Gwalia

PENYSARN (Amlwch): YN WLEIDYDDOL A OHRBFYDDOL." Syr,—Yn ddiweddar sylwais fod yma luaws raawr o lenorion a gohebwyr wedi codi yn yr ardal hon. Gofidiaf mai edrych ar yr octhr dywell, ddu, a hagr y maent braidd bob amser. Talent fawr ambell i un yw codi'r lien fel y gwelo'r wlad sefyllfa wirioneddol yr ardal. Ychydig yn ol hysbyswyd fi gan foneddwr yn y wlad mai Penysarn yw ysmotyn du sir Fon. Gwnaed yr argraph anffafriol hwn gan ysgrifau Ilenorion galluog ac uchelgeisiol y fro. Dywedir na chaiff prophwyd anrhydedd yn ei wlad ei hun, and priodol newid yohydig a dweyd na chalff ardal ei hanrhydeddu gan ei llenorion i hun. Mae yma lawer o ddrwg, ond dim mwy nag sydd meiwn ardaloedd cyffelyb. Gelyn mawr—arch-elyn yr ardal hon—yw'r ddiod feddwol. Gresyn meddwl fod cyfeillion sobr- wydd a dirwest w'edi lliaesu dwylaw yma. Ceir yma mewn ydhydig i'w gilydd dair o dafarnda-i. Credaf y buasai un yn ddigon. Yn mha le mae arweinwyr crefydd yr ardal? Yn mha le mae gweinidogion yr Efengyl sydd yn y cylch ? Tybed, na ato Duw! fod y blaenoriaid a'r gweinidogion wedi colli y nerth moesol hwnw oedd yn gwneud yr hen dadau yn gryfion fel new. Yn y wasg Saesnig weithiau portreadir Iesu Grist fel rhyw foneddwr tyner- galon-un yn ofni digio pobl. Mae lie i ofni mai dyna'r portread cywir o lawer o'i ddis- gyblion. Tybed mai rhyw ymwelwr diddig, doniol, a llawen yw'r gweinidog i fod? Na, -taran,au o gadernid i fcesoldeb a chrefydd ddylai fod yn rhuo o enau bugeiliaid a swydd- ogion eglwysig y fro. Cof genyf am yr hen frwydrau sydd wedi digwydd yn y dyddiau gynt. Birwydr fawr bythgofiadwy oedd am sedd y "Oynghor Sirol" rhwng y di.weddar Mr Berry a'r hen arwr gallnog o> Abereilian. Araeth fyth- gofiadwy oedd hono ar foddi yn ymyl y lan. Darluniwyd y dyn truan morr fyw fel y dych- mygaf ei weled heddyw yn strugglio yn y dwfr. Buwyd yn ymladd yma lawer gwaith at y gwaed, a'r hen I'1fwr o Abereilian yn dyfod allan bob tro yn fuddugoliaethus. Mae'r brawd yma wedi gadael argraphiadau arosol ar feddyliau plant ieuainc y fro. Dywedir gan y Sais— "mental impression are indelible." Mae hyn yn eicr o fod yn wir; erys yr argraphiadau hyn byth ar feddyliau y trigolion. Mae'n debyg nad oes yr un ardal wedi cynyrchu mwy o ddyn- ion cyhoeddus yn ystod diwedd y ganrif ddi- wedd'al Nid' yw o bwys i ba gyfeiriad yr edrychwn— i'r pwlpud, gwelwyd gwr yno oedd wedi cyrhaedd safte uchel yn y wlad fel pre- gethwr, ai i esgynla-wr gwleidyddol Mon neu Gymru, gwelwyd a gwelir yr ardal fach hon yn cael ei hanfarwoli gan yr areithiwr medrus ac athrylithgar. Nid yn ami y gwelid cynrychiol- wr sirol fel ein hen gynrychiolwr ni. Sonir am areithiau John Bright a Mr Gladstone gan y Sseson, ond sonir yn yr ardal hon am areithiau grymus a nerthol yr hen arwr o Abereilian. Gresyn meddwl nad oes yr un ysgrifenydd lla.w- fer wedi eu cofnodi, diamheu y buasent yn drysorau anmhrisiadwy i'r oesau a. ddel, ac hefyd gallwn ddychmygu gweled trigolion y fro yn troi dalenau y gyfrol ac yn adrodd "master- pieces" gwleidyddol Penysarn wrth y plant. Dywedodd yr ysgrifenydd athrylithgar j. M. Barrie y gallai ysgrifenu yn ddiddiwedd ar Thrums. Dywedaf finau y gallaf braidd ys- grifenu heb flino ar yr hen frwydrau gwleid- yddol a'u harwyr. Darfyddodd y brwydrau, ond erys "oratorical expressions" yr arwr yn fy meddwl tra fyddaf byw.—Ydwyf, etc., "YMWELYDD."

