Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
NODIADAlf 0 FON.
News
Cite
Share
NODIADAlf 0 FON. 1\ CAEEGYBX, DYDD LWN. Sir^Aberteifi wedi cyrhaedd AOLOD.'m LYD'RWN galotiau) pobl MOD. Er fod daHgos ^on—cynrychiolwyr y bobl—wedi ^rthwv ° ™l<l'i'ffRrence tuag at y mudiad.i gy- a thrai.s ^^ro.T!^a^d yn awr a golledir trwy ormes ydvTiinieiS^r^ am wrando llais cydwybod, eto UGiniai ?'n credu ^od Y cyhoedd yn teimlo dros y eddol vr> anC ^n barod i'w cysuro mewn dull sylw- eu badfyd. J'n (IdioT.1 ydym yncredu fod I have my JiQuse full' —■yr apj„^ esgusawd dros absenoldeb Mr Stanley a'llwV(]^^0 y bwrdeisdrefi—o gynhadledd fawr P^'yso faCf.US ^stwyth. 'Doedd 'tyllawn' yn Goliad /I-1* ^wl y gwr anrhydeddns adeg yr eilill caloT)1^6^ddaf. Myn'd i l)y y Cyffredin drwy J" Pryd hwaU G-ymry anwyl' oedd ei bwngc ef 08 dia-wv,q* Cofied etholwyr.Mon y rjethau hyn Ple:ic]]ejs- 1 -^r Stanley sefyll i fyny eto am eu ^ailt y cvflp a ])5rdded i Ymneillduwyr yr Yhys pan gorthrv™ ^8-' ddangos eu cydymdeimlad tuag at ftWToldeb +8 1°0n 8ydd yn awr yn dioddef oherwydd J'n y paj ^y gyfranu yn haelionus, fel pe byddent ilae "nnain. ..A ..j y bocse1' oddiwrth agwedd y sir ynbresenol | s aur soniwyd cymaint am danynt mis Taehwedd, y flwyddyn ddiweddaf, heb gyrhaedd yma hyd yn hyn. Marwaidd iawn yw masnach, ac nid oes gobaith gweled di wygiad hyd nos y ceir gwaith i'r gweithiwr. Teimla rhai awydd y dyddiau hyn i sefydlu Tonic Sol-Fa Association yn Mon. Hyderwn y cyiner hyny Ie yn fuan. Y fath boblogrwydd mae y nod- iant newydd wedi enill, fel erbyn hyn mai eithriad ydyw gweled ardal, pa mor ddinod bynag y bo, heb Tonic Sol-Fa Class o'i mewn. Waeth faint o res- ymau a ddygir yn erbyn y drefn hon o ddysgu canu, mae yn ffaith ddigon, amlwg i bawb a fyn weled fod y system dan syhv wedi bod yn foddion anghyffredin 'o iwyddianus i symleiddio egwyddoiion cerddoriaeth a'u dwyn i afael y miloedd. Jllfaey fuddugoliaeth anrhydeddus a enillodd y Tonic Sol-ffayddion hyny aoth drosodd o Loegr i Ffraingc i gystadleuaeth fawr Paris yn 1867, yn myned yn bell i brofi gwerth a theilyngdod y sys- tem. Meddylir mewn gwledydd estronol mai masnach- wr ydyw John Bwl, ac nid canwr ac wrth goleddu y syniad hwn yr oedd pobl Paris yn barod i hwtio yr English singers. A dyna beth arall a gynhyrfai pooh-poohs y Ffrangcwr oedd presenoldeb yrhywdeg yn y cor Seisnig. Ar y Oyfandir, cauir allan ferched o gorau, a gwneir eu gwaith i raddau anmherffaith gan ddynion; felly eollir yn llwyr yr effaith bodd- haol bob amser a ddilyna leisiau melusion y ladies. Fodd bynag, dacw y Sol-Faists, dan arweiniad Mr J. Proudman, yn canu yr Hunter's Song. Maexsawb wedi eu gwefreiddio gan y fath ddylif o fiwsig, ac eistedda y cor ynnghanol taranau cymeradwyaeth. y dorf, ac uchel floeddiadau am ail ganu.. Enillasant lwyr fuddugoliaeth ar y coran ereill, ond nid oedd ganddyiit hawl i'r wol)", am y rheswm a grybwyllwyd eisoes, scf presenoldeb y merched. Er hyny, yr oedd eu performance o radd mor uchel fel y rhoddwyd iddynt special prize, ac y eafodd un o'r lodesi y fraint o ddorbyn o law yr Ymhorawdwr ei hun goronbleth o flodau Dyna oruchaiiaeth nas gellir ei gwadu ac fel y dywedodd Mr Macfarren, mewn'eyfarfod a gynhaliwyd i loiigyfarch y cor neillduol wobrwyedig ar ei ddychweliad o Paris— I Mae y systeJn a fedr gynyrchu eifeithiau mor ogon- eddus yn sicr o fod yn un dda.' Byddedi ieuengctyd cerddgar Mon, mam Cymru,' ymestyn atberffeithrwydd mown cerddoriaeth.—E-kh Gohebydd.
