Gwalia

c. teddfod Nefyn X BLTDDUGWYR. .,u_wyd yr Eisteddfod uchod brynhawu a nos Jau diwoddaf. Cafwyd cyfarfodydd gwic dda, ac yr oedd yr arwcinydd, laow Tegid, yn ei hwyl- tau goreu. Cafwyd cynulleidfa dda y prynhawn, ond yr oedd yr hwyr yn orlawn, a throdd yr Eisteddfod yn llwyddiant ymhob ystyr. Y llyw- J'(idion oedd:—Y prynhawn, Parch G. Salt, B.A., Iiodican; hwyr, Mr T. E. Roberta, Y.H., Plas y Bryn; arweinydd, Llew Tegid; beirniad cerdd- orol, Pedr Alaw. Y BUDDUGWYR. Gwobrwywyd fel y canlyn:—Adroddiad, i rai dan 14 oed: 1, Blodwon Roberts, Llithfaen; 2, Gwen R Jones, Nefyn. Adroddiad, i rai dan 18 oed: 1, Blodwen Roberts, Llithfaen. Unawd, i rai dan 12 oed: J. Roberts Jones, Nefyn. Un awd, i rai dan 16 oed: 1 E. Hughes, Gerazim, Llanfairfechan; 2, J. Blodwen Williams, Carmel. Canu'r boidonog: 1, Edith Jones, Pwllheli; 2, J. Blodwen Williams, Carmel. Englyn, HAwyr- long" 1, Mr T. Herbert Hughes, Llanrwst. Tri piiennil!: "lirynmadcc," ond nid atebodd i'w cnw. Unawd boprano: 1, Miss Anna Griffith, Nefyn. Par o fenyg: 1, Miss Roberts, Llangybi. Par o slipp ts 1, Mrs Thomas, Pwllheli. Cyfan- soddi darn i'w adrodd (rhyddiacth): 1, Llew Owain, "Genedl" office. Can ddcsgrifiadol: 1, Celyn, Llithfaen. Traethawd, cyfyngcdig i ferch- ed Miss L. J. Williams (Awen Mona), Pen Lon, Dvvyran, Sir Fon Unawd tcnoi- 1, Mr W. J. H-aglies, Efail- frewydd. Unawd bass: Mr A. Henderson. Prif dracthawd: cydradd 1, Miss L. J. Williams, Dwy- fan, a Mr J. C. Griffiths, Rhydlydan, Llangrist- iolus. Braslun desgriiiadol, "Bywyd gwas fferm" 1, Cybi, Llangybi. Patchwork silk cushion: 1, Miss Wilson, Trent y Don, Nefyn. Tea cosy: 1, Mis", Griffith, Ty Newydd, Chwilog. Nightdress case: 1, Miss M. M'. Hughes, Morfa Nefyn. Fancy pin-cushion: Miss M. M. Hughes, Morfa Nefyn. Shawl: Miss L J. Roberts, Rhos Bodrual, Caer liarfon, Lkirlun: Mr W. C. Jones, Chwilog. Cyfieithu o'r Gymraeg i'r Lladin: Master Hughes Parry, Penllwyn, Efail Nowydd. Adrodd- iad, rai dan 10 oed: cydradd 1, Lily Harris a R. Roberts, Nefyn; 2, J. Roberts Jones, Nefyn. CyCeithiad o'r Gymraeg i'r Saesneg: 1, Mr W. Morris, 154, Manod-road, Ffestiniog. Tair telyn- leg: 1, Mr Idwal Jones, Treddafydd, Penygroes. Prif adroddiad: Mr J. T. Evans, Pentre Ueha. Cyfansoddi ton i blant: "France," ond nid ateb- odd i'w cnw. Unrhyw unawd, i rai heb cnnPI tnwy na 5s o'r blaen: Miss E. Hughes, Gerazint, Llanfairfechan. Deuawd, i denor a bass: 1, Mri W. J. Hughes a J. Hughes, Efailnewydd Partion, heb fod ]6 mewn nifcr: 1, Parti Mr A. E. Roberts, Nofyn. Parti Meibion: 1, Parti Chwilog (arweinydd Mr W. C. Jones) Areithio: 1, Mr [). J. Jones, Capel Helyg. Yr!g nghyfarfod y prynhawn cadeiriwyd y bardd cadoiriol, allan o un ar d-deg, sef Mr Idwal Joiies, Treddafydd, Penygroes. Ar derfyn cyfarfod yr hwyr y deuwyd at y brif gystadleuaeth gorawl. Ymgeisiodd tri o gor- B-u am y wobr o 8p a chloc i'r arweinydd, sof Dnpcl Helyg, 5»efyn, a Morfa, a rhoddodd Pedr Alaw ci feirni ldaeth fe! y canlyn :—Rhanodd y dernyn, serf y "Gwanwyn" (Gwilym Gwent) yn Jri o adrannnu, a chyfanrif y marciau yn 60. ticfvr., 53; Capel Holyg, 48; Morfa Nefyn, 46. Cyhoeddwyd fod Eisteddfod eto i'w chynnal y flwyddyn nesaf oddeutur yr un adeg.

The economy of Hall's Wine is proved by the remark- able effects resulting from a single bottle. 78 ommmmmmmmammmmtrnm

