The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

PENYGROES PRXODAS. Boreu dydd Sadwrn wythnos i'r di- weddaf, yn Swyddfa'r Cofr'strydd yn Llandeilo, un- wyd mewn glan briodas Mr. Ben. H. Jones, sef mab i Mr. a Mrs. Jones, Bryntalog, Pencader, a Miss Rachel Edwards, merch ieuengaf Mr. a Mrs. Edwards, Cefnbryn, Penygroes, gynt o Tanerdy- lane, Caerfyrddin, lie yr oeddynt yn aclodau gyda'r Annibynwyr yn Nghapel y Priordy. Dymunwn bob llwyddiant iddynt ar eu gyrfa newydd, a gobeithio y bydd blodau hyfiyd gardd paradwys yn per-sawru cu llwybrau oddiyma i wlad yr hedd. Wel, bellach, y cydunwyd Y ddeuddyn iouanc lion Mewn rjjwymyn glan priodas Tan arwydd modrwy gron; Hir oes heb loes fo iddynt, Tangnefedd hyd eu b<<dd. A llu o flodau harddo Eich fiyrdd i wlad yr hedd. D: J.T.

CEFNEITHIN A CROSS ,HANDS Cynhaliwyd cyfarfod yn y Tabernacl nos Lun, Mawrth yr all, er dathlu Dygwyl Dewi Sant. Llyw- yddwyd gan y Parch. D. Harford Evans, y gweini- dog. Chvareuwyd ar y berdoncg ddetholiad o hen alawon Cvmreig gan Mr. Tom James (organvdd yr eglwys) Cafwyd adroddiad pwrpasol gan Mr. Tom Thoma; (Brynfab). Darlithiwyd ar "iFarchogion Arthur' gan y Parch. J. Dyfnallt Owen, Caerfyrdd in. Wli'l' ddarlith datganodd Mr. Dan Jones "Can y Marchog," a bit cor o ferched a dan arweiniad Mr. Jcnn Mainwaring (Pencerdd fic-fiji) wrthi yn deffro'r hen wladgarol dan nes deffro yspryd Arthur yn ein plant. Terfynwyd drwy ganu'r Anthem Genedltethol. Mr. Dan Jones yn canu'r alaw a'r dorf vi uno yn wresog yn y e.ydgan.—Mantais i ysgol idyddiol Cefneithin yw eael ei phlant athryl- ithgar ddoe yn ol i addysgu ei phlant. heddyw, felly croesavir Mr. Frank Roderick. B.A., vn ol fel athraw gyda gradd o Goleg y Brif-ysgol. Mae Mr. Willie R. Ret* wedi cael lie fel athraw yn ysgol newydd v Tumbk Bydd Uawer o gyfeillion Mr. W. J. Jones yn Haven ixin glvwant ei fod wedi ei appwyntio '< yn nglofa -Mae bri, ma WI' ar gerldorion Cefneithin ar hy» o bryd. Yn ystod yr wythma idnveddaf bu Mr. Dan JoneR. F.T.S.C. yn be;rnifdu yn eisteddfodan Abergwili ac AUtywalis. Daeth hefyd yn gydfuddufrol :)r yr unnwd agor,-cl 11 eistedtfod Porthvrhyd. Yn eisteddfod Tit.bor, Cro s Hands, Mr. n. Coedfab Davies g)ori:mai"r adrndc wyr. f Mr. John Mainwarimr (Pencerdd Hefin) fu ve beirnitdu y cantorion. ac efe arweinini y "rehearsal" yn LKynteg ar crvfer cymanfa Annibynwyr LIanon n'r .lch. Talodd Ap Rhidian." Penclawdd. awdwr v Hyfyr enwog Y Gole Ce.^h." vmweliad r vr w vt'n'los, ddhveddnf. bu yn Hetva noson yn y V ar v -Cefneithin. gvda'r gwr m.ff. Mr. Hnhp8. Mite llawer o ddyfyni ni- hen (Idih,I) svdd yn poon am adar o'r un Iliw, tcrfyiiaf pnn obe'-hio fod eich "Vfarfvddiad wedi bod o fan- tais idd <ich dwyrf o'r niwl a'r gole coch i oleuni glas wvlren clir. RHIAXNON. (DioW Rhiannon am eich nodiadau byr a blasus.— GOT-)

THE INSURANCE ACT By an Old Liberal}. Recently the Saturday Review in a luminous sentence suxnmarisecl the pariiainentary position, Tiie Uevfciopmeiit of CaDillet Autocracy has put all end to the expression of independent opinion in the imperial Parliament." It is not remarkable under such circumstanccs that we are now becoming specially ianiiliar with a class of legislation the standardised featurs oi which an fuleomeness of promise and utter absence of realisa- tion, and that parliamentary procedure is degenerat- ing into a mere farce. Of this class no more striking example can be cited tnan tile National Health Insurance Act, of the workings of which we have now had the experience of a year and a half. Founded upon absolutely false premises, bolstered up by statements which were obviously untrue, em- -broldei-ed with promises which no sensible person expected to materialise, passed in a gagged House of Commons by majorities which were composed of units avowedly unable to grasp the intricacies of nie measure or the possible alternatives, it has already worked incalculable harm, and is likely to do much more. The initial error was the admission of the Opposi- tion that they approved of the principle. For this course of procedure there may have been -tactical reasons, though there appears to have been consider- able confusion of thought as to whether it was the purpose or the principle which was approved. The purpose was ostensibly to alleviate want, to minimise the effects of unemployment and to secure generally an amelioration of the distressing circum- stances incidental to the siciviiess of the wage-earner. But the prinriples on which it was based were a very different matter. They were these:— 1. That there was no sufficiently organised system of thrift amongst the workers; 2. That it was consequently necessary to elaborate such a scheme; 3. That the scheme must provide for the com- pulsion of all earning below £ 150 a year; and 4. That of such vital importance was the matter that it justified the Government not only in prescribing a particular form of thrift but in insisting that this should be generally adopted in preference to, or in substitution for, any method the insured person might prefer. And it seems to me that if all these be admitted, it virtually constitutes such a government as has been depicted absolute and unquestioned master of both 'mind and property since- it presumes to direct not only that wages shall be diverted, but that the person shall be compelled to be virtuous in a pre- scribed governmental manner. It is necessary for a clear understanding of the subject that the conditions existing at the time of passing the Act should be outlined. There was in thiK .country an extensive system of voluntarily formed and managed Benefit Societies which had been steadily increasing in numbers, in possessions and in influence for over a century. They had arisen spontaneously, with no State assist- ance, as a real attempt on the part of the workers to grapple systematically with their own difficulties, and in this respect they had been eminently success- ful. They provided pay during sickness, a sum at the death of the member or his wife, and usually there was also a special fund from which cases of exceptional distress might be relieved. In connec- tion with them was a highly organised and generally satisfactory system of medical attendance, and be- yond all these they were gradually and effectively elaborating a system of sanatoria and convalescent homes. Their accumulated savings amounted to between 50 and 60 million pounds, and by and through them, not fewer than 14.000.000 persons were protected. In addition to these, other classes of workers had embarked on thrift schemes. so that the latest official returns estimate the gross total at some 450 million pounds, and, be it remembered, that these were the accumulations mainly of the class that it was specially proposed to deal with. Outside the societies were a number who from casualness of employment, low- ness of wage, physical disability, thriftlcssn or carelessness, were either debarred from membership of the societies or had no desire to join them, and it was this residue that has alwnvs been the crux of the question and since 4d. a week is as difficult to obtain or retain now rts it was prior to the passing of thn Act. they remain the crux. To Ittote Mr. Gladstone. These societies had become so imoortant and telling a feature in the constitution of English society in its broadest and most fundamental part. that no account of the nation would be complete without them." While in 1884 Mr. Goscben fit Rendin-r or-red them Neve • to allov, State interference with their concerns o.;t to retain their r^rsona] freedom as against what iiiii-t be tyrannic-)]." Thnt was the ing of the T.)b"rnl:«m which held the essence of its creed wis the f- Mest measure of person-.1 liberty compatible with the rip-ht- of other* and that the Government wns bost serving it- legitimate n,»rpo--e in seeur-n.T How the B;lI wn* I'ltctW through is common Vnowlerfwo. nrid it need d but p short time to show the gener-il det^sta tion of it, wh;h the Chancellor has re^entV admit- ted. The errjplover had tn device new moans nf "tlvo'-b- inir the increased cost in the industrv." to US" tl", d..F..11tfnl phrase of its promote- the worker wii subjected to his first practical acquaintance with direct taxation, and ho failed to apnrove of it: the casual worker found extreme difficulty in finding an

