Y Tyst Cymreig

EIN TELERAU A'N DOSBARTHWYR. Anfonir 4,8,12, yn ddidratbl trwyy post, ganycyhoedd- wyr, i unrhyw le yn ol Ceiniog yr un. Byddwn yn d) ct diolcligar i'n 7toll Ddosbarthwyv sydd yn derbyn eu sypynatt trwy y Post, am drefnu eu harchbion yn y rnodd mwyaf digolled. Gellir anfon 4 am (leiniog, 8 am ddwy geiniog, 12 am dair ceiniog, ac felly ynmlaen; ond y mae pob rhifedi cyd-rlmng y nifer uchod yn draul ychwanegol i'w hanfon. Ychydig o ymdrech o du ein cyfeillion a godai y 5 i 8, a'r 9 r 12. Yr ydym am anfon y sypynau hydy gellir gyda'r Rail, ob7egid ei bod gymmaintyn rhatach; ac yr ydym yn cael ein dosbarthwyr yn mhob man yn garedig iawn yn ein cynnortlvwyo i berffeithio ein tJrefwiadau. Pob Mchebinn (orders) i'w han.fen, a phob arian i'w gwned yn daladnvy i REV. H. E. THOMAS, 19, Chapel Walks, South Castle Street, Liverpool. Ijgf Anfonodd amryw flaendal i ni am chwarter; ac y mae llawer o'n Dosbarthwyr wedi anfon y tal ar ddiwedd y mis eto. Yr ydym vn ddiolrhgar i'r cyf- eillion caredig hyny am eu gofal. Mae tal miso] yn ddiogelach, yn enwedig o'r lleoedd y mae nifer fawr yn myned-ond bob chwarter y disgivylhcn i batvb lwyr wastadhau eu cyfrijon. Er arbed pob camgvmmeriad, dymunir na byddo yr archebion yn cael eu gyru i'r argrapbydd, ond yn ol y cyfarwyddyd i-Rev. H. E. Thomas, 19 Chapel Walks, South Castle Street, Liverpool.

TKLEUAU AM HYSBYSIADAU. Chwe' llinell a than hyny Is. 6c. y tro. Am bob llinell ychwanegol 3c. ByiJyjisiadau am chwarter blwyddyn a throsodd, am brisiau llawer is. Dalier Syho.—Oyhoeddir Hysbysiadau am Gyfariod- ydd Pregethu, a Chymmanfaoedd, a Chymmanfa- oedd yr Yspolion Sabbathol, a Chylcbwyliau Dir- westol, a phob peth cyssylltiedig a chrefydd a moesoldeb am bris llawer is na hysbysiadau yn gyffredinol.

AT EIN GOHEBWYR. Daeth yr ysgrifau canlynol i law :—Ap Hyvrel, Gwilym Alltwen, Gwentwysion, Gwawrfab, Dylanwad Barddoniaeth ar Genedl y Cymru, At Bwyllgor Eisteddfod Caerfyrddin, Pen- rhyn Fardd, S. Roberts, Gwynfardd, J. J" Y Teulu Dedwydd, Mab y Darai, Meurig Aman, Campwr, Dirwestwr, Gwrth- babydd, Teimladwy, Galarus, Yspvyn, Gwasgferch, Medelwr, Athraw Ysgol, Carwr Gwybodaeth, Politician, Hen Ddiacon, Labrwr, Henadur, Chwareu Teg, TeiINvii,, i'r Gweithiwr ei Iffyd, gan Hen Weithiwr. LLANC O'R WLAD.—Ni chawsom un ateb eto. AN ABMIKEB OF THE POLITICS OF THE INDEPENDENTS.— Diolch i chwi am eich teimlad da, a'ch cynnygiad i godi pris y TYST i ddwy geiniog. HALLIBS, a J. J.—Yr oedd hysbysiadau i'r un amcan a'r eiddoch chwi wedi eu cyssodi cyn derhyn eich gohebiaethau. Bydd yn dda genym glywed eto oddiwrthych. D. W. JONES.—Gwell fyddai i ehwi ysgrifenu yn gyfrinachol at yr hybarch olygydd. HYWEL AP EHYS.—Caiff yr eiddoch ymddangos mor fuan ag y bydd genym le. W. RICHARD, Coity.—Y mae hanes y gylchwyl yn rhy hen, anfonweh yn nghynt y tro nesaf. Derbyniasom a gaiilyn oddiwrth y GWIK Peilwch at y G AU Peilwch:— LLADKATTA FY FFUGENW. At Olygwyr y TYST CYMRETG.