Gwalia

0 Wlad y Sais. Mae'n rhaid i Gymro yn ngwlad y Sais wrth seibiant fel rhyw fod arall, ac felly y buocli, Mr Gol., heb air yn awr ers ychydig. Bum am dipyn o wyliau ac yn yspio r wlad. Gwelais a gwrandewais ar lawer u bethau rhyfedd sydd yn ac wedi digwydd heb fod neppell oddiwrth eich cronglwyd ch.wi, syr. Cawn sylwi arnviit rhyw dro eto. Y "STIPENDIARY." Ychydig amser yn ol cyfeiriasom at ymddyg- iad ynad cyflogedig Lerpwl tuagat Gymrat s dclI- amddilfyn a lusgvvyd gan ddau g,idd-swyddog i'r gell. Yr wythnos lion eisteddai y Recorder (Mr C. H. Hopwiwxl, IK.C.) yn y cwrt chwarter. Yr oedd yno ddwy apcl yn erbyn dyfaniiadau y Mr W. P. Stewart y cyfeiriwyd ato gynt. Cn a gefnogid gan y bargyfreithiwr galluog, Dr. Comnuns, yr hwn a ddygodd dystiolaethau i ddangos nad oedd John Downey yn agos Ïr fan y cyflawnwyd y trosedd o ymosod ar Mary Heston, ac am yr hwn drosedd yr oedd Stewart wedi dedfrydu Downey fis cyn hyny i chwe' mis o garchariad heb w rand aw ar ei amddilfyniad Dyma eiriau y Recorder: "Mae'n rhaid i mi ddweyd fod genyf hyfrydwch yn dirymu y ddedfryd hon yn gyfangwbl gyda'r costau." Ac ychwanegodd yn awgrymiadol iawn "nad oedd" yn meddwl ei fod yn iawn i'r 'hobl' orfcxl talu y Cf,stau. Yr achos arall oedd gwraig yn cadw iard 10 wedi ei chymeryd i fyny ar lwon dau U sw'yddogion ieuainc, o fod yn cynwys hetio drwy dderbyn darnau o bapyrau i'r amcan livvnw. Cosbwyd hi gan Stewart i 5p a'r costau. 0 flaen y Recorder, drwy ddeheu- rw^ Jd Mr Madden, bargyfreithiwr adilabyddus yn" Ngogledd Cymru, yn craesholi, addefodd y ddau swyddog fod yr ynad cyflogedig, Stewart, wedi arthio y wraig pan y dywedodd fod ganddi dvstion—" £ 5 and costs—go on, go on Wedi gwrando y tvstion oedd gan y wraig yn erbyn f;.won y ddau gudd-swyddog dirvmodd y Re- corder y ddedfryd hon "hefyd. Efallai nad yw mewn cof gan bawb am achos y Gymraes. Amcanodd a cheisiodd clerigwr oedd yn llygad- dvst o fryntwch y swyddogion at yr eneth o Gymru, oedd wedi bod yn y dref ers Thyw dair wythnos neu fis yn unig,gael elweyd gair yn y llys i gondemnic ymddygiad y swyddogion a'r hyn wnaeth Stewart oedd peri iddo dewi a myned allan, mai efe oedd y "ruler yno. Ie, siwr Y ni sydd mewn awdurdod. Yr oedd ysgrif dda yn v "Mercury" yr wythno's ddiweddaf, yn codi oddi- ar y husnes vma o dan y penawd "Justice up-to- date." DARLUN. Un o'r dalrluniau a edmygir fwyaf ar liyiv o bryd yw hwn.w o "nurse" yn arwain geneth fach oedd dan ei gofal ar drawis croes-lwybr yn un o ranau prysuraf Llundain, tra y mae yr hedd- geidwad gydag arwydd a i law wedi atal y "traffic." Ond gwelso'm ddlgwyddiad yr wythnos ddiweddaf fuasai, pe y paentid ef, yn gwneud cydmar da iddo. Yn nghanol hwrli-bwrli bus- I nes yn Lime-street, Lerpwl, gwnaeth bachgen bach yn ei garpiau ami i ymgais i groesi yr heol, ac mor ami a hyny gorfodid ef yn ei 01 i'r troe-dlwybr gan nifer y ceir a'r "blises." Gwthiai o'i flaen fath o "perambulator," ac ynddi blentyn llai nag ef ei hun. Yn fuan gwelodd swyddog a chalon dyner ganddo (ac e 11 mae v rhai hyny mor anghylfredin bron a mush- rooms yn Mawrth) y sefyllfa a chododd ei law a gwnaed tramwyfa ddyogel yn union, yr "electric cars," y buses, yr "hansoms," ar wageni oil fel pe yn sefyll yn "guard of honour" i'r crotyn bach carpiog a ofalai am ei frawd bach oedd yn gripyl. Fel y dig.wyddai, nid oedd neb arall yn croesi ar y pryd, ac yr oedd hyny yn help i wneud yr olygfa- yn fwy tarawiadol. Wedi sylwi gwelwyd mai rhyw gerbyd bach o e 11 waith ca.rtref oedd ar yr olwynion, ar lun "spiral cart," yn dangos fod y plentyn yn gripyl i'w orweddfan am ei oes. Yr hyn ychwanegai at dy-n-erweh yr olygfa, a-c a gynhyrfai dosturi at y bachgen gwel.w ei wedd yn ei sefyllfa ddifrifol ydoedd, ei weled mor dawel a. ham- ddenol yn mynwesu tair o gathod bach tlysion: yr oedd rhyw garedigyn o'i gydnabod yn amlwg wedi eu haddaw iddo ac yntau am eu cvrchu gartref ei hun. Er maint. a rhif yr edrychwyr arno ef vr oedd efe yn dawel a dedwydd^ yn ei fvnwesiad 0'1 "pets," ac ni thalai sylw i'r byd oddiallan l hyny. Furion i swyacmgion ruasai cvmeryd gwers-mai nid capio Ïr "swells sy n j dangos mawredd dyn. Gwelsom cyn hyn rhyw bytiaid o swyddogion hefo r tren yn rhwystro1 hen wreigen fusgrell i fyned i'r tren oherwydd "our bye-laws" Fe delir i'r "policeman" calon dvner eto. ac fe wel efe weithredoedd y bobl o natur wahanol hefyd. "y PRAWF A'R DYFARNIAD." Nid 'yw poblogrwydd y llyfr hwn a ddaeth (¡'I' wast! Y1' wvthllGE; 0'1' bken yn gyfyngedig i Lerpwl. Mae yn hysbys erbyn 0 hyn mai llyfr ydyw yn rhoddi hnnes achos -Air W. O. Jones, B. A., o'r dechreu hyd y diwedd. Clywn am gan oedd o gopiau o'r llyfr yn cael gofyn am danynt o lua.ws o leoedd yn Ngogledd Cymru. Nid achos W. O. Jones ydyw mwyach, ond y mae wedi tyfu allan yn bren, a chanhenall iddo na fedddicdd y Dr. James hwnw a, ddywedodd "cer'wch" erioed am dano. Nos Fercher yn Hope Hall ym- gynullodd yr aelodau o'r g.wahanol ganghenau i l enderfynu ar enw i'w fabwysiadu. Allan o ehwech 00 enwau a fu o dan jstyriaeth am wythnos penderfynwyd ar yr enw EGLWYS RYDD. Y OY'MEY. Erbyn hyn y mae chwech o Ysgolion Sabbothol lluosog, yn rhifo ar gyfartaledd dr(- gant yr un. wedi eu sefydlu ac adranau er^ill yn Lerpwl a'r cylch yn disgwvl am eu sefydlu yn ffi'rfiol ond tcimla. y pwyllgor fod y gwaith p vmeangu I mor brysur fel y mae angen am ,weinido £ neu ddn i yynorthwvo Mr W. O..Tone". Bvdd rhywbeth yn y ffordd hon vn cael ei wnBurl yn uniongyrcliol. Yn Horie Hall v Sabboth. ct- n y d i- weddaf yr oedd oddeutu 800 yn y oyfarfod eglwysig", a derbyniwyd 30 o'r newvdd Pre- getha Mr W. O. Jones, B.A., yn rheolnidd bob Sabboth yn Hope Hall.