apk M, »» «n m m m ■'« wwiailfllfBl ,ir*RF Z, i j m^r HBJ |1 1tcCk41k8'ww dooiael HUDSON'S n SlJPER SOAP t I j! Give the Clotheg the opportunity of j £ speaking for themselves and for the ] |j superiority of HUDSON'S SUPER SOAP. r I f 1 3 THEIR snowy whiteness will declare Super | ■ Soap to be a thorough cleanser-theIr 1 softness and unimpaired texture will vouch for i u Super Soap being as reliable as it is thorough. « HUDSON'S SUPER SOAP is made by a newer Q i • « and more scientific process. The famous old firm of 1 Hudson's have improved upon the old way of soap 9 making, so that every housewife can improve upon the a old method of washing. IN PACKETS EVERYWHERE. ) J R. S. HUDSON [ LIMITED. H t I ) 89 U-W r j .1 PM4 0 tHA B_ LMRRPOOU B M'RST BROHIMCH | AND LONDON. i 3IC3 I' I ■ t ■ IB J" m

PROPERTY SALE. (MESSRS..TOiiN FRANCIS & SO:)- Messrs. John Francis and Son offered for sale at the Ivy Bush Hotel. Carmarthen, on the freehold residential estate known IIQ A!ltctr< ;y. in the oarish of Aberrrwili, Carmarthenshire., eomrrisinp a family mansion situate in beautiful grounds. Th" property was withdrawn. Messrs. Hewitt and Chap- I men. 32. Nicholas-lane, London, were the solicitors for the vendor.

LAUGHAIME NOTES The mortal remains of the tate Mr. James Col- atrt, whose death we announced last week, were laid to rest in Laugharne Churchyard on Wednesday in last week, amidst very token of sympathy and respect. The deceased left no near relatives to mourn his loss, the coffin being followed to its last resting place by Mr. and Mrs. Sam Thomas, Cape Jones, and Mr. S.. Tyler. The Vicar conducted the service. Some time during Friday night, there was a con- siderable fall of rock, etc., from the Cliff, at the south of Elm House Tennis Courts. This was nrob ably due to the exceptionally high tides, that of Saturday morning being the highest of the year according to the tide table, and the abundance of rain lately experienced. Anyhow tons of rock and earth became dislodged. Since the District Council have undertaken the disposal of the town refuse, and, with much of it, filled in the "pills" on the Strand, they have effected a great improvement to that part of the shore, which will no doubt be much appreciated by inhabitante and visitors. There has been a considerable amount of illness during- the last month, but we are glad to see several who have been confined to the house taking advantage of the spells of sunshine lately. We wish them a speedy recovery. Mr. Eocles continues to improve the Mansion and its surroundings. Mr. John Jones (Broadwavl £ busily engaged in building an additional wing with a bay turret to tne former; whilst the grounds of being beautifully laid out under the suDeriiv- tendence of Mr. Dalton, the local agent. Mr.. Wm. Griffith, who lately purchased the Brown's Hotel, occupied the same on Tuesday last. It seems strange, however, to see the "Sbip and Castle" closed.

It is with regret that the death is announced of John Esau, son of Mr. and Mrs. Thomas Esau, Caellan, Llanfihangel-ar-arth, who died on Friday morning, 13th inst., after an illness of nearly three months.

— Established 1847. Allcockls PLASTERS Eacle Marie. t¡ No matter whether the Pain is in the Back or Side, Chest or Limbs, you can always rely on an Allcock's Plaster. It is a standard remedy, sold by chemists in every part of the civilized world. Constipation, BMousruss, Indigestion, etc. Brandreth's Pills ENTIRELY VEGETABLE. ALLCOCK MANUFACTURING CO.. Birkenhead, ENGLAND. W—-J