—Byd rhyfedd yw ein byd ni, a chan hyny nid yw fawr o ryfeddod fod dygwyddiadau rhyfedd yn Cymeryd lie ynddo yn mhlith y eyfryw, Nid llai ei hynod- rwydd yr hyn a Canlyn, pa un yr erfyniaf arnoch roddi Cy- hoeddusrwydd iddo, i'r dyben iddo fod yn esiampl i eraill ac i'r Cyfryw sydd wedi bod yn ymyli a Pechod; fel na syrthiont i'r Cyfryw brofedigaeth rhagllaw, &c. Yn eich Rhifyn Diweddaf mae rhyw un wedi bod mor eon a defnyddio y ffugenw, drwy yr hwn wyf fl adnabyddus er ys blynyddoedd lawer bellacli Mae genyf bob parch 1 Brithyll Mariais a phob Brithyll arall, ac sydd yn Gwysgo y ffug-enwau, ei hunain yn ei lie ond am yr hwn a Broffesa ei hun yn (Meilwch) yn Ehif 13, yr wyf yn Beiddio diweid mae Nid tegwch a Mi, nag a Neb arall, yw Cymeryd ffug-enw ac sydd wedi bod yu Cyhoeddus trwy Cymru ac America, ac India i laweroedd, &e. Nid oes un dyn ac sydd yn Ddyn, a fuasau yn Cymeryd fy ffugenw Meilwch, gan fy mod yn gal]n dwyn rheswmau digon gadarn dros yr ystir o'r Enw, &c. Nawr terfynaf gan ddymuno i cael allan enw priodol y person ac sydd wedi lladrata fy ffugenwau o Treorkey, gan fy mod yn Meddwl ei fod yn ymdclifad o Reswm, Barn a ehyd- wybod, rhag fv mod yn cymeryd y fflangell yn rhi fyrbwyll yn hyn yma Gornwysaf mewn Bam Cariad, Yr Eiddoch (Meilwch) Dd Davies Derbyniasom amrai englynion mewn atebiad i gais Simo th Sychfln; yr Englyn canlynol o eiddo Rhydderch Mai a ddae 11 gyntafi law, or hwn yn unig sydd yn dyfod i fyny a'r ho delerau Llefara mewn diwali ftkvrecld-O Dyst! Rho daw ar anwiredd A geiriau anwyl gwirionedd Lywio dy fant hyd ael dy fedd. Dymuna Ymgeisydd arnom roddi lie yn y TrsT i'r cais can- lynol :— AT ME. HUGHES, PENMAIN. Anwyl a Pharchedig Syr,—Wedi hir ddisgwyl am eich beirn- iadaeth ar destynau barddonol Eisteddfod Cwrtybella, yr ydym yn crefu arnoch ei anfon i'r TYST, gan nad oedd amser i'w darllen ar y pryd. Yr ydym yn teimlo cryn dipyn o a^vydd am ei gweled. Gan obeittio y bydd i cliwi gydsynio a'n cais yn hyn, Gorphwysaf yr eiddoch, YMGEISYDD. Dymuna D. REFs alw sylw darllenwyr y TYST at y Gofyniad canlynol Pa beth yw hono d'wedwch chwi Ddarllenwyr hotfy TYST, A hawlia fy nghymmydog i Heb angen fi yn dyst, Perch'noga ddwy dwy o'r un rhyw, Pe rhoddai ymaith un Ni fydd un geiniog goch yn llai Reb ddwy yn nghod y dyn. Pe cawn ond un o'r cyfryw rai, A medi ger y berth, Yn fuan rhydd im' bunnoedct rai, Er iddo ef ddim gwerth. Rhowch enw hon, yn fuan rhowch» A pheidiweh bod yn gas, Rhwng pedair o lyth'renau gwn Y gwneir ei henw ma's. DYCHYMMYG. Mae gwrthrych 'n awr yn Nghymrw I'w weled yma a thraw, Os gwan ae eiddil fyddo Cawn arswyd, aeth, a braw, Ond os bydd hwn yn gadarn vVynehirefyn hy'; Deonglwyr y dirgelion Ehowch enw hwn i mi. Aberystwyth. ISAAC Vi II.I,IAMS. AGOEI VB CAPETJ NEWYDD YR ANNIBYNWYR YN NGHAEE- GYBI.