Y Tyst Cymreig

Y OYFFJiO AM l'ARA YN BARK STAPLE. Mae cryn- //y^iv/rf wodi bod mewn rliai nianau o eisiau fcara. Ond Barnstaple sydd wedi bod yn fwyaf nodedig am eitherfysg yn nghorft yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd y pris uchel oedd ar fara yn peri fod llawer o'r dosparthiadau iselaf yn siarad yn uchel, ac yn bygwth yn byf; a thybiont mai yr unig ffordd.i ostwng y pris oedd gwneud cynwrf yn y dref. Deallwyd yn gynnar'. nos Wener (Taeh. 8), oddiwrth y nifer fawr o fechgyn a dynion o radd isel, agwragedd nid ychydig, fod rbyw darwg i'w ofni. Tuag wytli o'r glocL cerdrJasant trwy rai o'r prif heolydd gan guro pedyll, i: bloeddio a'n boil egni nos yr oadd yno dorf fawr wedi t ryhhoi, a hwythau yn parhau iel di am beef a baiu rhad.' Daeth yr hoddgeidwaid yn fuan i'r lie, ac erbyn hyn yr oeddynt wedi torr. ffbnestri llawer o'r pobyddion (Bakers). Oerddasant felly trwy yr heolydd gan floeddio ni Iyilwn ein hiawnderan ham rhad,' a pliethau eyffel- yb. Cynnyddodd y dorf fel yr oedd yno yn fuan 0 2000 i 3000 o bersonan yn nghyd. Kid oedd yr beddgeid- waid hyd yn hyn wedi eyfryngu, ond yn unig ceisio cadw eu llygaid yn agored ar y prif arweinwj'r, a diog- eb eu hunain rhag cael niwed. Danfonwyd eenadwri at y Maer, yrhwn gyda" nifer 6 ynadon a gyfarfu yn neuadd y dref, a x^benderfynwyd gosod yr heddgoidwad ar waith yn ddioed. i ddal arweinydd jieu arweinwrr y cynwrf. Gwnaeth y crowd ymosodiad ar y swyddogion, ond trwy ddyfal barhan yn nghanolperyglon llwyddodd Sergeant LongLurst a'i wyr i wasgaru y terfysgwyr. Aeth o 400 i 500 o'r aflonyddwyr rhyngddynt a Finis- foitf Mill, a berfchyn i Mr Dayey, marsiandwr yd rhyw I: ddwy filldir o Barnstaple. Gwelodd yr yiuidon fod pethau yn myned yn ddifrifol, a thyngwyd 200 o fas- nacliwyr y dref i fod yn gwnstebii. Aeth y terfysgwyr I, at Felin Plaiatowi wedi llenwi ou pocedi a clieryg, a tliori darnau o brcnau o'rperthi; a bygythient roddi b,d o wair ar dan oni roddid iddynt en dymuniad. Gwelodd mab rr Da ycy mai ofer oedd sefyll yn euher-- hyE. d:aet11.dllan atynt gan ddwyn iddynt gymjaaint o fara a cliaws a.CMZ<3rag. oedd yn y ty. Llonyddodd liyu yckyuig arnyjit j ond yn-fuan wedi gorphen bwyta ac j-feij ail ddechrenasant ar-wneud drygau. Qnd yr oedd yno erbyn hyn gymmorth wedi dyfod oddiwrth un o'r rheifflgorau dan arweiniad y Maer, Capt. Williams, ac creill. Annerchodd y Maer hwy yn garedig gan eu cyirrhell i lonyddu ac yinwasgaru, yr hyn a wnaethant tua 2 o'r gloch y boreu; ond dygwyd pedwar o'r prif derfysgwyr gov broil yr ynadon dranoetli. Mae y dref ar oi liyny wedi.llonyddu; er focl-y masnaelnryr mown peth ofn. Nid y gwir dlawd ElYc1 d Yll cyftroi ond dynion segur a diog oedd yn cynliyrfu y drwg ynmlaen. Kiw- eidiwyd rhai o'r heddgeidwaid gan yr ergydiort a dder- byniasa.it; .er na ddigwyddodd dim i beryglu. bywyd neb.