LLlTh TVVM BAKELS Dina beth od. Trowch chi ffor minnwch chi, mi gewch chi glwed pwr dabs yn griddfan. Ma rhiw swanks ne gill a'l pwmps ar i lwr. nhw. Rhiw hen fyd rhifedd ofnadw iw hwn. Ma rhai dinion fel ta nhwn cael spore ofnadw miwn damshel rhai o hid. Os bidd gweithiwr yn treial codi lan i sefill ar ben i drad, mi gewch weld d-gon yn barod i roi wad iddo, fel bo fe'n cwmpo lweth. 'R un peth iw hi o hid, y Lefiad yn nnnd h-eibo l'r pwr dab yn y clais, a gweitho bwrlwx ofnadw. Ie, a w-ddoch chi pwy iw'r takle gweitha i neid hin,—y takle ma sy n prigethi a speecho fwya yn erbin hin. D-- chi'r Flarised cant-wmedog. drichwch yn y lwkin-glaa cin darllen oboti'r LdÜd a r t-amaritan. Smo cii haner chi n gwbod beth iw Samaritan. Reit iw ar te. Beth ta ni'n mind rownd gam bwyll gal gweld os wes Samaritans i gal. Mi ddechreiwn gida. Distrik Cownsil Llandidoch. Yiw weit a bit. Fo fidd raid i'r boys ma i stwmpo mas dipin yn rhagor o ddibs i weithw:rs yr hewl. Nawr ma r Cownsil wedi hala at y Cownti Cownsil yr Hows o Lords, i ofin i'r Lords i gimrid yr hewl o 'n Dempl Bar i Crimmicn o dan i gofal nhw. Mi fiodd eerveier y Cownti Cownsil yn sbio dros yr howl, a beth ichi n fcddwl. Fe wedodd hwnw y coste hi JB434 Os 3!c. i roi'r ffordd miwn condishon digon da i'r Lorde i ch.mrid hi. Sna i'n gwbod nei at beth we'r thripene hepenni na. Sna i'n credi mai er mwyn rhanni owns o backo rhing y gweithwjrs. 0, no blwming ffier. Wel, mi allst-ch feddwl te bod Cownsil allso ffwrdo skwarri cimint a hin ar riparo hewl yn tali gweithwirs yn dda. Wtbgwrs smo'r Cownsil wedi gweid bo nhw'n mind i neid hin, ond we'r serveier shwr o fod yn spekto hid i hanal nhw'n go dda. Fe wedodd serve'er y Distrik Cownsil o flan y miting fod doi o'r gweithwirs wedi gadael. Un wedi madol yn dost, a'r llall wedi mind i whilo jobbin arall. Stim rhifedd wir w. Mai ddigon i hala dyn yn dost i watcho'r Cownsils ma, shach mind i weitho teni nhw. Ie, a gwath na'r cwbwl fe wed- odd y serveier imhellach fod e'n ofni y colje fe r gweithwir gore achoe bod grwmlan ofnadw na, we nhw ddim yn edrich yn fwy yn y dumps. Be chrn dango stickwch finni dros ich reit-s. Thate the blud which the ol tinker leiks. Ie w.ddoch chi, mi fies i'n strigled wherthin neithwr. Do tanimarw, mi fies yn strigled sbo bwttwne nhrowser i off bob man Jack o nnw. We'n i'n dichmigi gweld wmede'r Cownsil waxwurks amser we'r applikeson am god.ad yn dod o'i blan nhw. Ta nhw'n gorffod stwmpo r dibe maa oi sanne nhw i hinen digon tebig na fise nhw ddim yn edrich yn fwy ynvdumps. Be chi'n feddwl. Mi appleiodd y Clerk, a'r Doktor, a'r gweithwirs i g-d am god'ad. Dima'i diwedd hi. Nawr ma Twm am ichi ddyall y bisnes yn iawn. Peidwch chi a camstako. Ma Twm dro. roi codiad i'r pwr dabe sy'n gweitho ar y rhewl, ond dyw e ddim droa roi codiad i'r clerk &'r doktor. Nawr wy ddim yn gweid dim heb fod deiar sownd gen i dan i'n nhrad, ne treiwch chi shiglo mhwmps i. Y rbeswm sy gen i yn erbin rhoi codiad i'r clerk ar doktor iw achoe nad wy ddim dros y bisnes sy wedi achos i rhagor o waith i'r boys ma.—yr Howsin an Town Plannin Akt. Howsin Akt wir !-rhoi'r bus o flan y oeffil iw hinna. Wy'n hidio dim o'r d-- beth ma Loid Jorj na un Loid arall yn weid am y bisnes. Ma Twm yn gwbod yn well na Dai baoh Carnarvon be sy ishe ar y pwr dabe._ Sna i wedi trampan y wlad am igeine o flinidde heb weld shwt ma dinion yn biw. Beniffit y pwr dabs sy gida Twm miwn golwg a nid orei rhiw rijment o offiehals. Wthgwrs dyw hi ddim yn reit i dabbo rhagor o waith ar gefen y clerk a'r doktor heb i tali nhw. Os dych chi'n credi yn yr Howsin Akt, wel talwch nhw'n reit 'te, ond arian wast fidd an nhwi Ma ishe lot o bethe o flan yr Howsin Akt. Rhowch chi hiTie reit, a trettwch chi'r gweithwirs yn reit, fidd dim ishe ichi boini'ch meniddie keel oboti Howsin Akt wedin. Nawr dina farn Twm am y clerk a'r doktor. Peidwch chi meddwl ma yn erbin rhoi i heiddiant i rhain ma Twm. Wel te, am weithwirs yr hewl, stirn ishe ekspleino achos beth ma Twm dros roi codiad i rhain. Os dych ohi am weld eg- widdor y dyn o Nasareth cerwoh ohi at weithwr. Ma Twm yn cofio gneid thenkiw job dros doff wead yn werth i filodd. Widdoch chi beth nath yr hen filen brwnt. Ar ol i Twm gwpla'r job, mi gas find II GIlO heb gwpaned o de ne lassed o throt oil. Ecn y fi. Beth ta ni'n cal y chans o dabbo glo rwbrid ar ben hwn. Mi allwch chi fentro na fise fi ddim yn godd^ anwid. Na fise. a mi allwch fentro hefid na fise dim anwid ar Twm fiefid. Work i« >weet, fise dim anwid ar Twm fiefid. Wark is sweet, espeshali when yiw wurk a job yiw leik. Ichi'n gweld y point gwlei. Nawr, a neithe gwethwr durti trik felna? I dont think. Mi sharith gweithwr y crwstin dwetha, ond am rhen doffs ma, mi vlingen whannen ta nhw'n cal dimme am i ohroen hi Ffakt I' ichi. Reit, ma Twm yn watcho'r Cownsil ma. Lwk owt. Nekst kes te. Distrik Cownsil Abarte.n. X eerveier yn gofin am godiad. We Tomos Ivans yn I ddigon ffer. Wedd e ddim yn mofin mwy na we serveierfl erill yn gal. Mi ddangosodd shwt we Cownsils erill yn tali. Pwy iohi'n meddwl we ginta i. weid yn i erbin e,—lento Ffinnonfair. Dyw hi ddim un rhifedd yn y byd fod Mistir Wiliams wedi cinnig reaBoliwshon os tippin nol i stoppo neb i ddod i'r miting ond y rhai wedd e droeti nhw. Ie trieni ofnadw fod riporters yn cal mind miwn i fitings gal gweid pethe fel hin o flan y bid. Ma Mistir Wiliams yn galler dreivo miwn miwn sted yn i drap, a'r hen bwr dab serveier yn gorffod clwtto'i hen feik. We mo lento yn erbin rhoi codiad midde fe, ond wedd hin hen brid midde fe i roi trad lawr rwle. Dango leike Twm ddim bod o dan trad lento Nawr te, dima'r point. Fe wedodd lento fod y ser- veier wedi addo peido gofin am godiad ar ol y tro dwetha. Fe wedodd y serveier fod hina yn rong. Pwy sy'n gweid oelwi te. Buck up, Ffinnonfair. Proov yiwr kes. Mi fif"r qe"c-i(-r yn blwmine tfool i neid riw addewid ddwl felna. A neithe Ffinnon- fair addewid i beido gofin rhagor o f!od;ad yn preos y mennin ar ol cal un codiad. I dont think. Nawr te, ahwt ma D-strik Cowiwil Abarteifi yn hala'r dibs. Nid wrth dali gweithwirs yn Gnstionogol ond wrth gifreitha. Widdoch chi faint gostodd y kes dwetha iddi nhw.—oboti E140. O'r rargol ma itihe'r onnen rwle. Wel, mi benderfinodd v Cownsil i aros gal gweld beth we Distrik Cownsil Llandidoch yn mind i neid. Veri gwd, nawr te Ivan, paid ti ag objekto i'r serveier gal y peth ddilae fe ne fe weda i rwbeth. Cofia di fod lot o waith gida'r serveier ta dim ond i edrich fod ffarmers yn trasho ï cldie. Shwt mai hi i fod nawr 3ha Ponthirwm oboti'r tarw. Mi fiodd miting na os tippin nol, ond mi gnockwd y tarw yn i dalken bang. Pan ddoith cweøtiwn y dibe mlan, dima hi'n halabalw bang. Heer's the point boy,-yiw kant hav the tarw and the diba. Prid ma'r hewl na o Bencnwk Nantin-enni lan, yn mind i gal i rhoi yn reit.Ma nhw'R gweid wrthw i ma nid bai y bachan sy'n gweitho ar hewl yw hi, on bni y sy fod i wheolo'r ^nmenri o r hewl. Lwk sharp mets, an trot awei with the rwbbej or Twm wil trot rown and then there wil be trubl. Nuff sed. Wel, ma ishe rileevin offiser newi yn Caetettnowi. Hon fachan reial we Jon Tomos. We Jon ddim yn hidio ffeien am y Gardians. Mi nethe fe beth we'n rit at y pwr dabs. Coffa da i dy enw di rhen Cri-tion bendigedig. Nawr mi fiodd y Gardians yn iste ar y kes o ddewis bachan yn lie Jon Ond mi rododd Messes Ivans yr Esker gopsi ar v er. owbwl. We rhaid i'r boy newi i fod yn ditottaler. Dim throt oil. Too bad mam. Ond we meiledii shwr o fod yn ofni biae Twm yn treial. a wedd hi'n spekto cadwe Twm draw ddim ond Iddi roi clo ogwd ar tiirot Twm. Ond mi ath v moehon yn slechdar. Ma rhiddid i'r boy newi gal neint os bidd whant arno. ('weit reit hefid. Smo Twm yn cre-Ji yn y sistem i ferched y De i ofali am fola neb,—be sy i find miwn iddo. a be sy ddim. Rhiddid i bawb. That is Twm. Os na all dyn ofali am i fola i hinan mai ar ben arno. a ma cisled iddo bartoi i lebel yn barod prid rninno. a ohodi ticket i le il,, na we-, riturn tioket i fod. 0 ie, glwsoch ch- am y bardd ath ",ida'r traen pwy ddawrnod i Abar.stwith. We parcel bach gida'r bardd. Dima fe miwn i'r traen yn Landissil, a'r parsel bach yn cal i roi yn ofalis ar y rele Dima fachan wedin yn dwad miwn i'r un oomnartmint. We lligad Ilwvn r hardd yn watcho le we'r baohan yn dabbo'i lia-ej. Yn Penkader we rhaid simmid i draen arall. Y bardd yn mind miwn i draen Abar- istwith, a'r oar-el bach yn cael i roi'n dinner ar y rek wedin. Yn Cros In fach dima whalnen o feniw yn dwad miwn yn llawn ligej 1 gid ag yn dachro Irwd,, ar hid v rek. Liiired srwrn T hrtrrft] yn ffixo arni fel drillhian ag yn i eharso hi i beido cwrdd a'r parsel bach wth we jwds periglis indo. Mi ddoith yr hen wharro i stuain wlwp iawn, a mi gas y parsel bach y rek iddo'i hinan yn grwa. Penigili i Lambed we'r hen wharro yn watcho'r parsel bach ag yn diskwl i weld e'n mind gered bob minnid, a nhwynte'i dot yn lando yn kiugdum cum. Ekskwswoh fi ser, minte hi sha Lanybither, odi'r parsel bach yn ddensherris? Odi shwr, midde'r bardd, ta chi ddim ond towli rhwbeth ar i ben c, mi eksplode bang. Wol wedd y lodi drian yn ddigon parod i find mas yn Llanbed. Dina, midde'r bardd wrtho'i hinan, m. geith y parsel bach loni mwy gwlei. Ond men tippin dima otashal y Western yn fwttwne i gid a cap a peog yn dwad at ddrws y compartmint. Wat y n- gof- 'h:>t parsel b.irh' midde fe, a golwg fol Xapol on arno. Wel syr, midde'r bardd, it is densheris gwds syii He is eksploclo bang if sumthing bwmp on top of him. Now then 6yr, midde Mistir Buttn*, do yiw now that yiw cant tek dinameit in that wei. Y.w must cum 'owt an go to the bobbi. Wet syr, midde'r bardd mor ddiniwed ag oeii bach, he is not dinameit. What is he then? midde Buttns a llais fel tragwiddoldeb. 0, midde r bardd, lie is Olll" a ttbot I in tek to mei sister-in-lo in Abaristwith, ffrorn aiioppwr ►^fos- trasol, an iff yiw want to get gwd tebotte yiw go to him syr. Wel we mo'r bardd yn cofio go to le wed- odd Buttus wedin. ond n.id JIO to nhoppwr Ffos- trasol wedodd e. Wedd e'n shwr o hinni. Bachan cwick we'r bardd tanimarw, ontefe. Pwy we'r boy na dreiodd roi fflipen rwsnoth wetha i Twm achos bo Twm wedi galw'r ffe-rad i gownt oboti weithirs Dietr k Cownsil Carfuriidin. ldrich; ma, met, gwieka di dy speks tro nesa bo ti'n mind i sleto Twm. Dvw'r ffakt bo ti'n camol v ffeirad na ma na eo. Mi fise cistled i t: whiban am bishin o bren o wrth y dyn a'r baich drain yn y lloiad. Pwy gissondeb. -Stim coppi o'r JiRNAL COTI i ar glav.r. oohod-n alIa. i ddim gweid yr eksakt wurds wedos i, ond dima'r point Mi ddilse pob gweithwr gal l fful valiw for wurk. a nid yn ol pun a wes pringder gweithwirs ne beido. T)arllen di beth wedodd y ffe-rad, a darllen di widiii beth wedodd Twm. a mi wrli di fod y cvokrsen ar y droed rong gida ti. Nid cidmari gweithwirs Llangwnwr a gweithwirs Abergwili we point Twm, ond pointo mas i'r ffeirad fod i lojik e'n rong. Am danat ti, sna i'n gwbod le wo ti nei. We ti n gowir fel dyn towill yn treial cdrich trw speinp-glas. Pan bo en mind i akto to fel clochidd ffeirad, gna di i'r fFeirad ddiski dy bader yn reit i ti. Wyt ti'n gweid ma gweithwr < iteon bob wyt ti. We] os na wyt u' n gweld imhellach wrth neid dy waith na we ti'n weld wrth ddarllen Llith Twm, wel. wyt ti'n cal dy dali'n dda iawn. Stim ishe i ti ofin am godiad. Ie, "Hael iw Hiwel ar bwrs v wlad" midde ti. Hm! ie ,ond mi ofalith Hiwel i bwy mai e'n had. Fr hwn y da ge y rhoddir iddo. Wyt ti naws gwell o daski a crichi dy drwyn shach bod Twm wedi citcho'r clist ffeirad. Wyt ti shwr o fod yn wherthin yn sweet pan bo Twm a'i bwmps yn crwpper y preechers. Twm walops ol rownd when sumbudi asks ffor a walopingi Os nad ichi'ch doi ddigon o sports i gwrdd ag emill i barb weier pan bo chi'n mind i'r park rong, wel peidwch. mind i hela 'te. Iochid da i'r clochidd 'te a hir oes iddo. Llanwrtid shindi nekst week. Intresting stari: to tel yiw. Ordur copis erli ,bei ordur of Twm 'Barels. -0:

