Y Llan

LLANRHAIADR DYFFRYN CLWYD. Yn ystod y Garawya, cynhaliwyd gwasanaetbau neillduol yn Eglwya y plwyf uchod bob nos Iau, pan y pregethwyd gan y rhai canlynol :-Parcbn. J Parry Morgan, ficer; W. Hnghes, Llanuwchllyn; Thomas Prichard, Llanelidan; Dan Edwards, Cefn; Ellis Roberts, Llangwm. Yr oedd y cynulliadau yn llawer mwy lliosog nag arferol, yn enwedig ar ol i'n brawd anwyl, Parch. Evan Davies, Bryngwran, ymadael a ni, yr hwn fa yn cynal cenhadaeth am naw diwrnod gyda ni yn Chwefror. Fe welwyd yn eglar trwy y tymor, pan gafwyd pregethau grymus ac ad- eiladol, effeithiau bendithiol y genhadaeth. Yn yr wythnos o flaen y Pasg cynhaliwyd gwasan- aeth crefyddol yn yr ysgol, pan arddangoswyd darlun- iadau effeithiol trwy y magic lantern o ddigwyddiadau poenas wythnos olaf ein Ceidwad, Yr oedd yr ysgol yn orlawn. Chwareuwyd yn fedrus ar yr harmonium gan ein hysgolfeistr, Mr. C. E. Evans. Arddangoswyd & slides gan Mr. Thomas Hnghes, Dinbych. a Mr. T. ughes, yr Efail, Llanrhaiadr. Llefarodd y Ficer ychydig ar bob testyn wrth fyned ymlaen yn y cyfar- fod. Yr oedd yn gyfarfod dyddorol a defosiynol dros ben o'r dechren i'r diwedd. Y gwasanaethaa Dydd Gwener y Groglith oeddynt fel y canlyn :—Am 9, cafwyd gwasanaeth Cymraeg, 10.30, gwasanaeth Saesneg; 2, Saith eiriau olaf yr Iesu ar y Groes, yn Saesneg; 7, gwaaanaeth a phregeth Gymraeg.

LLANFAIR DYFFRYN CLWYD. CYNGRAIR Y FRIALIEN.-Ary 6ed o'r mis hwn rhodd- wyd te a bara brith i aelodau y cyngrair uchod yn yr Yagoldy Genedlaethol, yr hyn a fwynhawyd yn fawr gan bawb. Wedi clirio'r byrddau cynhaliwyd cyfarfod i egluro amcaniony cyngrair, a'r siaradwyr i fod oedd- ynt Colonel Bond a Mr. Parry, Bethesda, ond rhwystr- wyd Colonel Bond rhag rhoddi ei bresenoldeb, ac yn ei absenoldeb siaradwyd yn bwrpasol ac argyhoeddiadol iawn gan y Parch. Mr. Bertham ar y ddyledswydd bwysig i bawb wneyd eu goreu dros undeb y deyrnas, trwy roddi engreifftiau pa fath ddyddordeb yr oedd gwledydd tramor yn gymeryd yn y pwnc pwysig hwn, ac hefyd dywedodd fod Arelwydd Palmerston wedi dweyd wrtho ef y byddai Mr. Gladstone ynsicr o wneyd ei oreu i ddarnio ein hymerodraeth eang a'i gwneyd yn daleithiau bychain. Wedi hyny galwyd ar Mr. Parry, yr hwn a olrheiniodd ddechreuad a chynydd yr ymer- odraeth eang hon trwy ddangos nad oedd eichyffelyb yn yr holl fyd. Dinoethodd hefyd anonestrwydd y gwrthddegymwyr, ac anogodd bawb i nfuddhau i'r gyf- raith, oblegid nid oes awdurdod ond oddiwrth Dduw, a'r awdurdod y sydd gan Ddnw y maent wedi eu hor- deinio, ac hefyd i bawb dalu en dyledion." Holl ym- ffrost yr Ymneillduwyr politicaidd yw eu bod yn credu yn llwyr yn y Testament Newydd, ond pa fodd y mae oysoni hyn a'n hymddygiadan mown llawer iawn o blwyfi. Y mae yn anmhosibl, oblegid y maent yn mathru dan draed y Testament Newydd, ac yn gosod i fyny yn ei le fympwyon o'r eiddynt en hunain; a gan mai felly y mae, y mae y gogoniant wedi ymadael a hwy, a thy Dduw wedi ei droi yn bJatform p:;liticaidd, fel y mae llawer o Anghydffurfwyr crefyddol yn addef. Dau sylw pwrpasol eraill a wnaeth, a dyma hwy, sef addysg grefyddol a bydol a gyfrenir yn ysgolion yr Eg- lwvs fiynyddau meithion cyn i'r Bwrdd Ysgol