Y Tyst Cymreig

MISS WALTERS, TREDEGAR. Foneddigion,—-Yr oedd yn dda gan luaws edmyg- yyr y foneddiges ieuanc hon i weled yn eich argratf- Jael diweddaf o'r TYST sylw mor barchus yn cael ei wneud gan eich gohebydd Cymro.' Y mae anwyl dad Miss Walters wedi gwneuthur aberth mawr yn ei amgylchiadau er rhoddi manteis- 0 !on addysg gerddorol iddi. Gan ei bod hi yn fedd- ijanol ar dalentau mor nodedig a digamsyhiad yn y linell hon, gellir ar dir teg ddysgwyl i'r cyhoedd i Toddi y noddiant a'r gefnogaeth fwyaf i'r ddawn hon sydd ganddi i gael ymddadblygu i'r mesur hel- aethaf. Y mae y ffaith ei bod wedi cael yr anrhyd- edd o gymmeryd rhan mor amI wg yn ddiweddar yn y cyngherdd a gynhaliwyd yn St. George's Hall, -Llundain, a rhai hyny yn cael eu cefnogi yn benaf gany closparth uchaf o gymdeithas yn brawf an- "vvadadwy o'r dyfodol dysglaer sydd yn ei liaros. ^anodd yn y cyngherddau hyn nes yr oedd pawb r ^^yddfodolion mewn perlfaith synedigaeth. Yr oedd y banllefau o gymmeradwyaeth a dderbyniodd, a r repeated encores a gafodd, yn cadarnhau y gosod- iad tu hwnt i ainmheuaeth. Er fod lluaws o fon- eddigesau yn yr un academy a hi, o dan lywyddiaeth y penigamp Dr. Wylde, a llawer o honynt yno er's pedair a phum mlynedd, ni ddaeth in o honynt i .gymmaint sylw ger bron y cyhoedd yn y cyngherdd- au crybwylledig a Miss Walters. Y mae Miss Walters yn foneddiges ieuanc liynodol am ei chrefyddolder. Derbyniwyd hi yn aelod ysig §an y parchus Mr. Stephens, Liverpool: a aa genym allu dwyn tystiolaeth ei bod wedi dal ei "Ordd yn gysson a'i phroffes ac yn ddigwmmwl ei cnytnmeriad. Yn awr, anwyl gydwladwyr, gadewch m fel cenedl, ac yn enwedigol fel Annibynwyr, i ,|os y gallwn werthfawrogi talent a chydnabod eadiant yn ogystal a chenhedloedd eraill ? Dan- foner am dani gyda brys i gynnal cyngherddau trwy ov-oli J|eibion y gan, os mynweh gael treat JH uchaf nes byddo y galon yn dychlamu ewn mwymant, danfoner ati yn fuan, fuari. Yr eiddoch, &c., A. B.

Dywed y Gloiv-ivorm fod y Sultan wedi gwario yn ystod ei arosiad yn Lloegr oddeutu £ 34,000. Gwariodd y Pasha ar yr un amser tua 411,000.