"TWYLL" Y PROTEST ANGHYDFFURFIOL Y SECTAU POLITICAIDD YN GYNDDEIRIOG. Y TROCHWYR" YN EIDDIGEDDUS AC YN SNERLLYD. Y mae Ymneillduwyr yn Esgobaeth Llanelwy wedi gosod Cymru ar dan wrth arwyddo yn erbyn "Ysbeiliad" eiddo Cyfreithlawn Hen Eglwys y Cymry. Arwyddodd miloedd ar filoedd o honynt yn erbyn y lladrad yma; yn eu mysg gweinidogion y Ga:r o bob enwad yn yr Esgobaeth uchod. Y mae yr arwyddiad yma wedi achosi galw yn daer ar Anghydffurfwyr y Deheudir fod ar eu gwyliadwr- iaeth y dyddiau hyn rhag twyll "gelynion" (sef Eglwyswyr). Yn yr Esgobaeth dan sylw. medd un o weinfdogion y Trochwyr politicaidd o Gefn Mawr. arferodd rhai Eglwyswyr ystryw annheilwng iawn i geisio cael gan Ymneillduwyr a Rhyddfrydwyr i wrthdystio yn erbyn Dadwaddoliad yr Eglwys Sefyd- ledig yn NghymrUl Ie. hen dric yr "hen ffeiradon' ydyw twyllo y werin, a gresyn yw meddwl nas gallwn fel sectwyr Cymru llofruddio yr "hen iTeiradon" yma, neu ynte eu halltudio i Siberia! Y maent yn achosi gofid mawr i ni fel Sectwyr; y maent yn cael eu parchu gan urddasolion cin gwlad, tra yr ydym ni fel Sectwyr yn cael y "back ground" ganddynt. Meddylier, ac mae yn druenus meddwl, fod 15,321 o Ymneillduwyr di-egwyddor wedi arwyddo yn erbyn y Mesur Cyfiawn (?) yma. yn cynwys 29 o weinidogion a phregethwyr, a 158 o ddiaconiaid. Dosbartihant yr enwau fel y canlyn:—Methodistiaid Calfinaidd. 5,309; Wesleyaid, 3.834; Annibvnwvr. 2,771; Bedyddwyr, 1,581; enwadau creill, 1,821. Yn 01 fy marn i, dyma 15,321 o Ymneillduwyr di-eg- wyddor yn haeddu "tan uffern." Medd y Troohwr politicaidd o Gefn Mawr:—"Hyd yn hyn, Esgobaeth Llanelwy yn unig snid wi di ym- ddaroetwng i'r ystrywiau uchod, ond ceir arwyddion fie, yn fhian iawn, a syna Trochwyr politicaidd Cymru wrth arwyddion yr amserau] fod symudiad i'r un perwtl yn Esgobaethau Llandaf a Tbvddewl. Achosa "twyll y Protest Anghydffurfiol" yma losg- feydd dychrynllyd yn ou cylla surllyd. Egwyddor Gristionogol o gydraddoldeb crefyddol, yn wir. Lol botes! "Brwvdrodd y tadau yn ddewr- ion ac yn hir dioddef yn eu gwaith." Ie, John Penry a'r Ddwy Fil. Dyma lol botes eto. Am y llythyr o eiddo gweinidog gyda'r Trochwyr yn Nghaerfyrddin a vmddancrosodd yn ein newydd- iaduron lleol yr wythnos rfdi weddaf, byddai1 yn ddrwg genyf, fel gweithiwr cyffredin, ac heb addysg golegawl, i arddel y llythyr dan sylw. Llythyr heb ronyn o Gristionogaeth ydyw, ac wedi ysgrifenu mewn yebryd cas a "snerllyd." Pe byddai yr ysgrifenydd dan sylw i "Drefnu Ty ei Hun." megys yn Felinwen a Llanwrtyd, gwnae'thai les i'w gylla surllyd. "The Nonconformist Petition Fraud'' yn wir! "Snerllyd" yw eiddo ysgrifeniadau y "gr mawr" .uchod oddiar y mae yn Nghaerfyrddin yn erbyn Hen Eglwyø y Cymry n'r Offeiriaid". a "snf-r. llyd" fydd pan ca ar ddeall fod lluaws o'i "eglwys" ei hun wedi arwyddo y ddelseb annheilwng yma!! Mae cymmunwyr Sul y Pare yn yr Hen Fam Eg- lwys yn blino y gweinidog snerllyd Trochyddol vma yn ddirfawr—"many of whom commune ONCE A YEAR! Celwydd noeth yw yr haeriad vma o eiddo un sydd yn galw ei hun yn "weinidog vr Efengyl!" Yn bersonol, nid wyf yn rhyfeddu bIewyn am ba beth ddywed y Trochwyr, am mai ect boliticaidd ydynt, ac nid sect Gristionogol. Mae'r Trochwyr er ys blynyddau yn enwog yn hyn o beth. Pan ddaw y Mesur Ysbeilgar yma i weitnrediad, "then Churchmen and Nonconformists CAN oo-owfatff and unite:" Dim byth! No never! We as Churchmen don't want to co-operate with the sects. Yn ber- sonol, hoffem "boycottio" y Sectau maleisus ac eiddigedchiB fcuag atom fel Eglwyswyr. Gresvn meddwl fol ein hoffeiriaid mor llwfraidd yn ateb oelwyddau noethion y Sectau yn erbyn Hen Eglwvs v Cymry. Dylem fod yn fwy o "flagardiaid" yn erbyn y gethem Ysbeilgar yma. LJeygwr vdwyf. ac vn I gweithio naw y dydd. Yr ydych fel" offeiriaid yn ofni digio y gethern yma. Nid wyf fel gweithiwr tylawd yn malio blewyn am danvnt, "Tne day of Freedom is about to dawn on Wales-" Haleliwia! w I Bendigedig! Brodyr yn Felinwen a Llanwrtyd yn un a. cbytun Nefoedd ar y ddaiar! Esgob Ty Ddew: yn pregethu Y11 Nghapel y Tabernacl. a'r l(^*T mawr" sydd yn ysg. ifenu cvmmaint ar Drefnu dy dy dy Hun" vn Eglwvs Sa Pedr Haleliwia! Bendigedig! "The day of Freedom is abont to dawn on Wales'" Jackyddiaeth and Sectyddiaeth for ever! Down with Popery, but not in Ulster Phoenix murderers and we are friends! Amen.

