Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
.NEWYDDION CYMREIG.
News
Cite
Share
NEWYDDION CYMREIG. Webxiiam.—Diwrnod pur fywiog oedd dydd Iau, Ebrill 28ain. yn ein trcf, sef diwrnod dyfodiad Aer Erddig, palasdy gerllaw i'w oed. Ymgynullodd oddeutu 12 cant o blant ac athrawon yr ysgolion Sabbothol perthynol i wahanol enwadau y dref, a ffurfiasant yn un orymdaith fawr gyda baneri yn eu dwylaw, Brass Band y Volunteers o'u blaen, ac aethant tualr plas--Ile wedi eu presantio a phlat arian mawr, wedi ei gerflo &c., yn hardd, ac wedi costio oddeutu lOOp., ac areithio a chanu, dychwelasant i'r dref i'r gwahanol gapeli i fwynhau cwpanaid 0 de. Dylaswn ddweyd fod y plat wedi ei bwrcasu gyda rhoddion gwahanol dradesmen y dref. Wedi dar- fod y te a chwareu yn ddiniwed aeth pawb ei ffordd eu hun yn llawen. Dydd Sul a'r Llun canlynol y laf a'r 2fed o Fai, cynhaliodd yr Annibynwyr Cym- reig eu cyfarfod blynyddol, pryd y prgetliodd y Parchedigion Evans, Carnarvon Thomas, Bangor Rowlands, Rhyl; Jenkins, Drefnewydd. Fe hau- wyd llawer o had, a gobeithir y gwelir cynhauaf ffrwythlawn, ac y caiff yr Eglwys les a Duw ogon- iant.-Alaw Alun. Mostyn.—Ysgol newydd anenwadol.—Cynhaliwyd seremoni ddyddorol iawn yn Mostyn, ddydd Mawrth diweddaf, mewn perthynas ag addysg. Yr oedd yn mwriad Ymneillduwyr yr ardal er's blynyddoedd lawer i godi ysgoldycyfleus i'r ysgol a gychwynasid dros ddeugain mlynedd yn ol ynglyn ag addoldy yr Annibynwyr. Penodwyd man cyfleus i godi yr adeilad arno, a bu y diweddar Barch. Hugh Pugh, Mr Enoch Lewis, Mr P. Mostyn Williams, ac ereill yn trefnu cynlluniau er dwyn yr amcan i weithred- iad. Yn awr, y mae Lady Augusta Mostyn, gwoddw yr Anrhyd. T. E. M. LI. Mostyn yr hwn oedd fab i Arglwydd Mostyn, wedi cymeryd y gorchwyl mewn llaw ei hunan o godi yr ysgoldy a thalu am dano. Dydd Mawrth diweddaf, daeth Lady Mostyn yno i dori y dywarchen gyntaf. Yr oedd Lord Mostyn, y Misses Mostyn, a'r Anrhyd. Roger Mostyn hefyd yno, ynghyda Mr Charton, Captain Charlton, Mri Enoch Lewis, E. P. Davies, J. Davies, Wern, P. M. Williams, Captain Davies, a lluaws ereill. Yr oedd plant ysgol Mostyn, a phlant Ffynongroyw yn y cynulliad yr hwn a rifai oddeutu chwe chant o bobl. Eglurodd Mr Charlton y telerau ar ba rai y sefydlid yr ysgol. Ymddiriedid y management i ddwylaw Trustees yn cynrychioli y gwahanol enwadau, ac yr oedd yr addysg i fod yn hollol anenwadol. Wedi i Lady Mostyn gyflawni ei gwaith, cynhygiwyd diolchgarwch iddi gan Mr Enoch Lewis, a chydna- byddwyd hyny gan Lord Mostyn. Derbyniwyd y naill a'r llall gan y dorf frwdfrydig gyda banllefau o gymeradwyaeth.—Gohebydd. Cynhadledd Y GLOWYR YN W RexHAM.