Cynghor Sirol Melricn. Cyfarfu aelodau y Cynghor hwn ganol dydd Tau yn yr Adeiladau Hecldgèidwadol Sirol, Blaenau Ffestiniog, o dan lywyddiaeth yr Anrhydeddus Charles H. Wynn, Rug. Y PRIF-FFYRDD. Cyfiwynwyd adroddiad y pwyllgor i'r Cynghor gan ei Gadeirydd (Mr Evan Jones, Bala). Argymhellid talu y swm o 490p rliwng y tri Chyng- hor Dinesig oeddynt wedi cytuno i ofalu am y tfyrdd yn eu dosbeirth, sef 20p i'r Bala, 305p i log, a 165p i To wyn. Talwyd symiau cyflelyb yr un amser y llynedd. I Dtrbyniwjd cynygiad caredig Mr Edward Grif- ) fith, Dolgellau, o ddam o dir at led-u y brif-ifordd ar Allt Cae'r Kithin, Llanfair, gyda diolcli cynes iddo am dano. iddo am. dano. Pasiwyd l dri chynghorydd, sef Mri John Evans, D. G. Jones, ac Owen Jones, fyned gyda r Ar- olygydd i weled Pont-y-Crydd, Ynys, talsarnau, ac adroddi i'r pwyllgor nesaf. Penodwyd is-bwyllgor i weled y brif-ffordd yn Arianfryn, ger Abermaw. er yfetyried cynygiad Miss Griffith o dir at ledu y ffordd yn y lie hwnw. Caniatawyd cais ymddiriedolwyr Capel yr Anni- bynw-yr, Borthwnog, i gael gosod i lawr bibelit d wfr at wasanaeth y ty, ond iddynt osod y ffordd mewn cyfhvr priodol ar ol hyny. Pleidleisiwyd gallu i wario 50p gan yr arutygydd ar y pontydd os gwel alw diatreg am liyny, ond nid oes rliagor na hyny i'w wario heb gael ca,niatad yn llaieiiorol; a bod yr arolygydd i wneud: rhestr gyfhwn o'r pontydd godwyd ar ol 1835. Barnwyd nad oedd gan y Cynghor Sirol hawl i ymyraeth yn nglyn a chais Mr Simon Roberts i I roddi a chymeryd tir yn gyfnewid er uniawni ffordd I yn ymyl yr lien lyn, ger Pont Llan-drillo. Cyll'.vynwyd adranau o'r cytundeb dynwyd i'w arwyddo gan y Cynghor gyda'r Mri Davies, Aber- maw, i gadw y ffynld drwy'r sir mewn cyflwr I priodol a bod Mr E. Vaugliton, C. E., Aberdyfi, i edrych eu bod yn cario allan y cytundeb, yn ol cyflog o 3p 10s yr wythnos, pan mewn gwaith yn weithredol o dan y Cynghor, ac i dalu ei holl dreulion ei hun. Bu dadl faith ar fater cyflog yr arolygydd, as wedi i bleidleisio amryw weithiau gymeryd lie, gostyng\vyd y cyflog i lOOp o 205p. ARIANOL. O'r Pwyllgor Arianol gyfhvynwyd1 gan Mr H. flayden Jones, Towyn, argymliellid talu y symiau canlynol :4-90p i'r Cynghorau Dinesig am gadwr- aeth y prif-lfyrdd 19p 15s 9c, costau cyfreit-liiol yn nglyn a chael ceiyg o Graig-yr-Aderyn. Towyn a oOOn i'r Brodyr Davies, Abennaw, cyfanswm at y ffyrdd o 809p 15s 9c cyflogau. etc., 879p 19s 5c Hog a, hawl. 257p lis 3c costau gorphenol yr adeiladau yn Mlaenuit Ffestiniog. 185p 7s 5c yr heddlu, etc., 928p 7s 2c; cyfanswm yr oil, 3061p Is Ie, ar gyfer 3703p 12s 4c yr un amser y llynedd. Cymeradwywyd talu y 30p blwydd-dal i gyn- rychiolwyr y ddiweddar Annie Nicol wasanaethai yn y gwallgofdy. IECHYDOL. Cyliwynwyd adroddiad blynyddol Dr. Richard Jones, swyddog nied'dygol y sir, gyda sylwadau y pwyllgor ar y cyfryw gan Dr. Robert Roberts (Issallt), y cadeirydd. Dangosai yr adroddiad fod y sir yn cynwys arwynebedd o 426,587 o erwau, gyda phoblotyaeth o 50.400. yr hyn sydd yn lleihad o 151 ar 1899. Cofrestrwyd 1307 o enedigaethau yn ystod y lhvyddyn. Yn v dosbeirth dinesig gan- wyd 611. y nifer u.vchaf yn Ffestiniog a'r lleiaf yn Maihvyd. Cafodd 695 eu geni yn y dc^beirth gwledig, y nifer uwehaf yn Deudraeth a'r isaf yn Pennal. Bu farw 898 yn ystod y flwyddyn. 405 yn y dosbeirth dinesig a 493 yn y dosbeirth 9 gwledig. Bu farw 87 o'r nifer uchod yn fabanod o dan iiwydd oed. Galwai y swyddog sylw arbenig at y ffaith fod1 y marwolaethltu hyn yn lluosocacli yn mhlith babanod ar lanau y moroedd, a gofynai a oedd mama.u y lleoedd hyny yn peidio esgeuluso magu eu plant yn briodol trwy eu porthi yn gelfyddydol y nile yn naturiol a'r fion tr mwyn bod yn fwy rhydd i weini ar ymwelwyr. Dylai y plentyn gael pob gofal, trwy ferwi y 11aeth roddir iddo, os yn gelfyddydol y megir ef, er lladd yr afiechyd all fod yn y llaeth trwy y berwi. Argym- hellai y pwyllgor ledaeniad cyffredinol yr adroddiad. a phasiodd' y Cynghor i hvnv gael ei wneud. AMRYWIOL. Cyflwynwyd ystyriaeth o'r darpariaethau o dan Ddeddf newydd Ad-dysg i'r Bwrdd Addysg Llvw- odraethol. Penodwyd Mr A. Osmond Williams, A.S., yn gymychiolydd y Cpighor ar y Bwrdd Addysg Canolog yn lie Mr 0. M. Edwards, yr li un a YIIl- ddiswyddai.