Pwyllgor Addysg Arfon. GWRTHRYFEL TREMADOG. ADDYSG AMAETHYDDOL. Cynhaliwyd cyfarfod o Bwyllgor Addysg y Sir yng Nghaernarfon ddydd Iau. Yr oedd yn bre- sennol Mr D. P. Williams (cadcirydd), Miss Muriel Price, B.A., Dr. Robert Parry, Dr. R. Owen, Mri Richard Davies, RaJph Fisher, Issard Davies, Edward Roberts, G. O. Jonee, R. E. Jones, Griffith Jones, Robert Roberts, R. B. Ellis, R. O. Jones, R. Jones, Maurice Jones, J. R. Pritohard, Abel Williams, Parchn W. W. Lloyd T. E. Jones ynghyda'r ysgrifennydd (Mr Evan R. Davies), yr "architect" (Mr Rowland Lloyd Jones), a'r trysorydd (Mr W. M. Williams). GWRTHRYFEL RHIENI TREMADOG. Y DDIRPRWYAETH YN AFLWYDDIANNUS Ymddanghosodd dirprwyaeth o rcolwyr Ysgol Cyngor, Tremadog, gerbon y pwyllgcr ynglyn a lielynt-yr ysgol uwcliraddol. Yr oedd y rhain ar y ddirprwyaeth: Miss Greaves, Mr Evan Wil- liams, a Mr Fred Buckingham. Ynghyntaif siaradodd Mr Buckingham, a myn- egodd fod y rhieni, rheolwyr yr ysgol, a'r Pwyll- gor Addysg yn cyd-weithredu'n hcddychol tan adog yr helynt bresennol, a phawb yn ceisio gwn.^ud eu tfrou tr s add.vsg y plant. Eithr yr oedd y cynUun l symud 'or plant ryuat i ysgol uwchraddol Porthmadog wedi achosi cryn gyn- nwrf. Yr oedd dioolwyr yr ysgol wedi rhoi ys- tyr iaeth fanwl i'r mater, ac wedi methu'n lan a chydweld a'r Pwyllgor ynghylch y cwestiwn. Balch oeddynfe hwy'n Nhrcmadoc o'u hysgol. Yr Qedd yn bopeth a allaitent hwy ei ddymuno, a chystal ei haddysg a ehymaint ci llwyddiant a'r unrhyw ysgol yn yr holl sir. Yohydig amsor yn ol fe dreuliwyd tua 600p ar wella'r adeilad, ac yr oedd yn ddigon eang i gadw 211 o blant, tra nad oedd yn awr ar y llyfrau namyn 98. Pwy a allaeai roi cd air y buasai'r cynllun newydd yn sicrhau gwell manteision i'r plant? Nid oedd yr ysgolion uwchraddol hyn eto ond newydd eu cychwyn, a ni wyddai neb a fuaaent yn llwydd- tant a'i peidio. Pam na allesid gadael popeth yn llonydd dros amaer er gweld sut ganlyniadau a fyddai i'r ysgol ym Mhorthmadog? Yr oedd y rheolwyr yn awyddus i'r plant ufuddhau'r gyf- raith. ond gwrthodai'r rhieni yn bendant wneud yn ol dymuniad y PwyUgor. Cyfeiriodd Mass Greaves liithau at yr un mater, a mynegodd ei bod hi yn ymddangos gerbron y Pwyllgor fod cynrychiolydd menywod Tremadog, canys gofynwyd iddi yn arbcnnig ganddynt hwy i amddiffyn hawliau'r plant. Soniodd hi am y ffordd bell rhwng y ddau le ao mor beryglus oedd i'r plant gerdded trwy wlaw ac ystorm i'r ysgol ac aros yno trwy* dydd yn eu dillad gwlybion. Mynegodd fod ysgol Porthmadog wedi eu chau oherwydd afiechydon heintus rari troion tra nad oodd angen cau ysgol Tremadog, ao o gryn- hoi'r plant i gyd i'r un ysgol mwy oedd y perygl i afiechydon o'r fath wasgaru trwy'r ardaloedd. Dywcdodd Mr Evan Williams nad oedd efe'n bersonol yn crbyn cynllun ysgolion uwchraddol, ond gan fod eu hysgol hwy Nhremadog yn sicrhau cymajint llwyddiant, acwrth symud y plant hynaf ni buasai'r ysgol yno wedyn namyn ysgol babanod. Yr oedd gan y trigolion eu hegwyddorion mcgis aelodau'r Pwyllgor, ac oa y'u distrywif, y canlynia.d fyddai i'r pentrefwyr eu gorfodi, fel p?lae, i wrthwynebu adaysg yn gyfFredinol. Dywedodd y CJadeir/dd nad oedd a f ynno-r cy.t llun ond a deunaw o blant o'r 98 ik yr ysgol. Da oedd ganddo ddeall nad ootid y ddirprwyaeth .yn grocs i cgwyddor y cyrJlun. Nid wdd gaji- ddynt hwy mown golwg Dna Ucs y plant. Nid oedd mwyafrif o'r plant yn gorfod cerdded rltagor na milltir neu filltir a chwarter, ac nid oedd hynny'n rhy Ixs'l i blant o'r oodran hynny. Yr oedd y Pwyllgor yn foddlon^gwneud parotoadau i'r plant gaol cu bwyd yn yr ysgol er aibed y cerdded 'nol a blacn ganol dy<td. Cyfeiriodd ef -Y at ragoriaeth ysgol uwchraddol gan fod athrawon arbennig gogyfer a phob dosbarth, a phe'r pen- trefwyr yn iawn ddeall yr clw a ddeilliai da fuasai ganddynt y cyfle o anfon eu plant i'r ysgol tan sylw. Mr Evan Williams: Pam y'u gorfodir i anfon y plant yno? Y Cadeirydd: Nid ydym ni yn ceisio gan drigol- ion Tremadog ond yr hyn a gcisir macs o law gan bobl Llandudno a Chaernarfon, Bwriadwn roi'r un chwarou teg a phob rhan o'r sir. Danghosodd yr Ysgrifennydd y buasai'r draul o addysgu'r plant y safonau uchaf yn Nhremadog yn fwy na'r hyn a fyddai yn Ysgol Uwchsafonol Porthmadog, ac yn fwy na'r hyn a allaeaa'r Pwyllgor fforddio talu. Cynhygiodd Mr Issard Davies lynnu wrth cu pondei'Iyniad; ac yna gofynnodd Mr Buckingham am adael yr ysgor fel yr oedd dros ddwy neu dair blynedd er gweld os lIwyddianllus a f uasai'r ys- gplion newydd. Credai Mr J. R. Pritchard y dylai'r Pwyllgor gyfarfod a gofynion pobl Tremadog i ryw raddau, gan awgrymu gadaol y bumed safon yn yr hen ysgol. Y r oedd Mr C. Humphreys hefyd yn duoddol i ochri gyda phentrefwyr Tremadog, ac ni welai of yr angenrheidrwydd i ndoila.du ysgol- ion uwchsafonol pan oedd gennym oisoes yr ysgolion canolraddol. Siaradodd Mr J. T. Jones, Mr R, B. Ellis, Dr. Parry, Mr R. E. Jones, Mr Abel Williams ymhell- ach dros gadw at y cynllun a wnaed, ac wedi rhoi'r mater gerbron yr holl aelodau pleidleisiodd 14 dros lynnu wrth y penclu-rfy-fiiad a chwech dros roi ffordd i'r gwrthwynebiad yn Nhremadog. YSGOL TROED-YR-ALLT. Ilvsbyswyd fod caniatad y Bwrdd Llywodraeth Lool i fenthyea 1255p tuag at welliantau ynglyn a'r ysgol hon wedi ei dderbyn; cithr nid oeddvnt yn barod i ganiatau benthyca 136p tuagat y twr a arfaethid ci godi. Y.SGOL PENYGROES. Yr ocddys wpdt derbyn gohebiaeth oddiwrth y Bwrdd Addysg yn caniatau iddynt ocdi gyda'r gwelhantau angenrheridiol tan yr h»f yn 1912. Cafwyd ymdrafodacth hofyd mown perthynas i ysgolion yr ardaloedd oddiamgylch, sef Bryn Croes, Sarn, a Llangwnadl, citlir gan fed cynllun ar drocd i wneud gweHiantau i ysgol Egiwysig Llangwnadl penderfynwyd gadael dros amser y bwriad o ddarparu rhagor o eisleddleoedd i blant ysgol. YSGOL UWCHSAFONOL CAERNARFON. Derbyniwyd hysbysiad oddiwrth y Bwrdd Add- ysg yn cymeradivyo'r eynlluniau ynglyn a'r ysgol uwchsafonol yng Nghaernarfon. Yr oedd dar- pariadau gogyfer a 320 o blant. Cafwyd tri o ITynhyglOIl mown perthyna.s i'r adoiladaur a. phen- derfynwyd dorbyn eiddo'r Mri G. F. Wiiliarns a Roberta. Caernarfon (6295p) gyda chaniatad y Cyngor Sir a r Bwrdd Llywodraeth Leol DOSBARTH YSGOL BRYNENGAN Darllenwyd llythyr oddiwrth y Bwrdd. Addysg ynglyn a chais trigojion Brynengan i ddarparu rhagor o lo i'r plunl, yn yr ardal, ac yr oedd y Bwrdd yn dymuno rhagor o fanylion ar y mater 0 gludo r plant o'u cartrcfi i'r ysgolion. Dywodai'r t.ngolion nad oedd un cerbyd yn ddigon