—Yn ein hadroddiad dan y penawd uchod vn y rhifyn diweddaf, ymddengys fod gwall rywfodd na'u gilydd wedi di- gwydd yn nghyfanswm casgliadau dydd yr agoriad. Dylasai fod yn iiol 10s., ac nid Ell 12s. 2c. Pan oeddym yn myned i'r wasg, daeth a ganlyn i law oddi- wrth ein cyt'aill Mr Williams EISTEDDFOD CAEEFYRDDIN. At Olygydcl y 'Tyst Cymreig.' Anwyl Syr,—Yr wyf yn meddwl eich bod yn y rhifyn diw- eddaf, Medi 21ain, wedi gwyro ychydig oddiwrth y rheol a osodasoch i lawr gyda golwg ar ohebiaethau. Nid teg na bon- eddigaidd yn fy nhyb i ydyw caniatau i neb wneuthur ymos- odiad personol ar neb o dan gysgod ffugenw. Cynnwysa ysgrif Giraldus gyhuddiad cas ac awgrymiad casach yn fy erbyn i n'm cydfeirniaid mewn perthynas i'r Bryddest ar Syr Rhys ap Thomas. Nid ymostyngaf i'w ateb nes y daw allan fel dyn o dan ei enw priodol. Fy unig amean yn ysgrifenu y tro hwn yw 1 c gosod ar eich goeheliad yn erbyn gohebwyr ffugenwol, y rhai fel y eyfryw nad oes ganddynt enw i'w gadw na chymmer- iad i'w golli. Yr eiddoch yn gywir, PEDR MOSTYN.

FV WyttU\Oø. N ID oes dim wedi achosi ymaint o gyflroad yn ein gwlad ers llawer dydd a gwaith y Ffeniaid baeddgar a gwaedlyd yn Manchester, yn ymosod ar swyddogion y gyfraith, yn tori y van, yn saethu yr heddgeidwad Brett, ac yn gollwng y ddau flaenor Ffeniaidd—Kelly a Deasy, mewn rhydd-deb. Am hyn y sonir fwyaf gan awdur- dodau y wasg, o'r Times i ] awr at y newyddiadur distadlaf o fewn y tir. Teimlir yu ddiolchgar fod y blaenor a'r prif lofrudd, yn gystal a lluaws o'i gymdeitliion wedi eu dal. Dywedir fod trig- olion Manchester a'r trefi cyfagos yn parhau i deimlo yn gyffrous, a bod ein llywodraeth wedi penderfynu anfon Special Commission i brofi y carcliarorion. Yr oedd yr awdurdodau yn Llun- dain a Dublin wedi cael awgrymiadau yn amserol y gwneid cynyg i ryddhau Kelly a Deasy ar ddydd eu prawf o flaen ynadon Manchester. Anfonwyd rhyhudd i Faer Manchester gan Mr. Gathorne Hardy, yr ysgrifenydd cartrefol, a chan Iarll Mayo, Arglwydd Royler yr Iwerddon. Trwy ryw ddiofalwch neu amryfusedd taflwyd y telegrams o'r neilldu, nes oedd yr holl anfadwaith wedi ei wneud, a'r carcharorion wedi dianc. Dywedir ddarfod i'r Social Science Association gael un o'r cyfarfodydd mwyaf llwyddianus yn ei holl hanes, yn Belfast. Daroganid mai metliiant a fyddai,-fod y fath wrthdeimlad rhwng y Pro- testaniaid a'r Pabyddion yn y dref, fel nas gellid gobeithio am gyfarfod calonog a da. Ond er mawr gysur y gymdeithas, ac er mawr lawenydd pawb sydd yn cydymdeimlo ag amcanion y gym 0 deithas, dygwyd y gweithrediadau yn mlaen yn unol a thangnefeddus. Papur ar ein cyfreithiau a'n gweinyddiad, gan un o fan-gyfreithwyr yr Iwerddon, oedd un or petliau mwyaf dysgedig a doniol, a thalentog yn yr holl gyiarfodydd. Mynai Mr. Robert Lowe, y fiwyddyn ddiwedd- af, yn ei areithiau tanllyd a gwallgof yn erbyn Diwygiad