Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
SMUJMICW lJftrtdiuo1.
SMUJMICW lJftrtdiuo1. ILIIYBUDD I GI&YDDION-.—Yn ddiweddar, anfon- odd fferrawr bychan ger Cidweli am gigydd i ladd tarw iddo, ond annghotiodd y eigydd am ei fwyell. Awdyn mlaen a'r gorchwyl o roddi y rhaff am ei ben, ac arwt iniwyd ef i'r ysgubor. Rhoddwyd gor- ciiyiii iiyn i'r Hanciau oedd yn dygwydd bol yno i sefyll y frwydr. acymatfodd un yn nghyrn yranifail er rhoddi marital-) i'r tarawr, yr h wn a ymaflodd yn y fwyell ac a ollyngodd ergyd mar agos ag y ganÚ i'r vmanydd. Safodd y tarw am foment, ond deaH. wyd yn fuan ei fod yn gallu eerdded, a rhoddwyd dwy crgyri yehwanegoi iddo, ond nid ar y man iawn. Yn ystod y frwydr cafodd y tarw un o'r llangciau rhwng; ei ben a'r wal, lies y bit agos iddo ei wasgu i farwolaeth, a throdd at y llall gan ei fygwth, ond cafodd hwnw y fwydl yn ei lav. ddeau, a tharawodd ef i fesiir ei hyd ar yr ysgubor, a gollyngodd y cig- ydu ei w«ed, ond ymdreeboclci godi wed*yn, ae iodd y cieydo. ef nes syrthiodd ei lygaid o'i hen. Dyna ymladdfii draonus onide? Da genrm ddeall fod y Pane a. glwyfwyd mewn gobaith gwclla. Joan Gwendraelh. GwA.isoASGHJRWEN.—Y mas Mi E. A. Davles, ysgolfeistr, wedi ein gadael ar ychydig o rybudd. Bu yma am dros dair blynedd yn ffyddloti a defn- yddiol ac yn ennill cymrneradwyaeth. Dymmiasem iddo aros gyda ni ar gyfrif amiyw rinweclj a berth, I: ynent. iddo. Tybiera ei fod yn Ymneillduwr o'r iawn ry w, ond cawsom ein sionii ynd io- Tcbyg yw ei fod ar y ffordu i'r offeiriadaeth eagobyddol, ond gobeitbiwn y saif f'yn cyrhaedd yr offeiriadaeth bab- aidd. Er mi gelii ysgolfeistr da y mae genym obaith y gwneir y bwlch i iyny yn fuan. Bu yr hen lane S. it. yma yn darlithio nos Lun, Hydref 14, ar ei ^Adgo&on a:n yr Hen Wlad.' Cawsom gyfaifod adeiladol, difyr, a llawen, dras ychydig a.mser. Mae eisiau i S. R. ddysgu ac yrnarfer y ir.esur hir wrth ddarlithio, o blegid y mae yn darfod yn rliy fuan gan y gwrandaw. r. Mae yn eadw pWYfau da, ond mesur pi-in.Iohn Jones. CASTE LLXEWYDD EmLYN.-E, Academy.— Agorwyd yr ysgoldy uchod ddydd Mawrth y 15fed cylisol. Bhoddwyd te i'r boll ysgolheiginn gan Mr Ellis, yr athraw. ",redi eyfranogi o'r wledd ac: ethol cadeirydd, sef Mr Evans, Woodlands Cottage, caf- wyd areithiau yn Saesneg a Chyinraeg gan y Parchn E. Pluliips a B. Thomas, a Mri Watkins a Giiffiths, oil o'r dref lion. YMDAITH BYDDTN 0 LYGOD MA%VB.—Ychydio- 0 nosweitbiau yn ol yr oedd dyn yn teithio \hwn« Haddington a Tranent, ac yn ddisymwih cafodd ei hun yn ngh.mr)l Ileng olygod inawr, y rhai a deith- ientyn hamddtriiol o'i- naill ochr o'r iloidd i'r 11¡¡}1. Yr oedd y 1 lygod yn thy brysur gyda'u goi-el-I vy iioli eu hnnn.in i dilu nnrbyw syJw i'r teithivvr, yr hwn a ofaai bob mynyd iddynt ym<)8od arno, ond cafodd lonydd i fyned yn ei flaen. Ymddangosai fod yno lawer o fiioedd o'r llygod yn cyd-deithio yn un iintai reolaidd; ac oddiwrth y cyfeiriad a gymmereni tybid en bod yn bwriadn cyrhaedd i ydlan osdd yn y gyjinydogaebh, ac y mae yn bur d :bvg na bydd perchenog yr yiilan hono ddim llawer yn ei fanfcaia o gael eu cWlDni yn ystod misoedd y gauaf yma. LLFGOD MAWR YN YMOSOD AR. BGENTVN.