Cynghor Dinesig Porth- madog. YMDDISWYDDIAI) Y TAN DPIFFODD WYR. Cynhaliwyd y cyfarfod misol nos Fawrth, Mr R. M. Greaves yn llywyddu. Oasglwyd o dreth y dosharth yn ystod y mis y swm o 471p 16s UC, ac yr oedd yn weddill yn yr ariandy 725p 3s 3c. Ganwyd yn ystod Gorphenaf naw, a bu farw saith dim un achos heintus. Pasiwyd i roddi rhybuddion t nifer fa.wr o berchenogion tai i wneud gwelliantau iechyd- ol. Hysl)yswyd fod y ipwyllgor yn gohirio eto gwestiwn gwisguedd i'r tan-ddiffoddwyr a chwestiwn rhanu y fynwent yn ddosbarthiadau cysegredig ac anghysegredig. Dygwyd gerbion gynlluniau y gwelliantau b.wriadedig yn y Farchnadfa a'r Neuadd Drefol, ac rgynygiacl Mr Morgan Jones, yn cael ei eilio gan Mr John Humphreys, cyfeiriwyd hwy yn ol i'r pwyllgor i wneud yr ymchwiliad an- genrheidiol a chael gan yr arolygydd i ddarparu arncangyfrif. Anfc,t,.odd Mr Willi.am Jones, 9, Snowdon- street i ddweyd fod aelodau y ta-n-ddiffoddydd yn unfrydol wedi penderfynu ymddiswyddo, oherwydd diffyg .cefnogaeth a diffyg y Cynghor i gario allan eu cytundeb, ac yr oedd yntau (1 ganlyniad yn gorfod trosglwyddo fel cadben yr licii lung y "lire-brigade" i ofal y Cynghor. Mr J. Jones Mae hynyna yn meddwl fod y cadben yn ymddiswyddo hefyd ? Y Cadeirydd Ydyw. Mr Jones: A ydyw yn cael ei gad.w gan y Cynghor i edrych ar ol y Neuadd Drefol i Y Cadeirydd Ydyw. Mr Jones: Oni allwn roddi y gwaith hwn iddo hefyd ? Dywedodd y Cadeirydd mai fel gwirfoddolwr yr oedd Mr William Jones yn gweithredu gyda'r tan-ddiffoddydd. Dywedodd Mr John Jones ei fod ef yn meddwl talu am y gwaith. Mr J. Humphreys: Ond lie mae eich fire- brigade ? Mr Jones: Oni. allwn gael eraill i weith- redu ? Mr Humphreys Yr wyf yn meddwl y bydd yn bur anhawdd i chwi eu cael. Mr Jones Ni fydd ddim yn anhawdd os telir iddynt. Mr J. Humnhrevs: Ond nid vdveh yn talii iddynt. 0/ -0/ ,l Mr Jones a ddywedodd nad oedd wedi clywed fod neb yn gwrtliod talu iddynt. Mr J. Humphreys: Y maent wedi gofyn am yr arfau (appliances) angenrheidiol i'w goruch- wyliaeth, ac y mae y Cynghor, neu y mwya-frif, wedi eu gwrtlnxl. Y Cadeirydd Ac y maent wedi ymddiswyddo. Ar hyn o bryd nid oes genym fire brigade. Sylwodd Dr..Tones-Morris fod y pwyllgor yn gwneud ymchwiliad pa fodd yr oedd y Cynghor- au eraill yn cyflenwi y tan-ddiffoddwyr ag "uniform," ac yr oedd y mwyafrif yn tilii am y rhai hyny o'r dreth, ond nid oedd y pwyllgtrr eto wedi cwblhau ei waith. Y styriai y dynion nad oedd y Cynghor wedi oario allan y cytundeb fwriadai yr hen Gynghor wneud, sef cael peir- iant ac uniform, ac yr oedd yn amlwg fod y dynicn yn awr wedi dyfod i'r penderfyniad nad oedd y Cynghor am eu cefnogi. Awgrymai fod i'r pwyllgor gyfarfod y dynion a thaflu allan yr awgrym y caent yr uniform angenrheidiol. Byddai yn resyn colli gwasanaeth y dynion ar I ol iddynt hyfforddio eu hunain a, rheddi cymaint o'u hamser i ymberffeithio yn y gwaith. Yr oedd yn ormod iddynt ddisgwyl i'r dynion hyn roddi eu hamser a difetha eu dillad eu hunain. Gofynodd Mr Elienezer Roberts beth wneid yn NLdiaergybi, lie ag oedd gymaint arall a Phorthmadog. Dvwedodd Mr J. Humphreys mai yr hyn a feddyliai y dynion wrth "uniform" oedd y nethau gwir angenrheidiol at y gwaith, megis helmet, bwyell. etc. Nid oedd yn credu eu bod yn meddwl siwt o ddillad. -Nfr T. Toiies: Mae arnynt eisiau siwt o ddillad. j Mr J. Humphreys Mae yn rhaid iddynt wrth yr arfau priodol. Y Cadeirydd Gall hyny fod, ond nid ydynt wedi rhoddi y wybodaeth leiaf beth y maent yn feddwl wrth "anghefnogaeth." Dywedodd Mr J. Humphreys nad oedd lrrigade heb na phciriant nac arfau priodol o un dyben, ac yr oedd ef yn dymuno datgan ei wrtli- dystiad yn erbyn "penny wise a pound foolish policy" y Cynghcr. Ystyriai Mr H. Llewelyn Jones fod y dynion wedi bod br-rddd yn frysiog, gan nad oedd y Cynghcr' do wedi penderfynu dim. Ym- ddangoscnt. hefyd yn siomedig gan fed yr hen Gynghor wedi codi eu disgwyliadau. Nid oedd ef yn erby.i iddynt gael yr artau angenrheid- iol, nie.;i helmets, onel nid oedd yn credu mewn rhoddi iwt o ddillad iddyut. Nid oedd yn meddwl y dyknt gael eu dylanwadu gan y bygythiad o streic, obdegid pe tcrai tan allan byddai digon o ddynion i'w cael i roddi y tan allan. Dyw-ed* dd Mr J. Jones nad oedd ef yn meddwl y byddai i neb wrthod eyflenwi y dynion a helmet a bwyell neu, i roddi tal blyn- yddc-1 iddynt, ond nid i roddi Eiwt o ddillad. Pe byddai i un o'r dynion symud o'r dref yn nihen tri mis byddai raid i'r Cynghor gyflenwi siwt newydd. Byddtd iddynt dalu i'r dynion am eu gwaith uii ai am n:o; neu ddydd (clvwch, clywrh). Y Cadeirydd a ddywedodd nad oedd ef yn meddwl fod cwestiwn y dillad ger eu broh. Mr J. Jones Dyna ydyw y gwyn, er nad ydyw yn cael ei gr'ybwyll yn y llythyr. Dywedoiid Dr. Jones-Morris na add-awyd erioed i'r d'ynion siwt o ddillad, ond yr hyn oedd angenrheidiol at en gwaith. Mewn ntebiad i Mr John Jones, dywedodd y Oleic fod "uniform" yn cynwys poh peth. Dywedodd Mr J. Jones ei fod yn gwrthdystio yn erbyn haeriad Mr J. Humphreys yn nghvlch "penny wise and pound foolish policy." Dim c.'r fath. Yr oeddynt mor awyddus i wario arian a neb, end yr oeddynt eisieu eu gwario yn y ffcrdd orcn. Wedi ych.waneg o drafodaeth pasiwyd, ar gynygiad Dr. Jones-Mnrris, yn cael ei eilio gan Mr J. Jones, i gyfeirio y mater i'r pwyllgor, ac fod y cadben a nifer o aelodau y brigade yn cael eu gwahodd i'w cyfarfod. Penderfynwyd rhoddi y Neuadd Drefol i'r i Weslevaid" at bwrp-as y nodachfa am y swm o 7p. Penodwyd Dr. Jones-Morris i gvnrychioli y Cynghcir vn y gynhadledd: ar "bacteriological examinations." Hysbyswyd fod Mr David Jones (yr overseer cvnc rthwvol) wedi casglu 313p 17s 6c o dreth y tlodion yn ystod y mis. Galwodd Mr Morgan Jones sylw at y cyflwr aniibrefnus yr oedd ffrynt y farchnadfa ynddo ar i 1 gadael i "hawkers" werthu nwyddau yno. yr heU Gvnghor bron fcrl yr arferiad yn peri "nuisance," ac nad oedd yn deg tuagat vn v dref r.eddynt vn talu trethi. Rh.uddodd Mr J. Jones rybudd y byddai iddo gvnyg penderfyniad ar y mater yn y cyfarfod nesaf.

