Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
24 articles on this Page
BANGOR.
BANGOR. Diolch y Qynbauaf.—Nos Wener tfoehmrwyd c)")!RJ! gwasanaethau diolchgarwch am y cy nhanaf yn Eglwys Dew: Saat, Glanadda, a pharbawyd hwy ddyd3 Sul. Y pregethwyr oeddynt- y Parch R. T. JOJIr„> (fieer Glanogwen). Parch O. W. Griffith (ficer y ("trrwEii). a'r Pxifat-hraw Fairchild. Cb oufa Htlpu'r Oerigwvr. — Cydnebydd yr ysgi-ifenytld gydfa diolchgarwch yr offiymau "Eglwysig canlynol a dderbyniwyd er y lai o Orphenaf :—Pwllheli 4p 6s. Llanfair-juxta-Harlech lp 10s, Conwy 2p 7s, a. Bryncoechfor 2p 15" 5c. few rieddr eynal cyfarfod nesaf y Cynghor yn y Palas, I p:v1 y cyferfydd y deoniaid gwladol ar y 29adn neu y 33a in o Hvdref. he eeisiadaa am roddion £ uri;:T.ol a. ilyfchyraa eraiil i gael en cyfedrio i'r yt^iifenydd, Mr D. C. Da.vies, Lloyds Bank, Beau- mans. Yr Eisteddfod Genedl-aethol. — Y mae Pwyllgor Ad-I;ulu yr Eistedd'fc-d Genedlaethol sydd i'wr chynal vn Mangor y fl wyddyn nesaf yn hyrwyddo sjmudiad er rodi pafilhm arhosol ar yr un llineilau an adeiladwyd yn Ngbat'rrrarfon. Mae y 8wm o 1200p, sef y win fuasai'n debyg o fyned i godi adeilad tro* ;uuse-r, i gael ei drosglwyddo drosodd f-yrmm cvfyngedig, ar yr amod y byddai'n barod i di adeilad cyfaddas i gynaJ Eisteddfodau, ac i ful yn baro-d. mewn pryd i'r Eisteddfod1. Yn y<b vranegol at y 1200p hyn. amcangyfrifir y rhaid end; Wln peHa-ch o tua 4800p ac i gyfarfod hyn y zmt- rhyw 1300 o gyfra.nau eisoes wedieu cymeryd i fyny yn y dref. farit y "Goleuad" am y ddadl faen. fer, ddoniol iawn gymerodd le rhwng dau yna.d yn Llys Yna-dol Bangor ddydd: Mawrth cyn y ddiweddaf. Y oedcl: "A ddylai y meistr a'r yfed yr un cowr.ter mewn tv tafarn?" Barn Maev Bailor ydoedd nad' oedd ewie-u dau govmter pan yr y gwas a'r meistr yn yfed yr un stwff. Ond barnai y Milwriad Savage fel arall, ao nad oedd dm yn Vfed yn hoffi bod yn nghwumi ei -was. "€t-»d, inwldai y Maer, "un cownter sydd yn y si.tqi, a dvnion ydym ui oil." nveddai r Oyinal, "rtd yåyw gweision a'u meistri yn myned Ù" nn lie o lelaf, yr un adeg." Terfvnoddi y dldadl braidd yn swta., ac aeth. y ddau ynad adref, mae'n dehyg. i fyfyrio- Wn i ddim am y Milwriad, ac f-c! iy °aid ailaf ddweyd pa. am ai rhy swil ynte rhy f3,kh ydytr yfed yr un fa-R. aï was. Ond rhyw Ky iiiad rbyfedd ydyrr hwn: fod eisieu daui gownber jrte.Ti gw'esty—un i'r meistr a'r Ilall i'r gwas. Ysgol.—Yn mgbyfarfod1 misol y Bwrdd Irw, iii gvn'naliwyd nos FBrober, tan lywyddiaetb. Mr Charles Pozzi, adroddwyd) na ddarfn i Ysgol y Garth, pan oedd "circus" yn y dref yn ddiweddar, ddim cau. canlyniadl i'r presenol-deb syrthio o 227 i 131. BuaAai'r cyfartaledd yn aros fel ar- ftiol ps cauasid yr ysgol. Dr. Richard Jones a vvrMj.wyr.ebai yr egrwyddor o gau yr ysgolion pan <M?!ai "circuses" i'r dref. am y rheswiiv syml y g.il! i'r cvfartaledd gael ei ostwng. Egwydidor ari:'agar rdoedd'. Egiurwyd fod llawer o arian yn ca l eu colli, trwy agor yr ysgolion ar y cyfryw ddyddiau, '>i;.T-.vvdd fod cyfartaledd y presesnoldeb yxr niytied i lawr"—Mr Jenkyn Browne, B.A., prif- efl"w v "Pupil Teachers' Centre Classes." a, gyflwvnodd ganlyniad arholiadau y Llywcxlraeth YJr diw-xldaf mewn "physiography," odidi-wrth Hi I.D. v gwelid, alLm o'r na-w yn y dosbarth hynaf ? domnd i mewn, fod wyth wedfi pasio, pump o JTI cael "first-classes;" yr oedd tri or pimtp yn ddi?gyblion dan y Bwrdd, tra yr oedd y tri "second-classes" oil o d'1>n y Bwrdd. Y Llys Cofrestruidol. — Ychydig iawn o wait-'n gyf;->d'd y J>argyfreithiwT (Mr Baldwyn-Yatea) i'w wiifud yn y LIya Cofreetriadol ddydd Mercher. Ymdxlangofsodd Mr R. Gordon Roberts dros y Oeid- wi'vyr, a chynorthwyid ef gan Meistri Evan Mor- *rrv. a" J. W. Bams tra y cynrychi-olid y Radical- i^'J gan Mr J. Pentir Williams.— Oxkxid y RhydSd- fiydvv yr wrthwyntibdacJ i hleíd-lais Mr Hugh Rogers-, 37, Idour.t-street, ar y tir nad oedd wedi preswylio yn y ty yn ddigon hir. Dangosodd Mr Roberts iVfr yr ar.ireth, yr hwn ddiangosai fod Rogers u>'di byw yn y ty er mis Chwefror, 1900. I>» i giydd o'r enw Owen Owen, yr hwn oedd. yn y l!ys°ar y pryd, ddyfodl yn mlaen a drweyd ei fod yT. frw vn vr un stiyt a. Rogers a'i fod yn ei gofio yn dyfod i'r ty. Y r ooddJ hyny yn mis Tachweddl diwpdikf yr oedd yn berffaith sicr o hyny. Ar hy;;}"" aeth y Trethgasglydd (ar gaia y Bargyfreith- iW") i yntholi gyda goruchwyliwr perchenog y ty, yr hwn, wedi dyeiiwelyd. a ddywedodd fod y j dfinantiaeth wedt dechreu er Ohwefror, 1900. Mr Gordrm Roberts a. d-dywedodd fod yn rhaid iddo fertite.s-tiio yn y modd ciyfaf yn erbyn tystioiaeth ddibetius y dyn Owen. Pe na buasai gan Rogers i viiKldanigos- drosto. hawdid iawn fuasai iddo golli ei* bleidlais. Yr oedd efe wedi gweloo llarwer b&i-snr-, i.r yn dyfod yn mlaen o ganol y llys i wnlai rystiotaebii, ond erioed ni welodd y rbagor- fiviiiit ymrt yn cotnI ei chamddefnyddio mor wrthun. l>y\rec»d<Il Mr Pentir Williams fed. yn debygol mai caoigvme»ri.i.d yd-oedid ar ran y dyn. ^Nid oedd TOeiiiiuvr ddyildordeb yn y gweddill or buisras, yr Inyn yr at.1 trwyddo yn fuan.
BKTHESDA.