ddyfod i fodolaetb, a hyny heb yr un dreth oddiar y trethdal- Wyr. Na fydded i ddarllenwyr Y LLAN aughofio fod y byrddaa ysgolion yn y ddyled aruthrol o ItlS,000,000, Qyny yw, miliwn o bunau bob blwyddyn yn ychwa.n- £ gol oddiar pan sefydlwyd hwy yn y wlad. Dyma "Wnc sydd yn deilwng o ystyriaeth ddyladwy y trethdalwyr—yn amaethwyr a Kweithwyr. Y sylw olaf wnaeth oedd fod disgyblion '• G.ymru Fydd yn ecL Qvveyd fod cyfoeth yn felldith ymhob plwyf. Paham J ay wo? ant hyny ? Ai am y rheswm eu bod hwy yn dloaion, ac fel cwn gwancua am gyfceth eraill? mo i,0t^ yw'r ffaitli ? Yn lie bod yn feilditb, y idflv ^.°yfoefc^°oion yn byw ymhob plwyf yn fendith iddynt. PwY sydd yn rhoddi gwaith i weithwyr ond i'r Pwy 85'c'c^ rhoddi yn haelionus ion ond y cyfoethogion, ac yn ymwaled a phob enwad o grefyddwyr, yn enwedig y tiawd, ac yn eu cynorthwyo, pan y mae gweinidogion a dia- coniaid eu capeli yn rhy uchel i wneyd dim o'r fath beth ? Pe byddai mwy o gyfoethogion ymhob plwyf, ychydig iawn o weithwyr tyddai allan o waith. Amaethwyr a gweithwyr, deuwch allan fel un gwr ymhob plwyf i wrthbrofi y fath haeriad di- sail. Ewoh rhagoch yn Llanfair a phob Llan arall, aelodau y Primrose League, gan orchfygu ao i oroh- fygu.

LLANBEDROG. DIRWEST.-Nos Lun, y 9fed cyfisol, cynhaliwyd y cyfarfod dirwestol perthynol i'r C.E.T.S sefydledig yn y lie, yn yr ysgoidy Cenedlaethol, yr hwn, dan lywyddiaeth fedrus Mr. W. Heighway, ysgrifenydd y Llanbedrog Granite Quarry, a ymddadblygodd yn bobpeth i'n dymuniadau. Agorwyd y cyfarfod hwn fel arfer trwy ganu a gweddio, yna anerchiad gan y llywydd, yn dilyn can gan Mr. H. Jones a'i barti; anerchiad gan Mr. W. Roberts; can gan Mr. A. Blades; adroddiad rhagorol, Y meddwyn," gan Ernest Russell; anerchiad gan Mr. H. Hughes; can gan Mr. W. Wallis; anerchiad gan Mr. W. Russell, goruchwyliwr y Llanbedrog Granite Quairy; can gan Edward Jones (Oaradog bach o'r North) a'i barti; anerchiad gan y Parch. James Rowlands, rheithor can gan Mr. A. Blades. Wedi gair o sylw ar y cyfarfod gan y llywydd, canwyd yr Anthem Genedlaethol, ac ymadawsom.-Tywolyn.

TOWYN. LLAWENYDD PRIODASOL.-Dydd Sadwrn, Ebrill 7fed, yr oedd y dref a'r fro mewn cryn ystwr yn datilu oriodas Mr. R. E. Cook Kettle, mab hynai Syr Kupert Kettle, Merridala, Wolverhampton, a Glanydon, Towyn, gyda Miss Hickman, trydadd ferch Mr. Alfred Hickman, diweddar A.S. dros Wolverhampton. -Yr oedd pwyligor i gario allan y gweithreaiadau wedi ei flurflo yn flaenorol, Mr. R. G. Price yn drysorydd Mr. J. M. James yn gadeir- ydd, a Mr. H. Price Thomas yn ysgrifenydd a'r canlyniad fu iddynt benderfynu rhanu beef i dlodiorr y dref. Cymerodd hyny le am ddau o'r goeh yn Porthgwyn, a diwallwyd ugeiniau a thamaid blasus wythnos y Pasg. Er y boreu yr oedd arwyddion fod llawen ddydd i dd'od. Yr oedd banerau yn ohwifio ymhob heol. Gwnaeth y ringers (Meistri. Davies, Newall, a Jones) eu gwaith yn ddeheuig, canys clywid clychau yr Hen Eglwys yn dadseinio eu hewyllys da dros y fro, tra y gorymdeithiwyd yr heolydd gan Seindorf Bres Jiwbili Towyn. Yn yr hwyr am 8.30, cafwyd arddangosiad toilwng o dan. gwyllt ar gyfer y Market Hall ac yn olaf, ond nid y Heiaf, goleuwyd ffenestri i chanwyllau, ao illumination rhagorol oedd ymhob ystyr. Mae teulu Syr Rupert yn arfer d'od yma yn ami, ac mae Towyn a'r ardal yn anwyl yn eu golwg, ac yn ben. difaddeu maent yn Eglwyswyr twymngalon. Hir oes a llwyddiant i'r ddau newydd-briodasol. EGLWYSIG.