-EBENEZEE A'I AMGYLCHOEDD. T)SUtr-ef Pobl°g yn Arfon y He uchod. e|Oyn,ia ei enw oddiwrth y Oapel Oynnulleid- a°1> yr un xnodd ag y derbynia Bethel a Bcth- esda eu henwau, &c. Mae preswylwyr Ebenezer ^relwyr perthynol i gloddfa Llanberis, gyda r eithriad o'r crydd, y teiliwr, y gof, y saer, y gwehydd, a'r siopwr, a'r cigydd, &c. Ambell y oedd yma ddeugain mlynedd yn ol. Yn awr "i* vae n? Syleb yn dai, a'r boblogactli vn ito amryw filoedd. Mae yma chwecb o add- Oo ai ysg°ldy Brutanaidd, ac un arall blnri y Gymdeitlias Adeiladu dra loaeuog, a Post Office yn cynnwys Money orders Savings Bank 0 bryd i bryd, ond odid gelwir sylw darllenwyr y TYST at ragoriaethau a diffyg ion Ebenezer a'i amgylchoedd. Mae y chwarel- wyr fel dosparth yn hoff o farddoniaeth a chan- iadaeth, ond eu prifhobi yw Duwinyddiaeth. Maent yn deall politics y-n go lew, clywir hwy ar amser bwyta yn y cbwarel yn trin ac yn trosi yn y modd doniolaf ein cynrychiolwyr ar loriau St. Stephan, ond boff destun eu hymddiddan yw crefydd, a phrif ddynion eu siarad yw pregeth- wyr. Nid oes yr un dosparth yn y dywysogaeth wedi 'mesur a phwyso cynnifer o bregethwyr a'r chwarelwyr, maent ar y blaen i'r glowyr a'r mwnwyr ar y pen hwn. Nid wyf yn eu con- demnio am hyn, ond dweyd ffaith. Mae y t'rait yma yn un o neillduolion eu cymeriad fel dos- parth. Nid arbedant draul na thrafferth er gwrando goreugwyr pob en wad. Yn Disgwylfa, nos Wener, Gorph. 26, tra- ddododd y Parch. Owen Jones, Bootle,Liverpool, ddarlith ar 'Awdwr Taith y Pererin.' Gwnaeth sylwadau rhaganvemiol ar yr oes yr oedd Bunyan yn byw, a'r prif ddiwygiadau. Sylwodd ar gymmeriad Charles. II. yn gystal a'i dad. Dangosodd nodweddau gwahanol deuluoedd y Tudoriaid a'r Stiwardiaid, a rhoddodd rai awg- ryiniadau ar Oromwel a'i fab. Pan ddaeth at Bunyan, yr oedd wedi chwythu pob niwl anwyb- odaeth o'r ffordd fel in galluogi i gael golwg glir ar y dyn rhyfedd a'i oes. Yn mhlith pethau eraill sylwodd ar ddylanwad ei briodas fel y moddion rhagarweiniol i'w droedigaeth a'r ar- wydd cyntaf o hyn oedd ei gydymffurfiad a chrefydd yr amseroedd, sef myned i'r Eglwys blwyfol ar y Sabbath. Y pryd hyn edrychai ar yr offeiriaid fel duwiau. Wedi hyny sylwodd ar ei ymuniad a'r Bedyddwyr,—ei waith yn pre- gethu gydag hyawdledd a sel, ac yn dyoddef 12 mlynedd o garchariad yn Bedford er mwyn cyd- wybod, lie yr ysgrifenodd Daith y Pererin. O'r dechreu i'r diwedd yr oedd y ddarlith yn llawn o feddyliau cryfion, teimlem ein bod yn cael gwledd wrth ei gwrando, gallasem yn hawdd wneud ysgrif faith o honi ond trueni ei llyr- gunio. F.

