Y Llan

HIRWAUN. MARWOLAETH.-Boren ddydd Mercher, Ebrill lleg, bu farw Mr. John Watkins, High Street, Hirwaun. Yr oedd yn frawd i'r diweddar Mrs. Moore, Cardiff Arms Hotel, Hirwaun. Nid oedd wedi cael ond wythnos neu ddwy o gystudd, a bu farw yn yr oedran teg o 87 mlwydd oed. Yr oedd yn aelod o Eglwys St. Lleurwg er's Uawer o flynyddoedd. Dydd Mawrth canlynol hebryngwyd yr hyn oedd farwol o hono i fynwent hen- afol Eglwys Pendeyrn. Yr oedd yr angladd, yr hnn Oeed yn breifat, yn cynwys elorgerbyd o'r dosbarth blaenaf. Gwasanaethwyd ar yr achlyaur gan y Parch. W. Rhydderch, ficer Hirwaun.

CASTELL NEWYDD EMLYN. Sylwedd papyr a ddarllenwyd gan y Parch. W. Powell, ficer Oastell Newydd Emlyn, a Deon Gwladol, Ar waith addysgiadol y weinidogaeth," flaen offeiriaid Deoniaethau Gwladol Emlyn a Lower Sub-Aeron, mewn cyfarfod a gynhaliwyd yn Ysgoldy Cenedlaethol y lie uchod ar y 7fed cyfisol, o tlan lywyddiaeth y Parch. Rhys Lloyd, B.D. Wedi flyfynu darnau o'r Hen Destament a'r Newydd, ac hefyd o'r gwasanaeth Ordeinio a Chysegru" yn y Llyfr Gweddi Gyffredin, i brofi mai prif ddyledswydd gweinidog Efengyl Crist ydyw addysgu, aeth y bon- eddwr oarchedig ymlaen i ddangos pa bethau ddylem eu haddysgu. Y mae arnom, meddai, eisiau Addysgu ein pobl mewn gwirioneddau neillduol ac arbenig. Yn unol ag addunedau dydd ein hurddiad yr ydym i weinyddu athrawiaethau Grist, i addysgu yn addysg Crist. Y mae arwyddion yr amserau yn gofyn hyn oddiarnom, wrth glywed oymaint am y down grade • mewn pynciau ffydd, ac wrth weled y llestr swan Anghyffurfiol yn cael ei gludo ymaith gan y trai i Undodiaeth, ac yna yn ami i longddryll- iad truenus ar greigiau AnHyddiaeth, yr ydym yn teimlo y dylem addysgu ein cynulleidfaoedd rhyw bath amgenach na'r gwirioneddau cyffredin yn unig. Credir y gwirioneddau hyn-neu honir hyny o leiaf gan bob enwad bron-ac eto dyma lithro i lawr yn ein plith, a rhai o'r enwadau yn ymadael &'r hen lwybrau. Defnyddiodd Mr. Powell yn y fan hon eixiau o oiddo amryw Ymneillduwyr enwog, i aaangos yn ol ei farn ef, fod ymadawiad o'r wir add yU H0 ymhlith Ymneillduwyr. Mewn ciysgu iaith mewn celf neu wyddor, gwneir hyny l^j.