Y Llan

CYNHA.DLEDD FLYNYDDOL ESGOBAETH BANGOR. At Olygydd Y Llan a'r Dywysogaeth Syr,—Nis gwyddwn yn sicr ar y cyntaf pa un ai Jhagfarn ai anwybedaeth oedd wrth wraidd ensyn- ^dau "Eglwyswr tuag at yr Eglwys yn Mlaenau Ffestiniog ond yn ei lythyr diweddaf daeth y gath o't owd, fel y dywedir. Wele "Eglwyswr," er ei boll berffeithrwydd, ei holl zal a'i wybodaeth or- Uch-ddynol bran (iybiwn i), wadi dyfod allan yn ei liw priodol ei hun. Nid anwyboius ydyw 11 Eg- Iwyswr "yn hanes Blaenau Ffestiniog; ond ym- ddangys ei fod wedi dewis edrych i ansawdd yr Eg- lWya" yn y lleâg un llygad, sef y llygad hwnw sydd Olewn rhai pobl yn hynod am ei allu i ganfod y gwael a'r anmherSaith yn mhawb a phobpeth o'r tu allan iddo ei hun. Cynghoraf yr Eglwyswr gor-zelog hwn i ddyfod i Blaenau Ffestiniog y tro nesaf a'i ddau lygaid yn agored, modd y gallo wneyd cyfiawnder a'i gymydog pan y bwriada wneyd arddangosiad o hono drwy y Wa,sg. Bydded iddo fod yn sicr yn ei feddwl hefyd Pa un ai gwirionedd ai path yn dwyn enw gwirionedd a draetha efe am ei gymydog, oblegid gallu oryf yw lhagfarn. Nid dyma y tro cyntaf i ragfarn. a malais Wneyd y du yn wyn a'r gwyn yn ddu. Nid wyf yn ymgytneryd & gwrthbrofi haeriadau "Eglwyswr" parthed yr Eglwys yn Miaenau Ffes- tiniog. Y mae arall yn barod i wneyd hyny o dan ei enw priodol ar yr amol i "Eglwyswr" ddyfod allan o'i ymguddfan o'r ta ol i'r gwrycb.—Yr eidd- och, &0., EGLWYSWR ÅRALL. [Yr ydym wedi ysgafnhau llythyr ein gohebydd 0 amryw eiriau a brawddegau a yatyriem yn dros odd yn erbyn rheolau dadl neu ohebiaeth deg. Yn e, lythyrau nid ydym yn cofio am un cyfeiriad P70aol gan "Eglwyswr." Ysgrifenodd ar bwrio cyhoeddus yn ol yr argraff a adawyd ar ei feddwl pan ar ymweliad a'r lie y cyfeiria ato. Diamheu mai hawdd ydyw i Eglwyswr Arall" ddangos iddo mai argraffi.dau camarweiniol oeddynt. Rhodder bob croesaw a hwylusdod i'r gohebydd wneyd hyn yn ngholofnau Y LLAN, ond os yw yr ohebiaath i fyned ymlaen rhaid oadw o fewn ter- fynau.—GOL,]

YR OFFEIRIAID A'R LLEYGWYR. At Olygydd y Llan a'r Dywycogaeth" Syr,—Y mae dau o'ch gohebwyr wedi traethu eu 116a ar y pwnc hwn. Y mae y naill a'r llall yn edcych ar y cwestiwn oddiar safla bersonol, ac y mae y ddau yn hynod ddi-dderbyn-wyneb. Y can- lyniad yw mai nid rhyw agos iawn at eu gilydd ydynt. Pan oedd Yr Hon Wr yn liefnyn, nid oedd yr un gamp a roddai gymaint o fwynhad i'w ga.lon a'r "tng of war." Dyna Ile y byddem yn ymrestru yn ddwy blaid, y llinall wen rhyngom, a'r naill ochr yn tynu a'i holl egni er mwyn llusgo y llall dros y llinall, ac felly enill y fudiugoliaeth. Bu Yr Ht-n W; lawor gwaith ar ol hyn, ysywaeth, yn torchi ei lewys, yn planu ei sodlau yn y ddaear, ac yn ponderfynu dwyn y byd, a'i wraig, a'i blant i gydolygu ef. Ond y mae wedi cael allan er's Uawer dydd fod ffordd arall i'w chael sydd yn talu yn well o lawor. A ohyda phob parch i'r ddau Weithiwr fiyddlon sydd wedi bod yn adrodd eu cwyn yn y ddau rifyn diweddaf o'r LLAN, feallai fod y fiordd dra rhagorol" hon yn arwain yn union fhyngclclynt. Gadawer i'r Eglwys benderfynu. Llais yr Eglwys ydyw:-Mii yr Archesgob a'i Gynadledd (Synod) sydd i reoli yr Esgobaeth: mai yr Esgob gyda'r OffJiriaid cyd-ddrychiol a ddodant eu dwy- law ar ben pob un a fo yn derbyn Urdd Offeiriad- aeth:" mai y Deon a'r Glwys-gor sydd i drefnu materion yr Eglwys Gadairiol: mai y Deon Gwladol a'i Gyngor sydd i drafod cwestiynau Deoniaethol: ae mai yr Ofloiriod a'i Gyngor Eglwysig (Church Council) 3ydd i gario ymlaen waith yr Eglwys yn y Piwyf. 