CYMMANFA YSGOLION SABBATHOL YR ANNIBYNWYR UNDEB DYFFRYN MAELOR. Cynhaliodd yr Annibynwyr eu Cymmanfa Ysgolion Sabbathol gyntaf perthynol i'r Undeb uchod yn Rhosllanerchrugog, ddydd Llun, Gorphenaf y 29ain. Perthyna i'r Undeb hwn yr ysgolion canlyn- ol:—Llandegla, Nebo, Blaenau, Penuel, Caer- gwrle, Brymp"), Wrexham, Wern, Coedpoeth, Rhosllanerchrugog, Ponkey, a Rhosymedre. Er cymmaint y pellder sydd rhwng rhai o'r ysgolion uchod a'r Rhos, yn nghyd ac annghyfleusdra y lie, dangoswyd ffyddlondeb a sel uwchlaw dys- gwyliad gan yr holl ysgolion. Cyfarfyddodd yr holl ysgolion yn brydlon wrth y fan appwynt- iedig, ac ymffurfiasant yn un orymdaith i gerdded drwy brif heolydd y Rhos. Trefn yr orymdaith oedd fel ycanlyn:—ar y blaen yr oedd deuddeg-ar-hugain o wageni yn llawnion o ddosparth Ileiaf yr ysgolion a banerau yn eu dwylaw; yn nesaf at hyn cerddai y pregethwyr; ac yna corau y gwahanol ysgolion wedi ymuno, ac o dan arweiniad Mr. Seth Roberts, Brymbo. Dangosodd y cantorion eu bod yn feistriaid hollol ar eu gwaith, yr hyn hefyd a roddai dyst- iolaeth uchel o fedrusrwydd eu harweinydd. Ni phetruswnlddywedyd na byddai'r cor hwn yn un o'r rhai cyntaf yn Nghymru o ran medr pe ymroddent ati o ddifrif i ymberffeithio; ac hy- derwn y cymmerant yr awgrym. Cerddent bob yn bedwar, a dywedir fod yr orymdaith yn cyr- haedd am yn agos i filltir, ac yn rhifo oddeutu 2000. Cyrhaeddodd yr orymdaith yn brydlon at y capel erbyn dau o'r gloch y prydnawn, ond erbyn cyrhaedd yno gorfu i gannoedd droi yn ol,—rhai i ymbleseru oddeutu, a'r blinedig gan y daith i chwilio am ymborth. Yr oedd y c apel yn orlawn, fel nad oedd modd iddo gynnwys rhagor. Tystiai ugeiniau 0 edrychwyr hynaf y lie nas gwelsant erioed yn y Rhos nag yn unman arall y fath olygfa mor ardderchog, ac fod y symlrwydd, y gweddusrwydd, a'r trefnusrwydd oedd yn hynodi gorymdaith mor fawr yn anrhy- dedd i grefydd, ac yn glod or fath uwchaf i'r sefydliad gogoneddus y daethant i ddangos eu plaid a'u sol drosto. Yr oedd ymddygiad da o'r natur hwn yn gweddu i, ac i'w ddysgwyl oddi- wrth ddeiliaid yr ysgolion Sabbathol. Y mae yn dda genyrn na themtiwyd neb o honynt i fradychu y sefydliad. Teimlwn yn ddiolchgar i'r Arglwydd hefyd am ein cadw heb i unrhyw ddarawaiu ddygwydd yn mysg cymmaint o ger- bydau ac anifeiliaid, a thyrfa mor fawr o bobl. Yn awr deuwn at y cyfarfodydd.

Cyfarfod y Prydnawn. Llywyddid y cyfarfod hwn gan y Parch. E. Roberts, Coedpoeth. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. Ishmael Jones, y Rhos, ac yna galwodd y Hywydd ar y Parch. E. James, Llanaelhaiarn, i holi yr ail ddosparth yn yr 8fed bennod o Gatecism Dr. Everett. Cyn dechreu holi anerchodd Mr. James y gynnuUeidfa. Ar ei ol ef galwyd ar y Parch. D. M. Davies, Llan- fyllin, i holi y dosparth cyntaf yn y oed bennod o'r epistol at yr Hebreaid. Gollyngwyd yr ail ddosparth ar ol cael eu holi, ac i'r cantorion roi ton, i gael T ê oedd wedi ei ddarparu ar eu cyfer yn y British School. Ar ol terfynu y moddion dylifai y bobl at yr ysgoldy i gael te, ac eraill i wahanol fanau. Dywedir fod yn yr ysgoldy oddetu deuddeg cant. Yr oedd yn dda fod Mr. James a Mr. Davies wedi gwneud mor ddoeth a bod yn fyr. Yr oedd y gynnulleidfa mor fawr, a channoedd o'r rhai hyny wedi dyfod o bellder o ffordd, ac yn teimlo yn hollol luddedig; felly dan y fath amgylchiadau a hyny, bod yn fyr oedd ddoethaf.

