Gwalia

Chwarel Gorddinen, Blaenau Ffestiniog. Bu &cho5 y chwaxel uchod o 6a.pn y Baru- wr PhiliTnore, ddydd LJUB, yn yr UchcI-Lys. Eglurwyd i gwmni gael ei gofmstru o dan yT -emw "CwTmii LLech-Chwar&li Cymreig CyfyDgMlig," Blmnau Fftiniog. Cafwyd oofrestria,d i'T City of London F.;n.anoo Cor- pOTation gyda chyfaJa.f o gan' mil o bunnau, ocd nid oedd mivy na..8115 wcdi ei dalu i mcwn, a, gweithiodd y (}orSoraeth i fyny y cwrnm uchod yn 1904 gyda thrwyddfd i god'; d<eng mil a hann'er i weitllio chw.a.re.lloohi CoTddmen am yr hoTi yr opddid i roddi dan g::nt A ha.n.n.N' o bujma-u mewn a.ria.Ti. Glati- i, 'dd y cwimii mcwn anhaw,de-rau, a.'r ach-oo )1'1 awr oedd yTglyn a. chaTi bwy yr oedd ;b(¡.Wil i dderbyn yr elw o'r chw.ard.-Gohir- iwyd y gwrajidawiad ajn byt-hefnos, ar ol go y S€ithia,u gerbron y Llya.

Peswch Plant WEDI Ef WELLA GAN VENO S LIGHTNING COUGH CURE. Mrs Storr. vr cfcngylcs cnwog, mam Francps I Rose Hradicy .qtorr. vr efengylestu iRfainc ad- ':abyddus vn ygrifönnu o 48, Abbott-stroet, Don- caster, ddywr'a:—"NId ocdd fy nwy eneth- byth yn rhydd oddiwrth beswch trwm a, ehatarhh E'roenav.-L T.xrwyd tonsi's Francos, ond yr oedd ei pheswch yn un parhaol, ac ofnais ei bod yn [nagu'r darfodedigacth. Rhoddais brawf ar bopctb, ond ni wna,th dim ddaioni iddi nes i mi u bron Veno's Lightning Cough 'Cure. Rhoddais y dogn cyntnf rhyw brynhawn ac yn union dv,-ocld y H'!em i fynny, ac yna ataliwyd y poswch, a'r an hwyrnoa prcgct!)odd i gynulloidfa fawr. Yr wyf yn anion y dystiolacth hon yn wirfoddo!, yn holiot or budd erait! Gofynnwch am Veno's Lightning Cough Cure, 9?0, Is 1?0, a 2s Sc gan bob ffo-yHydd.

Undebwyr Deheubarth Arfon CYFARFOD CYMDEITHAS Y MERCHED. Dydd Gwener, yng Nghlwb CeidwMwyr PwDhpJi, cylLbaliwyd cyfarfod gaTi Gym- dei?ias Undebol a, 'Diwygiad Dinyn-dolM y Merch<!d, Mrs R. M. Graves, Wern, y llyw- ydd, yn y gadair. Yr oedd yn bM&enn.oI: Mrs Priestly, Mrs Gough, Miss Sybil Jon-es, Ynys- foj; Mrs Evans, Brcom Ha.11; Mrs Lloyd, Tr.aJlwyn; yr Arglwyddes Ellis, IRhyllech; Mrs Gr.a.y, Mrs Smith, CriccLeth; Mrs day- ton Mj-s Casson, Mrs Whit?, rwllh.eli, ac crpdiU. Y-r oedd yr adroddiad am v.'aith yn ystcd y chw, mis wedi cychwyn yr adran ]eol, yn galcDOgol iawn.- Yr ocdd mfcr i'awr ia-wu wcdi ymuno yn Sarn M,cillteyrn, Bcddgelt'rt, Pre-ntA,g, Penmorfa, Llangiau, Nefyn, etc. Cy-nh.aHwyd cyfarfod llcwyrchus yn y W<'rn, Cein Amwich, a Ueoe,dd pMiII, a chafwyd an- crchiadau gan Mr R. Jones Morris, Y.H., WraA, Ynys; Mr Sam Thompson, Mr B. J. rumen. Miss Cooper, ac eraill. Gwnawd gwait-h da yTi y I.1ysoedd Cofrtstriadol, a dos'- ba.rthwyd ]1awcr o bamNIcdi. TyTi-n'wyd a.Ua.n raglcn o'r gw-aith am y dyfodol, a'i mo.b-)Vysradwyd. Trefnid i gael cyfrcs.o ddar'litJto'pdd darluni.a<M. Diolchwyd i ymddirLedolwyr y clwb a.m ga'el cynual y cyfa.rfod yno, ac i Mrs Greaves am lywyddu.

FACTS YOU OUGHT TO KNOW. By the medical prof€ss;on no preparation has been more v.id<'Iy recommended, as a restorative than Hail's WiDo. Doctors, nurses and patients have, for over twenty years, found Hall's Wino invaluable as <. certain restorer of health. Hall's Wm.a nourishes a<nd strengthens. It provides strength to the -nervous system and secures revitalisation of the vital forces of tho body. It is not claimed that Hall's Wine will cure everything. It wiJJ, however, provide the body with an adequate supply of rich Mood. Tho nutritive constituents of Hall's Wine are easily ass;.rru!atGd and passed into the b!ood in the form of 8csh-building materials. The power which the body la called upon to "lJpply daily makes heavy de'ma.nds on tho m-uscles and various tissues. Hull's. Wine re- pairs the dn.ma.ge strenuous menta.1 or physical exertion causes. HeaJth and strength are maintaln&d by taking HaJI's Wine. 0 Ask your wir'o merchant, licensed chemist, or grocer for Hall's Wme. Get the new, extra- larfe-si--e bcttle, 2s 6d.

)—MMMMMMi II To "e a naenria new ? To cure anaenna new ? btood!s necessary. HaU's Winetsdeciaredbythe medica) and nursing' professions to be the most powetfu! btood-maker Known, tt is so deticious, too, that the most del;ate invalid enjoys it. Get a new, xtra-lar.lf-e <ue bott!c. 3/6

Maer Banker. AIL-DDEWIS MB VINCENT. Mao Mr H. C. Vincent, Ma.eT poblogajdd Bangor, wcdii ei ail.ethol i.'w swydd bwysig. Ma'a pawb yn ddiwahaji yn Uaw<nha,u yn y ca.m hwn, ca-nys yn yatod y ddwy flymedd y bu Mr Vincent yn Uywyddu dros Gyng<M- y Ddinas moo w,,d ien-nill 'edmyg'edd cyN.rcdin- ol; ac n:id o.es neb yn fwy ei barcu g'ydt&'r trig'olion nag efe.

Cer y Pig!on. Y ma<e bryd a, mcddwl Oaernarfon af ddefod Ujddo'T Tywy&og sydd i fed yn ei Chaatell hen, its Gorn'ennaf n<saf; a.c y mae cis<x's gads cc ymbil -wedi ei hanfon i Mr John Williams, oo-ganydd EgJwys Orist, ar ;iddo Surno cor pumcai.-nt a I'eisia.u gogyfer o.'r a.(,,hlvsu-r Thwyag'fa.wr. Ei g-or If", fel y gwyddis, & dr.echodd yn Eist.&ddfod Llundajn y llyncdd, a? efe a. arw!ed.niai gor yr Eist/eddfo?d yng Ng-holwyji B.ay ???m'; ac fe'i. liystyrrir yn tm o'r rarwemyddion diog.e1a'i f.a.twm yng Ng-nymru. Dia.u y pig-Ji- y dleisiau o w.ahan- ol ardaloedd y sir; canys am ei the-nOTs a-'i sopranos y MAc trs' Catema.rfon cnwoca.f; y bass a'r baritones, fe'u ooir hwy yti nes i'r mynyddoedd a,'r nentydd.

Bwrdd Addysg Esgobaeth Banker. Me'mi cyfa.Tfod o'r pwyDgor pencl-erfynwyd tpefnu ar?Kad Hyuydd&I yr Ys?o.I Sul i gyd- fyn'ed a-'r M.a.cs LIa.fur Undebol. ac fc?y mi chympr yr arholiad It, yn EbTill cud Tywbi-yd ar d.de.ch1',eu yr Adfcnt, 1911. I'r rha-i dros 13 00d-dœb.a,rthi.adau A, B, a C- y Ma?s Ua.fur UDd?boJ fydd y g?'ait.h; i'r rhad dan 16 opd, Ma<'s L]afur 'yr Esgoba?th .a.m 1910—11, h.y., y j]M.pa Hafur pr?sc'nc?]. Ond <hh.'erwydd y cyfnewidiad a wnei-r ar dde<'lLTe.u Adf&nt ym M{M.s LJ.afur rJM.i dro.s 16 o,d--dosbaTtliiiadau A, B, a, 0—f.e dpei'Mr fod iddynt gael <eu liarholi ar ddtclir.en yr Adfent B.esa.f yn y gwaith y macmt wedi cu 'wn'etid o EbriJI i Adt'-ent, 1910, os anfOMJI.r> a. ii-nwaitli at yr y.s.grifellnydd-y Parc'h C. JonM, LIAngely-nin Rectory, C<Ew.ay—tm bed yn dymuno hynny.