Norlachfa ysgol Sirol Caernarfon. Yr wythnos ddiweddaf cynhaliwyd un o'r nodachfeydd (bazaars) mwyaf disglaer a llwydd- ianus fu erioed yn gysylltiedig ag unrhyw sefydliad cyhoeddus yn. Nghaernarfon. Cymer- I odd le dclyddiau Merclie* lau, Gwener, a Sadwrn, yn y Patiliwn; a'r amcan oedd tynu ymaith swm o ddyled a arhosai ar adeiladau I newyddion yr Ysgol Ganolradd. Yr oedd oaru- toadau ar raddfa eang iawn wedi bod gegyfer a'r nodachfa. Cynrychiolai y pafilion "Bentref Chineaidd;" ac er mwyn ychwanegu at olygfa brydferth y lie yr oedd nifer fawv o'r lhai a gadwent y gwahanol adranau, ac eraill, wedi ymwisgo mewn gwisgoedd heirdd. Llywvddion y g.walianol liwyllgorau ceddynt y Mri J. I&sard Davies, y Cadben Richard Jones, a. John Wil- liams (organydd Eglwys Crist, Caevnarft-n). I Gwasanaetliv.vd fel ysgiifenyddion gan y Mri J. H. Rces, Ariandy Lloyd's ac E. W. Jones, Minafc-n a'r trysorydd ydoedd Mr G. H. Humphreys, Ariandy Lloyd's. Gwasanaethwyd yit udyddiol gan Seindorf ei Fawrhydi y Grenadier Guards (o dan arweiniad Mr A. Wil- liams, Mus. Bac. Oxon). Cyn dechreu ar y gweit-hrediadau ddydd Mercher, dywedodd y Cadeirydd (Mr J. Issard Davies), ar ran y pwyllgur, eu bod yn ddiolch- gar i'r beneddigesan a'r boneddigion am roddi eu pieseni.Ideb yn y nodachfa. 0 Ar ol hyn agorwyd y nodachfa. yn ffurfiol gan Arglwydd-Raglaw y Sir (Mr J. E. Greaves), yr hwn hefyd a draddododd anerchiad dyddcrol ar yr achlysur. Yr oedd y g.wahanol fyrddau wedi eu trefnu fel y cenlyn Miseellaneouis Stall.—Mrs J. W. Jones, Plasyljryn, president Mrs Jones, Minafon Mrs C.wen Williams, Bryn Aber Mrs W. M. Roberts, Aelybryn.; Mrs W. G. Thomas, Oraig- Iwyd Mrs Tom Roberts. Bangor-street; and the Misses Olfor, Pea.r Hill Villa. Produce, etc., Stall.—Mrs R. D. Williams, Porthyraur, president, and Mrs David Hughes, Gwynfryn. Advertisement Stall.—Mrs Whiskin, Orchard House, president Mrs W. Hughes, Grecian Villa Mrs G. F. Jackson, Bodelen and the Misses Hughes, Claremont. Miscellaneous Stall.—Mrs Williams, Gwylfa, president Mrs Trevor Owen, Gwenallt; Mrs J. M. Owen, The Anchorage Mrs R. O. Ro- berts, Glanhden; Mr R. B. Ellis, Bronant; Mrs R. Ellis Evans. Broneifion; Mrs J. O. Morris, Parli Mrs Morgan, Garfield House; Mrs T. O. Jones, Assheton House Miss Pierce, Glandwr; and Miss Edwards, Wern. Pert Dinorwic Stall.—Mrs Assheton Smith, patronage Mrs Hughes, Terfyn-terrace, pre- sident Mrs Brocklebank, Parkia Farm Mrs Griiiiih, Brvn; Mrs YAilliams, Ffinfa; and Miss Lort, Vaynol. Miscellaneous Stall.—Mrs O. Davies, Cefnfaes, president: Mrs Edwards, Rock House; Mrs J on jo, Tanybryn Mrs Lcmnie Hughes, Bridge- street Mrs Edward Hughes, Dinorwic-street; Miss Roberts, 14, Pool-street; and Mrs Ro- berts, Llynom, Uxbridge-square. County School Stall.—Miss Garratt, 35, Dinorwic-street, Miss Pierce, 6, East Twthill, and Miss M. Rowlands, Tawelan, Upper Ban- gor, presidents Miss Edith Morris, Bron- menai Miss B. Richards, 1, St. David's-road Miss Eva Williams, Penymaes; Miss Hannah Williams, Menaifron and Miss Millie Wil- liams, Brunswick Buildings. China Stall.—Mrs John Williams, Bryncas- tell, president, and Miss A. C. Davies, Llys- meirion. Apron and Toys Stall.—Mrs J. de Gruchy Gaudin, Edgerton Mount, president; Mrs Fr::scr, Craig-ydon; Mrs Robert Roberts, Ban- gor-stieet; Mrs Daniel Evans, Dinorwic-street; Mrs John Evans, St. Helen s-ten ace; Mrs I James Evans, Bronceris; and Miss Jervis Jones, Segontium-terrace. }5ric-a-Brao Stall.—Mrs Lloyd Griffith, The Cliffe. president; Mrs R. Newton, Inglesade; Mrs Nath. Roberts, Bryn Cadnant Mrs Arm- strong. Fern Ciliff; Mrs Pugh, Brynmenai Mrs W. Lloyd Griffith, Cae Cristo; and Mrs John Williams, Preswylfa. Refreshment Stall.— Mrs Kay-Merizies, Ty Fry, president; Mrs J. H, Rees, Mrs George Owen, Mrs Mostyn-Roberts, Mrs C. H. Turner, Rochdale Mrs Frank Turner, do; Miss Men- zies, Miss Eva Menzies, Miss Amy Thomas, Miss Dorothy Robinson, Miss Flo Piper, Ackie- ten Miss Stella Kinmond, Leamington and Miss Elena Fernau. Firmer Stall.—Mrs Tasker, Mrs Fletcher, and Mrs R. Lloyd Jones. Sweet Stall.—Mrs H. Lloyd Carter. Llywyddwyd dydd Iau eto gan Mr Issard Da- nes, a chyhoeddwyd y nodachfa yn agore-i gan I Syr Llewelyn Turner, yr hwn a. draddcklodd araeth faith a dyddo-rol. Agorwyd gweithred- iadau dydd Gwener gan Mr Barnard, Ca.st&ll ¡ Brynbras ar. aed trwy yr un seremoni ddydd Sad win gan Faeres Caernarfon. o