BKTHESDA. Y Ffair. — Oynhaliwyd ffair Bethesda ddydd Sadwrn diweddaf, a geJlid gweled' llawer o gan- oedd o ddefaid, etc., yn dyfod i mewn o bob cyfeir- iivh Diau ma. hon oedd y ffair fwyaf poblogaidd a yma Ond nid oedd y fasnac'h mor fJW- ag y gwtiwyd hi ar brydiau eraiil. Dipyn yat iofcl oedd y prisiau. a gweirthwyd umryw gan- ued<d o ddefa-.<i Yr Ysgol iSiroL Arholiad y "Centra.! Welsn Board enwau y rhai perthynoi i'r Fgol hon a basiw.ld yr arholiad yn llwyd'd'ianus. MFté yn dleiiwiig o ^ylw, i'r on o'r ymgeiswyr peithynol i hon Iwyddo i bas"o :—Honours' certifi- cate Kva Cro-wther, with distinction in composi- piom R. J. Ow-yn, Welsh and additional mathematics. Senior certi.tiiiit^: Elizabeth Griffiths ac E. LI. Williams, di-stinction in English language. JiiiL'o.r certificate: 1'. P. Jones, with distinction in Kngiif-h history, arithmetic, mathematics, and Latin An Dip Ba;i-*y. English language and arith- metic, do. Ada, Roberts, do. Mary Aim Owen, Annie Parry vrith distinction in English history. Hefyd b-u i R. J. Owen, Gerlan, disgybl petthynol i'r ysgui hon, yr wythnos ddiweddaf, ysgoLniaeth gwerth deg punt y flwydd- yn am dair blynedd yn Ngholeg y Gogled'd, *Ban^- ,r. Da. geaym weled Jpd yr at&raw dysgedig, Mr D. J. WiLlwm: yn fSarhau' i gadHv safle an- rlivded-'ios yr hon yn yr holl arholiadau. Xjirhydedda' y Oerddor Byd-enwog Mr Ffrancon £ )avi;s "yn Airter-ca. — Decttlirn i'r hen foneddwr 1{:hüS: Mr i>u-v:d Dftxies, Mount Pleasant, tad; y corridor enw, dderbyn flythyr oddiwrtho ddawedd yr V0"thr.,m dtl'nreddaf, yn ei hysbysu ei fed wc-di cyriiaedd gartref i Berlin (oanys yno mae yn cartrefu ers 6:Tu amser bellaoh) yrif berffaith iach ar ol tre.tlu.) rhai miioedd o fill-diroedd drwy wakuuul barfcli; yr America, lie y derbyniwyd ef gyda phai-cli anrixydedd gan yr AmericanWT, ac y dylifai pabl with y miioedd i glywed y baritone m.iw'ieddog pa le bynag yr elai. Ar ei ymadawuid' o'r wljw3 yr wyt.anos o'r blaen, er dangos. eai parch liedraygedd o' Lone bu iddynt ei anrhegu a pherdoneg arddsrehog. gwerth 150p. Ond yr hyn ♦iytl'i V-j-diiBrth. a (.-buimoladTry ynèJdo yw. er cymaint y mae yn '/mddyrehafu. fod ei ymlyniad a'i bèlxeh i'w tkid- j'11 parhau yr un. Ni fydd byth yn myned d;v:t'i- ar y Cyfandir, etc., na fydd ar eL "ddyJivveis • yn ol yn dyfod i dalu ymweliad ag vf. M; ytuddygiad fel hyn yn sicr yn glod i'w gUfon ben. Ulvwsoni Mr Daviea, ei dad. yn dwj-d BOS i-viidvrrn ei fod yn ddsgwyl y bydd' iddo gj-iltaedd i'w her. gartref. Mount Pleasant, o'r 3ydvl i'r 5,rl o'r cui." hwn (H ydref). Mae sibrwd ar ted v idnio- wedi cyrhuuedd roddi tret i'r Beth- estiJ-i.d trrry w'drk dadganiad o lUl o'r solos WBSWC- ood.og: yn Kglwys, Glanogwen. Y.spytt'- y Penrhyn.—Y dydd o'r blaen troisom ) mewn i'r sefydliad bendithiol hiwn. gyda r InvTiad! o da la yniwdia-d a- ehael ymgom a'r hen gymeriad dwnol, Mr Jolm Roberts, Rhos Farm, ond er ein syrxlod cj.w,->om ein siomi. gan n.ad oedd yno end. y l!o y bu, a llawen oeddym o weled hyny. Yr {i-edd! w«ii gw-ilia i'r fa-th raddau fel y, caniata- odd y nieddyg, Dr. Mills Roberts,, iddo fyned gar- trc-f. Deallwr. -vi-t'u rai o'r swyddogion iddynt gad hwy! ;iiarf'ir'L gydag ef, a theimlan-t yn chwith ar ei ol- byfld ei 1u cyfeillion yn falch o'r m-v.yd-J ItHrrs. Rhoeso-iiy adroddiad rhyw dalr wyih-ios yn <;l <> ddamwajD a'i cyfarfyddodd, drwy syrl.; ;o dùyh. a briwio ei ben yn fawr «ydn i'lori -i' a-11. Ni feddylid ar y cyntaf fod1 mi Idferiad. ond gwnaeth y "meddyg, Dr. ""lills B'^er1- waith medrus a chywrain arno, a vchvdisr aniser. Mae y ty yn holloi o wk-ifior." ac." a-ttevfu^i^tt yn bressenol, yr hyu d'iig'wytidiMi anurn:. a dywedir fod' liai o dduinv/euiiaii w-<v digwydd yn ystod yr amser wedi ids^nit ail d'-te'iir^'i gweichio. yn ol cyfartaledd y rhif syddl va ^v^thio. arferol. ;Gyto Haw, tfylaKw n ddw-yd fody prif feddyg. Dr. Mills Roberts, M.B., w.-di lewis y meddyg profiadol ac ;vdi:bvdd' Dr. Griffiths, Bethesda, yn gynorth- 7 wedi dechreu ar ei dfhded- sw.ydda.a. Grfnadigoi o Bet-liesda yw Dr. Griffiths, sydd wed: yn hynod Twyddianus a chy- m-era-dwy vr. b-oSsWriaeth VIDa ers amryw flynvddau. V'-rd). dan o feddygon mor enwog gall- wo ddisg-vvy!. g-v":thrediacLi.u fydd yn ymylu ar fod yn vvy^tluoi ittWT.!
CAERNARFON.
CAERNARFON. Warwr^seta I>dir,ytawth. — Yn gynar foreu Tau bn farw Mr Dsivies. plastrwT yn ngwasan- aetb Mr Edward Parry, adeiladydd, yn ei b, A.<-ii:.iU>ri-terrai;-j.. Yr oedd yr ymadawedig, yr lavn f,< d i "3 mlwydd oecL wedi bod yn gweithio fcrvry'r Mercher, ae yn yrnddangos yn < e*techyd aif- Yn hwyr nos Fercher, pa fodd bynag, tarawvd ef a'r cTamp," a bu farw tua saitb o'r gt-och foreu. dr-Mioeth. cyn i gynorthwy mecMygol gyrlvaecW.. Dioleh i Blismyn LerpwI. —Dydd LIull yuia- diwoddfc y rh:ngyll rwnstabtiaid- heddgeidwadol perthynoi i Heddlu Ls^rpwl, fuonfc yn gwasanaebivu yn y <lref uchod am .untyw wythno^a-u, yn ol am brpwl. Yr oedd rhai o liooynt yn bresenol yn yr hl-ddlys brydnawn Llun, a chymerodd y Maer y eyfleusdra hwnw i ddiolch rdidynt- am y g>vasan- aeth a gyflawnasant yn y-stod eu harosiud yn y dref. Sylwodd fod eu h^-mddygiad yn adlewyrchu clod mawr a.r yrhedciln y perthynent iddo. Heddlys Arbenig.—Uynhaliwyd hwn foreu Iau, gerbron y Maer (Mr R. O. Roberts) a Mr J. R. Prite'nard.—Cyliuddwyd Jaanc.s Jones ("Jim Bach y Garn") o fod yn feddw 3tC afreolus ao o faleisns dori ffenesfcri y TwthiU Hotel. Rhoddwyd tyst- ioiaeth gan Mr Kelly, Mrs Norris, a Mrs Parry i ddangos fod y carc-haror wedi taflu y ceryg. Am- ddiffyniad y oaicharor oedd ei fod yn feddw a.r y pryd. Eft) a addefodd. iddo dori y ffenestfi. a dywedodd y ta-Iai i Mrs Harwood, os rhodkEd amser iddo. Gan i fod yn. hen droseddwr, dedfrydwyd ef i tis o garcha,r am fod yn feddw ac afreolus a dau tis am dori y ffenestri, y naill ddedfryd i ddilyn y llail. Cvngherdd a Ghystadleuaeth Gomwl. — Cynhal- iwydi cyngberdd ar raddfa eang yn y pafiliwn nos Fereber er cynortiiwyo Ysgol Sul Eglwvs Dewi Sant. Yr oedd brlt Dundonald yn anocheladwy absenol o'r gadair. Y ^iiidgeiniaid gym-erasant- ran oeddynt yr Anrhyd. Miss Margaret Henniker, Alice Lakin, Mr Dan Price, Mr Thomas Thomas, a'r enwog cliwareuydd ar y cxwih, Mons. Ttvadar Naohez. Y Cyfbilydd oedd Mr John Williams (organydd Eglwys Crist). Yr oedd gwobr o lOp a chwpan arian (y gwpan yn cael- i rlioddi gan y Meistri Pierce a Williams) wedi eu cynyg am y per- fformiad goreu o'r "Crusaders.' Ymgeisiodd pump o gorau meibion, ef Llanfairfechan, Lian- beris, Nantlle, Bangor, a Hen Golwyn, ond i'r olaf y dyfarnwyd y wobr. Yr Ynadlys BwTdeisioi.-—Dydd Llun, o flaen'y Maer (Mr R" O. Roberts) ac ynadon eraiil, gwnaeth Mi- Lloyd Carter gais Am drosglwyddiiad trwydded y Trumpet Inn i John Williams, yr hyn a ganiata- wyd.—-Dirwywyd1 Richard Wynne i 3s 6c ar costau am fod yn feddiw mewn fcy trwyddedig; Michael Owen (Glan'rafon) a Richard Evans (Baptist- street) a ddirwywyd 5-¡ a'r costau bob un am fod yn feddw ac analluog; tra, am fod yn feddw ac af- reolus. y cafodd J.O. Roberts (Well-street) ei ddir- vryo 6s a'r costau., a Tbonxasr Edwards (Tanybont-), R Edwards (Glan vSeiont). J. Williams (Hendy), ac Annie Cairn (Crown-street) 2s 6c a'r costau bob un. Baden Powell.—Nos Llun a.eth y Cadfridog Baden Powell drwy Caernarfon, ar eu ffordd o Borthmadog i Lundain. Rhoddodd glod i'r milwyr Cymreig yn Ne Affrig. Addawodd ddyfod i Gaernarfon pan yr ymwel a Bangor i ddierbyn rhyddid-fraint y ddimas.
GRICCIETH.
GRICCIETH. A.rwertlnant.—Pryxlnawn ddydd Sadwrn, yn y George Hotel, bu Mr Robert Parry yn cynyg aT werth, Oanibrian House, Cambrian-teTraoe. Yr oedd gofyn da am y ty. yr hwn a wervuwyd i Mrs OatheriTie Lloyd, priod Mr Thomas Lloyd, "currier," Pwllheli, am 445p. Mri Jones a Jones, Porthmadog, oeddynt gyfreithwyr y gwerthwr. Priodas. — ChwiSwyd' hanerair ac arddan-goswyd cryn lawenydd yma ddydd Mawrth ar yr achlysur o hris Dr. Henry Gladstone Jones, mab y di- weddar Mr R. Hughes Jones, Sea View, Pwllheli, gyda Mrs E. D. Glynn, ail ferch Major-General a Mrs Bracken, Wem Ddu. Criccieth. Yr oedd nifer fawr o fonecldiges:iou wedi ymgynull i hen eglwys y plwyf, lie y gwasanaethwyd gan y Parch J. Lloyd Jones, M.A. (rheithorK Rhoddwyd y briodferch yrnaith gan ei thad. Miss Minnie Bracken (chwaer y briodferch) oedd y forwyn, a Mr R. O. Davies, cvfreithiwr, Ffestiniog, ydioedd y gwa«. Chwareu- wyd ar yr organ gau Mr G. O. Oldfield. Ym- adawodd y par dedwydd yn y prydnawn am Bux- ton, yno i dreulio eu. mia mel. Y Cynghor Dineaig.—Oynhaliwyd y cyfarfcd nusot nosSarlwrn, Mr W. Watkins yn llywyddu. —'Oasglwyd o dreth y dasbarth yn ystod y mis 213p 2s 7d.—-Hysbysodd yr Arolygydd (Mr Morris Williams) fod y groyns yn gweithio yn ardderchog oddigerth 45 o latheni yn nghj-feir- iad y Castell.—Dywedodd yr is-glerc (Mr Tobias) eu bod. wedi cael oaniatad Bwrdd y Llywodraeth Leol i fentfhyca 240p at wneud y gwaith, ond nid oedd ond y swm o 99p eto ei wario, a'r cwestiwn oedd a fyddai iddynt fenthyca yr holl swm. Cynygiodd Mr Burnell fod hen Bwyllgw y Mor-fur yn cael ai. ail benadi i ystyried y mater. Eiliwyd gan Mr H. Humphreys, a phasiwyd, a rhoddwyd Mr R. P. Thomas a.r y pwyllgor yn lie Mr O. Parry.-—- Ar gynygiad Mr O. T. Williams, yn cael ei eilio .gan1r Griffith Jones, pasiwyd fod i'r pwyllgor ymgyTLghori a'r clerc yn nghyloh swm y ben- thyciad.—An f on odd Bwrdd y Llywodraeth Leol i gadarohaui ail-l^emodia-d Mr Morris Williams fel arolygydd iochydoL-Dywedodd yr Is-Glerc iddo weithredu yn unol a phenderfyniad o eiddo Pwyllgm- y Gweiliar-tau yn mis Gorphem- af, pan y tybiwyd) fod y Cadfridog Baden- Powell yn yimveled a Ohriocieth, trwy fyned at Mr R. M. Greaves i'r Wern wythnos i ddydd Iau diweddaf, pan yr oedd y Cadfridog wedi cyrliaedd yn'o, ac eglurodd i Mr Greaves dy- muniada phenderfyniad y Cynghor. Slcr- haoud Mr Greaves ef fod yr ymweliad yn hollol amahvoedd, ac wedL ei gwneud yn imig er rhoddi seibiant i'r cadfridog. Mr Burnell: Yr wyf yn cynyg ein bod yn cofnodi ein cymra- dwyaeth o r hYl1 wnaet-li yr is-glerc, a'n bod yn dii-lch iddo am eigraffder. Wrth eilio dywed- odd Mr O. T. Williams fod gobaith y delai y cadfi ID oi: drosoiid eto. Pasiwyd y cynygiad yn unfryrlol.—Yn ystod Awst ganwyd un a bu farw pedwar, un ohonynt yn vmwelydd; dim un adFrS heintus.—Oj-d&yniodd y Cynfghor Sirol i roddi enw Criccieth ar y ceryig milldir, ac ar gynygiad Mr Burnell, yn cael ei eilio gan Mr Humphreys, talwyd diolcli i'r Oynghor am ateb eu ca,is mor fuan.—Durllenwyd adroddiad o eiddc Mr Bowen .ri)rne,S, peirianydd, Caernarfon, o'i ymweliad a gran y mor l'hwng y castell a'r Marine-terrace. Go-hiriwyd ystyriaeth yr ad- rii'd'lia-l a.m fis.
