Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

10 articles on this Page

Advertising

Gwybed yn Lladd Defaid ar…

Advertising

'———--'-Prinder Gweision Ffarmwrs.

Lychweliad y Brenin. .---""

Y PYMTHEGFED O FEDI,

News
Cite
Share

Y PYMTHEGFED O FEDI, Llawer o ddyfalu fu beth fyddai canlyniad, proolamasiwn Arglwydd Kitchener. Ond daeth y pymthegfed o Fedi, set y dyddiad nodwyd yn y cyhoeddiad pwysig hwnw, heb ddwyn gydag ef unrhyw oba.ith am derfyniad 'buan ar y rhyfel yn hytraich, nodweddid y dydd gan ddigwydd- iadau dueddent i galonogi y gelyn yn eu gwrth- safia-d. Yohydig iawn sydd wedi ymostwng mewn canlyniad i'r cyhoeddiad, ac y mae cyfan- rif y Bweriaid a ladidwyd, a glwyfwyd, neu a ddaliwyd o'r braidd islaw cyfartaledd y mib-oedd oynt. Dywedir, fodd bynag, nad oedd Arglwydd Kitchener yn disgwyl ei hunan y llwyddai i gael gan lawer o'r Bweriaid i ymostwnsg. Datganiad milwrol cedd y cyhoeddiad o'r mesurau y bydd yn angenrheidiol eu cymeryd yn crbyn y Bwer- iaid hyny ymddangosant yn ben-derfynol na bydd iddynt, dain unrhyw amgylchiadau, ddyth- welyd' i fywyd dinasyddion heddychol—dan y faner Brydeinig. Oynygiad olaf cadfridwg- tyner yd oedd—cynygiad y teimlai yn rhwym i'w roddi i'r gelyn gwrthnysig. Yn anffortunus, mae amryw anfFodion ddigwyddasant i'n milwyr yn ddiweddar wedi rhoddi math o esgus i'r Bwer- iaid sydd eto aar y maes dros iddynt wrthod rhoddi arfau i lawr. 0 fewn ychydig ddyddiau bu i'r Bweaiaid gymeryd cryn nifer o'r Guards yn garcharorion vn Cape Colony, gorchfygasant yn llwyr ysgwadron o'r 17th Lancers, ar gyffin- iau Natal daliasant dri cwmni o wyr ceffylau a thri o gyflegrau, a cherllaw Pretoria cymerasant ddau o gyflegrau a nifer o ddynion. Nodwedd boenus yr anffodion hyn ydyw y dystiolaeth geir drwyddynt nad ydyw ein dynion eto. wedi dysgu pa fodd i beidio ymostwng. Ar ddechreu y rhyfel deroynid newyddion am waith rhai o'n milwyr yn ymostwng gyd-a llawer o ofid. Yn anffodus, mae cymaint o hyn wedi cymeryd lie, fel na fu i'r engraifft ddiifrdfol gafwyd o ym- cstyngiad tri chwmni o filwyr Theolaidd ond ein synu am enyd. Yn rhyfeloedd y dyfo-dol bydd raid i fyddinoedd a phobl gynefino a hyn— gweled y naill ochr yn ymostwng i'r llall. D'ygir ni i gre d u f od y dyfe i si a u diwteddaraf mewn arfau dinystriol yn tueddu i leihau yn hytrach nag i gynyddu rhif y lladdedigion—syniad' croes ar y wyneb. Dan ddylanwad y dull new- ydd o ryfela, mae rhyfel wedi dyfod yn fwy nag ericed yn gamp yn mha un y mae'r gwehfygwr yn dal Iluoedd ei elyn. Yn Sedan awgrymwyd cyfnewidiad yn y ffordd i ryfela; ac yn sicr mae nifer y rhai sydd .wedi ymostwng ar y naill ochr a'r llall yn y rhyfel bresenol yn cadarnliau y syniaid y penderfynir rhyfeloedd y dyfodol gan fwya,f yn y ffordd hon. lOornelir adranau a byddinoedd yn y fath fodd fel y gorfodir hwy i roddi arfau i lawr dan berygl llwyr ddifodiad. Anaml, mae'n sicr, y gwelir eto frwydlrau tebyg i Inkerman, er engTaifft. Yno, haner can' mlynedd yn ol, oollodd y Rwsiaid yn agos i chwarter eu nifer, set naw mil wedi eu Iladd a.'u clwyfo allan o ddeugain mil, a chollodd y cynghredrwyr un o ibob, cliwech olu nifer, sef dwy fil a phedwar cant allan o bedair mil ar ddeg. Yn y frwydr homo amddiffynodd1 wyth mil o> Brydeinwyr eu hunain am chwe' awr yn enbyn deuigain mil o Rwsiaid, nes y cyrhaedd- •odd chwe' mil o Ffrancod. D'an amgylchiadau II y dyddiau hyn Ibuaeai g\vrthsafiad gwrol o'r fath yn aaimhosibl os na byddai yr amddliffyn- wy-r yn dal safle neillduol o ffafriol. Dyna. ¡ fuasai eu hunig obaith rhag cael eu llwyr ddin- ystrio neu gael eu gorfodi i ymostwng yn mhell cyn i'r Ffrancod ddod i'w cyno-rfchwyo. Mae tuedd i feirniadu yn rhy lym waith y lluaws milwyr Ymherodrol sydd wedi ymostwng yn ystod y ddwy flynedd dd'iweddaf. Oyn pasio barn condemniad ar yr anfFodusion hyn sydd wedi gwneud eu hunain yn garcharorion dylid cymeryd i ystyriaeth fod rhyfeloedd y dyddiau hyn yn tueddu at ymostwng. Dylai y duedd hon, fodd bvnag, alw am wyliadwriaeth arbenig ar ran yr a.wdurdodau a'r swyddogic-n milwrol. Dylid rhoddi pob swyddog a rydd yr arwydd i ymostwng ar ei brawf am y weithred hiano yn union fel y profir pob mor-lywydd a gyll ei long. Buasai ymchwiliad -o!r:fath yn gymaint i glirio cymeriad ac anrhydedd y cyhuddedig ag a fyddai i foddloni y cyhoedd. Heb ryw atalfa o'r fath mae perygl i'r arferiad hwn o ymos- twng fyned yn rhywfbeth gwaeth-yn demtasiwn. Ond gellir yn hawdd adael y mater hwn. i Mr I Brodrick, yr hwn nad yw erioed wedi ofni gafael yn y danadl, a'r hwn sydd yn barod j. wedi awgrymu fod ymchwiliad yn cael ei wneud i achosicHn o ymostyngiad. Yn y cyfamser mae yr holl wlad yn benderfynol o weled y rhyfel yn Neheudir AfErica yn cael ei dwyn i'r terfyn, a rhaid i hyny gael ei wneud mewn ffordd lwyr a gorphenol. Canlyniad yr etholiad yn Lanark yw y dyfetiolaeth ddiweddaf i unoliaeth ethol- wyr y wlad ar y ewestiwn. Mae gwaith Arglwydd Kitchener yn alltudio rhai o'r ar- weinyddion Bweraidd, yn ol teleran ei gyhoedd- iad, yn arwydd dda i ni fod edn Llywodraeth yr un mor gadarn a'n piobl.

[No title]

Marwolaeth Mynorydd.

Etholiad Lanark.

Llys yr Ynadcn, Bangor.