GAIR 0 EiriOK. Berth, ncr Porthmadog■—Llawenydd oedd genym ganfod foci yr Annibynwyr yn y lie uehod wedi cael capel newydd ac yn wir, eapel tlws ydyw. Ond nid yclyw y-brodyr wedi aberthn defnyddioldeb ar allor tIysni ychwaith; o herwydd gallwn feddwl ei fod yn un o'r capelau harddaf a dedwyddaf i wrando a pliregethu. Yr ydym wedi canfod cyn hyn hen gapelau tywylliou a thrymllyd yn cael eu hadgyweirio, cynnulleidfaoedd yn rliedeg i ddyled drom i addurno eu haddoldai ac yn gadael y prif fai yn ngha-nol yr addum. Nid ydyw gwneuthnr gwyneb addurnedig i_gapel, na rlioddi eis- teddleoedd newyddion, na dim o'rfath yn gwella rhyw lawer ar gynlhmiad drwg. Yr ydym yn eredu mai un o'r eapelau ysgafnaf i wrando a phreccetlra ydyw capel newydd y Borth. Mae y cyfeiLiion yno -wedi bod mor ddoetli a mynu-cael ysgoldy-oddivtan y capel; ac ymae. hwn yn bob peth a, fuasid yn ei ddymuno-~j-n well niiiilated ac yn well.designer. Mae yr ystahi-11 yma at- ,wasanaeth y Borth fel ardal-: a Uyderwn y bydd yno ya uan ofal ysgolfeistr da. Yr oedd cordyuef y eapel yn Lum cant u buimaa; a thrwy ymdrech ddiorpinryi y Parch. W. Ambrose, yn mghyd a'r eglwys adin-yel s'dd dan ei ofal, mae y Gif- eillion yn y'Borth wedi cael y frliiiit o weled eu eapel yn eael ei agor yn ddi-ddyled. Gwyn oi fyd na welem ni bob cynnulleidfa sydd yn cael eapel newydd yn dilyn ou hesiampl. yn deohreu nos Lun, ac yr oedd cyfarfod chwarterol Lleyn ac Eifionydd yno vr un pryd. Cafwyd cynlxadledd dda am ddau o'r gloch, dan lywyddiaeth'y Parch. T. Jones, Tabor. Ond gan fod yr hyn a fu dan sylw yno yn dwyn perthynas mor mdongyrchol a'r enwad Anmbyno1, a chan y ceir y penderfyniadan yn nghyhoeddiad misol yr enwad, nid ydynt ond. oferedd yn y TYST. os Lun, pregethwyd yn y Borth gan y brodyr Parry, Abersoch. a Rowlands, Ceidio ac ar yr un amser yn Porthmadog, gan Kicholson, Rhoslan, a Thomas, Liverpool. Boreu dranoetli, pregethwyd gan Meistri Richards, Cliwilog, a Roberts, Caernarfon. Am ddau gan Roberts a Thomas. Yn yr hwyr gan Kicholson a Thomas, ac ar yr un pryd yu Porthmadog gan Roberts, Caernarfon. Cafwyd cyfarfod dedwydd iawn. Yr ydym yn mawr obeithio y ceir gweled arwyddion o foddlonrwydd Duw ar yr achos newydd yn y Borth. RJ -Kos Fercher, Tachwedd 6ed, traddodwyd •'••darhtli n r Richard Cobden' yn nhapel yr Annibynwyr yn y lie ucliod gan y Parch. J. Thomas, Liyerpool- jgweinidog y lie yn y gadair. Kid oedd y gynnulleidfa ond bochan mewn cydmariaeth. Dymunem rybuddio y cvfeillion hyny sydd yn meddwl bod yn llwyddianns jgyda chyngherddau lieu ddarlithiau. Os na bydd idd- ynt argraphu tocynau, a'u gwerthu hefyd, y eollir eu hamcm. poll. Yr oedd y parclms ddarlitliydd mewn hwyl dda. Gobeitliio yr ydym y bydd i'w ddar- lith go el ei chofio a'i gweit-hredu gan v rhai oedd yn gwramlo.—Neb. Y'liiresymiad Gwyddelig.—4 Y mae yr haul o'r gorei! meddai Gwydctel, 'ond y mae y lleuad yn werth dau o hono; oblegyd y mae yr lleuad yn rhoddi gcleuni i ni yn y nos pan fydd aruom ti eisiau, tra nad yw yr haul gyda 'ni ond yn y dydd, pan nad oes dim angen am dano.' Sylwa-Josh Billings yn gywir. Y mae llwyddi^ yn y byd yn dtied&ol i beri i ni angbofio yr araser pan r^ad ofcddym ni fawr o beta. -Felly yirae gyda 'y UyftaHif^ sydd yn y>boncio.: nis: gall ef gofio jr r pan- yr cedd yn beubwl—ot:d gall emili, ]

I DOLGELLAU. Cynbaliodd y Wesleyaid eu cyfarfod cenhadol yn y ) dref lion nos Fa,wrth, Tachwedd y 5éd. Annerehwyd y cyfarfod gan y Parchedigion J. Pierce, Aberma-,7, a — Morgan, gweinidog presenol y lie. Yr oedd yr addoldy yn orlawn o wranda-xvyr, ac ymddangosai pawb addoldy yn orlawn o wranda-xvyr, ac ymddangosai pawb wedi eu boddhau yn fawr. Y mae y brodyr hyn yn deilwng o ganmoliaeth ameu ffyddlondeb a'u sel gyda'r &»hoe Hi k Nos Wener, yr Sfed o'r mis hwn, cynhaliwyd cyfar- fod canu cynnulleidfa ol yn nghapel Salem, perthynol i Undeb Ysgolion Sabbothol y Methodistiaid. Oymer- wyd y gadair gan y Parch. D. Evans, M.A., yr hwn a wnaeth sylwadau grymus a phwrpasol i'r amgylchiad. Arweinydd y cyfarfod ydoedd y Parch. J. Jones, Silo, ac aeth trwy ei waith yn anrliydeddus. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod gan y Parch. J.'Davies, Bontddu; Mr R. O. Rees, Dolgellau, a Mr D. Evans, Rehoboth. Nos Sadwrn dracliefn, anrhegwyd Gwirfoddolwyr (Volunteers) y dref hon a swper, yr hwn a barotowyd iddynt yn y Club Room, ystafell eang a chyfleus, yr hon sydd wedi ei neillduo at wasanaeth y gwahanol gym- deithasau cyfeillgar, a chyfarfodydd eraill perthynol i'r dref. Daeth amryw ugeiniau o honynt yn nghyd, a gwnaeth pob un ei ran bag at fwynhau y danteithion a osodwyd b'u blaen. Dygwyd ef yn mlaen ar draul y swyddogion, ac amryw eraill o foneddigion y dref, y rhai sydd yn teimlo dyddordeb yn y symudiad.-Goheb.