OONWY.
OONWY. Y Liys Trwydded'd.—Lh'dd Llun, gerbron Mr H Knees-haw ac ynadoa eraiil.—Gwnaeth Mr Johnson gab ar ra.n Clara Ba.rrett am ganiatad i gau y Grand Hotel Restaurant, Llandudno, o ddiwedd Medi iiydl y Pasg, er rhradflicyfle i orphen adeiladu yr "hotel." Ganiatawyd y cais. Gwnaeth Mr Johnson gais hefyd am adnewyddu trwydded .vT Hariington Hot-el. Llandudno, ar ran Mr W. Mob. ley, ac yrnddangos-uu Mr Marks (o ffinn y Mri Marks a Marks, Llandudno) i wrthwynebu ar ran yr heddgeidwaid. \mddengys fod Mr Mobley wedi cario bus-ues yn mhien yn ffrynt yr "hotel," sef cerBo ar onaduron, ac lellv yn mlaen, a.c fod' hyny yn peri rhwystrar yr haol. Rbybuddiwyd ef aitn- iyw droion, ond ni wrandawai: felly, penderfyn- wyd gwrthwyneba a-dnewyddiad1 y drwydded. Rhoddwyd tystiolaeti: gan yr Arolygydd Griffiths, Llandudno, a Mr Owen Roberts, Llandludno. Caniatawyd y cais, ar yr amod y byddai i Mr Moblev beidjo peri rhwystr yn y dyfodol.—-Gwnaeth Tklr Vincent am symud trwyddtd' y Ferry Hotei, Talycafn, -uieilad newydd. Caniatawyd y cyjiii.
DYFFRYN NANTLLE A'R AMGYLCHOEDD.
DYFFRYN NANTLLE A'R AMGYLCHOEDD. "mjil" nos Wener diweddaf aeth Seindorf Arian Nantlle i Lundain i gystadleuaeth y seindyrf i'r Paias Grisial. t^'Bieiwid ockleutu t o'r Lyffryn fanta-is o'r eyfleusdra i fyned i Lundain. Bore-'j..Sul yr oedd disgwyliad pryd-erus trwy y Dyfiiyn am wyxly canlyniad, a phan ddaeth v nc-wydd ychydig cyn naw o'r gloch y horeu, a droll fod XaltUé a.Ban, yr 0edcl gofid dwys i weled ar bob gwyneb. at: hi eto, boys. Na ddi- galor.weh. Yr oedd yn rhaid fod ynoch ddewrder ■dihafivl I gynygi yn y fatii Ie, ac fod meddwl mawr I) bonocb i chwi gae-L y friiint o fynod i'r fath gys- tadleuaeth.
FFESTINIOG A'R CYLCH.
FFESTINIOG A'R CYLCH. Arddajigosfa, Arddwrol Tanybwlch.—Yn. unol a'r arteriiwi blynydidol eyrdialiwyd yr arddangosfa uchod ddydii Mawrth, ac yr oedd ilu mawr wedi diod yn nghj'dl i weled' y cynyrchion beirdd ddygwyd i'r He o'r gwahanoi erod: yn yr ardal. Mae nifer y bu.ddu.gwyr mor lluosog fel y gofidawn nad yw ein gofod yn caniatau cyhoeddi yr enwau. Wedi rhan- i.ad ygwobrwyon treuliodd y plant weddill v dydd' mewn chwareuon adlonol yn y cae gerllaw yr Oakeley Amis. Y ma.e gerddi yr ardal hon yn adnabyddus am eu prydferthwch rha<goroldeb, a dyry hael- ioni teulu y PLa-s symbyliad a chefnogaeth i'r kna.nbud yn eu diwyirwydd yn hyn o beth. Nid oes ardal yn Nghymm lie bodola teimladau anwylach 1 hwng meiitrtr tir danantiaid nag yn Maentwrog, a hir y parhao hyny. Y Feibl Gvmdeithas.—Oynhaliwyd! cyfarfod blyn- yd-dol y gymdieifchao" hon eleni yn Bryrtcnvydd (A.), 1}()tJ Fawr-t-h, o dan lywyddiaeth Mr J. Parry Jones, Y.H., yr hwn sydd yn bie: iiwr selog i'r gymdedtbas ere Llw-er o flynyddoedd. Decbreuwyd y cyfarfod gan y Parch T. P. Edwards (Caerwyson). CafwyJ anerchiad rhagorol gan y Llywydd. Y mae y fau- tolen. jun y dbsbarth yn dangosgostyngiad yn y casglvtd o 2p 10s. Y P.trch R. J. Williams a g}"nyg- lodd, a Mr Williaxn Evaois a gefnogodd, i'r adrodd- iad^ gael ei argraphu a'i ledaenu, a phasiwyd hyny. Cafwyd anerchiad -rhagorol gan y Parch H. Ifor Jones, Caer, ar ran y fani gj-mdeithas, am yr hyn y diolchwyd yn gynes idd-o, ar gynygiad' y Parcti G. Davies. B.A., a chefnogiad Mr T. J. Roberts, yn caal eu hategu gan y Parch D. Miall Edwards. B.A. Gresynus gweled cynulliadau v cyfaxfodydd hyn mor deneuon bob blwyddyn. Nos Lun a nos Fercher yr oedd cyfarfod yn Tanygrisiau a Cbongly- wal, a. Mr Jones, cynxyehiolydd y fam gymdeithaa, yn anerch ynddynt. Yr Ysgol Ganolraddo!. Wedi i'r prifatbxaw, Mr F. P. Dodd, M.A., gyllwyno ei adroddiad blynyddol i r llywodraethwyr daeth adroddiad! arholiad-y Bwrdd Cymreig Canolog am y tystysgrifau i law. Eaillwyd trwy yr oil 31 o dystysgnfau gyda 48 o ragoriaethaiu (distinctions). Enillwyr y tystysgrif- au anrhydeddus oeddynt: — Ethel M. Williams, Lewis F. Davies. a Lizzie Parry. Y tystvsgrifau hynaf Jane Beatrice Evans, Robert Jonesn, Hugh Owen, Morris Owen. EBen Edwards, Owen Gwilyic Jones. Samuel Owen, Mary Owen. Davies, R. Jones Edwards, Laurah Jones, ac Owen Thomas Owen Pasiodd unarddeg o honynt yn y papyr anrhydedd yn Saesneg, a Robert Jones a Morris Owen yn cael rhagoriaeth ynddo. Cafodd y rhai canlyn-ol y tyst ysgrifau ieuengaf Owen Williams, Mary Jane Davies. Mary Ellen Owen, Mary Jane Roberts, Laurah Davies, John Edward) Jones, Evan Roberts, Griffith Owen Williams, Boberta Evans, Edward Lemuel Jones, Emlyn. Jones, Nathaniel Bebb Jones, Kate Griffith, Elizabeth Jones, Alice Parry, Ellen Jane Roberts. Mae 11a i longyfareh y pvifathraw gynorthwywyr ar ganlyniadau t-ithriadol lwydd- iamis yT ysgolorion, a bod yr ysgol yn cael gafael mor ddwfno yn yr ardal, gan wneud gwaith mor ragorol. Eisteddfod Gerdclorol.—Cafwyd! eisteddfod) Iwydd- ianus iawn yn Ffestiniog nos Werner a nos Sadwrn cyn y diweddaf. Llywyddid gan Dr. G. J. Roberts a Mr T. Jones, Bank. Arweiniwydl gan y Parch W. Lloyd Davies (W.), a Bryfdir, yn absenoldeb Elryn. CjTihaliwyd y cyfarfodydd yn "shed" y rheilRordd. yr hon oedd wedi ei chyfaddasu at yr amcan mewn modd priodol iawn. Yr oedd seindori y Llan wedi cael d'effroad o'i hir gysgadrwydd, a chwareuodd yn rhagorol d!ros ben. Llawenydd ydoedd eu gweledJ yn fyw unwaith eto. Enillwyd y gwobrwyon fel y canlyn :—Unawd tenor, i rai beb enill yn flaenorol: J. R. Jones, Station-road. Deuawd i blant o dan 16eg oed Misses Jones, Conglywal, Blaenau. Unawd alto: Miss C. Lloyd, Highgate. Ad'rodd i rai dan 16eg oed Kate Cinf fith, Rhdwbryfdir, Blaenau. Cystadleuaeth cora-u plant. Daeth tri cor yn maen-Bethel (A.), dlan arweiniad John Ellis. Sun-street; Peniel (M.C.), dan arweiniad Miss Catherine Lloyd; Cor Engedi (M.O.), dan arweiniad Miss M. E. Roberts, rloel- wyn View. Cystadleuaeth d'da oedd hon. Dy- farnwyd Bethel yn oreu. Unawd soprano Miss M E. Roberts Ni dda.eth y buddugolar englyn "Mel," na'r un ar y penillion "Peidiwch dechreu," vn mlaen. Dywedwyd nad oedd yr eoglyniion ar cl Cynfal" na'r "Advertisio oil Morris Evans" yn deilwag o'r gwobrau gynygiwyd, ac felly ataliwyd hwynt. Chwareu y berdoneg Mr Jonies, Belle Vue. Dadganu unrhyw unawd Gvmraeg -ISS> Evans, Penmorfa, Tremadoc. Deuawdi, tenor a bass: Hugh J. Hughes a'i gyfaill. Owmni o ddeu- ddeg: Daeth