O'R TWR LLEGHI.
News
Cite
Share
O'R TWR LLEGHI. Nos Sadwrn. Cawsom y fraint y Sabboth diwedclaf o fed yn Nghyfarfod Chwarterol Ysgolion Sabbothol Dos- barth Bangor a Bethesda, yn Ngapel Bethesda. Yn y bore pregethodd y Parch. It. Thomas, Bangor, oddiar loan 5. 39. Chwiliwch yrYsgrythyrau &c." Pregeth hynod bwrpasol i'r amgylchiad. Am han- ner avvr wedi 12 cynhaliwyd y Gynhadledd, ac ymdrinwyd ynddi ar wahanol bethau yn dwyn cysylltiad a'r Undeb. Yn y cyfarfoa hwn hysbys- odd y cyfeillion o Treflys eu bod yn ymneillduo o'r fCJndeb. Nid oedd gan y cyfeillion ddim rheswm dros hyny, ond yn eu bod yn dewis gwheud, iG-obeithio y bydd yft.ysgol Treflys, gymaint o lafur- iio yn awr a'r ol myn'd ar ben ei hun, a phan yr oedd y Cyfarfod Chwarter yno. Yn y prydnawn cafwyd Papyr da iawn iawn ar Y Dyn Pefnyddiol' gan Mr. E. J. Evans, 'un o ddiaconiaid eglwys Bethesda; a,c yr oedd yn wir deilwng o'r gwrandawiad astud gafodd gan y gynulleidfa. Yna holodd y Parch. W. Griffith, Amana, y plaint o'r bonQd gyntaf o lyfr Everett, ac ni chlywsom well atebiadau gan blant erioed yr oedd llafur mawr wedi cael ei gy- meryd gyda'r plant i-w, dysgvt mor dda. Clywsom lawer gwaith mae peth hawdd iawn oedd holi plant, Credwn hyny yn rhwydd os bydd bob plant yn atteb mor dda a phlant Ysgol Sabbothol Bethesda. Ond y prif gyfarfod "yn ei gysylltiad a'r Cyfarfod Ysgol oeddyrun hwyrol; y pryd yma yr. oedd yr holl Ysgol i gael ei holi gan y Parch. W. Nicholson Treflys, oddiar y 3ydd benod o'r Hebread. Wrth weled ond rhyw dclyrnaid bach wedi mentro i'r fan penodedig i gael eu holi, yr oecldym yn efni am y canlyniad ond wedi darfod ni wyddem pa un i'w ganmawl fwyaf, yr holi ynte yr ateb Yr ydym wedi bod mewn nifer o gyfarfodydd Ysgolion. ond o'r cyf an i gyd, dyma y goreu yn ol ein tyb ni o lawer iawn. Yr oedd yr holi a'r atteb tyhwynt i bob disgwyliad a'r cymhwysiadau gan yr holwr at y gwrandawyr yn effeithiol iawn. Wrth adolyg-u y Cyfarfod yr oedd dau beth yn cynig i'm meddwl, sef, Bod yn rhaid fod y Cyfarfodydd yn' gwneud lies mawr pan y maent yn enyn y fath ys- bryd ymchwiliad, fel yn amlwg ei fod wedi gwneud yn Ysgol Bethesda, ac yr oeddym yn gweled nad yw Ysgol Bethesda yn wahanol i Ysgolion craill ein gwlad mewn un peth, set, mai ychydig sydd yno yn llafurio gallwn dybio, o'r liyn lleiaf dyna oedd yn oin taraw ni wrth weled y nifer oedd yn atteb. Yr ydym yn: gobeithio Mr. Gol., y maddeuwch i ni am gymeryd cymaimt o le i roi hanes y cyfarfod hwn, bnd credu yr ydym y dylai pob cwmwdynNghymru bnd credu yr ydym y dylai pob cwmwdynNghymru gael cyffelyb cyfarfodydd, gan y gwnant les mawr i iouengeticl ein eglwysi, ac yr ydym yn gobeithio y bydd i hanes y cyfarfod hwn, cnyn awydd mowu Ysgolion eraill am oi gyffelyb. Yr