Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

14 articles on this Page

ANTHEM NEWYDD EOS LLECHYD.

DYLANWAD DARLUN.

News
Cite
Share

DYLANWAD DARLUN. Cymerwyd yr ystori ddyddorol a ganlyn allan o Gyfaill yr Aelwyd, cylchgrawn poblogaidd dan ol- ygiaeth Mr Ber.itll Gwynfe Evans:—"Mae gwraig weddw yn byw yn Mhenrhyn-deudraeth, Meirionydd, ac iddi amryw ferched. Nid yw y wraig ond yn der- byn cymhorfch plwyfol at|fyw a magu y rhai bychain, felly gorfodir y genethod i droi allan mor fuan ag y caniata y bwrdd ysgol iddynt wneyd. Mae dwy neu dair wedi troi allan fel hyn i weini yn y byd. Ryw- bryd yn y flwyddyn 1883 anfonodd un o'r merched hyn ei darlun i berthynasau oedd ganddi yn America. Nid wyf yn meddwl fod eisiau esbonio ar hyn, na gair o eglurhad fodd yn y byd, am ei fod yn beth a wneir gan filoedd. Cyn pen hir, dyma i'r ferch (yr hon a alwn ni am y tro yn R) lythyr oddiwrth ddyn ieuane parchus a thaclus yn America, yn gofyn a ddeuai hi drosodd yno, fod ganddo le da iddi, a'l fod wedi meddwl oddiwrth ei darlun y gwnai hi ei dro of Nid oes ynom y duedd leiaf i ddarostwng dim ar R wrth ddweyd nad oedd, wrth ddanfon ei darlun i'r America, yn danfon darlun o'r harddaf o ferched Penrhyn-deudraeth. Mae yn digwydd y gallesid cael gwell darlun o rai sydd yno eto ar ol. Ond, fodd bynag, dyma'r ffaith hoffodd y gwr ieuane hi oddi wrth ei darlun. Tarawodd hyn y teulu a, syn- dod. Anfonwyd rhyw resymau yn ol a dybid a fuasai yn ddigon:i ddistewi dieithrddyn ond daeth llythyr drachefn yn gwasgu ar R. i ddyfod yno, fod yno lawer gwell lie i enill arian nag yn Nghymru. Yn y llythyr hwn addawodd dalu ei chludiad, os deuai. Fel y rheswm diweddaf, i gael llonydd ganddo, anfonodd R. mai gweini yr oedd hi, a bod y cyflog yn fychan iawn yn Nghymru yn awr, ac y byddai drwy hyn yn rhwym o fod yn hir cyn y gall- asai gasglu digon o arian i gael y pethau angen- rheidiol i fyned mor bell, a thaith mor gostus. Der- byniwyd gyda throad y post (yr hyn a nodweddai bob llythyr), os byddai hi mor garedig a dweyd wrtho ef pa faint o arian a wnai y tro iddi ddarparu ei hun ar gyfer y daith, y byddai iddo eu hanfon iddi. An- fonwyd llythyr yn ol ei bod yn ddiolchgar am ei gynygion caredig a haelfrydig, ond gan mai gweini yr oedd, ac nad oedd ganddi ddim mewn golwg wedi cyrhaedd America ond gweini, y byddai yn lied hir cyn y gallasai enill digon i ad-dalu yr arian yn ol; ac os gallasai gael gwybod, pa fodd yr oedd yn dis- gwyl i'r arian gael eu had-dalu ? Gwelent fod y cludiad a'r swm angenrheidiol i ddarparu ar gyfer cychwyn yn llawer i ferch ieuanc geisio eu had-dalu. Atebwyd yn ol fod ganddo ef le iddi wneyd ei char- tref tra byddai byw, felly nad oedd angen iddi gwestiyno pa fodd i ad-dalu yr arian yn ol. Bron nad oedd y teulu yn meddwl Jiai breuddwydio yr oeddynt. Yr oedd pob llythyr yn dwyn rhyw ych- wanegiad oedd, a dywedyd y lleiaf, yn syndod. An- fonwyd yn ol iddo y gallai hi ddarparu ei hun ar gyfer y daith gyda chwe' phunt at y gyflog yr oedd yn gweini am dano ar y pryd. Gyda hyny, ceisiwyd ganddo roddi rhywfaint o oleuni pa fath le oedd ganddo, ac a oedd ganddo foddion bywoliaeth yn annibynol ar lafur, a phethau eraill. Daeth yr arian ar droad y post, gyda'r eglurhad fod ganddo fferm o'i eiddo ei hun, a nifer o geffylau, a gwartheg, a defaid a chwaneg. Derbyniwyd y tro hwn hysbysrwydd y byddai ei thocyn cludiad (pass) yn cyrhaedd iddi erbyn Calanmai (Mai 13eg—pen tymhor 1884); am iddi ofalu fod pobpeth mor barod ag y byddai yn bosibl erbyn hyny, rhag rhwystro y pass. Anfonodd y perthynasau hefyd i'r un ystyr am iddi frysio dyfod drosodd. Felly, yn mis Mai diweddaf, aeth R drosodd am America a chyfarfyddwyd hi gan y gwr ieuanc, yn ol y trefniadau. Aeth a hi, fel Isaac gynt, i dy ei fam a'i dad a bu yno am wythnos, yna priodasant. Mae llythyrau wedi dyfod oddiwrthi at ei mam yn dweyd fod yr oil o'r hyn a ysgrifenodd y gwr ieuanc yn wir ac fod ganddo, heblaw hyny, ar ddiwrnod eu priodas, 1400p o aur yn y ty Byddant yn eu cerbyd bob Sul yn myned daith tair milldir i'r capel Cymraeg agosaf. Mae llawer o enethod eto yn Mhenrhyn-deudraeth fuasai yn hoffi bod yn lie R, ond yehydig sydd yno fuasai yn foddlon mentro fel y gwnaeth hi."

ADGOFION GAN HENAGWR.

CYNWRF YN Y GWERSYLL METHOD-ISTAIDD.

DYNION RHAGFARNLLYD.

---NEWYDDIADURON I'R DOSBARTHIADAU…

J. PRICHARD.

CWMFELIN.

EGLWYSFACH.

[No title]

LLANFACHRETH, MON.

TREDEGAR.

ABERTEIFI.

[No title]