OYMANFA DDIRINN-ESTOL MON. Syr,—Gair at ymgeiswyr ar yr atholiad dir- westol diweddaf. Drwg genym nas gallesid cyflwyno y gwobrau yn y gymanfa, ond byddant yn barod ar ol cyfarfyddiad nesaf y Pwyllgor Gweithiol dydd lau, 3ydd Hydref. Da genym allu dweyd fod digon ar gyfer pob un o'r ym- geiswyr-felly, ni raid prydeTu. Bydd maes- ydd liafur newydd yn cael eu trefnu yn ddioed, a disgwylir llawer iawn mwy o ymgeiswyr y tro nesaf.—R. Davies, Ysgrifenydd. Syr,—Oaniatewch ychydig ofod i ddiolch i'r sawl a haeddant hyny am y wedd ddymunol oedd ar y gymanfa eleni. Bu gwedd arall ami flynyddau yn ol; ond erlyyn hyn y mae yn tyfu, yn casglu nerth, ac yn dyfod. yn allu pwysig er daioni yn y sir. Mae rhan helaeth o'r clod yn ddyledus i'r ysgrifenydd pybyr, Mr R. Davies, Llangefni. Gwn fod iddo gynorthwy- wyr lawer sydd yn dwyn mawr sel dros ddir- west yn y sir ond arno ef, yn ddios, y gor- wedd y baich drymaf. Yr wyf wedi bod yn y rhan fwyaf o ainhaklleddau y gymanfa er ei ¡ chychwyniad, ond ni fu gwell, os cystal, cyn- liadledd a'r un gifwydeleni yn Llanerchymedd. Daeth ,tua 200 yn nghyd o wahanol ranau yr ynys, ac yn cynrychioli y pedwar enwad Ym- neillduol—pa,wb mewn ysbryd cydweithio yn e-rb yn y gelyn meddwdod. Cafwyd yno ddau bapyr rhagorol ond ni ddigia neb, mi hyderaf, am i mi ddweyd mai gan y Parch H. P. Bevan, Llanfachraeth, yn ei bapyr, y cafwyd y syl- iwadau mwyaf miniog ac amserol. Ar lawer cytfrif, dyma y peth goreu yn y gymanfa ar- dderchog hon, ac yr wyf yn mawr hyderu y gwei y pwyllgor eu ffordd yn glir i'w argraphu, a'i ledaenu wrth y miloedd. Am yr arholiad dirwestol prin, hwyrach, y daeth i fyny a'r disgwyliadau yn nifer yr ymgeiswyr, er yn ddiau fod y gwaith a wnaed yn dda. Dylasai y nifer fod yn amryw ganoedd rhwng y tri dlosbarth. Os y deallais yn iawn, bydd arhol- í iad tebyg yn cymeryd lie y flwyddyn nesaf, a bydd y pynciau allan air fyrder. Dyma gyfle i arweinwyr "Bands of Hope" drwy y sir i lafurio gyda'r plant yn maesydd yr arholiad. Pe y buasai hyn wedi ei wneud y flwyddyn ddiweddaf nid unarddeer o ymgeiswyr fuasai yn sefyll yn arhoJiad y dosbarth dan 13eg oed. Na, buasai eu nifer yn ganoedd. Ymwrolwch ar gyfer y tymhor dyfodol. Fe lafuria y plant and cael eu harwain a'u cyfarwyddo. Haeddai caredigion dirwest yn Llanerchymedd y diolch cvnes "gyflwyn^vy d iddynt am roddi derbyniad 9. mor groesawus i'r gymanfa, Llwydded yr achoa yno, a. bvdded y ty chrwestol fwnedu ar yno yn llwyddiant ac yn fendith i laweroedd.— Ydwyf, etc., ONESIMUS. Syr,—Ymddangosodd adroddiad llawn o weithrediadau y gymanfa uchod yn y Clorian- ydd" am Medi 19eg. Efallai y goddefwen i ininan eto wneud ychydig o sylwadau ar rai pethau fu ynddi. Dymunaf ddweyd ar y dechreu ei bod yn gymanfa dda iawn, ai chymcryd yn ei chyfander. Da ydoedd genyf weled cymaint o swyddegion crefydd yn breeenol. Dechreuwyd y gwadianol gyfarfcdydd trwy ddarllen a gweddio. Nid wyf am feirniadu y rhan hon er y byddaf yn t&imlo yn fynych fod ami i weddiwr fel yn temtio beirniadaeth. Ai ni ddylai y gweddiwr, hyd yn nod ax weddi gyhoeddus, fod wedi myn'd i'w ystafell—i ystafell ddirgelaf ei enaid, a bod y gynulleidfa yn clywed y weddi fel yn dod o'r "dyfnder" yma? Ar ol y rhan hon cafwyd syl- wadau da a gwerthfawr gan y llywydd, sef y Parch John Jones, Hebron. Mae y brawd hwn bob aan&er yn adnabod ei le yn dda, ac yn ei lanw yn iawn. Gwnaeth lywydd rhagorol. Gyda golwg ar adroddiad yr ysgrifenydd, nid oedd dim o ddyddoideb neillduol ynddo a ph)a.siwyd ef gan y cyfarfod heb wtneud dim sylwadau arno. Yn nesaf galwyd ar Mr Ro- berts, Porthaethwy, i ddarllen papyr ar "Ddir- west a Masnach." Dichon nad oedd Mr Roberts yn cymeryd golwg mor eang a chyffredinol ar ei destyn a.g a, olygai y pwyllgor pan yn rhoddi y testyn hwn. (Ond. bu hyn yn fantais i un cyfaill ag sydd braidd yn hofl o glywed ei lais ei hunan i draddodi ei araeth. ar y pwnc. Hynyna rhwng cromfachaiu) Ax y cyfan yr oedd "papyr" Mr Roberts yn un da ac ymar- ferol: ac yr oeddwn yn teimlo wrth ei wrando mai y wedd a gymerai ar ei destyn oedd yr oreu, a'r wedd fwyaf ymarferol i ni yn Men. Nid oedd yn amcanu at ddim ond y buddiol a'r da. A byddai yn lies mawr pe byddai y (Twirioneddau sydd ynddo yn cael eu cofio yn fwy yn ein gwlad. Y "papyr" nesaf a ddarllen- wyd oedd gan y Parch D. Pugh Bevan, Llan- fachraeth, ar "Dyledswydd penau teuluoedd ac arweinwyr crefydd a moes i roddi eu hwyneb yn erbyn anfoesoldeb a, llygredigaeth." Ond yn lie cymeryd y te-styn yn ei gyfanrwydd, fe gyfyng- odd y brawd hwn ei bapyr at un pechod, sef anniweirdeb. Gellir dweyd am y papyr hwn eto fel y llall, ei fod yn un da ac ymarferol. A chan ei fod wedi cynyrchu mwy o siariad arno na'r llall yn y gymanfa, fe oddefir i miulIu wneud ychydig o sylwadau pellach. Yr oedd yn ,'syn genyf glywed un hen .frawd yn codi i ddiolch i Dduw am fod yn Mon un yn ddigon gwroi i fedru dweyd y gair wrthym "yn ein gwyneb." Ai tybed mai dyma y tro cyntaf i Fon glywed dweyd yn erbyn anniweirdeb? Ac, .atolw-g, a oedd rhywbeth newydd yn cael ei ddweyd yn y papyr nad oeddym wedi eu clywed ganoedd o ithia,ti, o'r bla,en? Mae yn wir fod darllenydd w el y "papyr" yn tanio nes ymfflamychu yn ofnadwy ar adegau. Ond i mi ac eraill y bum yn ym- ddiddan a hwynt buasai y "papyr" yn well pe heflb v tan hwn. Ac hefyd yr oeddym yn teimlo y gallesid, ond chwilio, gael geiriau mwy | "cymeradwy" a chymedrol mewn rhai rhanau o'r "papyr." Fel y sylwais eisoes, nid dyma y tro cyntaf i Fon glywed y gwirioneddau sydd yn y "papyr." A.c yr wyf yn methu a gweled na chredu fod eisieu "gwrolder" i'w ddweyd mewn "cymanfa." Na, nid gwrolder yw peth fel hyn; ond mi a ddywedaf i chwi beth yw gwrolder, sef hyn: fod pob gweinidog yn Mon yn dweyd y gwirioneddau hyn, ac yn dangos yr un yspryd yn erbyn y drwg hwn a drygau eraill yn eu heglwysi eu hunain gartref. Nid wyf drwy hyn yn awgrymu o gwbl nad ydyw y Parch D. P. Bevan yn meddu y gwrolder hwn. Ond yr wyf yn ofni (ie, efallai yn gwybod) fod yn Mon weinidogion fydd i'w clywed mewn ardaloedd eraill yn siarad yn erbyn y drwg hwn a'i gyffelyb, ond yn "tewi a son" brOIl yn gwbl am y drygau hyn yn eu cartrefi, am fod perygl digio rhywun neu rhywrai. Yn wir, frodyr, "ni ddylai y pethau hyn fod felly." Ond gofalu am yr yspryd priodol, nid oes perygl i ni ddigio neb wrth ddweyd yn erbyn drwg. Ac yr oeddwn yn teimlo fod llawer o'r siarad ar gynwys y papyr hwn yn bradyohu dyeithrwch i yspryd yr Efengyl Yn mha Feibl y cafwyd yr athrawiaeth y dylid edrych ar y rhai fyddai wedi cwympo i'r pechod hwn yn eu hieuenctyd fel rhai a gwiahanglwyf yn nglyn a hwynt dros eu hoes, a bod hyny yn eu I hanghymwyso yn hollol i fod yn swyddogion gyda chrefydd? Mentraf ddweyd mai nid yn Meibl vr lesu. Na, ond wedi i Pedr gael y fath godwm ac i wadu ei Arglwydd yn ei dreial oaled, a myn'd i ymollwng i dyngu a rhegi ar y pryd onid yr Iesu Ei Hunan yw y cyntaf un i'w godi ef i-fyny ? Ac onid Pedr, yr hen wadwr cyhoeddus yn y llys, .sydd yn mlaenaf wr, yn "front" yr Apostolion, ar ddydd y Pentecost yn FA a-rddel a'i bregethu ? Ac mae yn dda genym wybod fod yn Mon heddyw, yn perthyn i bob enwad yn y sir, ie, amryw o honynt erbyn hyn yn brif swyddogion, ac yn ddynion mwyat gwerthfawr ein heglwysi, o rai ag y gellir dweyd am danvnt fel y dywed yr Apostol, "Hyn a fu rhai ohonoch chwi, eithr chwiaolch- ,wyd, etc." Mae yn wir eu bod hwy eu hunain ay da galar yn cofio "pechodau eu hieuenctyd," ond y mae yn hollol groes i yspryd yr Iesu i'w eglwys geisio gOlSod nod Oain ar y clwyfedigion sydd di mewn. Na thybier am foment oddi- wrth hyn fy mod am i eglwys Iesu Grist beidio dangos ei gwyneb vn erbyn drygau. Na, yn hollol fel arall; ond yr hyn sydd genyf ydyw y dylem fyn'd yn erbyn y drwg hwn, fel pob drwg arall, yn yspryd yrlesu. Fel y sylwodd y Parch J. Roberts, Tai Hen, yn rhagorol iawn, dyma yr yspryd priodol, a dyma hefyd yr yspryd mwyaf effeithiol i gyrhiaedd yr amcan. Os ydyw Phariseaeth yr oes yn ystyried rhai ptobl yn rhai i gadw oddiwrthynt fel rhai a gwahanglwyf pechod arnynt, byddai yn dda i eglwys Dduw gofio, os ydyw am waredu y rhai sydd dan draed y ddiod a'u chwantau, fod yr Iesu yn edrvch ar y rhai hyn, nid fel rhai ysgyinun, ond fel dafad ddiniwed wedi myn d ar grwydr, neu berl gwerthfawr yn y llaid, ie, fel mab anwyl wedi gadael ty ei dad. Ac wedi iddo ddod yn ol, y mae yn ca¡el ei dderbyn, nid fel gwas, ond fel mab anwyl, yn cael deT- byn pethau goreu ty ei dad. Pa bryd tybed y daw Eglwys Iesu Grist i efelychu ei Phen Mawr wrth geisio cael y rhai sydd ar grwydr, dod o hyd i'r rhai sydd ar goll, a rhoddi croes- aw i afradloniaid yn ol i dy eu Tad hwy fel hwythau ? Gormod o yspryd y maio hynaf sydd ynom, am adgofio i'r rhai fu ar goll eu cam- weddau, a grwgnach yn etibyn iddynt gael pethau goreu y ty. Ond nid felly y Tad. Mae fy llythvr eieoes wedi myn'd yn rhy faith. Dichon y caf eto gdle- i alw sylw at ranau eraill y gymanfa hon.—Ydwyf, etc., sylwedydd.

ER COF Am y Diw'edjclfeir Bairch J. Hopkin, Periglor Rhoscolyn, Mon. Moo ein hireueth, heddyvln llethol Ar ol colli cyfaill cu; Un v gelid pwyso arno Pan y byddai'r nOlS yn ddu, Un a. f el rai roddi cynghor, Un allai Nv-ekd- trwy Anrry':ch:adau ei gym'degion, Un heb elyn yn ei blwy'. Eang ydedd ei syiiiadaeth, Cul soctyddiaeth a gashai, Orefydd y prif-ffyrdd a'r caeau Ei blwyfolion gtijiddo gai I- Oynor', hwyo' r t'awd a'r egwan Ho: ih.i iddo wir fwynihad Ei ftir.oicleb a'i dan grief odd (\1. vn trwy'r holl wlad. preixtihwr nid oedd reithor M wy \:alluog nag efe; Pall y deiiai gwyl cynhauaf Rhai a ei gael i wlad a thre; I)i(, hobl yn dyrfaoedd i Avrando aroo ef, Ynt.'i &-ycLa grym a dwvsder Uruvtliai idtiynt nef. Gwr galluog yn hen ieithoedd, iv.Ky. y LlaÓn, a'r Hebraeg, Ydoedd ef, c«id hoffai'n benaf Siar.id yr hen iaith Gymraeg yn Gymro cywir-galon, (Vin/o ydoedd yn y glyn, ddaea-r Oy, o S'ld prycl hyn. Qvtsc mewn liedd ein cyfaill anwyl Ger v hm y treuliaist ti Oriaa iiUxdd' i fyfyrio Ar hen gone west Caifari j Gyda'r Iesu, mewn gogoniant, ("awn dv wel-e,d) cyn bo 'hir, v gei-wil, ciniom niiifiu Yna- i ddtxl or a dir. lid JAM (Bardd v Craig). Graighvy<l Valley.