-Ailagor- wyd y gynhadledd uchod yn y Town Hall, Wrexham, ddydd Mercher, yr 20fed. Llywydd, Mr. Halliday. Dywedodd Mr. Rome, wrth siarad dros Ogledd Cymru, nad oeddynt yn barod i ddechreu yno eto, ond mor fuan ag y deuent yn unol ar y pwngc, saf- ant am dano. Ymddengys nad yw y torwyr glo yn gweithio mwy nag 8 awr, ond y mae y gweddill oil yn gweithio o 9 i.12 awr. Yr oedd yn angenrheid- iol i gael eu cydweithrediad cyn y gallent sefyll am y cyfnewidiad. Nid oedd Gogleddbarth Stafford- shire a Deheudir Cymru yn barod eto i ddechreu. Ar gynhygiad Mr. Booth, Oldham, a ehefnogiad Mr. Silcock, Wigan, penderfynwyd i ofyn i'r holl barthau undebol oedd eto heb wneyd y cyfnewidiad, i ddechreu gweithio 8 awr mor fuan ag oedd modd. -Dydd Iau.—Mr Halliday yn llywyddu. Y pwnc cyntaf dan sylw oedd mesur Rheoleiddiad Glofeydd, Mr. Bruce. Awgrymodd y llywydd mai y peth penaf yn y mesur, yn ei sefyllfa bresenol, ydoedd cyfartaledd y gosp ar feistri a gweithwyr am dori y rheolau; ond yr oedd meddianwyr yn ceisio dileu y gosp o'r mesur, a dirwyo y meistri yn unig, yn lie bod yn agored fel y gweithwyr i ddirwy neu gar- chariad. Galwodd sylw hefyd at y ffaith nad oedd darpariaeth briodol yn cael ei wneyd am ymchwil- iad trwyadl i weithfaoedd glo. Yn ol*y mesur gell- ir gosod bechgyn i weithio pedair-awr-ar-ddeg mewn un dydd. Dylai fod gwelliant i ddileu y truck system, a derbyn taliadau wythnosol. Dylai fod rhyw ddarpariaeth i ddysgu bechgyn wedi pasio 12 oed. Nid oedd yn cynwys dim i orfodi Gor- uchwylwyr i bwyso y glo a godir gan y glowyr, neu o berthynas i Oruchwylwylddangos eu medrusrwydd. Awgrymodd MrLewis (Wigan) nad oedd ef wedi gweled ymchwiliwr mewn gwaith glo yn ystod y 29 mlynedd yr oedd ef wedi bod mewn pwll. Ac aw. grymodd Mr Mitchard (Deheudir Cymru), ar ol y danchwa yn Farndale, fod yr ymchwiliwr wedi cyf- addef nad oedd ef yn gwybod fod y pwll yn cael ei awyru yn briodol ond oddiwrth y map oedd yn dan- dangos rhedfa yr awyr, yr hwn oedd yn swyddfa y glofa. Cynhygiodd Mr Broome (Oldham), a chef- nogodd Mr Mitchard, y penderfyniad Nad oedd y mesur rheoleiddiad cloddfeydd cynhygiedig yn fodd- haol i'r gynhadledd hon.' Cynhygiodd Mr Silcock (Wigan), a chefnogodd Mr J. Booth (Oldham), Fod y gwelliantau i'r mesur a gynhygiwyd gan ddir- prwyaeth y glowyr i gael eu derbyn gan y glowyr, ac y dylid gofyn i'r Weinyddiaeth i'w corphori yn eu mesur hwy. Yr oedd y gwelliantau hyn yn cyn- wys darpariaeth nad oedd bechgyn dros 12 oed ac o dan 14 i gael gweithio dros 50 awr mewn un wyth- nos, yn lie heb fod dros 12 awr mewn. un dydd fel yn y mesur. Y dylid rhoddi moddion i ddysgu plant yn gweithio mewn glofeydd rhwng 12 ac 16 oed dros am ddim llai na 10 awr yr wythnos; fod y cyflog i gael ei dalu yn wythnosol; fod y glo i gael ei bwyso; fod rhagor o ofal mewn arolygiaeth glofeydd yn ofynol; ac y dylid sicrhau arolygwyr medrus a phriodol; fod goruchwylwyr ac arolygwyr glofeydd i gael eu hawdurdodi, ac y dylid darparu ymchwil- iad ychwanegol. Yn ychwanegol at y gwelliantau hyn i'r mesur, cynhygiodd Mr Mitchard, a chefnog- odd Mr Owens (Moss), I I !ofvn i'r Llywodraeth i appwyntio boneddwyr profiadol fel archwilwyr; fod peirianydd i gael ei gadw bob amser gyda'r peiriant yn mhen y pwll tra .byddo personau yn gweithio dan y ddaear, &c.' Cariwyd yn unfrydol.