Cyfarfod y Nos. Dechreuwydy cyfarfod am 6, a llywyddid gan y Parch. S. Evans, Llandegla. Wedi i'r Parch D. Evans, Rhosymedre ddarllen a gweddio, caf- wyd anerchiadau gan y Parchn. Davies, Llan- fyllin; James, Llanaelhaiarn; Roberts, Coed- poeth; Jones, Wrexham; Thomas, Wern; ac Evans, Llangollen. Y cyntaf a anerchodd y cyfarfod oedd y Parch. D. M. Davies, ar Dde- chreuad yr Ysgol Sabbathol, a natur yr Undeb Ysgolion.' Caed anerchiad rhagorol ar y pwnc, a phrofodd Mr. Davies trwy hanesiaeth sydd wedi ei brofi yn ffaith, mai yr Annibynwyr yn nghyntaf o bawb a ddechreuasant yr Ysgol Sabbathol yn ei ffurf gyntefig yn Nghymru, ond mai Mr. Charles, o'r Bala, a gariodd allan i'w ffurf bresenol y diwygiad bendigedig hwn. Am natur yr Undeb Ysgolion dywedai nad oedd raid iddo ef ddweyd dim arno, bod yr hyn a welwyd heddyw yn brofion digonol ar y mater. Yn nesaf galwyd ar y Parch. E. James, Llan- aelhaiarn, i anerch y gynnulleidfa ar 'Ddyled- swydd yr Athrawon.' Cyfyngodd ei sylwadau i wyth o raniadau. Yr oedd y sylwadau yn wir deilwng o sylw athrawon, a gwnant ddirfawr les ond eu rhoi mewn ymarferiad. Cam a'r anerchiad fyddai rhoddi talfyriad o honi, a charem i Mr. James ein hanrhegu a'r sylwadau yn llawn yn y Cronicl Ysgolion perthynol i Undeb arall mewn cwr arall o'r sir, gan ein bod ninau fel Undeb wedi penderfynu uno gyda hwy mewn cefnogi y Cronicl. Hyderwn y cymmer Mr. James hyn yn awgrym digonol i gydsynio a'n cais. Galwyd yn nesaf ar y Parch. E. Roberts, Coedpoeth, i anerch y cyfarfod ar y ffordd oreu i gyflwyno addysg yn y dosparthiadau.' Gwnaeth Mr. Roberts sylwadau byrion pwrpasol ar y mater, a nodai dair ffordd i gyfiwyno addysg i'r dosparthiadau, sef trwy I ble.tio y pen, gwresogi y galon, ac argyhoeddi y gydwybod.' Gallem dybied y byddai cyfeiriad o'r fath hwn, ond iddo gael ei roddi mewn gweithrediad, yn sicr o gyr- haedd un o amcanion gorucfael yr Ysgol Sab- bathol, sef cadw enaid. Yr anerchiad nesaf a gawsom oedd gan y Parch. J. Jones, Wrexham, ar àdyledswydd aelodan eglwysig i fod yn ffyddlon ddeiliaid or Ysgol Sabbathol.' Sylwodd Mr. Jones fod y ddyledswydd hon yn codi yn benaf oddiar y berthynas neu y cyssylltiad agos ac annattadol sydd rhwng yr Ysgol Sabbathol a'r Efengyl; C, fod yr Ysgol wedi bod yn athrofa ddigon uchel i gymhwyso dynion i'r swyddau pwysicaf. Gallem feddwl fod yr annogaethau a roddodd yn gym- hellion digon cryfion i bawb, hen ac ieuanc, i fod yn ffyddlon ddeiliaid o honi. Parch. J. Thomas, Wern, oedd y nesaf alwyd i'n hanerch, ar 'ddyledswydd a chymhwysder gofynol mewn Arolygwyr.' Dywedai fod y rhan benaf a phwysicaf o'r Ysgol Sabbathol yn gor- phwys ar yr Arolygwyr. Os na byddai iddynt 6 yr hwy osod pob peth mewn trefn, ac edryoh yn fanwl ar fod i bob peth gael eu cario allan yn ol trefn, na byddai dim i'w ddysgwyl ond annhrefn a