Y Tyst Cymreig

GrWAENCASGTrRWEN.—-Mae hon yn gymmydog- aeth boblog a chynnyddol yn y rhan ogleddol o blwyf Llangiwc, mewn rhan yn amaethyddol ae yn weithfaol. Perthyna iddi amryw o weithfeydd glo cynhyrchiol, a thebyg ydyw yr ychwanegir atynt yn fuan. Y mae yma hen addoldygan yr Annibynwyr, a elwir Carmel, yn yr hwn y mae eglwys a chynnulleidfa luosog, ac wrth hwn mae mynwent helaeth i gladdu y meirw, yn yr hon mae llawer yn huno. Mae y gymdiydog- aeth wedi ymuno i adeiladu ysgoldy yn ngodreu y Waen, i gadw ysgol yn ol y cynllun Brutan- aidd. Tua dau fis yn ol, agorwyd yr ysgoldy, trwy i'r 'G. C. Gurwen Glee Party' roddi cy- ngherdd ardderchog yno. Mae' yma rai o'r can- torion goreu yn y wlad. Boreu Sabbath, Gorph. 21, penderfynodd yr eglwys yn Carmel, heb neb yn gwrthddywedyd, i gadw ysgol Sabbathol yn- gysson yn yr ysgoldy, a phregettiu yn achlysurol. Am ddau o'r gloch y Sabbath hwnw, pregeth- wyd ynddo y tro cyntaf gan y gweinidog, oddi- wrth Salm lxxxix. 15, ac yr oecld "yn llawn 0 gynnulleidfa. Noss Sadwrn, Awst 3, eawsom ddarlith yno gan y Parch. W. Jenkins, Pentre Estyll: a'r Sabbath dilynol, pregethodd yn Car- mel am 10, ac yn yr ysgoldy am 6. Yr oedd Mr. Jenkins yn ei hwyliau goreu, a da oedd genym ei glywed. Mae y symmudiadau hyn yn sicr o leshau y gymmydogaeth mewn crefydd ac addysg. os iawn ddefnyddir hwynt.-J. Jones, Llangiwc. TABOR, FFYNNON DAFCynhaliodd yreglwys t'ethodistaidd yn y lie uchod eu cyfarfod bly- nyddol Sal a Llun, Awst 4 a'r 5. Ddydd SuI, pregethwyd gan y Parch. W. Thomas (Islwyn), a'r Parch. W. Evans, Tonyrefail. Ddydd Llun., am 10 o'r gloch, dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. Joseph Williams, Liver- pool, a phregethodd y Parch. B. Davies, (A.), Glandwr; a'r Parch. W. Evans, Tonyrefail. Am 9, dechreuwyd gan y Parch. B. Morris, Cefn, a phregethodd y Parch. Joseph Williams, a'r Parch. D. Jenkins, Babell. Am 6, dechreuwyd gan y Parch. D. J. Beynon, a phregethodd y Parch. B. Morris, Cefn, a'r Parch. D. Jenkins, Babell. Cawsom wenau yr Arglwydd trwy y cyfarfod.Un oedd yno. RCAISON.—Mae y Parch. J. Lewis, Galway, ar 0115 mlynedd o weinidogaetli lafurus yn Galway. Iwerddon, wedi ateb yn gadarnhaol wahoddiad oddiwrth eglwys' Seisnig Ruabon. MADAGASCAR .—-Cyrliaeddodd y tri clienliadwr Cwiceraidd a aeth allanbrif ddinas Madagascar niewn ieehyd a diogelwch ar y itydd o Mehefin. CYNNADLEDD Y .WESLEYAID.—Yr oedd Con- .fet-eitue y Wesleyaid eleiii, .yde,-fecl ar hugain a gynnaliwyd, yn ninas Bristol. Yn y gymiadledd ya 1745, nid oedd yn bresenol ond y ddau Wesley, Mr. Hodges, rector Wern, a saith o bregethwyr eynnorthwyol; ond eleni, yr oedd yno 350 o weinidogion yno fel cynnrychiblwyr; a 200 eraill fel ymwelwyr ar eu cyfrifoldeb eu hunain. YrcTolUA, MYNNYY.