I LOAMS. 10 £-00 A T-.)' 'KNCR.D pi'ortip''v p,n. vate on your written pnjmisc to nav Repiivnu-nts ,p. bv "w inut,4!nio,itc to t.;tiit your itlcomf-, For n periods- £ 5 repay R6 £5!J repay JE55 21() All zioo ttio £ 20 £22 £ 200 £ 220 SPECIAL TO FARMERS & PROCESSIOfMl MEN. o Chf" un!e«<ibui;ine^5 '•omolft'd. Imme- piati- atfrntion grjven to inquiries by Post, 'Phone or personally, andstrictest privacv assured GEO. FRY & Co., 11, Dynevor Place, Swansea 381, Docks. Uqder Now Management pro GAIR mmmmemmmmmmmmmm AT BAWB SYDD HEB DDARLLEN Y Gole Coch," KH T Rheswm fod yr Eglwysi yn Wag. •AH Ap Rhiiian, Penciawdal, Glam. Danfonwch am y llyfr ar unwaith, dylai pawb ei ddarllen. Mae y Uyfr hwn yn creu oynhyrfiadau drwy'r wlad. Mae ei&iau un neii ddau yn mhob Tref a Phentref wertihu.Telerau arferol i bawb fydd yn ei werthu. Mae yr argraffiad cyntaf o 7,000 bron a myn'd. Gellir ei gael am 6vrilt. a Cheinlog oddiwrth yr Awdwr- AP RHIDIAN, 1909) Penolawdd, Glam.