^refn, ac nid rhywfodd. Paham, ynte, ?a oyduai trefn mewn addysgu o'r pwlpud ? Eto ni lymvn i'n pobl ieuainc feddu ar ysbryd dadleugar. a paham y maenfc yn Eglwyswyr. Addysgir plant i fod yn Gristionogion heb wrth- gyferbynu Cristionogaeth Ag Inddewiaeth, Mahomet- aniaeth, neu Babyddiaeth. Gallwn yn yr un modd eu dysgu i fod yn Eglwyswyr heb wrthgyferbynu Eglwysyddiaeth a Phabyddiaeth, neu a Methodist- iaeth, neu Ag Annibyniaeth. Gwell ydyw addysg grefyddol gadarnhaol, nac addysg wedi ei ohyflwyno ttewn ysbryd dadleugar gan wrthgyferbynu daliadau Un enwad a daliadau enwad arall. Gadewch i ni felly ddysgu ffurf benodol o Gristionogaeth. Nid oes na chulni nac anghariad yn hyn, gan ein bod yn oredu fod y gymdeithas yr ydym yn perthyn iddi yn arddangos yr Efengyl i'r byd yn wellac yn fwyunol&g egwyddorion yr Apostolion na'r un gymdeithas arall. iflin Heglwys ydyw canolbwynt y byd crefyddol Bewn athrawfaeth ac mewn ffurf-wasanaeth dwyfol. Y mae rhwng eithafion Pabyddiaeth ac Ymneillduaeth. Pa beth wna'r Eglwys yn awr tuag addysg weinidogaethol fel y cyfeiriwn ati ? Yn y thuddell ar ol y Catechism gorchymyn i ni addysgu ac arholi a plant yn ystod y gwasanaeth hwyrol. Gofynir i'r rhieni anfon eu plant i'r Eglwys i'r perwyl hwn. Y mae'r arferiad wedi myned i lawr, eto erys y gorchymyn. Dylem, er hyny, ymdrechu cyflawni y gorchymyn drwy ddosbarthiadau Beibl- aidd, &c. Y mae'r Catechism yn ddigon o lyfr gwaith i nj, Wele ychydig o'r prif bynciau ddylem eu haddysgu. Geilw y duedd sydd heddyw yn ein tnysg i wadu dwyfoldeb ein Harglwydd a'r Ysbryd Glan am ymdrech neillduol ac addysg benodol ynglyn a glan ymgnawdoliad y Gair, ac ynghyloh A-berth y Groes, a rhydd hyn i ni sylfaen dda i or- Uwch-adeiladu y gweddill o'r gwirionedddu sanctaidd. O'r Sylfaenydd awn yn naturiol at yr Eglwys, yr hon a sylfaenwyd ganddo cyn eiesgyniad. Gellid gwneyd llawer drwy arddangos yn eglur Uooliaeth a pharhad didor yr Eglwys hono hyd heddyw. Dylai Eglwyswyr gael eu cadarnhau y uyddiau trallodus hyn drwy ddangos fod yr Eglwys Wedi ei goruwch-adeiladu ar sail yr Apostolion a'r P'ophwydi, ac mae Grist ei hun yn ben conglfaen ii. 20), ao hefyd nad ydyw'r Eglwys wedi ei ohreu gan y Wladwriaeth, ac y gellir olrhain ei Qesgobion yn gadwyn didor o'v dydd heddyw i ^yddiau St. Pedr a St. Paul. Eto dylem eglurhau Werth a threfn ei ffurf-wasanaeth ardderchog, yn hWea;g i'r ieuenctyd. Byddai hyn yn amddiffyniad ml? Eglwys. Dylai pob Eglwyswr ddeall y mae yn Eglwyswr. Y mae oanoedd yn Ohysbyg o hyn. Paham ? Onid ydyw eu haddysg- onid ydym ni, yr offeiriaid, yn gyfrifol am hyn. Ddu r °laf' d>lem addysgu pawb i fad yn nhy o h* mewn teimlad ac agwedd rhai yn ymwybodol gwirioneddol a neillduol Duw. Adeg Parr.?8 1 Syfranu addysg ydyw tymor Gonffirmaaiwn. hwynt, ynte, i barchu ac i ddangos i u Fatch i d^, enw, ac i Air Duw.