t gludo'r plant o 1' rynengan i B '.ntglas oherwydd y buasai'n angenrheidiol i rai plant gerdded rai milltirocdd cyn cyrraodd cychwynfan y ccrbyd. Penderfynwyd anfon at y Bwrdd i ddweyd fod y eynnvg a wnaeth y Pwyllgor i ddarparu cerbyd ar eu cyfer wedi ci wrthod gan y rhieni, ond mai cynllun y rVyllgor oedd penderfynu ar ganolfan i'r plant i gyrchu yno er mwyn cael eu cludo i'r ysgol. GWELLIANTAU YSGOLION EGLWYS 1 sgnfennodd y Bwrdd Addysg i hysbysu fod V ryT, 7r:aU tJ,anf°nWyd idd>'nl ffan reolwyr Yigol Eglwysig Llangwnadl yn gyfryw na allas- em roi L" cymoradwyaeth iddynt. H-efyd gahvyd sylw at. yr angenrheidrwydd i wncud rhai gweli- lantau Ysgol EgJwysig Bodafon, a phenderfvn- w>'d gohirio r mater tan ado^af agor yr ysffol ne- wydd yng Nglanwydden. Cafwyd ymdrafodaoth yn gysta- ynghylch gwneud rhai gwelliantau vn vsgol Tregarth, a phenderfynwyd gohebu a'r rheolwyr ar y mater. J YSGOL Y CYNGOR. PORTHMADOG. rheolwyr ar y mater. J YSGOL Y CYNGOR. PORTHMADOG. Darllenwyd llythyr oddiwrth y cyfreithwyr i Reithor Porthmadog yn awgrymu gwneud yhyw drefniadau ynglyn a'r anhawstcr a gododd ynghylch prydies Ysgol y Cyngor, Snowdon- street. Cydwelai'r Pwyllgor a'r awgrymiadau, a dewiswyd y Mri Riohard Daviee a Ed. Roberts i benderfynu'r amodau. YSGOIJ BEDDGRLERT. Credai'r Bwrdd y dylid gostwng treuliau'r ideiladu, ond derbyniwyd hysbyatAd oddiwrth y Bwrdd Llywodraeth Leol yn dangoa nad allesid gwneud hynny hob dorri ar amodau adClladU r Bwrdd. Gwedi ychydig ymdrafodaoth penderfyn- wyd ccisio cywemo'r cynllun i gyfarfod a'r gofynion. PRESENOLDEB YSGOL. Adroddodd y Pwyllgor Proscnoldeb mai dos- bartliiadau Geirionydd a Phorthmadog oedd uchaf ar y rhestr eleni. Bethcsda yn ,-L Dyma'r goreuon am brcsenoldeb ymhob dos- barth :—Bangor, Llanfairfechan (Eglwys, Bech- gyn), 97.2; Bethcsda, Carneddi P. (oymysg), 97.9; Botwnog. Deunant P. (cymysg), 95.7; Caernarfon, Betws Garmon, P (cymysg), 99.9; Conway, Dyff- ryn-road, P. (cymysg), 98.1; Goiriouydd, Cwm Penmachno (Eglwys), 95.6; Roewen, P., 92.6; Llanberis, Bryn'rcfaii, P. (cymysg), 98.4; Peny- groes, Nantlle (babanod), 99; Porthmadog, Pen- trefetin P. (babanod), 98.5; a Pwllheli, Rhydy- clafdy, P (babanod), 95.1. Rhoddwyd tystysgrifau i'r rhaJn ;-Bangor, Glasinfryn (cymysg) a Upper Bangor (cymysg); Botwnog, Tydweiliog (cymysg), Llangwnadl (1g- lwys, cymysg); Bethesda, Gcrlan (F-v.ys, cym- yag), Rhiwlaa P. (babanod); Caernarfon, Bethel P. a Bontnewydd P. (cymysg); Oonwy, Yspyty (Eglwys, babanod), Maenan P. (cymysg); Llan- beris, Nantperis P. (babanod), Cwmyglo P. (babanod); Pengroes, Pantglaa P (cymysg), Bryn- aerau P (cymysg); Porthmadog, Borthygest P. (cymysg), Prentcg P. (babanod); Pwllheli, Llan- gybi P. (cymysg), .Chwilog P. (eyrr.-g)- AROLYGIAD MEDDYGOL. Mynegodd Dr. Richard Williams, Baugor, ci fod cf wedi sylwi cr yr adeg y'i ponodwyd i arolygu'r plant liod rhai rhieni, ohcrwydd am- gylchiadau ariannol yn methu cael yr hyn ocdd of yn gynghori iddynt, ac awgrymcidd cf ffurfio cronfa tuag at y draul, y rhieni i danysgrifio swllt y flwyddyn. Buasai hynny yn ddigon i gyfarfod a'r holl anghenion. Yr oedd y Pwyll- gor Presenoldeb yn cefnogi hynitj ao yn aw- grymu mai gwell fuasai i'r tanyggrifiad i fod yn chwe'cheiniog y flwyddyn mewn cysylltiad a phlant bychain a swUt i blant hyni>ch. CYFLOGAU'R SWYDDOGION PRESEN- OLDEB. Penderfynwyd oodi cyflogau'r swyddogion can- lynol: Y Mri A. Lt. Edwards (Bangor), o 88p i 90p; J. T. Davies (Botwnog), 77p i 80p; G. J. Roberts (Caernarfon), 88p i 90jp;1iiqmas P?rry (Geirionydd), 77p i 80p; a J. W. Tjiomaa (Pwll- heli), 78p i 80p. Disgwylir i'r swyddogion oil roi cynorthwy ynglyn a'r arolygiad moddygoL oa bydd angen. DODREFNU YSGOLION EtiLWYS. Gofynnodd Mr Ralph Fisher os oedd nxodd gwneud rhywbcth tuag at ddodrclnu ysgolion Eglwys. Gwedi'r cwbl, cbe of, phnt Ymneill- duol ocdd y mwyaifrif yn mynychu'r ysgol, ac yr oedd y "desks" mewn oyftwr tra anffafriol. Yr oedd pr. hen Myd gwneud rhywbeth yn y mater. Atebodd yr ysgrifennydd fod p--p ymgais yn cael ei wneud i gyfarfod a cheisWlau ynglyn a chael dodrefn i'r ysgolion pan fyddo angen, cithr os y bwriad oedd i ail-gyweirio'r ysgolion o'r fath nid digon a fuasai'r cyfanswÎl. ocddynt yn arfaethu bccthyca. Yr oedd petli o'r dodrefn yn ysgolion yr Eglwys yn cael 0: ddofnyddio i amcanion eraillheblaw addysg, ac i ddod a'r ysgohqn i fyny a'r safon mewn pcrtihynas i ddoure/n rhaid a fuusaii gwsurio tua 4OOOp i 500Qp. » Ni wnacd cc ua penderfyniad yi-thylok y can. YSGOL UWCHSA FONOL LLANDUDNO. Derbyniwyd cynsiyg,Ur Fdward Owcn" rhTu ei* 7500p. Cytunwjrd i apelio w. gogyfer « threutiau'r holl gynllan. > Yt" V^f.OLlON CWM A LLA^RT YNIN. Cafwyd ymdrafodaeth faitli gyt'a r Pwyilgor Adeiladu ar ohebiaeth y Bwrefc Addysg o borthynaa i.'r ysgolion hyn al-c cyfrif- oldeb ocdd yn gorffwys ar reolwyr yr ysgolion. Pcndcrfynwyd cael adroddiad er piwyn hwylus- clod i'r rhcohvyr a'r pwyllgor ad- yt ysgolion hyn: Caernarfon, Gerlan, GlanogiveiV LlanUcchid, ^on^' Oeganwy, Dolwyddclen, Llanddoiriiolen, ar' o0hurch Walks, Llandudno; Bodatfon, eto, ot. Beuno s, ett>; Llandwrogj a Llysfacn. LLANIESTYN. O'r saith a gcilriodd am y swydd o brifathraw t ysgol Llaniesfcyn, dewiswyd y rhain i ymddang- os gerbron y Pwy Igor:— y Mri D. D. Jones, Wacnfawr; R. Willuims, Nevin, a Hugh Row- lands, Garth, Bangor. PenodwyU yr olaf. rp ,SEfJ^FA ADDYSO V SIR. Trosglwyddodd Mr Edward Roberts adrodd- tnlh Pw^n?or arbennig a be^dwyd i wneud vmch rf lliad i sefyhfa addysg y sir. Yr oeddys Wr ) C<V|3I<j ^an yr, Henry .Joncs i wneud ymchwihad manwl t'r scfyllfa wyneb yr aotoddtad a wnaed ychydig .-y^er yn ol gan w„GI,mrClff 7 Pjrdd Add^- Eithr gwrthod ^Im' n yr- [° oherwydd difrifoldeb yr •i ;ro?s g^jr y oho ef, aneffeithiol ewnrir f<r °lV.i "n ^dyag eithr os nad gwir yw, rn Tin fw c; a° a^y«g ganolraddol Cym- ll ai jtt yr Athro wneud cymwynas dros ^ymru, ond yr ooHrt „ y t- nr • ddi-'rifol iddo ymgymerTd av fa yl ™y a gwneud chwLefSg ^'aith C1 huaan i wneu^y gwa1th.GW1S rhyymn n"11 TafwvHE^L ^IAPRYN FElj ATHROFA. Cafwyd adroddiad gan yr is-bwyllgor a Phwyll- gor y Man-ddahdau vno-lun i j i r* I !i Madryn.' Yr oeddynt wcdf vm 7 cymwya sr,^y,cb "T bS' ysgo amaethyddol. Cynllun y Pwyllgor <^dd a,"5" '• CS ov if AMy%T[Z''L Pwyllgor mresioners" o 10,000p tua J opmcnt ydlu ysgol, a 70C%^yn f a",can f° sef" addysg amaethyddol vn SL1 ^fra.nnu M.bwy.ijd^ l", r 8,t' YSGOL Y CYNGOR, PLASGWYN. Peris^^M^Johrf p Mrs C-eridvren gwyn. Gnffith yn ysgol Pias-