LIVERPOOL A'R CYLCHOEDD. Lleoedd rliyfedd yw y trofydd mawiion yma. Ym- gasgla goreuon a gwehilion cymdeithas iddynt. Ceir yma yr engreifftiau perffeithiaf o'r ddynoliaeth a geir ar y ddaear, a cheir yma y crynhoad o'r dyhirogod gwaethaf y t-'w'nodd haul arnynt erioed. Y trefydd mawrion sydd yn dadblygu j ddynoliaeth yn llawn. Pan yn gwneud anfadwaith y maent yn ei wneud ar grands scale, a phan yn cyflawni gweithredoedd da y maent yn cyflawni rhywbeth gwerth son am dano, ac I os bydd rhywbetli gweli na'i gilydd y mae pobl y trof- ,I ydd mawr yn sicr o'i fyun. Dywedai cyfaill 0 Fotliod. ist yma wrth weinidog boreu Llun diweddaf, ei fod ef yn meddwl mai y Cymry oedd y genedl oedd yn cael y breintiau uchaf dan y nefoedd, ac mai Cymry Liver- pool oedd yn cael y manteisiol1 mwyaf o holl Gyniry y •byd, ac mai Methodistiaid Liverpool oedd yn_ cael y breintiau uchaf o holl Gymry Liverpool: a haemi yr hon gyfaill yn gryf, gyda phob parch iddo ef (y gweinidog) oedd o enwad arall, nad oedd pregethwyr yn y byd cyffelyb i bregethwyr y Methodistiaid. yn Lfvorpool. Wel, heb fyned i ddadleu pwvsvdc1 a'r pregethwyr goreu yn awr, gwyr pawb fod gan y Methodistiaid, a clian bob enwad arall am hyny," bregethwyr yn. y dref hoi-i oes, iuo' g'lyell. Ysyndocl ydyw, < gyda'n holl freintiau, na byddai y Cymry yii uwch 0 lawer nag ydynt mewn moesau a chrefydd- Mae Cymry Liverpool wedi. dwyn un eto o bregeth- wyr goreu ei enwad yn Nghymru. Y Sabbatli diweddaf deehreuodd y Parch. A. J. Parry, Cefnmawr, ei weinid- j ogaet-h gyda'r Bedyddwyr yn Great Cross Hall Stroe1. Bydd dyfodiad Mr Parry i'r dref yn gaffaeliad, nid i'r Bedyddwyr yn unig, ond i foesoldeb a chrefydd yn gyffredinol. Dyn da iawn oedd Mr Thomas, ei rag- flaenorydd yn Great Cross Hall Street, a cjiysur mawr i hen weinidog. wedi gad,tCllle ydyw oi fod yn cael ei ddilyn gan ddyn na bydd perygl iddo dyliu i lawr yr hyn trwy lafur caled a phryder dwys a adeiladodd. liir oes i Mr Pijirry yn Liverpool. Deelireuodd rhai cvfeillion perthynol i gynnulleidfa Groyo Street (capel Dr W. Rees) ysgol Sabbatliol y Sabbath diweddaf, yn Wavertree. C ychwynodd yn galonog iawn, a gobeithio yr tL yn iiilaen yn llwydd- ianns. Mae yr offeiriad yno wedi rhoddi yr ysgoldy perthynol i'r Eglwys yn rhad at eu gwasanaeth. Y mae yma lawer o gyrau eraill o'r dref y gollid sefydlu ysgolion Sabbatliol a phregetliu achlysurol ynddynt, pe byddai tipyn yn ychwaneg o ysbryd gweithio..YIl eglwysi y gwahanol enwadau Cyliireig. Wei, fe ddisgwylir cael rliywbeth mewn papur newydd heblaw helyntion crofyddol lie, mae yn debyg. Aroswch cliwi, betli sydd yma wedi digwydJ gwerth ei nodi. Y mae gorfaeliu-eik y cigydMon wedi peri cyfi'ro yma, fe, nlelvn lleoedd, a'r prisoedd wedi gostwng yn fawr yr wythnos ddiweddaf. Difyrus i[1Wll oedd gweled llon'd trol fawr o gig o bob math yn mYllcd ddydd Sadwrn diweddaf, a'r daman oil wedi eu mareio a'u pris arnynt, a dyn mawr, tal, mewn mm>cl;-frocl; wen, wedi torchi ei lewys, yn prysur bwyso y cig a'r glorian fawr oedd ganddo ar y bwrdd yn y drol i'r iluaws a ym- dyrai o'i gylch.. Edrycliai y cigyddion o'u drysau yn glust lipa iawn arno, ond nid oedd dim i'w wneud ond iddynt hwythau ostwng eu prisoedd. I'r lleoedd y cânt fwyaf am eu harian y myn y Iluaws fyned i brynu, a mawr del. iddynt. Dyna yelyw masnach rycld. i pawb yn gwybod nad oedd y gostyngiad yn mhris y cig ddim yn gyfartal i'r gostyngiad yii niliris yr anifeiliaid, fel yr oedd y cigyddion yn mynu mwy iia'u rhan deg o elw. Ond nis gall monopoly elclal yn hir; mae prisoedd ymborth fel cyflog Hafm, yn sier o ddyfod i'w lefel.