— NOS Wener diweddaf, fel yr oedd Mr O'Brien, 27, Well- ington Stre:;S» Llundain, yn nghwmni Mrs O'Brien yn bwyta ei swpcr, efe a glywai waeddi dvchrjallyd yn y lloft uwch ei ben. lie yr oedd y plant. B'rys- iodd yno, a chafodd fod y plentyn. ieuangaf, geneth feclian tua 15 mis oed, wedi cael ymosod ami gan lygod mawr. Pan yr aeth el a goleuni i'r ystafell, neidia.sant allan o'r gwely a diangasaat. Yr oeddent wedi cnoi y plentyn yn ddychrynllyd iawn oddeutu ei phen a'i breichiau. Wrth fyned i alw ar ei gi, yr hwn oedd yn yr ystafell nesaf, gwelai Mr (), Bricii haid o lygod mawr yn dyfod i fyau y grisiau heb ofni ei bre-enoldeb ef na'r goleuni. Ond gyrodd y ci hwy yo filan ar ffo. Yr oedd braich y plsntyn druan wedi chwyddo a duo yn fawr. Cy mmerwyd hi i King's College Hospital. Y mae wedi derbyn niwaid mawr iawn i'w braich, ac ofna y meddygon y bydd raid tori ei braich ymaith. DOLGELLAU,—Cynhali^yd cynghsrdd gau Llew Llwyfo nos lau, yr 17eg cyfisol, yn y Town Hall. Cynnorfchwyid ef gan ei farch ieuanc dalentocr Miss TJwyfo Lewis, Mr SV. Aptnadoc a Mr George°6wen. Yr oedd y program yn gynuvvyseclig'o ddarnau Seis nig gan mwyaf, ond nid heb amryw ddarnau Cymr- eig rhagoro!, megys Llwyn Onn, Telyn Cymru, l'a ?am ma!) Dai mor hir yn dod, &c., y rhai a dderbyn- id gydag uchel gymmeradwyaeth g kn y dorf. Yr oedd yn llawen genym weled y fath gynnulliad llu- osog, ac yn eu mysg brif foneddigioll yr ardal, ac amryw foneddigion dieithr. Dychwelodd y Llew ddiolchgarwch cynhes i'r gwyddfodolion am eupres- enoldeb, a rhoddwyd banllef o barch i Charles Edwards, Ysw., A.S., Dolserau, am ei barodrwydd i fod ya Boddwr y cyngherdd. Terfynwyd trwy i'r dorf uno iganu yr Anthem Genbediaethol.-Golieb- ydd. DAMWAIN.—Boren Sadwrn diweddaf, fel yr oeld Oymro o'r enw George Davies, vn cario coed dros blencyn ac yn myned yn wisg ei gefn, yn Ngweithfa Meistri Laird, syrthiodd dros yr ymyl ddyfader mawr, ond o drugaredd, torwyd ar y cwvmp ddwy- waith nea dair, onite buasai yn 01 pob tebyg yn Chwilfriw. Da genym ddweyd ei fod yn dod yn mlaen yn dda, er fod cryn archoll ar ei ben, ac yagriffiadau ar hyd ei ochr. Deallwn i fachgen o Sais gyfarfod a damwain yn yr un lie, yr un diwrnod. ^LlvkTii>oor,.—Cymm-anJ'a yr Annibynwyr, 1867.— JLJyma wawl-lun o'r gweinidogion parchns a fuont, yn gwasanaethu yn ein Cyrnmanfa eleni, yn nghyda'r gWMttidogion_ cartrefol, a'r lleygwr gwir ddefnyddiol T WiUiams, Y,w., Pendaren, wedi ei dynu gan ein cydwladwr medrU8, Mr John Thomas, 53, St. Anne Street Liverpool Gellir aduabod pob an o honynt ar yr olwg gyntaf, ac y mae rhai o honynt yn nod- edig o dda. Yn nghanol yr oil, gyda ei Son yn ei law, y mae y patriarch anrhydeddns, Griffiths o AUtwen. Y wae yr arlnaydd yn yohwanegu at ei glod yn barhaos, fel y mae yn sefylj yn un o'r rhai nchaf yn ei gelfyddyd o fown ein tref. Bydd ja dda gan filoadd gael y fath nifer o enwogion gyda eu gilydd ar yr unllen, yn goffadwriaeth am eu gweinidogaeth rymtis. LLWTNc,wnii,Nof; Lnn, ITydiof Ileg, traddod- 1fyd darIith ar America a'i helyntdon/ yn nghapel J Methodiatiaid, yn y lie achod, can y Pai-ch: R. J. Williams, dlweddar o'r America. Daeth eynulleidfa uosog ya nghyd nos yr oedd y capet tyn orlawu o wrmdawyr astud. Cadwodil ni oil i wrando arno H a difyi*wob am ddwy awr, ao ym- adawodd y g'ynaulleidfa wedi cael ei llwyr foddloni. OYnghorem bawb a gaffo y c^fle i fynu oJywed j udarlith hou,—Un oedd yno, O^ihaliwyd oyfartod blynyddol Cyadaitfeas Genadol B?tope! ^embf»ks- ya y dref hon, Cymxawvryd y gadair gtu, Mr Tritton, «■> ttorrvU, J, Aldie. LLANBOIDY.