—Deallwn fod yr eglwys y Annibynol yn y lie hwn wedi rlxoddi galwad un- trydol i'r Parch. 11. Parry, Pwll glas, a'r Graig teclian, ger Ruthyn. Ceir gwybod eto os byddei atebiad yn gadarnhaol. WYDDGRUG.—-Capel Soar.-—Dydd Sul, Awst 11, cynnalioddyr Annibynwyr eu cyfarfod pregethu biynyddol yn y capel uchod. Yroedd yrhin yn ddymunol iawn, y cynnulliadau yn lluosog .9 a pharchus, y canu yn dda, a'r progethu yn wir dda, a myn'd yn y genadwri. Yr ymwelwyr a'r eglwys amddifad eleni oeddyilt y Parchh. J. Myrddin Thomas, Wyddgrug; ac R Trogwy Evans, Maes'glas.-rjj,&i»> as. LLEYX.—Bwlchtoeyn.— Cymialiwycl cyfarfod blynyddol y capel uchod dyddiau Mercher a Iau, Awst 7fed, a'r 8fed. Nos Fercher, pregethodd y Parchn. Johns. Ebenezer, a Rowlands, Henryd. Boreu dydd Iau, am 10, Johns, Ebenezer, ac Evans, Llanbrynmair. Am 2, Evans ac Am- brose Portmadoc. Am 6, Ambrose a Rowlands. -Capel Newydd.-Awst 8fed, am 6 y pryd- nawn, dechreuodd y cyfarfod blynyddol yno. Pregethwyd gan y Parchn. Johns, Ebenezer, ac Evans, Llanbrynmair. Dranoeth am 10, preg- ethodd y Parchn. Evans, ac Ambrose. Am 2 a 6, John, Ebenezer, a Rowlands, Henryd. Yr oedd yr Arglwydd yn amlwg iawn gydai weis- ion. Hyderwn y bydd y cyfarfodydd yn adfyw- lad i'r eglwytsi.—Aberian. COLEG ABERHONDDu.Mae Mr. Jaines Evans, myfyriwr o'r coleg uchod, wedi cael galwad un- frydol oddi wrth yr eglwys a gyferlydd yn Ann Street, Birmingham. Declireua ar ei weinidog- lo aeth y Sabbath cyntaf yn Medi. HEOL-Y-FELIX, CASXEWYDD.—Mae Mr. W. G. Edwards, o Goleg Aberhonddu, wedi derbyn galwad untiydol i fugeilio yr eglwys uchod. CANTON, CAERDYDD.—Mae Mr. T. C. Williams, o Goleg Aberhonddu, wecU derbyn galwad un- ;rydo eü j ripo, %1" )M Canton. "ae addoldy hardd yr Annfjbyawyff yn myned yn mlaen yn gyflym. Ar y laf o'r ttiis hwn, daeth y cynllunydd-—y Parch. T, Thomas, Glandwr, i edrych pa fodd yr oedd pethau yn myned yn mlaen. Mae yn ddagenyf allu hysbysu ei fod wedi cael ei hvyr foddloni yn y gwaith. Dywed fod yn ymddangos iddo ef fod y rontractoi-s-M-essrs. Roberts & Williams, yn profieubod yn deall eu gwaith, ac yn ben- derfynol o roddi boddlonrwydd i'r pwyllgor. RUTHYN.—Cvmialiwyd cyngherdd mawreddog yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd y dle hwn, nos Wener, Awst Ufed, gan: Miss ■■■■■Watts, Signor *aggi> W.J. Argent, yn nghyd a ch'dr yn cynnwys tua 45 o aelodau^ dan arweiniad B*. Williiims. Y r oedd y cynnulliad yn dra llxiosog, ac acfE pob ix'th yn mlaen yn lnvvlus. '1: • ■■■• -■ ■••;■r .J H