DOLWYDDELAK. Cynlia'liwyd cyngherdd yn y lie ucliod nos Sadwrn, y 9fed cyfiaol, gan yr 'Eien Glee Society,' dan arweiniad IYIr AdnaDavies (Eos Elen). Mynediad i mewn trwy dalu b. a 6c. Yr elw at gynnortliwyo Mr Griffith Williams, Penllviv. yu ei hir a'i ofidus gystudd. Y detholion a ddadgnnwyd oeddynt :—Dyn a aned o wrai-gy Mawrliewcii yr -hwn sydd oddi fry, Yr Eneth glaf, Moeswch i'r Arghvydd, Nid oes dim dagrau yn y nef. gan yr Eos, a*r cor yn ymuno yn y eydgan. Jialelniah chonts (Handel), Y Gwlithyn (Alaw Ddu), can a chvdgan, Dewch adref fy nhad, gan Jane Jones Mai (J. Thomas) solo, Y Bachgen du, gan yr Eos yn liynod swynol. Tra mae haul y dydd yn ffoi; deua-wd gan Mr Adna Davies, a Miss Jane Jones, Pan fo'r heulwen wedi ffoi (J. D. Jones). Gwaliagan A. Dayies, a'r cor yn ymuno yn y cydgan. Y-don o flaen y gwynt- oedd (J. Parry), Yr ilaf (Gwilym Giveiit). Daethant trwy eu gwaith yn liyliocl lwyddiilii-is, ac y maent yn wir deilwng o ganmoliaeth, nid yn unig am eu medras- rwydd fel eantorion, ond yn neillduol am gofio eu brawcl cystuddiol ac anghenns.-Gohebydd.

MAGUIHK Y PFEXIAD WEDI CAEL MADDEUANT- Boreu dydd Merc-hor, derbyniodd Mr Thomson, oinfaiiebes- ter, lythvr oddiwrth yrYsgrifenydd Cartrofol, yn datgan ewyllys y Frenhines i estyn i'r Ffetnad Maguire maddeuant, Y^nwelodd Maguire a lioll Swyddfaau Kewyddiaduron Man- cbesler, i ddiolch i'r Oolygydflion am on hymdrech 0 hlaid ei l'hYCldhnd.

i f DEASEY YN KEW YORK. Glaiiiodd Dea-sey yn New York V Sul wythnos i'r diweddaf gyda'r "City of ]>a-¡-j" Mae ganddo a'droddiad hynod o'r niodd v ii-wy Livcrjiool, yr hwn a gyhoeddir yn ein nesnr.

MAN NEWYDDION. Nid oes dim wedi ei benderfynu yn nghylch Esgob- MAN NEWYDDION. Kid oes dim wedi ei benderfynu yn nghylch Esgob- aeth wag Lichfield. Rhydd Iarll Derby, a Ch:ingliellydd y Drysorfa, gin- Rhydd Iarll Derby, a Ch:ingliellydd y Drysorfa, gin- iawau Seneddol ar y 18fed o'r mis hwn. Dywedir fod Mr Otto Goldechmidt, ar roddi ei le i fvira yn y Royal Aeademy, a'i fod yn bwriadu gadael y wlad hon. Kid oes dim wedi ei benderfynu eto am y cynliygydd, na'r eilydd, i'r annerehiad yn yr un o'r ddau Dy Sen- eddol. Dywedir fod y ceisiadau oddiwrth swyddogion i gael ymneiliduo o'r fyddin yn anarferol o luosog. Claddwyd Mr Edward James, Q.C., A.S., ddydd Sadwrn, yn ngladdfa Highgate, Llundain. Cychwynodd Mr Charles Dickens, o Liverpool, i'r Unol Daiaethau, boreu Sadwrn, yn yr agerlong Cuba. •Ymadawodd yn foreuaeh nag y tybid—oddeutu wyth o'r gloch, yn lie ganol dydd. Hebryngwyd ef i'r Hong gan amryw berthynasa.u a cliyfeillion. Priododd Brenl-iin Groeg a. merch yr Uchel Ddug Coiistantine, o Rwssia, y 27ain o'r mis diweddaf. Anfcmwyd genetli ieuanc ddu trwy gynnortliwy pobl gvyrth-gaethiwol Boston, i Rhufain, er myfyrio.cerliad- aeth. Cyn myhed oddiCartref yr oedd wedi cyflawni llawer o bevhau mewn prlddfaen, :&fa.e wedi aafon J y u ddiweddar i America, hanncr-lun (bust) mar.mor o Dr Dio Lewis, yr hwn sydd yn cael ei arddangos yn oriel Meistri Childs a Jencks, Boston. Nid yn unig mae yn ddarlul1 cywir, ond niao wedi rhoddi argraff fyw ar y darlun. Dyma y gwaith cyntaf o'r fath a anfon- wyd o Ewrop i America dan ddwylaw arlunydd du.— New York Tribune. Ychydig ddyddi.au yn ol daliwyd Salmon yn Dorwonb yn pwyso 20 pwya. Gwahoddwyd Mr Bright, ar farwolaetli Mr James, i ail gymmeryd ei le fel cynnrychiolydd dros Manchester. Danfonodd Mr Bright gan ddweyd cyhyd ag y buasai Birmingham yn dymuno ei wasanaeth ei fod yn pen- derfynu aros yn aelod dros y dref hono. Bu preswylfa Argiwydd Monch, yn Canada, unwaith yn fonachdy. Y mae oddeutu S000 wedi marw yn New Orleans, o'r clefyd melyn. Dywedir fed yn awr 100 0 bapurau gweriniaeliicryn cael eu cyhoeddi yn Neheudir America. Yr oedd ar fachgen yn Tennessee eisiau deall crogi, a cheisiodd grogi ei frawd bach, ao wedi methu, eeisiodd grogi ei hun, a llwyddodd. Cerddai oddeutu deg mil yn orymdaith gyda Mr Murphy, yn Blackburn, ddydd Sadwrn, cariai ef bistol yn un llaw, a chloddyf yn y llall. Yr oedd tri chant o gwnstabliaid wedi ou tyngu, rhag i derfysg dori allan, ond aeth pob peth heibio yn dawel. Y mae Iarll Derby wedi bod yn dioddef eto oddiwrth y gowt" ond dywedir ei fod ychydig yn well. Yn 1859, daliodd masnachwr ilwyddianus a dedwydd yn St. Louis, leidr ynei ystafell, yr hwn ar ei waith yn crefu am bardwn, ac ar ei addewid i ddilyn bywyd gonest, a ollyngwyd yn rhydd. Methodd y masnachwr, a daetli yn dlawdac anghenus. Yn ddiweddar, cyfarfu ei hen gydnabod ag ef, ac wrth gael allan ei sefyllfa aiifYoclti,3, estynodd iddo ddeg mil o ddoleri fel cydnab- yddiaeth iddo, yr hyn a fwriaditi ivnead er ys hir amser.