—Ar y 9fed cyfisol cvnlialiwyd gwyl1 flynyddol y Gwir Horiaid perthynol i'r lie hwn. Yr oedd y diwrnod yn bynod wlyb ond ar y eyfan caf- wyd troad allan da. Blaenorid yr orymdaith gan y seindorf brea berthynol i Mr Powell, Maes^wyn, yr hwn a chwareuodd er boddlonrwydd cyffredinol. Y mae y bechgyn a'u blaenor, Mr Barnes, yn haeddu canmoliaeth am ehv/areu rnor dda, ac yst, ned m d ychydig o amser sydd er pan y maent M'edi yrngym- meryd a'r offer, i'arparwyd ciniaw da iddynt gan Mr a Mrs Hera Lamb. ac wedi Bymmud y ilieiniau itholwyd Mr Stephen Owen, Hafod, i'r galair, a Mr Lewis Perkins, Penpompren, i'r is-gadai". Cafwyd iiveithian da yn y prydnawn gan W B. H. Powell, Ysw., Maesgw n, Mr John Oavies, PClcarn, ac eraid. Ymaduwyd heb i'r e wirodydd adaelfavvr o'n 1101 ar neb. Mae y gymdeithas yn cynnyddu yn .gyflym.-Aelod. MARWOLAKTH DRWY FODDI. — AT yr 18eg o'r mis hwn, fel yr oedd Anno Thomas, gwraig Daniel Thomas, y eigydd, Cefenbralan, yn dychwelyd o Llanboidy rhwng 6 a 7 o'r gl,Tli yn y prydriaw*i, aeth Daniel a'r cert trwy yr heol, pryd aeth Anne h1 ibio Maesgwyn ar neges a cbig, a chan fod v gwlaw yn d:sgyn, a'r gwynt yn chwytbu morgiyf, a ,rno-soti mor dywyil. trwy rhyw anffawd ;ieth lie:bio i'r llyn ger gardd Mr 1 Well, He wedi gwneuthur ymchwil- iad, clhvyd hi wedi boddi yn y ilyn. a thynwyd hi alian oddeutu donddeg (j'r gioch. Cafodd Daniel ei gwr golled ar ei hot nas gwneir i f) ny yn fuan, a jihnmp' o blant, a rhai o honynt yn fyc'nain iawn i alaru ar ei hot. LLANGOI.LRN.—Cauad Tafarndai.—Mewncanlyn- iad i'r pri-iad newydd, y mae 8 o dafarndai yu y dref, a 3 heb law hyriv yn y plwyf, wedi eu cau er yr wythnos ddiweddaf. Y mae y rhai y mae gobaith eu helw yn ewyno yn dost, ond y mae pawb syddyn caru cynnydd moesoldeb ya llawenhau yn fawr. A r.i.Twt N.—Nos Wener, HydreC 1.8, bu y Parch. S. R. yma yn traddodi ei ddarlith ar 'America, ac amrywaiigullon.' Y Parch. Pli. Griffiths, yn y gad- air. Llanwodd y ddau eu ileoeda rrior dda, fel yr ennillasanfc ddiolchgarwch y dorf fawr yn unfrydol. Phylib Rhydyfro. DVFFRYN TAF.—Yn bur arafy mae y gweithfeydd trwy y lie yma yn bresenol, ac y mae arwyddion trwy hyn, yn nghyd a drudaniaoth yr ymborth, y gwel y dosparth gweithiol auaf o brinden Y mae masnachwyr yn y wlad ar hyd y dyffryn hwn ) JQ bUr barod i godi y nwyddau, a rhai o honynt wedi codi swllt yr 23 pwys yn y peilliad, yr hyn sydd yn gyf- artal i a swlit y chwarter ao y mae hyn yn ddiau yn afreivrnol I Dylai y cyfryw sydd yn gwneud hyn wiido, o herwydd y mae yn onnod o'r dydd ya awr i godi y fifch grogbris ar ymborth y gweilhiwr tlawd. Y mae amryw o'r masnachwyr yma yn as- tidio s-ef--interesi i'r dthaf. Gwnaut bryeu 100 neu 1-20 sach pan y byddo ar fia codi rhyw ychydig, ac y-a mynant 6'2, nea hwyraeh 48 y cliwarter o godiad ynddo. Gwnant yr un peth eilwaith van ygostynga trwy brynn; nnd yn. lie gostwug i'r cwgmeriaid, aerant eu bod wedi talu pris uchel am y Mock. Kasnaahwyr, rhoddweh ehwareu teg i'r gweithiwr.— Nid Cnbddeiiiwr. GLYNNEDD.