Cymanfa Gsrddcrol Dcstarth y De, Hon. Dydd L]r;y!. Medi y. 16eg, y cynhaliwyd yr uchod yn LryMsiencyn. Dechreuwyd cyfa.rfud y prydti.wv li am 1.30. Llvwyddwycl gan Mr David Parry, Oefnbach. Yr axweinydd oedd Mr D. Pryse Jone", G. and L.T.S.C., Newborough, a chyfeiliwyd gan M;s-s Evans, Gaerwen, a Mrs Griffith, Brynsiencyn. Can wyd v tonau can- lyrnol"Penetentia," "Cynfal," "Diademata," "Engedi," a'r anthemau "Eiddot ti, o Arglwydd, syw'r ;Mawredd," a "Ti Arglwydd, yw ein Duw ni" n Tom Price), a chafw-yd canu da gyda lla~er o deimlad. Dechreuwyd cyfarfod yr hwyr am Iximp o'r glcch. Y cadetir- ydd oedd Mr D. Williams, Brynsiencyn. Canwyd y tonau canlynol: "Oai«," "Ascalon," "Cariad," "Buancaster." "Tlianet," "Aberdeen," "Dias Ira-e" (Dr. Parry). Hefyd canwyd yr anthemau yn y cyfarfod hwn etc yn ganmoladwy iawn. Daeth nifer mawr o gant-orion yn nghyd, er fod y tywydd yn lied anffafrird, a chafwyd cymanfa lwyddianus. Gwnaeth yr arweinydd ei waith yn bur foddhaol. Dkgwylir cymanfa dda eto yn Llangefni ddydd Mawrth nesaf gan ddosbarth Gwalchmai.—'Qohebydd.

Coleg y Brifysgol, Bangor. ENHjLWYR YSGOfLORIAETHAU DERBYN- J LAD, I MEWS. ) Mal y dyfarniadau canlynol wedi eu gwneud gan Senedd y Coleg uchod fel canlyniad yr ar- lioliadau diweddar.- General Scholarships and Exhibitions: — Scholarship of £ 40, Kenneth Somerville Cald- well (21), Barbourne College, Worcester Piercy seholarship (£30), Gwlad us M. D. Pryce (23). private .study; exhibitions of £25z Edward Jones (20), County School, Towyn, and David Francis Roberts (19), County School, Carnar- von. Exhibitions of B15 (alphabetical order) Joseph Edward Coates (18), Uttoxeter Grammar School Lucy Ellen Cox (28), Swansea Tech- nical School; Eosa Mabel Lee (17), County 'School for Girls, J'fajigor; Thomas Jones Parry (24), C.M. College Preparatory School, Bala. Exhibitions of E10 (alphabetical order): — Clara Ada Bateman (20), County School, Mold, the Osborne Morgan exhibition John Davies (18), County School, Wrexham. the Robert Gee exhibition Katherine Humphreys Jones (18), County School for Girls, Bangor, the David Williams exhibition Dora Charlotte Martin (19), Girls' High School, Wakefield; Elsie Catherine Morgan (18), County School for Girls, Wrexham; Robert John Owen (20), County School, Bethesda.; Thomas Roberts (17), PoTt- madoc County School; Morris Thomas (27), C.M. College Preparatory School, Bala. Subject to the college scholarship regulations the general scholarships and exhibitions are tenable for three years. Tate Exhibitions (tenable for two years): — Frank Lloyd Hopwood (17), Hawarden County School, £ 15; Al bert Garfield Odgers (17), County School, Wrexham, £ 10; Wm. Hughes (20), County School, Llangefni, CIO.

Llysoedd Cofrestriadol Mon. LLANEROHYM&DD.. Yn Llanerchymedd, ddydd Llun, yr wythnos ddiweddaf, cynhaiiodd Mr W. Bald.wyn Yates lys eotfrestriado'l. YmfddangO'safi Mer Ro. Chambers dros y Ceidwadwyr, a. Mr R. H. Wil- liams dros y Rihpddfrydwyr. Gwrthwyneb- odd Mr Chambers i bleidlais Mr A. McKillop, Y.H., Ty Mawr, ar y tir mai eiddo y wraig ydoedd y lie, ac felly ni chaniatawyd y bleid- lais. LLANGEFNI. Dydd Ia.u cynhaliodd Mr Yates eisteddiad yn y Llys Siro-1, Llangefni. Ystyriodd y bar- gyfreithiwr am beth amser y gyfraith parthed tai capelydd. Mewn atebiad i'r bargyfreithiwr dywedodd Mr W. Parry (trethgasglydd) fod y cyfryw dai yn Llangefni yn cael eu rhyddhau oddiwrth dreth. Sylwodd Mr Robert Jones, oddi.wrth dreth. Sylwodd Mr Robert Jones, Regent House, na thelid trethi dros dai capelau yn tlndeb Mon, ond fe'i trethid yn y dyfodol. -Sylwodd y Bargyfreithiwr fod yn rhaid iddo gael rhyw brawf fod y tai hyny yn esgusodol. Dywedod'd Mr Williams fod y cyfryw dai yn cael eu trethu yn Nghaergybi.—Yr -oedd Mr Cttiambera o'r farn os na threthid y lleoedd hyn ei fod yn anghyfiawnder trethu trethdalwyr eraill.-Dywedodd Mr J. R. Thomas, Bodeilio, Llanddyfnan, na threthid unrhyw gapelau yn Undeb Mon.—Sylwodd Mr Chambers, o'r ochr arall, eu bo'd yn cael eu trethu yn Undeb Bangor a Beatmaris.-Dywedodd y Bar- gyfreithrwr y byddai iddo edrych yn fanwl i'r mater. Yn rhestr Llangefni nid oedd unrhyw gyfnewidiad oddigerth fod y Oeidwadwyr wedi llwyddo i osod y Mri J. Hamer, cyfreithiwr, a, John Williams, golygydd y "Clorianydd" ax y rhestr parthed swyddfeydd.—Yn mhlwyf Hen- eglwys gwrthwynebodd Mr Chambers i Maggie Williams, "Clafe, Bodffordd Mr Daniel LI. Jones, Gefn Owmmwd, a Hugh Price, Pare Isaf. Dywedodd eu bod oil yn ardrethu caeau perthynol i Bodwina am dymhor o ddeuddeng mis, pryd y terfynai pdb tenantiaeth, ac nid oedd gan yr overseer unrhyw hawl i'w rhoddi ar y rhestr. Yr oedd y rhai hyn yn terfynu ar ddiwedd pob blwvddyn. Dywedodd y Bar- gyfreithiwr wrth yr overseer am beidio rhoddi y cyfryw ber&onau ar y rhestr os na hawlient yn unigol ac mewn trefn. Yn y plwyfydd eraill nid oedd dim o ddyddordeb. PORTHAETHWY. Cynhaliwyd y llys hwn am unarddeg foreu Llun, gerbron Mr Yates. Fel o'r blaen ym- ddangosai Mr R. Chambers 'dros y Ceid.wadwyr, a Mr R. H. Willams dros y Rhyddfrydwyr. Yr oedd gan y Cedwadwyr dri o "claims," a chaniatawyd yr oil. Hefyd yr oedd ganddynt unarddeg o wrthwvnebiadau, a chaniatawyd yr oil oddigerth un-deudde-g o Radicaliaid yn cael eu difodi. Teg ydyw ctweyd fod ganddynt hcwythau ddau wrthwynebiad. pa rai a daflwyd allan. LLANDDYFNAN. Yn y plwyf hwn cafodd y Ceidwadwyr a'r Rhyddfrydwyr un claim yr un. Yr oedd gan y Radicaliaid un "lodger claim," ond collasant ef. BEAUMARIS. I Yn y dref a'r plwyf hwn yr oedd dau wrth- wynebiad gan y Oeidwadwyr, a chaniatawyd hwy—dau Radical vn llai. I LLANDDONA. Gwrthwynebwyd dau "ownership claims" 1 y Radicalaidd yn y plwyf hwn gan y Ceidwadwyr, ac ni chaniatawyd hwynt. Yr oedd dau wrth- I wynebiad Ceidwadol, a difodwyd un bleidlais. LLANGOED. Yn y plwyf hwn, drachefn, yr oedd dau wrtih. wynobiad Oeidwadol. pa raia. gadarnhawyd. PENTRAETH. Oaniatawyd tri hawliad Ceidwadol yn y plwyf hwn. Ni chymerid llaw'^r o ddyddordeb yn y llys- is I oedd oddigerth difodi Mr MicKillop o bleidlais a'r achosion a ohiriwyd o Lanerchymedd a Llangefni parthed tret-hiant tai capeli. Gwrth- wynebai y Oeidwadwyr i WTilliam Price, Ty Caipel, Liechcynfarwydd, ar y tir nad oedd y "qualifying property" yn cael ei drethu i'r tlodion. Dadleuai Mr R. H. Williams fod y tai capel yn esgusodol. Ar yr ochr arall haerai Mr ChambErs fod yr eiddo yn drethol, ac nas gallai y Pwyllgor Trethianol eu hesgusodi. Cytunai y bargyfreithiwr a dadl Mr Chambers, ac ni chaniataodd y bleidlais. Yr unig Ixwnc arall ydoedd achos o Landrygarn, sef eiddo Mr Thomas Owen Jones, Tryfil Mawr. Gwrthwyn- ebai y Radicaliaid iddo ar y tir nad oedd wedi bod mewn meddiant digon o hyd. Dywedodd Mr Chambers fed tad Mr Jones wedi marw yn mis Mai diweddaf. Gwrthwynobid gan Mr Williams, a thaflodd y bargyfreithiwr yr achos allan. Ar gynygiad Mr IV, illia-F-, yn cael ei cilio gan Mr Chambers, pasiwyd pleidlais o ddiolchgar- wch i Mr Yates am ei ledneisrwydd yn nglyn a'r llysoedd. Oydnabyddodd y bargyfreithiwr y 'bleidlais yn briodol. I AMLWCH. Mae Mr a. Mrs Morgans yndra. diolchgar i fon- eddigion a boneddigesau Amlwch am eu rhan yn y cyngherddl, ac mae yna nodachfa i fod yn lied futan. Mae y Mri Thomas a Gussey wedi enill gwobr a tbystysagrif yn Llundain y dydd o'r tlaen am anfo.i torth o Hovis bread. Hwy oedd' yr unig rai o Sir Fon a gafodd wobr allan o gant o bobyddion. daddedigaetb 1;. E. Williams, Wesley-street.— Cymerodd y gladdtdigaeth hon le am ddau o'r gloca i ctdd Mercher diweddaf. Gwasana-ithodd v Parch J. C. Jones, B.A., curad Amlwch, wrth y ty. yu Eglwys St. E:eth, a'r gladdfa. Yr "undertaker'' ydoedd Mr R. G. Evans, Railway View. Penodiad.—Mae Mr D. Jones, Bull Inn, uedi ei ddewis yn glerc i'r BlITdd Ysgol yn lie Mr G. M. Hughes, yr hwn foneddwr sydd yn ymddiswyddo a:: yn myned i ffwidd i LerpwL Bu ef yn glerc i'r Bwrdd am dros 20ain mlynedd. Bydd colled i'r Aimibynwyr ar ei ol. Yr oeddi yn Annibynwr selog. ac yn ddyn defnyddiol gyda'r Ysgol Sul fel athraw, a yn y moddion a'r gyfeillach. Fe fydd colled i'w weled hefyd yn y '"Scientific Hail." lie yr oeddynt fel teulu yn dai yr achos gwan yma i fyny. Dymunaf bob llwyddiant iddo ef a'r teulu et) yn v dyfodol. Marwolaeth.—Pryrdnawn dydd Sul bu farw Mis Tyrer, gwoodw y diiweddar- Mr H. Tyrer. saer- maen, Wesley-street, ar ol cystudd ti-wm ond byi. Yr oedd yn fam ofalus a 'thyn-ey o'i phlant, :t w)- a 1 galwant yn wynfydedig, a da oedd ei thyst- iclaefth pan yn ymadael a'r fuchedd hon am eu caredigrwydd tuag atL Yr oed-d- yn weddw ers blynyddau. Mae Mr H. Tyrer, cabinet-maker, Llangefni, yn fab i'r ymadawedig, yn nghyda W. Tyrer, E. Tyier, R. Tyrer (Llangefni). Yr Arglwydd a neTtho y teulu, yn. enwedig Miss Mary Tyrer, yr hon sydd yn wael ei hiechyd ers tro, i ddal yn y cyfyngder hwn. Etholiad. — Dydd Sadwrn yr oedd etholiad yr Urban District Council. Rhenir y dref yn dair ward, gyda'r hawl i ethol chwech aelod dros v naill a'r llall o'r wardiau. Er yr holl wrthwyneb- iadau a ddangoswyd tuag ato cyn ei ffurfiad, hynod mor barod' ydoedd ei wrthwynebwyr am sedd ar y Ovnghor. Defnyddid y "patent polling box," chariwyd pob peth i foddlonrwydid pawb gan Mr 'ilhomas Hughes, clerc Undeb Man. A ganlyn ydynt enwau yr ymgeiswyr llwyd'di.anus: Ward Porth Amlwch: Cadben Lewis Thomas. Mr Wil- liam Thomas, Bryneilian; Mr Josiah Griffith, Cadben Jones. Cadben Roberts." Prince Cadben Ellis. AVtrd Amlwch Mr W. H. Thomas, Rail- way Stores, 160; Mr J. H. Brindle, Dick's Depot, 116; Mr J. H. Evans, Manchester House, 112; Mr O. Pierce Jones, tobacconist, 111; Mr R. H. Jones, druggist, 104; Mr William Jones, iron- monger, 100. Ward Pentrefelin Dr. Thomas Jones, Brynhyfryd, 114; Mr Jones, merchant, Felin, 97; Mr John Williams, etc, 94; Mr J. Wil- liams, Hafodllinbach, 90; Mr S. Roberts, Werthyr 85; Mr Thos. Williams, merchant, 80.