ddiwrnod neillduol yn ngolwg pobl Corwen, ac nid heb achos chwaith, oblegyd ar y dydd hwnw y daeth y rhyferthwydinystriol a adwaellir wrth yr enw Dwfr mawr. Y mae yma gyfartod gweddio bob blwyddyn er ys ugain mlynedd i ddiolch am y waredigaeth a gafodd y drof ai- yr adeg. Maerhywbeth yn rhyfedd yn hyn pan yr ystyriom y miloedd gwaredigaethau a gaw- som er hyny. Aeth llawer trydydd o Awst heibio er yr adeg a nodwyd heb adael argraff neillduol ar focldwl neb yn y dref. Ond eleni cafodd bachgen, blwydd a phum mis oed, i James ac Elizabeth Howard, ei lidd Yi-i ddisymwth drwy i wagen goed 0 Langollen fyned (Irosto ar y fifordd gyferbyn a. drws ei dy. Oafodcl ei gorff bach ei ddryllio yn druenus, a bu fyw am oddeutu deng M-UnLL(I.-Golt,. PANT-TEG, GEl" CAEBEYUDDIJS-.—Mae siarad er ys blynyddau bellach gan bobl yr eglwys uchod am gael tir mewn man cyfleus i wneuthur claddfa i'w mheirw, yn awr yn mis Gorphonaf cynhyrfwyd rhai o bobl yr eglwys ar ryw am- gylchiad i fyned at T. C. Morris, Ysw., Bryn- myrddin, i ofyn am ddarn o dir oedd mewn man cyfieus i'r capel at y gorchwyl. Ar y 26ain o'r mis uchod ymwelodd. y boneddwr parchus a'r lie er cyfarfyddiad a rhai o'r eglwys ernodi allan y fan i fod yn gladdfa, a hwnw heb werth arno. Fy nghyd ddarlleuwyr o'r TYST Cymreig, dyna foneddwr werth ei efelychu, mwy o'u debyg fyddo yn ein gwlad. Bendithied yr Arglwydd y teulu caredig, a diolchwn ninnau am eu rhoddion.—John Davies. FEALDYBEENIN.—Cynnaliwyd cyfarfod dydd- orol iawn yn y lie hwn, nos Wener, Awst 2. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. T. Thomas, Llanfaircludogau; ac yna cafwyd anerchiad gan y Parch. H. Jones, gweinidog y lie. ar fodyn ddefnyddiol.' Gwedi canu amryw ddarnau gan gyfeillion y lie aethpwydynmlaen at brif ddyddordeb y cyfar- fod, sef cyflwyno anhreg o Harmonium gwerth L12, a X5 Os. 6d. mewn arian, i Mr. Thomas Price, Wernfendigaid. Yr oedd llafur Mr. Price gyda'r canu, y Tonic Sol-fa, yr Ysgol Sab- bathol^ ac Ysgrifenydd yr Eglwys wedi ennill iddo air da a chymeradwyaeth wresog gan bawb a'i adwaenai, ac nis gallai ei gyfeillion lai na dangos iddo eu parch trwy ei anrhegu fel hyn. Darllenwyd i Mr. Price anerchiad, yr hwn a osodai allan ystyr yr anrheg, ac yr oedd yr anerchiad hwn wedi, ei ysgrifenu yn dlws iawn ar vellum gan Mr. Thomas Davies, British School, Olydach. Cyflwynwyd yr Har- monium iddo gan Mr. Jones, gweinidog y lie, a'r arian gan Mr. Davies, Clydach. Gwedi cael atebiad synwyrol a thoddedig gan Mr. Price, canodd y prydyddion ei glodydd yn ddoniol iawn. Ar ol hyn, anerchwyd y cyfarfod gan Miv Thomas, Llanfair, yn ddyddorol iawn ar Ddylanwad daionus cydnabod teilyngdod.' Gwedi hyn canwyd amryw ddarnau a'r llais ac ar yr Harmonium gan Miss Davies, British School, Mr. Davies, Olydach, a Mr. Price, a chwedi canu tdn gyffredinol ymadawodd pawb, wrth teswm, wedi cael eu llwyr foddloni.'