Cyichwyt Qerddoro! Hariech Cynhaliwyd pwyll!Tor gwpithlot y gylchwyI y dtwrnod o'r h'acn yn IIaricch, dan !y\vyddtac'th Dr. Prys WlUaams. PWYLLGORAU A CHYNRYCHIOLWYR. Dpw!swyd yn Bwyllgor Gweit.hio!:—Mn E. E\-ans. J. MeT,(,an, R. Lloyd Jonpg, W. Roberts, Porthmadog; Ben T. Jones, C'adwaladr Roberts, J. Tudor Owen, Mona. Roberts, Blaenau Fcstm- Mg; Pees Jone,, Robert; Grinith, R. ,Thomxs, John Evam, Abermaw; D. Lloyd Evans,.G. Parry Jones, J. C. Owen, R. D. Roberts, Pen- rhyn J. J. Thomas. David Jones, W. J. Rob- bcrts, J. Jones Morris, Tai&arnau; 0. 0. Roberts, Edward Williams, D. Richard Meredith, John Roberts, John GrifEth, DoigeIIau; Henry Lewis, J. 0. WiMiams, John Lumtey, Machyniteth: L. Foster Edwards, Harlcch; John Morris, Gray Thomas. John Edwards, Harlech; Edward Hoyd, E. Williams, E. Jones, Trawsfynydd; J. D Hnghcs, Corwen; H. GriaSth. H. W. Jones, D. 0. Jones, Towyn; R. 0. Roberta, Dyffryn. CORAU I GANU. Hysbyswyd fod y corau canlynol yn bwriadu ymuno a'r Gyichwy!:—Abcrma.w, 70; BIacnau .Ffestiniog, 150; torwen, 80; Dolgcllau, 120; Ffcstinicg, 60; Harlech, 110; LIwyngwril ac AberdyS, 100; Mnchynllcth, 70; Manod, 100; Ncfyn, 50; Porthmadog, 110; Pend)yn, 95; Tal- sarnKu, 70; Trawsfynydd, 70; Towyn, 90; Tan- vgrisia.u, 80. Y TONAU. Dewiswyd y tonau oanlynot:—Dc!yn Aur (o drcfniant John GriSith): Abl'rporth (J. Thomas), Steeper Awake (Bach). Bodcuron (J. McLea-n), Elijah (Mendelssohn), Wilton Square (Mr Watts Hushes), Rotto-da'm (o drcfniant Icuan GwyJit), Rhydygrocs. Dewiswyd L!ew Mcirion, J. Grif- fith, a 0. 0. Roberts i ddowis gciria.u ar y tonau. Anthem, "Mown aniaiwch 'rwyf yn trigo," er cof am y diweddar Mr 0. Roberts.

Diffyn Dollaeth. CYFARFOD CYMDEITHAS Y BONEDD- IGESAU. Yng Nghlwb Gwcithwyr Ceidwad-ol Ban- gor, nos Ia.u; cafwyd an<?rehiad gan Migs SadJ?r. o Gymd'eith.as Uucdig Undebaefh a Diffyndnaeth. Bu Miss Sadler.yn gwucud gwa.ith -offe-,tli- ioJ ym Ma.ngor yr wythllosau diw.cddaf o bla'id Difiyndoll.etl1, ac y ma'e w.edi <*nalll 'tlu o gefnogwyr -ncwydd. Pwysai ar y Saith mat nid cw'estiwTi p!aid oedd Din'yndollacth, citlir pwnc ar yr hwn y dibynnai bwyd pa,wb yn ddiwahan. Yr o-edd Ha'w<'r o -an-w)-boOa,c-tli yn fpynnu poa.rthc-d y cwestiwu. Amlyg;d yu &ml idd'i hi Yinq gwyddai oiid ychydig ystyr Di- SyndcJJaetIi- Ni cuatiiata i ddynion gw.enith fcl y gwna- Mr Patten, ac m chamata, 'i'r tramorwr f'od yn f&ddion 1 gau ffatMOtedd yn y wlad drwy .ei fed yn rhyddid ti fwrw fi nwyd:dz.u yn ein gwlad yn ddi-doH. Ei UTii? ?mc?Ti oe-dd tyTUlu'T d&II oddia-r aTlo'cn- rlieidia?u bywyd yma, a.'u gosod lie y dyL&nt fod, &ef ar y -nwyddau tra,mor. PwyslMaiodd MLS9 Sad}.er am yr an,-cn-.i,,Ii,c-:drwydd o ga'sl Llyn,o-,c, gref, a chyffiriodd at Saith y Gy]l- .ideb, g'an dda.ngo's fed y canlyni::1d.au yn hcJI- 01 Nvalianol i'r hyn A fwriadai ei chyiinunwyr. Yr o-edd tir d.3,:i g'yniiyrc]i ym M.edi. 1009. vn fwy o 39,978 o ac.cri na.g oedd ym Mcdi, 1910, a ph.a. fodd, Mly, y g'all'ent ddweyd fod Mas- nachwyr Rhydd yii cynorthwvo'T a.ma<ethwyr? With derfyniiu, an'Ogodd Miss Sadl.er i holl U nd-ebwyr y cy'[ch dd-effro mewn IQmsoe.:r cthol- iad .a;c aHa.Ti o boTio. Mr T. W. Trevpr a ddywcdodd y dywedid yn ami ga.a y Ead'i<'a.liaid mad'r prynwr'ac -nid y gwerthwr oedd yn ta.iu'r tMthI. Un o'r trethi :a. o.?o'did ga,u y Gyllideb o.pdd So y g-alwyn a.r bctroJ, a kitforicl i'r w:.ad hon. Cyn y dr-eth bonne, costiai pptrol Is lc y g?wyn ym Mang-or. Pwy da'!ai y 3c ych- w'at)? (c?ywch, clywch). Yn sicr, nid y pryn- wr, ac os nad felly irhajd mai'r gwHeuthurwr (cymer,,Id,VN-ya,eth). Ar gynnyg Mr Robert Grinith. Lonpobty, A Mr Hugh Robc-rts. LJys 11'elyg, yn enio, dioehwyd i Mi<M SadJ<T. Canodd Mr Harry Evana, a diyftili.&dd Mr Roberts.

Gwncir ymdr?ch fawr gan ]r'l <?1wysi C'rM.t, a, chymd?ithasau eraiJI, o b<?.;j ?.wad, ym MJirydajn Fa.wr, a Phryda-in Fwy, am roddi terfyn ar y fasnach ir-e,n opiwn sydd rhwm-g India a China. Nid oes raid dnveyd beth yw opiwm—myglysyn y Chinead ydyw, <t g€dy ddylanwad cysglyd a marwol sy'a tu,-ddu i wajthau'r g<>J1o('dl. Llywoora-etl1 Pryda.m yn India sy'n gyfrifol am el ddi- wallu; ac y ma.c "opiwmyddiaeth" yn rhwystr ma.wr ar ffordd Hwyddia-nt y Gcnhad- ,wth. Ychydig a wyddom ni. yn nhawejwch y wjad yma., ajn ddrygau y fa.snaeh MMig- eddg hon, o.nd gwyddom ddigon i gredu y dyhd eu dileu. Ma<: gor-gugwyr y wlad yn a.rwyddo'r cylchlythyr&u a. yr'rir aJJan o'i ph1id.

Ma-e'r gronfa. at yr Iechydfa. G-e.nedlacthol, er mwyTi Nadd Goliat.n y Darfod iiga,til, yn cynTiyddu M case!T cira, s'erch mai y? Jiy-drcf yw hi. Tciuilir dyddordeb yn y mudiad o-an bob plaid,—gan wreng a. bon?dd, hynafg? a plant, gan wyr dysg?cdig a dmn chwa.r?uw\-r y wlad. Dyry'r gronfa swilt y n.ewyddiad- uron gyne rhwydd i bawb a'vfra.nu. Cyfarfu'1' p\vyUgor yn U.undain, a .rh,, nod- wyd M ysg-riiennydd trcfniadol y Proa:'€Rwr Thomas Jon€.s, o Brifysgol Belfast, efe "<:di ca'&l pronad hcla.eth m.ewn gwa-ith (,.r 'a'h yn yr Iwerddon. < Gwyr mwy o bosiM am enw yr n?n a! aw "Hob-y-Dsn-dan-do" nag a wyddant t<'th yw ystyr ei th-eitl. Ystyr y gair "Hob" yw cig moch; a'r rn?ddwl yw fod y mo&h ).cs?id ar fps y d?ri w-edi cu lladd, a'u cig wcJi e? godi dan y to i sychu. Ar achlysuron icl!y y byddid yn oanu'r he& don. Ma.gwvd oon.e<lJ.aetha.u o gewri ar gig. moch yn yr a.maM' gynt, ond tueddir yn awr i gredu mai fFynhonn?H ?aw'er 'o a?echyd ydyw. Pa. synnwyr, mtdd rhai meddygon, yw bwyta. cig creadur sy'n ymbort.hi &r bob rhyfydweh?