Cyfarfyddodd Mrs H. IS. Hipkins, o Repton, Burton-on-Trent. a damwain angeuol ar y Creigiau DUOTJ, Criccieth, nos Lun. Ymddengys i'r feneddiges, yr hon oedd yn aros yn Nghric- cieth, fyned i gasglu rhedyn ar y creigiau, pan darfu iddi, rywfodd neu gilydd, syrthio. Gal- wodd ar ei gwr, yr hwn oedd yn arlunio ger Haw, ac a aeth, yno yn union i'w chynerthwyo. LUvyddodd i'w chodi i fyny, ond bu farw tra. yr oedd yn cael ei chludo i Griccieth. I

Yr uchaf o'r ddau lun ydyw Syr Evelyn Wood, V d. a'r isaf v Ciadfridog KL'lly-Kenn',y, dau o gewri y fyddin Brydeiriig. Hysbysir fod y cyntaf wedi ei benodi yn hrif lywydd y Salisbury Army Corps, a'r ail yn Adjutant-General yn y Swyddfa R'yfel.'

Y "COLUMBIA." Dyna lun ac enw y llong Americanaidf. sydd I wedi ei dewis i redeg am y goreu gycta'r llong Brydeinig "Shamrock II." (eiddo Syr Thomas Lipton). Y mae cryn bryder a llawer o edrych yn mlaen at y rhedegfa hon. Cwpa,n werthfawr ydyw y wuilr. Cymer yr ornest le bob blwydd- yn, mewn dyfro'edd Americanaidd, ac mae yr Americaniaid .wedi enill y gwpan a chadw medd- iant o he-Hi bellach ers haner carnif. Y tro hwn, modd bynag, amlygir gobaith cryf y bydd 1 "Shamrock II." lwyddo i ddwyn y gwpan yn ol i I Brydain.

Y PROFFESWR A. W. SUCKER, Llywydd y Gymdeithas Brydeinig. Amcan y gymdeithas !ho<n Vdyw dadblygu gwyddor yn Mhrydain Fawr. Sefydlwyd hi yn Elreg yn y flwyddyn. 1831. \n ystad 70 mlyn- Elreg yn y flwyddyn. 1831. Yn ystod 70 mlyn- edd bodolaeth y gymdeithas hon y mae wedi meddu miloedd lawer o aelodau a thanysgrifwyr, ( gyda'r canlyniad naturiol ei bed yn awr yn I gorph cyfoethog iawn ac yn abl i gynorlhwyü gwyddor a chynorthwyo gweithw^'r tlodion i gyrhaedd eu hamcanion. i

Yr uchaf o'r ddau lun ydyw Syr Chihchen Lofengluh, y Gweinidog Chineaidd presenol yn Llundain ond y mae efe yn ymneillduo ar fyrder, ac olynir ef gan AV, u Ting Fang, a welir yn y darlun. O Washington y daw Fang yma, ac ail? Lofengluh o-ddiyma i Lys y Czar i St. Petersburg. Dywedir fod y Gweinidog newydd yn ddyn medrus a thra phablogaidd.

Y DIWEDDAR ARGLWYDD MORRIS A KILLANIN. Bu y b-oneddwr uchod farw ddydd Sul, wyth- nosi'r diweddaf. Efe ydoedd Arglwydd Brif Farnwr yr Iwerddon ar un a-deg. I

MR WILLIAM GILLETTE. Actiwr enwoig yw Gillette, sydd yn awr yn y Lyceum Theatre, Llundain, yn cymeryd rhan fel "Sherlock Holmes" mew-n drama o'r un enw sy'n cael ei pherfformio yIlQlar hyn a bryd.

Emma Goldman ydyw enw y fonedclio-es i uchod dynes yw sydd yn ccledd atlirawiaethau Anarchaidd ac yn eu -dysgu i eraill. Dywed Czalg(Hz mai hi a'i cynhyrfo-dd ef i geisio Ib .rudaio yr Arlywydd MluKinley. Mae y wraig lion v»edi ei chymeryd i'r ddalfa yn Chicago. Rwsiad yw o enedigaeth, ond addysa- wyd lii yn Germany. Dychwelodd i St. Pet ers- burg pan yn bymtheg oed. Sieryd y Saesneg a r Germanaeg un rh.wyddineb, yr hyn sydd wedi TJrufi 0 wasanaeth mawr iddi er pan y mile wedi cymeryd at ddarlithio yn gyhoeddus.