— GoAc YSGOL FKYTANAIDD • Y GKOKSWEN.—Y 6ed cyfisol, arholwyd yr ysgol ytaa: gan Mr. Williams, Llanelli. Am 2 o'r gloch, cyfarfuwyd yn y Capbl, profwyd y plant mewn sillebu a darllen, a holwyd hwy mewn rbifyddeg a daearyddiaeth. Yr oedd dull siriol a deheuig Mr. Williams yn holi, a bywiogrwydd a chywirdeb y plant yn ateb, yn gwneud y cyfarfod yn ddifyrus a dydd- orol. Cafodd yr Arholydd a, phawb oedd yn bresenol foddlonrwydd mawr yn addysglant y plant gan iddynt ateb pob gofyniad a roddwyd iddynt; yr hyn sydd brawf uchel o fedrusrwydd a ffyddlondeb Mr. R. H. Jones, yr ysgolfeistr. Wedi i'r arholiad fyned drosodd yr oedd Te wedi ei ddarparu gan y gwragedd. Daeth lluaws o ieuenctyd a llawer o benauteuluoedd yh nghyd, agweinyddvryd iddynt yn hwylus a didrwst. am 7 o'r gloch, traddododd Mr. Williams, Llan- elli, ddarlith ar Addysg a rhagoriaeth y British School.' Yr oedd y ddarlith yn Ilawn o anog- aethau, a'r traddodiad yn dderbyniol. Llyw- yddwyd gan y Parch. W. C. Williams. Trwy haelfrydedd y menywodcafwyd y tê a'r ddarlith heb dalu dim. Nid rhyfedd fod pawb yn canmol.—Cefn <>j<wr. PORTHl\IADOG.-Dynwedi boddi.—Tua deg o'r 0 gloch, dydd Llun, Awst 12fed, cafwyd hyd i gorph dyn o'r enw Ellis Williams, diweddar gadben y Planet, yn agos i un o'r llongau yn y dock. Ym- ddengys ei fod ar goll er nos Wener; ond prin yr oedd neb yn tybied ei fod wedi cyfarfod a'i ddiwedd yn y modd difrifol hwn. Pa fodd bynag, yr oedd o rliyw ddiffyor yn ei syliivyraii er's ainser bellach. n Ac y mae llawer yn barnu mai y ddiod feddwol oedd wedi ei achosi, ac nid rhyfedd, oblogid os arfer unrhyw ddyn rai o'r diodyddhyn i ormodedd, y mae yn rlnvym o niweidio ei gorph a'i feddwl. Ymddengys ei fod yA briod, ond nad oedd yn byw gyda'i wraig yn bresenol, ac iddo ysgrifenu ati I gan ddyweyd, os iXa ddeua iyn o ato, y caffal. [ welad y csiJyaiad Pa un, toes rbyw, gyfeiriad yn hyn at roddi terfyn ar ei einices, nis gall neb ateb. Y tebygolrwydd ydyw iddo syrthio dros y qllay i'r naor, neu o leiaf i'r tywod, pan oedd y llanw allan, a hyny pan oedd mewn diod. Dyma rybtidd ychwanegol i beidio cellwair a'r ddiod feddwol, yr hon sydd felldith i'n gwlad, yn gyStal a gwledydd eraill; oblegid yn y diwedd, Hi a frathfel sarph, ac a bigafel n6idr.jDulymus 'Mmloe. y .