wythnos hon yr oedd gan y Wesleyaid, Gyfar- fod Diwigiadol yn eu capel ac yr ydym wedi cly- wed bod nifer lluosog wedi dyfod i'r gyfeillach yn yetod yr wythnos. Nos Sul aethom i un or cyfar- fodydd. Mae'n bryd, gallern dybio, i'r cyfeillion feddwl am dtlilyn enwadau eraill y gymydogaeMi trwy gael capel arcill gtvel,7 ac mewn man mwy cyflem, onide y maent yn sicr o cleintio yn eu cyn- ulleidfa. Yn ol ein syniad ni capel gioml iawn, mewn man anghyfleiis iawn yn capel Siloam i feddwl fod mewn ardal mor boblog. Dechreuwyd yr oedfa gan y parch. J. Jones, (Vulcan), a phregethodd y parch. J. Evans, oddiar y 10 adnod iiaenaf yn y benod o'r Hebreaid. Y mae yn amlwg fod llabr wedi gwneud ei ol yn fawr ar y brawd ieuangc hwn yn nghorph y 6 non 7 mlynedd diweddaf. Trueni fod yr eglwysi mor drwm ar ein gweinidogion ieuaingc poblogaidd, y maent trwy hyn yn gwneud cam mawr a hwy, ac yn peru eu defnyddioldeb yn darfod yn mhell cyn yr aJmser. Y mae y cyfeillion Wesleyaidd wedi bod yn ffodus iawn, cael dauweift- idog mor dalentog i'r Gylchdaith eleni. Dymunem bob llwyddiant iddynt. Heddyw cynhaliwyd cyfarfod misol y Local Board of Health. Yr oedd yn bresenol Capt. Ire- monger (Cadeirydd,) Archdeacon Evans J. Francis Ysw.; Mri. E. Roberts; W. J. Parry; G. Jctries R. Rees a M. Evans ynghyd ag Ysgrifenydd y Bwrdd M. W. Y. Hardie. Yr oedd y cyfarfod y mis hwn yn bwysieach nag arferol, am fod pwne Drainage y Gerlan i ddod ger bron; ac am y tybid y byddai yn angenrheidiol myned i gyfreithio er gorfodi y perclienogion i dalu am eu gwneud; gan fod rhybydd i'r porygl liwnw" wodi ei basio yn y cy- farfod y mis diweddaf. Hefyd oedd mate j G-as i ddod ger bron, ac yr oedd hwn oto yn peru llawoir o ofid. Gyda golwg ar achos y Gerlan åda genym fod pcthau o'r diwedd wedi dyfod i dexfyn- iad, ar ol 3 bh/nedd o gyndynu. Yr oedd yr achos yn sefyll fel y canlyn ;—rhyw 5 mlynedd yn ol gos- odwyd tir ar werth mewn lie a elwir Gerlan o fewn milldir o bellder i p a. phrynwyd ef yn fan ddarnau gan wahanol be-rsonau yn yr ardal, ac aethant yn mlaen i adeiladu. Nid oadd dim dar- pariaeth wedi eu wneud mewn ffordd o Drainage i'r lie, ac aeth y Board i'r gost o dros £ 500 i'w wneud (heblaw £ 288 a roes Lord Penrhyn am wneud y Tanks). Cafwyd gan nifer o'r perchenogion i lawn- odi cytundeb i'w haddalu mewn 10 mlynedd o amser, ond gomeddodd nifer luosog rwymo eu hunain o gwbl; fel o'r diwedd yr oedd wedi myned i'r pen, y byddai gorfodi talu, neu roi y gost ar y irethoeM. Penderfynodd y Bwrdd fyned i gyfraith; a phender- fynodd y perchenogion wyrthwynebu hyd yr eithaf. Yn y sefyllfa yma yr oeddym ers mis dim o'n blaen ond cyfreithio, ac wrth gwrs y trethdalwr druan i dalu y costau. Yn nghorff yr wythnos diweddaf aeth yr