BODEDERN. Oymdeithas Ddirwestol y Merched. — Dydd Mercher, y 18fed' cyfisol, gwa,hoddodd yr Ar- glwyddes Reade holl aelodau y gymdeithas uchod i Garreglwyd, lie y rhoddodd wledd o de, bara brith ac amrywicl fathau o deisenau o'r fath oreu iddynt. Yr oedd dros ddeugain yn bresenol. Yn 'ystod y prydnawn ymddifyrwyd mewn amryw chwareuon, a cliyn ymadael ymgynuilasant yn nghyd i ganu QDlryW emynau a hen alawon Cymreig. Rhoddodd Miss Parry, Ty Cristion, hefyd gam yn Saesneg, "Don't go out to-night, boy," yn hynod^ dda. Siarad-wyd ychydig eiriau yn Saesneg i ddiolch i'r Arglwyrddes am ei charedigrwydd mawr gan Mrs Jones, Llechcynfarwy, ac yn Gymraeg gan Mrs Parry Edwards, Mynydd v Gof (llywyddes y gym- deithasi), ac unwyd mewn* "three cheers" galono, gan yr holl aelodau.-IA.

CEMAES. Cyrddaoi Te.—Cynhaiiodd y Methodistiaid gwrdd te yn ysta.fell eu capel i aelodau Ysgolion Sivb'botliol Bethesda a,'r Penrhyn. Cafwyd hwyd iawn. Bethel (yr Aimibynwyr) fu yn gwled-kt yn y Village Hall, fel y canmolai pawb y ddarpariaefth yno. Plant Seiat Bethesda gafodd "dret yn y WTylfa, trwy garediigrwydd y Parch J. WillillliS, Piince's- road, a Miss Thomas, Wvlf&Cafodd plant gela dret gj-ffeJyb yn Cafnan Hall, trwy garedig- i-wydd Mr a Mrs Glanfor Hughes. Mwynhaodd y oil eu hunain yn ardderchog, yn en,wedig y ddau dret. olaf, fel y gall plant yr oes hon. Disgwylir llawer oddiwrth biant ag y'mae boneddigion hael- ionns fel uchod yn cymeryd y fatli ddyddordeb I ynooynt i'w hyfforddi a'u dyddanu.—Gwyliwr.

CAPEL COCH. The Pnrti. Dydd, Gwener ydoedd dydd mawr yr wyl, fel y'i gedwid gan drigolion yr ardal. I II wn ydoedd y dydd y penderfynwyd arno i gynaJ y cwrdd te blynyddol, perthynol i'r Ysgol Sabboth- ol yn y lie. (iwasonaethwyd wrth y byrddau gan I luaws o foneddigesau ha-rdd a, siriol. Fel' yr oedd I y dyrfa yn cael eu gwala a.'u gweddill ymneillduent I o'r ysgoldy i gae cyfagos, perthynol i Mrs Row- landis, Ty Mawr, i fwynliau eu hunain mewn gwanan- ol chwareuon dlifyr a doniol. Am saith 0 r gloch yn y oa.pel, o d'an 1 j-wydd:aeth ac arwein- iad y gweinidog newydd, y Parch W. Jones, yr [ hwn a brofodd ei him yn hen law gyda'r gwaith. caiwsom un o'r cyfarfod ydd goreu a gafwyd' yn v lie era llawer o amser.* .Yr oedd \mddo, mewn gwirionedd', gymysgedd o bethau buddiol ac ad- loniadol. ac yn brawf diymwad fod yma lafur ac j yni yn mldith y dosbarth ieuanc, oblegid gwelsom, yn gymysg a, phethau mam, gymaint a deuddeg o blant yn cael eu g^vobnvyo am fod yn dwydd- ianus' mewn aiholiad ar y "Rhodd Mam," y rliai hyn o dan lOeg oed. Gwelsom liefyd dri o da,1". 18 oed yn cael eu gwobrwyo am ateb ewestivnau yfgrifenedig ar y maes Uafur. Yr euwau ydynt:- Miss Owen, Ty'r Capel Miss M. Jones, Talylij-n: ac R. Roberts, C-le Maes Gafam, ati y dosbarth 18. Gwobrwywyd Miss J. Pritcdiard, y Felin. a D. Huglif-s, 'RIIHt Bach. Miss A. Jones, Maen Farm, a. gipiodd y wobr am y traetliawd ac am y dernyn (iiatalnud. Miss Roberts, Graigfryn. oedd yr oreu am ganu; R. J. Ltwis, Bryn a, W. R. Jones, Graig Lwyd. oedd yn. oreu am adrodd penillion. CanAvyd amryw weitliiau gan y cor, a swynol odiaetli ydoeddi y tair genetli gyda'r triawd, sef Miss D. Owen, Miss Thomas ac M. Jones. Chn- wyd hefyd gan Mr Thomas Jones, Ffestiniog, a Miss Katie Rowlands. Rhodtdwyd vr holl wobrwy- on mewn llyfrau. Dydd Gweaier nesaf cyniielir cyfarfod sefvdlu y gweinidog newydd, sef y Parch W. Jones, o Eglwys y Bwlan, sir Gaernarfon. pryd 1 s y disgAvylir rhai o brif enwogion y Gorph i'w gwas- anaethu. Deallwn mai cyfarfod y prydnawn a neill- duir i'r gwaith hwn, a phiegethir T boreu a'r nos.— Un o'r fro.