Advertising
Advertising
Cite
Share
YMFUDIAETH YMFUDIAETH!! BWRIADA y Proffesor M. D. Jones, Bala, yr -D hwn sydd wedi croesi y Werydd bedair gwaith yn flaenorol, a Dr. Pan Jones, Mostyn, yr hwn hefyd sydd eithaf cyfarwydd a mordeithio, yn nghyd a'r Parch. D. Jones, Port Tenant, ger Abertawe, hwylio am New York ddiwedd Mai neu ddechreu Mehefin mewn agerlong ysblenydd. Caiff bawb a ewyllysiant eu cwmni yn ystod y for- daith bob hysbysrwydd dioed am bris y cludiad, &c., trwy anfon at:— ELIAS J. JONES, jPassenger Broker, 8 a 14 Galton Street, LIVERPOOL. Those Ladies who have not yet used the Glenfield Starch are respectfully solicited to give a trial, and carefully follow out the directions printed on every package. It is rather more difficult to make than other Starches, but when this is; overcome, they will say, like the Queen's Laua<3ress, that it isj tiw flawtr
[No title]
News
Cite
Share
_=====-====: darliVv?^1 LIj AG eiea. — Yr oedd rhyw ddyn yn ffan-fvfferylliaeth, ac wrth ddweyd am ddar- cael nii iV gelfyddyd efe a. sylwodd eu bod wedi Ac a+ciwii0! Sradd Hed fawr o wres mewn eira. iaeth -tr Gwyddel oedd yn bresenol 'fod fferylT- ya awiSri ge. y<idyd werthfawr iawna chan fod a Cifvrir,ri,iUS' 1 ?1 y darganfyddiad i fuddioldeb, efe fyddai m i/r dar\lthydd, Pa nifer o belenau eira a J Uai yn ddigon 1 ferwi tegell r'
HYSBYSIADAU CYMANFAOEDD, GHYEARFODYDD…
News
Cite
Share
HYSBYSIADAU CYMANFAOEDD, GHYEARFODYDD CHWARTEROL, AC UNDEBAU CANU. Cynhelir y Gymanfa Orllewinol y Deheudir yn Ngwynfe ary dyddiau Mawrth, a Mercher, Mehefin y 14eg, a'r 15ed. Cynhelir cynadledd am lleg y dydd cyntaf. Bydd conveyance yn Llangadog y diwrnod cyntaf i ddwyn y pregethwyr i'r gynadledd yn brydlon. Gofaledpawb am anfon hysbysiad i ni er- byn Mehefin laf os byddant yn dyfod, ag'ofalwnninau am danynt wedi iddynt ddyfod. Taer wahoddir holl weinidogion cylch y gymanfa ac ereill fyddo yn gyfleus, i ddyfod ar hyn o rybucld.- W. Thomas. Cynhelir Cymynfa Sir Forganwg eleni yn Nghaer- phili, Mehefin 21ain a'r 22ain. Y Gynhadledd yn dechreu y dydd cyntaf, am 101. Bydd pregethu am 2 a 6 o'r gloch y dydd cyntaf, a dranoeth am 7, 10, 2, a 6 or gloch. Taer ddymunir ar weinidogion y Sir, ac eraill, fod yn bresenoi ar yr achlysur. Taer erfynir i holl eglwysi y Sir ddanfon eu casgliadau at gynal y Gymanfa.—D. Richards, Gweinidog. Cynhelir Cymanfa yr Annibynwyr yn Swyddi Din- bych a Fflint, yn Dinbych, Mereher, ac Iau, Mehefin 22ain a'r 23ain. Y gynhadledd am 2 y dydd cyntaf. Cynhelir Cymanfa yr Annibynwyr yn Mon, yn Nghaergybi, ar ydyddiau Mawrth a Mercher, Gorph- enaf 26ain a'r 27ain. Y Gynnadledd am 2 y dydd cyntaf. Cynhelir Cymanfa Bedair Sirol y Deheudir eleni yn Ebenezer, Abertawe, Mercher a Iau, Mehefin 29ain a'r 30ain. Disgwylir presenoldeb holl weinidogion cylch y gymanfa ar y gwahoddiad cyffredinol yma. -Y. P, e e s. Cynhelir Cymanfa Sir Gaernarfon eleni yn Mhorth- madog, Gorphenaf 19eg ar 20fed. Y gynhadledd am 2 y dydd cyntaf. W. A. Cynhelir Cyfarfod Chwarterol Cyfundeb Gor- llewinol Morganwg, yn Newton Nottage, Maiy 24ain a'r 25ain, cofier nid y 26ain. Cynhadledd am 2 dydd Mawrth.