Seneddol, ein darbwyllo ein bod fel gwladwriaeth wedi cyraedd berffeithrwydd, ond I heb son am yr Eglwys Wyddelig, a'r Eglwys Wladol yn nghymru, heblaw cant ac un o bethau eraill, y mae y datguddiadau a wnaed yn Sheffield a Manchester o barth undebau'r crefftwyr, yn dangos fod genym rywbeth i'w wneud mewn ffordd o berffeithio ein deddfau yn y cyssylltiad hwn, a llawer iawn i'w wnend mewn ffordd o addysgu y lluaws yn egwyddorion masnach rydd. Gohiriwyd yr ymchwiliad yn Manchester ddech- reu yr wythnos hon. Yr ydym yn dyfod yn fwy penderfynol bob blwyddyn fod yn rhaid dwyn cwestiwn llafur a chyflog yn hollol i'r goleuni. Mae yn rhaid cael meistriaid a gweithwyr i wyn- ebau eu gilydd, modd y gall y naill a'r llall wybod Pob peth a eliir ei dlytveiyl o ulud ac yn erbyn undebau y meistr a'r gweithwyr. Dywedasom yn gynar yn y TYST, mae monopoly sydd wrth wraidd y drwg. Nyni a wycllom. fod lluaws o weithwyr, y rhai y mae yn llawen genym gyd- olygu a hwynt mewn llawer o bethau, yn harnu yn wall an ol i ni yn y peth hwn. Dywedir gan elynion y negroaid yn America, eu bod yn dwyllodrus, yn gelwyddog, ac yn ddiog ofnadwy. Digon tebyg bod llawer o wir yn hyn. Buasai yn wyrth idclynt fod fel arall wedi byw cyhyd dan y fath oruchwyliaeth uffernol. Yr ydym yn gwybod fod gweithwyr Prydain yn hwyrfrydig rhyfeddol i ddeall cynyddorion mas- nach rydd mewn llafur. Pa ryfedd? Maent wedi gweled monopoly mor ddigywilydd mewn cylchoedd uchel a pharchus, fel y mae yn ddigon naturiol iddynt dybio fod ganddynt hwythau hawl i chwareu eu part o blaid monopoly. Mae y cynhauaf agos drosodd yn hollol. Nid yw y cnydau yn drymion, ond y maent wedi eu casglu mewn ansawdd dda. Gan nad oedd y cnydau yn doreithiog iawn ar y Cyfandir, a chan fod yr hen yd wedi ei ddifa mor lwyr cyn y cyn- hauaf, nid oes sail i ddisgwyl gostyngiad yn mhris yr ymborth yn ystod y flwyddyn ddyfodol. Bydd yn llawen gan ein darllenwyr ddarllen hanes y paratoadau a wneir yn Merthyr ac Aber- dar er diogelu gwasanaeth Mr Henry Richard yn y Senedd nesaf. Mae yr unoliaeth ar sel, a dangoswyd yn ddiweddar yn y cyfarfodydd ey- hoeddus a gynaliwyd yn Aberdar yn deilwng o bwysigrwydd a chyfrifoldeb y bwrdeisdrefi pob- log, a chynyddol hyn. Dechreuwyd y gwaith yn brydlon; cydunwyd ar y dyn cymwys, bellach, nid oes dim yn angenrheidiol ond dyfalbarhad hyd y diwedd. Dylid parotoi ar gyfer yr etholiad mor fanol a tlxrwyadl, fel y bydd buddugoliaetli yn sicr, a methiant yn anmhosibl. Yr ydym yn cymeryd ein rhyddid i alw sylw ein darllenwyr at HYSBYSIAD sydd yn un o'n eolofnau am gynadledd yr Ysgol Sabbothol, yr hon sydd i gael ei chynal dydd Mercher nesaf yn Ruabon. Disgwylir presenoldeb cenhadon o Undebau Maldwyn, Meirionydd, Dyffryn Clwyd. a Dyffryn Maelor, yn nghyda Iluaws mawr o 0 gyfeillion yr Ysgol Sabbothol o Arfon, a Mon, a Liverpool, a Manchester, a Birkenhead, a De- heudir Cymrn.