f;' BIRKENHEAD. Difynuch a-m Geiniog.—Cynhaliwyd y cyfarfod cyn- taf o'r tynihor eleni, nos Fawrth diweddaf, yn ysgoldy Capel Oliver St. Wedi canu ton gyffredinol, rhoddwyd annerehiad gan y Llywydd—y Parch. H. E. Thomas, ar y pwys i ieuenctyd ymroddi i gyfoethogi a choethi eu meddylian, ac ar yr angenrheidrwydd| am adloniant meddyliol. Yna aed yn mlaen yn y drefn ganlynol:— Artroddiad, gan Etl1 Mon; Can Just before the battle, Mother,' gan Mr E. Morgan Araeth ar Ddirwest, gan Mr H, Lloyd Deuawd Yr Asgellyddion,' gan Miss E Thomas, a Mr W. Jones Darllen papur ar Y :B'arf,' gan Mr J. E. Jones Can, gan Mr J. Jenkins Araeth ar Fer-aht' gan Mr J. Francis Cin,' Mi grwydrais lan yr afon,' gan Mr W. Jonos; Cystadleuaeth areithio di- fyfyr ar Gariad,' gwobr 2s 6c, rhanwyd y wobr rhwng y ddau a ymgystadlodd, sef Mr Griffith Rees, ac Eta IIIon yna, ton ymadawol. Penderfynwyd yn wresog eu cynhal bob pythefnos yn ystod misoedd y gauaf.

NWY F FRW YDRIAD OFNADYv Y YN SWYDD- FAAU NEWYDDION COHPHOllAETlI LIVERPOOL. Am 3 o'r gloch, boreu dydd Merelior, pan oedd y creii'twyr sydd yn awr yn diwyd gwblhau y trefniadau mewnol yn yr adeilad fawreddog sydd wedi ei chodi yn ddiweddar at wasanaeth y gorphoriaetli, yn bwyta eu boreufwyd yn un o'r ystafelloedd mawrion yn yrayl y porth o Cross Hall Street, cymmerodd nwy ffrwydriad le yn ddisymmwth, gan ddryllio y ffenest-ri yn cliwil- friw, c-odi y llawr i gyd, a chwalu yr holl ddodrefn. yn ganddryll. Anafwyd amryw o'r. gweithwyr. Chwyrn- daflwyd un 0 hpnynt at y nenfwd, a tliorwyd coes uii arall d'r gweithwyr yn ddarnau man. Archwilivvyd yr ystafell yn ddioed gan Mr Dobson, un o swyddogion y Gas Convjaany, yr hwn a gaiodd dwll mawr yn y bibell, a baraai yn ol pob ymddangosiad fod y twll wedi cael ei wnoud gan lygoden.