DULAS. Syr,-Yn un o'r rhifynau diweddar gwelais ymholiad yn nghylch Ynys y Carcharorion, ac yn ddiweddar tarewais ar Mr Parry, Tanyrallt, Llaneilian, fel hen frodor o Ddulas, ac un oedd wtedi cael llawer ymgom a'r diweddar Hugh Lewis. y clochydd, prif hanesydd y fro. Gelwais ei sylw at yr ymholiad. Dywed Mr Parry nad oe.s y fath le ag ynys yn v lie. oddi- eithr Ynys Dulas. Dywed fod ffordd wedi bod o dan dir Llysdulas i Ynys Dulas. ac mai eiddo Ystad Llysdulas oedd hi. Mae yn wir fod plant yn galw rhyw greigen sydd yn agos i'r fan lie yr oedd y dramwyfa yn Ynys y Car- charorion, pa un fydd yn cael ei gorcliuddio a dwfr pan bydd y llanw i fewn ac y bydd yn y golwg pan y bydd y dwfr allan, sef yn drai. Yr amgylchiad j'i galw yn Ynys y Csreharoricen oedd hwn. Aeth un o'r gymydogaeth—un ag y byddis yn ei alw yn "Brymbo Jack," ac yr oedd ganddo hcibi fawr mewn dal crancod hvd lanau y mor. ac un di.wrnod fe ymwelodd a'r lie y'i gelwid yn Ynys y Carcharorion. ac wrth roddi ei fach mewn twll gafaelodd rhywbeth mawr anghyffredin ynddo, ac yr oedd Jack yn methu yn giir a'i gael allan. Yr oedd yn credu ei fod wedi tyfu er pan aeth i fewn, a chymer- odd ei law i'w dynu allan er gweled beth oedd. Daeth i ddeall mai cimwch mawr oedd, a chan dybied fod Jack am ysgwyd 11a.w ag ef gafael- odd yn ei law, a dyna lie yr oedd yn gwaeddi, a'r llanw yn dod i fewn, "Gollwng fi g 1, onide mi foddwn ein dacu." Diangfa gyfyng gafodd Jack druan na buasai wedi cael dyfrllyd fedd, ac am ddim a glywyd am y cimwch, nad felly y lyu-ei dynged ef, a dyna y rheswm am alw y greigan yn Ynys y Carcharorion.—Ydwyf, etc., TRWYN YR ABER

HENEGLWYS. Diolchgai-wch am y Cynhauaf.—Cynhaliwyd gwyl flynyddol y plwyf ddydd Gwener diweddaf. Gwas- aiiiU'thwyd ar yr achlysur gan y Parch H. S. Priest- ley, rheithor • £ plwyf y Parch H. L. James, rheithor LJanigeini; y Parch Thomas Edwards, iheithor Aber. Dilynid y gwasanaethau ar yr organ gan Mrs Priestley. Gwisgwyd yr eglwys yn hardd gan Mr Thomas Randall, garddlwr y Peasondy. Elai v casgliadau wnae(I-1. at yr Y spytty; 2, i'r GymiMthas er Adeiladu ac Adgyweirio Eglwysi yn y Esgobaeth.

LLANGEFNI. Eisteddfod y Pasc.—Da geinym ddeall fod! Pwyll- gor Eisteddfod* y Pasc yn gweithio mor gaied. Bydd rhestr o'r testynau allan mor fuan a.g sydd bosibl. Yr ys-grifenyddion ydynt Mri J. W. Ro- berts, Bank, ac Ellis Jones. "Regent House. Deall- wn fod gwobrau yn cael eu cynyg i seindyrf, corau mawrion. corau meibion, a. cliorau plant, yn ogystai a.g unawdsu, etc. Ymddiswyddiadl—Wedi gwasainaethu ei s"-vyd-d fel dechreuwr canu am dros 35 mlynedd, rhoddodd Mr Robert Jones. Regent House, ei ymddiswydd- jad i eglwys y Methodistiaid', oh-ea-wydd afiechyd. Chwitli iawn fydd gweled ei Ie, gan nad oedd wedi colli ond pur ychydig er pan yr oedd yn, y ydd 0 bosibl y gellir dweyd nad oedd yn Mon un yn iy-(-d-du ar lawnach gallu i gyflawni y swvdd nag ef. Yr oedd ei lais treiddgar aï cliwaeth uchel wrth ddewis tonau priodol yn ei wneud yn vn o'r arweinwyT canu goreu. ac yn wir deilwng i lanw sw.ydd ei ddiweddar dad, yr hwn hefyd fu yn ddechreuwT canu yn yr un eglwys c'i naen am dros 30 mlynedd. Deallwn fod v cyfeillion yn Mori ah yn prysw gasglu tuag at dysteb hardd i Mr Jones ar ei ymneillduad, ar ol gwasanaeth mor faith. Hyderwn y bydd iddynt dderbyn pob cefnog- aeth, canys y mae Air Jones yn boblogaidd yn y dtref yn ogystai a'r capel. ?,larwolaeth.—Y7 14eg o'r mis hwn, yn mynwent Eglwys y Gaerwen, claddwyd y rhan oedd farwol o-n cymydog hoff a charedig. Mr Thomas Evans (Caeronwy), Gerrigceinwen, yn 67 inlwydd oed. Isid oedd yn teimlo yn dda ers amser maith. Er yn meddu cyfansodd'iad giymus, t'algryf a chadarn goddiweddwyd ef yn dra sydyn gan afieahyd ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth. Yr oedd yn briodl addfwyn a chymwynasgar, yn dad tyner a gofalus, yn gymydoig gwyne-b-agored, plaen a. chy meoudiwy iawn yn ei ardal. Yr oedd hefyd yn fwy Co grefyddwr nag oedd llawer yn tybied. OymeraJ ran dyddiol mewn cadw dyledswydd a gweddi deuluaidd. Yr oedd o egwyddor onest. ac yn e; fimidau olaf yn sicr a diysgog yn y ffydd. Bydded i'r un fydd yn gymorth i'r teulu galaruB yn eu profedigaeth. Cofus genym iddo fod flynyddau meithiou yn Nehcubarth Atfrica. Tawel huno mae mewn heddweh, Wedi'r dydd ac weåi'r daith, Wedi cToesi yr anialwch Yn y pell ororau maith; Mel us fydd v cwrdd a'r cawi, Is ayyrg^dch fytihol glir. A porphwyso'n nghysgod Iesu Draw ar fryniau nefoldir.—Ll.T.

LLANDDYFNAN. Pleserdaith.—Dydd Gwener. y 13eg cyfisol, bn aeloda-u Ysgol ion Sul Llanddyfnan a Llanfair M.E. yn mwynhau eu hunain yn Llandudno. Oychwyn- wyd o Langefni gyda'r excursion am 8.40. Ar ol cyrhaedd Llandudno, trwy garedigrwvdd y Parch W. D. Roberts, rheithor, cafwyd boreufwyd ar- dderchog. Eisteddid chwech a thriugain wrtih y byrddau. Wcdi gwneuthur cyfiawnder a'r danteith- ion ymM'ahajjwyd i woltd paif atdyniadau y ilref. C'awsom ddiwniod ardflerchog, ac afreidiol cweyd 1 bawb fwynhau eu hunain yn y modd, goreu, gan fod Llandudno yn un o'r lleoedd prydferthaf yn y dtvrnas, a natur a chelfvddvd megis yn ymgystadlu er" gweinyddu pob cysur i'r vmweiwyr Iluoscxg. dweyd hefyd "i Mr Roberts dalu cludiad yr olL°o' r pi nit" yn nghyda'r rhan helaethaf o draul rhai me-vn oei. Yr vdym yn dymuno datgan ein dioiohgarwi h gwresocai in parehus reithor am ei fawr garedigrwydd. Llwyddiant iddo yn ei faes newydd. —Ahquis.

LLANDDELriANT. Oymdeithas Lenyddol.-Cy-farfu pwyllgor y gym- deithas uchod nos Ferclier diweddaf yn Y sgoldy y Bwrdd, dan lywyddiaeth Mr J. R. Parry. I.yodyi Blawd, er trefnu lhaglen am y tymhor dyfodol. Caod! cynrychiolaeth dda o bob enwad. Dewiswvd y rhai canlynol yn swyddogion am y tymhor: Llvwvdd, Mr J. C. Jones, C.S.. Olwchdeyrnog; is- h"2"d, Mr Lewis Jones, Howell-terraoe; trysor- vdd. Mr G. J. Williams, Goiphwysfa; vsgriten- Vdd, Mr J. H. Roberts, Tanvfynwent. Talodd v gvmdeithas v llynedd yn ardderchog yn ng jm a, l ll'yfrgell, a chredwn fod iddi ddyfodol dasglaer eto eleni.—Deusanit.

IiLANGWY LLOG. Diolchgarwch am y Cynhauaf. Cynhaliwyd rrwasanaefahau o dddolchganveh am v cynhauaf yn ^rlwvs y plwyf uchod Medi 15fed, pr^'d y gwasan- aethwvd gan y Parch O. K. Williams, B.A.. ficer v Parch W. D. Roberts, M.A., Llanddyfnan; y Parch J. M. Richards, B.A., Llandegfan. G.v-us- I- al. anaethwyd wrth yr offeryn gaji Mi's Parry. Ty'n I Jan. Yr oedd yr eglWlS wedi ei haddurno yn brydferth, fel arfer, ar gyfer yr wyl. Gwnaed casgliadau trwy'r oil o'r gwasanaesthau at y "Nurse District," Llanerchymedd.—Un oedd yno.