—Ar brif wyl yr Eglwys, sef y Pasg, yr oedd gwasanaethau yn eglwys y plwyf fel y canlyn: —Gweinyddiad o'r Cymun Bendigaid yn Saesneg am 8 30., yn y boreu eto yn Gymraeg am 10 Boreuol Weddi yn Saesneg am 11, a gweinyddiad eto yn Saesneg am 12.15. Canwyd yn y gwasanaeth hwn yr anthem Christ being raised from the dead (Syr George Elvey). Cymerodd nifer dda fantais o'r cyfleusderau i gymuno ar Sul y Pasg. Yn ngwas- anaeth yr hwyr canwyd yr anthem "Molwch yr Arglwydd (Owain Alaw). Yr oedd gweinyddiad o'r Cymun Bendigaid hefyd yn y rhandir—Eglwys St. Matthew, Bryncrug, a gwasanaethau eraill bywiog a ghalonog. Parotofr c6r yma hefyd, sef cÔr o blant dan arweiniad y Parch. R. J. Davies, ar gyfer yr wyl eisteddfodol agoshaol y Llungwyn nesaf. Y dernyn cystadleuol ydyw Arglwydd, ein lor, ymwol. "-A.

NODIQN 0 FON. Y GWRTHDDEGYMWYR.—Parhan i aflonyddu y mae'r bodau hyn o hyd. Cynlluniant ffyrdd newyddion yn ddyddiol er achosi trwbl i'r, a dirmygu y, clerigwyr a'r Eglwyswyr yn gyffredinol. Y maent wedi bod yn hynod greulawn tuag at y Parch. J. Skinner Jones, Heneglwys. Y maent yn gwrthod gwrando ar reswm na chyngor. Pan ar ysgrifenu hyn o linellau clywsom fod y milwyr ar dalu ymweliad &'r lie. YSBIWYR "Y GENEDL."—Colli eu dylanwad y mae'r dosbarth yma yn ei wneyd yn Mon y dyddiau presenol, diolch i synwyr a chwaeth dda rhan helaeth o'r bobl- ogaeth yma. Y mae'r Genedl, drnan! yn awr yn ceisio gosod ei hun i fyny fel beirniad cerddorol ar ganu eg- lwysi a chapelydd Mon. Y gofyniad ydyw, Pwy a ym- ostynga i gael en beirniada ganddi ? Y mae tegwch yn llinell amlwg ac anhebgorol angeurheidiol mewn beirniad, Beth ddywed y Genedl am hyn, Ie, a pha beth ydyw syniad y wlad am degwoh y Genedl? PENYMYNYDD.—Trealiasom ychydig ddyddian yn ddi- weddar yn y plwyf yma Da genym allu dwyn tyatiol- aeth i yni a gweithgarwch y Parch. H. D. Owen a'i briod gyda'r Eglwys yma. Y mae yr Eglwya dan er- Jedigaeth chwerw yn y plwyf hwn yn bresenol. Y "NORTH WALES CHRONICLE" A TAHSTON."— Yn Y LLAN am y 6ed o Ebrill yr ydych, Mr. Golygydd. 7,rkgal.w/7 By,\w nodyn cyfrinachol a gawsoch gan rnewn cysylltiad a Letters from Angle- dvfvnn11^ Wales Chronicle. Yr ydych hefyd yn ni, ac vn J3,,0 °'r llythyrau hynT7mewn cysylltiad ft ddim am8 2° fT arn0' Y gwir y w.nisgwn « Letfprc f y eglwyfil hyn> ac y mae ysg«tenydd y ddw a r?m Anglesey yn cyfeiliorm yn fawr trwy Yri rfJ rna^ n* a ysgrifenodd y geiriau a esyd ef i lawr. adlWeddar gorfodwyd ni, fel yr ydych yn cofio yn cr genym, i wadu yn beadant y cyhaddiad a ddygwyd yn ein herbyn mewn cysylltiad ag Eglwya Llanfigael. JNid y ni a ysgrifenodd y llith hono o gwbl, ac ni bu yr Eglwya uchod dan ein Bylw unrhyw adeg. Felly fe wel Gogleddwr" ac ysgrifeDydd y "Letters from Anglesey" en bod wedi syrthio i dipyn o gamgymeriad mewn cyaylltiad a "Talanton." Addawn i chwi, syr, nodion helaethach a phwysicach o lawer ymhen ychyd- ig amser.-Talanton.