dau yn mlaen, a dsyfarnwyd parti Cynfal, dan arweiniad Alaw Cynfal, yn oreu. Unawd sopp-ano: Miss Evans, Penmorfa. Unawd bari- tone: J. T. Owen, Bl-aenau. Unawd bass: Hugn Roberts, Blaenau. Uoowd tenor: Edward Lloyd (Iorwerth Meirion), Blaenau. Pedwarawd.: Cwmni Mr Evan Owen, Ffestiniog. Corau cymysig, "Clyw fenaid, clyw:" Cor Evan Owen, Ffestiniog. Deuawd: Cydfuddugol, David Morris a i gyfaili ac Evan Morris a'i gyfaill. I rai o dan 30ain oed W T. Jones, Ty'nymaes, Ffestiniog. Y pnf un- awd. Edward Lloyd,Blaenau. Traethawd: Richard O. Ellis, Pantllwyd. Corau meibion: Cyd- radd Bowydd a'r Trawsfynydd. Y beirniad cerdd- orol ydoedd Mr J. Lloyd Williams, Coleg Bangor a rhoddodd foddlonrwydd cyffredinol. Cyfeuiwyd yn fedrus gan Mr R O. Jones, Bodnmg. |lon yd- oedd yr eisteddfod gjmtaf i wyr y Llan ei chynal, ond sibrydir nad hon fydd yr olaf. CYNGHOR DINESIG. Cyfarfu; JrOynghor nos Werner, Mr O. J. Owen, yr Ks-gadeirydd, yn y gadair. Gan nad oedd adroddiad Pwyllgor Arbemg y Llyfrgell yn barod paisiwyd, ar gynygiad Mr Wil- liam Owen, fod Cynghor arbenig i'w gynal yn mhen v pvthefnos i ystyried yr 'boll fater y pryd hwnw. Ystvriwyd adroddiad y rhai fuont yn cymeryd cyfrif'o'r llyfrau, etc., yn y llyfrgell, a bu tra-fod- aeth faith yn nglyn a llyfr fenthyciwyd i Mr Vin- cent Evans. Yr oedd y pwyllgor o'r farn i ofyn tal ,gan Mr Evans am. dtuio, neu lyfu- newydid yn ei Ie. Pan roddwyd y mater i bleidlais fod wyth o blaid gofyn i Mr Evans aim weitb. y llyfr, ac wyth o blaid gofyn ei feichiaw, Edward Griffith, Glan-pwll. Rhoddodd y Cadeirydd ei bleidhiis derfynol dros ofyn i Mr Kvanis. Un achos o glefyd ordd yn y dosbartli. ar gyfer dau y mis cynt, ac wYlh yr un amser y iiyn- edd. -T Yr oedd yr arolygydd wedi bod yn arohwiho "cerbydau v gweithwyr," fel y'u gelwir, yn y rhai y cludir gweithwyr ar y tair llinell yn ol a blaen I'w gwaith. Canmolid v rhai ar linell y Great Western a'r London and North-Western, ond achwynid yn drwm ar rai y llinell gul.— Pasiwyd i anfon at Mr J. S. Huighes, rheolwr y llinell, am ei sylw yn ddioedi at y mater. Pasiwyd i dderbyn cynyg Mr Meredyddf Parry, Ffestiniog, i gario lludw a charthion y lie am 60p y fiwyddyn, er bod' un arall yn caele; gymhell gan y pwyllgor i wneud y .gwaith am 25p. Bu dadl boeth ar la n, a chafwyd deud-deg yn erbyn chwech o blaid, vr hyn basiwyd. Cafwyd trafodaeth faith iawn yn nghylch cwyr. ddaeth i law oherwydd mwg ddeuai o simdde crasdy Mrs Lloyd, Manod-road Yr oedd deiseb wedi ei harnyddo yn gwrthdystio yn erbyn yr hy:i ddywedkl yn erbyn y crasdy hwn. Bu y cJmyd, a gwynai yn erbyn y mwg yn traethu ei chwedl o tiaen y Cynghor. a mab Mrs Lloyd yn dweyd ei ochr yntau.— Diwedd lielynt y mwg iu, fod Mr L Lloyd yn cydsynio i godi y sdmdde yn uwch t barnai peirianydd y Cynglior fod! hyny yn angen- rheidiol. Cymeradwywyd glo o Haydock Colliery at y gwaith nwy yn ol 17s1 4c y dunell, a Mr D. Owen, Maenofferen, i'w gario o'r orsaf 1 r gxruth yn ol 9c y dunell. Rhoddodd y peirianydd dystys-gi-ifau i 23 o dai newyddion yn ystod1 y mis-, ac yr oedd 15 wedi eu preswylio heb dvstysgrifau. Byddai iddo ofalu am fod y rhai hyn befydl yn cael eu dwyn i derfyn- iadi boddhaol. 1 Dangosai y cyfrif arianol fod gweddill sylweddoi mewn Haw yn ffafr y Cynghor wedi talu yr holl ofynion. Mri Yale. goleruni trydanol, a anfonasant fod y cvtundeb a dynwyd allan i oleuo yr ardal wedi ei gymeradwyo gan. y cwmni.—Pasiwyd fod1 y cyfryw i'w ddarilen yn y Cynghor arbenig nesaf er mwyn i'r holl aelodau gael gwybod ei gynwy-s. Mr W. Owen a ddywedodd i'r Cadfridog Baden- Powell fod ar ymweliad a'r ardal y prydnawn hwnw. a gofidiai nad allai gydsynio a dim ar' ddangosiad cyhoeddus gj-dag ef. Diolchai i Ffes- tiniog am en teimladau doa. Yr oedd am fyned yn 01 Ddeheudir Affrica mor fuan ag y gallai.—Pasiwyd i'w wahod& yn galonog i'r ardal ei gyfle cyntaf.
GAERWEN.
GAERWEN. Cynhaliwyd Cynghor Plwyf y lie ueihod nos Sad- wrn diweddaf, pryd yr oedd yn breseaiol yr aelod- aucaniynul: Mri H. Hughes (cadeiryd'd), John Jones, wheelwright; Owen Williams, Hen Shop; John Evans, builder; y Parch T. W. Griffiths, curad; yn ng'hyda- Mr R. Williams, cleirc. — Awd trwy y rhagien fel ycanlyn :—Gwait-h y Cynghor— C-ofus gan ein diarllenwyr fod yma gynygiad gan un o'r aelodau wedi ei roddi ar y r-haglen. am dir i'w osod allan yn rhandiroedd i'r gweithwyr. Mae y cynygiad ar y Bwrdd ers tua pbedwar mis, a ehan ein bod wedi disgwyl i'r aelod yma didod yn mlaen gyda'i gynllun i gael tir, wele dri ohyfarfod wedi ei gynal heb ei -bresenoldeb. Deuwyd i'r penderfyniad yn y cyfarfod hwn i ada-el ei gynyg- iad ar y bwrdd. Felly dyna ddiwedd ar bwno y tir v tro hwn.—Yn nesaf pasiwyd i osod pont. bren dms afon Tyddyn Mawr ar y troed-lwybr sydd yn arwain i Lingefni dnrv Corsddygau, yn rughyda. rhoddi pibeilau i gario y dwfr wast o Ffynon Rhosfain, a rhoddi giat haiarn yn lle'r gamdda sydd yn arwain i'r llwybr at y ffynon.—Penderfynwyd i osod pwmp ar Ffynon Ty'ncae, Pentre Berw, a'i liroddi mewn trefn priodol. — Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr John Thomas, Halfmoon, yn ein hys- byw ei fod yn ymddiswyddo o fod yn aelod o'r Cynghor, a phasiwyd ein bod yn derbyn ei m- ddiswyddiad.— Darllenwyd Ilythyr oddiwrth Gynghor Plwyf Trefdraeth, swm a sylwood yr hwn ydoedd ca.is i gael ei wneud at yr awdurdodau uwch i gael y ffyrd-d plwyfol yn ol o dan yr hen drefn,.—Dar- llenwyd llythyr o Goleg Ba.ngor mewn cysylltiad a'r adran amaethyddol. Gadawyd y naill a'r llall ar y bwrdd.—Arwyddwyd "cheque" i dalu cyfrifon y Cynghor. — Trefnwyd ac et hoi wyd o blith yr aelodau Bwyllgor Arianol yn nghyda Phwyllgor Ffynonair a'r Llwybniu.—Pasiwyd fod v "polling booth" i gael ei gadw yn lie Mri John* ac R. Evans, contractors.—Galwodd y Cadeirydd' sylw y Cynghor at yr afon sydd yn/ rhedeg drwy dir IVddyn Rhydd. yr hen' yn ddiweddar sydd wedi cael ei glanhau gan y tenant, ond er hyny nid yw y dwfr yn rliedeg oherwydd fod angen sincio nwwn dau neu dri ofa nau yn y ffo'.s. Penderfynwyd i dalu ymweliad a'r lie yn ddioed' er gweled beth alle-sid ei wneud. — RhoddW)-d rhybucW' gan John Evans; ei fod yn y cyfarfod nesaf o'r Cynghor yn bwriadn cynyg trethu y "telegraph poles" sydd yn y plwyf.—loan ap Risiard,
LLANDUDNO.