LLANDDONA. Gwyl y Cynhauaf.-—Diwrnod hyfryd oedd dydd Merelier. y 18foo cyfisol, yn y plwyf hwn. ar yr achlysur i> -wyl diolchgarwch am y cynhauaf. Pre- gethv.yd nos Fawi-th, am saith o'r gloch, gan v Parch* Hugh Williams. Llanrug: am ddeg boreu. Mercher gan v Parch Thomas Parry, Uanfti r M.E. am ddati gan v Parch HaiTy J. Morgan, Beaumaris; ac am saath o'r glocli yn yr trwyT gun y Parch David Collwyn Morgan, Penyniorfa. Yr oedd v pregethwyr oil yn eu hwybau goreu, yn traethu yn rynius a. melus am ddaioni Duw i ddyn. \mlwtT iawn i bawb ydoedd eu bod eu hunain yn tdmlo° i'r bvw nerth" v genadwri a draeth:d; rraiiddynt, yr hyn a gynyrohai deimladau cyfatebol n y *gwrar.dawyr. Y rhanau dtefcsij-nol o'r wyl oeddynt vn fywiog, llawn a chj-ffred'inol, a'r mawl- odla-u a ddyrcha.fent' fel mwg yr arogldarth peraidd o fynwesau cynbes yr addolwyr. Yr ücdd yr hin yn livfrvd a hafaidd, a chymillodd pobloedd lawer j*r wyl." Heblaw yr offeiriaid a enwyd uchtxl bu y Parchn. E. Evans (L'ansad-ttTn) ac M. Griffith (Llangoed1) befy-d yn rhoddi help Haw i gael y bad i'r lan. Addurnwyd yr eglwys yn bry-dferth gan Mrs Jones, y Rheithordy. a'r Misses Davies, Gorphwysfa, gyDa hlodeu heirdd a grawnwin a anfonwyd yn garedig gan yr Arglwyddte Magdalen Buikeley. Cafwyd liefn-d tfrwythau ac yd i'r un dyben gan Miss Williams, Penymaenj; Mr Oliver, Carwad a Miss Williams, Hafodyrhug. Da oedd genym gael cvnideithas Mrs West, priod hawddgar rheithor St. Phillip's, Bristol, a chwaer y Proffeswr Thoma.s, Llundain. yn ein plith am y dydd. ac iiefyd Mrs Evans, Liaosadwrn, a Mrs Griffith, Lian- goed, r oedd pobpeth gyda'u gilydd %ti gwneud uchelwyl y cynhauaf yn Llanddona eleni yn un a gofir gj-da hyfrydwch am lawer o amser.

LLANEILIAX. Nid pob p: wyf yn 3Lon sydd a hanes iddo fÐ7 plWJ-f Ejlian. Ond ofnir fod y plwyfohon yn tui- ^ybo-dus iawn am y petihau dyddoroi a rhamant-u* sydd yn pITt-llyn i'r plwyf hwn. Pa. nifer, er engrailit, sydd yn gwybod am yr hen Saint. Pi nifer sydd wedi gweled Ffyn-on Eilian' Pa nifer sydd yn gwybod am safle ddaearyddol L'ttty'r Oaf? Gofidiaf wrth feddwl na, buasai un o k-norion athrylithgar yr ardal wedi ysgrifenu cyfres o ysgrifau i'r "Cymm" ar hynaf- iaet-han plwyf Eilian. Wrth d-darllen eicil papyr gwelais o d'o i dio han-es pethau pui ddabwys i mewn—megis hum-es y cae gwenith, a'r "pie-nics." yn nghyda "CJionsart Mawr Lln- eilian." Clywais fy nliad a fy nihoid yn dwej-d maj lie tlawd iawn oedd plwyf Lilian dechi-eu'r ddeunawfed ganrif-ychydig o dai a'r br-blogaelh yn deneu. Canolbwynt y dylanwadau moesol ac ysbrydol oedd eglwys y plwyf. Dywedai fy nam fod pethau wedi gwella'n fawr erbyn declireur bedwaredd ganrif a'r bymtheg. Yr oedd "centre" y dylanwadau iachusol erbyn hyn yn Nghapel Siloh. a "centre" y dylanwadau dyfryddol yn Nghapel Bethama; a gallaf finau dystiolaethu mai felly y parha pethau hyd heddyw. Yn ystod y bedwaredd ganrif a'r bymtheg gwelwyd fod amryw o'r plwyfolion yn gwe 11a yn eu hamgylchiadau byd-ol, a'u bod hefyd yn "cultivatio taste" at adeiiad- au heiidd. Ond erbvn meddwl nid oedd y cyfiLn ond y dylanwadau iachusol a dyfryddol wedi er cyfuno 1 gynyrchif y dylanwadau architectyddoi. Dywedai nain mad Ifan ap Ffw-dan oedd\dyn mawr y 18fed ganrif. Oymeriad omreig hollol oedd Ffwdan gwisgai'n Gymreigaidd, meddvliai yn Gymr^ieg, a eherddai yn ol yr hen dcbull Cymreig. Eglwyswr selog a ffyddlon oedd Ffwdan. ac mae ei If yn wag lie-d^dyw ati eglTvys y plwyf. Dy fiwdanllyd iawn oedd Ffwdan. Arl-erai fyntd i'r egiwys ac edrychai o'i gwmpas am ei gymydogion 0" gwelai Jhywun yn cysgu anfonai C-i vras I V' ,d.d,e!ff ro. Cysgai yn ystod y gwasi;vnaeth ei hun, ond gofalai fod ei gymydogion yn effro. Dywedir PM] fod Ffwdan wedi prynu "masterpieces" duwinydd- 01 y ganrif a'u rhoddi yn anrheg i'r periglor. gan erfjTi arno eu iarllen ^"n he myned i draffeTth i wneud cyfansoddiadau o'i eiddo ei hun. t Sibrydir weithiau fod y "masterpieces" hyn yn dod gyda r P, C4eS fyweliaeth tnn.'r blynyddoedd, ac mai duwinydd- iaeth Ffwdan fu yn cael ei gyhoedd'i yno'n hir. On I nid oes sicrwydd ar y "pwynt yma ychwaith. Syithiodd Ff^ dan mewn ymiaddfa ffyrnag. a bu far- yn ei ghwfau, ac nid edwyn neb ei fedd livii y dydd hwn. Gwelodd Ffwdan "y llanw Seisnigaidd Ail dyfod i mewn yn brysur i'r plwyf ac anogodd ei gvmydogion i j-ndadd yn ddewr yn ei erbyn. Heddwch i'w 1wch.. A-elth y plwyf yn m'aen yn rhagorol o dan lywyddiaerth yr hen arwr hwn. ond YH mlien haner canrif ar ol ei ymadawiad yr oedd v llanw Seismigaidd wedi dod i mewn yn gryf an- arferol. Tua diwrod y 18fed ganrif dywedai fy nain ma.i pvsgod a chccos oedd bwyd y plwyfolion. h.v.. moes-bethau y plwyfolion. Yr oedd yma gvmeriad doniol anghyffredin y pryd ivwnw Don- ap-Ballog. Gwaith Bailog oedd pysgota a mas- nachu. Daliai y pysgod: a gwerthai eu crwyn i wneud matiau. Gofidaai nain fod Bailog wedi \~madael a'r ba.bell hon heb roddi y receipt er i1 a budd ei olynwyr. Dyxdi'mygaf beth fuasai wedi digwvdd i'r plwyf pe buasaj. r anffawd hon heb gymeiyd Ile-buas&i yma ganoedd o ddynion yn dai pvsgod. a chanoedd yn gweithio yn y factory fatyddol" Nid dyfod 'yma. i weled Lynas Point na St. Eleth y buasai yr vmweiwyr. end-, "matting-fish neu "fishrmatting manufactory, limited," Portn Lilian. Dychmygaf weled yr adeiladau heirdd, a'r mwg yn esgyn i fyny i'r ffurfafen, a phlant bach Mr Don-ap-Ballog yn "managers" ar y "concern." Oymeriad swynol anghyffiedin oedd Bailog gofynwyd iddo unwaith <rar. Esgob Blockley pah am yr oedd mor boblog- aidd gyda'r rhyw fenywaidd, a'i atebiad pert oedd tod by wyd jiysgotwr yn un anturiaethus iawn. ac nad oes* dim di-wedd "ar edmygedd merched Efa. "Pan el meuhed Efa. SIT. ddyn anturiaethus fel fi ant ar ei ol vn lluoedd. Un diwm-od pen- derfynodd Bailog "advertisio" all wraig, a dyma gopi o'r "advertisement: "Eisieu, eisieu, eisieu, G wraig. gwraig, gwraig, Ar bysgotwr-niasnachwr. Pob applicantas i fod Mewn cyn pymthegfedi Dydd ar ol y Grawys. Pymthegfed ar ol y Grawys yr oedd; Bailog mewn penibleth beth i wllood gydar holl for.eddigesau. (iwelockl nain amryw o'r ceisiadau. a synodd fi wrth adrodd beth o'u cynwys. Gofal-odd pob un anfon ei llun, yn nghyda'i b-tneq personol. ei gwertli yn y faxclmad, etc. Yn sydyn un diwrnod daeth syniad newydd iawn i ben yr ymgeisydd. Pender- fynodd anfon ciiis ar bob un 0 honynt ei gyfarfod vn Perth Eilian .:11" y ISfed dydd wedi'r Grawys. Ac ow! y fath olygfa ardderchog, twrw byriei. ceffylau a cherbydau y 18fed ganrif. Digwyddodd damwain yn y troad sydd islaw y Fagwr, a blociwyd yr heol. Cofied y dairllenydd na wyddai yr i n o'r boneddigesau am neges eu gilydd cadwodd bol. un ei "secret" iddi ei hun. Ond yr wchw bol. un ei "secret" iddi ei hun. Ond yr wchw fawr! pa fodd yr "enterlainir" y dyrfa hon gan Bailog? Pa fodd yr ymdexy yn ngwyneb y faith brydfeirthwcJi? Pan gyrhaeddwyd Perth Eilian dis gwyliai pob un yn br-yderl, am weled yr ymgeis- dci. Wrth fyfyrio arno yr oedd wedi myned yn rbyw fod prydferth a chadarn yn eu dychymyg. Ond poor Bailog, pan welod-d. y dyrla. yn dod i lawr yr aJlt fawr aeth am ei gwch, yr hwn oedd ganddo mewn lie cyfleus o dan itrosymynydd. ac aeth ymait-h ac ni "welwyd ef mwyach. Bu nain fyw aID lawer o flynyddoedd; ond, ni chlywyt gair o hanes poor Don-ap-Ballog byth. Ond y dydd- iau diweddaf mae un o'i luliogaeth wedi talu ym- weliad a hen wlad ei dadau. mewn diwyg d-dieithr g ac anarferol yn y parthau hyn a dweyd yn ddisitaw fod ar y trigolion braidd ei ofn. Yr wyth- nos nesaf cawn wneud sylw aT rai o hen gvmeriad- au rhyfedd eraill LLaneilian.—Hynafiaetlmid.