Colofn y Dycidanion. Cydwybod euog yw mam cynllun. Pwrpas ydyw amod tragwyddol llwyddiant. Nid yw ofn Duw byth yn gwneud dyn yn of nus Cais dy offerynau yn barod, Duw a rvdd i ti waith. Y mae pob dyn yn archadeiladydd ei ffoitiwn ei hunan. Chvna. yni unrlnwy beth a ellir ci wneud yn y byd hwn. Y mae gweithredoedd da yn swnio trwy y Nefoedd fel cloch. Mawr ydyw crefydd gallu, ond mwy ydyw crefydd cariad. Yr unig ffordd i ddyfod o hyd i'r defaid ydyw canlyn y bugail. Y bywyd mar.wol hwn ydyw gobaith bodol- aeth un anfarwol. Y mae gan feddwl iawn lawer i'w wneud ag ymddygiad iawn. 0 j Gwraig ydcedd yn olaf wrth y groes, a'r gyn- taf wrth fedd Crist. Y mae pleser, pan mai unig bwrpas dyn a fyeld, yn siomi ei hunan. Y deyrnged fwyaf a allwn dalu i wirionedd ydyw ei ddefnydclio. Gall pob lie fod yn nafoedd neu uffern, yn ol sefyllfa ein meddwl. Gwell ydyw gwybod pob peth am ychydig nag ychydig am bobpeth. Y mae ffydd yn anrhydeddu Duw, y mae Dure yn anrhydeddu ffydd. Y cwestiwn mawr ydyw, nid yr hyn a gewch, end yr hyn a fyddw-cli. Anaml y mae dadleuaeth boeth yn taflu un- rhyw oleu ar y pwnc. Nis gall y dyn sydd yn. byw i Dduw fyw yn rhy hir, na. marw yn rhy fuan. Y mae y dyn sydd yn byw i bnwpas yn helpu i n.J111 i eraill bwrpas i fyw. Y mae Paw yn rhoddi i bub aderyn ei fwyd, end nid yw yn ei ckflu i'r nyth. Y mae gwiricneddau mawrion wedi eu mawr enill, ac nid wedi eu cael ar siawns. Y mae yn ia.wn bod yn foddlawn ar yr hyn fydd genym, ond nid ar yr hyn a fyddwn. Y mae dyledswydd vn wreiddyn pigog, ond bydd ei flodeuyn yn hapusrwydd a gogoniant. Y mae rhai dynion fel nodwyddau, ni wnant byth unrhyw waith onis gwthir hwy yn galed. Y mae gan y Mshometaniaid, os nad y Pab- yddion, feddwl uchel am rai anifeiliaid nod- edig, megis colomen Noah, hwrdd Abraham, morfil Jonah, ac asen Balaam. Credwn y bydd "merlen James Davies, Nant-y-Merddyn," mor briodc-1 a'r un. "Nid OES. Dim Newydd dan Haul."—Medd- ylier pa faint o "sums" a wneir yn mhob cyf- eiriad, a'r ewhl gyda naw ffigiwr. Pa. faint o alawon ac to anthemau a gyfansoddir, a hyny gyda saith nodyn. Pa faint ÜI awdlau a chyw- yddau a gyfansoddir, ao englynion, a hyny gydag ychydig o lafariaid a chydseiniaid. Ehcddwyd gwahoddiad i .weinidog Methodist- aidd i swper cyhoeddus un tro, yn yr hwn yr oedd potelau o ddiodydd meddwol. Pan ofyn- wyd iddo ofyn y Fendith, eododd y gweinidog a dywedodd "Gallaf yn llawen ofyn i Dclu fendithio y bwvd, ond ni ddarfu i mi erioed fentro gofyn Ei fendith ar hotelaidû win." Cafodd y potelau yn y man eu cymeryd yinaith, a gofynwyd y Fendith. Hwyaid a'r Gwyddau.—-Yr oedd teiliwr wedi priodi yn Arfon flynyddau yn ol. Nid oedd ilawer o sefydlogrwydd yn y teiliwr ond yr' ocdd ei wraig yn feistr, ac yn ei orfodi i weith- io. Bu y wraig farw, ac fe ail-briododd; ac yr oedd yr ail wraig yn myned gydag ef i bob man. Pan welodd Sion Pari, y teiliwr, hwy, ac i rhywun ofyn, "Wel, beth ydych yn ei feddwl o'r ail wraig yma, John Parry?" "O," ebai John, "rhoi chwiaid i edrych ar ol y gwy- ddau rhag iddynt fyned i'r dwfr." "Na Ladd."—Digwyddai dau bregethwr fod yn cysgu yn yr un gwely rhyw dro yn B-. Yn ystod y nos dechreuodd yr haint sydd yn rhoeiio yn y tywvllwch flino un o hony-ht, ond heb fanu ar y Hall ac wrth glywed y cynta.f yn ynicidwyn fel buasai yn lladd mocliyn, medd- ai yr olaf wrtho — Na. ladd un pryfyn sy'n trigo is nen, Na ladd y Iluan ,yln cosi dy ben Gad i bob chwanen a byesen gael bvw, A chofia bob amser Maelib Crewr yw Duw.

"Y G-eninen Eis1ft:\d-dfodlol." -Cynw'J1sa "A r mor nid. oedd mwyachi! pryddest y gadair, gaai Wili Morgan. Llwyd o Wynedd, pryddfest y goron, gan Grwys Owain Glyn Dwr, awdl y gadair, gan Mr Twynog Jeffreys; Y Rhyfel yn Neheubarth Affrica, pryddest, gan Lew Tegid Merch yr Hafod Lom, rhiangerdd y tlws aur, gan Mr David Owen; Udgorn-floedd Brenin, awdl y gadair, gan J J., Ty'nybraieh; Coffa Meigant, awdl y gadair, gan Abon Diniweidnvydd, cywydd, gan Fethel; Unigedd, pryddest y gadair, gan Wilym Myrddin Crist yn Cario'r Groes, prjddtest y gadair, gan Mr Thomas Jones: Y Prifatliraw Michael D. Jones, pryddest y gada,ir, gan Ddyfnallt; Craig yr Oes- oedd, cywydd, gaJl Feurig Cybi; Cyfiawnder, awdl v git.dair, ga.n Owain Machrno Plant yr lsgol Sid, emvn, gaiii Bedr Hir T. E. Ellis, A.S., cadwen o englynion gan Rystyd Yr Ynd:«nwr, t-uchangerdd, gan Mr R. Abbey Williams; Trueni, awdl y gadair, gan Wilym Ceiriog T'lodi, cywyddau, gan Fwlch- vdd Mon a Gwaenfab ''Deuwch, gwelwrch y fan N vdd Mon a Gwaenfab ''Deuwch, gwelwch y fan lie goiweddodd yr Arglwydd," pryddest y gadair, gan Mr R. J. Row lands "Y BugaiL Da," dwy fyfyr- draeth,gan "Fryfdir a. Mr John Williams Paul o flaen Agrippa, prvcld'est arian-dlysog, gan Frynach "Heb Dcluw heb'Ddim Duw, a Digon." englynion eur-dlysog, gan Berthog; Yr Adgyfodiad, emyn, gan Wnion; Englynion, H':r-a-thoddeidiau, etc., gan Fawrthfab, Ceaiech, Gerailt. Menaifab, Dinlla, i rebor Aled, G.vilynr Elian, Mr Thomas Probert, Mr W. J. Williams, Madryn, Grugog, Bryniog, Tafolag, L. ap Nedd, Mr Thomas Drew, Nathan Dyfed, Hywel Morganwg, Llewelyn, loan Brothen, Eifionydd, Rhystyd, Mr Evan Jones, Gloewlas. Pedr Mostyn. Llanorfab, Gwespyr, Llysfoel, Mr J. P. Owen, Glan Cymerig, loan Myrddin, Mr J. E. Jones, Madog, Elfyn, Meiriadog. loan Glan Mawddaeh. Gwyndaf, Mr Tom Thomas, Mr R. Francis Williams, Llwydiarth Mon, Onllwyn, leuan Dwyfach, Ap Meurig, Arianglawxld, Gwilym Llafar, Gwdlym Ceiriog, Mr Thomas Jones (Maentwrog), Gwilym. Pennant, Carnelian, Tom Parry, Richard Jones (Cwmeidroi), Gwilym Deudraeth, Mr R. Mon Williams, Brynach, E. O. J., Tyswyn, Pelican Mon, Ap Tegla, Mr Jeremv Jones, Eifion Wyn, Mr T. Mellte Morgan, Mr J. Callestr Ellis, Glyn Myfvr, Dewi, Dewi Ogle, Qirw Cynon, Caro«, Mr John Roberts, Cerygog, Mr Rice Jones, M^dwyn«ff, Owain Meurig, Mr John Davies (Llangatdfanb n c Glyn Cothi, Eryddon, Cadvan, Dewi i eifi. Ti etlyn, Deiniolfryn, Melynfardki, Cybi, T-reforfah, Ap Valant, Mr R. Gittins, Dewi Aur, Mr D^'d Jones (Penmachno), Mr Walter Davies, Alaw 1 ydhl, Glyn Myfyr, Meurig Cybi, Dewi Meirion, Mr D. E. Wil- hams, Myfyrian, Garneddwen, Glan Collen, Ieuan Ionawr, Ffrwdynog, Ap Cledwen, Mr R. Abbey Williams, Gwilym Dyfi, Gwyndaf, Cyfan wy, Edaiant, Gwilvm Cynwyd, Mr J. G. Williams, Hedvdd Cvnon,' Glan Wnion, Mr R. Ingram, Ieuan Mai* Mr John Owen. Gwdlym Cadle. Nathan Wyn, Mr W. Jones (Y Gilfach). loan Bifctlien, Eilydd Elwy, Mr W. Thomas (Ystradgynlais). Gwaenfab, Mr Ben Thomas, Mr W. Morgan, Perthog, Glan- fryn, Mr John Pierce, Tanadog. Gwilym Dj-fi, Mr T. O. Jones, Gwilym Matha/fum, Gwilym Llafar, Rhydfab, Llewelyn, Briwlyn. Mrs Hai-ries, Mr Evan 0. James, Mr J. Roberts, Dewi Tudur, Mr J. Jones, Mr H. Ll. W.. Hughes, Mr D. R. Davies, Oyndieyrn, Ednant.