CYLCH CYFRIN Y PLANT (Gan "Tywi.") Y CERDDOR YN Y COED. Eheda'r blynyddau heibio megye breuddwyd nos; ciliant fel cysgod, ac ni ddeuant eto yn oL Kr hyny, daw blwvddyn newydd o hyd, a'i misoedd i welwi neu sirioli ei hymdaith. Dyma fis Mawrth wedi ym- weled a ni unwaith eto, ac er fod hen ddiareb eisioes yn llefaru yn groew, "Mawrth a ladd," mae iddo vntau ei genhadaeth. Er i Glasynys gwyno o dan lid gwyntoedd y gauaf, medrodd ganu ar riniog Mawrth, wedi gweled llygad yr haul:— "Ond er cwympo'r dail yn wyw, Y mae'r brigau eto'n fyw; Gwelir eto fywyd ail Yn blaguro yn y dail." Daw Mawrth ag ysbryd y gwanwyn i holl demlau natur. Anadla anadl einioes ar y wig, a deffry holl farwolion y maes. Crea fywyd newydd yn mhob man. Daw ar hen brofiadau ac atgofion melus i gof y ddynolryw. A wyddoch rywbeth am danynt, anwyl blant? I mi rhuthra un atgof iraidd i'm eof, a cewch chwithau y gyfrinach. Nid teg fuasai ei chadw ynghuvld. Dichon y bydd yn ysbrydiaeth i chwi, a thrwy hyny. daw a bendith newydd i finnau. Wel dyma fy ystori Ar y 13eg dydd o Fawrth flwyddvn yn ol, penderfynais fyned am bererindod i fynwent henafol St. Andreas, yn Ninas Powis, tua pe-dair milltir o Gaerdydd. Er mor ieuanc ydych, dichon eich bod eisiocs wedi sylweddoli mai mangre bruddaidd iawn ydyw mynwent i ymweled a hi ar bererindod,-mangre i gladdu. ac i dywallt dagrau.. ydyw yn mhob oes. Nid dilyn angladd yr oeddwn y dydd hwnw, ond yn hytrach dilyn fy awydd am weled bedd un o wir feib yr awen, neb amgen na Dewi Wyn o Essyllt, a anod ar yr 20fed dyJd o Fehefin, 1820. Onid efe yw awdwr y perlau can- lynol ? "0 Walia dJo 0 wlad Ian, Ei thiroedd a'i thai eirian." "A iaith fyw heddyw yw hon, Yn llaw Ner a llenorion." Gan fy mod wedi clywed liawer am dano gan ei gyfeillion, ac hefyd darllen llawer o'i weithiau, nid rhyfedd i mi ymweled a'r fynwent er cael gweled ei fedd. Hoffaf yr awen, ac o ganlyn.iad hoffaf ei meibion. Wedi teithio am ychydig amser cefais fy hun wrth borth yr eglwys, ac wedi cael mynediad i fewn i'r fynwent, hithau yn gorphwys yn dawel ac yn drist dan y coed, chwiliais am y bcdd. Er Ileled oedd maint yr orw gysegredig, methais a dcxi o hyd iddo. Wrth rodio rhwnar y bf-ddau. daeth im cof linellau o fvfyrdod Eben Fardd— "Ai vma v maf"n gorwedd. Mewn gwaeledd—v rhai gwych, A welwvd (rynt mewn mawredd 0 ryfedd! yma'r ych." Y boneddigion trefnus, Yn bvw yn foethus fu, Eii cHff oedd <rynt yn hawddgar, I Sydd yn y ddaear ddu." Gwelais hefyd feddau v rhai cyffredin, ie, a llawer un fu'n gorfod yn ystod e.i fywytl Dwyn ei geiniog dan gwynaw, Rhoi an.gen un rhwng y naw." Ar feddau y cyfryw ni welais ond llawer "Carcg arw a dwy lythyren Gerfiodd rhyw anghelfydd law," ac un o honynt,— "Wcdi hoiiti'nn ddwy gerllaw. Dyna hanes bedd y dyn t)awd o hyd, ac loan Emlyn sydd wedi anfarwoli y fath hanes er's llawer blwyddyn. Yn fuan iawn gwelais fam dyner vn planu blodeuyn ar fedd un o'i phlant. Ni wyddai fod Eifion Wyn wedi eanu yn dlos ar amgylchiad tebvg, ond tybiais ei brxJ hithau o'r un feddwl a r tolynegwr o Borthmadog. "Tan y gareg !as a'r blodau Cysga ber! dy fam; GwyboJ mai dy dad a minau Na dderbyni gam; Gwn nad oe* un beddrod bychan Heb ei angel gwyn; Cwsg, fy mhlentyn. vma'tli hunan Cwsg, Goronwy Wyn." Gofynais iddi os gwyddai am fedd Dewi Wyn o Essyllt, ond atebodd yn y nacaol. Esgusodaie, hi am pi hanwybodaeth, pan ddeallais nad oedd hi yn I erthyn i genedl y Cymry, Enw dieithr ydoedd Dewi \\>*n iddi hi. Pe bai Bvron, neu Milton yn huno yn y fynwent, tebyg iawn y gallasal fy nghyfeirio at eu beddau. Wedipdrych o m cwmpas, gwelais dorwr beddau yn gweithio yn galed. a ehyfarchais (,f gan ofyn yr un ewestiwn eto. Nid un tebvg i'r torwr beddau y sonia Sha.kespeare am dano yn "Hamlet' ydoedd, ac ni ofynais iddo am fedd fy nhad fel Hamlet druan, ond yn hytrach am fedd un o brif fpirdd fy ngwlad. We^li ei holi, gwelais fflam yn ei lvgaid. ac yn ei gwmni ac ef a Ilewyrch y fflam hono, cyrhaedd- ai!t y bedd. Ni wyrldai yntau fawr iawn am Dewi Wyn. ond cofiodd yn dda am y dydd y gosodwyd y gof-golofn ar y bedd. Hysbvsais ef ychydig o hanes v Prif-fardd. ac i'r golofn hardd gael ei gosod yno drwy ymdrechion cyfeillion y bardd yn Mhontypridd a'r cyflSniau.. Dychwelodd y torwr beddau at ei waith, yntau wedi diolch i mi am wybodaeth, a minnau iddo yntau am ei garedigrwydd. Ac eithrio y rhai a hunant fy iinig gwmni oedd Distawrwyid, ond yn fuan iawn vnghanol y tristwch. clywais gan felus yn eegyn o'r coed cvfagos. Can aderyn du ydoedd, ac mor ddi- olchgar yr oeddwn am fod can aderyn yn gwmni hyotled a diddaned hyd yn oed mewn mynwent. "You seem to understand me," sibrydais wrth y cerddor, yng ngeiriau Shakespeare, a minnau cvn hu iimser yn ei ddeall yntau. Dydd o wanwvn yd- oedd. yntau yn llawen. a minnau yn drist wedi wylo gyda'r iaith am Dewi Wvn o Essyllt. Ie. a Ilawen ydoedd. a'i eurbig yn ddisglaer-cliti. eithr iddo gael cydmar. ac oedd ei nyth naill ai yn y ddraenen wen. ai ynte yn y gelvnen cvfagos. Penderfynais ei hwilio. ond wrth nesn cmprodJ ei aden yn ebrwydd a ffwrdd yr aeth. Newidiodd y gan. darfyddodd y •:r>iniau melus. a dechreuodd drvdar yn bryderus. Bu'm innau yn drist. meddwn wrtho; a'r adeg hono mor lion oeddet ti, ond erbyn hyn 'rwyf fi yn lion a tithan yn drist. Taw aderyn bach. ni niweidiaf dy nyth. mae fy nghalon yn rhy dyner i wneyd hynv. ond gad i mi weled dy waith, meddwn wrtho. Yn fuan gwelais hi-yt:1relI gynhes. wedi ei gwneyd vn ivwrain ar fforch ddisigl. yng nghraidd y pren. Yr oedd mor g-ryno a rhwnan. a'r maesweilt ryeh yn ei clinslw yn berfFaith ddiddos. Yr oedd wedi ei chvfnddasu i ddicgelu y wyau llwvdwyrdd. a manau cochlwyd poleu. rhag oerni a curlaw y gwanwyn cynar. Tra yn edmygu yr oil, 0 mor drift vr oedd. I'I oran yn llawn prvder—nodau anghyfaddas i'r sderyn dn. Gadewni^ y fan. se mor fnlch ydoedd druan; Dichon ei fod wedi meddwl mai rhyw hegyn oeddwn yn ceisio darnio ei anrtref tlws. ond rid dyna oedd fy nesres. O, ie. gyda llaw. onid oes llawer ho.n-yn drwg heddyw ync Nsrhvmrti yn hnff o ddnrnio nvthau ador. Gobe'thio nad ydyw y "Cyleh" vn enog. Dichon fod poh un o honrch Nv-rli sylweddoli "y boen o ail godi ty." Os nad Ivma yenadwri i chwi.— "P"n ei i ehwilio hen fwthyn dy dad. Vi rriel yn adfail drwv erchvll law brad.— Bryd hynv. dealli. fy mhlentyn cu "Hryder aderyn 'no1 eolli ei dv." Gwelais arwyddion fod y dv-1d ar derfynu. ac er mynwent v 11T1"rch a'r htidoliaeth. rhaid i mi oedd • vf"irio fr nsrhjimrau tua fhref. Oddi gartref yr npr1wn. felly fel pob pererin BvdcV beirniadaeth y gystedleuaeth yn y rhifyn nesaL