PONTARDAWE. Y GWYLIATI C.RISTIONOGOL.-Nid anfynych y clywir cwynfan a thuchan uwchben y gwyliau a,r Sabbathau Oristionogol gan anffyddwyr Sosialaidd a Judasiaid teyrnfradwrus y dyddiau terfysglyd pres- enol. Eu lief yw, I ba beth y bu'r golled hon ? onid ellid cael mwy o firwyth mer ac esgyrn y dos- barth gweithiol allan pe gweithid saith dydd cyf- lawn o'r wythnos, ie, ac ambell i wyth hefyd Yn siwr, Mr. Gol., nid syndod bychan yw fod y dosbarth gweithiol yn ddigon gwirion i fod alu lief yn wastad o blaid y rhai nad ydynt foddlawn iddynt gael hamdden i gymaint a syohu y chwys ymaith ac ym- adnewyddu ychydig nerth Fe ellid prisio arian ac aur, ond nis gellir prisio y gwyliau a'r Sabbathau Oristionogol, canys y mae eu hefiaith yn gymaint ac yn gyfryw ar iechyd corfforol, meddyliol, moesol, cymdeithasol, a chrefyddol y wlad hyd yn an- nhraethadwy. Nis gallwn lai na chrybwyll enw peraroglns y diweddar Mr. W. Gilbertson (per- chenog hen waith alcan Pontardawe), mewn cysylltiad a chadwraeth y gwyliau a'r Sabbathau yn y lie hwn. Pan ddaeth efe i'r lie rhyw chwarter canrif yn ol, yr oeddys yn gorfod gweithio Sul, gwyl, a gwaith, fel y dywedir, i droi ryw 1000 neu 1,500 o fiychau yr wythnos allan. Ond efe a roes heibio y cwbl o'r gwaith ar y dydd Sanctaidd a'r gwyliau Cristionogol, ac nid maith y bu cyn bod yn alluog i droi mwy o lafnau allan mewn un dydd nag a wneid mewn saith gan halogwyr y gorchymyn mawr. Diau idd ei ymddygiad da wneyd mwy tuag at foesoli y He nag a wnaethai saith o weinidogion mewn saith mlynedd. Da genym alia dweyd fod llawer o ysbryd y tad wedi syrthio ar y mab, sef Mr. A. Gilbertson. Y mae wedi adeiladu Eglwys hardd ar ei draul ei hun, ac yn cynal yr offeiriad, ac aid yw yn llai esgeulus o'r gwyliau a'r Sabbathau Oristionogol na'i dad. YR ETHOLIAD DIWEDDAR.—Pasiodd yn neillduol dawel, ond nid yw hyny i'w ryfeddu gymaint pan yn ystyried y braw a'r aeth oedd yn bodoli ymhlith y terfysgwyr arferol. Yr oedd llefau cwynfanus Jack o'r North yn yr Oddfellows Hall, Pontardawe, yn peri i mi gofio am hen gymeriad neillduol a bres- wyliai yn y lie tuag haner canrif yn ol o'r enw Twm Alltllacham. Yr oedd Twm wadi bod wrthi dipyn yn wresog drwy'r dydd yn y Royal Oak, Rhyd-y-fro. Ynghanol ei gwmni difyr temtiwyd Twm i ddweyd nad oedd yn credu fod Duw na d 1, ao nad oedd yn gwybod beth oedd ofn. Ond daeth yn brawf buan ar Twm. Pan yn dychwelyd adref heb ei gwmni digrif drwy Cwm-du-bach (lie dywedir fod y goblin yn cadw), digwyddodd fod dau o gwn Mr. Rees, Gelligron, yn dychwelyd o'r helfa. Yr oeddynt wedi eu cwplysu. Nid cynt y clywodd Twm swn y chains nag y syrthiodd ar ei liniau gan lefain, Os yw yn dy bwer (power), 0 byrha ei chains ef." Arfer Jack o'r North ynghanol ei gyd-benboethiaid oedd herio pob gallu rhesymol parthed yr Hen Fam a'i chysylltiadau, ond y noson flaenorol i'r etholiad yr oedd yn bur debyg i Twm druan ag O Yr oedd yn hynod frawychus pan yn llefain ei fod o yn dymuno dymuniadau o hedd i'r hen foneddiges, sef yr Eg- lwys. Ha Jack Rhaid i Jacks y North a'r South edryoh ati, canys y mae'r werin a'r gymydogaeth hon yn ddigon goleu i ddeall dichellion Jackydd- iaeth. NERTH ARFFRIAD.