Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
Hide Articles List
7 articles on this Page
LLYTHYIi Y METJDWY.
News
Cite
Share
LLYTHYIi Y METJDWY. (O'N MEUDWYDY RHWNG BRYNIAU GARTH MADRYN.) Bodd neu anfodd, cael neu golli, doeth neu annoeth, amserol neu allan o amser, neck or nothing, mae Mr. Watkin Williams, yr aelod droB fwrdeisdrefi Sir Dinbych, yn penderfynu yn ystod y mis presenol i ddwyn achos yr eglwys sefydledig yn Nghymru ger bron y Senedd. Nid yw yn ein bwriad ar hyn o fryn i Wneud un sylw ar y gwahaniaeth golygiadau a ymddengys yn ffynu mewn perthynas i gym- "Wysder neu anghymwysder Mr. Williams i gymeryd y pwnc pwysig hwn mewn llaw, yn gystal ag amseroldeb neu anamseroldeb ei gyn- ygiad. Mae yn meddu ar un cymhwysder beth bynag, a hyny yw ei fod yn fab i offeir- lad yr eglwys sefydledig yn Nghymru. Can gWell genym iddo ef, neu Mr. Osborne Morgan, yr hwn yr un wedd sydd fab i offeiriad, ym- aflyd yn y gorchwyl o gyhoeddi i byd wir sefyllfa yr eglwys wladol yn y Dywysogaeth, na phe buasai rhyw aelod anghydffurfiol yn ymgymeryd a'r fath dasg. Yn ddiau mae hawl gan aelod o unryw eglwys neu dy gynyg gwella yr hyn fyddo allan o le yn y naill neu'r llall. Byddai anghydffurfiaeth anghydffurfiwr yn bur debyg o weithio yn ei erbyn wrth drin matter o'r fath hwnfel blaenor o leiaf, a pherai i ragfarnau eglwyswyr wrychu yn ei erbyn. Mae llawer mwy o debygolrwydd rhwng yr eglwys Gymreig a'r un Wyddelig nac a fyn pleidwyr sefydliadau eglwysig addef. Mae yn wir taw rhan, mewn ystyr ddaiaryddol, o Brydain Fawr ydyw Cymru, a'u bod wedi cael eu gwneud yn un o ran deddfweinyddiad trwy ddeddfau seneddol: ond mown ystyrau pwys- ig eraill mae dirfawr wahaniaeth rhyngddynt. Alae Cymru yn Brotestanaidd i gyd oddigerth rhyw ychydig gyrinnlleidfaoedd o Wyidelod y rhai ydynt Babyddion. Dyna wahaniaeth I-aawr rhwng Cymru a'r Iwerddon: gyda golwg ar y pwnc o dderbyn tal y llywodraeth am Od Y so, u Cristionogaeth, nid oes dim gwahan- iaeth rhwng y Dywysogaeth a'r Ynys Werdd. Gfwirfoddolwyr yw y Pabyddion yn yr Iw- erddon, a gwirfoddolwyr yw yr Ymneillduwyr [brotestanaidd) yn Nghymru. Cynnaliai y aoyddion eu gweinidogion eu hunain yn yr I werddon, ac ymddangosai yr un mor afres- yoiol iddynt hwy i weled offeiriaid Protestan- aidd yr eglwys sefydledig yn cael eu talu yn ael am weinidogaethu yn ami i neb ond i'r lochYdd a thylwyth eu tai, ac yr ymddengys 1 Ymneillduwyr Protestanaidd Cymru i weled yr offeiriaid Cymreig yn cael eu gwobrwyo yn dda am ddarllen y gwasanaeth a phwt o breg- eth bryn mewn eglwysi yr un mor wag ar y 0 Z3 afebathau. Mac neillduolion eraill yn perth- yn i r eglwys sefydledig yn ISTghymru. Eglwys y lrfeistri yn benaf yw hi, a Saesonaeg ydyw a odiaeth arferol y gwyr hyny. Nid eglwys y oil ydyw hi yn bresenol, nac mewn gwir- lOUedd am dros gant o flyneddau. Llawfor- wyn Toryaeth a gormes ydyw yr eglwys Gym- reig wedi bod hyd yn bresenol, a gweision tirfeistri ydyw ei hoffeiriaid hi wedi bod, gydag ychydig i'w ryfeddu o eithriadau, bob amser. Gall cyfreithwyr fymtumiaw ei bod hi yn rhan o eglwys sefydledig Lloegr, ond mewn ffaith a gwirionedd