methiant. Er mwyn cario allan y trefniant gogoneddus hwn yn effeithiol a Uwyddianus yr oedd yn gofyn i'r Arolygwyr fod yn meddu ar synwyr cyffredin cryf a da. Galwyd yn nesaf ar y Parch. H. Rees, Penuel, i'n hanerch ar 'yr angenrlieidrwydd o fod yrn- ofynwyr 3*11 pertliyn i bob ysgol.' Nododd Mr. Rees un amgylcliiad hynocl oedd ar unwaith yn ddigon i brofi y mater 0 dan sylw; sef, mai trwy offerynoliaeth moddion felly y dvgpwvd y Ceii- hadwrenwog, Williams, Mory De, gyntaf 0 clan r gair, a limw yn gymlielliad hen wraig.. Ni wydclolll pa un a tfyna hyn yma ai hyn acw.' Nid yn ami y clywid Mr. Rees mor liapiis a'r tro hwn: yr oedd yr olygfa a gafodd, yn nghyd a'r achos y daeth i siarad trosto, wedi enyn tan yn ei yspryd. Yr olaf a alwyd i'n hanerch oedd y Parch. E. Evans, Llangollen. ar N, wobr am ffyddlondeb gyda'r Ysgol Sabbathol.' SyIwai yn livnod darawiadol ar natur ffyddlondeb, ac yna ar y wobr sydd yn gyssylltiedig a bod yn ftyddlon. Fod gwobr yn bod gyda golwg ar fod yn ffyddlon gyda'r Ysgol Sabbathol, a beth sydd yn gvn- nwysedig yn y wobr hon, fod yr holl esgenluswyr yn cael eu can yn gwbl 0 liOni. Felly annogai yn ddifrifol ac yn llawn tan ar i bawb fod vn ffyddlon gyda'r Ysgol Sabbathol. Ar ol hyn cawsom ddwy don gan y cor a'r organ; yr oedd y canu yn wir dda, ac yn ddigon i godi i fyny yr yspryd iselaf. Terfyinvyd trwy weddi gan y Parch. E. Evans. Fel hyn terfynodd un o'r cyfarfodydd mwvaf lluosog, dyddorol, a Uwyddianus a welwycl vn Nghymru. Y mae y llwyddiant arbenig a dcli- lynodd ynidrecliion yr Undeb hon gyda golwg ar eu Cymmanfa gyntaf, yn dangos yn eglur fod y ■cydweithrediad mwyaf unol wedi bod rliwng y gwahanol ysgolion a'u gilydd. Os gallodd yr I (t" n undeb liwn yn ei fabandod godi ei hun i'r fatli sylw a chyhoeddusrwydd, beth a all wneud yn y dyfodol. Am hyny, frodyr, byddwn sier, a di- ymmod, a helaetliion yn ngwaith yr Arglwydd yn wastadol, a chwi yn gwybod nad YW eicli llafur 3-11 ofer yn yr Arglwydd.' THOJIAR ROBERTS, Salem, Coedpoeth. Ysgrifenydd,. —

CLADDEDIGAETH Y PARCH. W. GRIFFITHS, LLANHARAN. Crybwyllwyd yn y rhifyn diweddaf o'r TYST am farwolaeth Mr. Griffiths, yr hyn a gymmer- odd le y 25ain o'r mis diweddaf, ynLlwynybrain, uwchben pentref Llanharan, lie y treuliodd yr ugain mlynedd diweddaf o'i oes, a'r lie o ba un y claddwyd y duwiol a'r dysgedig Noah Jones, hen weinidog Taihirion a Llanharan. Y Llun canlynol, ymgynnullodd torf luosog yn nghyd er dangos eu parch i'r ymadawedig, a'u cydymdeimlad a'i deulu galarus. Yn gynar y bore yr oedd y Parchn. Jones; Edwards, Aber- dare; Williams, Abercwmboy; Thomas, Bryn, Llanelli; Davies, Caerdydd; Davies, Taihirion; Evans, Maendy; Puntan, Cymmer; Jones, Wattford; Morgans, Llwyni, wedi cyrhaedd, ae erbyn pryd cychwyn a'r corph tua'r gladdfa, gwelem y