CWMDUAD Cynhaliwyd ("ivrdd Cwaitef yr Ysgol Sul yug nghapel y Bedyddwyr yn y lie uehod nos Sul di- wcddaf, Mawrfh 8ied, 1914. Math o yyngherdd cys- segredig ydoedd, yn cynnwys dadleuon, adroddiad- au, a chanu. Cafwyd cyfarfod llwyddiunus a ben- dithiol iawn, ac amlwg oedd fod y rhai a gymerodd ran wedi lNC; 1 llafin io ac ymdrechu yn ddiwyd ar gjfer y cyfarfoci. Arweiniwyd yn ddeheuig iawn gun Mr. T. V. Owen, Post Office,, aroly.gwr yr Ysgol Sul, a chadeiriwyd gyda'r un -cymhwysder gan Mr. Joseph Davies, Penstar. Cymmerwyd rhan yn y cyfarfod gan y rhai canlynolMiss M. Davies, Misses A. Richards, Ashgrove; Mr. Davies, Nantyfen; R. Davies, Penparc; A. M. Davies, Nantclawdd; H. Davies, M. A. Evans, Court House; A. M. Howell, Cilrhiwc; Keturah Davies, Clyncoch; Gladys Owen] Edith Owen, Blodwen Owen ac Agnes Owen, Post Office; L. M. Williams, Nantyclawdd Jennie Davies, Penstar; M. Davies, Pcnrhiwlas; Cissie Davies, Emily Davies, Mary Anne Davies, Martha Davies, Conwil; M. Evans, Llwyncynwyl: S. Smith, Bryn gwyn; Winnie Robinson, Danygraig; Jane Davies, t ydawell; Sanh J. Davies, Bryn Saron; Parch. D. Richards, gweinidog, a Mri. D. T. Edwards, A. C. P. ysgolreistr, John navies, Nantyrhyddod; D. Jones, Ddolgwm: D. R. Howell, Ashgrove: Tom Howell, CilrhiwiuIl; W D. ac Emrys Evans, Court House.

LLANDYSSILIO Cynhahwjd cyfarfodyuu ewai-terol undeb ysgoion Sul Llanarth, Llanllwehaiarn, Llandyssilio a Thalgar- reg yn llandyssilio ar y 5ed o Fawrth. Dechreuwyd y gyniiadlcdd am 6 yn y prydnawn, yr hon oedd yn cael ei chynal yn y Ficerdy. Cymerwyd y gadair gan iicer y Plwyf, y Parch J. Morgans, gan fod Llywydd yr und"b yn absenol. Yr oedd y gwahanol blwyfi yn cad eu "ynrychioli fel y c aiilyii:-Llaiiartli, Parch. J. Davies. Mj" J. Jones, a Mr. Evan Davies, LlanllwcJuiarn. Parch. D., Evans, Mr. David Evans, Miss M. L Jones, a Miss H. J. Thomas. Llandys- silio; Paich. J. Morgans, Mr. B. Davies, Mr. J. Phillips, i Mr. J. Owens. Talgarreg, Mr. J. Evan." a Mis,; Vvans. Penderfynwyd fod y cyfarfodydd nesaf i'w cynal yn Ceinewydd ar yr lleg o Fehefin. 1914, am 3 u 6.30, a bod y rhai canlynol i ddarllen papurau ar "Ddyledswydd yr Egiwys at yr ieuenctid." Misa Jordan Jones, Fronwen; Miss Evans, Bannau Duon; Cipt. Davies, Fronwig, a'r Parch. J. Mor- gans, LUndyssvlio. Wodi terfynu y gynhadledd gwahoddtdd y iFicer bob un oedd yn bresenol i de. Cynthauwjd cyfarfod -yhoeddus yr hwvr yn y Parish Room air 6. Llywydd, Parch. J. Morgans. Testun y cyfarfd oedd. "Swydd a gwaitb Esgob." Dar- llen wvd lau bapur, un gan Mr. Thos. Jones, Cei- newydd, a'r llall gan Miss Jones, Berthlwyd. Siarad- wyd yn nhellach gan y Parehn. E. Lloyd, D. Evans a J. Moigans. Ar 01 y diolchiadau arferol terfynwyd y cyfarfjd trwy ganu emyn a datganiad o'r Fenditb.