Mac cynnwrf mawr w<-di bod yn Portugal yn ddiweddar, a llawoer iawn o dywallt gwac.d, g'yda'r oanlyniad. fod y Fr€.n3iiniaeth wedi myn'd yn d.eilchion a Gwerinlywodra<'th wedi ei apfydlu yn ei He. Anwastad iawn oedd scfyllfA pethau yn Lisbon ers blynyddo<'dd, ac yr ocdd yn a.mlwg fed cwymp yr awdur- doda.u goruch&l yn yr ymyl. Tua dwy nyn- edd yn ol Hofruddiwyd y Br.enin CfM'los a'r Tywyaog CbrOtnog. a. gorseddwyd y Han<' ieuanc M-anuc-1. Ni bu Hewyrch mawr ar ci frenhinia.eth yntam, ac yn y cythrwR presen1101 y mae efe wcdi ga<da'el ei bala&dy, gan enniU dinars noddfa yn Gibraltar. Ntd yw'r Weriniaetli etc w-edi ei chydnabod gan y G&Uuoedd Ewropeai<ld, end i hynny y daw pethau yn fuam ia-wn. M&e Uy?aid y byd &r Portuga-L heddyw, ? gwylir yn fanwl pa dMfn ddftw o'r tryblith preaenmol.

Pigion. 1 MAe enw Mr Andrew Carnegie yn fy<3t enwog, md yn unig' f&t miliwTiydd yn rhoSo a.ur t'w goSr&u ei Inm, omd hefyd fel gwr sy'tt CTi gwasg&ru wrth y miloedd hwnt ac ymA.: Plamiu Uyfrg?Uoedd ar hyd a Hed wlad ydyw hcbi f&wr yr I&mci Ysgct&idd cyfoethog.. I'ir amcan hwmnw, ac &t aefydliadau addysgo4 y m&e eieoes wedi cyfrannu 30,000,000p. X mae yng Nghymru laweroedd o dai d&rtJen wedi ?u oodi'n rh&nnol gaoddo. Nid yw pob] hyd etc wedi Uwyr wybod p& Ted syddL ganddo wrth ipoi oblegid caiS rhai swm fawc garnddo yn rhwydd, tra y me-th& «rod!. Gwrthyd rhai po.bl, serch hyTmy, dderbyn ej, help. w t a Yr &ntawdd fwyaf fedT ddisgyn i raA noh ydyw ca<al ei eni. t$yda'r llwy ari&n fMTihin<t!. yn ei emaTi; oblegid Did yw bywyd&u pcmnau coronog unrhyw wlad yTi ddiogcl. Diogelach yw'r bywyd ddeaxeilir gyda llwy gawl breB y 'bwthyn gwlcdig. Mae cynifer o egmiolt, A.uwclaidd ar waith yn y byd yma heddyw,, n'as f yn rh;¡,ýj cool a-mddifIynj(¡.d mijwra! o gylch pob teym <;yji y m<dr fentro i'c cyhoedd. Gwna'ed amryw ymcsodiada.u ar y ddiweddar Yictoria; a rhai befyd ar ct mab lorwerth; ond g<ibeithir pethau gw&H am ei ibwyr, Sior, Er hyn y moo pethau yTi -hyfryd ym MhrydtQ.iii o'u cynihaju a'r Cyfandir. Chid nid ydyw Arlywyddion GwenDol yn ddiogelach na breTih?oedd, M y caJ'wyd engreifftiau,yn Ffraiac ae Ame.rKMt. w w Yn ei AMcrcluad y-o. Edinburgh cyfeu-iodd Mr BaJfour at y .fTa-it-h fed ewestiwn y ffafr-dollau wedi. l ei hyrwyddo'n fawr gan adroddiad y Ddu-prwyMth a. hi'n ymohwil i berthynao fas- nacbol Canada a'r India. OrUewinot. ynddo fod y Sa-frau estyimid gan Canada i ba.rtha<u eraill yr Ydberc<!ra<eth o fautaTa am- hact.hol. Gan fod yr adroddiad wcdi ei arwyddo gaa wyr fei Arglwydd BaMour o Burle:igh ao Arglwydd Islingto--i, ey'n adnabyddu-, fel pleid- wyr Syddlon Masnach Rydd, y mae gennym hawl i edrych arno foel un o'r tystiolaethau pen- naf ymhlaid y rhan honno o boJiai Diwygiad Toll- awl sy'n ymwncud a Safr-dollau. Rhaid y bydd dytajiwad yr a-droddiad hwn yn fawr ar ein gwl&d, a gwelir cymamt y mantcMicn Ymher- odr<)l a ma51lachol a ddaw o feddu cyd-dd-eall. twriaeth o'r fath rhyngom a'n trcfcdigaethul

Y FASNACH FOCH. PeJI yw'r fasnach f<x;h o ddangcs arwyddson d'rwasgiad; ao wcdi cilio o'r haf y ma..e'u debyg' yr a. pethau ymta<Ti yn hv.'ylu-t iawcn i'r gwr sy bcrch'ea stoc d'da 0 foch. Fel y sylwodd pen- deng yn swydd Lincoln y dydd o'r bla-en, achos- ion y prisia.u ucJM! yw bvehan.(i.er y cynenwad o'r Ame-T-ica, drudaniacth bwyd mo<;h, a'r amt>da'u caeth o.odlr ar y farc'hru¡,.d mcMn 11awer Fe. Ond n?d yn yr America yii uYlig y mae pnnder. Bron o bob gwlad yn Ewrob dmr y gajr fed gc.fyn cithriadol am gig y porcyn; ac y ma.e'r gofyn hw.nnw yn cadw i lawr niter y mcch er oyinaint a wneir i geislo "Jhiosogi'r teulu." A ocs rhywun ym Mon yn cofio pris y moch tewion yn dal mor ucliel cyhyd? An:cfycUo,- bynod fyddai'r pris, a'r ania's'thwyr c'r iicrvtydd yn colli ffydd yng ngwerth y niochyn ac yn ci e.geulu.so. W.ødi'r sefyd;ogrwy.¿d prescnnol y mae lie i dybio y cychwynir mwy o "Katri'r bacwn" yn y wla-d.

Yn Oriau Man y Bore. FFAITR FEDDYGOL RYFEDD. Y ma-e awr arbcnmg o'r nos, adnabyddM i f.eddygon, pan y mao bywiogrwydd dynot vn ei drai D.e-Lai'—yr awr pan y :ma.& dynion cry&&u wannaf-p-an fydd dynion gw-WI yn marw. Ni cll-t>ir bwyd yn oriau'r nos beth a wn.awch .i gadw ,i i'yuy eicli b-,rv,,iooi-ivvdd yn ystod y Bos, fcJ y gdll deh cwsg fod yQ sicr ac adfyvrLo''—f<il y ga.Uwcli "ddoSro yn fyvr. iog?" Yfwch gwpaiiajd o Dr. Tibb.Lcs' Vi-C<x'vo& bob nos cyn Tio.swylio. Yn ychw.aneg'ol at v cccoa g.orcu cynhwys.a Dr. TibM'cs' Vi.Coooa. k()a, c'oca., maJt a h&ps, ac y nia.- yn donic a ysga.r blinder yr ymenydd, ac a priid ddi6'yg cwsg. Ceidw Vi-Cocoa nrHl cysgadur drwy'r n<M. CynTiwysa. Vi-Oocoa ddpfnyddiau rhagorol, cstnwyttha.nt y giau, cyn'&rthwyaTat y tr.euliad. ac adciiinant g:.au blino(ldig. Mae Dr. Tibbl'ea* Vi-Cocoa, yn ddiod-fwyd iach ac yn wprthfa.wr i hn ao ie'uan'c yr un p<th. C-:isiwèh becyn chwcch-einiog o Vi-Cocoa, a plirofwch cf—gaJIwch deiml0 ei fudd w.ooi'r gwpa-na.id gyvitaf. Ond peidiwcJi gofyn i'c.h uwvddwr a!Ti "üocoa.g-ofynwcl1 am J?SBy??V?M? i??I?t?t?w??t/tt —gwna.'r .hoJl wahan:a,eth. Gwertoo pob nwyddwr Vi-Cocoa mews pecJrnnau 6c & Mychau 9c a Is 6c. z

Dychwelodd yr Anrhyd. W. Ormi>by GOTO. A.S., o Frogymtyn o C&nada ddydd GweMt.

Ysgotion 5abothot yr Esgobaeth. CTNNAL CYNHADLEDD 0 ATHRAWON. Ddydd Ia.u, yng nghyfarfod blynyddol yi Archddiaconiaid a'r Dconiaid Gwiadol ym MhaJaa Giyng&rtli p&ndcri'ynwyd cyjmaJ ym Mangor Awst meaa-f gynhadlcdd fa,wr o a.thra,woTi Ysgolion Sabothol yr holl Esgob- aetJi.