MR FENIAID A MLI BISMARK. Rhyw greadur Gwyddelig i berffeithrwydd ydyw Mr Fenian y mae naw byw cath ynddo. Meddyl- iwyd a haerwyd lawer gwaith ei fod wedi trengu a Ilwyr ddarfod am dano; ond y mae yn ail godi ei ben drachefn a thrachefn, weithiau yma, ac weithiau acw. Y mae cwn y llywodraeth wedi bod yn ei hela o bryd i bryd, ac wedi ei ddal a'i ddyfetha lawer gwaith, fel y tybient, ond y mae Mr Fenian yn ad- gyfodi eilwaith. Gwnaeth wrhydri n ninas Man- chester yr wythnos ddiweddaf, a barodd syndod i galon y deyrnas. Tynodd ddau o'i weision yn rhydd o ewinedd gafaelgar y swyddogion gwladol, ar ganol dydd, ac yn nghanol dinas Llwyddodd i'w cadw a'u cuddio, fel na aUodd pob ymchwiliad ddyfod o hyd iddynt hyd yma, a dywedir heddyw eu bod eis'.oes ar eu taith i America. Hela Feniaid ydyw gwaith holl swyddogion y llywodraeth yn Manches. ter bob dydd yn awr; a Feniaid a Feniaeth ydyw testyn mawr siarad pob un yno, ac mewn manau eraill hefyd. Beth bynag am Feniaeth y mae wedi gwthio ei hun i hanesyddiaeth Prydain Fawr. Pan ysgrifenir hanes teyrnasiad Victoria, bydd gan Mr Fenian bennod go helaeth ynddi. Y mae llawer wedi ei ysgrifenu am dano eisioes. Bu yn hir yn wrthddrych i chwerthin am ei ben, dirmygid ef tel gwallgofddyn, ac y mae llawer o arwyddion gwall- gofrwydd yn ymddangos ynddo ond fodd hynag profodd ei hun yn gyfryw nad ellid ei ddodi i lawr yn y ffordd hono. Gwnaeth lawer iawn o ddrag a niwed i gyflwr y wlad druenus, y proffesai ei fod am ei gwaredu, a phe llwyddai i'w chael dan ei law a'i ddylanwad, diau y gwnelai lawer iawn mwy o niwed iddi. Ond dichon y bydd yn achlysur o ddaioni iddi \n y diwedd. Y mae yn foddion i argjrhoetldi l yw- odraeth Lloegr, y rhaid iddi gymmeryd achos Iw- erddon o ddifrif dan eu hystyriaeth bellach, er ceisio symmud ymaith achosion y clwyfau a'u cys- tuddiant, drwy beri i yspryd anesmwythder a gwrthryfel ferwi yn barhaus yn ei mynwes; a thori allan fel hyn o bryd i bryd ac un o'r penaf o'r ach- osion hyny ydyw yr Eglwys Sefydledig yno, ac un o'r pethau cyntaf f.,dd raid i'r llywodraeth wneud fydd gosod ei bwyell ar wreiddyn yr hen geubren diffrwyth hwnw, a'i dori i lawr, a'i fwrw s n tan. Ymddengys fod Feniaeth yn ymadfywio yn America eto: cynhaliant gyfarfodydd mawrion yno, a chwythant fygythion a chelanedd ofnadwy yn erbyn Prydain, fel ar y cyfan, ymddengys yn deb. ygol, y caiff ein llywodraeth beth helbul a thrafferth eto cyn yr a yr aflwydd hwn heibio. Yr hyn ydyw Mr Fenian yn y wlad hon, ydyw Mr Bismark ar y cyfandir. Y mae enw y gwr hwnw