ÜwÙ.Anrhyrl. IV. E. Gladstone^ i'r .z¡,e,¡Ynmysgy<lluaws ymwelwyr aydd yn y gymmydogaeth hon y dyddiau hyn. y mae yn dda genym hysbysu fod yr enwog Mr. Gladstone, yn nghyd a'i fab, yr A. S. -dros Gaerlleoa,' yn anrhyddddu y lie a'u yn presenoldeb. Daeth ei deulu yma tua pythefnos y-Dj ym?. Er ei holl latur, edrycha yn dda, er, to dybiwn, ei fod wedi heneiddio o ran ei olwg, ac wedi tori yn ei gerdded er pan y gwelsom ef ddiweddaf, tua thair blynedcl yn ol. Yr ydym yn ei chyfrif yn anrhydedd nid byehan fod y fath foneddwr ardderchog wedi dyfod i aros am dymmor yn ein plith; ac yn ddiau fe ddylai yr ardal ym- uno i wneud rhywbeth er ei anrhydeddu. Hys- bysir y bydd i Mrs. Gladstone osod careg syl- faen yr eglwys newydd i lawr dydd Iau nesaf, ac y bydd i Mr. Gladstone draddodi araeth ar yr achlysur. Ymddengys yn rhyfedd i osod i lawr gareg sylfaen adeilad sydd yn awr yn cael ei doi. Pa fodd bynag, yr oedd yn werth gad- ael bwlch yn yr adeilad hardd ac eang, er mwyn cael gwasanaeth boneddwr fel Mr. Gladstone. —Urdd yr Odyddioii.—Dydd Sadwrn di- weddaf, cadwodd yrurdduchod wyl. Ymffurf- iodd yr aelodau yn orymdaitli, ac aethant, yn cael eu blaenori gan seindorf Llangefni, trwy yr ardal, gan alw yn y prif leoedd. Yna dycliwelasant, ac aethant i Salem, addoldy yr Annibynwyr, lie y traddodwyd pregeth bwrpasoI iddynt gan y Parch. p .1 n E. Edmunds. Wedi hyny, aethant i gyfranogi o giniaw a' ddarparasid iddynt yn ngwesty y Victoria. Ymddengys i'od y gymdeitlias mewn sefyllfa lewyrclms. -Miss Paynter.—Bu y foneddiges hon yn traddodi darlitlioedd am dair noswaitli dilynol. yn Salem, ar destynau nad ydym yn awr yn cofio. Yr oedd y cynnulliadau yn llnosog, a rhoddodd y ddarlithes liyawdl fodd- lonrwydd cyffredinol. Llywyddid gan y Parch. E. Edmunds.—G. BIIKCIIFA, SIR GAEIIFYRDDIX—Nos Fercher, y 7fed cyfisol, cyfarfu pwyllgor yn y Fforest Arms' er gwneud y paratoadau angenrheidiol er fftirfio clwb. Mr. Davies, Cefn, yn y gadair. Cadeirydd iawn oedd hefyd. Mr. Thomas, Cwm Cothi, yn ysgrifenydd, yn absenoldeb D. H. Lewis, Ysw. Siaradwyd i bwrpas gan amryw o'r brodyr, a phenderfynwyd dwyn y Gym- deithas yn y blaen. Wedi gorphen siarad, traddodwyd yr englyn byr-fyfyr a ganlyn gan ysgrifenydd y llinellau hyn. Oes hir f'o i'r gymdeitlias hon,—oes ddewr Ac oes ddigwerylon (jes. er Iles, a chysur lion A ledo i'w tliylodion, ,-Nawr fechgyn Brechfa a'r cylchoedd dyma gyfle i dda-rbodiar gyfer afieehyd a henaint.— Glan Clydach. Y mae fferm ger Kidweli, a adnabyddir wrth yr enw Moat, ag yndcli chwecli o'r rliyw wryw- aidd yn cyfaneddu, ac enw pob un o lionynt y\v Thomas, rhoddaf her i dda-iilenwyr y TYST CYM- REIG fFeindio ty yn Nghymrn a clnonmaint o'r mi enw.