Cymdeithas Amaethyddol Lleyn ac Eifionydd. DIFFYG 0 50p. Cyfarfu pwyllgor y Gymdeitha.s hon ym MbwIDieli, ddydd Marcher, y Cyrnol 0. Lloyd J. Evans yn y g.adair. Cynwynodd Mr D. H. Parry, yr yqgr;jen- nydd, y cyfrif aria-nnol. Yr oedd y darbyn- i.ad.au yn fyrj o 50p i gy faffed a'r gofynion. Siaiadwyd ar y ma.tc-r gan Dr. R. Jones Evans, Mr W. EiR Jones, Mr R. Roberts, Mr J. H. Parry, Mr Robert Williams, a'r C,w,eir)'dd. Cydolygid fod -r a-rddangosfa. eloii yn mi rhagorol, ond, ohcrwydd y gwLaw, disgl,n-Ad y derbyniadau 40p. Yn ol y rhcol gäíl.1i y pwyllgor dynnu o'r gwobrwyon ddigoTi o ari&Ti i gyfarfod a'r diffyg. Cynhygiodd Mr W. Eiji Jones fod hyn i gael <d wneud. Cefnogodd Dr. R. JotM's Eva-ns, a'i pasiwyd. M.ewn at-ebiad i ymholiad, dyw<'dodd y: Ysgrifennydd fod tuag 20p wcdi <-u d'erbyn o<ldiwrth y cyngexdd, ac yr eJai y e'-vm hwmiw at Icihau yr hen ddylcd (46p). <rW!ia<d trefmiadau at archwilio y cyfnf- on.

Bwrdd Qwarchetdwaid Penrhyndeudraeth. Llywyddai Mr R. 0. Williams yng Bghyf- a.rfod y Bwrdq. liwn, ddydd Ma.wrth. TREULIAU TYSTYSGRIFAU GENEDIG- AETH. Bu ymdrafodaeth ynglyn a thtdu am dyst- yagnfa.u gencdigar-.th i diodion o-cdd yn oeimo taJ ihen-o.cd. Dywcdodd y Clrerc Cynorthwyol fed gan y Cofrcstrydd hawl i gcdi 3s 7c arm bob tyst- ysgrif. Awgrymwyd gwneud rliywheth <*T cynorthwyo'r tlodion yn y mater. Dywedodd Mr J. Bennett Joiie-s f-od cais ar f<'dr 'e.i wneud at Bwyllgora-u'r PoeDsiyn.:1u ar iddynt gymeryj c'nwau yr h€Ti bobi M yr oeddynt ar lyfrau yr UDdcb. Cymeradwywyd y cynllua. GWRTHOD GLYNNU WRTH ADDEWID. Yr ocdd y Bwrdd y m.is o'r bl3J?n wedi pa.sjo, os yr a dyn ieuaTic d3.11 o ddoslxlTth Ffestiniog yn ol i Sefydliad yti Ll"p"r¡ ii or- ffen dysgu crcB't crydd, y'i cyKorthwyid dra.ch'pfn. Add--w<)Ad yntau wuoud hyn-ny; ond yn awr dyw'edwyd, '&r i'w r;ni d Toddi yn y trpn ar y Sordd i Lerpwl iddo! ddvcli, wclyd yr un diwrnod. Pend'erfynwyd dra- ch'efji, os nad el,a,i yn oj, yr at pi id .0. a.'ria.n. HELP DROS Y GAUAF. Ymddajigosai dyn i€u.aYic o'r Bla<'nau gcr- bron i .&fyn 2111 he-,p dros &so.2dd y gaeaf. Yr osdd yn briod, ac wedi coIJ.i ui) Uygad ac un -frAich. Enillai ychydig wrth M a gw?rthu cocos, <ynd -nis gaUai wnpud dig-on i'w gadw, yn enwcdig yn y ga?af. Yr oedd yn ddyn &obr ac ymdr'ec.hga.r. Ar gynhygiad Mr E. M. Owen, a. iad Mr W. Willia.m.5, pasiwyd i rodii iddo 4s yr wythnos. DILLAD CLADDU. Pasiwyd .1 g'y.nort.hwyo gw«'dw yjpdMc-hgar. i d,a'iu bptlia,u angc'nrh'eidiol a gafwyd i'r plant !a.r gyn.h'ebrwng 'eu tad. CYMDEITHAS GWEINYDDESAU BEDD- GELERT. Da,ethai cAis oddiwrth y Gymd.eitha.s fwr- iad'edig uchod yn gofyn am rodd tuagat y I drysorf,a. Pasiwyd i roddi 3p 3s, yr 1111 fa-th Gg i Mwyf Harlech, ar ol gweLed fod y gym- deithas w-edi ca'el ei sefydlu.

Bwrdd Qwarcheidwaid PwHheIi. GWEINYDDU CYNYIORTHWY ALLANOL. Cynha.liwyd cyfarfod misol y Bwrdd ucliod. ddydd Merelie-r, Mr J. T. Jones ya y gad- ajr. CYDYMDEIMLAD A'R TEULU. Darllf,nwvd Ilythyr -oddiwrth Fwrdd L'iyw- Oodrath Dcol yn hysbysu y rhoddid yKtyr- ia,et.h i gaig y GwarcJh-eidwajd am ddycll\vdyd eyfrania.dau y diweddar Mr Hi.miphrey Hugho, swyddog -elus-eilol Abcrdaron, at g.a.pl pe'tisiw'n, &c tiad oedd gan dculu yr yjnadaw- cdig hawl,gyfreitliiol i'r a,rian. Pcndorfynwyd i ofyn am 15p. GWEINYDDU CYNHORTHWY ALLANOL. Cynwynodd y CloèTc adroddiad y pwy11gor a fu yn ystyr.ied y 1'11eo] au newyddiou yng'tyn a gweiny.ddu cyuorthwyon alla.tiol. Ystvrid "chos pob tIotyTi dan 65 mJwydd o.Ed bob tri mLa, .a. phob -un dros 65 bob citw.a' mis. O:.>i.id drwy hyn rv.-ystro pobi ddyfod ar y phvyf yn barha,us. Ni.s Pellid cymerad\vvo gl':1ddf:1 o olus'E'nau,-gwdl oedd ymddwyn at bob a?dios yn ol f.cl y gwelid .an?.?n. 'Bvddai i'r swyddogion anfon i fewn "adroddMdn.u ar gymvr ca.rt.r-e.fi y tlodion, sc a.r y dun y cadw.u y fodion <m hunai-n o ra.n taclu'srwydd a p-l.an- Y.'citJidra. ? Gof.&M am y plant gan bwyl!gor arbemug, —dau .a,dod o'r Bwrdd a o'r tu En,vva; y pwyllgor Miss Pughe Jon.es a,'r Parch R?ury Rses. Ni thc''ld do?nau pIv.yM i Ma?t ar Tau yr iMm bobl. Ymw?ai v .swydd- OglOll eluscn a'r tlodion yn œTEOllü}, bob tri nns. O.s nad a.la.i Hotyn aJw am vr ?iau Thaid fydda-i i'r swyddo!? iyned ?'r "arLin iddo. Nis g.alllj:ii y pwyllgor ganiatau jrwy na 5s o ddogn plwyfol. MANION. Etholwyd Mr J. G. Jones, Penrnae.n, yn gyr.Tyc-hiohvr y Bwrdd ar bwyJIgor sydd i gario allan y cyTillun fwric.Br .p-i wnpud 3.t g&Sa.u lorworth Fro.ni-n, a ph.Mtodwyd y C'td- cirydd yn gynrychiolydd yn y g'vn'had'«Id sy i'w chy-anaJ i ystYj'¿d y moddion gor-cit i dd?Iio a. chw'&stiwn y gwyr crwydr. Dvw,e,tI.ai C:.erc Cyngor Trcfol PwlIlM':i c.u bod yn baroti i ystyrifd pob cats wnedd P,-41,U- ddyut .a,m drwyddsd i gadw Upty cy&'r.edia. Yr ocdd y dr-eth yn 14c y bunt Yn liai clii. HyBbyaodd y Ca-erc fod p<'raiyTiwyr i meddyg f.el y cat y tJodion un cyn D.c.ddf y Pensiynau.