0 ganlyniad :— 1. Gyfansoddiadol, did Unbenaethol, ydyw Trefn yr Eglwys.—Dyna un ochr i'r darian. Y mae iddi oohr arall hefyd. Awrfwyaf ddifyrus Yr Hen Wr ydyw yr awr gyda'r nos, pan fydd y teulu i gyd yn ngw) ad yr hun, ao yntau, gyda'i ford fach a'i spectol, dan fantall y simnai yn astudio ei Lyfr Gweddi a ^nanonau yr Eglwys. Nid yw bechgyn yr oes fur-j hon yn chwilio haner digon i mewn i'r hen pyaagredig, nac ychwaith i'r Oanonau. Saith iddynt! Pa fodd y gallant beidio bod fel A plantos, yn bwhwrnan, ac yn cael eu cylch-arwain' phol, awel dysgeidiaeth?" (Sph. iv. 14), pan y niaent yn esgeuktso ymgyfarwyddo &g Athrawiaeth- u yr EgUvys? A pha ryfedd fod cynifer o falwod giwysig i'w cael—craaduriaid he'o ddim math o sgwm cefa ganddynt ? Och fi Ond hynytia gyda ™e\i yn y Oanonau rhoddir i'r QHeiriaid ytol dri o enwau, set Gweinidog, Offeidad, a Pherson; ac y mae y tri enw hyn yn cyfeirio at wahanol agweddau ei waith yn y plwyf. Fel Gioeinidog i Ben Mawr yr Eglwys, y ma.e yn gor- phwys arno i iawn-gyfranu gair y gwirionadd h.y., i addysgu ac athrawiaethu. Fel Offeiriad, ei fraint annhraethol ydyw cyfiwyno Aberth yr Allor, yn iawn ac yn ddyladwy." Ao fel Person (Persona) oyfeirir ato yn ei berthynas ddyddiol A'i blwyfolion. Yn awr, gan ei Esgob y darbyniodd ei gomisiwn i "weinyddar Athrawiaeth a'r Saccanjani^u, a Dia- gyblaetb Crist:" felly, i'wEsgob yn unig y mao ef yn gyfrifol am y dull y cyfbwna. y rhanau hyny o'i waith aberthynant iddo fal Gweinidog ac fel Oflairiad. Ni ddylid ymyraeth ag ef o gwbl yn y pathau hyn oherwydd y mae ef i weinyddu'r Athrawiaeth a'r Sacramantau a disgyblaeth Orist, yn ol y modd y mae'r Eglwys a'r deyrnas hon wedi derbyn yr un- rhyw," ac nid yn ol mympwy dynion. Ond yn ei gymeriad o BArson y plwyf y mae ganddo waith nas gall ei gyfUwni heb gydymdeimlad' a chydweith- rediad calonog ei blwyfolion. Yn y gwaith hwn cynwysir allanolion yr Eglwys—ei meddianau, ei chyllid, yr Ysgol Sul, y cyfarfodydd wythnosol, rheolaidd ac achlysurol, cyfarfodydd plant, gofal am y tlawd, ac ymweled a'r afiachus, yr hen, a'r musgrell. Ac y mae, efallai, yn deilwng o sylw, fod yr Eglwys yn gosod y gwaith hwn ar ysgwyddau ei lleygwyr fel dyledswydd bendant (Oanon ]3), ac nid fel mater o ddewisiad. Ar yr un pryd, dylid cadw mewn cof fod y lleygwyr i ddwyn ymlaen waith yr Eglwys mewn undeb a'r Parson. Darperir fod yn ofynol iddo fyned drwy gwrs o efrydiaeth fel y byddo yn gymwys i fod yn gyfarwyddwr i'w bobl. Trefnir iddo fod yn gadeirydd y Festri, fel y gallo fod yn ar- weinydd ei braidd. A rhoddir frf iddo i fyw ymhlith ei blwyfolion fel y gallo fod ar bob achlysur yn gyfaill wrth raid iddynt. 