Difrod y Mor yng Ngogledd Cymru. ACHUB* RYWYDAU MEWN BADAU. ddiwedd' \v"f°vvytli nos^ y"V n° 1 f glannau rhAio'r V, lr m°r d°m dro* y la^o?da?c'^S5yn olwyr, a chodas.nt i fdw r mor n,,wn ku-fynnau. NOB Wcnor bi. ditrod mawr gan y Hanw uchel a gorlanwyd y Yn {]' '«ae Cvvmnl RheilfFordd yr L. and N-W i- T cu Ae.l.Tordd drw, 1 o yd r Glwjd, ac yn y Foryd oodwyd mur arad a gostiodd fiioedd o bunnau. Ond i'r dvvyr- ain y mac r mor yn drech na'r muriau a godwyd gan Ddirprwywyr Morfa Rhuddlan Er mwyn d.anc rhag boddi rhaid oodd i bobl ddringo ysgolion at ffonestri uchaf y tai, a tlira y galiai y dymon cacthion dd?r>nc y ffordd hon ccisiwyd. baaau o.r afon i el«do'r merched a'r plant i dd;ogelwcn. ■ Gwnaed dtfrod o werth tuu loop mown uri ysgub>r. Yn ffodus gallodd yr amaetlwyr anfon en defaid i ddiogelwch.