yn adnabyddus er's amryw flynyddau bellach. Rhyw greadur hanner gwaligof ystyrid yntau befyd am dymhor, hwtid, a dirmygid ef gan newyddiacuron pob gwlad yn mron ond ni chymmerai Mr Bisti,ark arno eu clywed. Daliodd ati, gweithiodd ei ffordd a'i amcanion yn mlaen, llwyddodd yn rhyfedd,-yn He bod yn wrthddrych gwawd a dirmyg daeth yn wrthddrych i'w ofni a'i arswydo. Y mae symmudiad ei wefusau, yn cyfEroi yr holl gyfandir yn awr, llef- arodd ychydig eiriau y dydd o'r blaen, a daflasant Ffrainc i dwymyn boeth; ac yn y dyddiau hyn, mae fel ffwl pen ffair, megis yn bygwth tynu am dani i ymladd, a Mr Bismark, ni a feddyliem. yn sefyll a'i freichinu y,mlileth dan cbwerthin yn yr olwg. Y mae Mr Bismark, fodd bynag, wedi tailu Mr Napoleon i'r cysgod yn lan ar hyn o bryd. Tybiai ef, mai efe oedd meistr Ewrop, ar ot marw Cavour; ond dyma'r Bismark cas hwn yn dyfod ar draws ei lwybr ac yn profi ei hun yn drech nag ef. Mr Fenian a Mr Bismark > dyw'r ddau wr mwyaf cyhoeddus a hynod yn y byd. Yn awr, y mae gan ragluniaeth ryw amcanion iw cyflawni trwy y naill a'r llall, onide, ni chlywsid son erioed am eu henwau.

— I Ivamav. Prwssia a Ffrainc.—Achosodd cylchlythyr Bis- mark, at swyddogion gwleidyddol Prwssia, yn ygwa- mark, at swyddogion gwleidyddol Prwssia, yn ygwa- bmol wled dd, gynhwrf mawr trwy Ffrainc. Ystyr- id ef y dernyn mwyat taeogaidd y bu rsi I i lywodr- a th Ffrainc a'r bob! cddef er ys llawer dydd. Barn- ent fod Bismark yn eu dirmygu yn fwriadol. Ed- rychai llawer o'r newyddiaduron ar byn fel arwydd sicr y bydd i ryfel dori allan rhwng v ddwy wlad galwa eraill ar i'r Llywodraeth ateb Prwssia mewn modd teilwnn o anrhydedd Ffrainc. Y Cholera yn Itali.-Yn ol y newyddion diwedd- araf, y mae yr haint echryslon hwn yn parhau i wneud difrod dycbrynllyd mewn amryw fanau yn neheudir Itali, yn enwedig yn Naples, lie yr oedd 50 yn cael eu taro o hono bob dydd. Garibaldi a Rhufain.—Dywedir fod Garibaldi wedi anfon gorchymyn i'r clynion syd(I neivydd fyned i diriogaethau y Pab, iddynt gyfodi gwrthryfel yno ar yr 28ain o'r mis hwn (lieddyw). O'r braidd y gellir credu ei fod wedi gwneud ei fwriadau mor adnab ddus a hyn, er ei fod yn parhau i ddyweyd yr a. i Rufain, neu farw. Y mae Ratazzi, Prif. weinidog Itali, wedi cyhoeddi y bydd i'r llyw 'draeth beth bynag a gostio, attal pob ymosodiad o'r fath. Er hyn, y mae ugeiniau yn ymrestru i fyned gyda Garibaldi, a gwueir hyn ddigon cyhoeddus. Os yw Ratazzi yn onest yn ei ddatganiad, dylai wneyd rhywbeth yn ddioed, cyn i bethau fyned yn rhy bell. BNddai