Hwyt a Heiynt L!anber:s Y BEIBL CYMR:4.EG.-Mae'r Parch J. Pnt- chard, M.A., B.D., gw,-inidog Gorffwysfa (M.C-), wedi trafnu i-draddodi cyfrcs o ddarlithiau ar y Bcibi Cymraeg yng nghyrdda.u y Gymdeithas LenycnJoi. Dilynir pcb darlitn gan gyfarfod i rydd ymddiddan ar a giybuwyd yn y cyfarfod. Dyma gam newydd i cnayn dyddordeb yr ieacnc- tid, a hydorwn y cymerir mantais ar y cyScus- derau hyn. YR WYL DDIOLCH.—Hysbyswyd yn y "Gwa)ia." ddiweddaf am yr oSciriad oedd yn gwasvnaethu. Yr ocdd y ddwy Eglwys wedi eu haddurno yn brydfcrtit gan foncddigesau a bon- cdjigion perthynoi iddynt. Cyfarfodydd gwoddi- au a gynhelid yn yr addoidai Ymneillduci. Ces- gUd yn y cyfarfodydd ;,t wahjnol 8ch, Yr oedd y c¡;.sgliad yn ?ddo)dy byTUti Reh'-hct!) ag3s yn 52p. CLADDEDIGAETH.—Ac efe wcdi marw y nos lau b!aen3rol yn 52 ml vydd (t{)d, claddwyd Robert Evans, Corn prynhawn o)dd LIun Dio'chgarwch. 'jychv:,ynitl tua mya-went Peris un o'r gtoch, a <'ayrhaeddwyd yao ychydig cyn dau o'r gioch. Gadawodd yr ymadawedig Jdau frawd a chwaer i ai&ru ar ci ol, scf y Mri Da-vid Evans, P!as Coc!i, a Thomas Evan&, Ty Joch, Fachwen, Dinolwig, ynghyda Mrs Cathc rinc Parry, priod Thomas Parry, gof, BIaenau Ffestmiog. BEDDARGRAPH Mrs Ann Jones, Jwrnig nr John Evan Jones, LIwyn Dyrus:— 0 Lwyn Dyrua gwraig lan, dirion—ddygwyd I ddugeti oer weithion; I fyd uwch cyfoda. Ion Ein chwaer i d3wyn ei choron.—E. I'R AMWYTIIIG.Dyna tk yr acth Mr Thos. Jonc-g Roberts, Caf'r Fran, i wa.<ianaethu Cwrnn: Yswirtd yr Alliance. Llwydd iddo. YMWELED A'! RIENI.—Goruchwyiwr mown chwarcl !cchi yn yr Iwerddon ydyw Mr John E. \VI!liams, Eryri House. Noson a. diwrnod ydoedd yr hoi! aniscr a dreuiiodd ar yr hen aelwyd gar- tref, Rhaid oedd Iddo ef ddychwclyd yu ol yn luan at ei ddyledswyddau. EI DDYRCHAFU.—Dyrchafwyd Mr J. R. Owen o fod yn Ulnell tramn'ordd y Wyddfa. i fod yn btif ysgrifcnnydd a rhcolwr y ;forud, fcl olynydd t Mr Aitehison. Un mlyncdd ar bymthcg yn oi, p..n y gwneid y Mine!! gyntaf, vr oedd efe yn gwfithio arni yn lla.nc icuanc. Cwolir mn,c mawr ydyw ei ddyrchanad. Da gon- nym feddwl ei fed cf yn un o feib gcndigo! ein Uan. FFURFIO COR MAWP.—DGaHaf fod Mr John \Hiams, organydd Eglwys Crist, Ca?rnar- ion, wedi derbyn g-air oddjwr<,h Mr Lloyd G?org?, fci uwnstabi y C..stoll, lie y bydd i'r seremoni o arwisgo y Tywys-g gymeryd i!a, yn galw arno i nPurno y cor mawr cymysg o gantorion CacrnM'- fon a'r <n:gy!choc'dd i ganu ar yr achlysur bwysig. Y mac ymft ipisiau rhagoro), a diau y bydd amjyw o gantonoa ein LIa.Q yn y cor. Y DYN COLLEDIG.—Hyd yr adeg yr wyf yn ysgrifennu, nid oes "siw na miw o hanes Thomas Jones, E!K-t.)rrace. Acth o'i dy nos Sadwrn, yr Sfed cyiisol, i daiu ei rent, mpddai ef, ond ni ddaeth yn ci ol. Aeth y babotr,' hClblO- Saboth du i'w wrajg a.'r teuiu prydcrus, end ni ddacth L-fe <to yn pi o). Y mac weithian a.gos i bythefnos or ci ddiHaniad sydyn. Yn awr wcia air ei fod yn .Nc Cymru. Gobeithiwn mac gwir yw'r gair. Y DYDD YN .bi'ifflAU.Dœhrf'UÎr g-cithio yn chwarelau Dmorwig yr wythnoe hon am 7.50 yn y bore hyd 5 yn yr hwyr, felly banner awr o bob pen i'r dydd yn cael ei chymcryd yma-ith. LIoiheir yr anMcr or g-wcithio yn Nhachv.cdd, ac o D:whweuci 28ain hyd Ragi3Tr 51ain bydd y dydd g'wajt.h wcdi myncd i'w fsn leiaf, set o 8 yn y bore hyd 4 y prynhawn. Hydcraf y bydd i r icucnct.d dreutio cu horiau hamddpnol i ddiwyUio cu mcddylia.u. Parotoir cyfarfodydd Hcnyddol, etc., ar eu cyfcr gan orcugwyr y dd.vy Na.nt Byddcd iddynt fynychu y cyfarfodydd ac ymroi ,i waith. EIRA I WAERED.—Boreu lau neidiais o fy ngwcly nc cdrychals al!an trwy y ficnostr, a gwel- ttis fod y Wyddfa hyd ci hanncr yn orcuddiedig Rg cira. Yr oedd pr'nna.u y mynyddoedd o'i ham- gyich hpfyd yn cinog, ond cyn borcu Gwener di- tianodd yr cira o dan gurindau gwiawogydd trym- Mn. Yn y chwarelau, pr ci gased, gwcil gcnnym wlaw. Nid ydyw cf yn gymaint rhwyst.r ag Eira l!awn yn pcilliaw'n pau. ETO'N GAETH.—Mab yw Mr John Roberts, Cv.mgiM Bach, Nnnt Peris, i'r diweddar ffrdd Hv.-ydFryn Hwfa. Nid ocs yr un mwy doniol na charcdicae!i nag cf drwy hyd a lied pin Llan. Cydymdcunlwn ag cf yn pi ddaifs. hir gartrcf ar ol y ddn,mwain a ddorbyniodd yn chwarchm Din- Byddcd i'r hen gyfaill Ddyddiau olaf di-ddolurua.

Cedwch Peps Bob Amser Wrth Law. AT BESWCH, ANNWYD, A'R FRONWST. Mac'r dyn iicu'r ddyn'es ddocth sy't] duedd- 01 'i annwyd—a, ph'wy sydd heb i'od yii cadw bWe11 hyJaw o Ilens, y fGddyg'ini.itpth 'a.iiadlol 'ryMdd'&l at anhwylderau'r gv.ddf, y fynw{'s, a''r YBgyf£int. 1. P0idiwch <mghono cadw biwch o Peps bob a.mser -wrthlaw ar siln' y pent-a.n, g'a.!i fod ??'M.'c?t oc o:m?yd yu g'ySMdin y.m.h.ob -en.r.t.ref. 2, Peidiwc'h ang'hono y bydd I Peps yn .nyd-djau Ii in gyf)i,t;tdiol fd hyn dcliogei u. 'eiuh ,C'ddf, a'ch hys¡[}'fcíllt. 3. P.&Idiwch myncd .allan .m-ewn tywydd el r-vv 5," ,I I, i'tr eglwys, cyng-el'dd, na chyf.arf'ad -cylloOeùdus heh cich P"ps. P.idiwch angh&no cymcryd un neii ddau c-3 y i-Ñmlwch y cryndod 1lCU" .oertel lleiaf. 4. P&LdiTt'di &'nL.g'h&n'o mai bann'cT goeù Natur yTi cael .ei 'chwyno i'ch ThybLddlio fod y gt'Jyn ar y ma-es yw tisian. 5. P&idiwch .anghoSo /?J a'?'y?' ?<?& cy?r?- fa.1l cyhoeddus yn 'i_venwynllyd, 'w<di ci Iwytho a nwyon ù ysgyf.eint tyrfa, a phTyfetach amJ a.necL.yd angcuoi, &c y g'a'1 P-ep3 eicn amddiSyTi rhag eu hcS- 'citJiiau drwg. G. PeidiwcR .ajighoSo cadw biychaid o Peps g.&r eich gwly, a. phan ddaw y pes-,c,ch cosa7.ul yn'a atocil cyn i cJiwi gysgu, cad- well yn eNro ddigon lur .1 doddi Pep yn fich Z-e-nau. 7. Peidiwch 'cychwyn ar eiwriM mewn ccr- bydrss Tia. myn'd ar hen 'bu.s n.eu dram .heb nwch o P-eps. Ma<e'r du'edd i g.ael o.erfel drwy'r gifpynt oer t!CM lelthder, ii'pu trwy dd'od i gy.syUtiad a phoM ya dioddef cddiwrth an«;hyd h<*intus ac ar.hwyJderau yr ysgyfcmt, yn dra pher- yglus, tr-i y nae y draStIau byth brcs- yn y trell yn g'w!t'eud cicL hYEgy- feint a.'ch mynw-ps yn dueddol ia.WTi'l'r annwyd. 8. Nac .anghonwch g'adw Peps TVTth taw yn ystaMI y plant. Mae'r tabletli myfedd- ol .hyn yn sicr o nrbed -Ilaw<,r awr o bryder i'r mim.-tu drwy ddwyn es- mwythyd i ddioddefwyr bychaitt CtMt- 'wrth atiti-xA,d, pas, neM cr-afp. 9. P0idiwch anghono y gall P.eps gadw Qll'11:yd7.l'st ymaith, n.eu cich ata.1 i'w gael oddiwrth gyfaiJJ t'ra yn ymgomjo ag ef yn yT heol neu'T si-op. Dyma ychydig o'r "Na" a <.Uid eu hysgrif- cnnu, a g-aJl p&b un o honynt. w':l.6an.o:¡,ethu i g.adw ymosodiad 0 -waeltdd draw. F&Lly cadwch Peps bob amser yn h-vlau; He &y}t- itag y byddwch.

Ymy&g yr wyth o bregtjiwyr enwog fydd yn cario ym1a.e-n w'&sana.eth y Brifyegol yn eglwysg.aüeir.iol St. Gi.l<'s, Edinburgh, y ga<&f hwn, y mae Esgob LIamelwy.