6 Tanchwa Mewn Gwaith. Glo yn y 1 Deiieudlr. I Brydnawn ddydd Mawrtli cymerodd tanchwa 1 le yn Nglofa. Llanbradach, ger Gaerphili. Tybir I fc-dtrct. 15 o ddynion yn y pwll pan gymerodd y nrwydnad le. Aed at y gwaith o geisio- gwaredu'r dynicn yn ddioed. Yr oeddwedi naw o r gloch pan ddygwyd Hussey Williams, ceffyl- wr, i fyny yn fyw, ond wedi ei losgi'n erwin; ac yn fuan a.r ei a.I-David Davies, ceffylwr David Rees, taniwr; A. Lewis, pympiwr, a David A. Williams, taniwr. Yr oedd yr holl ddynion h-n wedi eu llusgi yn ddyehrynllyd. Yn ddiweddarach cafwyd cvrpii William Carhet a Thomas Kemp yn yr ystablau. Cafwvd 30 o geffylau wedi eu lladd. Ofnir am v gweddill or dynion. Yn ol y newyddion diweddaraf, 15 o ddynicn oedd yn y lofa adeg y ffrwydriad, a saith fydd nifer y rhai a laddwyd, o ba rai y mae tri etc- heb eu cael i'r lan.

Cangen Mon o C-ymieithas y Diwydion ARDDANGOSFA YX BEAUMARIS. Dydcl Mercher cynhaliwyd ail arddangoeiad ac arwertliiant o nwyddau cartrefcl sir Fon, mewrj cysylltiad a chansien sir Fon n Gvrndpitb- as Diwydion Cymreig, y.; Neuadd Drefol, j^eaumaris, pryd yr oedd cynulliad mawr o fon- e lgesau a boneddigie>n ag svdd wedi cymervd dyddoirdeb yn y symudiad wedi dod vn"nghyd. Yr oedd yr arddangosfa yn cynwys engreilftiau rhagorol a. ctde-fnyddiau o wead cartref, gwaith liaiarn, basgedau etc., a nifer o ddarluniau hefyd, y rhai oeddynt i gyd, fel y deallir, wedi cael eu cyny-rchu gan arlunwyr brodorol. Yr oedd yr Arglwyddes Magdalen Bulkeley, llyw- yddes y gangen, yn eistedd ar yr esgynlawr pan oedd y seremoni agoriadol yn myn'd yn mlaen, yr hon a gyflawnwyd gan yr Arglwyddes Boston, yn cael ei chefnogi gan Mrs Watkin Williams, pnod Esgob Bangor; y Milwriad Hampton Lewis a'i barti, Mrs Williams (Parciau), Miss Williams, Miss Antonia Williams (ysg. myg.), Mrs WIllIams lIason, ac eraill. z, Dywedodd y Milwriad Hampton Lewis fed y lywyddes, yr Arglwyddes Magdalen Bulkeley, wedi gofyn iddo ddweyd ychydig eiriau ar amcan y gymdeithas. Yr oedd cangen sir Fon wedi cael ei chychwyn oddeutu dwy°flynedd in ol gan nifer o foneddigesau yn y sir, gydi-I amcan o ddadblygu y diwydion brodorol. Y diwydion brodülrol mwyaf pwysig yn sir Fon ydoedd liyddu, gwaith hajarn, cerfio prcnau, a gwneutlniriad basgedau- Yr oedd ef yn ddigon hen i gofio yr adeg pryd y byddai bron vr oil o. wragedd ffermwyr sir Fon yn arfer nyddu eu gwlan eu hunain, ac ar ol ei'nyddu byddent yn ei d dan fon i'r pandai neu y ff^ctris, lie y byddai yn cael ei wau yn cldefnyddiau dillad Cymreig cryf a. da, ac yn yr adeg hono fe welid deg o bob deuddeg or merched ar ei ffordd i'r farch- nad yn gwau. Yr oedd bron yr oil 0 hyn wedi cael ei golli o'r sir pan (Idygwyd peirianau i fewn, y rhai oedd wedi cynyrchu bretliyn rhad a, chaled gydag ond yohydig o wlan pur y sir ynddo. Yr oedd ef yn credu fod dwbl v swm o'r crydcymalau yn bod -\At awr yn mhlith y gwlad- wyr nag a fodolai yn y dyddiau gynt, ac yr oedd hyny, yn ei fain ef, i'w briodoli n1 hollol i wisgiad brethyn oer, yr hwn nad oedd yn wlan, ond yn gyfansoddedig (I gotwm yn benaf (cymeradwyaeth). 01 berthynas i waith baiarii y sir, gallai gofio iddo gael, oddeutu triugain mlynedd yn ol, ei gymeryd gan ei dad i efail gof ger Pentraeth, yr hon, yn y dyddiau hyny, oedd yn cael ei chyfrif yn enwog ar gyfrif ei gwaith liaiam. Dangosw-yd iddo lidiartau ag oeddynt yn cael eu gwneud gan dyn, a gellid gweled y rhai hyn yn awr ar y ffordd i Lanfaes, ac yr oeddynt cystal heddyw a'r diwrnod y gwnaed hwy. Wrth eu cydmaru a'r llirliartau a wneir y dyddiau presenol evda pheirianau, yr oedd yr hen rai a wneid gyda'r llaw ganrif yn ol yn rhai godidog iawn. Yr oedd engreifftiau ar- clderchog iawn o'r math yma o waith liaiarn i'w weled eto yn y rhanau gogledd-orllewinol o'r ynys, y rhaioeddynt bron mor berffaith yn awr a'r dydd y gwnaed hwynt. 