-Nid wyf yn bwriadu pregethu ac athronyddu ar y pen hwn pe medrwn, ond ad- roddaf ychydig o'r pethau a welais ac a glywais 'ys llawer dydd. Rhyw ddeugain neu haner can' mlynedd yn ol ystyriai preswylwyr glanau Camlas Cwmtawe mai gonestrwydd perffaith oedd llosgi eu gwala a'u gweddill o'r glo a gludid drosti. Cofus I genyf weled, a hyny lawer gwaith, ddwsin o bobl o bob oed yn cludo eu tanwydd adref, ac yn eu plith bobl grefyddol, ac feallai (okerwydd nerth ym- arferiad), y goadefir i mi ddweyd pobl dduwiol hefyd. Nid path anfynych oedd eu gweled yn cynorthwyo J eu gilydd i gael y glo at y tai mewn pryd i fod yn y [ cyfarfod gweddi, ac yno gwelid ambell i frawd digon gonest ei gydwybod i fod yn moli mewn hwyl a gwres neiliduol pan fyddai peth o liw'r glo ar ei wynebpryd a'i ddillad. Y maa hyn dipyn yn ddigrif, eto yn ffaith, fod hen ysgubellwr a adwaenwn wedi rhoddi y beddargraff canlynol allan lawer gwaith yn y cyfarfodydd dan sylw, ac yr oedd curo hwylus arno yn ngwres angerddol tan glo y Gamlas Cofia ddyn wrth fyned heibio, Fel 'r wyt tithau minau fao, Fel 'r wyf finau tithau ddeui, Cofia ddyn mai marw fyddi." Hefyd yr oeddynt yn bur hoff o'r emyn canlynol yn eu cyfarfodydd "0 am grefydd wirioneddol," &c. Yr oeddynt wedi arfer cymaint a'r trosadd neu y pechod nes cynafino kg ef i'r fath raddau fel ag yr oeddynt yn gallu cael cydwybodau heddychol i grefydda gyda ftyddlondab achysonrwydd dianwadal. Diau y bydd llawer yn barod i chwerthin yn wawdlyd am beD y ffaith, tra ar yr un pryd y mae pethau gwaeth, feallai, yn cymaryd 11a yn ein pjith yn yr oes sidanaidd a fine. hon. Beth am y plays sydd wedi dyfod i'r lleoedd cysegredig (os priodol eu galw felly ksfyd), lie y mae y gwahanol garictors yn cael eu personoli a'u hactio i'r blewyn. Odid na ddaw y fenyw yn y Diar Dafydd a Solomon a'u llancesau yn eu tro i'r scenes Nerth ymarferiad ddaw a hi (?) Onid yw hi yn bryd bellach i lefarwyr i adael gwleid- yddiaeth i eraill mwy addas, a tbroi a cbyfodi eu lief yn erbyn pechodau yr oes. Nid plaid bolitic- aidd, nid elw bydol, gwenau y bobl a brasder y ddaear yw gwir grefydd. Yn sicr yr wyf yn ofni fod llefarwyr yn myfyrio mwy ar ddweyd pethau1 i foddio dyn na'r hyn sydd wrth fodd Duw, ac ar y pethau ni ddylent ddweyd, nag ar ddweyd y gwir. Peryglus yw pregethu y gwir os am gael gwenau y bobl a llogellau llawnion ymaent.-Ednogyiz.

MAENTWROG. Peth newydd a gymerth le yn Ysgol Sul yr Eg- lwys yma y Sul diweddaf oedd holi y plant ar y diwedd. Yr oedd John Jones wedi bod yn eu dysgu er's rhai wythnosau yn hanes Adgyfodiad Crist, a hwy a fuont yn gryn glod iddo am ei lafur y Sul di- weddaf. Y mae yr Ysgol Sul yma yn lied flodeuog -y mae tua chant o aelodau yn perthyn iddi allan o boblogaeth o 500 yn y pen isaf i'r plwyf. Peth dieithr arall a gymerth le yma nos Sul y Pasg. Oymerwyd ein gweinidog gan grygni disy. mwth yn y gwasanaeth, ac yna ceisiodd gan leygwr, yr hwn sydd yn dda ei air gan bawb, anerch y gyn- ulleidfa. Beth a allasai efe wneuthur yn well ? Teimlai pawb oedd yn bresenol yn foddhaol. Y mae y lleygwyr yma yn dra defnyddiol mewn cyfarfodydd gweddi, ao hefyd mewn darllen a gweddio gyda'r cleifion bob wythnos. Dyma y fiordd iddynt lesau au gilydd a ohynal breichiau eu gweinidog.