—Traddodwyd y ddarlith gvntaf o'r gyfres am y gauaf hwn yn y capel uchod nos Fawrth, Hydref 15, gan y Parch. J. R. Kilsby Jones, ar Nerth Aria.n,' i gynriulleidfa fawr iawn. Cafwyd gnlwg ar y sefyllfa anghyflens oe l(I cymdeithas yn ddi cyn gosod. ariari yn wferth cyfnewid am angen- rHeidiau, See, hywyd-y gwahanol dduiiiau sydd gan ddynion i gael a gwario arian mai yn y byd hwn yn twig y mae arian o un gwerih fod Hawer o ddynion yn priodoli mwy na ddylid i north ari,an y dylem dgoi nerth arian i fod yn nerth dysg, meddwl, a rhinwedd; y dylem barotoi yn ddifrifol i fod yn deilwng i fyned i wlad lie na bydd eisiau arian, a lie y ceir eyf Jeth anfeidrol gwell nag arian. Yr oedd y ddariith trwyddi oil yn deilwng o Kilsby, yn Hawn o arahedd a baehau na anghofir yn fuan gan y gya- nulleidfa. Amcan y darlithiau hyn yw rlwi addysg yn gyssylltiadig ag adloniant i'r dynion ienainc yn nhymmor hirnos gauaf, a rhoi cyfeiriad i'w meddyl- iau i Iwybrau rhinwedd a daioni. Cymmerwyd y gadair gan Mr I). Rees, gorachwyliwr gwaith glo fwllfaroti. Pasiodd y e.darlith gyntaf hon o'r gyfrea I yn deb iawn, a diau genym fod hiraeth yn y gym- mydoga ;th am gael y pump sydd i ganlyn eto.— Gjhebydd. Kuiaos, HIRWAUK.—Nos Fawrth, Hydref 15, tra- ddododd y Parch. E. Hughes, Pen main, ei ddarlith i odidog ar Fuddugoliaethau Cristionogaeth yn y lie uchod. Yr oedd y capel yn orlawn o wrandawyr, a hawdd oedd deall wrthynt on bod yn disgwyl gwledd i'r meddwl. Ar gais gweinidog y lie, cymmerwyd y gadair gan Mr D. Jones, yr ysgolfeistr; ac wedi ychydig o sylwadau pwrpasol, eisteddodd yn y gad- air, a galwodd Mr Hughes o'i gadair i anerch y gyn- nullellJra, yr hyn a wnaeth yn ei hvvyliau goren, nes oedd calonau y bobl yn cynhesu, a ilawer o Amenau gwresog i'w clywed, y rhai sydd yn swnio yn fwy h v iVyd yn Nhy Ddnw, na thwrw trwstaniad traed a dwylaw. Teimlem yn ddiolchgar wrth wrandaw y ddarlith, am fod yr Afon fawr wedi rhedeg yn rhad I'r ardal lie yr ydym yn byw.' Llwyddiant i Gristionogaeth i orchfygu pob rhwystr- au, ac enuill yr holl fyd yn eiddo ein Harglwydd ni. Yr ydym yn deall y bydd Mr Hughes yn traddodi ei ddarlith ar Gydweitbrediad,' Tach. 5, vn addoldy Glynnedd.—D. T. YôTRAD RHONDDA,—Cafodd dyn o'r euw John I Thomas ei ddiwedd mewn pwll glo trwy i careg syrthio ar ei wddf a'i ladd yn y fan. Yr oedd yn gweithio yn Cwmparc. yn ngwaith Mr Davies. MYNVDD CYNRPIG.—Darlleniaeth Geiniog.-Cyn- haliwyd yr ail gyfarfod o'r darlleniadau nchod nos Fawrth, Hydref 8fed. Llywydd, Mr William Alex- ander, Adroddvvyd amryw ddarnau mewn rhydd— laith a barddoniaeth, a thraddodwyd areithiau a chafwyd caniadsu melusber.
lewy4dinu I
lewy4dinu CAHMJEI., GKS RKTHHSDA.—Traddodwyd pregeth anghladdol i'r Parch. John Phillips, Bangor, yn y lie nohod j Sabbath diweddaf (Hydref 20fed), gan y Parch. E. Stephen, gweinidog y lie. Dyma ef de»- tyn rhoddaf yr adnod yn gyllawn, er mwyn i ddar- llenwyr y TYST ei darllen, a gelliv barnn yn rhwydd oddi wrth y tosvyn beth yw syniad y dyn mawr e Dan-y-mariftn am y gwron a syrthiodd yn Israel, Y ffynidwyid ndwch, canys cwympodd y eedrwydd difwynwyd r rhal ardderchog udwcli dderw Basan,' canys syrthlodd coedwig y gwin gynllauaf., Priodoll Wd djW&7d am Mr PhiUiPs; fel y dywedodiy 'Er igwsg^oer frasgu -flan len Y ddaiaren ddu Fe gwyd o'r Hwch gyda y IIu, Ar Ma ei anwyl Iasa: Twsoa. TKECASTM, A CHWMWYSG.—Hyar.-I 17, neilwa- wyd y Parch. W. G. Srans, UllJyriwr o Goieg Aberhonduu, yn wexaidog ar yr eglv/ysi a gyfar- ya r uvhrf. fa Gwawyag 10, gweddiodd y Parch. D. Williams, (T.C.), Tre- castell, a phregethodd y Parch. W. hoberts. ath- raw Coleg Aberhonddu. Holwyd y goiV'ni;ulau arferol gan y farch. J. Morris, athrùw Dnwin- \ddol y Coleg, ac atebodd y gweinidog ieuanc yn synhwyrol a chyda theimladau dwys. Dyrehaiw'vd yr urdd-weddi gan y Parch. J. Stephens, Bryci>- goed, a phregethodd y I'areh. J. Davies, Caerdvdd, ar Ddyledswydd y Gweinidog, a'r