Y Tyst Cymreig

S I ON ISAAC. (Parhad o'r rhifyn diweddaf.) Digwyddiad digrif arall, a gofnodir gan ddynion am dano, yw ei fod ef unwaith ar ei spri yn dre' Pontypool; ac yr oedd yn pres- wylio yn y dref y pryd hwnw feddyg hynod, yr hwn ag oedd yn cael ei gydnabod gan y cyff- redin fel dyn cyfarwydd (conjtrcr), ac ystyrid fod dylanwad rhyfeddol gan y dyn crybwylledig ar y cythreuliaid, a mawr o ryw fath o weith- redoedd nerthol y digwyddodd iddo eu eyflawni, a hyny trwy gymhorth y gwr drwg. Ond digwyddodd i Shon gyfarfod ag ef ryw dro yn un o dafarnau y dre pan yr oedd tua haner meddw, a rhoddodd gystal trinfa i'r doc- tor ag a gafedd erioed yn ei fywyd. Ond wedi i Shon orphen ei spri y tro hwn, a dyfod adref a dechreu sobri, yr oedd yn methu cael llonydd y dydd na'r nos. Yr oedd yn gweled rhyw fan gythreuliaid at faintioli ceil- iogod rhedyn yn dringo pyst y gwely, y dod- refn, a'r muriau o'i amgylch, ac oil fel ag un tafod-leferydd yn dywedyd, "Does dim snuff gan Shooiac yntau yn eu hatteb ac yn dy- wedyd, Eich celwydd chwi yw hyny, y own drwg, mae fy mocs i yn llawn, welwchcliwief.' gan agor ei flwch a'i ddangos iddynt. Biiwyrl yn gorfod ei wylied y pryd hyny am tua phy- thefnos, a'r farn gyffredin ydoedd mai y con- jurer oedd yn aflonyddu arno; ond y gwir am dani ydyw, mai ymddyrysu ychydig a wnaeth yr hen gyfaill o dan ddylanwad y ddiod feddw- ol, oblegid daeth yn well yn y man, a chafodd lonydd mwyach gan yr hen bryfetach hyny tra, y bu yr haner hyn i'r bedd. Un tro digrif arall o'i eiddo a goffoir gc,"i ddynion yn ami, yr hwn a gymorodd 10 mewn. cyfarfod gweddi ar nos Sabboth. Nid oedd un addoldy wedi ei godi ar Gofn y Crib y dyddiau hyny, ac felly yr oedd yr ychydig grefyddwyr ag oedd yn yr ardal yn aelodau naill ai yn Penmain, neu ynte yn Ebenezer, ac yr oedd yn arfer myned pob un i'r man lie yr oedd yn aelod ynddo ar foreu y Sabboth; ac yn hwyr y dydd, yr oeddynt yn cynal cyfarfod gweddi, yn ei gylchdro, ar hyd gwahanol fferm- dai y gymydogaeth. Ond ar un amgylchiad, digwyddodd i Shon gwympo at y ddiod ar brydnawn Sabboth; ac yn yr hwyr, er yn de- chreu meddwi, eto cofiodd am y cyfarfod gweddi oedd i gael ei gynal y nos hono mewn ffermdy cyfagos. Aeth Sion tuag yno; ac wedi i'r brodyr ddechreu gweddio, aeth i'r hwyl fawr, i ddechreu molianul- a gwaeddi diolch iddo,' &c. Ac ar y terfyn, dyma fe yn rhoddi penill allan iddynt i'w ganu, ac yn dywedyd gyda llaw, Cenwch bob un, a chan dithau, Dick Booth, er i ti fy minchio,' oedd ei ddywediad wrth un ag oedd wedi gwasgu ychydig arno, er ceisio ei 1 1:1 13 ddistewi yn adeg yr oedfa. Un tro digrif arall o'i eiddo a gofnodaf cyn terfynu. Yr oedd y pryd hyny ar dir gwrthgil- iad, ac wedi myned i gyfarfod gweddi, yr hwn a gynhelid ar nos Sabboth, yn nhy un o'r enw Richard Jones. Yr oedd hwnw yn cldyn cyf- rifol iawn yn yr ardal, ac yn un o'r blaenoriaid yn eglwys Penmain. Aethpwyd trwy waith yr oedfa fel arfer, ac yr oedd y naill a'r llall o'r brodyr pan ar eu gliniau yn cyfeirio rhywbeth at y gwrthgiliwr a'i sefyllfa; ond i ddibenn yr oedfa, dyma Richard Jones ar ei liniau, ac yn ol ei ddoniau helaeth, gafaelodd yn y gwrthgiliwr, a dilynodd ef trwy wahanol gysylltiadau, a darluniodd ef yn ei ymddygiad gwarthus a'i gyflwr truenus, a hyny mewn modd nerthol a dylanwadol. Ond pan ddaeth terfyn yr oedfa, ymaflodd Shon yn ei het mewn modd chwim- wth, gan ddywedyd trwy ei drwyn fel arfer, 'Nos dda i chwi bob un, a diolch am y pren sydd a'i ddail yn iachau yr holl genedloedd.' Tranoeth, cyfarfyddodd un o'r brodyr ef ar yr heol, a gofynodd iddo, Pa beth oedd arnoch neithiwr, Shon Isaac ?' Pa beth oedd arnaf, yn wir,' oedd yr attebiad, a chwithau bob un yn fy ysgrafellu, ac yn anelu eich saothau min- iog ataf trwy y cyfarfod; ac yn ddiweddaf oil, dyna Dick Teifi a'i safn fawr ar led yn brathu fy archollion yn ddyfnach na'r cwbl.' Galwodd Richard Jones yn Dick Teifi, y mae yn debyg, am mai brodor o sir Aberteifi ydoedd yn wreiddiol. Bellach, gadawn lonydd i'r hen Iwchyn a'i hynodion, gyda dywedyd am dano, iddo barhau yn ol ei allu i rodio yr un llwybrau hyd y di- wedd. Bu yn hanerog gyda chrefydd yn moreu ei oes ond dibenodd ei yrfa yn y byd yma, a bu farw ar dir gwrthgiliad. Ond er ei farw a'i gladdu, y mae yn debyg y bydd rhai o'i ys- tranciau a'i chwedlau yn destynau siarad yn yr ardal hon gan y cenedlaethau a ddaw. Gwent. E. AP lOAN. -4W

