Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

2 articles on this Page

NEWYDDION CYMREIG.

News
Cite
Share

NEWYDDION CYMREIG. Oaiavad—Mae y Parch. J. H. Jones, Pwllheli, Wedi derbyn galwad unfrydol oddi wrth eglwysi ardis, Ystradgynlais, a Godrerhos i ddyfod i'w ugeilio yn yr Arglwydd ac y mae yn dda genym hysbysu ei fod wedi ateb yn gadarnhaol. Brynseion, gee Naebebtii. Darlith. Nos awrth, 16eg cyfisol, gan y Parch. W. Thomas, Whitland, ar < Y Mil Blynyddau.' Yr oedd y ddar- ith yn dangos ymchwiliad helaetb, ac yn cynwys symadau cymedrol ac adeiladol. 0 ran sylwedd, hefn, a thraddodiad, yr oedd yn hawlio sylw y gwrandawyr. Yr oedd hon yn un o'r gyfres o ddar- ithiau i'r bobl a geir ynglyn a'r Ysgol Frytanaidd 7 ^e- nesaf gan y Parch. J. Edwards, Ffvnon (S-)—Pin. Nebo, Cilmaenllwyd.— Tonic Sol-Fa. Y mae dosbarth o Tonic Sol-fa wedi cael ei sefydlu yn y lie uchod er's ychydig o fisoedd yn ol gan Mr J. R. Jones, yr ysgolfeistr, ac y mae yn dyfod yn mlaen ^hagorol. Nos Fercher, Tachwedd lOfed, arhol- ^■yd tri o honynt yn yr Elementary, gan Mr Win. wis, Evelwen ac y mae yn dda genyf ddyweyd tri fod yn IIwyddianus, sef John Luke (21 oed), ephen John (14), a Wm. John (7). Dymunaf bob iwyddiant i'r dosbarth.—Gwilyni TFinio. GWAL, NCAEGURWF,,N.-Traddodwy(I darlith nos Fer- cher, y lOfed o'r mis hwn, yn Ysgoldy Brytanaidd y e.' §>an y Parch. R. Jones, Llanidloes, ar y Per- missive Bill. Cawsom ddarlith heb esgus. Dangos- odd y drwg mae y fasnach feddwol yn wneud yn mhob cymdeithas. Dywedodd f o, d gwerth can mil- iwn o bunau o'r ddiod feddwol wedi ei yfed y wyddyn ddiweddaf. Ac i'r dyben i ni gael rhyw drychfeddwl faint yw can miliwn o bunau, dywed- odd pe buasem yn gosod 20p. ar bob llythyren o dechreu Genesis hyd ddiwedd Datguddiad, y buasai miliwn ar ol drachefn. Llwyddiant i'r Permis- SIve Bill i basio yn rhwydd y senedd nesaf.-Twmi. DINAS RHONDDA. Cynhaliwyd cyfarfodydd pregethu ar yr achlysur o aopriad Bethania, capel newycld yr Annibynwyr Dinas Rhondda. Saif y capel newydd hardd Tl^n ar dir y Graigddu. Gan deulu henafol a P archus y Graigddu, cafwyd lease ar y lie am 999 ynedd am swllt yn y flwyddyn. Nid hwn ydyw y caredigrwydd cyntaf i'r teulu parchus hwn ddang- 4^ achos crefydd Crist. Costiodd y capel newydd JP' 10s- Ar y 14eg a'r lofed cyfisol, bu cyf- nodydd pregethu ynddo. Pregethodd y Parchn. • Hughes, B.A., Tredegar "Williams, Abercarn f'-orris, Pontypridd; Jones, Cefn, Merthyr; Pro- Bodringallt; Jones, Treorci; Rees, Treherbert; jrris, Llanharan; a Thomas, Carmel. Cafwyd ytarfodydd cysurus. Ar ddydd agoriad y capel Newydd casglwyd 31p. 3 DOWLAIS. u Ivoe.