Parch. J. Kraus.' Llanwrtyd, ar Ddyiediwydd yv Eglwys. Cymme". wyd rhan yn y gwclith gan y gweinidogion c ui- lynol :-y Parchn. Davies, Abeffeili: Jones. I Ian- gadoc; Morgans, Myddvai; Williams, Pantygwin; Jones, Pentretygwyn; Williams, Canton; Griffiths, Troedrhiwdalar; Davies, Merthyrcynog: livaits, Talgarth; a Williams a Griffiths, Aberhonddu. Y mae Mr Evans yn deehreu ei weinidouaeth mewn modd dytnunol, a hyderwn y bydd yn liwYddif-u* -J. S. B. I'AERFYRDDIH oynnaliod t yr Annsbynwyr yn y dref hon en cyrarfod blynyddol ddydd bul a dydd LInn diweddaf, 'L'r df beii o ryd than y Jd led aro^o! ar welliant y capel yr haf biaenorol. Bore Sabbath, pregethodd y Parch. W. Caledfryn Wildams, odd'i- wrthDiar. 28. l;J. Yn y prrdnawn, y Parch. II. Oliver, B.A., Casnewy.dd, yn s>eis>>neg, oddiwrch Math. 12. 30 Ac ya yr hwyr, y Parch! H. (diver, oddiwrth Gal. 6.14., a'r Parch. W.C, Williams, oddi- wrth I Cor. 7.3L. Drachefn, am 7 nos Lun. y Pareii H. Oliver, oddiwrth lUmf. tL :{i., a'r Parcij. W. C. Williams, oddiwrth Luc 12. 15—20. Yr oedd y ca.n I wedi ei orlenwi gan wrandawyr aatad a difri.'oi, a'r pregethau yn ryriiiis ac elfeithiol. Casglwyd Mil) 9;; 8c yn y gwahanoi gyfarfodydd. ° BkimINGHAM.—Hydref 5 a'r 6, cynhaliwyd cyfar- fod yn y lie uchod er ordeiiiio y brawd J. U. Evan. o Goleg Aberhonddu i gyflawn waith y weiiudo- aeth. Nos Sadwrn, am banner ewr wedi saith dechreuwyd gan W. Morgan, o'r Coleg uci.od," a phregethodd y Parch. J. Stephens, Bryciigoed.' a'- Dyneiwch losu Grist at gredinwyr gweiniaiib Sahboth, am banner awr wedi 10, deciiveuwyd gao W. Morgan, a pregethodd yr athraw ba.chus.^V. Roberts, o Goleg Aberhonddu, ar Egiw. 8 o ran c\f adsoddiad a threfn, a'r Parch. J. Stephen Brvch- goed, oddiar ei adnabyddiaeth foreuol o'r hravvd ienangc fel aelod o'i eglwys, a roddodd gaa;noliaeth iddo fel un wedi rhodio yn ddidramgwydd i'w bro- ffes. Y ua rhoddodd ychydig gwe3ti.vuau o'i flaen bertliynas i'w dr^edigaeth, ei gredmiaeth yn nghyda gwirioneddau pwysig yr efen-yl. Atteb.d,i y brawd y gofyniadau yn ebrwydd, ac er mawr foddlonrwydd i bawb. Yna cododd pawb ar ell traed, a chodasant eu deheulaw, [fel arwydd eu boo yn rhodAi gatwad calonog iddo, a gwnaeth yutau yr un modd. Ynn cyfiwynwyd yr Urdd Weadi gan Parch. J. Jones, o Wrexham (gyat 0 ;¡ phregethodd y Parch. J. Stephens i'r gweinidog pa fbdd iddo gyflawni ei weinidogaeth. Am haaoe» awr wedi dau, deehreu .vyd gan J. Stephens, a phreg- ethodd J. Jonea i'r eglwys, ar fod 1(idi, wedi iddo ddod in plith, ei gadw yn ddiofu, a W. Morgan ar nfoniad yr Yspryd Glan, yn fwy buudiofi ddi- wygio'r byd na phresenoldeb corphorol iesu Grist m banner awr wedi chwech, dechreuwyd gan J Jones, a phregethodd yr athraw bregeih ry,nus ar Natur a dibyn damhegion Crist, a J. Stephens ar Fywyd Annuwiol, a Marwolaeth Resvnol Ah 2 v Brenin. Yr oedd ei sylwadau a'i addy^giadau « edi cael argraff ar bawb nes pert wylo eyttrediiml Khald dweud am hwn etto fel am y rhai aeth heibf >" Dyrn^a gyfarfod da, yn ddiau da yw Daw i Israel." Bendithied yr Argfw.dd ddyfodiad ei ms i'n my<v a %niant, a bydded iddo gael yri myne'd yii '•llawen fam y plant." Y maeyij dda genym hys- bysu fod yma barotoid at gael capel, Y y"tir| wedi ei ddewis, a mawr fydd ein Jlawenydd pan y gwelom y Tabernacl wedi ei godi.—Edward Jones. 1. CirPABFoD CHWart EEO l BJBYCHEINIOG.