-J. Jones. Oynhelir Cyfarfod Chwarterol Brycheiniog nesaf yn yr Olewydd ar y dyddiau Mercher a Iau y 25ain a'r 26ain cyfisol. Y gynhadledd y dydd cyntaf am 2 a'r cyfarfodydd cyhoeddus fel arferol. Disgwylir presenoldeb holl weinidogion y Sir.- D. A. Griffiths. Cynhelir Cyfarfod Chwarterol Sir Aberteifx yn Neuaddlwyd Mercher a Iau, Mehefin laf a'r 2il. Y gynhadledd am 2 y dydd cyntaf. Hyderwn y bydd holl weinidogion y Sir yno yn brydlawn y dydd eyiitaf.-IV. -Evctns. Cynhelir Cyfarfod Chwarterol Dosbarth Uchaf Sir' Gaerfyrddin yn nghapel Als Mai 9fed a'r lOfed. Bydd y Gynhadledd am 3 prydnhawn y dydd cyntaf. Dis- gwylir y Parchn. Davies, Llanymddyfri; a Thomas, Gwynfe, i bregethu ar y pynciau gosodedig-y blaenaf i'r leuengctyd, a'r olaf ar Wyrthiau Crist.-T. Johns. Cynhelir Cyfarfod Canu Undebol yn Bethel ger Whitlaiid, Mai 17eg am 10, pryd y dymunir pres- enoldeb gweinidogion a chantorion y cylch ac eraill yn brydlawn. TV. Thomas, Whitland.
TY Y CYFFREDIN.
News
Cite
Share
attebiad i Syr John Pakin gton, dywedodd Mr Glad- one fod mwy o gynydd wedi cael ei wneud gyda esur Tir yr Iwerddon nad oeddid yn ei feddwl yn gyttredin, oherwydd er na wnaed ond ychydig o gynydd gyda'r adranau, yr oedd rhai o'r egwyddor- Ion mwyaf pwysig wedi penderfynu arnynt. Yr oedd ef yn bwriadu, mor fnan ag y gellid cael y Ivesur Tir oddiar law, i osod Mesur Addysg i gym- ?(,ryd ei le. Siaradwyd am aohos Jacob Spinas, y Gpudd a ryddhawyd, ac am aclios y llong Tornado o Leith i Madeira, ac a gaethgludwyd gan y llong 8paenaidd Gerona. Mewn attebiad i Mr Cross, c ywedodd Mr Bruce y cymerai o dan ei ystyriaeth ^neutlmriad cyfres o reolau a allent fod yn fuddiol r heddgeidwaid mewn perthynas i Gyfraith Hen roseddwyr. Darllenwyd Mesur Priodas Chwaer Wraig Drangcedig y drydedd waith. ITOS LuN.-Hysbysodd y Llythyrydd Cyffredinol ei fwriad i ofyn cenad nos Lun nesaf i ddwyn i ttjewn ysgrif gyda golwg ar ddiwygiad Seneddol. fyioddodd Syr James Elphinstone rybudd y byddai luao nos dranoeth ofyn rhyw gwestiynau gyda golwg ar y llofruddiaethau diweddar gan y lladron ymosodol yn Groeg. Yna ymffurfiodd y Ty yn wyligor ar ysgrif y tir yn yr Iwerddon. Tynodd yn ol ei welliant gyda golwg ar y swm oedd i gael ei roddi yn ad-daliad i denantiaid o flwyddyn i flwyddyn ac wedi tipyn o ddadl, ac i lqr Disraeli ddweyd na byddai dim a wnelai ef a'r illater, tynodd Mr Synan hefyd yn ol ei welliant i t1 ^mor ar un y 8'a^ tenantiaid liawlio a(l-daliad o 31 o flynyddoedd i 61. Cynhygiodd Dr. Ball welliant fod y tymor i ryddhau