0 berthynas i gerfiof prenau, yr oedd yn rhaid fod y nifer fawr oer rhai oedd yn bresenol, nad oeddynt yn (rymry, yn edmygu yr hen gwpwTdd tridaxn cerfiedig henafol. Yr oedd gwneuthuriad y rhai hyny yn perthyn i'r bymtliegfed ganrif, ao nid oeddynt yn cael eu gwneud ond gan ychydig o weithwyr. Yr oedd efe yn teimlo yn falch fod sir Fon yn cad.w meddia.nt o weitliiau y dynion yma, a byddai i'r swm o gerfiadau yn Llysdulys a Carneddin gan yr olaf o gerfwyr y sir hono barhau byth yn anrhydedd i'r sir. Wrth ba.sio yn mlaen i sylwi ar wneuthuriad basgedau yn y sir, dywedai y Milwriad Lewis eu bod yn gwybod fod gwaith basgedau y sir, yn enwedig yn Cemaes ac Aberffraw, wedi cael ei ymlid oddiyna gan y basgeelau rhad. Yr oedd yn disgyn ar y rhai presenol i estyn cynorthwy i'r boneddiges^iu perthynol i'r gym- eN deithas hono, y rhai oeddynt mor garedig wedi ymgymeryd a cheisio adfywio ein .hen ddiwydion Cymrcig, drwy brynu eu nwddau o waith cartref Cymreig a chynyixhion diwydion Oym- reig eraill (cyttieradwyaeth). Gallai rhai o hon- ynt dybia y buasai yna anhawsder i wneud y defnyddiau cartref i fyny, ond gallai ef eu sicr- hau na byddai yr un anhawsder ar y pwynt hwnw, otblegid yr o-edd lioneddiges yn cistedd, ar yr esgynlawr gyda gwisg o ddefnydd cartref am dani, yr hon o.edd wedi cael ei gwneud heb yr un anhawsder gan deiliwr o'r dosbarth cyn- taf yn Llundain. Gallai unrhyw un oedd yn bresenol wneud yr un peth. Yr oedd ef ei hunan yn gwisgo gwasgod o frethyn cartref Cymreig a wnaed iddo bum' mlynedd ar hugain vn ol (chwerthin a ehymeradwyaeth). Y Parch T. Lloyd Kyffin, rheithor Beaumaris, a ddarllenodd yr adroddiad blynyddol, ac a ddywedodd fod gwaith mawr wedi ei wneud ar yr ynys er pan gynhaliwyd yr arddangosfa yn Mhorthaethwy. Yr oedd basged-ddosbarthiad- au llwyddianus wedi eu cynal yn Amlwch, Llangefni, Llanerchymedd, ac Aberffraw; a d'vsbarthiadau cerfio yn Amlwch a Beaumaris. Yr oedd athraw rha,gorol wedi ei logi i gynal basged-ddosbarthiadau niewn gwahanol leoedd yn ystiKl y gauaf dyfodol. Yr oedd sir Fon yn cael ei cliyi-iryeliloll yn dda yn yr Home Arts Exhibition yn yr Aibert Hall. Derbyniodd Morgan, Cadnant, ddim llai na dau-ar-bymtheg a wobrau; a Prichard, Cemaes, dwy wohr-y1 ddwy am wau da. Er gwneud cyfiawnder a Mr Prichard, dylid dweyd mai daubeth anfonodd efe i'w harddangos, a, chymerodd wobr am bob un o honynt. 1homa.s. Jones, Dwy ran, a sicr- haodd wobr am fasged bysgota. Drachefn cyn- haliwyd arddangosfa a sale mewn cysylltiad a'r gymdeithas yn Grosvenor House ar y 6ed o Fehefin. Yno derbyniodd Mon ganmoliaeth uchel am ansawdd ragorol ei harddangosion. Y swm dderbyniwyd am nwyddau Mon a werth- wyd yn Llundain oedd fel y canlyn:—Yn yr Y swm dderbyniwyd am nwyddau Mon a werth- wyd yn Llundain oedd fel y canlyn:—Yn yr Albert Hall, 12p yn Grosvenor House, 60p; yn y London sale, 3p; ac mewn sales dilynol, 3p—cyfanswm, 87p. Y Rheithor, wrth derfynu, a sylwodd fod yr adroddiad yn un hynod bodd- haod, ac yn adlewyrchu llawer o glod ar hvr- wyddwyr y diwydion, y rhai a wnaent waith rhagorol pi sir Fon. Maer Beaumaris (Mr W. T. Williams), wrth gynyg pleidlaie o ddiolchgarweh i'r Arglwyddes Boston, a gyfeiriodd at y lledr campus a gyn- yrchid yn Beaumaris ganrif yn ol a gof o ymyl Beaumaris wnaethai y "tee hinges" ar ddrvsau Brynyneuadd, y rhai oeddynt esiampl rllgOTOl o geffwaith haiarn Mon. ° Wedi i Mr H. Bulkeley Price eilio, cariwyd y cynygiad yn unfrydol. Arglwyddes Boston, wrth ateb, a ddywedodd mai ple&er a dyddoreleb mawr iddi hi oedd tcndio yr arddangosfa ac yr oedd y diolchiadau yn fwy dyledus i Lady Magdalen Bulkeley-, Miss Antonia Williams, a'r boneddigesau eraill a weithiasant mor galed i .wneud yr arddangosfa yn llwyddiant (cymeradwyaeth). Yna. anrheg- wyd Arglwyddesi Boston gyda. swp o flodeu gan Miss Gwen Jones, mercli ddengmlwydd oed Mr W. H. Jones, cyn-faer Beaumaris. Yn yr hwyr rhoddodd Syr R. Williams Bulkeley, Barwnig, ''pianda recital" difyr a, thra dyddorol i gynulleidfa fawr yn y" Neuadd Drefol.

Cafodd anffodion mawr eu dadlenu mewn trengholiad nos Fawrth yn Halifax ar Harry Bannister, pedair oed. Cafodd y plentyn a'i frawd bach eu gosod gan y tad gyda'u modryb, Mary Jagger, gwraig i fwnwr. Bu y plentym farw, ar ol bod yn wael am ychydig ddyddiau, oddiwrth enyniad yr ymysgaroedd. Dywedodd Mrs Jagger fod ei lioll blant—14—wedi marw vn fabanod. Y rlieithfarn oedd "Marwolaeth drwy achosion naturiol."