6enetltgattbau, priotmsatt, a iHartooiaetljau. PRIODASAU. Jones—Eyans.—Ebrill 18fed, yn Eglwys St. Cybi' Caergybi, gan y Parch. R. Price, B.A., curad, Mr, Richard Hugh Jones, engineer, a Miss Margaret Evans, y ddau o Gaergybi. Michael—Cornish.—Ebrill 5ed, yn Eglwys St. Cybi, Caergybi, gan y Parch. R. Price, B.A., cnrad, Mr. Hugh Michael, morwr, a Miss Mary Elizabeth Cornish, Towyn Lodge, y ddau o Gaergybi. Roberts—Jones.—Ebrill 20fed, yn Eglwys St. Cybi, Caergybi, gan y Parch. R. Price, B.A., curad. Mr. Robert Roberts, 25, London Road, Caergybi, a. Miss Margai et Jones, Bryngwran. MARWOLAETHAU. Jones.—Ebrill 20fed, yn 11 mlwydd oed, John Arthur Jones, anwyl fab Mr. a Mrs. T. Myddfai Jones, School House, Bargoed. Heddwch i'w lwch. Weep not for me, I'm free from pain, My earthly suffering's o'er; I hope to meet you all again On a peaceful, happy shore."

BARGOED. MARWOLAETH.—Drwg genyf hysbysu am farwolaeth ■John Arthur Jones, anwyl fab Mr. a Mrs. T. Myddfai Jones, School House, yn 11 mlwydd oed, yr hyn a gymerodd le ar ol cystudd trwm, ar yr 20fed cyfisol. wallaf dystiolaethu ei fod yn un o'r bechgyn hawdd- garaf a adnabyddaia erioed, ac yn hynod ar gyfrif ei ddoethineb, a disgwylid llawer oddiwrtho, ond torwyd y. blodeuyn tyner i lawr, ac y mae galar cyffredinol ar si ol. a chydymdeimlad dwys yn cael ei arddangos a'i tieni parchus. Yr oedd, er mor ieuanc, yn ofalus iawn am ddosbarthn Y LLAN bob wythnos pan yn iach, ac hyd yn nod yn ei afiechyd gofynai yn fynych a oedd- ynt wedi gofaln ei dosbarthu. Cyn iddo gael ei gym- eryd yn glaf, gofalai fod yn ngorsaf Bargoed bob pryd- nawn ddydd Iau i ymofyn y parael, a dosbarthai hwy yn uniongyrchol. Heddwch i lwch yr anwylyd tyner, a Duw roddo nerth i'w rieni i ddal y ddyrnod drom hon eto. Claddwyd ef brydnawn ddydd Mercher yn ttynwent Eglwys Gelligaer, lie y mae brawd a thair cllwaer iddo wedi eu claddu yn flaenozol.-Cyfaill.

NODION 0 FON. RHOSYBOD.—Cawsom y fraint o ymweled a'r pen. tref bychan hwn yn ddiweddar. Nid oes lawer o hynodrwydd yn perthyn iddo-Ile dinod ydyw ar y cyfan. Yma y bu yr enwog Broffeswr John Rhys, A.C., yn oadw ysgol flynyddau yn ol, ac y mae yma adgofion oynes a pharchus iawn am dano hyd heddyw. Y mae yma eglwys fechan hardd, dan ofal y Parch. J. Smith, a deallwn fod golwg galon- ogol iawn ami—fod yma fywyd Eglwysig yn y lie. Ond y mae yma, fel mewn llawer man arall, y dydd- iau hyn, lawer o anhawsderau i'w cyfarfod. Lion genym ddeall fon yma leygwyr zelog yn cydweithio & Mr. Smith. Llwyddiant iddynt. PENSABN, LLANEILAN.-Dyma bentref lied bobl- ogaidd, ond heb yr un moddion i gynal gwasanaeth- au Eglwysig ynddo. Y mae hyn yn resynus iawn. Dyma fan gwan yr Eglwys mewn amryw o blwyfi yn Mon-esgeuluso cyfarfod ag anghenion y bobl. Y mae ymdrechion caled a pharhaus wedi eu gwneyd gan Mr. Jarvis, yr ysgolfeiatr, er gwneyd yr angen yma i fyny, ond yn aflwyddianus hyd yn hyn. Beth ddywed y Parchn. H. Thomas a W. Evans ar y pwno hwn ? PoRTHAETHwy,—Dywenydd genym weled gwedd mor lewyrchus ar yr Eglwys yn y lie hwn. Gan fod ein hamser yn brin ar hyn o bryd, gohiriwn ein sylwadau ar y plwyf yma hyd ein hysgrif nesaf. Gan fod ein hysgrifau yn dderbyniol genych, addawn barhau y "nodion" byn tra y gallwn gael hamdden i fyned-oddiamgylch y wlad. Deoniaeth Llifon a'r cyffiniau yn ein n.esaf.-Talanton.