Pas ac Anhwyfderau. Mynwes Plant, wedi eu srwella gan VINO'S LIGHTNING eOUOli CURE Mrs lloaio Williams, 16, Toronto Road, Jj&y'sTr- stone, a ysgrifonna: —"DioJd&fcxId fy mou fc;en- tyn yn ddifr)foi oddiwrth y I a riioddais iddynt waihanol faj/hau o ^yniysgoddaiu heb Iwyddiant. Yna rliodidaia «irawf fix Veno'iJ Lightning CVttgh Cum a ohaw,»ant csrnwybhyd ar unwaith, 810 yn f-,lan iawn Pwyr wellhawyd hwy. Bu fy ma ban hefyd yn wa-el da.'l' from- ar unwaith, «o yn f'aan iawn Pwyr wellhawyd Irwy. Bu fy ma ban hefyd yn wa-el gyda'c ir<m- wst, ond eto prof-odd Voiho» f^glitnin^ Cougii Cure yn amhrisiad-vy. Veno'a liightakiaie Cough Cure yn ddiogel i'r plentyn iouong« £ pria 9^o, Is lid, 9o, gan bob uerylfyddk

Qwrthryfel Rhteni Treniadog A CYFARFOD CVHOEDDUS. Nos Sadwrn, cynhaliwywl cyfarfod cyhoodd- us o dretibdalwyar a ni Tramadog a'r gym- yd,ogae,th yn y Neiiadd Gyhoeddus, li wrando ar .adroddiad. y ddirprwyaeth a fu gerbron Pwyllgor Addysg 'y I ddydd Ian. Llyw- yddad Mr R. M. Richa- ig, Church-street. Fel rhagarweiniad i'r gwedihrodiadau, eg1!urodd y CadieiTydd yr hyn oedd ganddynt in-own golwg w,rva gj- jal y cyfarfod. Darfu i bwyllgor y dref bt-nodi tri o bersoaau i fyraed d Oaaniarfoa, i xsod y mater gerbron y Pwyllgor Addyeg, ee" oodd rhednny: Miss Gr>etav«s, Tanyraiit; M/ Fred. Buckingham, a Mr Evan Williams, a berld eu li»adix>ddiad y noson hon no. Mr F. Buckinghai; n ddywi)dom iddynt gaol d>arby-iiiad oroc«^Jj/r<»r gan y Pwyllgor Addysg, ao iddynfc gdm narndd-en i oswd cu ewynion gerbron; on-gf twedi &ylw» a gwiau- daw ar yr hyn a ddy wedwyd yno =afnai mai yoliydig o gydyfrsieimlad a feddaannai'r mwyafrif o'r pwyllgor a'r gwyn o Ihsemadog. Yr osdd ganddo Is cryf i gradu fod <ajnryw o'r pwyllgor yn cydpndsimJo vn Ewyr a plxobl j dr>af. Cr^daii Mr Buckin-gham fod y pwyllgor wedi teu rliwymo ynr"a*m llaw ynglyn a aef- ydolu Ysgolion U wcli-safonol a wabanoi ardal- oedd. Pe buasai y mater mewn dadl rhyng- ddynt wedi oa>el ei y^tyricd gan y pwyl'gor ddwyflwydd yn ol, buasid weii Uwjiddo i bar- hau yr yagol yn y iL1.() fel yx arferai fod. Cred- ai efoe fod y frwydr hon, oyn betted ag T oedd a Wlldo pobl Tremadog a hi, wedi oael sei hymladd mow-n dull a gored ac anrhyd-eddus. OfTtad Bias gieUid nill yn y frwydr, er fod cyfiawnder o'u tu, a'r cwestawin yn awr oedd pa betli a ddylent wneud ymhellachp Dym- unaii efe wybod pwy oedd troeaddwyr y gyf- riaith,—rh.ieiii y ^Jcr-ef a wrthodent anfon eu plant i Ysgol Porthmadog, ynbe Pwyllgor Addysg y Sir yn oau drws Yssrol Portkmadog riiag i'r plant fyned ^no? (eynaeradwyoKitli). Miss G reaves a ddyiredodd fod y ddirprwy- aeth weda doall eu bod yn ymladd yn erbyn gallu cryf a phenderfynol lewn. Ni ddang- hoeodd y pwyllgor urarnyw gydynkleimlad a'r a ofynnai po^xl Tnemadog. ganddynt Tenmliai bit-hauk fc.l y gwmai Mr Buckingham, eu bod fol ardalwyr Wedi y:mld hyd eithaf en gai-lu. Drwg ia"m oedd gvanddi hi nad oadid ganddii ddim b^d eyauriawn i ddweyd wtrthynit fel camlylli;;d i'w hyin-w-eliad a'r pwyllgor yng Ngha arfou, Tedandaa. hi yn bur aiomedig. Mr Evan WiJJLanjg a ddywedai ei fod yn holloj gydwekd a syfwadau Mr Buckingham a Miss Grcayee. Gwnaeth y dddrprw}r £ ieth bopeth ag oedd yn bosibl i ddwyn y pwyllgor <gyd-w<3<ed a hvry-nt. Erfyniwyd ar i'r pwyllgor aidaed y plant aros yn ysgol y dref, ond ofer a fu'r cwbl. UJacl1, raid oedd un- rhyw f-autais dddynt i barhau y fnvj-dr yrnhftHach.. Mr Buckiaighiwn a eglarodd un mater, Q. dtv,edodd fod y pwrligor yn barod i ffurSo dosbarth yn ysgod y dnef i'r plant yn wen eu h iechyd, yr hyn oOOd, yn gyryetyr a gwneud r dim. Teimlai y Pwyllgor Lkol nad pUid gwtueud dnn mwy nag a wnaed, ew felly cym- helMd y rhieni i ariEon y piant i'r y-sgnol m Mhorthmadog. Pas:i w:yd pteidlaig a daiojchgarwell gwesog i'r ddirprwyaeth atjfl ^ynod i G^ecrr^rfon. a. j^a^iwyd «*twrjutfg i Mipsf Gieatfifes <am: fod yn boeaeenol, ao am gyaooryd y difprwywyr yn eL cinerbyd xaodar iQoor- tiftrfvn. Hyslnsodd y Llywydd y cynhelid cyfarfod o'r Pwyidgor 1..)001, ac o'r irhieni, y 11,060n, lion,no., ,i ystyried pa gy-ollun i'w, fftfewysiadu ymbelkich. Dywed ein gohebydd:—Nid yw heb fod yn bosi'bl y bydd i'r rlsreiM wnthod arffon* y gweddiill o'r piant i ysgol y diief, ac y bydd yr ysgol heb blant o gwhl.

Mae Currant yn y Pwdin yn Werth. pum grawndai ar goeden. Ehaid cael pum- pwys o rawnwin tlvrs Groog i wneud un pwys o curnmts., yr hyn ddeugya fodi ciwrants yn fwyd d a, a chynhwyisa siwgr y grawrvwiu bum- gwaith teu pwygau mown ft'rwyth ffres. Rally currants yw'r defnyddiau gorou at y cwrs mtelus. iwae, Mawer ffordd i'w defnyddio er ntantais mawr a'r iechyd a'r i Ni orwedd anhawBderou yn Mwybr ooginiaeth currant. M'ia.e'r fErwyth yn irhad, a gwna ei WoNlth ma.wr -ef bob dysgl yr ymddengys ynddi yn fta,314 a iechyd-roddol. Mae gan bob nwyddwr hloxmllaw gyflenwad o'r llyfrau ooginio Cunrants tra defnyddiol copi o'r hwn d-eir gaA yn rhad ond ei gnaisio. Ptrofwch y cyngw hwn heddyw- Currant Fingers. Ta-ener aid an tua I pwys o do?e brau yn ysgwar, a thoraer yn ddau; gorch uddier un pisyn yn dew ajr our ran te goreu, yno. Thoddcr ychydig dd-axran byohaiai o ymonyn yma ac flew, hefyd- umiluriw niutmeg, a thaeaerm drosodd gyda aiwjgr man. Gor- ohuddicr hwn gyda'r dafell arafl o does, pwyaer yr yiayJon i dawr .a rhoer ar asbell bobi; tylier yr holl wyneb a ffore, a phober mewn pobty o wres canol-ig am tua. dau funud. Pan wedi gorffen tyn-ar alsan, a chym.hwy.ser y aiwgr man, a thorrer yn dafelM hirion.

Ymddiswyddiad y Barnwr Bishop. Mae y Bamwr Bishop, ar ol CTeu-ijo 19 m!yn- odd fed barnwr liys y man-d-dyl.odion yn Nha.n- ollxirtli Cynmu, wenii anion ei ymdd^wyddiad 1 mown. Cyn cael ei bonodi yn farnwr, bu Mr Bishop yn yna-d cyfloged^g Mcititiyr Tydiil. Mao yn 82 mlwydd oed.