yn gamgymmeriad o'r fath fwyaf ynfyd iddo oddef i barotoadau mawrion gael eu dwyn yn mlaen am fisoedd heb ymyraeth a hwynt, ac yna oddef i fwledau Italaidd archolli neu ladd Garibaldi, pan ar y ffordd i ennill Rhufain i Itali, ie byddai yn gam- wedd na symmudid byth oddi wrth ei enw. Gellir disgwyl i rywbeth gael ei wneud yn fuan bellach. Y mae yr awdurdxlau Pabaidd yn ofni, a dvwedir fod agos yr holl filwyr wedi eu casglu i Rufain. Hawliau yr Alabaiiia.-Parhoir i ymohebu ar y mater tyner hwn rhwng Lloegr ac America. Er fod tipyn o wahaniaeth eto rhwng yr ysgtifenydd Sew- ard, ac Arglwydd Stanley, disgwylir y bydd i'r nail] neu y llall roi ffordd, nes dyfod i gytundeb boddhaol trwy g) flafareddiad. Y carcharorion Abyssiniaidd.-Dywed y newydd diweddaf oddi wrthynt eu bod yn Magdala ary 27ain o Gorphenaf. Yr oedd gwersyll yr Ymherawdwr Theodore yn Debra Tabor, ar yr lleg o'r un mis. Dywedir fod gwrthryfel pw. sig wedi codi yn ei erbyn. Marwolaeth Llys-negesydd Prydeinig yn Washing- ton.-Y rr. ae Syr Frederick Bruce, wedi marwyndra di8ymmwth yn Washington, o ddolur v gwddf. Dyg- ir ei gorph i Loegr gyda'r agerlong. Y mae manv- olaeth y fath ddyn ar y fath adeg yn golled lawr. Dymunai yn fawr gyflwyno y materion mewn dadl rhwng y wlad hon a'r America i ryw blaid ganol, ac am hyn y llafuriai hyd yr awr olaf. Bydd yn an- hawdd cael neb i'w olynu.

gtlvaddion fiwMraf. GARIBALDI WEDI EI DDAL. Daeth y newydd gyda'r pellebyr o Florence, fod y gwron Garibaldi wedi ei ddal nos Lun, trwy or- chymmyn Llywodraeth Itali, pan ar ei ffordd i Rufain, yn nhref Sinalunga, yn agos i Sienna. Cym- merwyd ei gyda thren neillduol i Florence, ac oddi- yno i Alessandria. Yr oedd yuo gynhwrf aruthrol yn Florence, gwaeddai torf fawr, y rhai a gerddent y ddinas,' Rhyddhewch Garibaldi.' Galwyd y mil- wyr allan, ac adferwyd llonyddwch. Dywedid fod amryw longau Ffrainc ar gael eu hanfon allan i wylio tiriogaethau y Pab-ni wyddis eto a anfonir hwynt allan ar ol clywed am ddaliad Gariualdi Disgwylir gyda phryder beth a wna y Rhufeiniaid, pa un a anturiant godi y gwrthryfel neu a ohiriant hyd amser mwy cyfaddas. Cymmerwyd gafael mewn llawer o gistiau llwythog o ynau ac arfau rhyfel, wedi eu cyfeirio 1 Perugia. Dywedir fod Swyddogion yr Antibes Legion wedi rhoi eu lie i fynu, a bernir y bydd i lawer o'r Zou- aves os tyr terfysg allan droi i ymladd yn erbyn aw durdod y Pab. Y FFENIAID YN AItIERICA.- Y maent wedi rhoi pob bwriad o wneud un ymosodiad ar Canada i fynu, hyd y Gwanwyn. Y DDAU FFENIAD YM MANCHBSTEB.