Parchn. Morgans, Bethesda; Jones, Tre'newydd; Jones, Oefncribwr; Griffiths, Glan- taf; Griffiths, Llantrissant; Beynon, Nantgarw; Stephens, Taibach; a Matthews, Castellnedd. Yn y ty, darllenodd a gweddiodd Mr. Williams, Abercwmboy, yn gall, bywiog, a chymhwysiad- ol. Yna cawsom anerchiad effeithiol gan Mr. Jones, Pentyrch, ar y defnyddiau dyddanwch sydd yn yr efengyl hyd yn nod yn wyneb yr amgylchiad difrifol o golli perthynasau a chyf- eillion, a dybenwyd trwy weddi neillduol bwr- pasol gan Mr. Puntan, Cymmer. Ymffurfiodd y gweinidogion yn ddau a dau gan gymeryd y blaen, yna y pregethwyr cynnorthwyol; yna y gymdeithas ddyngarol i ba un y perthynau Mr. Griffiths, yna y corph, yna llu mawr 0 aelodau Llanharan,<CCreoes,;a'r eglwysi cylchynol, ac ym- symudodd y dorf fawr alarus yn araf tua chapel Llanharan, priodol y gellir dweyd 'a'r galarwyr yn myned o bob ty yn yr heoJ.' Yn y capel dar- llenodd a gweddiodd Mr. Evans, Maendy, yn afaelgar iawn, a phregethodd Mr. Morgans, Bethesda'r fro, yn felus, oddiwrth y goiriau, Ac y mae cyfaill a lyn wrthyt yn well na, brawd'; a Mr Edwards, Aberdare, ar Fywyd a marwol- aeth Simeon,' yn rymus; a chyfeiriodd Mr. Thomas, Bryn, at y parch a deimlid at, ac a ddangosid i Mr. Griffiths pan dalai ymweliad a'i hen ardal enedigol yn Mhenfro, a dybenodd trwy weddi. Wedi gosod gweddillion marwol yr hen gyfaill anwyl yn nhy ei hir gartref, areithiodd Mr. Matthews, Castellnedd, yn doddedig a dy- lanwadol, a gorphenodd Mr. Morgans, Llwyni, trwy weddi, ac ymadawyd mewn cymmysg deimladau 0 hiraeth a llawenydd—hiraeth o'i golli a llawenydd wrth feddwl am ail gyfarfod y dydd a ddaw. Yr oedd Mr. Griffiths yn ach- wyn er mis Awst blwyddyn i'r diweddaf, a pharhaodd o hyny hyd ei farw i raddol golli tir. Nid oedd mewn un modd yn ofni marw ond teimlai yn hyderus a hunanfeddianol yn ami wrth siarad am y cyfnewidiad. Yr oedd yn credu o'r dechreu na buasai yn cael ei ad- feryd er hyny ni bu heb ymgynghori a modd- ygon, cymeryd moddion, a 4ewid awyr, ond o

-J_ weti cwni ati fel dynon yn timlo taw Ymlldiwrs i nhw, ae nid gwishon bach Doctor Price. Wel, ta beth, nos Ferchar dwetha fe gwrddws bothti ddoi cant o bryf Ymlldiwrs Byrdar, yn windogion a lleig- ""on, yn Scoldy Sloa. Fotwd Mr. Davie's, Masyffyn- non. i'r gatar. Agorws ynte y cwrdd yn gall han- -gyffretin. Arath anghomon o dda nath e. Pwnc y cwrdd, medda fe, odd, settlo, a hoi nhw fel Ymlldi- wrs yn pendrfyni myni Ymlldiwr i cynyrchioli nhw yn y Parlament nesa. Os doi nhw, pwi odd e i fod. Rhodd e yn i gweid hi yn gampis ac i'r pwrpas. Weti iddo fe gwpla, dyma Dr. Price ar i drad mor ilytan y 110 blwidd, mor scwar a llyffan, ac mor hynanol a phe tysa fo yn Emprwr Ynys Henlli. A gwiddoch chi beth gas e yr impidens i ddweid. Nad cs dim isha gwell dyn na Mr. Fythagil. Bod Mr. Fythagil wedi gweid y bysa fe yn gneid cystal a neb