—Nos Fawrth, 16eg cyfisol, yn y lie °_d, ymgyfarfu nifer luosog 0 foneddigion a gwyr aingc i gychwyn yr 'Young Men's Christian „ am dymhor y gauaf. Cymerwyd y 20o,air ly^yddol gan y Parch. J. LI. James, gweini- G-w t' -a Cymdeithas Gristionogol y. deit>,r a™8'c' yn y lie. Y11 unol a chais y gym- ar fas' traddododd y llywydd anerchiad agoriadol ddvf canlynol:—Y ffordd i wyr ieuaingc as n yn aelodau defnyddiol a theilwng cymdeith- ■f°<ld yr anerchiad wrandawiad astud; ac frvr]1 lGl ^ra(^0<^d, dychwelwyd diolchgarwch un- iddoo- Cyfarfod *'r Hy wyclcl, gyda dymuniad ar Bw dl'addodi eto mewn cyfarfod lluosocach. hoed^ "r ^ames ei draddodi yn ddarlith gy- fod dychwelyd diolchgarwch y cyfar- ar T %"wydd, gwnaeth Mr H. Williams, sylwadau ag ys8"> sef pwngc cyntaf ymdriniad y gymdeith- adol1 a ao0r°dd ymddyddan gwresog ac adeil- oll mha Tin y cymerwyd rhan gan yn agos yr ■Wedd1" °dau- Yr oedd yr oil o'r dechreu i'r di- yn Saesneg, wrth reswm.—A. Z>. C. EBENEZER, PONTYPOOL. (di °}rf ai'f0 <1 sefydliad y Parch. R. Hughes ■Mawrfi!ar,0 Tredegar), yn y lie uchod, ar y Y n0g r Mercher, y 16eg a'r 17eg o'r mis hwn. w. T>0U fe'y^af, dechreuwyd trwy weddi gan Mr Pa;cir^' °TCJolco y Bala; a phregethwyd gan y B.A T. ones' New Tredegar; a D. Hughes, San lr Boreu danoeth am 10, gweddiwyd Kt ,l^lrch- A- Gi-iffiths, Abersychan; a phre- Natu!yi fan y Parchn. E. Hughes, Penmain, ar i'r n £ .-7ys; D. Hughes, B.A., Tredegar, Siars eglwvse^ni ac S. Griffiths, Blaenavon, Siars yr y ParLi,' a5weddiwyd am fendith ar yr undeb gan ^H-Banie!, Cefnycrib. Am 2 o'r gloch, phreopf^^r-, wy 'weddi gan Mr J. C. Powell (B.), a Davies v y trodyr canlynol—sef y Parchn. D. n-eS'') •' o rfThomas, Blaenavon (yn Saes- Wyd 'r,m M. Davies, New Inn. Am 6, dechreu- gethwvd M"" Morgans' Pontypool; a phre- ituo-iipc, r?m\ y Parchn. Rowlands, Aberaman; a dUQ es, CSendl, yn Gymraeg; a D. Edwards, Coed dllo") Yn baesneg. Cawsom gyfarfodydd hwylus a dylanwadol iawn, ac arwyddion amlwg o foddlonrwydd yr Arglwydd arnom; a hyderwn y bydd effeithiau daionus yn canlyn y pregethau nertliol a draddodwyd, ac hefyd y bydd bendith yr Arglwydd ar yr undeb a ffurf- iwyd ar yr achlysur.—J. D. DOLGELLAU. TAN.-Dydd Sul, wythnos i'r diweddaf, oddeutu chwech o'r gloch y nos, fel yr oedd Mr Morris Davies, Joiner, Pont yr A van, yn ymbarotoi i fynod i'r capel, darfu iddo anfon ei wyr, plentyn oddeutu 7 oed, i'r liofft gyda chanwyll i ymofyn ei esgidiau, pa rai oedd o dan y gwely. Wrth iddo eu hestyn, cyffyrddodd y fflam a'r dillad, yr hyn a achosodd iddynt fyned ar dan. Gwaeddodd ar ei daid, a rhed- odd yntau i fyny; ac or ei ddychryn, eanfyddodd fod dillad y gwely wedi cymeryd tan. Rhedodd allan i waeddi am help, a daeth y cymydogion ato i'w gynorthwyo. Llwyddasant i'w ddiffodcl yn lied fuan, gan fod cyflawnder o ddwfr mewn cyrhaedd. Yr oedd gwraig o'r enw Mrs Stephens yn gorwedd yn glaf yn y gwely ar y pryd, ond cariwyd hi allan heb dderbyn un niwed. CYFARFODYDD Adeoddiadol.