEB. Gwenith gwyn, 5s Oc i 5s 3c am 75 pwys; melyn, 4s 10a i 5s 2c am 75 pwys; hen geirch, 38 lo i 3a 9o am 50 pwys; ymenyu, 10c i Is Oc y pwys wyan, 15 i 16 am Is Oc; ieir, 38 Oc i 6a Oe y cwpl; hwyaid, 5a Oc i 6a Oc y cwpl; cwningod, 2s 3c i 2s 6c y cwpl; pytatws newydd, Ic i 2c y pwyb cig eidion goreu, He. y pwya myharen, 6c i 71C Y pwys; cig oen, He i 8c y pwys. Gwerthodd y Mri. Whitfield a'i Fab 80 o anifeiiiaid, a 750 o ddefaid a moch; Mr. McKie a werthodd 129 o anifeiliaid a Mri Bayley a Groves 79 o anifeiliaid, a 799 o ddefaid. AMWYTHIG, DYDD SADWRN.—Gwenitb gwyn, 4s 10c i 5s 0c; gwenith melyn, 4a 8e i 4s 10c am 72 pwys haidd, 4s 4c i 5a 00 am 70 pwys ceirch, 13s 60 i 158 6c am 225 pwys ff a, 16s 0c i 17s Oc am 240 pwya. LLUNDAIN, DYDD MERCHER.—Daetb yr hyn a ganlyn o'r wlad i'r Brifdainas yr wytbnos ddiweddaf -Gwenith,560 0 chwarteri; haidd, 300 o chwaiteri. Tramor-Gwenitb, 66,620 o chwarteri; haidd, 10,710; ceirch, 52,460; blawd, 16,690 o sachan, a 350 o farilau.

THE RED DRAGON. "Y Ddraig Goch a ddyry gychwyn." Mae "amryw igyfrolau or llyfryn rhagorol uchod ar law, ac ni ddylai yr un Cymro fod hebddo, gan cheir y fath gynygiad byfch eto- Ymhlith darIuniau yr enwogion a geir yn y oyfrolau hyn mae y rhai a ganlyn, Joseph Edwards, y Cerfiwr enwog. Paxch. Cfc ristmas Evans. Prif Farnwr James. WillianLMenelaus. Syr Hugh Owen. Thomas Stephens, Merthyr. Barnwr Falconer. Iolo Morganwg. Brinley Richrds. Parch. Daniel Rowlands, Llangeitho Parch. David Williams, Llanwrtyd. David Owen (Brutus). Y Barnwr Herbert. James Howell. Richard Mason. Esgob Ollivant, Llandaf. Miss Williams, Aberpergwyn, Richard Davies (Mynyddog). John Griffiths (Gohebydd). Richard Hall. Theophilus Janes. Syr Samuel Romilly. Samuel Bamford. Thomas Bevan. Deon Edwards, Bangor, IL:'arch. W. Rees, D.D., (Hirmethog,, Richard Llwyd. Llyngesydd Thomas Matthew. Syr Richard Trevor. Parch. D, Williams. Parch. J. Griffith, Merthyr. George Herbert. Dr. Gwyn Jonea Inigo Jones. Thomas Oliver's. Katherine Phillips. Arthur Hugh Clough. John Gibson. Arglwydd Kenyon. Humphrey Llwyd. Syr ungh Midc letcn. Richard Wilson. John Aubrey. Thomas Davis Y Barnwr Jenkins,IHensol' Syr Thomas Phillips. David Rhys Stephen. Esgob Watson, Llandaf3 Yn ycbwanegol at ddarluniau cywir o'r bonedd- igion a nodir uchod, ceir bywgraffiad o bob un wedi eu hysgrifenu gan brif lenorion Cymru. Prisiau y cyfrolau ydynt [fel y canlynCyfro 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10. 11, 8a. 6c. yr un. Cyfrolau 5, 6, 7, 5s. 6c. yr un. Gan nad oes ond ycbydig o'r llyfrau gwerthfawr hyn ar law, dylai y rhai sydd yn ewyllysio sicrhau y fath drysor anfon ar unwaith at- DANIEL OWEN & CO. (LIMITED) WESTERN MAIL BUILDINGS] iOAEDIFF. &t. CYFANSODDIAD DYN YN CAEL EI YSTYRIED YN El BERTHYNAS A GWRrH. DDRYCHAU ALLANOL. GAN GEORGE COMBE. MNid yw y gwawd a ellir weled fod rhai personau yn barod i ddifyru eu hunain fig ef, wrth ganfod yr ystyrir poeuau bychain yn engreifftiau o gosbedigaeth Dwyfol, ond ofer. Ni ellir gwrthateb y peth a fwriedir ei osod allan yma, na'i ochelyd, heb wadu cyn-achosion yn gyfangwbl."—BUXLEE'S Analogy. CYFIEITHIAD O'R NAWFED ARGRAPHIAD (Argraphiad Henderson). Y mae hwn yn un o'r llyfrau goreu a argraffwyd erioed, a gellir Gi gael yn ddidraul o Swyddfa Y LIAS, Caerdydd, am Is. 3c. yr un. Nid oes amheuaeth nad hwn yw un o'r Ilyfrau goreu; y mae enw yr awdwr yn ddigonol i brofi hyny, ac y mae y tysfciolaethau a dderbyniwyd gan ugeiniau c- foneddigion yn profi yn eglur ei werthfawrogrwydd. Dylai pob Cymro anfon am y llyfr hwn sydd yn cynwys agos i 400 o dudalenau, yn y rhai yr eglurir cyfansoddiad Dyn yn ei berthynas a gwrthddrych- au allanol." Eisoes y mae deuddeg argaffiad or llyfr rhagorol hwn wadi ei gyhoeddi. .{, Gellir ei gael trwy anfon at DANIEL OWEN & CO. (LIMITED), ST. MARY STREET, CARDIFF. J

bflrdoneg pan oedd y gynulleidfa yn offrymu gan Mr. ftfk ofierynwr y lie. Mae genym y gorehwyl galarus o gofaodi marw- pae<ih un o fecbgyn ieuaino mwyaf addawol Eg- *wys Llanllachid, sef y cyfaill ieuanc Mr. John Roberts, y Bronwydd, yr hyn a gymerodd le ddydd «adwrn, yr 21ain cynfisol, yn 21 mlwydd oed. Bu y orawd ieuanc yn nychu am amryw flsoedd, ond di- oadefodd y cwbl yn dawel a dirwgnach, yr hyn sydd 1 W briodoli i'w ysbryd tawel a gostyngedig. Heb- 'yngwydef i'w bir gartref y dydd Iau dilynol gan dyrfa barcbus o bell ac agos, pryd y gwasanaethwyd gan yr Archddiacon Evans, a'r Parch. Pierce Jones, theithor Trawsfynydd. Hefyd gwelsom, ymysg y ,rhai oedd yn bresenol, y Parch. Maurice W. Jones, Theithor Trefeglwys gynt.