JWarcfiitatJoeJfti. GWRECSAM, DYDD IAU.—Gwenith, 5e 00 i 58 60 am 75 o bwysau; haidd, 58 3c i Ú8 8c; ceirch, 3s 3o i 3s 9o; ymenyn ffres, Is 4ci Is 6'c y pwys; ymenyn hallt, 10c ils 2c y pwys; cig eidion, Os 7c i Os 9c y pwys; oig myharen, Oe 7c i Os lOc y pwys; cig llo, Os 8c i Os 9o y pwys; pore, Os 8c i Os 9c y pwys; wyau, 12 am Is; pytatws newydd, 5s i 5s 6c am 120 pwys ieir, 3s fto i 4s 6c y cwpl cwningod, 2s 8c i 3s Oc y cwpl; hwyaid, 5s Oc i 6s Oc y cwpl; ffa, 5s 6c i 8s 8c. CAERLLEON, DYDD SADWRN.—Gwenith gwyn, 4s 90 i 4s lie; melyn, 4s 8e am 75 pwys; haidd at fragu, 3s 10c i 4s Oc; at falu, 3s 3o am 64 pwys ceirch, 2s 2c i 2s 60 am 46 pwys ffa, 5s 4c am 80 pwys. AMWYTHIG, DYDD SADwRN-Gwenith gwyn, 4s 80 i 4s 10c; gwenith melyn, 4s 4o i 4s 8c am 75 pwys; haidd (at besgi) 3s 9c i 4s Oc am 70 pwys; ceirch gwyn, 12s Oc i 13s Oc am 225 pwys ceirch du, lis 6o i 12s 6c; pys, 12s 00 i 13s Oc am 225 pwys ffa, 16s Oc i 17s Oo am 240 pwys. LERPWL, DYDD LLUN.—Cig eidion, dic i 7c y pwys; cig myharen, 6c i 7Jc y pwys; cigoen, 6c i 7Jo ypwys. xr oedd yn y farchnad 1,128 o anifeiliaid, a 2,798 0 ddefaid. Daeth o'r Iwerddon yr wythnos ddi- weddaf :-15,094 o anifeiliaid, a 2,698 o ddefaid. O'r America, 1,228 o anifeiliaid, 60 o ddefaid, a 4,789 o chwarteri o gig eidion. Yr anifeiliaid goreu yn gwerthu 61c i 6ic y pwys; defaid, 6!c i 8io y pwys. LLUNDAIN, DYDD LLUN.—Daeth yr hyn a ganlyn i fewn i'r brifddinas yr wythnc ddiweddaf:—Gwenith, 4,095 o chwarteri; haidd, 1,230 o chwarteri; ceirch, 765 o chwarteri; br&g, 17,677; ffa, 411; pys, 206; blawd, 11,100 o sachau. Hefyd o wledydd tramor:- Gwenith, 40,823; haidd, 1,722; ceirch, 33,188; blawd, 46,727 o sachau, a 00 o farilau ffa, 856 pys, 1,029 brig, 117 o chwarteri. DREFNEWYDD, DYDD MAWRTH.