0 ganlyniad (2) Cyfansoddiadol ac nid Gwerin- iaethol ydyw trefn yr Eglwys. Yn awr, ynte, os nad yw Yr Hen Wr yn cam-ddeall ei Lyfr Gweddi a'r Canonau, y mae i'r offeiriaid eu dyledswyddau pen- odol, y rhai nis gellir eu cyflawni gan neb arall heb ryfyg. Y mae hefyd i'r lleygwyr Eglwysig gyflawn- der o ddyledswyddau, o ba rai nis gellir eu hamddi- faclu heb droseddu deddf fawr cariad, a rheolau yr Eglwys. Cyn terfynu, dymuna "Yr Hen Wr" gynyg i sylw ei gyd-Eglwyswyr y ddwy ystyriaeth hon :-(I) o Tystia pob Cymun-rodd a fedd yr Eglwys fod ein cyn-dadau gynt ynymwadu a. hwy eu hu nain, ac yn rhoddi o'u heiddo—" Deo et Ecclesiae "—er mwyn Duw a'i Eglwys. Bydded hwn ein harwyddair nina.u, eu plant-" Er mwyn yr Eglwys," Bydded i ni gyd-lafurio, cydweithio, cydymddwyn a'n gilydd, ac "ystyried pawb ein gilydd," er mwyn yr Eglwys. (2) Y mae y gelyn wrth y drws bydded i ni gynal breichiau ein gilydd.- Y r eiddoch, &c., YB HEN WR.

CYFLWYNliD TYSTEB I'R PARCH. D. GRIMALOI D1 VIS AT BRIOD. Prydnawn dydd Gwener diweddaf, yn mbreswylfod y Parch. D. Grimaldi Davis, gynt curad Corwen, ond yn awr Rheithor Tallwm, cyflwynwyd anerchiad ardderchog, wedi ei gwneuthur gan Mr. J. O. Maples, Lorpwl, ynghyd â lamp ysblenydd i Mrs, o Davis. Yr oadd yn bresenol aelodau y pwyllgor, pa rai a ddygasant y dysteb oddiamgylch, sef y Parch. Canon Richardson, M.A., Mri. W. Pattinson, a J. 0. Pugh, churchwardens Dr. Walker, Dr. H. E. Walker, Dr. Jones, Mri. Robert Roberts, Ty'yncefn D. P, Davies, Crown Shop Richard Lloyd, builder, &e. Hugh Hughes, Bootmaker, &c. Darllenodd y Parch. Canon Richardson yr anerchiad canlynol To the Rev. D. Grimaldi Davies, MuL, Curate of Corwen, and Vicar- Designate of [Welshpool, Mont- gomeryshire, We, the loyal and attached members of the National Church, in the parish of Corwen, desire in view of your approaching departure from among us, to place on record th,3 deep sense which we entertain of the valuable service which you haye rendered during your ministry of three years in this pariah. Yoar diligence as a visiting pastor, your courteous bearing towards rich and poor alike, your genial and kindly disposition, your ready sympathy with all in any sorrow, trouble, or distress; these, and other attractive traits which we might enumerate as well as your great power in the pulpit and on the platform, in Welsh and English, have drawn numbers to the Church of their fathers, and have endeared that Church to all with whom you have come ia contact. Nor may we on this occasion omit our grateful acknowledgements of the admirable assistance supplied by your excellent partner as a visitor a-nongst the poor, and as a teacher ia our Sunday schools. This, too, will be long remembered in the parish, and will, we trust, with God's blessing, bear good fruit of lasting benefit. Sach bain" the appreciation in which we hold your high character, and that: of your amiable and estimable helpment, it is bat natural we should address you to day with very mingled feelings-feelings of keen regret that your sojourn among us is so near drawing to a close—feelings of congratulation that a grand sphere of usefulness, where there will be larger and freer scope for your varied and brilliant talents is now opened before you in another part of our Lord's vineyard. And while now bidding you very heartily farewell," though in much sorrow of heart, we earnestly pray that our Heavenly Father may pour his richest blessings upon yon and yours, and the ftock commisted to your care, so that when the Chief Shepherd shall appear, many precious souls may be found as your joy and crown of rejoicing.