MARWOLAETII A CHLADDEDIGAETH Y PARCH. JOHN JOSEPH, LLANEDI. Bu farw y gweinidog parchus uchod ddydd Sabbath, Tachwedd 3ydd, yn dra disymwtli, yn 61 oed. Yr oedd yn enedigol o'r gymmydogaeth, a chafodd ei urddo yn Llanedi 36 mlynedd yn ol, a bu yn weinidog ar eglwysi Llanedi a Llangennech hyd ei fedd. K os Sadwrn gwnaeth sylw ag sydd yn deilwng o gofnodiad. Yr oedd cyfarfodydd jubili yn talu dyled Bethesda, Llan- gennech, i gael eu cynnal boreu dranoeth, a nos Sadwrn pan oedd Mr Joseph yn eistedd yn ei dy, yn ngwmni y Parch Mr Evans, Britonferry, daoth Mr Harries, un o ddiaconiaid yr eglwys, i fewn, a dywedodd fod 240p. wedi eu casglu. yr hyn oedd yn ddigon i dalu y ddyled, a 3p. dros ben. Pan glywodd Mr Joseph hyny, dywed- odd yn sobr iawn, Wei, yn awr, y mae fy ngwaith wedi ei gwblhau'—geiriau a gawsant eu gwirio cyn pen nomawr o oriau wedi hyny. Dywedir mai achos ei far- wolaetli ddisymwth oedd paralysis of the heart.' Taft- odd yr amgylchiad yr hall bentref a'r wlad oddiamgylch i'r prudd-der mwyaf. Yr oedd Mr Joseph yn gymrayd- og mor gymmwynasgar, ac yn ddyn mor rhyddfrydig, fel y cerid ef gan bawb, o bob enwad. Claddwyd ef prydnawn dydd lau, y 7fed, ac yr oedd yr angladd yn un o'r rhai mwyaf parchus yn y wIad. Yr oedd prif ddynion y wlad oddiamgylch yn bresenol, a nifer anar- leroloweinidogionobobenwad. Yr oedd y gweinid- ogion canlynol yn bresenoI:- Y Parchn. T. Morgan, ficar Llangennech; J. Williams, eurad, Llanelli; T. Davies, Silo; J. Thomas, Bryn; J. R. Morgan, (Lleu- rwg); W. Hughes, Bethel; R. D. Roberts, Llwyn- liendy; W. Lewis, Felinfoel; W. Morris, Llanelli; H. Davies, Bethania; J. Evans, Pontyberem D. Henry, Penygroes; T. Davies, Llandilo; J. Davies, Cwmaman; W. Humphreys, Cadle, &c. Darllenwyd a g-sveddiwyd yn y ty cyn cychwyn, gan y Parch. D. Henry, Penygroes yíla rhoddodd y Parch J. Thomas, Bryn, emyn allan, yr hwn a ganwyd gan yr holl dorf wrth gychwyn tua chladdfa Bethesda ynymyl. Wedi oyrhaedd y capel, yr hwn oedd yn orlawn o bobl alarus darllenodd a gweddiodd y Parch. H. Davies, Bethania, ac yna traddodwyd pregeth ragorol gan y Parch. D. Rees, Llanelli, oddiwrth y geiriau hyny yn yr Epistol at y Thessaloniaid, Dyddenwcli eich gilydd a'r ymadroddion hyn,' &(,. Annerehwyd y dorf yh deimladwy ac effeithiol ar lan y bedd gan y Parchedig- ion T. Davies, Llandilo, a J.{[Davies, Cwmaman, ac yna dyrchafwyd gweddi ddwys gan y Parch.. H. Evans, Ponbre. Dangoswyd y parch mwyaf iddo gan drigolion y pentref; yr oedd arwyddion galar i'w canfod ar bob peth, a pliawb megys yn cydymdeimlo a'i deulu galarus.

CYFLWYNIAD TYSTEB I NEFYDD. Tachwedd 6ed, cynhaliwyd cyfarfod yn nghapel y Bedyddwyr yn y Blaenau i gyflwyno anrlieg ei genedl i Kefydd. Cymmerwyd y gadair gan D. S. Lewis, Ysw., cadeirydd P wyllgor y Dysteb. Ar ol anerchiad hyawdl a chyffrous gan y llywydd, cyfarchwyd y gyn- nulleidfa gan y Parchn. S. Jones, Llanhiddel, W. Richards, Machen, J. G. Davies, Beulah, W.P.Williams, Brynmawr, W. Prosser, Bont newydd, R. Johns, Llan- wenarth, H. C. Howells, Sirliowy, J. Hughes, Blaenafon, W. Williams, Cendl, ac eraill. Yna cyf- lwynoddy llywydd y puvs i Mr. Roberts, yn cynn./ys 200p.; a darllenodd anerchiad tra rhagorol. Atebodd Mr Roberts yr anerchiad yn wylaidd ac yn fyr yn nglianol cymmeradwyaetli y dorf. Allerchwyd y gyn- nulleidfa drachefn gan y Parchn. M. Phillip, Aberaman, a J. M. Jones, Brynmawr (yr ysgrifenyddion), D. Williams, Berea, J. Jones (Mathetes), Rhymni, W. Jones, Brynhyfrycl, S. Williams, Nantyglo, O'Michael, Mr. D. Williams, dilynydd Mr. Roberts fel arolygydd yr Ys,,ol'on' -I-,rytaiia'dd, ac amryw frodyr eraill. Gwnaeth Keifydd wasanaeth mawr i'w genedl, ond prin yr oedd y swm gafodd yu deilwng o'r peth wnaoth. Diehon pe gwnaethai lui, ac udganu mwy, y buasai y swm yu helaetliacu.— Gohebyd.d.

I attmul.t(t(t -;r i;;ttU.\1,. J"r.-=-;¡ø::r" Y I^ASITACE SFU.—Ao ystyrled. y tymmor, yr oodd 8wm PUS (Ida o wenith yn cael ei gyanyg yn mhrix" farchnadoedd y deyrnas yr wyihnoa ddiwecldaf. Gan fod y melinwyr yn yst-orio yr hyn a allent nid oedd ond ychydig ofyn yn y marchnaaoedd, a'r prisiau yn tuoddu at ostwng. Yr ydym wedi derbyn eyf, lenwadau mawrion o Rwssia a'r Unol Daleithiau, sc hyderwn y dygir i'n gwlad snviii mawr o wenith Amcricanaidcl ar hyd y gnuaf.