—Gwenith, 16s Oc i 18s Oc am 240 pwys haidd, 4s 8c i 5s 6c y 70 pwys; ceirch, 17s 6c i 21s 00 y 225 pwys; wyau, 12 am Is; ymenyn, Is 3e i Is 4c y pwys; ieir, 3s Oc i 4s 00 y cwpl; hwyaid, 4e 60 i 6s Oo y cwpl; gwyddau 5s Oc i 7e 00 yr un; pytatws, Is 00 yr 20 pwye; cig eidion, 50 i 7c cig myharen, 6c i 8c cig llo, 8c pore, 7c i 80. DINBYCH.—Cig eidion, 7c i 9c y pwys; cig my- haren, 8c i 90 y pwys; cig oen, 7c i 8c y pwya; pore, 7c i Oc y pwys; ynenyn ffres, Is 6c i Os 00 y pwys wyau, 15 am Is ieii 3s 60 i 3s 9c y cwpl hwyaid, 4s 00 y cwpl; ysgyfarnogod, 3s 6c yr un; cwningod, 2s 4c y cwpl. ABERYSTVT KTJEL, DYDD LLUN.—Gwenith, 5s Oo i 5s 60 y 65 pwys; haidd, 3s 3c i 3s 6c; ceirch gwyn, 2s 6c i 3s Oc; ceirch, du, Os Oc i Os Oc; wyan, 24 am IS ymenyn ffreB Is lb i is 4c; ymenyu hallt, Is 0c i Is lc dofednod, 3s 6c i 4s Oc y cwpl; hwyaid, Os Oc i Os Oc y cwpl; gwyddau, Os 00 i Os Oc; pytatws, 2s 60 00 y cant. CROESOSWALLT, DYDD MERCHER. — Gwenith gwyn (newydd), 4s 80 i 4s 10c; gwenith melyn, 4s 60, i 4s 8c am 75 pwys; haidd, 3s 6c i 3*3 9cam 280 pwys haidd at fragu, 4s 4c i 5s Oc am 60 pwys ceirch, 12s 00 i 13s 60 am 225 pwys. Ymenyn ffres, Is 2c i Is 4c y pwys; wyau, 13 i 14 am la Oc ieir, 3s Oc i 4s 6c y cwpl; hwyaid, 4s Oc i 5s 6c y cwpl; gwyddau, 5s 00 i 7s Oc yr un cig eidion, 0s 6c i 0s 10Jc y pwys cig myharen Os 7c i Os 9c y pwys; cig llo, Os 9c i Os 00 y pwys; pore, Oe 6c i Os 8c y pwys cwningod, 2a 2c i 2 6c y ewpl pytatws, 9s Oc i Os 00 y sach; pys, 12s 60 i 13s 6c am 225 pwys ffa 17s i 17s 60 am 240 pwys. BIRMINGHAM, DYDD MAWRTH.—Cig eidion, 5o i 8c y pwys myharen, 5c i 7c; cig Hoi, 7c i 7c; moch, Os Oc i Os 00 am 20 pwys. TRALLWM, DYDD LLUN.—Ceirch, 14a 00 i 17s 60 wyau, 14 i 16 am Is ymenyn, Is Ie i Is 2c y pwya ieir, 4s Oo i 5s 60 y cwpl; hwyaid, 4s 60 i 6s 00 y cwpl. RHUTHYN, DYDD LLuN .-H wyaid, 4a 00 i 48 60; ieir, 3s 6c i 4s Ocy cwpl; cig eidion, Ooi Ocy pwys; pore, Oc i Oc y pwya cig llo, Oc y pwys; ymenyn ffres, la 5c i Is 6c y pwys; hallt, Is 2c; wyan, i 14 am la.