LLANDUDNO. Y Oottage Hospital: Oasgli-adau Sabbothol.— Dfymuna yr Arglwyddes Augusta Mostyn a boneddigesau eraiil Bwrdd GweithioI y Sarah Nicol Memorial Cottage Hospital gymeryd v eyfleusdra hwn i ddiolch i'r oil o berehenogion y gwestdai a'r tai byrddio fuont mor garedig a ch'asglu at y gronfa uchod ddydd Sul, Medi 15fed. Wele ganlyniad y casglu :—Imperial, S8 8s 5d The St. George, £3 28 3d -Imperlal, J38 8s 5d; The St. George, £3 2s id vans Temperanoe, £2 2s 6d; Goulding's, JB1 13í. 6jd; The 6s 2d; Vincent's, JE1 38 3jd; Holly Bank, 19s 6d Oxford, 16s 7td Lockver's, 14s Od; Moon's, 12s 6d; Wave Crest. 12s 2d; Chatsworth, 12s IdJ; West End, 10s 3d; St. Kilda's, 10s Overstrand, 9s Id Metropole, l 8jd Ferndale, 6s 10jd; Ashby Manor, 5s 6d The Washington, 4s 7!d; Goga.rth Abbey, 4s 3d Tho Primoe of Wrales, 4s 2jd; Ihe Alexandra. 3.3 9d; Bodnant, 38 8-d; Brigydon. 3s 4yd; Glanymor, 3s; The Royal, 2s 6d; North-Western, 28 -3&d; Fisher's, 2s 3d Heath House, 2s l £ d Elsinore, 2s; M-ontpelier, Is lid; Parade, Is 3d; Marine, Is Ojd; The Nevill, lOd; The Queen's, 6^1; Clarence, Id. Total, 12s 10d. The total of hospital Saturday and Sunday collections now amounts to £ j.z& 8s 2d. A donation of three guineas has very kindly been sent to the hospital by Mr Arrowsmith from the children s mission service.— Clarence, Id. Total, £.26 12s lCd. Yn awr cyrhaedda cyfanswm y casjgliadau Sadyrnol a Sabbothol at yr yspytty i 128p 8s 2c. Anfon- wyd rhodd o dri gini i'r yspytty oddiwrth Mr Arrowsmith, cynyrch gwaaana«tbau oeruhadol y plant.—A. M. Felton, y&gxifenyddes.
PENMORFA.
PENMORFA. Ffair Wyl y Grog. -—Cynhaliwyd y ffadr hon, fel arfer, ddydd Mercher, y 25ain cynfisol. Yr oedd yno gynu-lliad da o dda corniog, a. gahmdi bywiog am da,nynt; a. phrisiau da am wartheg cyfloion. Er cymaint o arwerthiadau! a gynhaliwydi yn ddi- wedldar ychydig o geffylau a ddangoswyd Yr oedd y tywydd yn ffafriol.—'Gohebydd*.
PENTIR.
PENTIR. Prydnawn Sadwrn., Medi 21ain, gwahoddwyd corau Eglwysi Pentir, Glasinfryn, a Rhiwlas i'r Fioerdy i gyfranogi o wledd ardderchog a baro- towyd gan y Parch H. Jones a Mrs Jonea. Cawsom bobpeth yn y modd goreu. Gwasanaethwyd wrth y byrddau gan Mrs Jones, Ficerdy; Mrs Piyca Jones, a Miss Hughes. Ar ol gorphen gwledda., awd a'r plant i gae pertlmiol i'r Ficerdy i fwyn- hau eu hunain trwy Tedeg, etc., a. gwobrwywyd y rhai goreu gan y Ficer air Parch J. Pryce Jones, curad, a Mr Thomas (ieu.), Niwbwrch Farm. Cyn ymadael, ymgtLSglodd pawb yn nghyd ar y cae, a chyuygiwyd diolchgarwch i'r Pa.rch H. Jones a Mrs Jcnes am eu caredigrwydd! gan Mr D. Pierce, ac eiliwyd gan Mr M. Jones, organydd Rhiwlas. Yna ymadawedd pawb wedi eu llwyr foddhau. Gobeithiaf y bydd i'r oaredigrwydd hwn ein sym- bylu i iwy o sel a ffyddlondeb canu.—Aelod
PENRHYKDEUDRAEIM. 4LLYS YR…
PENRHYKDEUDRAEIM. 4 LLYS YR YNADON. CynhaJiwyd v llys hwn ddydd Iau, gerbron y Mri" G. H. Ellis, E. M. Roberts, ac R. Jomea Morris. Hel Cocos Anmbriodol. — Cyhuddwyd Robert Griffith, Medical Hall, Fflint, o gasglu co-cos ar y Cob, Porthmadog, heb fod o faintioli priodol.—Er- lynwyd ar ran Bwrdd Pysgodfeydd Lan- caster a'r Gorllewin gan Mr Randall Casson, Porth- madog. Rhoddwyd tystioiaeth gan Gad ben D. Prit-chard, yr hwn a ddywedodd fod un rhan o dair o'r wyth chwart gasglwyd1 dan faintioli.—Y Cadeirydd: Beth ydyw y diifynydd ?—Mr Casson Yr ydym yn credit mai fferyllydd ydyw. Y Cadeiiydd Wei, dylai wybodl yn well.—i'Dirwywyd y diffynydd: i 10s a. lp 12s 8c o gostau. Gyru yn Wyllt: Dirwy Drom.—Gwysiwyd Albert du Bois, 18, Harrington Gardens, Llunidain, air hwn a ddywedid oedd yn ysgrifenydd i'r "Belgian Legation," o fod wedi gyru "motor-car" yn wyllt ac er perygl i'r cyhoedd dirwy Harlech ar y 3ydd o Fedi. — Tystiodd yr Heddgeidwad Daniel Davies iddo, ar y dydd Iau dan sylw, tua. chwarter wedi un yn y prydnawn, ganfod y diffynydd yn gyru "motor-car" yn lighyfeiriad Abermaw. Yr cedld yn gyru gyda chydymctra ofnadwy, gam ach-osi perygI mawr i'r evlwvsdd. Rhedodd' y tyst i glirio y ffordd, yr hwn, ar y pryd, oedd yn Hawn o blant. Cododd y tyst ei law, gau erf pi ar y diffynyd-d i stopio, ond ni chymerodd dlclim lw. Yr oexldi yn gyru yn ol tuag ugain milldir yr awr. —Jolm Morris, Harlech, a ddywedodd idido .weled y cerbyd, yr hrwn oedd yn mynied mor gyflym fel nas gadai y tyst ddweyd pn. "faith un oedd.—Evan Williams, C'o'jv.-yn-tcirarc, Harlech, a ddywedodd fod y cerbyd Yn cymair.t llwch wrth fyned drwodd fel mai bron y gallai ef ci weled. Daeth y tyst i'r ca,sgliud un ai fed y bobl ynuLo mewn diod neu: wedi gwneud "bet" pa. mor gyflym y gallai fyned.—Ni wnaeth y diffynydd ei ym-ddan-gcf,- iad.—-Dirwywyd ef i bum' punt a lp 4s o gostLw. Gyru Deiirodydd yn Gyflym.—Am yrai deurodydd yn gyHym, dirwjrwyd Frederick Skinner, Margaret- street. Rhydychain, i 10s a'r costau. Iaith Ddrwg. — Dirwywyd Emrys Wyrin a. John I'iiomaM, gweision amaethyddol, Harlech, i Is yr un a'r cos;a.u am arfcr iaith ddrwg. Maddwdod.—Cyhuddwyd Hugh Jones, Cornipicil, PenrhMT., o fod. yn feddw, a dirwywyd ef i 2s 60 a'r cos; au.—Ann "Roberts, Caernarfon, a. gyhuddwyJ o kcl yn feddw ac afreckw, ac anfonwyd hi i garchar am dair v-ythnos.
PORTHMADOG.
PORTHMADOG. Cyfarfod Ymadawol. — Nos Sadwrn cynhaliwyd cyfarfod ymadawol i'r Parch Joseph Jones (Prenteg), a chyiiwynwyd iddo bwrs yn cynwys 12p 5s 3c, yn nghydag anerchiad wradi ei ffrajnio yn hardd. x cadeirydd ydoedd Mr Robert- Isaac Jones (Alltud Eifion), Tremadoc; arweinydd, Mr Tiros. Jones, ysgolfeistr. Yn ystod y cyfarfod oafwyd unawd gan Miss Williams, Chap el-street, Porthmadog unawd, Mr Edward Jones, ysgolfeistr. Prenteg; adroddiad, Mr Evan Jones Roberts, High-street, Porthmadog; cana penillion, Mr E. J. Williams, Chapel-street, Porthmadog; anerch! ada-u gan y birdd-Mri Thos. Jones ac E. J. Williams; un- awd" Mr Joseph Williams, Prenteg. Cyfeiiiwyd gan Mr J. H. Griffiths. Talwyd gwarogaeth uchel i Mr Jones am y gwaith mawr a wnaeth yn y cvlch yn y pedair blynedd o'i arhosiiad yno, a, thieimlir colled fawr ar ei ol yn Prenteg. Llys yr Ynadon.—Cj-nhaliwyd y llys hwn ddydd Gwener, gerbron y Mri R. M. Greaves (yn y gad- air), J. F Greaves, Robert Thomas-, W. Watkins, ac R. 0. Williams. — Cyhuddwyd Rees Morris, Tiimpike-y-lTaeth, o weithio ceffyl, ar v 12fed o Fedi, tra mewn cyflvrr amnhriodol. Tyciioch:ll, r Rhingyll Jones iddo weled y ceffyl yn bur gloff ar V lOfed o Fedi. Yr oedd y diffynydd wed) ei rybuddio amryw weithiau yn flaenorol. Tystiodd yr Arolygydd Kennedy iddo archwilio y ceffyl, a-i ganfod yn dioddef oddiwrth gloffni. Dywedodd yr HeddgeichnvI Roberts iddo rybuddio y diffvTiydd ar yr Hog. v 12fed. a'r 13eg o Fedi. Dirwywyd y diffjTiydd i 10s 6c a Us 6c o gosta.u, ac argym- hellwyd ef gan y Fainc i ladd y ceffyl. Moses Price" Biynkir, bachgen im-ar-ddeg oed, a. wysiai MargaT,et Thomas, Brynkir AIm, o jmosi'd afflo. Ymddangosai Mr J. Tobias (Mri Jones a W dros yr achwynydd, ac amddiffynwyd gan Mr liam George. Honid fod Mrs Thomas wiedi euro y baohgen am iddo ef wneud rhywbtth i wyi* ldui, ond gwadai Mr George hyn, a chyn idao wlw tyst- ion taflodd y Fainc yr acbos allan, gan sylwi na, ddylasid ei Jdwyn i'r 11)""8 o gwbl. Anrheg. — Nos Iau, yn nghyfarfod eglwysig y Tabernael, y Parch J. J. Roberts (lolo Caernar- fon) yn llvwyddu, c.yflwynwyd1 au-ercluad creure-aig ar ffurf album hardd. llyfr to nau, llyir hymnau, a. dwy gyfrol o r "Tadau Metliodistaidd," i Mr Ixrif- fith Pritchard, ship-bioker, a-r ei jma-iiawiad i fyw i Bodhyfrvd, Minffordd, fel cydnabyddiaeth 0 1 wasa.na-¡:,tlh gwerthfa wr fel ai-weinydd y gan am lleg mlynedd, a'i lafur gyda'r cymanfa«ed!d cerdd- orol, cyfarfodvdd y Nadolig, a'r Vsgol Sul. \r oaddl yr anerchiad wedi ei liar wyd do gan y Parch J. J. Roberts, Mri Daniel Williams, John Owen, Richard Hughes, Robert Williams (Osmond View). Kichard Lloyd, Robert Williams (Britannia Foundry), Jonathan Davies (blaeaioriaid), W illiam Hugliest, R. Jones Lloyd, Owen Jones, OWeni Moms, William Morris Jones, a David Jones, leU. (pwyd- gor). Wedi i Mr David Jones ddarilen yr anerch- iad cafwyd sylwadau gan lolo Caernarfon, Mri Richard Davies, William Morris Jones, Robert Jones Lloyd, William Hughes (Pmswylfa), B-ichard Hughes, a. Cbadben R. Williams. Diolchodd Mr Pritchard yn gynes am y fath garedigrwydd ag oedd wedi ei arddangos tuag ato. Pwr^swyd yr "album" gan y Mri R. Lloyd a'i Fab, llyfrwerth- wyr. Yr Ysgol Ganolradd1. — Wele isod y buddugwyr o'r ysgol ganolradd yn arholiad y Bwrddi Ganol Honours certificate Mary Elizabeth Jones (English language and literature, French, Welsh, additional mathematics), Thomas Roberts (English language and literature, Welsh with distinction, French). Senior certificate: Ithel Davies .(distinetions m literature and Welsh), J. Pierce Davies (distinctions in literature, history, arithmetic, and Welsh), Griffith Roberts Jones (distinctions in history and Welsh), Claudia Owen (distinctions in literature, history, and Welsh), Jane Owen (distinotion ;11. Welsh), May Roberts (distinction in literature, his- tory, and rtcish), Cadwaladr Williams (distinctions in history, arithmetic, and mathematics). All the senior certificate candidates took the honours stage in English and. were successful. Junior certificate: John Griffith (distinction in Welsh and woodwork), Humphrey Robert Jonas and David Morgan (dis- tinctions in Scripture, English language and literature, arithmetic, and Welsh), Thomas Herbert Parry (distinctions in Wrelsh and woodwork), Violet May Parry (distinctions in literature). Margaret Roberts (distinctions in Scripture, English language, and Welsh), Annie Jones Williams (distinction in I literature). All the candidates presented in each of the three stages passed except one junior, the total number of distinctions won being thirty-threie.