DINBYCH. Prydnawn ddydd Mawrth y Pasg rhoddodd Mr. R. H. Roberts, arolygwr yr Ysgol Sul Gymraeg perthynol i'r Eglwys, wledd o dê a bara brith i ael- odau yr ysgol uchod, ac hefyd I'r 11 Church Army sydd dan weinidogaeth Oadben Evans. Mwynhawyd y wledd gan oddeutu 300. Yr oedd y tO a'r danteith- ion arlwyid yn bob peth a allesid ei ddisgwyl, a gwnaed pob chwareu teg a hwynt gan fawr a bach. Gwasanaethwyd wrth y byrddau gan Mrs. H. Roberts, Mrs. Vaughan Jones, Mrs. John Jones, Park Street, Miss Jones, Vale Street, Mrs. Morgan, y Rectory, ac amryw eraill. Am 6.30, yn y Drill Hall, cafwyd cyfarfod cystadleuol. Cadeiriwyd gan Dr. Tumour, ac yn ei absenoldeb gan Mr. T. Gold Edwards, dau foneddwr ag sydd bob amser yn barod i wasanaethu ymhob aohos da, ac yn enwedig os bydd mewn cysylltiad a'r Eglwys. Y beirniaid oedd. ynt y Parchn. T. W. Vaughan, Rhuddlan, a T. Lloyd, Llanelwy Mri. Rees, Tremeirchion; Roberts, Bodffari; a Davies, Llanynys, ar y canu. Cyfeiliwyd gan Mrs. Humphreys Roberts a Miss Bradwyn. Arweiniwyd gan y Paroh. J. E. Evans, curad Dinbych. Y rhaglen:—Traethawd ar "Fywyd a gwaith St. Paul"—laf, T. Roberts, Henllan Street; 2il, Elizabeth Salisbury a William Roberts yn gyfartal. Adroddiad, loan xx.—laf, Anne Roberts, Copenhagen; 2il, Martha J. Jones, Park Street. Traethawd, Dullwedd y Foreuol Weddi "—laf, W. Roberts, Castle Keeper. Am yr adroddiad, Y Sacramentau laf, William Roberts, yr hwn a roddodd y wobr i'r Church Army. Unawd i ddynion o'u dewisiad eu hunain—laf, D. T. Jones, Tower Terrace; 2il, H. Williams Gardener, Plas Pigot. Eto i ferched-laf, S. J. Williams, Henllan Street; 2il, Mary L. Davies, Factory Place. Deuawd—laf, Catherine Parry a Mary A. Jonos 2il, Elizabeth Ellen a Margaret Jones. Traethawd (i rai o dan 15 oed) ar Fywyd y Brenin Dafydd"- laf, Mary Salusbury, Middle Lane 2il, A. Ashford Thomas, High Street. Adroddiad, Psalm civ—laf, Annie Roberts, Copenhagen; Elizabeth A. Hughes, Copenhagen; extra prize, Elizabeth A. Roberts, Beacon's Hill, rhoddedig gan Mr. T, Gold Edwards. Eto, 11 Y Deg Gorchymyn "—laf, Martha J. Jones, Park Street; 2il, Annie Roberts, Copenhagen, ac Ellen Jones, Henllan Street, yn gyfartal-rhag rhanu yr ail wobr rhoddodd y cadeirydd rodd fel ag i bob un o'r ddwy gael y swm penodedig. Unawd Y Gwcw ar y Fedwen "—laf, Jane Salisbury 2il, Mary L. Davies. Eto i fechgyn, "Bugeiles y Wyddfa "—laf, Edward Jones; 2il, Richard Jones (brodyr), Beacon's Hill. Y goreu ar y Modulator" a'r "Blackboard" Tonic Sol-ff a-laf, John Jones, Broomhill Lane 2il, J. E. Parry Jones, Chapel Place. Traethawd, Hanes y plentyn Iesu i rai o dan 12 oed—laf, Jane Salusbury, Middle Lane 2il, Edward Jones, Beacon's Hill. Adroddiad, y Te Deum "—laf, Ellen Jones, Henllan Street; 2il, Winifred Pieroe, Copenhagen. Canu y aôa" St. Gertrude ar Filwyr ieuainc Iesu,laf, Winifred Pierce!; 2il, Margaret Thomas, Edward's Terrace. Adroddiad i rai dan wyth oed, Marc x. 13-17; un a ddaeth ymlaen a chafodd y wobr, Bef Mary Eliza- beth Jones, Brcomhill Lane. Eto, Y Credo."—laf, Sarah Pierce, Copenhagen; 2il, Lizzie Jones, Hen- llan Street 3ydd, Mary A. Jones, Broomhill Lane. (y wobr yma yn rhodd gan y Cadeirydd). Canu, 'Rwy'n filwr bach i'r Iesu.Iaf, Lizzie Jones, Henllan Street; 2il, Mary E. Jones, Broomhill Lane 3ydd, Jane Thomas, Tan y Gwalia (y wobr hon eto gan y Cadeirydd). Araith ddifyfyr, Myg- lys."—laf, William Roberts, Castle-keeper; 2il, Thomas Jones Williams, egwyddorwas i Mr. R, D. Hughes, chemist, High Street. Siilebiaeth Gym- reig.—laf, T. Jones Williams; 2il, Price Jones, Coppy. Aelwyd a'r Ysgol Sul.—laf, William Roberts, Castle-keeper; 2, Thomas Roberts, Hen- llan. Street. Areithiau puT dda. Cyn terfynu cyf- lwynodd y Rheithor ddiolchgarwch gwresog i Mr. R. H. Roberts am y treat a gafwyd, ac hefyd am ddar- paru cyfarfod. Cydnabyddodd Mr. Roberts mewn araith hyawdl. Gyda talu diolchgarwch i'r llywydd, beirniaid, &c., terfynodd y cyfarfod trwy gahu yr Anthem Genedlaethol. EGLWYSIG.—Yn y Church House traddododd Mr. P. P. Pennant, Nantllys, araith ardderchog ar y testyn, The beginning of Tithes and the -formation of Parishes." Gresyn fed mor lleied yn ei wrandaw.