Archdeacon Evans at Lord Penrhyn ac wedi peth ymddiddan, dywedodd y Lord, yn hytrach na myned i gyfreithio, os boddlonai trigolion y Gerlan, byddai iddo ef dalu yr banner (oddeutu £ 300) os ta- lent hwy yr banner arall. Pan ystyriem mai nid ar dir y Lord y mae y tai wedi eu hadeila'du, mae j rhodd yn wir deilwng o ddiolchgarwch cynes pob calon heblaw ei fod wedi ein cadw o afael gwyr y grith'. Yn ngwyneb y rhodd yma a'r amgylch- jadau dan ba un y rhoddwyd hi, yr ydym yn credu y dylai yr ardal gael cyrfarfod cyhoeddus, i'w chyd- nabod, ac yr ydym yn apelio at Mr. Moses Evans fel cynrychiolydd y Gerlan i fynu ei gael oddiam- gylch, ac yn y cyfarfod hWllW ni ddylid anghofio y rhan y mae yr Archdeacon wedi ei gymeryd ynddo. Wrth derfynu ar hyn yr wyf yn credu y dylai perch- jenog y tir ddyfod yn mlaen gycla rhan dda o'r gweddill sydd ddyledus. Am fater y Gas, mae pethau yn dygwydd bod yn ddiirifol yn ein plith y dyddiau yma. Yr ydym yn digwydd bod heb yr im Gasman, am ei fod wedi gorfod myn'd i'r C~ ac mewn canlyniad yr ydym ninau wedi gorfod gwneud heb gas yn gynar lawer noswaith; neith- iwr aeth yn berffaith dywell arnom cyn diweddu y gyfeillaeh. Heddyw yn y Bwrdd, gan fod y 'contract wedi ei dori pender%mwyd cymeryd y gwaith oddiar ei law, a'i Advertisio i'w osod i rhyw un arall. Yr ydym yn gobeithio y cymiyir gofal i gael pethau mewn gwell trefn gyd alr iiesa-i'. Drwg genym fod y meichia yn cael ei golledu cy- maint trwy hyn, ond yroedd yr ardal wedi dioddei. dig-on, fel nas gallesid clisgwyl iddynt adael i betJi- au fyiwd yn miaeu fel yr 11 oeddynt ddim yn hwy. Penderfynwyd gwneud Drain newydd oddeutu 250 0 lytheni o hyd yn Caeliwyngrydd; ao aed trwy y busnes arferol. Gosodododd yr Inspector list helaeth ger bron, o rai oedd heb dalu am Gas, ac yr oedd yn syaa meddwl fod yn en plith en-wan masnachwyr cyfisifol am C,2 £ 3 {>1 a. £ B Dylai y fod cywylydd arnynt beru colled trwy hyn i'r Bwrdd; penderfynwyd roi eyfraiiii arnynt os bydd y sym- iau heb eu talu rnewn 8 dhyrnod. Ceisiwn gael amser yr wythnos nesaf i roi rhestr i chwi o Gymdeltha«spu adeiladu yr ardal yngh-yd ac enwau eu swydd-pg^pn\^—&wyliedyM,
IABERTAWE A'R CYLCHOEDD.ef
News
Cite
Share
iwct; ond yn nyfodiad y gyfraith newydd i ■"q6- m'ed*ad> dechreuwyd oyfnod newydd yn myd y suach feddwol yn y pentref uchod. Gwrthodwyd newyddu trwydded nn o'r pedawar tafarndy oedd yo, aoni apeliodcly llall am aclnewycldu ei drwy- e • Drwy hyny lleihawyd ou nifer i'rhaner. Fel tafW^ «byn hyn, mae personaufyddo rnewn hovf11 ar amser anghyfreithlon i werthu diodydd, Q! ay y teulu a lletywyr, yn agored i ddirwy. ber^S beddgeidwad y pentref uchod bedwar o rfonau o flaen yr ynadon i Abertawe am fod mem afarr; ar amser anghyfroithlon. Tyngodd i berson- ^neillcluoL Addefodd rliai eu heuogrwvdd ond ta> °if Un nad oedd ef ddim yno. Gwysiodd yn- yr neddgeidwad yn mlaen am anudoniaeth; ac :> ,1 gwrando y cwyn, trosglwyddwyd y carcharor rln nesaf i sefyll ei brawf. Mae yn rhydd feiohiafon liyd hyny. V ?