PWLLHELI.
PWLLHELI. Marwolaeth. — Bu Mr J. James, "supervisor," farw ddydd Mawrth1. Nid oes ond rhyw d'dwy flynedd ers pan ddaeth ym. fel dilynydd i Mr Wim- slow. oGedy wraig. a chwech o blant. Yr oedd yr ymadawedig yn bur llesg ers1 cwrs o amser. Ffair. — Cynhaliwyd ffair fawr yma ddydd Mawrth. ond nid oedd y prisiau yn dda o gwbl. Gwertbai bastych o lOp i 14p, blwyddiaid 00 5p i 8p, gwartheg godro o lOp i 13p, ac heffrod o lOp i 12p. Arddangosiad gwael iawn gafwyd o geffyl- au. LLYS YR YNADON. Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Mercher, gerbron y Mri R. Carreg (yn y gadair), J. G. Jones, a Griffith Jones. Cyhuddiad o Drespasu am Helwriaeth Gweinidog yn Amddiffynydd.—Yn achos David Lewis, Aber- erchr. yn erbyn David James (gweinidog Bedyddwyr Capel y Tabernael) a Morris James ar y cyhuddiad o drespasu am helwriaeth, dywed'odd Mr Arthen Owen ei fod ef wedi cvtuno a Mr William George, cyfreithiwr y diffynyddimr, i ohirio yr achos am bythefnos. "Treth. — Ceisia-i David Owen archeb i orfodi Catherine W. Rowlands i dalu treth y t-lodion.— Ymddangosai Mr A. Ivor Parry dros y gofynydd, ac amddiffynwyd gan Mr Evan R. Davies, yr hwn a honai nad oedd yr amddiffynyddes mewn meddiant hollol or adeilad y gofyn id treth aino.—Gwnaeth y Fainc amheb fod y dreth yn oae-l ei thalu. CVhuddiad o Ymosod'iad. — Cyhuddai Robert Roberts. Aberdaron, dros yr hwn yr ymddangosai Mr A. Ivor Parry, John Owen, o'r rai ll, o ym- osod arno.—Dywedo-dd Mr Parry fed yr achwynydd wedi rhoddi tystioiaeth mewn achos o dadogiad bytliefnosi yn ol, a phan yn Penlan-street, ar ..1 hyny, vmosod'odd y diffynydd arno. Fe fu y diffynydd gyda'r achwynydd! amcan o setlo yr achos ar daliad costau y dydd.—Mewn atebiad i'r Cadeirydd, dywedodd Mr Parry nad oedd yr ymosodiad yn ddfifrifol, ond ar yr un pryd teimlai mai dyledswydd y llys oedd amdditfyn tvstion oddiwrth bob math o ymosodiadau. (iohiriwyd yr acbOiS am bythefnos, er gweled a fvddai i'r diffynydd gario allan ei addewid. Cyhuddiad yn Erbyn GIo Fas-nachydd.—Cyhudd- wyd" John Williams," glo fasnaehydd, Cardiff-road- Pwllheli, gan Mr H. Vaughan Davies1, arolygydd pwvsa-u a liiesurau, o fod wedi ei rwystro yn nghyflawniad ei ddyledswycLdau, ac hefyd o gynyg glo'i'w werthu mewn baigiau heb fod or pwysau priodol. Erlynwyd gan Mr A. Ivor Parry, ac an; ddifivn.vyd gan Mi- Evan R. Davies.—Dywedodd Mr Parry fod yr arolygydldi, ar y 18fed o Fedi, yn y Maes pan y gwelodla wagen lo y diffynydd, yn yr hon vr oedd v diffynydd a'i was. Elent yn nzhyfeiriad Penrhydlyniog a cliwrs a bellder tu draw i iard y diffvnydd. Pan siaradodd yr aroy- vdd wrth y diffynydd, gofynodd yr olaf iddo beidio bodl yn galed arno gan ei fod wedi cael llawer o draffert-b er v tro diweddaf. Yr oedd deunaw o fagiau glo ai: y wagen, a phwysodd yr arolygydd ddau o honynt, ac yr oedd y naill ar llall chwe phwys vn iyr o gan pwys. Pan yn myned 1 bwyso V bagiau eraiil taflodd y diffynydd yr holl lo or *16eg bag ar lawr.—Dyrna ydoedd y rbystr yv achwynid o'i h-erwydd, a chymerwyd tystioiaeth yr arolygydd mewn perthynas i hyn.—Dros yr amddi- ffyniad honid na fu un math o rwystrae-th, ac nad oedd y glo ar werth o gwbl ond fe i C.OOld. lr laid, —p'van John Evans, bacbgen yn ngwasanaeth y di- ffynydd a ddywedodd iddo fyned gydar wagen i y rheilffordd i gyrchu glo yn y bagiau 1 fyned i'r iard. Ni phwyswyd yr un o honynt, ac ni chynvgiwyd gwertbu yr un. gan mai lr iard jr oeddynt i fyned.-Tystiodd Robert Thompson iddo lenwi y bagiau a glo. ,Ni fu iddo eu pwvso am nad oeddynt i'w 'gwerthu.-Tyst.odd y D.ffynpW yn gyffelyb.—Dirwywyd y diffynydd 1 10s a r costau lv y cvhuddiad o rwystro, tra y tyn,wTd yn 01 y cyhuddiad arall. Sylwodd y Cadeir- ydd fod y diffynydd yn aelodl o'r Cj-nghor Trefol, ac os delai ger L bron eto byddai y ddirwy yn ^TledcKd,Chetc. Cyhuddwyd' Owen Pwllheli, o fod yn feddw ac afreolus. Amddiffjn vzyd crari Mr E-. R. Davies, yr hwn a ddywedoail fod y°diffynydd yn syrthio ar ei fai, ac yn erfyn am drugaridd y llys gan ei fod yn awr wedi cymeryd yr ymrwymiad dirwestol. Dirwy, 5s a r costau. David Davies, Pwllheli, am feddwi a ddirwywyd 1 Is a'r costau.—Dirwywyd Richard1 Owen Grifhth a Griffith Thomas, Pwllheli, i 2s 6c yr un ar costau am fod yn feddw ac afreolus.—-Am fod yn feddw tra yr oedd gwagen a. thin ceffyl dan ei otai dirwywyd Robert K b. ts i. Is a r c >st:iu. Yr Annibynwyr a'r Fainc.—Darllenwyd 11ythyr oddiwrth ypgrifenydd' Cym-d'eithasfa Chwarterol An- nibynwyr Lleyn ac Eifionydld yn gwrthdystio yn erbyn ymddygiad y Fainc yn ychwar.egu nifer j tafarndlai yn y dosbarth.—-Dywec'dd Oivdeirydd y dylent gau eu safnaui (chwerthin).
SAHS.