COLOFN BOB SIENCYN. 'STEDDFOD I FANGOR. Yr cdd ?Ti dda. grin n?halon i fod poboi Bam?ror yn. moddwl a.m ? 'Sboddfod. Mi fasa-'n bri- odoi iawn tasa yna. un er'a Uiawa-r btwyddyn, ao mii ddyi&a. fod h&fyd. Tos UJIDyn nhw tkLun 'Sboddfod iawn w<di bed er'a biynyddodd, dian ond rhyw A'w-d.rfody bacih yn perthyn. i'r ca.peu. 'H.wan, dyma. gyna. i&wn i ba,wb Rymyd y peth i fyny. Mi gfw-JB i fod lot f'awr M.wn wedi cwariod noN Wcmaj' dwaetha., & bod T. J. Willias yn gra'deirydd, a. Myfy.r Padajn, :9iVvddfa.'r "Gwalia," yn gncud gwalth SRTven- nydd. Yr odd no ra.i yn siarad yn frwdfrydig ia.wn. Mi ddaru Dcouoti Fyoha.n roi y ma.taj" i La.wr i ddechra, ac wedyTt nn ddaru. Pennexdd SeirioJ, FouJk Joa a. Dewi Meirion ao orill siojad, medda< nihw, a'u bod nhw yn y <&wadd wedi oodi dv.'sin i .fed yn bwyll,-or i ncud trefn:ia..da., a bod triarddeg yn y dwsin. Ma. nhw'n daudi ma ÚIjYw mg'iwr alidwcu73 ydi triaj-ddep, ond !<? dun hL,lp. Ma.'n &iwr pn! i y gn4eith Myfyr Padarn l'Oi yr hanas i chwi yn well na modra. i neud, aohoa mi rodd o yn y ac yn argwennu yn fan ac yn fnan. BETHESDA. Oj. ydach ohii'n co6o mi ddeudia y tro o'r UaJi mod i am i'ynd i gapal Janis&lem H)oa Sad"M'm i giwad cor Robert G-ruSudd yn perSonnio "Mii- wyr y Crops." Pati o'n i'n myad i fyny y j.ryt. yr odd yn amiwg fod dyddorda-b nM-wr yn caJ 'i Rymer?Td ?Ti y pernornuad. Yr odd pobot i w gw,M yn dwad o bob m&n, a. hynn'y'n gyn- ita,r J'a.wn. Yn grod] ia.wn, mi dd'aj'u Gru&'udd Aobarts, y L-.yfrwort:hw:r, pradw Ue i mi yn handt jawn i waid: a chtywad y cwbwi. Mi ofa.Ua am iynd j fewn yn dd.j,gotn, cynriar, a mi wedwn uwilY'ffi Joa & P.cncerdd Spirit.! yn dwad. i fewn, jx) un axill hefo mhw, &o mi a't'h y tri i ista. i ,inyi. y cor. I area iddi ddwad yn ajnsar dechra. yr on i'n cdrach o gwmpm i odiracih pwy i, a mi welis Iaw<M' iawn o hen ifryndia.. ifr odd LewÏ3 Jos arymyl y gulerl. Mi wetais .Mlyd Richard MorriB, Tros y Ffordd, a'i briod, ;i Mr a Mrs D. G. Daviea, Høngoed. Yr cdd Mrj. Jon.e.s, (Jjiganaint, a Mr& W. J. Pan-y, LIya, Coacmor; Mr Crowthar, Jothn Jones, U.R., y Pa.roh R.bya J. Huw RichaTd Joa, y crydd, .«) yr odd. yn dda gin i weld Richard Gruffudd, ad yr a.rw<inyd)d a'r orgajiydd. Yr odd "EHdir .Yaiis" yno ttefyd. Critic Ra.rw ydi o ar y beirdid; wn i ddim be fedaT o ddoud am y canttH'io.n. Erbyn ha.nnar awr wedi ohwecb yr odd y ca.parl um.wr hwTinw yn 11awno gx>rn.aJ. i g-Qrna,J, a.!)hswb y.n distg-yl y dechra. PAWB YN BAROD. Dyma Roba.rt Gruffudd yn esgyn i ben y Rad- ar, 'aio mi dda.th Grujfudd Roba.rcs ymdanl neud rupology cLros a.baenoid&b y ca.d:ei1'ydd, sef y Parch \V. R. OweTi, y g-w\8in;.dog. Yr odd yn ddirwg ta.\vn gi.n paVrbd-Liailt fed Mr Owen yn sal. Mi synhyglw.yd fod Mr Arthur Rhys RobarM, o ijundan, i fod yn iiywydd yn 'i Le. Mac o yn fab i'r h:6T!. wnidog, 00 yn ddiyn ifa;nc sy wodi dod ym,!aji yn rha-gorol. Wedi hyTi mi gyoowyIbGdd ¡x:d:13. yn drelnus. Yr odd Ricbafrd Grujf'udd \vrth yr orR&n., a nifar o ddyniion a nLercn'ad yn chwara, crytha, ac ml roeddan nhw yn rbei iawt)- Rhoi o FajT)Kor oeddan iidiw i Ryd ond un, mi glyw.i.3 i. a. dyn bach g-a.lluo iawn yn leader ar- nyn nhw, ecf Mr Whit.eh<ead. Ond yr odd yn i!ial.d iddo fo a.'r cwbw.L tl:eoo fcl yr údd Bob Grun'ydd yn d'sud ao yn arwain r.o.5. Sadwrn. Dvjna. i chwi enwa y c<mt<M-ion arbP.nIT odd yn oynorthwyo y cor: MLas LAeatirice Low, R.A.M., Miss DUva Jomee, Mr Andrew Jones, R.A.M., a< Mr PowciU Edw&d3, R.A.M. Mi symrodd awr a chwartar i fynd trwy y .perSormiad, a j'ha.id 1 -mi dd'eud mod i wedi cai 'y n yti ard!tier,dhog yn y cor. Mi naet-hon 'u gwaith yn ?a.mp!u?, &c ma'n. ?lod mawr i'w haj-weanydd a hwytha.. Mi fu r.h.nd iddyn nhw .s'a.n.u y cyd- &a.n dwat'tha. drosodd drachefn. Mi Math pawb i crj., ond AYlsa gora. rhe-i fod yn well heiyd. Yr .1 on. i'n synnu fod y pedwarax,d yn oal i gan.u :a.Llan o diwn gin g'a.ntorjoYi mor dd&, ac nid hwnnw oedd )r:r Tinig beth oedd feJIy, chwaith, mcdda. j-hyw frawd <xdd yn fy ymyl. Sut bynnag, yr oodd y cynge-rdd yTi n€wydd, ac wy:r.ach I mad oedda. nhw ddim wedi ca,61 digon o Amscr i ddysgTi. Coilwch,)'T ydw i'n <l<?u.d cto fod y cor wcdi g''neud yn ga.mpus, A'r üffoNYllWyr hefyd, ao 'n dda ia.wTi gin i ga.3.1 nongyfareh yr arweinydd am e-J. waith, ac a-m y Uwyddiant mawr fu ar yr ymdreeh gyTitaf hon. Ymlaen cto, gyfaill. YR AIL RAN. Cyn d,-chreu, mi ddeudodd. G. Rbaits fod yti bles<'r mawr gyno fo gynig diolch i'r llywydd, ac i bawb Am y gefnoga-eth -oedda. nhw w<'di roi i'r anturia.eth newydd lioTi; <MMl yr o-edd yno un yn &Tbennig oedd yn t<ijyngu sylw neillduol, s'ef Miss Dilys Jones (priod y eaooirydd). Yr o«M hi w'edi bod yn help m.a.wr i'r cor i ddysgTi y ganta.wd. Pan o&dd hi ym Methc,-gda ar 'ei bolides yr oedd hi'm dUyn yr ysgol gaii-u. yn ac-Mg. W-.el done, hi. Yr oedd yn dd-.j, ia.wTi gin i gly-wecl hyn, achas fel,atall mae'r cantorion mawr yma. yn ami: wna. nhw ddim os na, cha nhw bres. Mi gawsom yr offcrynwyr i eh/ware darn i <ld.ech- i)L,u ol hyn, ar organ gyda nhw. Wed.'ya, mi dda sth Mr Andrew Jones i ganu ac mi v/naeth yu dda iawu—m<xr dda fel y bu raid iddo ganu wed'yn, ac mi gawsom HUll- waith 'eto'm Nghymru ajiwy]." Mae'i Itis yn dal yTi dda iawii. Ylla cawsom unawd tlws dda. ia\vn. Ar i ol o mi gawsom iinawd tlws gin Miss Dew, &c mi gafodd encor brwd iawn, ond ml ddaru wrthod ca.nu wed'ya. Mi ddyJn. hi arf&r mwy gyda chanu Cymrafg. Nid o'&dd yr uii ynidr<x;h am eSa-ith ucillduol, ond yr oedd yn canu yu dyner a thh-.s odia-eth. Y tMt 'nesa. oe<M canu'r crwth gan Mr \Vhi't€- h<;a.d. Mae- o'n fistar &T y gwa.ith yma., a bob ams.2r yn (,Dnill c'ymradwyadh fawr. "Can y Ma:chog-" oe'Ll-d V p<-th nesa.. gm Mr Powell Eé!.3.ds. Yr o'n i'.u LlAUgoHpn pan ddaru o cmU yn y 'St<lv.idfod, ac mi ganodd "C?n y M?rchog-" yn v.?ll nag y clywia i t?b yn g'n.cud eriosd o'r Ma?n. M?e p'vnno fo -dd.i?.on o iais, ac yn geixi<> yn f d pob gall' yn glir. Nid ocs dim rhodrps vn Mr PowpJ' Edwards, ond canu'n uatuT-- lol ac 'l'ffÓthiO'l dros bpn. N.i.d rhyfedd o.pdd j'ddo g'aeJ en cor brwd, ac mi g.anodd lIen aJaw "Breuddwyd y Bardd." Yr oodd dis.<YwvJi3d y dyrfa f.awr am y ga-.t -scaaf, g.an Mi.%s bUvs Jon.as, "Yr IIufen Me'!yD," a. chaf<jdd hwyl rag.&ro.L Bu raid iddi g?uu drach?fn. Ni fyn?ai y dyrfA iddi bpidio. Mao l.i wodi dysgu'i galw<-dig3,eth yn botffaith. Nid yn fuan yr .angbonr ei cha-QU yTig Ng-liolwyn Bay, a? yr -oedd yma line -\vrth fcdd c.ilon pawb. Ca.fwyd' wlfdi hynny ddeuawd "W::1.tch- .maN, vhat of the ni?M?"?an Mri A. Jon?s a P. Edwards, a gwnaeth y ddau hyn vn dd.a iawn. Tpi-fylwyd trwy i Miss Dilva Jones ganu "Reu Wlad fy Nhadau." GAIR ARALL. Yr o'h i'-n licio y fair foiic-<Idi<,es o'r cor ddo.i'u gauu y triawd, ac mi 'rocdd'yn dda. gin i weTd y.r hc-n gyfaiJI Eos Ogwcn yn canu a.'i hoU egni, ac yn gofalu a.m y tenors. Wn i ddim pwy o-pdd yu g-ofaju am" y bass; oad mi w'elis Dafydd y Gk--i-lan, a chlywajs i lads o hefyd. Mi ddylis i fod o w<?di cael He yn 'g€thwr pan w,-Iis fod gyno fo dei gwyTi. Barn pawb ydi .od hwn v consart gora g.af- wyd ym M.e.th.esda..&rs llawer o nynvddoedd; ao mae'n siwr gin i y bydd Bob Gru&vdd yn trefnu un eto ?at y nwyddyTi ne?a; ac OR bydd- af byw mi af i hwnnw hefyd.