&t. THE RED DRAGON. "Y Ddraig Goch a ddyry gychwyn." Mae amryw gyfrolau o'r Ilyfryn rhagorol uchod ar law, ac ni ddylai yr un Cymro fod hebddo, gan cheir y fath gynygiad byth eto. Ymhlith darluniau yr enwogion a geir yn y oyfrolau hyn mae y rhai a ganlyn:— Joseph Edwards, y Cerfiwr enwog. Parch. Christmas Evans. Prif Farnwr James. William Menelaus. Syr Hugh Owen. Thomas Stephens, Merthyr. Barnwr Falconer. Iolo Morganwg. Brinley Richrds. Parch. Daniel Rowlands, Llangeitho. Parch. David Williams, Llanwrtyd. David Owen (Brutus). Y Barnwr Herbert. James Howell. Richard Mason. Esgob Ollivant, Llandaf. Miss Williams, Aberpergwyn. Richard Davies (Mynyddog). John Griffiths (Gohebydd). Richard Hall. Theophilus Jones. Syr Samuel Romilly. Samuel Bamford. Thomas Bevan. Deon Edwards, Bangor. Parch. W. Rees, D.D., (Hiraethog). Richard Llwyd. Llyngesydd Thomas Matthew. Syr Richard Treuor. Parch. D. Williams. Parch. J. Griffith, Merthyr. George Herbert. Dr. Gwyn Jones Inigo Jones. Thomas Oliver's. Katherine Phillips. Arthur Hugh Clough. John Gibson. Arglwydd Kenyon. Humphrey Llwyd. Syr kugh Midcletcn. Richard Wilson. John Aubrey. Thomas Davis Y Barnwr Jenkins, Hensol" Syr Thomas Phillips. David Rhys Stephen. Esgob Watson, Llandaf Yn ychwanegol at ddarluniau cywir o'r bonedd- igion a nodir uchod, ceir bywgraffiad o bob un, wedi eu hysgrifenu gan brif lenorion Cymru. Prisiau y cyfrolau ydynt fel y canlynCyfro 1 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11, 8s. 6c. yr un. Cyfrolau 5, 6, 7, 5a. 6c. yr un. Gan nad oes ond ychydig o'r llyfrau gwerthfawr hyn ar law, dylai y rhai sydd yn ewyllysio sicrhau y fath drysor anfon ar unwaith at- DANIEL OWEN & CO. (LIMITED), WESTERN MAIL BUILDINGS CARDIFF. <tulJotbbíabau, &t. CYF ANSODDIA1) DYN TN CAEL El YSTYRIED YN EI BERTHYNAS A GWRTH- DDRYCHAU ALLANOL. GAN GEORGE COMBE. Nid yw y gwawd a ellir weled fod rhai personau yn barod i ddifyru eu hunain ag ef, wrth ganfod yr ystyrir poenau bychain yn engreifftiau o gosbedigaeth Dwyfol, ond ofer. Ni ellir gwrthateb y peth a fwriedir ei osod allan yma, na'i ochelyd, heb wadu cyn-achosion yn gyfangwbl."—BUTLER'S Analogy. CYFIEITHIAD O'R NAWFED ARGRAPHIAD (Argraphiad Henderson). Y mae hwn yn un o'r llyfrau goreu a argraffwyd erioed, a gellir ei gael yn ddidraul o Swyddfa Y LLAN, Caerdydd, am Is. 3c. yr un. Nid oes amheuaeth nad hwn yw un o'r llyfrau goreu; y mae enw yr awdwr yn ddigonol i brofi hyny, ac y mae y tystiolaethau a dderbyniwyd gan ugeiniau o foneddigion yn profi yn eglur ei werthfawrogrwydd. Dylai pob Cymro anfon am y llyfr hwn sydd yn cynwys agos i 400 o dudalenau, yn y rhai yr eglurir cyfansoddiad Dyn yn ei berthynas a gwrthddrych- au allanol." Eisoes y mae deuddeg argaffiad o'r llyfr rhagorol hwn wedi ei gyhoeddi. Gellir ei gael trwy anfon at DANIEL OWEN & CO. (LIMITED), ST. MARY STREET, CARDIFF. ft