—Signed on behalf of the English and Welsh Congregations. WILLIAM RICHAK»SON,,Rector of Corwen. W. PATTINSON, J, O. PUGH, Church wardens. Corwen, March 16, 1888 Ar ol i'r Rhelthor draddodi anerchiad rhagorol, daeth Mr. William Pattison ymlaen i gyfiwyno y lanbp i Mrs. Davias, a chafwyd anerohiad ganddo. Siaradwyd hefyd gan y Mri, J. 0. Pagh, Dr. Jones, Dr. Walker, Dr. H. E. Walker, Mri. R. Roberts, a Hugh Hughes. Y Parch. Grimaldi Davis, yr hwn a dderbyniwyd gyda chymeradwyaath uohel, a ddywedodd ei fod ef a Mrs. Davies. y-n dymuno diolch i ohwi, ae i'r rhai hyny yrydyeh yn eu oynryohioli, am ytystobau gwerthfawr a gyflwynwyd i hi, a gallaf eich sicrhau ein bod yn eu prisio yn fawr. Mae yn dda genyf ddeall fod fy lie yn Nghorwen wedi ei lanwi gan y Parch. Mr. Lloyd, yr hwn sydd wedi profi-, ei hun mor Ilwyddianus yn barod. Oafwyd anerchiadau rhagorol iawn, ond drwg genym nas. gallwn eu rhoddi oherwydd prinde r gofod"

AT Y BEIRDD. EhaiJ i ni erfyn ar ein cyfeiilion bard lonol fod mor garedig a thalu sylw i'r rheolau canlynol o hyn allan :— 1. Defnyddier note-paper, ae ysgrifener ar un tu i'r ddalen. 2. Ymdreclier dewis testynau o ddyd, ioi-deb cyffredinol, ac astudier tlysni a byrdr,t yn hyt ach na meithder gormodol. 3. Nis gallwn ddychwelyd cyfmsoddiadau annerbyniol, n..t barnu teilyagdod cyfieithiaciui heb weled y gwreiddiol. MACHBAETH Mos.—Nid ydym yn hoffi eich englyn i Asur a'i myrdd o ser man," ac nidyw cynganeddiad y llineli gyntaf yn gywir, gan fod y rhagwant yn disgyn ai: y chweched sill. Caiff y tri arall ym- ddangos, D. LLEDROD DAVIES.-Byddai yn well i chwi anfon eich Emyn i'r Haul neu'r Cyfaill Eglwysig. Ymddengys eioh englynion oddieithr y ddau gyntaf. Nid yw Marquis a "Lewys yn odli yn iawn, ac y mae y gair 15 gorawr ddwywaith i fewn yn yr englyn blaenaf. Yr ydych yn gynghaneddwr campus, ond y mae 61 brys ar eich ysgrif. DEWI MEIRIO. Drwg genym fod eich galargan yn rhy faith i'w gosod yn Y LLAN. Nid rhyw gariad mawr sydd yn ein mynwes tuag at farwnadau na molawdau, ac nid rhyw lawer o ddarlien sydd arnynt gan neb ond y rhai sydd yn dal perthynas a'r gwrthddrychau. Darllenwch eich can i'r perthynas galarus, a bydd yn dda ganddynt hwy, efallai, ei chlywed; ond eich condemnio chwi a ninau wnai y rhan fwyaf o ddar- llenwyr Y LLAN am gymeryd cymaint oofod. GTWILYM AFAN.—Nid ydym yn addaw rhoddi lie i'ch galargan, oherwydd diffyg newydd-der ynddi. Bydd i ni geisio caboli tipyn ar eich Mynyddau yn fuan. Ymdrechwch sillebu yn gywir. DALISR SYLW,—Y mae yn flin gan ein calon wrthod un cyfansoddiad. Mae pob un sydd yn disgyn i'r FABGED NEWYDD sydd genym yn myned yno ar ein gwaethaf I Rhaid ceisio cadw trefn yn ngholofn farddoi Y LLAN. Cynorthwyed y beirdd ni.