^^rPryyaetboddiwrth Gyrndeithas Cadwraeth J- abboth yn. pregethu yn Eglwys Fair nos Fercher nn t a chyfarfod cyhoeddus yn y Music Hall Vr|Sf U1' I'wng:. y Sabboth-—dosparthiad Uythyrau vn neillduol. Mae y pwngc hwn fel pebyddai dr ayfiIf8ryd 0 ddifrif yn mhobl y dr'ef. Mae h\v } v rk°dd* rhybudd i'r postfeistr nag ydynt on J yn ymofyn cael eu llythyrau, &c., wedi V Q ? ar^bu ar y Sabboth. Ond rhyfedd mor llipa dr f y cyfarfodydd fyned heibio gan bapyrau y ar yma) ac ni £ u lie erioed a mwy o eisieu agitato P^ngc hwn nag y\v y dref hon i'r lan drwy y Hie?1'!Itl0r a» y cyrhaedda y gweithdai toddi lla yn enwedig y gweithiau hyny lie mae a'r^Rf ° dram-orwyr, niegys y Germans, Belgians, ^angcod, yn gweithio ynddynt. Nid oes un 3 •, .a laniaeth yn rhai o honynt rhwng Sul na rhyw ° ara^ ao os bydd 8'wy! y11 bod, bydd yn q. ,° *°dynt/&&? day, neu rywbeth tebyg, gan y bel^ |?^°lWyr yn credu ei ^od yn bryd _aeli i.feistriaid ein. gweithiau i gael clywed y ™ yn ddigel, yn gystal a pherchon tiroedd, a'r am lawer o weithiau firm Meistri Vivian a'i yW eu aberthu cysuron teuluaidd fllghyc1 ag eglwysi ar allor elw. Mao amryw fan Vr Jma. 8'wneud yr un1 peth ond y maent h wy mwy na'r lleill.yngliyd, ao felly dylent y gymeryd y flaenoriaeth yn hyn o ddiwygiad. ^av,r°r 0 ffordd wedi'r cwbl sydd rhwng y siop ^valv a ^yrddau breninoodd, ac nid rhyw lawer yn ais'w^ y^J'11^ bwy i bersonau. ereill. Fel y dywed- taVe y ^ro °'r ^aen' bu Maer presenol Aber- aiQ yn gweithio ei hun'er's ychydig bach iawn o illsor Y11 01; a'r wythnos ddiweddaf, yr oedd yn un 13 \raodc1edigion Alaer Llundain i wiedd i Frenin e giuia—' Dyn yw dyn or hyn i gyd.' y^y^dodd dwy ddamwain angeuol yn y cwm a'r i, cl<*ydd Gwener—■un yn ngvyaith dur Glandwr, C0(jj yn Ystalyfera. Ar" Landwr yr oeddynt, yn i'r -ft1111 °'.r/w^'s mawrion ddefnyddir i gario'r gas j f Wrneisiau i'r lan, i ben y colofnau sydd i'w dal Ueth Torodd y rbaff pan yn mron yn ei le, a u,. H^ y'' nn '1l-vu farwolaeth, a niweidiwyd dau o'r T yn ddrwg. Yn Ystalyfera, yr oedd tanwr un Yii0 otives, sydl yn rhedeg ar hyd y gwaith, iOdefYll ar Srynt y peiriant pan yn myned. Syrth- od 1 lawr, a chafodd ei ladd yn y fan. y fee-yrreilWC)g <^L1'^lur Lloyd,' y canor digrif, yn USIC Hall yn a wr. ,Vf^f^yd un o hen woision y South Wales Rail- dd\Vy yn^ a5 y cyhuddiad o eeryg ar y reils thaow 8U.dair wythnos yn ol; ao wedi ymchwiliad "Wemiol, trosglwyddwyd c-f i'r chwarter. ^rosglwyddv/yd un o Graigcefriypan am 411 u dyn arall.