Troedigaeth Syr J. D. Rees. A.B. MALDWYN A'R LLYWODRAETH. Ni ymladdwyd pybyrach brwydrau yn un- lie yng Nghymru nag ym Mwrdeisdrefi Mald- wyn y ddeudro diweddaf, pryd y gorchfygwyd y MLlwxiad Pryoe Jones gan Mr J. D. Rees, gyda mwyafrif bychan. Yn ddrreodcLar, an- rhydeddwyd Mr Reea a.g urdd ma.rchog. Swyddog gwladol yn'Indca a fu am Aynjdd- oedd, ac odd oedd yn y Semedd wr y rhoddid uwch ymddiri-ed yn tei farn ar faterdon dyrus y wlad hoamo. Dyw-ediir hefyd ei fod yn ieith- yddwr heb ei debyg ymysg ei gyd-aelodau —yn medru llefanu gryn ckrw&m o ieithoedd. Er pan y daeth yn A.S., nodweddid ef gan anibyniaeth barn, ac ni phetarusai ddoatgan ei argyh.«eddiada,n hyd yn 000 pan fydd-ent yn gwbl groea i bolTaa ei gysylltiad. Yn awr, oecx ei fod yn itorrd ei gysylltiad a'r KLaid Ryddfrydol, ac ub--wn llythyr a anfonodd at Gadeirydd Cymd-eithas Bydd- | frydol Sir Drefaidwyn, y^a hj-sbysu na bydd iddo geisio erii-etholaad, rhydd ei resymau dros y cwrs a gymer. Dywed: "Yir wyf bob amser yn credu fod dau ys- bryd yn gweithio yn y Biaid Ryddfrydol,— un da ac un drwg; ac oddiwrth y llythyr a anfonodd Cangfceiiydd y TrysorJys d'r "York- shire Observer," y mae'n emlwg na bydd yr ysbryd drwg mewn cadwyn. Yndeddir y frwydr agoshaol ar yr hyn nas gallaf lai nag edrych arno fel cads i gael namyn un Ty yn y Semedd. Nis galiaf gefnog, hynny, ac, yr wyf yn rhwym o'i wrthwynebu diyd y niae ynof. "Y mae'r tirfeddianwyr ar hyn o bryd yn yjnoetwng i'r hyn sy'.n. bur anhawdd gan- ddynt; a rhaid imi gjdnabod dmi gool fy nharro a syndod, wrth gofio beth yw hames politicaidd Cangh-Mydd y Trysorlys, pan ddarllennaas y sylw hwn o'i ediddo yng Nghyn- hadledd y Prieio Tir: 'Y mae'r bobl sy'n ceisio osgoi cyfreithiau sy'n wrthn&ws iddynt vsn myned yn gyflym i gyfeiriad anarchdae-th.' Dyrna engraifft glasurol o'r diafol yn gweled ba.i at bechod. "Nis gaAlaf ymupo a'r Daniel Siwn yn y modd y mal3'n ffyrnig gamdrin aelodau Ty'r Arglwyddi yn ddfiivahaniaeth, yr hwn sydd wedi gwneud ei ran yn anrhydeddus a gwiad- garol yn hanes ein teyrnas, or fy mod'yn ar- gyboeddedig fod cyfnewi<>adau rhesymol a chymhoorol yn oeó gyfansoddied yn anhebwrol erbyn hyn; ac y mae'r Ty yn barod ac yn awyddus i wneud y cyfnewidiodau hynny. "Fodd bynnag, nis gallaf gydweled a chym- erydoodi.ar yr Aid Dy yr hawl i gyflwyno Mesur Cyllidol i fam y wlad, canys y i&mlwaf y g-ollir llwytho y cyfryw fesur a materdon plaid, nug.al1 fod, am resymau er- ai,2, yn gyfryw ag y dylai'a* ethoiwyr gaol cyfle i roddi barn bendant arto. "Am:hosibl yw celu'r ffaith, os y rhuthrir yr ethoiLad drwodd ac 00 y dcrymir awduidod yr Ail Dy, y bydd i Yrareolaeth i'r Iwerddon »«fyd gael ed ruthro drwodd. Pel deiliad teyrngar i Goron y Bey mas Gvfunol, yr wyf yn erbyn y Mesur hwnaiw; ac uis gall un- Thyw ddyn, pa mor ddaill bynna.g y myuu fod, anwybyddu'r fiadth fod arian a gqglwyd mewn gwledydd tramor, oddiar bobl sy'n cyd- nabod eu hunain yn elynion d Brydain yn oaal eu defnyddio yn awr a Jesieirio budd- iannau Pryd'einwyr yn eu gwiedeu himain. -1 Boblaw hynny, nid oee gennyf unrhyw y y bydd i'r aria-n a gar dam dnath- :$' m>ewydd ijoyd -George—etwthhint ay'n pwyso yn drwm iawn ar ddo^arthiad?.u a diwydiannau neillduol-Tad u rhoddi tuagat amddiffyniad ain gwfad, ac na ddefn- ydd<ir hwy er t-aw&lu cynhyrfwyr ac i foddbau Sosi aliaid fe.1 Mr Keir Hard^'te, y rhai sy'n gwaradwyddo Prydain yng ngolwg Ewrob trwy ddadleu mewn cynhad'eddau rhwng- wladv/ri aethol o blaiid •alJ.an cyfFredcnoI ar ran gweithwyr mewn t-iefn i barlysu nerth eu h-an wlad eu h-tb-nain yn amser -rhyfel- cynuyg fa daflwyd allan gyda'r gwawd a'r durmyg a Ileeddai hyd yn ouvi gan Sosaaliaid. gwledydd eraill. Ar gwestawn y toH.au gwyddoch fy mod yn barod wedi dweyd ar y 11 wyf an, gwedi talu ymwteuiad a Germani, mai 'streuon plant, yw"r hyn o. ddywedir am d'odi a bwyd gwael gweithwyr y Tv-J.ad honno, a'i bod o feiaf mor dda arnynt a'r unrhyw ddosbarthkdau ym Mary dam—pa un ai oherwydd ynte cr gwaethaf Diffyndollaeth ni3 gwn. Yr wyf yn dwsyd eto nad wyf yn edrych ar Fa^nach Rydd fed cyfundrefn fasnachol a ddaeth i Lawr o r ncfoedd; a chan gredu fod cael gwaith i bobl yn bwysicach na chsuol popeth yn rhad buaswn yn ffafr gwneud arbrofiocn trwy radd- eu. do^tt nwyddau tremor a thrwv roddi ffafr i'r Trefedigaethau, heb godi pris bwyd y Un- aws. Nid wyf fi'n bleidiod idrcLhu bwyd- yn war, buaswn yn gostwng y toUau roddir y-n awr ar fwyd y bobl. "Kid yw'r golygiadau a ddatgenais hyd yma vn gwaharaiaethn oddiwrth a ddyweda-is o'r blazon air y Ilwyfannau cyhorddus;«eithr o berthynas d Ddadgysylltiad, y mae adrodd- iad y Ddirprwyaeth I^lwyeLg, yr nnig ym- chwildad awdurdodedig a wneed, *ym fy n^osod dan orfod i ail-ystyried y golygiadau a ddat- genais .hyd y,ma. "Y maje- r agwedd Sosialaidd tua.gat c-iddo pi>eifat agwedd yr edrychir baibio iddd, os nad a gefnogir, gan .rai o aelodau y Llywodr- ,ath-yn peri prydcr mwy bsunydd i mi. Wrth yr un ddteddf yn uncon y ma.3 can y tWwd hawl yn ei gainiog a'r cyfost-ho^yn ci filiwn, ac nid C'es waha.niaeth egwySdor o ddynion a .t;hlodi eglwys n,-I-u unrhyw L-efydiiad corfforedig a-rall."