LLANGWM. Cynhaliwyd cyngerdd gan g6r undebol y lie uchod dan arweiniad Mr. Owen Jones, ar nos Lun Pasg, Ebrill 2il. Oymerwyd y gadair gan y Paroh. Ellis Roberts (Elis Wyn o Wyrfai), ao aed trwy y rhaglen ganlynol:—' Gorymdaith Gwyr Harlech,' y C6r cdn, Fy unig galon fach,' Miss Nellie Hughes; can, Dydd Gwyl Dewi Sant,' Mr. Owen Jones; canig, Ymgom y Tymhorau,' Cor y Meibion can, Llongau Madoo,' Mr. J. R. Roberts can, I Gainc y Delyn,' Miss Jennie Jones; deuawd, 'The Gipsy Countess,' Mr. a Mrs. Owen Jones c&li, I Corn y Glyn,' Mr. Hugh Jones can; 0, tyred, fy Ngweno lan,' Mr. Thomas Jones deuawd a chydgan, Hail Judea' (Judas Maccabeus), Mrs. Owen Jones, Miss Jennie Jones, a'r C6r, yn ardderchog nosgan, 'Nyni yw'r meibion cerddgar,C6r y Meibion can, When the tide comes in,' Mrs. Owen Jones; can' Gwron- iaid gwlad y gan,' Mr. Stephan Williams deuawd, Man i ganu,' Mri. Hugh a Owen Jones (encoriwyd); can, Bwthyn bach melyn fy nhad,' Miss Jennie Jones; deuawd, I A B C,l Mri. Lloyd a Hughes, Llanfihangel (encoriwyd) anthem, Marwolaeth y Cristion,' y C6r c&n, The Old Brigade,' Mr. J. R. Roberts (encoriwyd); diweddwyd gyda datganiad ardderchog o'r oydgan Hallelujah Chorus,' allan o'r Messiah (Handel), gan y C6r. Talwyd pleid- lais o ddiolohgarwch i'r cadeirydd am lywyddu, ac am ei garedigrwydd yn rhoddi benthyg yr ysgoldy at wasanaeih y cor, ar gynygiad Mr. W. Jones-Ellis ac eiliad y Parch. W. S. Williams, Llanfihangel. Hefyd i'r arweinydd, Mr. Owen Jones, a'r ysgrifen- ydd llafurus, Mr. Thomas Roberts, Pest Office, ar gynygiad Mr. J. R. Roberts ac eiliad y Parch. Thomas Harris. Cyfeiliwyd yn hynod o feistrolgar gan Mr. Owen Jones a Mr. J. R. Roberts. Dylem grybwyll fod ymddygiad y gwrandawyr ar hyd y cyngerdd yn weddus a boneddigaidd iawn, ac yr oedd yn hyfrydwch genym eu gweled yn gallu mwyn- hau cerddoriaetn o radd mor uchel. Dangoswyd chwaeth arbenig yn ngwaith y dorf yn codi ar eu traed pan oedd y darnau oysegredig Marwolaeth y Cristion a'r Hallelujah Chorus yn cael eu canu. -Gwrandawr.