TAN DINYSTRIOL YN NGHAER- NARFON! ,-I 11JI» Tua clianol nos Iau a boren dydd Gwener diweddaf, deilrowyd poblogaeth Caernarfon o'u cwsg gan leisiau yn gwaeddi, Tan! t;'in!' yn Bridge Street, y brif lynedfa tua'r Railway Station. Llosgwyd i'r llawr dy a siop Mr. Wm. Owen, draper. Yr oedpIontynbychan: blwydcl oed, a morwyn ynen gwelyau ar y pryd, a syrtli- iasant yn nghanol yr adfail i angerdd y tan, a llosgwydhwyntyngreision. Ymddengys mai preswylwyr y ty oeddynt jNIr. a Mrs. Owen, plentyn, milliner, a morwyn, ac iddynt fyned i'w gwelyau i orpliwys fel arferol tuag 11 o'r gloch, ac i Mr. Owen gael yn fuan ar ol hyny fod ei ystafell wely yn llawno fwg. Cod- odd i fyny, ac ymwisgodd, a chafodd fod y mwg yn dyfod o'r siop. Bloeddiai mewn cyffro, a cheisiodd acliub ei blentyu, yr hwn a gysgai yn y llofft uchaf gyda'r forwyn. Yn mhob cyniiyg, methodd a chyrhaedd y top gan faint y mwg y pryd hyny a lanwai y ty. Yr oedd y cymmydog- ion erl)}rn hyn \vedi dyfod yn nghyd, a'r fire-men yn brysur wrth eu gwaith, i bwrpas o dan arol- ygiaeth yr Inspector Davies. Yr oedd yno fil- oedd o bobl wedi ymgasglu i weled y difrod ofn- adwy. Yr oedd y maer (LI. Turner, Ysw.) yno yn gweithio ei oreu, ac yn cymhell eraill i wneyd eu rhan i atal y fflamau rhag ymdaenu, a chadw trefn. Ofnid y buasai i'r tan ymestyn hyd i dai eraill, y rhai a gynnwysent elfenau parod i gym- meryd tan; ond erbyn 5 o'r gloch, gorchfygwyd ei gynnydd, ond nid cyn i'r ty losgi hyd lawr. Y TRENGHOLTAD. Dydd Gwener, Awst Died, yn y Guild Hall, Csernaxfoii, ofiaeaH. 0. Roberts, Ysw., cynnal- iwyd trengholiad a :gyrph y ddau R losgwyd i fai-wolaeth yn y tan dniystriQla gymmerodd le yn masnachdy Mr. Owen, draper, boreu Gwener, Awst fec1,sef y forwYll" a phlentyn bychan. Adroddodd Mr. Davies, arolyaydd yr heddgeid- 0 waid, amgylchiadau y a darganfyddiad y Ily 1 0 cyrph. Clywodd ani y tfin ychyclig cyn 12. Heddgeiclwad 8ff a ddywedodd, ei fod yn agos i siop Mr. Humphreys, ac iddo glywed llefau yn eol- -bolit-rliyiN-tiii yn bloeddio, AYilliam anwyl. Yr Oedd Mrs. Owen wrth ddrws y siop, ac yr oedd fflamau yn ymsaethu o r siop,; rhedodd i ilw ) f "-men, a dychwelodd yn mhen tuag 20 munud. Yr oedd y tfui yn dyfod allan trwy y ftenestri." Ni wyddai pwy oedd yn y ty ar y pryd. Yr oedd y tun yn;dyfod o ganol y siop: Yr oedd yr engine yno yu fttan wedi i mi ddy- chwelyd. Agorwyd y dwfr, a dotlwyd ysgol gyf- ( erbyn a plion y ty. 1 r ucild. Jlrs. Ou'en ^vvoi banner wisgo pan welais hi yn llefain wrth ddnvs ytymewncynromawr. \mddangosai v ttui fel yn dyfod o'r seler trwy y