Y OLEFYD SABBOTHOL. (Cyflwynedig i bob diogyn crefyddol.) Yn mhlith anhwylderau'r hen gorff ar y llawr, Nid oes yr un clefyd mor hynod A'r hwn sydd yn dechreu bob Sul gyda'r wawr, A chyda yr hwyr sydd yn darfod! Y claf yn ei lety ymdeimla'n bur sal, Trwy oriau y Sabboth gorphwysa; Ond gyda'r ehedydd cyfoda o'i wal, Ar fore dydd LIun wedi gwella I Os digwydd i fugail nen aelod o'r Llan Dd'od heibio i'r olaf o'r cy far fod Ei glefyd ffyrniga! gwaethyga'n y man, Mae'n boenaa o'i ben hyd ei walodl Ond er fod y truan yn teimlo mor wael, Ni cheisia gynorthwy meddygol Am nad oes un meddyg trwy'r. deyrnas i'w gael All wella y clefyd Sabbothol. Mae'r claf dan ddylanwad rhyw ofnau ac aeth, A'i nodwedd yn debyg i anghalll Ystyria y tywydd, a phobpeth yn waeth, Y Sabboth nag un diwrnod arall! Peryglus yw cawed o wlaw y dydd hwn, Peryglus yw oerfel gauafol A'r cofff sydd i'r gliniau yn ormod o bwn, Pan deimlir y clefyd Sabbothol. Y rhanan tumewnol i'r galon sy'n Maent oil wedi llwyr ymgaledi; Nid ond y Meddyg Anfeidrol a'u dwg I iechyda hwyl i addoli! Rhaid dryllio teimladau y fynwes yn friw, A rhoi yno rai adnewyddol; A chadw y galon mewn undeb a, Duw, Cyn gwelia y clefyd Sabbotholl IOLO GOCH.

YR ERYR. Rhyw chwyldaith rydd drwy ucheldet-trumol Y tramawr eangder; Heb balidod dring i bellder Fal hyd glau gysawdiau'r ser. MACERAETH MON.

TYNGED YR ANNUW YN Y FARN. Gwr edwyn fro gwaradwydd,—tir gofid, Tragyfyth lidiawgrwydd, Athrigle dwfn annedwydd-llid dwyfol Ynad anfeidrol fed ei ynfydrwydd MACHRAETH MON.

Y MEDDWL. Delw Nêr mewn gwisg f at arol-yw ynwyf, Ac anadl anfarwol A thrwy'i fawryd ar; fyd caf 61 Dylanwad ei aidd dadlenol. MACHRAETH MON.