LLAHPUMPSAIHT Casglwyd yn ddiweddar yn y lie uchod y swm o -26 7s. tuag at y "Gronfa o Filiwn o Sylltau" ("The Million Shilling Fund'") er amdd'ffvniad yr Eglwys, sef JM 7s. o Eglwys y Plwyf a £ 2 o Gapel Celynin. Rhoddion y llawer yw yr uchod fel y canfyddir oddi- wrth y tfaith fod 119 o danysgrifwyr, o ba rai yr oedd 3 Ymneillduwr, y rhai a cyfranasant beb ofyn iddynt

eiLRHEDYN MARWOIiAETH.—Drwg genyf gofnodi marwolaeth Mrs. Alice Jane Jones (18), 34 ,Park-street, Aber- cynon, anwyl ferch Mrs. Mary Bowen, Cwmavon, Cilrhedyn, yr hon bu farw boreu Sul, Mawrth 8fed. Dydd lau. y 12fed, daeth torf luosog iawn yn nghyd i dalu y gymwynas olaf drwy hebrwng ei gweddillion i gladdfa gyhoeddus St. Cynon. Dar- llenwyd a gweddiwyd yn y ty cyn cychwyn gan y Parch. B. Howells, M.A., gweinidog yr ymadawedig; gweddiwyd ar lan y bedd gan y Parchn. Jones, y rheithor, a Jones, Seion. Cvdymdeimlir yn fawr a'i phriod a'r holl berthynasau.

MANORDILO Dydd Mawrth diweddaf, yn unol ag awgrymiadau y Bwrdd Addysg yn Llundain, cynhaliwyd eistfvJdfcxl gan blant Ysgol y Cynghor i ddathlu Gwyl Dewi Heblaw y plant daeth nifer luosog o riehi ynghyd. pa rai a gymerasant ddyddordeb mawr yn y gweith- rediadau. Bu. cystadlu brwd anarferol cydrhwng y plant, ac yr oodd y eel eisteddfodol a chenedlaethol Gymreig WQdi codi yn uchel iawn. Bu cystadlu mewn unawdau. aJr oil ohonynt yn hen alawon Cym. reig. Daeth dau gor ymlaen, heb fod dan 30 mewn niter. i gystadlu ar "Ar hyd y nos,"—un dan ar- weiniad Mr. Sjrlney Davies, Red Lion, a'r llall dan arweiniad Miss May Lloyd. Cefnbryn. Yr olaf gip- iodd y wobr. Heblaw cystadleuaeth mewn unawdau, ,1 y nodais. yr oedd hefyd gystadlu ar adroddiadau, u.awysgrif, drawing, darllen Cymraeg ar y pryd, am y ffraetheb (wit)oreu, am ateb gofynkdau ar Gymru a'i gwroniaid, am wobr-gydau, etc. Gwasanaethodd Mr. Davies, Cwmifor, fel cadeirvdd; y Parch. Thompson Jenkyns, ficer, fel beirniad yr adroddiad- au. a bu yr olaf yn hael iawn yn estyn gwobrau ychwanegol i'r plant. Diolchwn yn fawr iawn i Mr. T. Morgan, Towy View, am feirniadu y canu. Tua chanol y gweithrediadau rhoddodd Mr. J. Williams, ysgolfeistr, anerchiad i'r plant ar ddyledswydd a braint pob Cymro i barchu ei iaith a'i genedl- aetholdpb. Gwasanaethodd Mr. J. 0. Beynon (athraw) fel cyfeilydd Miss Jones (athrawes) fel trysoryddes, Miss Rees (athrawes) fcl ysgrifenyddes, a Mrs. Williams (athrawes) fel beirniadyddes y gwobr-gydau. Yr un wythnos cawd perfformiad ardderchog gan gwmni o Hermon o "Rhvs Lewis." Tybed p'le yn Lloegr y cawsid gwerin wledig, gwiethwyr, crefftwyr. a ffcrmwyr yn d'lvn eu galedigaeth o forp hyd hwyr, fuasai yn cymervd dyddordeb mewn antur- iaeth o'r fath, hpb son am ddangos, y medr a'r dalent i'w chario allan gyda llwyddiant ardderchog y cwmni hwn.—("Ap Gruffydd").

employer willing to aoeept the full responsibility for the stamping of the card for a week for which he would perhaps obtain the profits of the fir-st day's la,bour only, while numberless employers immediately notified their employees that wages paid and allow- ances made pi-eviously in times of sickness would now be discontinued. The Friendly Societies had been promised that heavy liabilities in respect of their members would be taken over by the State, and had been induced to come in as approved societies, since without them and their skilled officials the Act would have been impossible of administration, but ere long they found the millions they had anticipated were merely tenths of millions, while their funds were grievously de- pleted to bolster up the initial stage of the Act. They were promised an improved medical service, and in no single respect was it forthcoming, gener- ally, in fact, it was appreciably worse, since i.ie number of medical practitioners Wall reduced by those who refused to come on the panel, and of those who were left the time hitherto devoted to diagnosis and treatment was frittered away in the filling up of abstruse forms and returns. The palatial hostels so glowingly foretold, resolved themselves into the treatment possible in evisti lg sanatoria, and much more largely into what 1 known as domiciliary treatment, which may neti anything from the visit of the panel doctor to living in a wooden hut with the accompaniment of cod liver oil, and even these can hardly have been sup- plied in more than a few of the cases. Between 200,000 and 300,000 persons in the country needed the treatment vide Mr. George, and as un instance in the administrative county of Norfolk, the number treated in the first year was in sanatoria 49, and to domiciliary treatment 64, which is a fairly conclusive sign that either the estimate was excessive or the provision, such as it is, totally inadequate. In the very early days it became evident that the financial responsibilities had been grossly under- estimated. Within six months supplementary esti- mates had to be provided for the increase in cost of medioal provision, while locally the societies found that as a consequence of the duplicate insurance pro- duced as a direct result of the Act, malingering be- came so rife, that well inside a year of the com- mencement of the financial benefits, a Special Com- mission has been appointed to enquire into the alleged excess in sickness claims. Beyond all these, the repeated assurance that there should be no interference with the voluntary side of the societies is being insidiously violated, the Welsh Commissioners issuing regulations forbidding the holding of the meetings in the public-houses which had afforded the societies shelter when all looked askance at them, while now it is proposed to extend this convention to England, and the Com- mittee of the (Friendly Societies Conference has felt it necessary to formulate a remonstrance in which they point out the gross breach of faith involved, with the added warning that such interference will probably mean the severance of the societies from anT connexion with the administration of the Act. So much for a year's working of this latest effort in social reform. Failure to meet anticipation is written larrre all over it. Its contribution scheme violates in the mcst flagrant manner the primary principle of Fngli-b taxation that payment for general, civic or national sdvantn^re Rbill be in proportion to the income of the recipient. The worst paid worker in the country is compelled to pnv 2 per ent. ef his wage for the same advantage for which the highly onid worker only contributes i ner c-ent.. and under this rrovi«ioi an income which Knrelv reaches the existence limit ;s still fiirthe^ denleled. rpf''11loo for in its inception. nnjnsf in its incidence. fnnncinVy nr-ound. conomicallv indefensible, and administratively chimsv and extravacanf. there is only on thing to do with it now: make it voluntary —and then watch it crumble.