PEN CARN E D DI. Ymweliad a'r Benllech.—Ta'odd Y,gol Sul Bed- yddwyr y lie uchod ymweliad a'r Benllech ar y 10fed c-i-fisol. Cai-yd ciniaw a the rhagorol yn y Conccrt Hall, Glan'rafon Hotel—lie eang a chyfleus iawn i bwrpas o'r fath. Mwynhaodd pawb eu hunain, yn en wedi g y plant. Pasiwyd yn trwd- frydig iawn ddiolchgarwcli i bawb yn ardal Pen- carneddi oedd wedi cynorthwyo i gael y "trip" i'r Beadlech, i'r merched ieuainc. a phawb oedd wedi bod yn gweini wrth y byrddau, ac i'r gyTwyr am ddod a hwynt, yno yn ddyogel. Cymerwyd'y gadrtit yn ystod v cyfarfod gan Mr David HugJies. Drwg genym foi omgylchiadau wedi lluddias Mr Prichard. y gweinidog. i fo.d yno. Dvmunwn wenau'r Nefcedd iddo ef a'i deulu cynyddol. Diolch- wyd i wemidog Llanfair am ddod yno yn ei abwnoldieb. Teg hefyd yw nodi fod Mr Richards, Gkm'rafc.n, wedi 'bod yn garedig trwy roddi yr "ball" am bris isel iawn at wasanaeth yr ysgol Gwna-sth y brawd John Owen ei waith yn arddeich- og-

PORTHAETHWTY. Cvilwyno Anerchiad. Nos Fercher eyfl-yn- iiyd anerchiad hardd i Mr Gwynfiyn: Jones gan aelodau eglwys Penebo am ei weitihgarweh yn nglyn a'r capel newydd. Nid oedd cyieillion yr achos yn foddlawn" iddo ymadael c' u plith1 heb iddynt ddangos arwydd o'u tedmladau da tuag ato tIwy gyflwypjo anerchiad, ar yr hon hefyd yr oedd dartun o'r cap-d nCTvydd a Phont Menai. Disgwylir y bydd yr adeilad newydd yn barod tua mis Ebriil ncsai.—Gohebydd. Gosod Meini Coffadwriaethol Capel Newydd y Wesleyaid.—Fel y mae yn hysbys mae gan v Wes- leyaid, yn y lie uchod, achos yma ers lawer, y lapel hynaf yn yr ardal. Yr oedd rhai o'r cyfeillion ers amser maith yn awyddus i symud t1:a.g at adnewyddu yr hen, ac eraill eisieu cael addoldy newydd. nes i ganol y dref felly bu am flynyddau heb symud y naill ffordd na'r llall. r r oedd yr hen gapeJ. yn myned yn waeth o flwyddyn i flwyddyn (ac wrth gw-rs vn mynod o'r ffasiwn;. A" ddyfediad v Parch D. Gwynfryn Jones, Llan- gefni gynt, i'r gvlchdaith goso;iwyd y mater geT- br-o n yr eglwys. æi pa un ai adnewyddha yr hen ai capel newydd oedd i gario y dydd. Fe daflodd Mr Jones yi^brydiaeth ac yni i'r cyfarfod fel y penderfynwyd gyoo. mwyafrif mawr i ynuid ar uinraith tuslg at gael ad"dokiy newydd yn nghanol y dref. Trwy gymorth Mr Gwynfryn Jones a Mr "William Thomas" y Llythyrdy. Llangefni, fe sicrhp.- wyd tir gan Ardalydd Mon. tJrwy garedig- rwydd Mr W. E. Jones, y Graig (y goruchwyliwTi. Wedi cael sicrwydd am y tir fe vmdaflodd cyfeidion yr achos gyda phend-erfyniud didroi-yn-ol y mynent godi cronfa. er cyfarfod ag amodau pwyll gor c-apelau y cyfundeb. Ar gTii-il.,elliiid Mr Gwyn- fryn Jones penderfynwyd Ciiel nodachfa, a chasgiu da. phei"son;vu unigol, a llwyddwyd i gad gan yr Ysgol Sul i gymeiyd rhan o'r baich. (Jyd: hwnpr y naill a'r llall, yn nghvda'r hyn a dderbyniwya -7 ar y ceiyg coffa. fe gafwyd dros 800p o bunan yn ystod arosiad gweinidogaethol Mr Jones Y11 em plith- Y diwrnod penodedig i osod v cervg coffad- wriaethol oedd dydd Mercher. Medi* lleg. Gosod- 'n wyd y meini gan y personau vanlvn*, :Nir H. B. Price. The Moorings Mrs Catherine Ellis, yr aelod hynaf yn yr eglwyj (93 oed) Mrs Dr. R. M. Williams. Sirs Gwyntryn Jones. Miss Bella Goodwin, Miss Prythereh. Bryn Rheidol JJixn Wiliiams. Llythyrdy. a Mr Hugh Hughes. wL Cafwyd rhoddion teilwng gan yr oil. Cytnerwyd rhan yn y gweithiediadau gan v Par-elm. L. tJvnltig Davies. M.A.. J. O. Thomas*. -AI.A.. T. Charles Williams, B.A.. David Slorris. John Keliv. j. Roger Jones, ac eraill. Wedi gorphen gyda'r gorchwyl uchod aethom i'r New Hail am gwpanaid 0 de. r oedd y neuadd wedi ei phiydfcrthu a blodau amryiiw. a phawb yn canmol y danteithioik oedd ar y byrddau. Cafwyd elw yylweddoi. Yr <H-dd holl weithrediadau y dydd dan lywyddiaeth y Parch Gwynfiyn Jor.es.

PENSAPvN (Amlwch). Son sydd fod dosbarth ("n6btD wedi ei godi yn egrwys Mai nifer y dosbarth yd-y" chweeh o ddolial1 a, vT hen wreig-;n. Son sydd ynill fod llanc o'r ardal hon wedi haner gw irioni am rhyw ferch o forwyn sydd mewn fferm gyfagos. Felly yn wir Son ydd fod y Bardd Sliniog wedi troi yn hen lane. Ho! feliv yn siwr, Miniog; ond beth &m H D-. yr hen walch? Son sydd fod y beirdd wedi myned i gysgu. ac nad oes gobaith iddjmt ddeffro hyd foreu y fam, os y bydd iddynt wneud yr adeg hono. Wei, wel, meddai—Slari Jos.

RHOSYBOL. Ymwelais a'r ardal uchod y Sul o'r blaen. Hen ardal y beirdd a'r cantorion enwog ydyw hon wedi bod, ac yn bod eto. Yma y mae y bardd talentog Glan Rhiosjxld yn trigo. gwaith yr hwn sydd yn cael ei ddarllen gyda bias yn y dyddiau hYl;. hen g "foy" doniol ydyw Glan Rhosydd. lla.wn o yni bø-bw NN t-4i, i mi gyrhiitdd ei ardal yr oedd yn adeg myned i'r capel, a chan fy mod inau heb fod yn Beihei erioed ar y Su; mi eis yno erbyn hiUMr-r-awr wedi un IrS-L;I, a'r dosbarth yr aethum iddo oedd eiddo Mr Jones, y gweinidog, a theimiads fy hun yn hapus div^s ben yno. Slae Air Jones yn holwr eglur a medrus dros ben, ac y mae ganddo atebwyr pert a phai-od iawn. Am yr ysgol yn lyffredinoi, gailwn ddweyd ei bod yn lied uda ar y cyfan pe.b dosbarth i'w weled yn llafurio yn ddiwyd a byvriog; ond. am yr arolvgwr. rhaid mi d'dwevd wrtho y dyla.i chwilio am athrawon i bob dosbarth (gwyr fy nghyfaill pa'm yr wyf yn dweyd hyny) er mwyn iddo ef gael chwareu teg i edrych "ar ol yr ysgol, canys yr wyf fi yn credu y dylai* yr arolvgwr fyned ocldiamgyich y dosbarth- iadau, eT cael gweled sut y maent yn myned yn mlaen. Mae bid yn athraw* ac yn arolvgwr mewn Ysgol Sul allan o'bob synwyr. Am y cyfaill. fel arolvgwr, crt-chif nad oes eisieu ei well, ond iddo gaed" chwareu teg. Gymaint a hyn a'r ysgol. Ar ol terfvnu mi eis, yn nglTWmni Mr David Williams, mab i'r enwog a'r godidog ganwr, Mr John il- liams (Tenoiydd Paiys). i gael tamaid i dori newyn yr hen gOlph. GWT dyddEu; a siriol ydyw Tenorvdd Parys, ac y mae ei "briod serchog o r un natur. Wedi mwynhau fy hunan fel hyn. aethum hefo'r teulu oaredig uchod j Bethel erbyn chweeh i wrandaw ar Mr Jones, eweinidog parclms Bethel, a synais cryn lawer weled cymaint wedi d'od yn nghyd. Yr oedd y canu yn rhagorol. ac am y bregeth nid oedd eisieu e; gwell—pregeth lawn o Grist Croesihoelied'ig a. gob, I i bechadur wedi naeddn ei gulii bytil. Testyn ei br-egeth oedd y llvthyr at yr Hebreaid. vr lleg benod. a'r rhan olaf o'r 26ain adnod.—Min-y-Myuyxl-a.