Aohoswvd cyffro pcenus yn Llandudno bore ddycM Mawrth, ar ledaeniad -y~ .newydd r, r far- wolaeth y Cynghorwr J. O. Thomas, yr hwn gaed wodi marw yn ei wcly. Nid .,xld end 52ain niiwydd oed. Mewn cunlyniad i gjdfrawd, penderfy.mir ei- ddymu y llysotdd tnaji d»dy!«3ion a ;glytlelid yr, Llanelwy ar ol y la.f o Ionawr r.asaf.

Mewn Ehedlong. (G^n y Capten). Mawr y mwynbad a gefaas a'r ychydig griw Bydd gennyf or fwrdd fy Along, pan glywrns am bo hi NEFYN yn -edrych i fyny at fy ebodloing pan oeddwn yn pasdo dros y lie yr hwyr o'r bl&en. Medd- yiiasant yn eicr mai rhyw beiniaiit dieithr oedod I1 illong. Nid oedd ganddynt fawT feddwi fod fy ehedlocng i wedi bod yn tram- wy uwch -eu pennau era wytjhnoeau bel-la&. a ify mod yn ymwekd a phrif leoedd yr ar- daloedd yn fysych. Credent y noson honno yn sicr mad myned i gyfeiriad j Werddon yr oeddwn. Buom am noson yn nhref PWLLHELI. a. chefais ymddiddan h.efo';r. Cad-beniaid Evans, Prichard, Hughes, a WilJoughbY, a deallais eu bod yn methu g-wybod yn iawn beth d wisaud befo Crippen. Twcddol oedd Cad ben Prichazd a ddadleu dros beiddo «a grogi ef, ond yr oedd Gad ben J. Owen £ eJ erall. Yt oedd barn Mr Lunt ar y mater yn ddoniol iawn. Cefais ysgwyd liaw hefo Mr W. M. To.(!- man a'i longyfardh ar ei ddych-w,4iad yn aelod o'r Cyngor Trefoil. Gwna adod defn- yd,diol, by;w, effro. Qywaia am y ddadl oedd cydrhwng Mr Wil- liams, y curad, a rhyw foroddwr yn Nefyn ynghylch hanes yr Eglwys yn lieyn. Ddngos- wyd i mi lythyrau a anfonwydgan y ddau i'r "North Wales Chronicle" ynghylch y mater. Yn y fairchnad, y dydd o'r blaen, olywais werthwa* gwslaw-lennd yn cwyno yn arw nad oadd efe yn caaal llawex o hwyl na phnes wrth werffiu ei nwyddau. Safai lliawa o ferched o'i amgylch, a dywedodd efe wrtihynt: "Ferched anwyi 'Dwn i ddim beth i wneud. Sut yr a i adra, 'dwn a ddim. Mae y wrolig. sy gen d dros ddwy lath o hyd, a gwee fi os yr a i adra heb werthu cymint ag un am- baralo! Dowch, wir, prynnweh ambarelo!" 0 drugaredd ag ef prynnads i un am ddau aw It. Nid ydyw peldroedwyr y dref yn Uwydd- tannus eteui. Beth ydyw y mater, tybed? Ceiisiaf wel"ed Tommy.-mae o yn awdurdod ar faterion fel ihyn. HwyJaads yn syth i'r gogcledd, a daethum i DREMADOG. Yx oedd Miss Greaves, TanynaUt; Mr F. 4, r Bucfcingham, a. Mr Ev newydd ddyohwelyd o fod ar ymweiiad a Phwyllgor Addysg y Sir ynghylch gorfodd plant y dref fyned i Ysgol U webraddol Porthmadog, ac yr oedd y newydd a ddygasant wedi myned fel m<oMten o gyflym drwy y lie. Ynaddengys fod mwyafrif o'r pwyligor wedi pasio fod yn rhaid i'r plant fvned i Ysgol Porthmadog. Euthe- um i ymddiddan a Hiaws o'r tragojion, a chef&is hwynt yn benderfynol o beidio anfon y plant. i Borfchmadog. Ail-adroddwyd y rhesymau ddefnyddiwyd gan y pwyllgor dros beidio newid yr arebeb yraeaait <a>Kan, a, gwawdawyd y rhesymau hynny yn y modd mwyaf Jlwyr. Dywedwyd pethau d ddangos d-almne-b a gormes y pwyllgor, gyda'r effeith- iolrwydd mwyaf, a datganwyd yn ddiamheuol y bwriad o gario eSan yr un cynllun ag a ganiodd Mr Lloyd George allan ynglyn a'r Bdeddf Addysg, a basiwyd gan Mr Balfour. Ni synnwn i ddim pe gwelid y,s.gol arall yn ,ca -d- el* hagor yma, a'r plant yn myned 1dåî- yr un faith ag yr agorwyd yn gan y Radjicaliaid er mwyn xhwystro y plant fyned i Y^od yr Eglwys, yn Iiandecwyn a lleoedd eraiiu. Yr hyn sydd yn ddyddorol neiUduol yn y rhyfel hon yw mai Ymneillduwyr a Radicaliaid ydyw bron yr oil o'r gwrthryfel- wyr yn erbyn polisi pwyllgor o RadioaJdaid ac Y mneilld u wyr!

Chwareu Pel Droed. HELYNT YN ABERMAW. Yr oedd Clwb Pwllheli yn chwarae pel droed yn erbyn Clwb, yr Abermaw, yn y 110 olaf, ddydd S-adwrn. Daeth Eawer o bobl ynghyd i w&kd yr ornest. Danghosad y ddwy oehr eu bod a'u bryd ar enniil y frwydr, a thua'r di- wedd yr mdd y chwarae yn drwsgl iawn. Clwb Pwllheli eniZlodd. Pan oedd y oh wane u wyr a'r dorf yn myncd o'r cae. gwclwyd yn y fan fod rhyw ddrwg- d&imlad rhwng y pLcidiau, a dechreuodd dau ohwaneuwr ymladd. Aeth yr heddgeddwod i .gr:lIl'Ol y dorf, a gwahanwyd yr ynvkvddwyr, Bu ra.i.d ti Ben Evans, Pwllheli, ffed i dy cyf- ago3 mwyn diogelwch. Defnjddiwyd ion i -dyTiim sylw y dyrfa d gyfeiriad arailv ac medredd Evans fyned yng ngofal heddwas i'w lety ond nid heb ei daro a',i gdoLo mewn dull cr03u!.awn iawn. Ar ol icldo dddod ato (j hun, ymolchi, newid ei ddHlad, a bwyta, cyin- o(;l'wyd.d gan Llew. Davies, cadben pel droed- wyr yr Abarmaw hyd Iwybr anghyn.efin i'r Cuddiwyd ef yno hv.I .t y daeth y tren. Yna, rhoddwyd cf\ ^compart- inent",h,c-b oleu, a chadwodd yr hü ;;idwaid bawb o'r orsaf nad otedd tacyn Teg yw dw?yd y .gwoasth Pwyllgor Olwb yr Abermaw bob ymdrcch i heddweh. Ym- osodwyd ar tcra-ill o chwareuwjT Pwllheli, ac nid bychan 02 y cynnwrf a. grewyd gan yr helynt.