SAHS. Marwolaeth a Chladdedigr.eth. — Drw-g genyf orfodi cofnodi am farwolaeth Mr Griffith Thomas, Bodnitho-edd Farm, yr hyn a gymero-dd lie nawn dydd' Mawrth, Medi 24a.in. Fel y mae yn' hysbys i luaws mawr o'n darllenwyr, ar yr 28ain o Mehefin diweddaf, tra ar ei ddychweliad adref o Hair Pwllheli, bu i'r tarw wneud! ymosodiad arno trwy ei gornio yn ddychrynHyd yn ei gefn, gan beri niwed i "abwydyn ycefn," fel ag yr oedd y than isaf o'i gorpli yn hollol ddideimlad1. Gwas- anaethwyd amo fel meddygon gan Dr. Griffith, Castellmarch; Dr. llhomas, Bottwnog; a hospital nurse o Fangor. Bu hefyd feddyg o Lerpwl yn ei archwilio. ,Er y cyfan methwyd ei ad- feru dioddefodd boenau nilhluol am dros dri mis, a hyny yni daw-el a dirwgnach. Boreu dydd Sadwrn diweddaf cynhaliwyd tren-gholiad ar y corph gan Dr. T. H. Hughes, Pwllheli., a rheithwyr, blaenor In rai ydoedd1 Mr W. Griffith,Meillteyirn, a dychwel- wyd rheithfarn "Fod y trancedig wedi marw o achos y niweidiau a. dderbyniodd gan yr anifail." Prydnawn yr nn dydd hebryngwydi yr hyn oedd farwol o hono i fynwent Meillteyrn gan nifer o berthynasau a. chyteillion. Gwasanaethwyd yn y ty HC yn yr eglwys gan y Pr.r- h A. Davies. rheithor, a chafodd gladidedigaeth hyncd o barchiis yn mhob ystyr. Yr oedd Mr Thomas yn un o'r dynion mwyaf parclius a feddai ein gwlad, yn gymydog cywir a charedig, tlawd -a'r cyfoethog byddai bob amser yr un lath. Yr oedd- hefyd yn ddyn yn nedd-a ar addysg ueillducl, a d'alia.i swyddi pwysig bob amser mewn cy^yliciad a'r plwyf ers- llawer o flynyddoedd!, a diainheu y teirniir colled nid hvchan yn y plwyf a'r cylch ar ei 01. gan y byddai bo.b turner ac ar bob adeg, hyd y byddai yn ei allu, yn barod i gyflawni unrhy.v- weithrcd o gymwyn-asgarweh. Heid'dwcib i'w iwch.—Sax-no.
TPvEMADOa.
TPvEMADOa. Ymweliad BadK-n-Powell a Than'rallt.—Yr oedd ymweliad y Cadfri-cioj enwog bsvn a Thremadog ar ardal pi tynu uja-v/r svlw yn naturiol er mor ddirgel y dewiisai fod. Ymwelodd a'r WTem ddydd Uwener a dydd Sadwrn, a'r Sul cunlynol. GaJwodd yn Mhlasi Taii'rallt, a gwelid ef yn oddiyno ar iiyct High-street mewn "motor-CR,r" at y Wem, Bu yn ffovvla 'gyda Mr Greavesi ac eraiil yn Llyn, Ystrallwpi, ger Ynyscjoihaiarn. Ymweliad Boned/dwr a'r Hen Wlad.—Llawenych- wyd calon yr henafgwr Alltud Eifion, yr wythnos o'r b'a&n, gan ymweliad ei ail fab gyda'i foneddiges, sef Dr. Henry Isaac Jones, M.D., yr hwn sydd yn ymarfer yn San Francisco ers amrvw flyn- yddoedd fel "specialist" at y Uygaid, y glust, a'r gwd'df. Y mae wedi trigianu yn y byd newydd ers tua 27 mlynedd. Bydd llawer o'i gydnabod o Rorthma.d!og yn ymweled ag ef yn Oakland1; a chy&ur mawr i'r hen wr, yr "Alltud," fod ei fab ieuengaf yn dyfod i drigianu gydag ef yn ei hen ddy d'diau. —Gohebydd.
[No title]
Os oes arnoch eisieu eich taith yn hawdd- ach trwsiwch eich ffordd. "Poenir fi. yn fawr," meddai gweinidog wrth un o wrandawyrei eglwys un tro, oherwydd diffyg cvrsg yn y nos. Yr wyf yn gorwedd yn effro awr ar ol awr yn meddwl am fy mhre- gethau." "Yn wir," meddai v gwrandawr; "paham na chodwch i fyny, a d'arllen cyfipan ohonynt?" Dywecr rhai personau fod Syr Watkin Williaans Wynn, Bar., Wynnstay, Arglwydd Rhaglaw SIr Drefaldwyn1, yn meddu ar fwy 0 bleidleisiau yn adeg etholiad Seneddol nag unrhyw berson arall yn y Dywysogaethi. Ytt llys cofrestriad y pleidleisiau yn Llangollen, dydd Sadwrn, cafodd bleidlais arall. Yn ystod yr etholiad diweddar aeth Syr Watkin i ward Trefor Isa i gofrestru ei bleidlais ond ni chan- iateid iddo bleidleisio yno. Nid ei enw ar restr etbolwyr, er ei fod yn. medthi eiddo yn 1 refer. Dyad Sadwrn caf-odd enw Syr Watkin ei roddi. ar y rhestr,
ALLUJDIO DEG 0 ARWivINWYR…
ALLUJDIO DEG 0 ARWivINWYR EWER- AIDD. Pellebrai gohebydd arbenig y genadwri ganlynol o Pret-ona., Med'i 25ain :—Mae "Gazette" swydd- agor y Llywodraeth, a gyhoeddwyd ftoreu heddyw, yn cynwys enwau d«g o swydd-ogioa Bweraidd a gymerwyd i r ddalfa eaf y 15fed o Fedi, y rhai sydd wedi cael eu halltudio yn unol a'r rhybadid' a rodd- wyd yn mhroclanmsiwn diweddaf Arglwydd Kitchener. J
MR KRUGER YN G-KVAELU.
MR KRUGER YN G-KVAELU. Hysbysa gohebydd o Amsterdam fod' adiroddiad- au wedi cael eu derbyn o Helversum, lie y triga y cv-n-Arlywydd ar hyn o bryd', y rhai sydd vn mymegu fod' lechyd Mr Kruger yn graddol dori i lawr, mewn canlyniad i weadid cyffredinol a dad- feiliad henaint. Mae y meddygon yn ardidangos y prydcr mwyaf yn nghylcli y perygl iddso ddadfeilio yn llWJT yn ystod yr ychydig fisoedd nesiai. Ni buasai i hyny, fodd hynag, effeithio ar y sefyllfa, yn filwrol na. gwleidyddol, yn Ne Affrig.
PYMTHENG MIL 0 WRTHRYFELWrYR.
PYMTHENG MIL 0 WRTHRYFELWrYR. Adroddir o Brussels fod Mr Kruger wedi derbyn amryw o adroddiadau yn nghvlch Iledaeniad y gwrth- ryfel yn mhlith Is Elimynwyr y Cape, ryfel yn mhlith Is Elimynwyr y Cape. Tybir fod nifer y gwrthryfelwyr yn bymtheng mil Mae y cyn-Arlywydd yn argyhoeddedig y bydd i'r gwrt.hrytel ledaenu pi gyflpn drwy Cape Colony a, Natal.
OOLLEDION TRYMION BOTHA.
OOLLEDION TRYMION BOTHA. BRUCE HAMILTON YN YMLID AR OL Y GELYN. Rhoddes y Swyddfa Ryfel y genadwtri ganlynol i fyny nos Sui oddiwrth Arglwydd Kitchener:- "Pretoria, Medi 28, 8.40 p.m. Cyrliaeddodd corphlu Bruce Hamilton i Itala am naw o'r glodh boreu heddyw. Efe a edrydd fod y Bweriaid wedi symud i'r gogledd-ddwvrain oddiyno. Yr oedd y modd yr amddiffynwydi y post yn ganmoladwy iawn, a pharwyd collodion trymion i'r g^.iyn, yr hwn a ymosododd. mewn cryn nerth. "Ymdrecha Hamilton l'eoli y gelyn, a bydd iddo erlyni ar ei ol. "• "Ymdrecha Hamilton leoli y gelyn, a bydd iddo erlyni ar ei 01. Yn pellebru at Lj-wodraethwr Natal, dywedai y Cadfridog Bruce Hamilton fod y Bweriaid yn addef 1 19 o'u dynion gael eu lladd dywed Kaffiriaid hefydJ eu bod wedi colli yn drwm, u bod yn cario eu meirw a'u clwyfedigion trwy yr oil o ddydd Gwener.
Da lawn, Ffestiniog!
Da lawn, Ffestiniog! Mewn cystadleuaeth gorawl gynhajliwyd yn y New Brighton Tower, ddydd: Sadwrn diweddaf, i gorau meibion, air ganu "Spartan Heroes" (Dan Prothero), dyfarnwyd y wobr o 25p a her-gwpan, gwertiln 35 ginis, i GoT y Moelwyn, Ffestiniog (tan anveiniad Mr Cadwaladr Roberts). Yr oedd wyth o gorau enwog eraiil yn ymgeisio. llan yr un ar- weinydd, enillodd cor cymysg o Ffestiniog y brii wobr, am yr hyn y cynygid 35p, a challenge shield arian, gwerth 35p, i'r goreu, a deg punt i'r aid-. Yr ail-oreu oedd cor Talke and District.