TREFOR. Capel y Wesleyaid. Cyriialiwyd cyfarfod pre- gethu yn yr addoldv uchod r.os Fawith a dydd Mercher, y 17eg a'r 18^d cj-fisol._ Pregethwyd uo& Fawrth gan y Parch W. O. Evans, Birken- head, a boreu ddydd Slercher gan yr un gwr am ddau y prydnawn -gan y Parch R. Garreitt Ro- beits, Abertiiaw. a-c am cihwech o'r gloch yn yr lrwvr darilenwvd a gweadiwvd yn afaelgar iawn gan v Parch H. K. Cadwaladr* (A.), Tyddyn Gyrfar. iPre^ethwvd vn ryurus ac effeithiol iawn gan Mr Roberts a clian Mr Evans. Yr oedd arwyddion amlwg fod v Sleistr Mawr gyda'r gweision. ar addoldy hard*d wedi ei lenwi o wrandawy. a phawb yn ymddamgos wrth eu bodd yn gwrandaw y genadwri oedd vn cael ei thra-iaodi mo: dym gan. Mr Robei-te am bechod yn n.gwrsyll Israel. Cafwyd pregeth gan Mr Evans oddiar y ge-iriau yn Galatiaid vi. 14. yn rymus ac effeith- iol iawn. Chwareuwyd y fetlodeg gan Sliss Ed- wards, Rhydydeiaid. ychydig amser yn ol y mae v capel uchod wedi cael ei baentio. etc., gan Mr E. W. Owen, Ysgubor Bach. Caergeiiiog. ac y m, Mr Owen wedi gwneud gwaith r ha enrol iawn arno. a thystiolaeth lluaws o'r dyeithriaid ac eraill ddiwrnod v pregethu oedd fod yr addoldy yn ecLryor* yn hardd iawn, ac y mae hyn yn gled i Mr Owen. —Ysgrifenydd.

Ciaddedigaeti y diweddar N-ir T. T. Marks, IlanaudLO- Claddwyd gweddillitm y diweddar Mr T. T. Slarks C.E., Lla-ndudno. yn mynwent Eglwys St. Tudno, ar Ben y Geg-arth, ddydd Sadwrn. Y "calarwyT oeddynt:—Cexiyd cyntaf, Sir J. J. Sfarkh a Mr Alfred Slarks (medbk'Ti). a Mr W. Lloyd Marks (brawd) ail gerbyd, Slri F. Edge, G. A. Humphreys, A. G. Pugh.a I nderwood trvdvdd cerbvd. Parch J. Six-rgan. Parch T. Lewis J(ynes. a. Mr Nathan Jones pedwervdd eerbyd, nurse a morwynien Plas Siyrduiii. Yna dilyÎlOdd aelodau y Cynghcr D'osbarth Dinesig, (t ha un y bu Mr Slarks yn aelod mor hirfait'h, vn cynwvs Mr Robert Roberts (cadeirydd), Slri William'Bevan (y dSweddar gadeirydd). John. Owen ((olynvdd Sir Slarks yn y gadair), John Jones (The Cedars). R. J. Williams. S. Chan- trey, Robert Clay, S. T^wlis. D. G. S<d,erts. yn nghvda swyddogioai y Cynghor. Yn mhlith- y cyhoedd yr oedd ynadon ac aelodau o gvrjsdi cyhoeddu8 eraill ybu 3ilr 3tarks yn aelod o hon- ynt. Yr oedd bend yn yr onymdaitli. yn mysg eraill:—Dr. Dalton, J.P., Sir Llias Jones, J.P., Mr E. W. Jchnson, Mr E. E. Bone, the Rev. Canon Ivlulligr.n, the Yicar of Llanrhos, the Rev. David Davies. the Rev. A. Penri Evans, Messrs John Jones, Central Build- ings T. B. Farrington, S. Bersi, uliam Putton 11«t^ti junior. Eithinog ? Spinthcr James, N. 0. Jones, Llt>yd's Bank Benjamm Woodcock, S. Dunphv, Matthews. John Bellis B. D. Owen, Thomas Owen, Slilton TodL-e David Jones, Llwynfryn E. 0. Parry, H. Crockett, John Roberts, Clarence House; A, A. Sarson, Francis N'inn. Colwyn Bay J. Evan's Thomas. Joseph Hngbes. Craigydon J. Littler, Shedd Roberts, R. T. Owen, R. E. Towder. Robert Jones. Bellei-iie Jehn Par-v, Isaac Davies, F. Foulds, Hugh Jones, draper, Mostyn-street: Evan ir iirnes. H. Gibson. chemist Joseph Jones, ■Chapel-street; DanieT Edwards, H. N. Hickey. G. Roberts. J. IRk- berts, Bunyan Villa b. W. Rob-erts, Bod- euron; Thomas Edw-ards. William Jones, Chapel-street; E. Foulkes. Hugh Edwards, Sam Edwards, G. F. Beaton, B. R. Davies, Benjar min Jones, Church-walks Thomas Brookes. G. Brookes, W. R. Brookes, S. Leech. John Evans, Trigfa; W. Maurice Jones, Bodaddysg Oswald Jones, Joseph Dean, E. Turner, architect; John Griffith, Gogarth; Roberts, junior, fish- monger. Cariwyd y gwassnaeth ATI mla-en yn Eglwys Bt. Tudno gan Rcit'ior Llandudno a'r Parch T. ifer fa Lewis Jones, Ban^v.r. Dcrlyniwyd nifer fawr » flo leudyroh. yn en olith rai prydferth o-ddiwrth Mrs Marks and Mr A] Led M'rrks, Mr and M James Slarks, Mr Yv". Idoyd Slarks and family, Ladv Aueusta Sfcttrn. the Rry. and Mrs Lewis Jones. Bangor Mr* Chantrey Mr and Mrs S. Cdhn^trPT, :5h¡;: :t:nlev }1rs and thc- Slisses T'nderwood. Miss Constance Grose, Mr Ge-'Tce T^nrlerwood. a pupil of the late Sir ife.rks Mr and St-r» George Brnrumry, tho Mot-thews and Standring. Mr and Mrs Tarbolton Bowdon the Eev- J. and Mrs Ray- mond Air and Mrs Broome. Sunny Hill Sl-ra and Sl-s Browne, West Slo^rs maids at Plas Slvrddin, Mrs Jo.ne<. Br\-ndedwwdd, and Mrs I M^r^aret Edwards, Slarhet. Hall. Derbvniwyd Uu o eenadwriaethau yn gofidio oiherwydd atbsenoldeb,, yn eu plith delejrram oddiwrth Arglwydd STostvn. Yr hwn a gydym- deimlai a'r teulu yn colli Sir Slarks. a rofynodd i Mr G. A. Hfimphreys ei gynrvdhioli yn IT angladd. OariwyTd y trefniadan allan ga.n Sleis- tri E. Thorp a'i iFeibi-on, ymgyrnerwyr.

MAE Y WNEUTHURFA ENWOG HON WEDI BOD YN BUR ADNABYDDUS EES AGOS I 60 MLYNEDD. r

[Xld ydym yn gyfrifol am syniadau ein gohebwyr.] YR ADRODD YN SALEI. Syr,—G'oddefwch i mi ddaro-stwng fy hun unwaith eto i ddweyd wrth "Ymgeisydd" fy mod yn iach a dianaf, ac yn cael hwyl anghyffredm wrth ei ganfod yn clecian ei wn clats ar y di- niwed. Difyr gan ei gymdeithion ei weled wedi tynu helbul yn ei ben. Tra yr ymledai "Hwyl" yn a,wyrgylch yr East 'Coast, troai yntau drwyn ei ysgawen i'r Xor'-West, yn ei ymyl, i geisio clwyfo ei gymydog parchus, tawel, a diniwed. Nid ysgrifenais yr un sill, Mr Gol., ar feddwl dangos y brawd digrifol hwn yn llai nag ef ei hun. Dangosodd ei fesur a'i 'bwysau yn Salem, a thrwy ei lythyxau bongleTUS yn y wasg. Yr w'yf mewn safle rhy fanteisiol i oll.wng ergyd ato, rhag i mi ei ladd, gan nad yw "Ymgeisydd," "Richard," a "Die" i "Hwyl" ond enwau cyfystyr. Digan genyf yw gosod gwialen ar ei gefn, yn ol cyngor y gwr doeth. Gresyn, onide, nad yw yn bosibl i "Ymgeisydd," alias "Richard," alias "Dick," wybod pa un ai y llanc a ffugiodd ei lais i siarad ar Ion Tyn- 11 awes ai yr eneth ddireidus a foesymgrymai wrth Dyddyn Gil, i geisio canfod tlws arian wrth gadwen oriawr hen lane ai ynte rhywun arall ydy.w "Hwyl." Nid wyf yn addaw ei gyfarfod eto ar eich dalenau, os nad ysgrifna yn gywir; ond addawaf, os gall ef fy nghyrhaedd ag ergyd, yr ymrithiaf in aderyn, yn ol ei ffigiwT ef ei hun, ac y rhoddaf ysgrech.—Yd wyf, etc., HWYL.