—Nos Wener, Tach- wedd 19eg, cynhaliwyd yr ail gyfarfod adroddiadol yn yr Hen Gapel, o dan lywyddiaeth Mr Lewis Williams, Arwerthwr. Bwriedir eu cario yn mlaen bob pythefnos yn ystod y gauaf, a'r elw i fyned at gynorthwyo ychydig bersonau perthynol i'r eglwys Annibynol, y rhai sydd wedi ymrwymo am swm penodol o arian fel ardreth blynyddol am yr Hen Gapel. Yr oedd yn hyfrydwch gonym weled cynifer yn bresenol, a sicr yw nas gall cyfarfodydd o'r natur hyn ddim llai na bod o les i'r rhai fydd yn cymeryd rhan ynddynt, yn gystal a'r rhai a ddaw i'w gwran- daw, ond iddynt gael eu cario yn mlaen yn weddus ac mewn trefn. Lloxgddeylliad.—Dydd Iau, y ISfed, aeth llong estronol, rhwym o Bordeaux i Liverpool, gyda llwyth o siwgr, yn ddrylliau mewn lie a adnabyddir wrth yr enw Sarn Batrick, cydrhwng y Dyffryn ac Aber- maw. Anfonwyd y bywydfad allan o borthladd Abermaw i'w cynorthwyo, a llwyddasant i achub yr holl ddwylaw, 18 mewn nifer. Y dydd Sadwrn di- lynol, daeth 16 o honynt i'r dref hon, ac yn naturiol tynasant gryn sylw, am fod ymddangosiad rhai o'r fath yn beth anghyffredin iawn yn ein plith. Yr oedd yn anmhosibl i'r anghyfarwydd ddeall pa iaith lefarid ganddynt; ond caed allan, gan rywun mwy gwybodus na'u gilydd, mai Frenchmen o genedl oeddynt.-Tyst. GWAELODION MALDWYN. Do, fe safodd Mayor newydd y Trallwm ateiben- derfyniad gwreiddiol fel Ymneillduwr cyson ac eg- wyddorol! Aeth i'w gapel ei hun, yn yr hwn yr arfera addoli, y Sabbath cyntaf wedi ei etholiad, yn hytrach na chompromido ei Ymneillduaeth trwy gyd- ymffurfio a hen ddefodaeth y mae yn bryd gosod terfyn arni! Yr oedd holl Phariseaeth ddallbleidiol a rhagfarn uchel-eglwysyddol y dreflan fechan hon, o dan gyfarwyddiadau ei pharsoniaid culon Pharaohaidd, wedi llwyddo i atal holl aelodau y Cynghor Trefol i (idulyn. procession y Mayor i'w gapel Ymneillduol, fel yr arferid yn y blynyddoedd o'r blaen ei ddilyn i Eglwys y Wladwriaeth, ond pecltvar yn unig! Saf- odd y pechuar hyn yn nghanol y lluaws heb blygu eu gluniau i ddelw fawr, ddall, fostfawr, a chwyddedig Eglwysyddiaeth. Ond, os oedd y rhai a fynent fod yn urdclasolion wedi gwrthod dilyn y Mayer i'r capel Ymneillduol, fe ddilynwyd Mr Alderman Parker i'r capel, er gwaethaf holl ystryw ddichellion uchel- Doriaid ac Eglwyswyr, gan brocession llawer mwy lluosog, a llawn mor barchus Deallwn fod addoldy eang yr Annibynwyr yn rhy fychan i gynwys yr or- ymdaith barchus oedd wedi ymgynull ynghyd y Sabboth hwnw o barch i'r Mayor, ac i'r egwyddor oedd wrth wraidd ei benderfyniad yn tori ar draws hen ddefod eglwysig. Brysied y dydd pan fyddo cydraddoldeb crefyddol yn teyrnasu trwy bob tref a gwlad! YN LLANFYLLIN-Yr wythnos ddiweddaf, cynhal- iodd