—Cynhal-1 iwyd y cyfarfod yn Brechfa, Hydref 8fed a'r 9fed Am 2 y dydd cyntaf, ar ol neillduo Mr John Jones' Llanwrtyd, yn gadeirydd, penderfynwyd—1, Fod y cyfarfod chwarterol nesaf i fod yu rralybout., yr am ser i gael ei nodi eto. 2. Fod y Parch.H. S. Will- iams, Aberhonddu, i bregejhu ar Sancteiddhad yn y cyfarfod nesaf, a'r Parch. D. M. Davies, Cerrig- cadarn, ary pethau sydd yn hanfodol er cael ad fyw- iad crefyddol. a. Ymddiddanwyd I-lawerti- y ff .rdd y b) ddeni fwyaf llwyddianus i gasglu y SWIll a ddis- gwylir oddiwrtbym at y Coleg Newydd Am 6 o'r pregethodd y Parchn. L. Jone, Tynyeoed; T. Evans, falgarth, yn Saesoneg; a J. Stephens, Brychgoed. Oranoeth am 10, pregethodd y Parchn. R. S. Will- iams, Aberhouddu; J. Griffiths, Llanwrtyd, yn Saes- oneg; a W. Griffiths, Rhymni, Am 2, Tlaomas, Pennorth; Boughton, Glasbory, yn Saesoneo-. <[ Hughes, Aber. Am 6, Davies, MerthYrcv^ a Griffiths, Ithymni. Yr oedd yn bresenol Wyd y Parch. D. P. Jones, Cwmrhos, a Mr James Bulftou. BETHEL, TRE Havod. Oynhahwyd cyfarf >d blyn- yddol yr Annibynwyr yn y lie uchod dyddiaa Sul a Llun, Medi y 29ain a'r 30ain. Gweinyddwyd ar vr achlysur gan y Parchn. Edwards, Aberdar; B. Davies Glandwr; Morgans, Bethesda; Davies, Caerd.1 dd; Probert, Treorci; a Davies, Abercaniaid: a Mri B. Witfeald, Cy-mor, a Moses Moses, Pantygraigwen. Cafwyd cynnulliadau Uuosog, pregethau gwresog a grymus, a phob argoel fod yr yspryd yn cweitbio yn y cyfarfodydd. DllW o'i drugaredd a ddygo lawer i ymofyn y ffordd tua SBion.-S.. ,o BETHESDA, TOKGWYNLAS.— Nos Sadwrn a dydd Sul, y 5ed a'r 6ed o'r mis hwn, cynhajiodd yr Anni- bynwyr yn y lie hwn eu cyfarfod biynvddof pryd y gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parchn. Thomas Aborcanaid, a Davies, New Inn. Dechreuwyd y *wa- hanol eedfaon gan Mri B. Davies, Glandwr; J ffiil- ward, a M. Jones, Bethesda. Yr oedd arwyddion amlwg o bresenoldeb yr Arglwydd ar v weinidosraeth. —(rwallofydd, PKKYBONT-an-OtJwy. Cynhaliwyd cyfarfodydd blynyddol yr eglwya annibynol yma nos Fawrth a dydd Mercher, y 15fetl a'r 16eg o Hydref. Pregeth- odd y Parchn. M. Morgan, Bethesda-y-fro; P. Griffith, AUtwen; B. Williams, Canaan ao E. Hughes, Pen- main. Cafwyd cynnulliadau Hawn. cowglL^iau da, a phregefchau rhagorol.-Cerediq. PXSGAH, MThTDD OtkffxoI —-Cynhaliodd y HtKi- wyr gyfarfbdydd pregethu Sul a LInn. Hydret y 6',o(l a'r 7fecl Pregethodd y gweinidogion oanlycol fir vr achlysur:—Y Parchn, L. Thomas, C»Htellnedd; R. Hughes, Mae^teg; G. Leek, a J. Jones, Abardolim, ABBROOIVLKCH,-—Cynhaliwyd cyfarfodydd yn y He uchod Hydref Si:'»d, pryd y preg&thwyd yn n«thol a goleu gan y Parchn. D. Jones, Herrnon; W. Thomas. W. Daviafl, Bethlehem; D, Evan:?, Salem a W. Gibbon, Capel Isaac. Yr oedd y cynnulliadau yu Uuosog, er fod yr hin ytiydig yn anf ..nteidol, a ohafwyd cyfarfodydd da. JssmiMM, a> ft WTOlXiaptt.—Cynkiliv, yd evfar- „ uL Maw,3, v 7fed a'r bfed o'r ima hwn. Kaa Lun, am 7 o'r gloeh pwgethwyd gan y Pawh. B. Roberts, Coednocfch.' Dydd Ma wrth, am 103 pregethwyd gan y Parch'. John Thomas, Wyddgrag. Yn y prydnawn, prcgolhvvyd gftnyPareha. J. Davia^ Newmaiket, a Thoin^, a? hnyr gm r J. Djjtiot rc K. Roberts Yr oedd y piegetnan a'r cynnubiadau wrth fodd ern calct 1. nyderwu n.nl aiff y gwaith da yn ofcr. V"v ADXAHLWJ oil,—('ynhaliodd yr eglwys annibynol I yn y ile ncuod ei chyfaifod Jubili y 13eg a'r Meg o'r mis hwn. Oddeutu, tri rnij yn 01 y cyanaliodd ei ehyi'iud's/d blynyddol, ac y casglodd dros 20p. Yr oedd 20p. 311 aros o'r adyled, a ];ih ride.'fvn >vyd eu talu y liwyddyn hon. Cynhaliwyd cyfarfodydd ary dyadian ueii<yd, a 'hasglwyd yn agDs i 24p.