y tirfeistri oddi 'Wrth bob ad-daliad am aflonyddu ar y tenantiaid i ei dynu i lawr i les am 21 o flynyddoedd. ■ttnanwyd ar y gwelliant yma, ac yr oedd pob plaid yedi casglu eugalluoedd yno, ond collwyd y gwell- iant trwy fwyafrif o 81, 209 dros y gwelliant a 290. ei erbyn. Dygwyd y cwestiwn o ymcliwilio i wyryfdai ger bron. Gwrthdystiai Mr Winterbot- am yn erbyn trafod y mater yn absenoldeb Syr John Simeon, yr unig aelod Pabaidd dros Loegr a hymru, a haerai ef nad oedd Mr Newdegate wedi Wyn unrhyw brawf fod y fath ymcliwiliad yn ynol. Mr Gladstone a ddatganai ei obaith fod f ^).e^aG^1 ei ddweyd ar y mater fel ag i dloni P0^ ochr i roddi a chymeryd, a chyfarfod r dir canolaidd ond ar yr un pryd barnai fod yr ynichwiliad a ofynid yn debyg o achosi llawer o jlrwgdoimlad. Dywedai nad oedd ganddo ef ddim gwrthwynebiad i ymchwiliad i'r telerau ar ba rai yr oedd meddianau yn cael eu dal gan fynachdai a gWyryfdai, ond gwrthwynebai yn gryf helaethu yr ymchwiliad i ddysgyblaeth a rheolaeth fewnol y scfydliadau; yn enwedig yn absenoldeb unrhyw achos eglur yn galw am y fath ymchwiliad. Ac ^vedi peth dadleu a rharu ar faterion o ffurf, cyn- ygiodd Mr Gladstone fod pwyllgor neillduol i gael 1aewis wneU(i ymchwiliad i sefyllfa y gyfraith 8"yda golwg ar y telerau ar ba rai 3'' mae sefydliadau iath yn dal meddianau, a chariwyd y cynhygiad ^yda mwyafrif o 348 yn erbyn 57. '.Hysbysodd Mr ruce na byddai y Weinyddiaeth yn alluog yn yr isteddiad presenol i ddwyn i mewn fesur trwyddedu •> J-afarnau. Dydd Maweth.—Mewn attebiad i ofyniadau Syr o'" "7 veinstone, o'r rhai y rhoddodd. ry budd y dydd blaen, dywedodd Mr Otway fod g'orchymyn wedi at Syr Alexander Milne ar iddo beidio cario an ei fwriad i fyned gyda'i fyddin i Pirteus, gan a> yw gweinidogion ei Mawrhydi yn barnu y bydd- J <idoeth o dan yr amgylchiaaau presenol i lyn- dderbyn llettygarwch gan Lywod- etli Groeg. Mewn attebiad i ofyniad pellach, dy- j °"dfod yn anamserol i ddyweyd pa gwrs a fwr- j. ,eilt gymeryd gyda golwg ar y llofruddion, gan itth °ed^'ut e^° we(ii derbyn ond gwybodaetli an- o'r amgylchiadau. Mewn cydsyniad a Cals Mr Gladstone, addawodd Mr Leatham ohirio atfl,e'SUr ar y Ballot nes y buasai Mesur y Llywodr- daii un lna^er wedi ei ddwyn yn mlaen. Eu i v fawr ar gynhygiad Mr Birley i roddi pwyllgor a u>tlC "weithrediadau y cyttnndeb masnachol a. "Wnaed a Ffraingc yn ei holl ranan. Dywedai nad g.^an oedd dymchwel y cyttundeb, ond sicrhau iTi'i^ i,tolerau 1 §ynyrch Lloegr gael ei dderbyn yn ^adoedd Ffraingc. Gwrthwynebwyd y cyn- Bw -fan y Dlywodraeth; a dywedai Ysgrifenydd iol -r f Masnach fod y cyttundeb wedi profi yn lles- 1 asriac;h Lloegr. Yr unig gwyn oedd oddi wrth }'n n.7yr rubanau yn Coventry; a chan ei fod Vr-i^u6^110 mor mai gwell fyddai peidio ym- aS ef- Collwyd y cynyg trwy fwyafrif o 138 -="=-T.=-ooca.