y Wesleyaid Seisnig eu cyfarfod cenhadol yn y T@wnHall. CymerwydygadairganMrC. R. Jones, o'r dref hono, ac anerchwyd y cyfarfod gan y Parchn. W. Foulkes (M. C.), Llanymynech; J. Farr (A.), Croesoswallt; a J. Jones (W.), diweddar genhadwr o'r India. Yr oedd y cyfarfod yn un lluosog, a'r areithiau yn hyawdl a doniol. Cynhaliwyd hefyd yn y Town Hall gyfarfod o gydymdeimlad a'r gorthrymedigion yn siroedd Aber- toifi, &c., a neillduwyd Mii. J. Jones, C. R. Jones, D. Edwards, a'r Parch. J. Jones yn gynrychiolwyr i'r Gynhadledd yn Aberystwyth. YN SILOII-Capel bychan ryw ddwy filldir o Lan- fyllin, cynhaliwyd cyfarfod te ac areithio. Cafwyd cyfarfod tra rhagorol. Ymadawodd pawb wedi eu llwyr foddloni. Yr oedd yr elw tuag at wella y capel cydrhwng clnvech a saillb punt! Well done Siloh YN LLANFAIRCAEREINION-Cynhaliwyd y cyfar- fod hir-ddisgwyliedig mewn cysylltiad a'r Ysgol Frytanaidd. Cyfarfuy plant, ryw 140 o nifer, yn yr ysgoldy, ac ymffurfiasant o dan arweiniad eu meistr ac ereill yn orymdaith, gyda baneri, a sein- dorf yn eu blaenori, a cherddasant trwy y prif heol- ydd. Yn yr hwyr, cafwyd cyfarfod adrodd a chanu, ac anerchion, o dan lywyddiaeth y Parch. G. Jones, gweinidog y Wesleyaid yn y dref. Lion genym weled fod yr Ysgol Frytanaidd mor llewyrchus yn Llanfair, a'r fath gydweithrediad selog o'i phlaid.gj YN LLANSANTFFRAID-Bu farw yn sydyn ac an- nisgwyliadwy iawn, John, unig fab Mr John Jones, Joiner, yn bedair ar hugain oed! Claddwyd ef ddydd Mercher diweddaf, yn nghanol galar a chyd- ymdeimlad mawr. Cymerwyd ef yn sal un diwrnod yr wythnos ddiweddaf, a bu farw dranoeth. Yn nghanol ein bywyd yr ydym yn angau.' YN Llanbiiaiadr-yn-Mooiinant Cynhaliwyd Vestri i ddewis ymddiriedolwr yn perthyn i charities y plwyf, yn lie un oedd wedi rhoddi y swydd i fyny. Yr oedd parson y lie yn dyn dros i'r hen ymddiried- olwr aros yn ei swydd, am yn ddiau mai Eglwyswr oedd, a'i fod yn right-hand man iddo ond yr oedd y plwyfolion, chwedl yr hen Rhys Davies, yn cael eu harwain ffordd arall,' a bu yn frwydr lied boeth yno -y parson yn dal o'r technical objection nad oedd yr hen trustee wedi resignio yn rheolaidd, tra y mynai y plwyfolion ei fod; ac felly enwasant ac etholasant ddyn cyfrifol yn lie yr hwn a roddasai i fyny. Bu yno gryn dipyn o ffrwgwd, a theimlad pur gryf y naill oclir a'r llall. Drwg genym fod parson y plwyf yn gwneud ei hun mor anmhoblog. Cofied na fyn y bobl mo'u gyru yn ol myrnpwy uchelgeisiol-rhaid iddynt gael eu rights. Nis gwn o ba le y daeth y stori am yr Esgob Short yn rhoi ei swydd i fyny, deallwn yn awr fod yr hen wron am ei dal yn ei law eto am ryw gymaint o amser, gan nad both am ei allu i wasanaethu yr eg- lwys yn ei oedran presenol. Caiff y dorth.-Idwal o'r GlUm.

CYFARFOD CHWAREROL LLEYN AC…