MA R CUNAD LLUNDAIN. Ddydd, Llun diweddaf. GWEUIXH. —Gostyngodd gwenith Is y chwarter heddyw. HAIDD.-1.Iasnach amf, a'r prisiau yn tueddu at ostyngiad. BRAG.—Araf oedd y fasnacli, a'r prisiau hefyd yn gostwng. CEIECH.—Gostyngodd y prisiau 6c y chwarter, ac ni wnasd ond ychyd'g fasnaoh. PYS A r, yn cadw at brisiau yr wythnos. Y pys yn sefydlog, er nad ocdd yr alwad yn fywiog. BLAWD.—Ki chymmerodd un cyfnewidiad le yn mhrislan blawd trefol, ond bla-wd y wlad yn is. HAD.—Ychydig gyfnewidiad a gynamerodd le yn mhrisiau yr hadau. DIWEDD y FAHCIINAD. Diweddodd y fasnach fel y nodwyd uchod. Gostyu;odd haidd a cheirch Is. y chwarter. Y cynnyrehion ereill ïd y nodwyd uchod. s. s. Gweuitli gwyn Essex, Kent-, a Suffolk 02- 74 coeh 61 7o Haidd at fragu 39 4..) atfalu 33 3" GWLAN. IiLUNDAIN, Taeh. 11.—Gwaaed masnach gymmedrol mewn gwlan trefedigaethol am brisiau sefydlog. Ki wnaed ond ychydig fasnach mewn gwlan cartrefol, ac yr oedd y prisiau va tueddu i ostwng. PitisiAi: GWLAN SAESHT.G (T PWTS). s. e. s. c. Fleeces.—South Down hoggets 1 3 i 1 '4 Half-bred ditto. 1 g\ i 1 4 Keiit flee Ce, ] 2 i 1 2-1 South Down ewes 1 2 i 1 Si- Leicester di! to 1 2 i 1 2J Sorts.—Combing 1 3 i 1 6-| Clo tiling.p. 1 2 i 1 85

YN LLUNDAIN. Tachwedd 11.—Bara gwenith, 10c i lOJc; bara teuiuaidd, 0 7-Jc i 9ho y 4 pwys.

MAPvCHKAD ANIFEILIAID SMITHFIELD. Dydd Llnn diweddaf. Nifer yr holl anifeiliaid tramor a ddaeth i Luudaiu yn ystcx; yr wythnos ddiweddaf oedd 8,1GS. GWARTHEG.—Masnach sefydlog am bob math am brisiau yr wythnos. DEFAID.—Y fasnach yn farwaidd, a'r prisoedd 2c vr 8 pwys yn is. LLOI.—Gwuaed masnadt sefydlog mewn 11 oi am ina phrisiau yr wythnos. MOCII.—Yr oedd y fasnach fa farwaidd am hraidd sefydlog.

MAEGHNAD LIVERPOOL. —— Dijdd Mo.crlb. Yroeddcrya ofyn ar y gwenith heddyw am briaian dydd G wener. Daliai y peilliai'd ar y prisiau diweddar.

MARGHNADO-EDD CYMEEIG. BANGOR, Tach. 8.—Gwenith, 0 6(¡s 00 i 6Ss 00 y chwartor; haidd, o 35s Oc i 37s Oc; ecirchl,o 21s Oc i 27s Oc; blawd ceirc'n, o 39s i 40s y 240 pwys ymenyn ffi-es o Go i 7 y pwys; eidion, o 6c i 8c Y pwys; cig dafad, o 8e i 9(\ y pwys; hwyaid, o 3s 6c i 4s 6cy owpI; cywion ieir, o 2s 00 i 3s 0c y owpl; wyau, 7 am.5c.. CAERA'TEDBRS", Tach. 9.—Gwenith o 8s Oc i 8s 9c y bwsel o 94 pwys haidd o 4s 4c i 5s 3c y bwsel o 54 pwys; ceirch o 2s 6c i 3s Oc y bwsel o 40 pwys blawd o 50s 00 i 638 Oe y sach o 231) pwys. GA.ERYNARFON, Tachwedd 9.—Gwenith o 66s Oc i 68s Oc v chwarter haidd, 36s Oc i 38s Oc y chwarter ceirch. o 25s Oc i 27s Oe y chwarter; blawd ceirch, 0 39s i 40s Oc y 240 pwys; ymenyn fires, 13c i 14c y pwys. COEWEIT, Taeh. 8.-Cctwenith 0 35s i 37s y pwn liaidd 0 12S i 13s yr bob; ceirch o 8s i 9s yr hob; blawd ceirch o 40s i 42s ypwn; cig eidion o 60 i nc y pwys; cig dafad o 7c i 8e y pwys cig llo o 0c i. 0c y pwys ymenyn fires o 12c y pwys"; ymenyn llestri o 0 c i 0c y pwys. DiNBYCft, Tach. 6.—Gwenith o 22s 00 i 22s 6c yr hob; haidd o 13s Oc i 14s Oc yr hob ceirch o 8s Oc i 9s yr hob; fia o Os Oe i Os Oc yr liob blawd ceirch o Os Oc i Os Oc yr liob pytatws o Os 9c i Os Oc; ymenyn ffres o 14c i 15c ymenya llestri o ille i 12c y pwys. LLANGEFNI, Tachwedd 7.—Gwenith, o 65s Oe i 67s 00 y chwarter; haidd, o 34s Oc i 37s Oc ceirch newydd, o 24s 00 '¡ 26s Oe ymenyn fires, o 13e i 14c y pwys; hallt, o Oc i Oc y pwys cig eidion, o 7c i 8c cig dafad, o 7c i 8c cig llo, o 5c i 7c; pytatws, 4s 6c y 100 pwys. LLANDEILO, Tachwedd 9.—Gwenith, o 9s Oc^i 9s 6c y bwsel; haidd o 5s 3c i 5s 6c y bwsel; ceireb, o 3s 3c i 3s 6c y bwsel; blawd ceirch, o 2Tic i 3c y pwys; pytatws 6c yr 10 pwys; ymenyn ffres, o 13c i Hc y pwys; cig eidion o 6c 1 70 y pWYS; eig dafad o 6c i 8e y pwys. LIAN-EECHYMEBD, Taeh. 6.—Gwenith, o 64s Oc i 663 Co y chwarter; haidd o 36s Oc i 37s Oc y chwarter; ceirch o 24s Oc i 25s Oe y chwarter; pytatws 4s Oe y can pivy, ymenyn. -fires, 13ie i 14 y pwys cig eidion, o 6c i 8c y pwys cig dafad, o 7c i 8c y pwys; cig llo o 6c i 7c y pwys cig moch fires, o Oc i 0c y pwys. MACHYNLLETH, Taeh. 6.—Gwenith, o 33s 6d i 34s 6c y pwn; haidd o 6s Oc i 6s 6c y Winchester; ceirch, o 3s 6c "i 4s 6c; ffti, o Os Oc i Os Oe eto; blawd ceirch, o 43s 6c i 44s 6c y 240 pwys; pytatws, Hc y 2 pwys; ymenyn fires, 0 11c i 120 y pwys; ymenyn llestri, o Oc i 00 y pwys; cig eidion, o 6c i 7c y pwys; cig dafad, o 6c i 7c y pwys gwer, o 5c i 02e y pwys. WYDDGBUG, Taeh. 6.—Gwenith, 22s Oc i 23s Oc yr oh haidd, 13s Oc i 14s Oc; ceirch, 7s 6c i 8s Oc; pytatws, Os i Os; ymenyn, 14e i 15e y pwys. BALA, Tachwedd 9.—Gwenith newydd o 35s i 35s 6c y pwn; haidd o 12s i 13s yr hob; ceirch o 8s i 9s yr hob; cig eidion o 6Jc i 8ie y pwys. KHUTHXN", Hydref 28.—Gwenith, o 24s 6c i 25s 0c yr hob haidd, o 14s 0c i 14s Oc yr hob ceirch, o Os 00 i Os Oe Vr hob blawd ceirch, o 2s Oe i 2s Oc y phiolaid; pytatws, Os 0c i Os 0c yr hob ymenyn fires, o 12e i 13c y pwys; cig eidion, o 8c i 9c; cig dafad, 8c i 9c y pwys. CKOESOSWALLT,Tach. 6.—Gwenith newydd o 9s 9c i 10s 10c haidd at fragu o 6s Oc i 6s 6c eto at falu o 5s 6c i 6s 4c; ceirch o 4s16c i 5s 0c. ABEETEIFI, Hyd. 25.—Gwenith o 7s i 8s y bwsel; haidd o 4s 1 5s ceirch o 2s 3c i 2s 9c. ABEEGELE, Taeh. 9.—Gwenith o 20s 6c 1 23s yr hob haidd o 12s i 13s 6c yr hob ceirch o 7s 6c i 8s 6c yr hob blawd ceirch o 41s i 42s y 240 pwys.