Y FMog. 'Roedd Gwen F.o"l Holyg yn en'eth dies 'ei phryd, ond yn Solog .falch a. phcn-chwiba-n: ac ar ol priodi Evan Davies, Ty Gwyn, a.eth at y forwyn''i'r beudy un diwrnod, ac 'eb'e Jii, "Mari! p'run o'r rhai'n ydi'r fuwch sy'n rhoi lLa-eth enwyn?" Ymryson y Ffyn-non. 'Rocdd dau gy- mydog yn cyndynnu a.'u gilydd ers ta-lm ynghylch Symion f<chaa, a bu r.aid o'r di- w<;dd fynd a.'r acho. i'r Uys gwlad. Wedi prawf hir a. throng, bimodd y Barnwr, ac cbr'e fo: 'R-!?y'n methu'u Lan agweld paham y rhaid cymaint o hetynt ynghylch tipyn o -ddwr." "Fe weJ <eich Anrhydedd j!es a phwys y psth," ebe u-n o'r cyfreithwyr, "pan y dyw-edaf wrthych <nai dau werthwr Haeth yw'r dd&u gymydog hyn." nes oedd y Uys ym chwerthin i gy<L

Pwyllror Heddtu Arfon. Y CYFARFOD CHWARTEROL. ANGEN LLANFAIRFECHAN. Cynhaliwyd cyf&rfod chwaj-terol PwyHar Heddlu Aricm, Yng Nghaernarfon, ddydd lau. Liywyddwyd gan Mr J. R. Hushes, &o yr oedd y rL.ajn thffyd ya brasannol: Y Mil. Uoyd Ev.a,n¡s, Cadbon N. P. Stewart, Dr. Dilton, Dr. Jon Robetts, Dr. R&bert Owen, Mri Ephraim Weed, D. P. W illiaIm, R. Jones Roberts, J. Evaji Roberts, J. Jones Morris, Jomatban Da- vi&s, W. H. Rhodes, R. E. Jones, Mawice Jones, W. J. Parry, yng'hyd'a.'r CJero (Mr A Bodvel Roerts) a'r prif awyddog (y Mil. Ruck). PENWISGOEDD NEWYDD I'R SWYDD- OGION, I'cLek-j,c nv vd cael penwoed.d newyuu i'r swyd'io.'tCQ J.,(:g:yÜ,. 3'1' ymwcliad Brenhinol y Hwyddyn nesaf. er mwyn iddymt ymddos mor drw;;iacius ax y sy'n bosibi ar amgjicniad mor bw\aig. YSGOLION DIWYGIADOL. Mynoywyd fod y pwyllgorau ynglyn a'r ddwy 'Ú'l ddiwygiw()l œdd yn noddfi dn namyn otlwech o bkmt Arfon wedi hyabysu eu bwrmd i .i?odi switt yr wythno.s yn ych aj bob plen- tyn er jgjcrimu tddyD& addyat? well. Dowiswyd P-Yll,gor i ystyried y .m&tor a<o i ddod i gytun- dob a phwyllorau'r yasdion. Y GWYR CRWYDR. D4rllenwyd adroddKtd y pwyllgor arbe ynghyleh y bwriad i f&bwysiadu cyDlLun e&eifth- ioi t ladki dyl&nwad drwl, y gwyr crwydr ar y wlad. Mown rha-i sipocdd yr oedd rhai cynU-mi- iau eiaoea wedi eu p&rotoi er gTvnsod teitJuau'r crwydrajd mor Qniderm a,- oedd modd; eithr i gaisio palmantu Uwybr y dosbarth hymoy oedd yo wir awyddus am w&ith mor llyfn oedd bosiM. Yn y eyfamser, modd bynnag, pender- fya.wyd umo a Byrddau Gwa-rchcidwa-id oedd yn dio.to'r sir er ymdrafod ylyn a.'r priodoJdeb i gychwyn oynllun rhywbeth yn elyb i etddo rhai srroodd yn Lloeg-r. Yr unig ffordd effeit.1-i- Mt oedd tynnu oddiwrth y orwydriaid cyBon. yr ha-wddfyd <)&dd liaw4er ohonynt yn fwynhau. F,glur-od,d y Milwriad Lioyd Evans nyn'.un Susaex f<ti engraifft o a-ntca-nkm rhai 8iTOBdd yn Lioesr. Yr oedd y cynllun yn rynor.1W¡<)'l' &awi o&dd ya wir Rwydd'us am waith Iran rhwystr i'r rbtai hymiy oedd yn. chwilio elusl-n a<: yn boddloni a)r hynny. Rhododwyd i iwyd&mor. y :oefydiiao.au d<jcynau i'w rhoi i bawb oecl<i ;n chwiik' am waith, ac yr oedd hynjty 'n hwy'. uso'n fawr y g-w-.w a'. u teuJuoeddi ocdd yn orwydro o fan i tan i ohwi!io bywoiiac:h drjd- wng. Gweit-hrodid y cynllun trwy rediad &'r,Ledd!u. P<MMierfyirwyd lwyddo'r mater i b-Avil,r arl>ennig er par&toi cyBlhni. ACHOS LLYSFAEN. Ma.bwys:aA-wyd adroddiad y iiwyll--<,r yn aw- R'r}'-mu dwyn achosion a ddÍKwyddau ym mhhvyf LJysfacn gerbron ynadon Arfon, ae nid g<erbron a.wdu'rdodau Swydd Dinbych, a. phend'erfynwyd ynMrol a oedd ystafell gym1\'}'s yn y plwyf er cynnal lieddlvs. GORSAF LLANDUDNO. Yr ocddys wedi cael addewid ajn dir yn Haol Rhydycben. Handudno. ar ystad Mostyn, er ad- eiladu gccsd newydd yn LJa.ndudn.o, a.s weitbm.n a,rchwyd i'r arolygydd ymwcled a.'r ma.n ac i roi ei fa-rn yiaghylch y mater R'erbron y pTvylIgor. GWR 0 GAERNARFON AR GOLL. Cafwyd -.Vmdrafoda-eth mewn perthynaa i'r gwr og&ernarfon sy ar Kall am gyhyd a,maer. Myn- egodd y prif swyddog ni&d oedd yr unrhyw ha.nes wadi ei gael yn ei Rylch cr cynnys oh<mynt ha.nn.er ca.opunt am ryw fanylion syiweddol. Yr c-edd popeth dichonadwy wedi ei wneud—ond yn ofer. Cytunwyd a.r i'r pnf 5Wydd --eisi<) cyn- ort.hwy ailajwl yn yr ymchwilLad <? y t,vbiai ef hynny'n angenrheidiel. ANGEN LLANFAIRFECHAN. I Adroddod.d y Pfif Swyddog ddcrbyn o:hono ddi'rprwy&e'uh o drigoli&n L!a.nfairftechan yn y priodoldeb o sicrha.u swyddo}? ychwan- e? yn y He. Yr c-Mid eiaoe? swyddo? cynorth- wyol vn c.ae1 ei -aniatau ym misoedd yr hAf. Addcfwyd fod yn Lla-n??irtcchan fwy ? bobto?- acth gog-vfer ag un swyddog nag yn yr unrhyw te a;rajl yn y sir, a piMndcrfynwyd Sur6o pwyU- g&r i, wneud ymohwiliad pellaoh..