—Y mae K-illy a Dea-.ey eto ar ffo. Myn rhai eu bod ar y ffordd i America, eraill i Paris. Tystiaun Thomas Clinton, iddo weled Kelly yn agos i orsaf y Rheilffordd yn Nottingham, nos Sadwrn. Barna eraill eu bod ya ymguddio yn rhywle yn nghymmydogaeth Man- chester. Y PARCH. W. JONES, INDIA.—Boreu ddydd Mer- cher, y 95ain cyfisol, glaniodd Mr Jones yn Liver- pool y mae yn ymddangos yn gryf a chalonog ar ol ei deithiau meithion. Bydd yn ymweled a'r dy- wysogaeth yn fuan dros Gymdeithas Genhadol Llundain. Y mae ganddo gofion dirifedi oddiwrth Gytnry America at eu ceraint a'u cyfeillion yn yr hen wlad. Y PABCH. D. PRICE, NEWARK, OHIO.—Bydd yn dda gan ein darllenwyr wybod fod Mr Price, gynt o Ddinbych. yn dal yn gadarn yn ei fwriad i ymweled a Chymru yn gynnar yn y gwanwyn. Y PARCH. K. PRYSE, CWMLX.YNFELL.—Daeth y new- ydd blin yn nghylch cystudd sydyn ac analluogiad disymmwth y gwr hybarch hwn i'n clustiau boreu Llun. Dywedid ei fod wedi ei barlysu, ond da genym allu hysbysu nad yw hyny yn ymddangos yn awr. Cododd rhyw haint geriawl drosto pan ar fyned i'r areithfa yn Nghwmllyniell, boreu :,ul di. weddaf, a gorfuwyd ei hebrwng adref mewn cerbyd, a chynnal cyfarfod gweddi yno, tra mai cyfarfod pregethu a chymmuno y bwriadesid iddo fod; ac ni chafwyd nemawr o eiriau gan Mr Pryse nl s oedd yn troi ar foreu dydd Llun ond adferwyd ef i'w lafar yn ddymunol eto yr adeg hon; wedi cael tiiniaeth. fedrus ei nai yn nghyfraith, Dr Jones, Taibach, Cwmaman. Coleddir gobeithion bellach' am ei lwyr adferiad eto i'w ddefnyddioldeb arferol, a da iawn h) ny.- Un o'i aelodau.

PLESERDAITH 0 LANGEFNI I AMLWCH. Dydd Llun, y 23ain o'r mis hwn, aeth Ysgolion Sard is a Smyrna am bleserdaith gyda'r gerbydres i Amlwch. Yn y boreu yr oedd yr bin yn hynod anffafriol ac felly nid oedd cymmaint wedi dod ac a ddisgwyliasid, hefyd yr oedd yma anfaiitais arall sef nad oedd ma ddim digon o gerbydau, ond fe wnaed v diffyg hwn i fynu gan ein parchus gyraill, Mr Phillips, Superintendent y llinell hon, ac Jelly aeth pob peth yn mlaen yn drefnus. Gadawsant Llangefni am ychydig wedi deg yn y boreu, a chyr- haeddasant Amlwch erbyn un-ar- ldeg, pryd yr aeth- ora yn orymdaith tua Chapel yr Annibynwyr yn y liorth, lie yr oedd danteithion wedi cael ei ddarparu ar ein cyfer. Wedi i bawb gael eu diwallu, a sym- mud ymaith y byrddau yr oedd gwledd i'r meddwl wedi ei darparu. Penderfynwyd i'r Parch. John Owen, gymmeryd y gadair, yna galwodd ar Mr Thomas, Llangefni, i ddechreu trwy weddi, wedi hyny galwodd ar y gwahanol bersonau o'r ddv y