6f Tachwedd 7, priod Mr David Davies, Upper Parliament Street, Liverpool, ar ferch. Tachwedd 9, priod Mr O. Koberts, Assorter, Glandwr, ar ferch. Tachwedd 11, priod Mr Richard Jones, Chwarelwr, ger Pen- morfa, ar ferch. Tachwedd 5, priod Mr William McDonald, Upper Frederick Street, Liverpool, ar fab. IMotoau. Tachwedd 1, yn nghapel Pisgah, Llandegla, gan y Parch. S. Evans, y gweinidog, ac yn ngwydd y cofrestrydd, Mr G. P. Bratt, Llandudno, i1 Miss Eleanor Rogers, Llandegla. Dyma y briodas gyntaf a weinyddwyd yn y capel uchod, telly anrheg- wyd y par ieuanc a Beibl hardd. « Tachwedd 8 yn y Tabernacl, Llanddo, gan y Parch. S. Davies y Parch. W. B. Davies, Bethlehem, ;i Miss Eachel Williams, ail ferch Mr Williams Llettyganad, Llandilo. Tachwedd 3, yn nghapel Bethel, Uanidloes, gan y Parch. 11. Jones, (A.), Mr Walter Griffiths, a Miss Anne Mason, y ddau o Bettws Cedewain. mtnrvotntthnu. Tachwedd 2, yn 52 mlwydd oed, ar ol cysludd byr o dri diwrnod, Mr Evan James, Cilcert, ger Aberaeron. Claddwyd ef y dydd Mawrth canlynol yn laymrent Henfynyiv. Tachwedd 10, yn 90 oed, Mr John Ethridge, Ile,, y blrvii, Penmorfa. Tachwedd 11, Mrs Roberts, gweddw y diweddar Barc.i. David Roberts, Dinbych, yn 86 oed. Tachwedd b, geneth i Mr John Jones, dilledydd, Cutton Crescent, Birkenhead, yn 7 mis oed. Argraffwyd gan John Morris, yn eiswyddfa, 22 a 23, Chapel Walks, South Castle-street, Liyerpool, dros Gwrnni y Newyddiadur Cymreig (Cyfynged'-g).

y mae yr ymrliwilwyr fywydau yn gorfod symud y cwympiadau yn y ty wvihvch. Daliodd y dynion J hyn gyda y gwaith> synnJ- cttjuipiaa&uS chwech ch nos Sadwrn, pryd y daethant i fan He yr oedd 2) wedi eu claddu. Nid oedd obaith cael y cyrff hcn allan tan foreu y Sul. Djwed arolvgwyr prcfladol, y rhai sydd wedi ynrvreled a'r pwll, y bydd svy.thnos yn ddigon bychan i gael yr holl gyrff alia. Bu Mr Davies, perchenog y gwaith, yn y pwll dydd Sadwrn agos o foreu tan yr hwyr. Aeth Mr \Y,lo" arolygwr y Ilywodraefch, i'r pwll ar yr un diwrn- d.