The Rhos Herald

gwrpubau. (PULPIT SUPPLIES) SABBOTH, RHAGFYR 4, 1910. I Y SfBTHODISTIAID CALFINAIBD Oipol Mawr—10 a 6, Wynn Davies Sathel, I o "k.lO a 6, & Isfryn Williams tieriah, Ponkey—10 a 6. Edward Roberts, Brymbo Bill-tt,—10-80 & 6, R Williams .Tohnstown-10-30 a 6, PentrefeZ»n— 10.30, a 6, W Edwards, Rhos Grues-D R Jones, Ruabon Taina,nt-D R Jones (B ANNIBYNWYB. Bothlehoni-10, J P Gough, 6, Peter Price Salim, Bank-ss-10, Peter Price, 6, J P Gough Siynydd Seion—10 a 6, J Howell Ebenezer, Queen St.-IO a 6, 0 J Owens Johntlown (8)—10-30 & 6, Y BEOYDDWYB. P,u.l-10 a 6, E Williams Botha,niae-10 a 6, 8ion, Ponkey-lo a 6, E Mitchell Tabernacle Ponkov-10, John Jones, 6, Jos S Jones Soar, Abordsofytt-lO, Thomas, Hughes, 6, Oalfaria, Rhos-10, Stephen Davies 6, John Jones, Noddfa, Johnstown—10-30 a 6. J Charles Jones Mt Pleasant, Ponlwy-~ 10-30 & 6, J W Humphreys Penycae—10 a 6, WU Jones Qroet—at 2 W B Jones DISGYBLION CRIST. Bethel, Campbell Street-10 a 6, Y WBSLBYAID. Rhos-10, 6, Edward Morris Johnstown-10-30 Stryt Isia-10, Wm Price, 6, Wm Lloyd Plasbennion— 10 6, David Humphreys I PRIMITIVE METMOtMST. ahos,-10-30 & 6. W Jones, Raabon Oopperas—3-30 & 6, S Lloyd. Wrexham YB AQLWY8 dEFYDLHDIO. Vioar, Rev J H Thomas Oorates 1, Jenkins-Menlove. B J(, 74.nl Ohurah—Service at 10-30, and <J. tglwya St. Liaiiid-Gwasansethom 10 a 6 gt.Mary't Ohurch Johnstown-gervios at 3 A 6 PENYCAB Vioar—RevJoseph Davies St Thomas s 10-30 and

DWYREINBARTH DINBYCH. Dydd yr Etholiad, Dydd Mctwrth, Rhag. 13- Ymgeiswyr :-Mr E. T. John, (Rhydd ) Mr Alfred Hood, (Ceid.) -0- YR ETHOLIAL) DIWEDDAF. P-. G Hemmerde (R) 6,865 David Rhys (C) 3-321 Mwyafrif Rhyddfrydol 3-544

EIN YMGELSYDD. Mae Mr E T John, ein ymgeisydd Rhyddfrydol newydd, wedi gwueyd ar- graff ragorol yn y Rhos nos Lun diwedd- af. Ni chlywyd ef ar ei oreu oberwydd ei fod yn dio idef oddiwrth auwyd trwm, ond yn Mr John, y mae genym ymgeisydd ag sydd yn ddemocrat trwyad), yn Gyrnro, ag sydd am ysbaid o ddeugain mlynedd, wedi dadtu delfrydau a syniaddu Cymreig mewn ac allan o amser. Yn ei anerchiad nos Lun, dangosodd i ni ei fod yn meddu I gwybodaetb drwyadl o gwestiynau mawr n, y I y dydd. Y cwestiwn mawr a phwysig i I ni fel etholwyr i'w benderfynu ydyw: '• A yw y bobt i lywodraethu drwy eu cyn- rycbiolwyr yn JShy y Cyffredin, neu a ydym i ymostwng yn dawel i'r Ar- I glwyddi ?" Y mae yn wir fod y Toriaid yn awr yn ceisio daiiii y bob! o berthyoas I hyn drwy grochlefictJm o Doleri Am- I ericanaidd," Referendum," &c. Y mae ] yr etholwyr, fodd bynaa;, yn gweied drwy i eu twyll, a bydd wythi x s l ddydd Mawrth I nesaf yn dangos i Mr Balfour beth feddyl- ia Dwyrain Dinbych o bono ef, a'i griw, j yn ogystal a'r Arglwyddi. I