gellid eu hysgaru yforu heb effeithio un mymryn ar un Loegr. Ac yn benaf oil yn ol dull Mr. Gladstone o resymu yn ei araeth dros ddadgysylltu a diwaddoli yr yr eglwys Wyddelig—eglwys y lleiafrif o ddigon ydyw yr un Gymreig. Nid yw, yr ydym yn ofni, Mr. Gladstone, wedi myned ddim yn mhellach yn mlaen yn ei wybodaeth o fatterion eglwysig nac athrawiaeth y mwyaf- rif a'r lleiafrif ac os glyna yn nghymaint a hyny o gred bydd yn ddigon i'w alluogi i bleidio yn ddigon cyson ac ef ei hun ac a'i ddaliadan dros ddiwaddoliad a dadgysylltiad yr eglwys Gymreig. Nis gall neb cydnabydd- us a sefyllfa grcfyddol y Dywysogaeth daeru fod angen am yr eglwys sefydledig yn Nghym- ru, oblegid mae'r wlad wedi myned eisoes trwy sel y gwahanol sectau, yn faes bron rhy gul iddynt i gario eu gweithrcdoedd yn mlaen heb fod yn euog, yn awr ac yn y man, o lad- ratta defaid eu gilydd, neu boachan ar breserves eu cymmydogion. Mae'r holl wlad wedi ei chuddio gan rwyd-waith o synagogau Ym- neillduol, ac nid yw y llan mewn cannoedd o blwyfi gwledig ond cortau i gynwys ychydig ddefaid diarddel. Gobeithio y gwna eich e Cymdeithas Ddiwygiadol Gymreig' chwi yn Liverpool yna ofalu am anfon copi o lythyrau AMSEROL ac anmhrisiadwy werthfawr y Dr. Wm. Rces at Mr. Gladstone mewn perthynas i'r eglwys yn Nghymru, at bob aelod o Dy y Cyffredin ddiwrnod neu ddau cyn y noson y bydd Mr. Watldn Williams yn dwyn yn mlaen ei gynnygiad. Os na lwydda yr epistolau hyny i oleuo dcall yr aelodau anrhydeddus, bydd yn llawn pryd i ollwng y sonedd pre- senol, a dewis pobl llai pendew i gynrychioli y rhan fwy goleuedig o ddeiliaid ei Mawrhydi. 0 am ragor o oleu yn cin senedd-dai!
GALANASTRA DYCHRYNLLYD YN…
News
Cite
Share
GALANASTRA DYCHRYNLLYD YN AMERICA. DEUGAIN 0 BERSONAU WEDI EU LLADD, A CHANT A HANNER WEDI EU CLWYFO! TELEGRAM REUTER. "WASHINGTON, Ebrill 2lain, Boreu heddyw, cwympodd llawr Llys yr Appeliadau y Capital yn Richmond drwodd i'r Hall of Delegates islaw. Hysbysir fod deugain o bersonau, yn cynwys nifer o aelodau llywodr- aeth Virginia, wedi eu lladd, a chant a hanner eraill wedi eu hanafu."
TELEGRAM Y "PALL MALL."
News
Cite
Share
TELEGRAM Y "PALL MALL." NEW YORlC, Ebrill 2lain, Y mae digwyddiad dychrynllyd wedi cym- meryd lie yn Richmond, Virginia, boreu hedd- yw. Yr oedd achos Ileol o gryn ddyddordeb yn cael ymdrin ag ef yn Llys yr Appeliadau; gan hyny. yr oedd y llys yn or! awn o wranda- wyr, ac y. oedd y rhan fwyaf, beth bynag, o'r rhai oedd yn bresenol yn ddirprwywyr. Pro- fodd y cynnulliad yn rhy fawr i'r adeilad ei gynnal. Bron heb roddi un rhybudd, ciliodd y llawr ymaith o dan draed y bobl, ac a'u gollyngodd i lawr yn bendramwnwgl. Ni ddiangodd dim mwy nag ugain heb gael niwed, tra yr anafwyd tua dau gant yn dra difrifol. Yn mysg y rhai a ddiangodd heb eu hanafu yr oedd y Governor Walker, barnwr y Ilys, ac amryw o aelodau o'r Llywodraeth Daleithiol. Cafodd yr ex-Governor Wells ei anafu yn drwm. Yr oedd y cyffro yn Richmond yn fawr dros ben. Yr oedd cannoedd o bobl wedi ymgynnull yn Capital Square, yn edrych, tra yr oedd y meirw, a'r rhai oedd yn marw, yn cael eu dwyn allan o'r llysdy."