Y Rbedegfa Rhwng "Shamrock…
Y Rbedegfa Rhwng "Sham- rock Ir." a'r "Columbia." Oymerodd y rhedegfa gyntaf rhwng "Sham- rock II." (Prydeinig) a'r "Columbia" (American- aiddi) am Gwpan America le ddydd Iau. Mewn canlyniad i'r mesuriad swyddogol aT y 1 long air, gorfodir y "Shamrock" i ganiatau 43 o eiladau i'r "Columbia." Mae y llong Brydein- ig yn ferach yn ei hyd ar linell y dwfr na'r un Americanaidd, ond y mae ei spinaker boom, gaff, a thopmast yn fwv, ac y mae yn cario mwy o hwyliau. Drwy gadw i lawr y pwysau ar linell y dwfr y mae Mr Watson, cynllunyd'd y "Shamrock," wedti cael y goreu ar Mr Herre- shoff, ei wrthwyndbydd. Achosodd y mesur- iadau swyddogol y syndod mwyaf. Dengys nad yw y "Shamrock" er ei bod y fwyaf yn ei gallu i gariioi hwyliau, yn caniatau ond tri a deugain o eiliadau yn unig, yr hyn, pan gofir fod cwrs y rhedegfa yn ddeng milldix ar hugain, nad yw yn llawer. Mae ffigyrau y mesuriadau fel y c,inlyn:-LI-inell y dwfr: "Colum'bi,a," 89.77 troedfedd "Shamrock," 89.25 ti-cedfedd. Hyd derfyn y main boom i derfyn r bowsprit: "Columbia," 182.87 troed'fedd; "Shamrock," 184.03 troedfedd. O du blaen yr hwylbren i bwynt blaen y mesuriad: "Columbia," 73.86 troedfedd "Shamrock," 78.28 troedfedd. Spinaker boom "Columbia," 73.30 troedfedd "Shamrock," 78.28 troedfedd. Main gaff: "Columbia," 64.64 troedfedd; "Shamrock," 66.17 troedfedd. Hyd y topmast: "Columbia," 64.64 troedfedd, llai or burned Tan 51.71 troed- fedd; "Shamrock," 68.18 troedfedd, llai o'r burned ran 54.54 troedfedd. Upperside main boom i'r topsail (halyard block) "Co,lurrib,ia," 134.78 troedfedd; "Shamrock," 143,39 troed- fedd. Square root sail area "Columbia," 114.94; "Shamrock," 118.33 troedfedd. Sailing length per rule: "Columbia," 102.35 troedfedd "Shamrock," 103.79 troedfedd. Mesurwyd y ddwy bleserlong gyda, dleuddeg a deugain o d'dynion ar eu byrddau. Yr oedd y rhagar- wyddion am y tywydd yn y parthau y cymerodd y rhedegfa le am ddydd Iau yn gymylog mewn rhan, gyda gwynt lled; uchel o'r gogledd- ddwyrain. Mae arwynebedd hwyliau y "Sham- rock" yn 14,027 o dro-edfeddi ysgwar, a'r eidd-o y "Columbia" y-n 13,211. Yr oedd y "Shamrock" a'r "Columbia" yn gorwedd wrth eu hangar dydd Mercher yn Mau Sandy Hook heb fod dros ddau ga-nt o droedfeddi oddiiwrth eu gilydd. Yr oedd gwyr y "'Columbia" i fyny- yn gynar yn brysirr yn golchi ei byrddau tra yr oedd bedhgyn "Shamroick" yr un mor ibrvsur yn pxofi y bwclau, rhaffau, a'r celfi rhedegol. Trodd yr ymdrechfa dydd Iau, modd bynag, allan vr). ofer. Methodd yr un o'r ddwy long a chyrhaedd pen y d-ait/h o fewn yr amser gosod- edig. Yr oedd y "Columbia" oddeutu milldir ar y blaen i'r "Shamrock" pan ddaethant i mewn. Ni chyfrifir y rhe-dtgfa hon am y rheswm a roddwyd. Mae y cwrs o 30 milldir i'w redeg bumip o .weithiau ganddynt, a'r hon enillo dri allan o bump fydd bia'r gwpan. Cymerodd yr ail redegfa le dydd Sadwrn oddi- wrth Sandy Hook, yr hon a derfynodd mewn buddiigo-liaetli i'r "Columbia," ac yr oedd hon y rhedegfa. fwyaf cynhyrfus a gynhaliwyd erioed am y Gwpan. Yr oedd yn rhedegfa glos iawn, oherwydd am ddeuddeg o'r gloch yr oe>dd y ",Shamrock" ronyn ar y blaen, ,ac am haner awr wedi un yr oedd 30 o eiliadau o flaen y "Columbia." Pa fodd bynag, enbyn 3.31 mae y "Columbia" wedii gweithio mor egniol nes cyr- haedd pen y daith ronyn o fla,en y "Shamrock." Oymer y rbedegfa xies-af le dydd Mawrth (heddyw) y nesaf wedi hyny ar ddydd lau, yr un ddilynol ddydd Sadwrn, a'r olaf ddydd Mawrth (wythnos i heddyw).
Advertising
Gwell yw bod ,cn foddlawn ar ychydig nac yn an f odd lawn ar lawer. Agos i dri chan mlynedd yn ol, pan oedd Essex wedi ei orclitiddio. a choedwig trwehus, darfu i foneddwr o'r enw Thomas Turner golli ei ffordd, a phenderfynodd nerw, ynii i farwolaeth, neu ddyfod yn ysglyfaeth i fwystfilod gwvlltion, pan yn sydyn y clywotdd swn hyfryd clychau eglwys Saffron Walden yn seinio yn ei glustiau ac yn cael ei arwain gan y swn hwnw medrodd gyrhaedd ei gartref yn ddiogel. Bu farw ar Mehefin 27ain, 1623; ac fel cydnaibyddiaeth c'i waredigaeth, efe a adarwodd swm o arian er budd blynyddol i chwareuWyr y clychau. Almanac y Gweithiwr, 1902. Cyhoeddir yr Alm.anac d'efnyddiol a. phoblogaidd1 hwn gan gwsnni y Quinine Bitters, Llanelli. Daeth allaln o'r Wasg yn gynar eleni eto, fel arfer. Da genym weled ei fod yn parluau yn ei ddyddordeb, ac y profa elerii eto yn llawlyfr hylaw a gwais-anaethgar i weithwyr Cymru. Er mai llyfryn byclian yw mae el 32 tudalen yn orlawn o wybodaeth a gwersi budaiol, yn lighyda chyfa-rwyddiadau amaethyddiol, tulu- aid-d, meddygol, a chyfreitliiol, heblaw yr hysbys- rwydd arferol a ddisgwylir gael mewn almarwc am y tymhorau, gwyliau, ffeiriau, codiad a machln-diad haul a lloer, cyfnewidiadau y lieu ad, pen Hanw v mor, etc. amryw o'r rhai a geir yn fwy cyiiawn yn Almanac y Gweithiwr nag mewn un Almanac Cym- racg arall. Ceir ynddo hefyd ddetholiad o fanr-:m dyddorol ac englynion, yn nghyda thud&len wleid- y'ddol fydd yn ctdyctdorol i luaws o Gymry. Mae yncbdo y fath amrywiaeth fel y ceir rhywbeth, yn cyfateb i chwaeth pob darllenydd! Cymreig. Mae yr Almanac ihwn i'w gael yn rhad dam ond gofyn am dano yn mhob siop lie gwerthjr Quinine Bitters Gwilym Evans, neu enfyn CWItUtl y QuiniM Bitters gopi o bono i unrhyw gyfeiria(f. ar diderbyniadJ stamp dimai i dalu ei gludiad. i1: ^f yn ddid rbg bod yn rhy ddiweddar. A STUDIWCH "fi1 A^ICH IECHYD. I WNA JElCH ASTUDIO CHWI. ItH Os ydych am ddiogelu lECHYP, rhaid i ohWj gael OW AED PUR. ? nw.te yn HA^ODOL. C& nad e,c'h].GJW-t,ED BUR' y mae holl GyfS- sodchad allan o drefn, ac yn agored i glefydati?i ddyfod i fewn a arweiniant i ganlymadau d5 Y mae, o ganlyniad, yn dibynu yn hsllol ar- noch chwi os ewyllysiwch gasdw IECHYD CRYF EGNIOL i fynu gweled fod y GWAED yn cael ei eadw yn Berfl'aith Rydd o bob Amhuredd. CoSwch y dylai eich lechyd gael eich ystyriaeth flaenaf, canys hebddo amddifedir bvwyd o haner ei fwyn- derau, ac nis gellwch ymladd Brwydrau dyd4iot oywyd' gydao- lechyd amharus. MEDDYG-^ jCTtS^ ANMHRIS- IADWY Y BOBL. I I Pt I f GLANHANT m ###0 f Y CORPH O J BOB AM- GWELLHANT BOEN PEN, DIFFYG TRAUL, BILIOUSNESS GWYNT, AFU DRW'G, CORPH RWYMEDB SCURVY," PENDDYNoD, CLEFYD Y BRENIN, "ECZEMA," Y "BLAST," "ERYSI- PELAS," "NERVES" EGWAN, "FITS," EVON (RHEUMATISM), "PILES," POEN 1i;1( (LUMBAGO), TARDDIANT AR, A CHLEFYD. AU Y CROEN, ISELDER YSBRYD. Gan sior- hau Gweithrediad iachusol holl ranau mewnol y Cyfansoddiad, Brashau a Chyfoethogi y Gwaed a'r Elfenau, a roddant FYWYD NEWYDD. IECHYD, NERTH, PEIDIWCH A DIODDEF YN HWY. TREIWCH YN DDIOED. HUGHE'S BLOOD PILLS Y mae y "Pills hyn yn gyfaddas ac anxnhris- iadwy i WYR A GWRAGEDD, MEIBION A MERCHED. ""f maent Iackau ar ol i bob peth arall Mae y "Trade Mark hwn, sef LIun y Galon, ar bob blwch. Heb hwn twyll ydyw. HEB OEDI ANFONWCH AM FLWCH 0 HUGHES BLOOD PILLS Gwerthir hwy gan yr holl Fferyllwyr a Gwerth- wyr "Patent Medicines" am Is l £ c, 28 9c, 48 6c, neu anfoner eu gwrth mewn "Stamps" neu "P.O." i'r Gwneuthurwr JACOB HUGHES, "Manufactur- ing Chemist," Penarth, Cardiff. Ar werth yn America gan R. D. WTILLIAMS; "Chemist," Ply- mouth, Penn. GOMER'S BALM r ELI AT BOB CLWYF I GOMER'S BALM a iacha Glwyfau ar y Traed, ———————————— Cluniau, Pen, Owddf. "Ery- sipelas," Manau Llidiog a Digroenedd, Gornwydoa Crawnllyd, Coesau Drwg. BALM a iacha Fronau a Pben Bronaa —————————— Dolurus, "Piles," Traed Chwysedig, Toriadau Allan, Crach yn Mhenau a Gwynebau Plant, Llygriadau a Llosgiadau yn mhob rhan o'r Corph. GOMER'S BALM a iacha Ddwylaw Toriadol, Llygaid ac Amrantau Dolurus, Crafu, "Scurvy," Gwynegon, Cymalau Poenus, Chwyddiad, Tarwden, Malaethau, etc. Y mae GOMER'S BALM yn hynod effeithiol at bob math o Glefydau allanol y Corph. Rhodder prawf arno. Ar werth gan bob "Chemist" a gwerthwyr "Patent Medicine" am Is IvjO y blwch, neu danfoner en. gwerth mewn "Stamps" at y Darganfyddwr: JACOB HUGHES, MANUFACTURING CH^MISl, PENARTH, CARDIFF. 2343 j^IXON & JARVIS. SCHOOL AND GENERAL STATIONERS" DISCOUNT BOOKSELLERS, PRINTERS, BOOKBINDERS, DIE SINKERS, ILLUMINATORS, Bank Place, Bangor. ¡ Branches: Upper Bangor & llaltgefni. PARCELS Received Daily from London, and other Large Centres. 2U23 VAN GRUISEN PIANOFORTE IN Walnut-woodl Case, Marqueterie Panel Front, complete Iron Frame, Trichord. Nett Cash, 2Q Guineas, or on the Hire Purchase System 2S Guineas at 108 6d per month. JONES, Old Bajjk,. Beaumaris. ArgraphwydTaT Chyhoeddwyd droa y r'iNorth Vv&lei Chronicle" Company, Linked, gan l)a7id Wil- liams, y "North Walesa Chrotticle" a'x- ^Gwalia*" Printing Works, Caxton House, Highvjtreet, Ban- gor, yn Mhlwyf BaDr. yn Si Qaernarfoq. Dydd M'rth, 1,