MR LLOYD GEORGE AR RYDD- FRYDIAETH. r Y mae Rhyddfrydi tetb hedjyw yn effro, | ac yn ymwybodol o ddeifsyd. Beth yw yr ysgol hon o feddwl dyno! ;i ahvn ni yn Rhyddfrydiaeth ? Sictwydd ydyw y gall bywyd fod yn well, yn gryfach, ac yn fwy haeddianol o ddynoliaeth nag ydyw ar hyn o bryd, Argyhoeddiad yw y gellir dwyn oddiamgylch gyfnewidiadau mawr- ion a buddiol. heb chwyldroad. Argy- hoedda ni os na cheir tyfiant sefydlog a chyfoethog nas gellir cael ond dau beth yn Mhrydain-un ai parlys neu farwol- aeth. 'Bygythia anarchiaeth wareiddiad a pharlys bygythia Toriaeth ef a mar- wolaeth. Ond rhwng y ddau eithafnod hyn cerdda y dyn call a chymedrol, y dyn a ddywed yn ddiofn fod yn rhaid i bethau symud, ond a ddywed mor ddiofn a hyny nad yw naid dros y clogwyn yn ffordd oreu dyn- oliaeth i'r milflwyddiant. Dyna fy neffin- iad i-y mae Rhyddfrydiaeth yn dySant naturiol. Dynoliaeth yn tyfu yw. Wedi y cyfan, y mae y ddaear yn dlos iawn gall bywyd fod yn bur hyfryd y mae miloedd a miliynau o bobl yn teim- lo Ilawenydd bodolaeth, ac yn dymuno byw am byth. Paham nad yw yn bossibl i bob dyn deimlo rhywfaint o'r liawenydd hwn, teimlb a dyweyd y lleiaf nad yw bywyd yn felldith teimlo nad oes arno eisiau tori dalenau dynoliaeth ac ail- ddechreu byw. A yw yn bossibl dwyn hyn oddiamgylch? Ydyw. Gall Rhydd- I frydiaeth newid a threfnu amodau bodol- aeth, heb chwyldroad fel y bydd bywyd yn fendith ac nid yn feUdith i'r mwyafrif. Y mae rhai pobl ffol yn credu o ddifrif nad yw y Rhyddfrydiaeth hwn yn ddim I ond cad yn erbyn cyfoeth. Sut y gallant ffurfio y fath farn, a hwythau'n gwybod tod ein diwygiadau yn dibynu ar gynydd cyfoeth Prydeinig, ac fod lluaws o ddyn- ion cyfoethocaf y wlad o dan faner Rhydd- frydiaeth. Na, nid cad yn erbyn cyfoeth, yw Rhyddfrydiaeth. Y mae genyf bob parch i'r dyn sydd drwy ei allu wedi ad- eiladu busnes mawr iddo ei hun, yn rhai gwaith a chyflog teilwng i'w gydwladwyr, ac yn defnyddio ei broffit at wasanaeth y cyhoedd. Ond y mae cyfoeth arall, cyf- oeth a gesglir drwy hogi gwynebau y, tlawd, cyfoeth creulawn a dieflig a dynir o ddagrau a gwaed y rhai sydd fwyaf an- alluog i amddiffyn eu hunain-cyfoeth y swetiwr. Yn erbyn y cyfoeth yna, gyda holl angylion Duw o'u tu, y :mae Rhydd- trydiaeth yn ymladd, ac a barha i ymladd hyd nes y golchir y staen oddiar lyfr dynoliaeth. Yna y mae cyfoeth arall, sef cyfoeth etifeddol. Y mae ein cweryl a'r cyfoeth- ogion diog, ac nid a'r cyfoethogion. Y mae arnaf eisiau rhoi ysbrydiaeth ynddynt fel y gwnant rywbeth. Y mae cymaint eisieu eu wneyd. Y mae gwladgarwch yn galw arnynt, dynoliaeth yn erfyn ar- nynt, a chrefydd yn eu rhybuddio. Ys- tyriwch achos y landlord. Mewn llawer o achosion, canfyddwch ddynion rhagorol yn berchenogion etifeddiaethau, dynion. yn enill eu cyfoeth ac yn ei ddefnyddio yn anrhydeddus- Ond y mae landlordiad