Gweini i'r Ctaf. CYNHADLEDD YN LLANGEFNI. Dydd la-Tt bu'r GynhadLe<M a aJwyd gan Miss Davies, Treborth, a Mrs Fox-Pitt, Pres- a,ddf,,d, gyd&'r a.mca.n o eguro gwa-ith y .gymdithas a Nuj-nwyd yn ddiwcdda.r daji yr enw Noi-th Wales Nursmg Association, ac eiinyn dyddordeb ynddi ym Mon. Llanwyd y Ncuzdd SiDol, ac yr oedd Lady Magdalen WUliams-BiLtkeley yn y gadair. Yii? iig?iynta-f, rhocs M.rs Matthews, Am- lwoh,°g-rynhodcb o'r gwa.ith a wna<ed. eisoe yn y sir gan y g-ymdeiths-s a &efydhvyd i gofihau jiwbili y Frenhin.es Victoria, gan ddweyd iod yn awr ddcg gweinyddes daji ci nawdd—yn Amlwch, Bcaumaris, Llang-efDi, Bodcdern, F<'nm<Mi, Porthaetliwy, C-aergybi, Llanfec.hdl, Dwyran, 0. L!aufa.etMn. Codid tros fil o bunnau bob bl w:;ddyn yn y sir i gario'r gwaith vnilaen. y gym- deitnas nowydd oedd darpar g ddesau ar gyfer pentMn ac ardaloedd. otdd analluog i gynnad gweiEyddes dan y gymdeithaa alaH. Siaradodd Mrs Davics, TTfDorth, am y modd y cychwytiwyd ym Mliorthaethwy 9-ryn d-deu-na.W mlvnedd yn 0] a.'r fendit-li amrhaetil- ol a fu'r weinyddes byt'h oddiar hynny. Siaradwyd h<'fyd gan Dr. E. Williams, cvnrycL.iolydd y Cyngor Sir ar y gym- dcithas. Dvwt.'dood fod dwy ra-n o dair o 'boM Mon yn awr yn uMddu gwcinyddes, a than y ti'&fniaut ncwydd g-ellid darpar ar gyfpr y gweddill o'r Ynys. "Yna datganwyd teimlad lld tmd oes iddynt w'einydd?s—Mr Thos. Pridiard a Mr Thos. Wilh'a.ms, o L.nerchvmcdd; Mr J. Rica Roberts, o B-entra-eth; a. Mr Hutto-n, o Ddosbart-h Bpn.H.cch. Anerchwyd y Gy-nhadi-dd hefyd gan Miss Da-vics, a ehaji Miss Jones, yr lion sydd. wcdi ci plienodi yn a.rolyg'ydd. dan y g'ym- deithas. Dywedodd Mr W. Hugh?s JoiMS, is-gad- eirydd y Pwyllgor Addysg, ei fod cf yn ed- ryah a.r y juudiad fel yn rhan, n:<'WTi g'?/ir- ion-edd, o'u cyfundrefn addy&g'. Ceid Cyng'- horau Sirol Lloegr yn rhoddi'n hela--th i liyr- wyd.do'r p'waith bondithiol, a da o<*dd ganddo yntau ddw?yd i'od Cyngor Mon yn cyfrannu 75p. Mr J a.mes VeLTnor-e (UcM-Sirydd): Talodd c,f-e w.a-roga'2'th i Lady Magdalen a Miss Da- vies .am y nio<Ld ca?onog y c?fnog?nt y gwaith. Yr oed.d ganddo yn ei law ad.roddiad y pwyll- gor yn No&'bartli LIanf'e<'haH, a gwelai fod y w'einyddcs, yn yst.od naw mis, wMi talu tua mil o vmwdiadGu. Ambosibi oedd llawn brisio gwe.th y cyfryw ymweliadau ag ael- wydy<id y dosbarth. Ac yn y gwaith hiim yr o?'dd y gynLd-eitlias yn diJyn <amrau y M'eddvg' Ma.wr, a aeth oddiamgyl<h i leddfu cur a dolur. ? Pasiwyd dio?<Ji—i'r gadeiryddcs, i Miss Da/vies, i'r Siryf, !ac i'r sia.radwyr—Mrs Wil- liams, Glyng'a.rth; y MiJwriad Fox-Pitt, y Pa-rch D. Re<'5, a Mrs P?Lbbs yn cynny? y cyfryw. Eyderai y diw<'ddaf y dpuai ifrwyth da i'r GynliadJedd c y llwyd-dai'ti fawr ym Mon.

Wedi Ei Orchuddio Gan Eczema Llifel. RHYDD ZAM-BUK GROEN GLAN DIFRYCHEULYD I'R BABAN. Licdacnodd Eczema dros groen Stanley Harrm nes gorchuddio el holl gori?. Yr oedd ei rieni yn drallodus yn ei gylch pan brofodd Zam-Buk yr unig beth allai gonero yr ancehyd ystyfnig. Medd Stanley fach yn awr groen hoiliach. Wrth ohcb' ydd dywedodd Mrs D. Harris, a drig yn 18, St. John's square, Bedminster, Bristol:— "Pan oedd Stanley tuag 8 mis ocd cododd Mu o blorynod gwlyb o fatcr, ar el ben. Torrodd y rhai hyn, a rhedodd y mater yn Ilif i lawr ei wyneb gan schosi doturiau craill nes yr oedd ei ben a'i wyneb wodi eu gorchuddio ymron gan ddoturiau g\v!yb. Dywadodd y n..oodyg'mai ec- zema a'i poenai, end mcthodd ci e!:au cf ag atal yr afiechyd, er i mi roddi prawf teg arnynt. Ni wnai y picntyn truan ddim end crafu ei groen, ac mewn amser yr oedd golwg ddifrifol arno. Amharid ar ci gwsg. ac mewn canlyniad dacth yn hynod oin a gwan. "Parhaodd yr eczema I !edaenu I wahanol barthau o gorff Stanley, ac yr oedd pob eli a chymwysiadau yn ofcr- Prin yr oodd ganddo ran o groen glan yn unman. Yr oodd yn wir mown cynwr difrlfo!, sc nid oedd obaith o'r eczema gael ci glirio ymaith. Wcdt'r holt draficrrh acth- um iddo tcimlais yn hynod ddigalon wrth welcd y doturiau yn enniji tir. "Digwyddais giywed fct y cliriodd Zam-Buk achos difnf o Eczema, end ar y dechreu amhcu- ais a fyddaj Zain-Buk o unrhyw ddaioni i Stan- ley, jan fod yr aCechyd wedi gafael yn dynn ynddo am dros ddwy nynedd. Fcdd bynnag pen- dcrfynais roddi pra. ar Zam-Buk. Ynghyntaf csmwythhaodd y gosfa, as yna ymctdangosai fet pe-yn tynnu'r dolur a'r enyniad aitan. GaUai'r bachgen felly orffwyso a chysgu'n dda, ac yn fua.n edrj chodd yn well ac yn sinotach drwyddo. "Fei y parheais gyda Zam-Buk syc!todd Y dolur- iau yn gramenau, a syrthlasant ymaith fei y tyf* ai'r balm groen newydd i gymeryd eu He. Dig- wyddodd hyn ymhobrnap- ar gorff Stanley. hyd yn oed ei ben a'i wyneb, He yr oedd y doluriau mor dew, a chliriwyd hwy. ncs yr oedd pob ys- motyn o'r anechyd wcdi diHannu. Llwyr we! haodd Zam-Buk fy mhlentyn a gadawodd ef gyda chroen rhagorol."

Cyngaws Lianrwst. Crybwvtiwyd Mhoa Mr 0. Isg<wd JoTMB yn erbyn Cyngor Dinesig Llanrwst yn yr Uchel- Lys o floon y Bamwr Paykc-r ddydd LJun, pTyd y dywedodd ei Arglwvddiaeth n ddech- reuid a.rno cyn Tachw.dd laf, ac y gallai y Bal'-gyfreithiwr <H. gry bwyU yn ties ymlaen er hwylusdod i gool y ty&tiou i fyny o Gymru.

Arwerthiant Llwyddiannus yn NoigeUau. Dvdd Ma.wrth cynhygiodd Mri W. Dow a'i F.a.b, Bacgor a LLMidudno, d&n gyfat- wvddyd Mrs Vaughan, Nannau, arwerthiart C)'hoeddus yn NoJgellau. Gwerthwyd Bpon LIywarch, Serin 26 o aceri i Mr Lewis Lewis, y tenant, am 420p; tynnwyd LlwynysaTn, ff-erm gyfagos gyda 39 acer 3r. a 22p., yu ol am 540p; pryuwyd Rafod Meredith, n'erm o gan' acer, gan Mr D. Griffiths, y tenant, a.m 490p. Cyfrcithiwr yr arwerlhwyr oedd Mr W. Wdlding Jonies, Llundain.