dim, ond iddo gal mind i miwn, achos i fod e wedi facu yn Byrnant, yn napod llawer o nhw, ac yn catw llawer o withwrs (a sa fe yn gweid y cwbwl, shop y Cwmpni hefyd). A tysa chi ddim ond i glywadeyn bwgwth, dim ond iddi nhw find a'i Hymlldiwr i'r Pol, y celsa nhw weld taw dros Mr. i ythagil y byse y dynon yn foto, a rheini yn gystal Ymnlldiwrs a neb odd yn y cwrdd y nosweth yni. Ond, ta beth, wedi i shew o ddynon sharad yn ffamws hefyd, fe gi-nitws y Parch. Mr. Phillips, gwnidog y Baptis yn Braman, fod Ymlldiwr i gal i waodd i .ddod yn mlan i sefyll am yr hail set yn y Parlament. Ond dyma y Dr. yto ar i drad, ac yn fimig fel gwyll- iant, gan fod tri o fonddigion rhiddfrydig ar y mas yn barod, nad odd hi yn gyfleis i Ymlldiwrs Byrdar i waodd un arall. Wrth gwrs, ma rhiw gynffona gytar Dr., ac fe fie yn i casli nhw at i gilydd i ddod .i r cwrdd hefyd, a phan ddotws y cydeirydd y gwyll- iant i'r cwrdd, wrth gwrs, fe gwnws y Dr. i law i'r lan, a dyma y cynffona bach gytag e. Ond, dir an- -1, y pendrfyniad cynta cariws hi o (Icliosa, Rhodd y Dr. wedi fEyrnico trwyddo herbyn yn, ond y cwrdd yn mind yn mlaen fel sa neb yn ito dim am dano. 'Gweti yny, pendrfynwid gwaodd Mr. Henry Richard, a ffixwd Pwillcor i gidweithreti a Pwillcor Myrthyr, Rhw i yn discwl y bydd cwrdd mawr coiddis yn y Temprance All mas law, ac y bydd y bechcin yn i sharad hi dros fraich ac hysgwidd am Henry Richard. -Gwell i'r Dr. drio bod a gwaew yn i fola y nonweth ono, ac aros yn nhre yn y cornal gwell iddo bido dod i'r cwrdd ta beth, sy ora iddo, onte fe gaiff e. weid Wel, ma Ymlldiwrs Byrdar yn awr ar ben y ffordd rheit, a gobitho y gna nhw ag Ymll- diwrs Myrthyr weitho gytai gilydd. Hall ands pon dee fechcin a chwetin, pan gewg ni weld Henry Richard ar dop y Pol, tyna lie bydd Hura, Henry Micliard for ever, Fythagil a Dr. Price yn y giotar. echcin Byrdar, pidweh mindo y Dr., ewch yn mlaji yn hwrol. Mae fe yn gweid y byddy Baptis i gid gita fe, pidwch creti shwd beth. Mr. Phillips, raman, i chin gweid, ginicws nos Ferchar dwetha am gal Ymlldiwr, agwiddoch fod Mr. Phillips yn well dyn. or hanar nar Dr. Price. Os diw y Dr. yn cwni dyn ir lan, ma fe i hynan yn dod lawr yn ffast .arswidis, a synwn i ddim taw nifyn i weld e heb fod yn hur iawn yn gorffod cwni bac ag off a ge. 0 bob ■dvn yn Myrthyr a Byrdar, fe yw y dyn mar Ymll- diwrs wedi cal i shomi fwia ynddo. Dodd neb yn meddwl am frwddwido na fysa fe y cynta i weiddi am Ymlldiwr; yn lie yni fe odd y cynta i wrthwin- ebi. Nawr, gwyr Byrdar, sticwch ati fel hun gwr. A lychco chi, fi na i watsho shwt y byddweh chi yn gneid, a shwt y bydd y Dr. yn bihafio, ac fi weta, y cwbwl wrth Golygwrs y TYST. A meinded y Dr. rbag iddo dynu gwyr y ffrigs a'r rabbles yn i ben, achos dos dim ffordd fawr o Byrnant i Rose Cottage. Yr eiddoch,.&c., J IRHEN BUDBLAR. 'i'(