ADVICE TO MOTIIFRS.-Are you broken of your rest by a sick child, suffering with the pain of cutting teeth, go at once to a chemist and get a bottle of Mrs Wuis- low's Soothing Syrup. It will relieve the poor suri srer immediately; it is perfectly harmlecls. it pr@ch.ices natural quiet sleep, by relieving the child from ^tam, and the little cherub awakes as bright as a DirUon, It has been long in use in America, and is highly re- commended by medical men. It is very pleasant to take; it soothes the child; it softens the gums, allays all pain, relieves wind, regulates the bowels and is the best known remedy for dysentery and dmrhaja, whether arising from teething or other causes. Be sure and ask for Mrs Winslow's Soothing Syrup. No mother should be without it. Sold by all medicine dealers, at Is l:d per bottle. London Depot, 205, High Holborn.— (ADVT.)

Ymneillduwyr i'w gyflawni yn mherthynas i'r Eg- Iwys p Ni fynech chwi ddim, gobeithio, ddal ein tafod a'n hysgrifell, fel na allwn hysbysu ein medd- ^iau a'n dymuniadau i'n gilydd a'n cymydogion. •Nia oes dim gweithrediad heblaw hyn wedi bod genym yn Nghymru. Os rhoi pleidlais dros ym- geisydd eisteddfa yn y Senedd a elwch yn weith- rediad, y mae pob gweithrediad o'r fath o'r eiddom wedi bod yn hytrach o blaid yr Eglwys; oblegid y mae pob un a ofynodd hyny wedi bod, hyd yn hyn, 0 r blaid hono. Nid ydym yn gwadu, ond honwn yn hyf y bydd ein gweithrediad yn hyn yn wahanol pan y cawn gyfleusdra, a'r cyfleusdra a ddaw ar fyr- der, a byddwn ddiolchgar i bob duwiol, a phob an- nuwiol hefyd, a gydweithreda a ni. Nid wyf am hyny yn dadleu a chwi mewn amddiffyniad neu esgusodiad, ond yn unig i ddangos fel y darfu i chwi ratflaeiiu l weithred gollfarnedig ag achwynion anhymig, yr yn a rydd le i farnu mai goiriau rhai ercill a arfer- mewn anystyriaeth o'r gwirionedd, mewn rtanau ereill o'r Traethawd. Dymunaf hysbysu i chwi, barchedig Syr, nad yf anwybodus o'ch symledd crefyddol, a'ch awydd 1 Wneud daioni fel Cristion, ac fel gweinidog yr OfOngyl, a deisyfaf am hyny na bo i ddim a ddywed- 8J.s, neu a ddywedwyf, gael ei gymeryd nag yn ang- naredig nac yn anmharchus,;tuag atoch yn bersonol; nerth, a dianwadalwch, a dyfnder yr argyhoeddiad ar fy meddwl fy mod yn amddiifyn y gwirionedd, yn unig a foair i mi lefaru gydag eofndra a hyder, a iT y tybiaf bod genyf y gwir, yn y peth y mae y l'hai hoffaf genyf wedi methu ei ganfod, cydnabydd- af y rhodd gyda gostyngedig ddiolchgarwch, a gaua allan ymffrost. Disgwyliaf i'm llythyr nesaf fy nwyn hyd ddi- Wedd eich Sylwadau Rhagflaenol.' CRISTION.. [Yn y llythyrau nesaf, daw CRISTION at enaid y pwne, a'r hwn yr ymdrina yn y modd mwyaf galluog. Ceir llawer iawn o'i sylwadau yn hynod Wrpasol i gyfarfod a honiadau ffrostgar pleid- wyr yr Eglwys Sefydledig yn Nghymru y dyddiau hyn.-GOL. ]