er- aill a ydyat yn rhy ddiog hyd yn oed i as- tudio eu mantoleni. Yn awr y mae Rhyddfrydiaeth yn rhybuddio y dosbarth yma. Y mae yn ystyried tir fel diwydiaat yn rhywbeth i'w weithio ai ddatblygu er budd y bobl. Ni chaniatta Rhyddfryd- iaeth i neb ddefnyddio tir fel tegan, oher- wydd y mae yn rhy werthfawr-i'r bob!. Y mae'n anhawdd, mae'n debyg, wneyd i bobl bendew sylweddoli y gwa- haniaeth rhwng cad yn erbyn cyfoeth, a chad yn erbyn cyfoeth ddifudd, ond ya sicr ni ddylai fod yn anhawdd i wneyd bobi gyda'r graddau lleiaf o ddeall, wa- haniaethu rhwng perygl mawr Diffyndoll- aeth, a sicrwydd Masnach Rydd. Y dydd or biaen, wrth wylio'r cyllid, sylwais fod siwgr a the yn disgyn. Synwyd fi. Yr oedd masnach yn gwella, tlodi wedi llei- hau, ac yr oedd pob gwynt yn trafricl. Digwyddais gyfarfod Arglwydd Devon- port, pendefig gweithgar, a dywedais am y peth wrtho. Dywedodd wrthyf fod te wedi codi, ac fod siwgr wedi codi-mater o ffyrli-ngau. Yna deallais. Y mae cod. iad bychan yn y. fath bethau a the a siwgr ar unwaith yn achosi lleihad sylweddol yo y defnydd ohonynt-Ileihad, cofier, o gan: noedd o filoedd o bunnau. Dyna i chwi Fasnach Rydd mewn cwpan Gadawer » gost rhywbeth godi ffyrling, a gwna mil- iynau o bobl hebddo, neu cymerant lai 0 hono, ac y mne colled i'r cyllid o ganoedd o filoedd o bunnau. Beth ydym felly < feddwl o gynnygiad a wna fwyd i gyd ya ddrutach, a gwyd brisiau, a wnaygweith- wyr yn dlawd, ac a ddug arian or trysor- lys ? Y mae yn waligofrwydd yn ei fari uchaf. Y mae un perygl mawr i RyddfrydiaetfcF sef snobeiddiweh. Y mae corff mawr a bobl nad ydynt yn rhoi eu meddyliau ar waith gan belled ag y mae a fyno gwleid- yddiaeth, ond yn gosod eu hunain wrth ochr y bobl fawr. Y rhai hyn yw asgwrfl celn Tpriaeth-pobl nas gallant resymu, ond a ydynt yn ddilynwyr dall i bob polisi, bydded mor ddisynwyr, mor beryglus, ac mor chwyidroaJol ag y bo, os y bydd ya areithiau y bob! fawr," Buasai yn dda genyt pe geltid cael gan y bobl yma 1 feddwl, a buaswn yn hoffi arwain cad yrt erbyn snobeiddiweh. Buasai yn puro y genedl. Gwelir effeithiau niweidiol y snobeiddiweh ii-nlycaf yn ymddygiad cler- igaeth at syniadau Rhyddfrydol. Y mae y clerigwyr yn erbyn y bob', ac y mae ) ymddyg a.1 o'r fath yn apostolion Crist- ionogaeth i synu ato. Ond nid gelyn- iaeth at y gweithiwr yw, ond tuedd nat- uriol at snobeiddiweh. Nid ydynt Yf1 meddwl fod Rhyddfrydiaeth p'i le, ac fod T.uiasth yn iawn, ond sylvveddolant fod Toriaeth yn rhywbeth sy'n perthyn i'r bob! fawr, ac nad yw Rhyddfrydiaeth yit ddim Ydyw, y mae snobeiddiwch yo aliu mawr yn Mhrydain. Bethyw Rhyddfrydiaeth ? Yr hyn sy'tl dwyn yr eifenau goreu mewn cenedi at eu gilydd er budd, moesol a chorfforol yr holl wl'adwriaeth, a gelyn y diog, y creuloa a'r gorthrymwr.