I ESGOB LLANDAF. Ar ol cyhoeddiad ei fuddagoliaeth glodwiw ar y Marquis of Abergavenny-eysylitiedig a bywoliaeth y Goitre—yr hwn a fynai osol Sais yno, ond a wrthod- wyd g m yr Esgob, yr hwn a roddodd Gymro yn ei le. Ein Hesgob o bob dyn byw-a gerir Ft4 ein gwron haddyw Mawr ei aidd-heu Gymro yw, Nid estron yn gwneyd ystryw; Dyma Esgob esgobion—hwn a sdif Yn llawn zal a ffyddlon Hwn geidw ffwrdd gyda'i ffon Yr astrus helfawr estron. Ein Hesgob pwy a'i ysgar-a.'i Eglwys Hyglod ar y ddaear; Cawr y Fenni I cryf anwar? .i Ni eill fytu a'i erchyll far. Y Wir Eglwys fawr hyglod—ti gefaist Gyfaill i dy warchod I'w hamddiffyn hwn fyn fod— Ein byw wron sy'n barod. Mawr,fu trais y Sa;is-ow I son-,yn Nghymrti, Yndenu plant dynion Llawn o wae bu gwinllan. Ion, A'r Eglwys mewn peryglon. Er dyfais y Sais a'i zel-yr estron Rwystrodd ef yn ddigel; Wrth raith y gyfraitn heb gel Hwn drechodd hen dfirr uchel. Tro gwarthus fu troi a gwzthod-al gais Digysur y diwrnod I'r hen am bara'n od I omedd tori'i amod. Ni wyddai y dj.ll noddwr—am ein cawr — Fel mwnc oedd o'i gydwr. Ergglar da gorfii'rgvvr 'Nabod ei wrthwynebwr. A! hen fonedd y Fenni—chwi.wyddooh Haddyw am eich dyli; Mae un uwch, oes mwy na chwi Yn awr a hwyl yn rheoli. Yn ochain a gwanychu—bu'r Eglwys Bar hyglod yn Nghymru, Dan Sais a'i falais, hwn fu Ar y maes yn gormesu. Ysgubo yr Esgobaeth—o'i chynyrch A'i henw wnai'n helaeth; o I mor wael y Cymro aeth Yn dawel i neillduaeth. Prygawthian, nid pregetha-y byddent Nid er budd yn Nghymru; Y Saeson anfwynion fu A'n trachwans yn ein trechu. Nid Esgob, ond Sais fu'n dysgu—y bob I Fel rhyw Bab yn Nghymru; Yn rymusol gormesa j Mor fawr wnai hen Gymru Fa." Hafen eintir a fynent hwy-arnolll- Un diwrnod er gofwy Ni cha. Gog na Magog mwy Ein herlid am ein harlwy. Y gwyr mawr, och I gwJr am arian-oedder-k. Wyddoah, dyna'r cyfan- A rhith o grefydd dim ond rhan, Yn gwrlid i'w dwyn i'r gorlan. Q Rhagorol fuddugoliaeth-a waeddir Heddyw drwy y dalaeth; Anaddas wr o'r noddaeth I'w wlad ei hun i ymlid wnaetb. Heddyw ei glodydi gladir-drwy y wlad Hir Iwydd a darenir I'n Hesgob; hefyd dysgir Werth ein hiaith oddiwrtho'n wir. Swyddffynon. D. LLEDROD DAAIEJ

Bifgiiott. "r-J'r..r,, Yn yr Alpau :~Arweinydd Pe paidiai y best- eddigesau a siarad, gallai eich anrhydedd g lywerl rhuad y rhaiadr ar draws y dyffryn." Y mae cymdeithas yn ddigrif iawn. Y pareonaa y ohwilir fwyaf am danynt ydynt y rhai hyny nad ydynt yn talu eu dyledion. Gofynwyd i Wyddel ar un achlysur am ddwyn ymlaen brawf o'i briodas. Yntau a dynodd ei het6 ac a ddangosodd graith ar ei ben. Dyna," meddai efe, "dynafynhystysgrif priodasol-i-mare Biddy. fy ngwraig ydyw hwnw." "Daarme," maddai mam dymherus, 16 o b'le y gaUasai y crotyn yna fod wedi cael ei dymher ? Nid oddiwrthyi fl, 'rwy'n sicr. "Nage yn siwr i chwi, fy anwylyd," atebai ei gwr amynaddgar, nis gallaf ganfod eioh bod wedi colli dim o'ch un chwi." Aflonyddai creadur baiohus Douglas Jarrold yn arw iawn ag ystoriau tragwyddol hirion, ac ar un aohlysur adroddoi ei fod unwaith wedi gwrandaw can a'i cariodd ymaith yn llwyr. Douglas, gan edrych o'i gwmpas, a ofynodd, os madrai rhywuD oedd yn bresenol ganu y gan hono. Y dydd arall rhoddodd boneddwr ddyrnaid o gnat; i grotyn bychan. Dywedodd y fam, 'Nawr, beth ydych yn ei ddweyd wrth y