siop. a chyrliaeddai hyd y ceil in;/ pan ddychwelais; yr oedd yn tttam iz,,in r iawn. Ni welais Mr. Owen o amgylch o gwbl. Mr. William Owen a ddywedodd ei fod YH denant ac yn clal Lease ar y ty a gymerodd dan nos Fercher. Pan welais y tan gyntafyr oeddwn yn dyfod o'r ty i'r siop i droi y Gas allan cyu myn'd i'm gwely. Yr oeddwn yn ystafell y front yn ysgrifcnu,-postio y cyfiifon." Yr oeddwn wedi gorphen fy ngwaith am y noson hono. Nid I In oedd genyf na clianwyll na lamp yn fy llaw. Yr oedd y ftianiau yn mhen pellaf y siop-un oclir -Ili clilywais ddim swn,—pan welais y tautroais yn 01. Ni cliefais hamdden i weled betli oedd yn llosgi. Yr oedcl bron hvd y ceil in; Yr oedd y shutters' ar y tienestri, rhedais i fnm at ty ngwraig yr hon oedd yn y gnveh-, a" gwaeddals arni cyn cyrliaedd yr ystafell. Yr oedd vn ys- tafell y front. Nid oedd wedi bod yno d'ros banner awr. Yr oedd dwy forwyn (un yn Milliner), yr eneth-forwyn, a'm bachgen bychan yn y ty. Yr oeddynt oil wedi myned i'w gwelyau. Gwyddwn eu bod wedi myned i fvnu'r grisian. Yr oedd y plentyn yn ei wely er 5 o'r gloch. gallai fod y lleill yn eu gwelyau er ys awi\ Cysgai y plentyn gyda'r forNi-i-ii, achysgai y milliner wrtlli ei Inui. Gwaeddai a llefai ly ngwraig. Aethuiu i lawr i'r cellar a throals ymder. Aethum allan drwy y siop. Yr oedd y tan yn yjnledu. Yr oedd y fynedfa i'r ty trwy y siop. Bwytnem ein pryd- iau i-ii y cellar—yr oedd gas yno. Nid oedd genym dan i fyny y grisiau. DyehweIwycl rlieithfarn o Marwolaetli trii-)- ddamwain.' Yr oedd y ty wedi ei Insurio yn. y Provincial Insurance Co. Wrexham, yn y swin o a Stock y siop am £300,

EIS TEDD FOD FF lint. Cynnaliwyd Eisteddfod odidog o fewn hen Ga,stell Dinas FHint. ar fanciau yr afun dyddiau Mawrtli a. Mercher diweddaf. Codwyd tent, ardderchog i gynnwys dros 2,000 o bersonan o fewn hen adfeilion disgrifiol y lie. Yr oedd ri hollle wedi ei addurno yn brydferth a mottoes priodol i'r achlysur. Banerau yn cliwilio yn yr awelon, ac arnynt-' Bluen Tywysog Cvniru (lch Dien),' Ood bless the Prince of Wales.' May England and Wales ever be united, 'Hen Gymru fynyddig, paraclwys v bardd. Pob dvffryn, pob clogwyn i ,ii golwg sydd Llywydd y dydd ydoedd y Parch. J. Butter- wortli, gweinidog y Wesleyaid yn Hawarden. R. Parry (Robin Ddu Eryri), yn absenoldeb Tal- haiarn o herwydd y gout, oedd yr arweinydd, yn cael ei gynnorthwyo gan Mr. R. P. Roberts. Y beirniaid barddonol a rhyddiaetliol oeddynt Mr. E. Jones (Ieuan Callestr), Mr. R. Parry (Robin Ddu Eryri), Mr. J. Brereton (Andreas. as. 0 Fon), Mr. 0. Jones (Caradog), &c. Am 11 o'r gloch, ymilurnodd y beirdd a'r pwyllgor yn orymdaitli wrth y TOAHI Hall, yn cael eu blaenori gan seindorf gwirfoddolion Z7, Wyddgrug, ac aethant i'r tent yn yr hen gastell.. lie yr agorwyd yr Eisteddfod gyda'r holl rwysg. arferol, gan Idwal fel y càlllyn Natur, cel- fyddyd, a diwydrwydd.' Y Gwir yn erbvn y byd. Cododd y cadeiiydd, a gwnaetli araetii hyawdl. Chwareuwycl unawd gyda'r delyn gan W. F. Frost, ennillwr y wobr ar y delyn yn Eistedd- fod Genhedlaetliol Caer. Anerchion barddonol gan H. Gwerfyl James. Robin Ddu Eryri, Joseph Jones, Pantasa, l'en- rhyn Fardd, a John Morris, Rliyl. Yna ymgystadleuaeth gerddorol ar hen alawon Cymreig, cydrliwng AlaiN- Alun, Brymbo, yr hwn a ganodd 'Hen Iaitli Gwalia'—A\ C. Eaton, yr hwn a ganodd Hen Wlad fy Nliadan.' Cylioeddwyd Alaw Alun yn fuddugol, ac anvisg- wyd ef gyda thlws a gwobr gan Miss Roskell, o Birkenhead. Rhodclwyd y wobr am y ddau englyn goreu i'r diweddar Dvwysog Albert i Mr. T. J. Evans, Abererch, Aberystwyth. Rhoddwyd y wobr am y cyfieithiad goreu o ymadrodd Shakespeare, 'A good name in man and woman is the immediate jewel of the soul' i Mr. W. C. Eaton (Idwal). Yna bu ymgystadlu ar y piano cydrhwng Miss Davies, o Ffiint, a Miss Roberts, o Gaer, yn chwareu Merch Megan'—y ddwy o dau 18 oed. Canodd Mr. T. J. Hughes, Liverpool, 'Melin- ydd y Dyfrdwy' gyda y fath fedr, fel yr ail alwyd arno. Ennillodd Mr. J. Humphreys, Talybont, ar Feddargraff y diweddar Barch. Michael Parry, Ffiint. Areitliiodd Robin Ddu yn Gymraeg. Cystadleuwyd mewn canu gan gorau Brymbo a'r Cambrian Harmonic, ar 'Serch Hn.dol.' Rlioddwyd y wobr i'r Cambrian Harmonic. Malgwyn Gwynedd a ennillodd ar y traethawd ar Dynerwch tuag at Anifeiliaid Mud.' Miss Margaret Jones, o'r Cambrian Harmonic 11 Choir, a ennillodd ar ganu cydrhwns; NMMke dau 18 oed. Canu Pennillion cydrhwng Price ftcberts, o Ruthyn, a Thaliesin, o Eifion. Anerchodd Eos Mai y cyfarfod, yr hwn oedd beirniad canu pennillion. Diolchwyd i'r cadeirydcl, &c., a cliafwyd cy- nglierdd ardderchog yn yr hwyr.

ENAINT A PHELENAU HOLLOWAY.-Y mae y fedd- yginiaeth hon yn rhagorol tuag at friwiau maen- wnaa, a phob rhyw afiechyd y croen.—Y mae yn cynnyrchu gwellhad eyflymach nae unrhyw feddyg- iniaeth arall adnabyddus yn y byd. Nid oes ond ychydig o aflecliyd y croen, na symudir hwynt ar unwaith trwy y feddyginiaeth syml hon. Y mae yr Enaint yn oeri ac yn esmwythau pob anhwylder y cymmalau, a'r Pelenau yn puro y gwaed, gwella yr archwaeth, ac yn symnd ymaith holl anhwylderau yr ysgyrfi a'i holl gymdeithion cvssylltiedig.