I y DADGYSYLLTIAD. MANIFFESTO I GYMRU. Mewn cyfarfod arbenig o Bwyllgof Cadgyrch y Dadgysylltiad perthynoi i Gynhadledd yr Eglwysi Rhyddion Cym- reig, a gynhaliwyd yn yr Amwythig, yr wythnos ddiweddaf, penderfynwyd i anforl allan y manifesto canlynol at ddeiliaid Eglwysi Rhyddion Cymru, ar gynygiad y Parch J H Parry. Llansamiet, yo caei ei eilio gan Mr Richard Jones, Montgom- ery Y maeetholiad cyffredinol arall wedi ei hyrddu arnom, ac yn awr, yr ydym oJf diwedd, wyneb yn ngwyneb a gelynion etifeddiaethol pob rhyddid a chydraddol- deb crefyddol. Bydd i'r llwyddiant a j ddisgwylir mewn canlyniad i'r ymdrech hon, symud ymaith y rhwystr otaf. i'jr syl- weddoliad o'n gobeithion cenedlaethol, Yr oedd yr hyn a hawliem yn gyfiaivtt ddeugain mlynedd yn ol, ac y mae cyfFro- adau y naill flwyddyn ar ol y Hall wedi dod a chyfiavvnder ein hawl i oleuni mwy clir. Nid yw adroddiad y Comisiwn Bren- hinol ond wedi cadarnhau ein hadroddiad- au mewn manylion, ac yn arddangos, gydag 'awdurdod y Blue book, wagttr hawliau Eglwys Loegr i fod yr Eglwys Genedlaethol Gymreig. Yn y Senedd ddiweddaf, addawyd y lie blaenaf i Ddadgysylltiad Cymreig yn y tymhor nesaf. Ymyrwyd a'r tymhor hwnw drwy haerllugrwydd Ty yr Ar- glwyddi, ac yn ei araeth yn yr Albert Hall, dywedodd Mr Asquith mai Ty yr Arglwyddi ydoedd yr un a'r unig rwystr i'r mesur. Y flwyddyn hon y mae yr holl aelodau Rhyddfrydol a Llafurol dros Gymru a Sir Fynwy wedi rhoddi eu gair y bydd iddynt hawlio ail gyflwyniad Mes- ur Dadgysylltiad i Gymru y cyfle cyntaf possibl, ac hefyd ei fynediad drwy ei holl stages, wedi delio gyda VetoW Arglwyddi, a'r Gyllideb. Yr ydym, felly, yn erfyn ar etholwyr Eglwysi Rhyddion Cymru i hawl* io pledges gan yr oil o'r Ymgeiswyr (I) I bleidio'r Llywodraeth yn eu hym- drech i ddiddymu y Veto. (2) I hawlio fod Mesur Dadgysylltiad i Gymru yn cael y lie blaenat wedi'r Peto a'r Gyllideb, fel yr amod eu bod yn cyn- orthwyo'r Llywodraeth. Y mae dydd y rhyddhad wedi dod. Y 11 awr yw yr amser i daro y dyrnod olaf. Dylai Cymru y flwyddyn hon, yn fwy felly nalr oil o'r rhai blaenorol, anfoo. i fyny bob un o'i chynrychiotyyr ag sydd yn bleidiol i'r Llywodraeth."