JHaicJmatioetiiJ. GWRECSAM, DYDD IAU.—Gwenith, 5s Dc i 5s 60 am 75 o bwysau; haidd, 5s 3c i 5s 8c; ceirch, 3s 3o i 3s 9c; ymenyn ffres, Is 4ci Is 6c y pwys; ymenyn hallt, 10a i Is 2c y pwys; cig eidion, 0s 7c i 0a 9c y pwys; oig myharen, Os 7c i Os 10c y pwys; cig llo, Os 8c i Os 9o y pwys; pore, Os 8c i Os 9c y pwys; wyan, 12 am Is; pytatws newydd, 5s i 58 6c am 120 pwys ieir, 3a 60 i 4s 6c y cwpl cwningod, 2s 8c i 3a Dc y cwpl; hwyaid, 5s Oc i 6s Oc y cwpl; ffa, 5s 6c i 8s 8c, CAERLLEON. DYDD SADWRN.—Gwenith gwyn, 4s 9c i 4s 11c; melyn, 4s 8c am 75 pwya; haidd at fragn, 3s lOc i 48 Oc at falu, 3s 3c am 64 pwys ceirch, 2s 2c i 2a 6c am 46 pwys ffa, 5s 4c am 80 pwys. AMWYTHIG, DYDD SADWRN-Gwenith gwyn, 4a 8c i 4s 10c; gwenith melyn, 4a 4o i 4s 8c am 75 pwys; haidd (at besgi) 3s 9c i 48 Ocam 70 pwys; ceirch gwyn, 12s 0c i 13s Dc am 225 pwys ceirch du, lis 6c i 12s 6c; pys, 12s Oc i 13s Oc am 225 pwys ffa, 16s Oc i 17s Dc am 240 pwys. LERPWL, DYDD LLUN.-Cig eidion, 4ic i 7o y pwys; cig myharen, 6c i 7 £ e y pwys; cigoen, 6c i 7 £ c ypwys. Yr oedd yn y farchnad 1,128 o anifeiliaid, a 2,798 o ddefaid. Daeth o'r Iwerddon yr wythnos ddi- weddaf :-15,0940 anifeiliaid, a 2,698 o ddefaid. O'r America, 1,228 o anifeiliaid, 60 o ddefaid, a 4,789 o chwarteri o gig eidion. Yr anifeiliaid goreu yn gwerthu 6te i 6c y pwys defaid, 6c i 8ic y pwys. LLUNDAIN, DYDD LLUN.-Daeth yr byn a ganlyn i fewn i'r brifddinas yr wythnc 3 ddiweddaf :-Gwenith, 4,095 o chwarteri; haidd, 1,230 o chwarteri; ceirch, 765 o chwarteri; brag, 17,677; ffa, 411; pys, 206 blawd, 11,1Q0 o sachan. Hefyd o wledydd tramor:— Gwenith, 40,823; haidd, 1,722; ceirch, 33,188; blawd, 46,727 o sachan, a 00 o farilau ffa, 856; pys, 1,029; brag, 117 o chwarteri. DREFNEWYDD, DYDD MAV,TRTH.—Gwenith, 168 Oc i 18a De am 240 pwys haidd, 4s Bc i 5a 6c y 70 pwya ceirch, 17s 6c i 21s Oc y 225 pwys; wyau, 12 am Is; ymenyn, Is 3c i Is 4c y pwys; ieir, 3s 0c i 4s Oc y cwpl; hwyaid, 4s 6c i 6s DC: y cwpl; gwyddau 5s Oc i f 7s De yr Ull; pytatwB, Is Oc yr 20 pwys; cig eidion, 5c i 7c cig myharen, 6c i 8c cig llo, 8c pore, 7c i 8c. | DINBYCH.—Cig eidion, To i 9c y pwys; cig my- t haren, 8c i 9c y pwys; cig oen, 7c i tic Y pwys; pore, 7c i 0c y pwys; yaeayn ffres, Is 6^c i 0s 0c y pwys [ wyau, 15 am Is ieii 3s 6c i 3s 9c y cwpl hwyaid, 43 0c y cwpl; ysgyfarnogod, 3B 6c yrun; cwningod, 2s 4c y cwpl. | ABERYSTWYTR. DYDD LLUN.—Gwenith, 5s Oc i 5s 6c y 65 pwys haidd, 3a 3c i 3s 6c; ceirch gwyn, 2a 6c i 3s Oc; ceirch du, Os Oc i Os 0c wyan, 2i am Is; ymenyn ffres Is le i Is 4c; ymenyn hallt, Is Dc i Is lc dofednod, 3s 6c i 4s Oc y cwpt; hwyaid, Os 0c i Os Oc y cwpl; gwyddau, 0s 0c i 0a 0c pytatwB, 2s 6c Oc y 1 cant. -J

adroddiad am ein helyntion cartrefol. Cefais dipyn o awyl yn nghwmni y ddau frawd yma fel yr anghofiais yr hen ffrynd anwyl a adawodd hen wr fy nhad i mi yn ei ewyllya ddiweddaf. Y tro nesaf ymaflaf yn y droed-ffyst a awingaf yr ielffyst gan ei dwyn i lawr gydag yni a nerth bon braich gwirionedd nes y byddo swn y dyrnu mal awn cyflegrau Tenby ar ddiwrnod heulog. O.Y.—Yr wyf wedi ymgyfarwyddo llawer a'r dyrnu yma eleni gan fod eisiau estyn bwyd yr anifeiliaid, oblegid prinder y gwair, a bod y gwair tramor sydd yn dyfod i fewn i orsaf yr Hendy Gwyn yn ddrud ofnadwy! Och fi dim llai na chwe' punt y dunell eibÍoes