—mwy nag oedd ei-;au. i'regethvvyd yn y gwahanol gyfar- f.mydd gad y Parchn. Davies, Lbuie'di; Evans, Pen- bre, Jenkois, Pentre; liees, Maesteg; Jones, Pen- clawdd a Thomas, liryn. Cawsom f,)(ly(ld da iawll. Bydiled bendith yr Arglwydd ar yr Loll, er daioni aioserol a thragywyddol i eneidiau.—Eld&il Glan Lhj ifi. WiciiXHAai—Yr oodd dydd Merchar yr ISegcyfia- ol, yn dJiwcwd nodedig iawii Egiwyswyr yn y drei 0011. Ar v diwrnod ym-i ad igorwyd yr eglwys iilwybJ. yr hon sydd wedi cael ei bacii'eru i'r draul o 4 000p. i 1' oedd fl.mcstri yr Eglwyswvr yn chwifio a ham-ran, a cnlychau yr eglwya yn caiiu amryw I'aiiau o r dydd. Gwnaed iiefyd oiymdaith fawr o hrif swydcL.j;ion y dref a'r wlad, yr hon oedd yn rhy faith i fanylu arni. Pregediwyd y boreu gan Esgob St. A-^aph, a'r hwyr gan Huga McNeil. Caerlleon, yr h wn a ib.yw«,-docid in.ii gwithryoli addoliad Crislion- 1 °.-°l yw y Gwir Dduw; natur a. <■hymmeriad yr addoli.<a santeidurwydd, Dywedodd aefyd yn er- y °ryindaitu, ac yn erbyn defodau y eglwys. tiangylydd trwvadl yw McNeil. Yr oedd oddeutu dwy lil yn bresenol yn oedfa yr Itwyr, f), ciiasglwyd yn ystod v dydd dr.a lOOp. Llantrchfab. D.iLGKLLALr. i Beibl Gymdcithas.—Nos Lun, y 14eg cvtisol, eynualiwyd eyfarfod blynyddol y gym- deithas hon yn nghapel Salem Y cadeirydd yd'.edd William Griffith, Ysw., Giyn, yr hwn sydd wedi ilenwi y'sw.ydd yn anrhydeddus er y.s amiyw d'ynyddoedil. Dechreuwyd y cyfarfod yn y dull ar- ferol gan Mr liowiaud Hughes, gi ocer. Cafwyd adrodd-.ud uianwl a lioddhaol o weithrediadau a sefylira ar.anol y ganghen hon o'r gymdeithas atn y fl'wyddyn a aeth lieibio gan Wm. Wiltiams, Ysw., Ivy House. Yna ralwyd ar y arch. David Charles, B.A., Abercarn, cenad y Fam Gymdeithas. a chaw- som ganddo banes manwl a ch;, tiuwn o weiMirediad- an y Gymdeithas yn g.irtrefo! a tbramor, o'i selydliad hyd yn awr. Annerchwyd y cyfarfod befyd yn racigorol gan i). D, Lloyd, sw., yn awr o Dowyn Mr li. Oliver xltes. druggist; a'r Parch. John Joues, (T.C ), liuydymain. Yr oedd nifer dt;:¡' o bobl wedi dyfod yn n ;hyd. HontB ii w,.ycl Cyfarfod Chwarierol a Chen- nauol CyfUlldb Cei yn y lie uchod ar y Mer- her a'r lau, y 16eg a'r 17eg o Hydret; y (h, W. iJavjes, Llanbedr, yn y gadair. Pendarfynwyd yn 1. Pud y Gyfaifod Ciiwarterol nesaf i fud yn Llan- bedr. 2. Em bed yn teiinlo yn hapus i gael Ai- ddeau f.»d y Parch. Mr Stephens, Tanyiuarian, a Mr J. D. Jones. Rutiun, yn ciyfod a liyfr tonau ac emynau allan, yu caeleu eyonorthwyo yn netholiad yr etnya- au gan rai o bid! vvcinidogion yr en wad. Hydenm y by<id y llyfr y p. th ydym yn ei ddisgwyl, a; y ca duerbyniad calonog yn ein cyfundeb. 3. Ein bod yn dy.iuuo cyliW^. n ein diolcbgurwch i'r Parchn, Mr iiees, ilaneii a Mr Thomas, L'erpwl, p,m yr egiui had boifedd gaidd roddwyd ganddynt ar weith- rediadau pw_)Hgor Aberhonddu yn Mehefin diweddaf. Tra 11 ad ydym yn ys.yred eiddo y Parch. Mr Edwards yn un eglurhad o gwbl, ystyriwu yr eiddyntyn fodd- haol o dan yr amgylciiiadau, gan gad\V mewn golwg Rwgrm Mr Rees, i fynu perffaith udealltwriaeth yn ngbylarf.jd cylhednioi Meaefi.11 am an modau der- byniad. Am 2 o'r.gloch, dechreuwyd. gan y Parch, Mr Rees, Llecliiyd. Aieithiwyd ar y G- liadaeth ^»u y Parchn. «5t £ ^atts, Ab«rtawe; Rees, Maeny- groes; a Stephens, Tanymarian. Am 6, decbreuodd Mr Edwards, Aberhonddu, a phregethodd y Parchn. 