DYMA HEFYD DELEGRAM Y "TIMES,"…
News
Cite
Share
DYMA HEFYD DELEGRAM Y "TIMES," AR YR ACHOS. "PHILADELPHIA, Ebrill llain. Yn Richmond, Virginia, heddyw, yr oedd y Llys Appel yn profi achos ymgystadleuaeth y maerod yn Richmond, pan, gan orlawnder yr ystafell o wrandawyr, yr ymollyngodd y llawr oddi danynt, gan eu hyrddio ar draws eu gil- ydd i'r ystafell islaw. Y mae pyrutheg o gyrif eisoes wedi eu cario allan o'r adfeilion. Lladd- wyd neu anafwyd tua 200 o bersonau. Yr oedd y Governor Walker yn y Ilys ar y pryd, ond diangodd ef heb niwed. Y mae ugain o aelodau y llywodraeth naill ai wedi eu lladd neu cu clwyfo." .A-
TAN MAWR YN NGWRECSAM.
News
Cite
Share
TAN MAWR YN NGWRECSAM. FFRWYDRAD Y GWAITH NWY. Canol nos Iau yr wythnos ddiweddaf, yr oedd tref Wrexham yn llawn eyffro, gan bancs am dan oedd wedi tori allan yn y gwaith nwy, Willow-road, Wrexham Fechan. Rhedodd nifer o foneddigion oedd yn swpcra yn y Wynnstay Arms Hotel i'r lie, a chawsant fod swyddfeydd y cwmpeini yn fftamio. Fel y canlyn y dechreuodd y tan Canfu un o wyl- wyr y nos yn y gwaith fod un rhan o'r peiriant, a elwir ganddynt y "governor" yn gweithio yn araf, a chredai ei fod yn gofyn cael dwfr, ac aeth ato gyda chanwyll oleu yn ei law. Yr oedd y nwy ar y pryd yn diangc allan o ran o'r governor; ac wedi i'r ganwyll ddod i gyffyrdd- iad ftg ef, parodd.i'r awyr nwyol oedd wedi llanw yr ystafell gynneu yn fliam dan. Llosg- wyd y gwr oedd yn dwyn y ganwyll yn fawr oddeutu ei wddf a'i freichiau. Ymledodd y fflamau yn annisgrifiadwy o gyflym, fel cyn 0 9 pen ychydig o funydau yr oedd yr holl adeil- adau i gyd yn un oddaith fflamllyd. Cafocld y tan ei rwysg am hanner awr cyn y daeth y tan-beiriant i'r lie; ond wedi dyfod y gallu hwnw gwnaethant eu rhan yn clra chanmol- adwy, onide buasai y rhan fwyaf o'r dref wedi ei chwythu i fyny a'i llosgi yn adfail. Di- 0 1 ffoddwyd y tan yn mhen tua dwy awr. Llosg- wyd swyddfa ysgrifenydd y gwaith, ac amryw o lyfrau cyfrifon. Parodd y digwyddiad gyffro anghyfFredin yn mhob man drwy y dref.
Advertising
Advertising
Cite
Share
HOLLOWAY'S OINTMENT AND PILLS.-A cure for Ab- scesses, Piles, Fistule, and sores of every description.— The very satisfactory results arising from the use of this invaluable Ointment, when the patients have bepn suffering from any of the above disorders, have induced the Medical Profession to introduce it into the hospitals and their private practice, and in many instances where the sufferer was considered incurable, Holloway's Ointment in conjunction with his Pills, healed the most desperate cases. They are also unequalled for the cure of scrofula, scurvy, and all diseases of the skin, and the cures they effect are not temporary or imperfect, for by their piiritying powers they bring about a mar- vellous and most beneficial change in the whole system, and enable it, with renovated powers, to resist the ap- proach of all future attacks of the same disease.
LLEOEDD I GODI CAPELI, A SYR…
News
Cite
Share
a mynu yr adran orfoclol yn y mesur i roddi tir at gapeli yn gystal ag at ysgoldai. Gan fod genym gawri yn y sencdd yn barod i'n harwain, y peth lleiaf a allwn wneyd ydyw ymladd yn ddewr a phenderfynol o dan eu banerau.