boneddwr?" Gydae; anghyfrwysdra plentynaidd, edryohodd y llencyn bychan yn ngwyneb y boneddwr, ao atebodd. Rhagor." Dyna wr iouanc rhagorol," ebai y naill gyfai wrth y Ilall, "fe ddaw hwna yn wr enwog., chw gewch weled, oherwydd y mae efe yn darllen am ddeg awr a mwy bob dydd." Felly," atebai y Hall, "dywedwchi mi pa sawl awr yn y dydd y bydd efe yn meddwl." Darlunia boneddiges Ianciaidd ddyn da fel un sydd yn ofalus o'f ddillad, un nad yw yn yfed gwir- odydd poethion, un fedr ddarllen y Beibl heb sillebu y geiriau, ac un a wna roi i fyny a rhyw fath o in giniaw ar ddiwrnod golchi er arbad i'r manywod y drafferth o goginio. Hysbysir fod llwyrymwrthodiad oddiwrth fwyd yn wellhad sicr i'r gymalwst. Ni ddywedic am ba hyd y rhaid i'r dioddefydd lwyrymwrthod, ond gallem id feddwl ygwnaiymprydio am chwe' mis brofi yn wellhad sicr i'r math mwyaf ystyfnig o gymalwst ag y gwyr gwyddoniaeth feddygol am dano. Dywedai yr enwog John Nawton, "Mi fyddaf yn mesur gweinidogion wrth I fesur ysgwar.' Nis galla gael un dirnadaeth am faint bwrdd wrth i chwi ddywedyd ei hyd wrthyf yn unig, ond os mynegwek i mi ei led hefyd, gallaf farnu ei faintioli yn gywir, Felly, pan ddywedir wrthyf beth yw dyn yn y puipudv rhaid i mi gael clywed hefyd beth ydyw ef allan c hono, onide nis gallaf wybod ei faint." "Yr wyf yn rhyfaddu at eich dyfarniad," ebai cyfreithiwr ieuano wrth farnwr oadd wadi pendar- fynu yn ei erbyn. "Nid gellir goddef y nodiad yna," ebai y barnwr, ac y mae ymddiheurad yn angen- rheidiol." "Goddefwch i mi," ebai y dadleuydd hynaf, gynyg eagusawd ar ran fy flrynl iauanc y mae efe yn ieuanc yn y materion hyn, a phan y byddo wedi ymarfer cyhyd o flaen eich anrhydedd ag wyf fl, ni wna synu wrth ddim." Dyn yn cerdded i lawr fiordd lechweddog a gafodc. ei synu yn ddirfawr wrth waled dyn yn tynu llon'd cert bychan o lo, wrth gwt yr hwn y cJrddai asyn. Fel y dynesodd at y dyn, daeth person arall ymlaen, ac a waeddodd, "Wal, Ned, mewn difri' d a,, bete wyt ti yn ei wneyd? Paham y llusgi y glo?" "Wei," atebai Ned yn ol, "trodd yr asyn yn aflyw- odraethus, ac yr wyf wedi myn'd i'r shafft yn bwr pasol er mwyn codi cywilydd arno." Galwodd dyn gyda ohyfreithiwr, a dechreuoda ledn ei achos o'i fiaen mewn ffordd lled affywicc- Syr, yr wyf wedi dyfod atoch am gyagor, yr wyf yCl wr-yn-nghyfraith." Gwr-yn-nghyfraith, syr. Ni welais i erioed mo hyny yn cael ei ddeffiaio mewn ystyron teuluol." "Oni wyddoch chwi beth yw gwr. yn-nghyfraith? Nid ydycli chwi yn gyfreithiwr c gwbl, syr; anwybodusyn perffaith ydych. Yr wy yn vtt-yn-nghyfraith, syr, ond nid mewn gwirioneda- —y mae fy ngwraig wedi rhedeg i ffwrdd." Os na chitiff bachgen ei ddysgu yn ieuanc i ddi oddef ao i ddwyn blinder, efe a dyf i fyny yn farch,, ac y mae gan fachgen sydd yn fersh holl wendidau merch heb ddim o'i chynheddfau tra rha--crol. Merch wedi ei gwneuthur yn ferch ydyw un o weith- redoedd ardderchocaf Duw, ond mab wedi ei wneu- thur yh ferch sydd waith salw iawn. Y mae plentyn wedi ei iawn ddwyn i fyny yn debyg i gangen helyg- en; yr hon, wedi ei thori ymaith, a'i rhai i gy ffwrdd alr ddaear, sydd yn gWreiddio ar unwaith. Dygwch i fyny eich plant fel y gallont wreiddio yn hawdd yn eu daear eu hunam, ac nid fel y byddoat yn dda ? ddim ond i'w himpio i lien foneyffion, rhai eraill,