'L Newman Richards, Hope Chapel, Cardigan j Griffiths, Anertawe; a Stephens, Tanymarian. Ant 9; dydd lau, dechreuodd y Parch. J. Morgan, Pen- 1 an, a phregethodd y Parchn. Mr Evans, Aberayrcn, a Mr Stephens. Gweinyddwyd wrth y bwrdd ar y cymundeb gan y tz-clin. Mr Rees, Maonygroes, a Mr Davies, Llanbedr. Annerchwyd y gynnulioidfa gan y Parchn. Joues Parkyrhos, a Stephens. Am 2, dechreuwyd gaii y Parch. W. Jones, Ceinewydd, a phregethwyd gan y Parchn. Davies, Salem Jones, Llwyncelyn a Wilbams, Ehydybont. Am 6, pre- gethwyd gan y Parchn. Davies, Glyn Davies, Liaii- I bedr; a Morgans, Peulan. Mae gal wad am ffydd loudeb neibtuol at yr achos cenadol eleni, gan fod y gymdeithas mewn dyled. Syddai yn greuiondeb i alw yr uu cenad yn ol, pan y mae y pagaii yn dyheu am iechydwriaeti), iSid oes neb o wir ganlyowyr le,ii Grist all odder am eiliad y meddwl YUfi. Hyde arwn ynte y gwna pob eglwys yn y cyfundeb, a phob aelod yi-i inijob eglwys, adnevvyddu ou nerth ya eu 111. P.
.--__.._-_.-!T()CKTON-OK-TEES.
T()CKTON-OK-TEES. Agoriad capel yr A nnibynwyr Cyntreig.-Dyddiau S1-11 a Llun, Hydref 6 a 7. y cymmerodd agoriad y capel tlws uchod le yn yr hen dref uchod. Y mae er ys dwy neu dair biynedd lawer o'u cydgenedl wedi ymselydiu eu hunain yma, a daeth i'w meddyliau adeiladu lie cyfleus iddynt eu hunain i addoli yn en dull a'u hiaith yn yr hon en dysgwyd ar fronau eu rliieni yn N ghymru. Y tro diweddaf y bu y Parch. E. C. Jenkins, llhymni, yu talu ymweliad a'r wlad, cyaghorodtl yr ychydig frodyr i wneud pob brya i adeiladu capel, Aeth ef, ac un o'r diaconiaid, Mr Daniel Stephens, at berchenog y gwaith cvfagos, a rhoddasam eu sefyllfa fel enwad ac fel Cymry yn y lie o'i ilaen. Cymmerodd Mr Hill y peth yn vstyriol o dan ei sylw ac yna efe a'ti hannogodd i adeilada capel y mymisai ef dir yn rhatach nac yn y cyftred- ir. iddynt gyda bncs a pheth defnyddiau eraill. A thrwy hyn, a chymmwynasau eraill. ni chostiodd fawr gyda 600 o bunnau. Cyllawnodd y boneddwr haol Mr Hill ei addewid, a rhoddodd ckwe ugainpwit at y capei Cymreig, r hwn tra byddo careg ar gareg fy id eiddo 1 r en wml AnnibynoL Gwnaeth y Parch. Jonah Davies, Witton Park, ei ran at yr eglwys a'r Cal, iel yn foddhaol yma. am beth aawer, yr hwn y carasvvn i a Ilawer eraill ei weled yn bresennol yn yr ag-orind. Y Parch. D. Jonas, B.A., Merthyr Tydfil, yn ullig It ddaliodd i weani yn y cyfarfodydd o'r de- ehreu i'w diwedd. Ac yn wir, rhaid i ni gydnabod fel Cymry ar lauau 'r T, ein bod wedi oaoi anrheg a bendith werthfawr i'n heneidiau, yr hon nad ti yn fuan dros gof. Pregethodd dair gwaith y dydd syn- taf, a thair yr ail ddydd, ao yr oedd bob tro yn taflu ei naeth i drwch y blewyn i fynwespechadur truenua. dyfroedd oerioa ar enau syohedig ydoedd ym. weliad Mr Jones a ni. Hyderwn y til ei Feiatr mawr iddo am anturio i daith mor bell, ar adeg mor ddrye- liinog. Diolchwn fel eglwyei gweinion ar hyd y wlad yn gynhes i eglwys Zoar, Merthyr, am y traint werthfawr hon ganddii. OafWyd pregeth Saesneg gan y Paic.1. G. Allen, ao ua arall yn Gymraeg gan y Ilei-ch. Ed wards, Hartspool, yn ystod yr agoriad. Dechreuwyd y gwahanol odfeuon gan Mr "Williams (I.e.), Middleshre Mr Bowen (W.), a Mr Williams, Stocxto n. Gwn %ed casgliadan yn yr oil o'r cy f*t fod- J?a'a y nosaa wiea«r«l gan y Parch. Mr Jones, ar Yr Yshrydion Aiiaii,' a'r hall elw at leiban y 40Qu. ',rd;1 ya rrr r M