Nos Fawrfch diweddaf cynhaliwyd (,rt''iod .sefydlu Mr Wynri Williams, Bowydd, yn wc-ir.i- <iog eglwys Ivloriaih (M.C.), Llanystumdwy. Mewn cyfarfod cyhceddus o'r ddwjr bl!iij wleidyddol yn"t Ma-ng-or, nos Wcner,, pe-nderfyn- wyd ffwfio (0-grair I>ynlon i gefnogi yr t«hc-i- fraint i Ferdhed. Tra yr oodd padwar o foneddigion yn te thio mewn ccrbyd modur o Landdoilas i. gyfeiri;ud Rhuddlan. taflwyd y nwdur i ffos tr.vy i'r "sloer/ng- gear" roddi ffordd. Gwna^d ddifrod ar y niodur, a chatodd dau o'r pet>oi:<i.u oodid ynddo eu. n:j Yo':?i.d 70

THE LOW PRICE OF STOCK, FAfitM"F.TlS wishing to avoid selling Stock or Produce at the present low prices in order to meet Bent or other pressing claims and requiring Financial Assistance for these objects, will do well to inquire Termer etc., by letter or personally from GEORGE PAYNE AND SONS, 3, CRESCENT ROAD, RHYL. ESTABLISHED 1870. "BICENTENARY. 1710-1910." SUN Fire Office, THE OLDEST INSURANCE Gt tfioK IN THE WORLD. Copied from Policy dated 1726. Insurances effected on the following risb ô- FIRE D-AM-AVjg. Resultant Low of Rent and Profit*. Employers' Liability Burglary, and Workmen's Plate Glass. Compensation, in- Personal Accident. eluding: Accidents Fidelity Guarantee, to Domestic Ser- Skkne§3 and Disease varrta. AGENCIES ALL OVEH. NORTH WALES. Catalogue upon application to the LOCAL DEALER, oa- to 36. QUEEN VICTORIA* STREET. LONDON. E.C. • i IKr p«ier Edwards, mas. S X (Pedr Jllaw), V y Musical Adjudicator, Festival Conductor,etc U H 4, Lake Avenue, RHYL. jj D IMPOliTANT NiiVV WOiCK. |l {) tsJJlTIOJ^AL AIRS OF WALES. TUe Muaia Q A Edited & the WordsfaitJafuiiy tran»tat«d n X by Podr Alaw. To be ir*uuii3imd by sUB- j J) SOttlPTlON, the Names an. e*riug in tne 11 A Volume. Prico 5/ Jtfoth Notetioas u*ed. 11 W 8«nd tor Pro*p«etas to IHiii UiX'A1 PRICSS^TIJ.^ANG^)^ A Volume. Prico (S! Jtfoth Notetioas ulle4. 11 X Bona tor Pi-ospwtus to IHiii L;,&Xrt#N PRICSS^TIJ.^ANG^)^ J

Qodre Cantre'r GwaeUd. Yn y Bormo. ddydd Iau diwoddaf, ty.'trlu f 'Gymdeithas a eiwir y "Cambrian Health <• Aesociation," ecf cynrychiolwyr trefi glan mor bau Aberteiii sy'n gTvneud a allant i ddwyn |T Hooedd shyreny i sylw dljeibhriad ao ymwelwyr, Dewiswyd y rhai'n, yn gyf arwydd wyr at y flwy- •dWyffl nesaf: —Mri W. Anthony, Pwllheli; RoU Newell, Porthmadog1; y Parch J. Gwynoro Da- vies, y Besnpo; Mr R. Burnett, Towyn; yr Hsa- oidur Wynre, Aberystwyth; a Mr CJonacber, pon-nRvofch Cwmni Ffoidd Haearn y Cambrian. Hyabyswyd fod Cvvnmi'r Cambrian am wasgar "relief map" drwy Brydain o'r wlad; dloj a. olchir gan Fau Aberbeifi, o Aberystwyth hyd Bwilheli; a phenderfynwyd gwa'hodd niter o wyr y wasg o LoagT i ddod l edryoh y wlad a'i du>- grifio yn eu papurau a'u oylohgronau.

« Wedi Liwyr Fyned." R.E., o Weybridge, a. j'grifoena :Prynait flychaid ddoei ac wedi i rai gymeryd yr aai gwpl o boleni teimiaf yn weJl nag y tcimiais ers drui be-dair blynedd. Moo'r boen yn fy ngnefa wedi l.wyr fyned." Mrs King, RunwdJ-road, Wickford, A fynega:—"Gtiiw dyled^wydd arnaf i ddweyd wrtb bawb ddyoddetant fod eich peJeni ohwi wedi'm gweila wedi biwyddi o ddioddef." CMS dioddefwyr oddiwrth Grafcl, Lumbago. roonau yu y Cefn, Dyfxg.wyf. Blight's Dig. eaec ar yr Elwlod, etc., y Sciatica, Cryd- cymaLiu, a Gout, feddypiniaeth ragurol y4 Holdroyd's Graved Pilk. Prof woh flwoh bychan, 03 na iodd onir chwi dyohweiir yt arian. Is lie gan bob ifory Jydd yn rhad <fcwy'r post* 12 (Stamp.—IIOLDROYUS MEDICAL IIALL. Cleckfaeaton.

Yr Wyl Geneilatthol. Cynhaiiwyd y cyfa.rfod ivoerieii-ig o'r tan* ysg-rifwyr yn y Church Hou&e, W-c-,stminat--I, nos Lau diwoEdoof. Yn absono'deb anoche*- .a.dwy y liywydd, sef Arg^wydd Esgob Lian- elw-y, cymarw)-,fl y gadair gan Mr Richard Daviee, cadeirydd y pwyllgor. Yr oodd yn bresenllo1 h-efyd Eoagobion Bangor a Thy- ddewi. Prif waith y cyfarfod oedd ethol ymddiiriedolwr yn llo y ddweddar Mir David Williams, ac ctholwyd Mr David Evans, Honipstcad i'r swydd gyfrifol. Mae Mr Evans yn Gymro pur, yn f.ardd o fri, ac yn Eglwyswr i'r cam, ii-o mae wedi llanw y ewydd o dxysory-d-d yn Dewi Sant 61"8 iawn o fiynyddau yn awr. Hefyd cytunwyd ar dü:,eT3.U y "Trust Deed" sydd yn awT yn cac:l ei pharatoi, er sicrwydd y cymun-xodd a adawyd gan y diwsddaz BaTcb?dig Mr Bird. Y mae 11fr yr wyJ 111 amr pv^r.1. ei a.n?on i'r ar-r,

rr T |~1LIFEBUOY SOAP Every day, in Every home, Everywhere -"there are lives to be saved by M jMraL wit vMfll 1^ the use of this wonderful, health- | giving specific. Soap, Deodoriser, „iiipL_ iSffiS Disinfectant all in one, administering Health and Cleanliness at one oper- House cleaning-for Cleanliness in every for. nHffi^ The name LEVER on soap is a guarantee of Purity and Excellence. L 35