The Rhos Herald

DEATH. RICHARDS. --October 8th.—Freda, the in- fant daughter of Mr and Mrs T. E. I Richards, Osborne Street, Rhos, aged three weeks.

DYMUNA Mas. ARTHUR EDWARDS ddiolch yo gynes i'w holl gyfeillion am yr amlygiadau helaeth o gydymdeim- lad a ddaogoswyd tuag ati yn ei thrallod blin diweddar. MRS. ARTHUR EDWARDS desires to thank alt friends for the many manifestations c; sympathy shown in her recent sorro w. Bryn Heuf^g. DAVIES.—In Loving Memory of my dear husband, IOAN DAVIES, Chapel St., Ponkey, who died on October 10, 1910. If love or eare eot-ld death prevent, Your lifp. would not soon be spent; Life was de«ired, but God did see, Eternal life was best for thee. HIS WIFE AND CHILDREN.

?ft&Cpu6au. (PULPIT SUPPLIES) SABBOTH HYDREF 164 1910. Y MBTHODISTIAID OALFINAIDD Ospoi Raw-r-10 a 6, W R Owen, B.A., Bethesda 9«thol, POftJuy-l0 a 6, E Isfryn Williams tSariah, Potifeay—iO a 6. William Lloyd gill.st,-10.30 4 6, It Williams Johnstown-10-30 a 6, & Prys Owen, B A., New Broaghton 4 PentrefeUn—10 Cyf Plant, 2 Ysgol, 6 Gwasanaeth (iroes-D P Jones Tainant-D P Jooea YR ANNIBYNWYB. B*thUhem,—W Jas Edwards, H Dennis Jones, Cefu Salem, H Dennis Jones, 6, J Edwards Mynydd Stoon,—10 a W Williams, Ponkey Ebenezer, Queen St.-to a 6, R Richards, Talwrn Johnstown & 6 Y BSDVDDWYSi Panuel—10, Dr Parry, Rhyl, R J Thomas Bethcmia,,—10, R J Thomas, Dr Parry aim, poskay-iti a 6, E Mitchell Tafomaclo John Jones Boar, Ab*rd*rfwi—lOThoa Hughes, W S Jones, Chifal-is, Rhos.-lo W 8 Jones, Stephen Davies Nodd/a, Johnstown—10-30, i W Humphreys, 6, J Charles Jones Mt Plsatant, Ponkey—10-30, J Charles J ones, 6 J W Humphreys Pinycas—10 a 6, W B loaee "ftu 2 W B Jorow DISGYBLIOM ORI8T. fwhoi, Campbell Street—-10 a 6, Y WESLEY AID. Rhos-10 W Price 6, Cyf Ysgol Johnstown—10-80 William Lloyd 6, T N Roberts Btryt resa-10 T N Roberts, Edw Jforris plasbonsim- PBIMITTE MF,"HODIST. Shot—10-30 A 6, J Redhead, RIlbon oopperas-2.30 & 6, E Pritchard, Penycae YB HGLWY8 SEPYDLEDIO Vicar, Rev J H Thomas Ooralee t, Jankins-Menlove. B Ghwreh—&srvio«afc 10-30, »nd 6. tghoys St. David—(Jvmeaaaetham 10 a oi .tfary'i Ohurah Johnstown—8«rvio« at 3 4 -6 PSNYCAE View-Rev Joseph Davies 1ft Thomas s OmweA-8ervioe at 10-30 and 6 SALTATION ABMF. Barracks, Sout"o Oreet-I L-16. 2, 6-45 EuBigu Shepherd, "LieDtenaut It Lazzell.

wivi\vnv«M\uiviii^wA\\«wnv\\s\vwv\w CYMANFA GANU M.C. Y RHOS A'Q CYLCH. Cynhaliwyd y Gymanfa Ganu boblog- aidd uchod yn y Capel Mawr, dydd Llun diweddaf. Y mae Ua.wer iawn o amser er pan y cynhaliwrd y Gym an fa Gauu ddiweddaf yno, ond y mae yn dda gen- ym weled ei bod ya cael ei hadfy wio. Yr oedd j eyntxlliad&a yn rhai lluosog yn y tri chyfarfoej, ac yr oedd y gymanfa yn j un Ivryddianus yn mbob ystyr. Cymer- wyd rhan ynddi gan yr Eglwysi canlyn- I ol: Capel Mawr, Bethel, Moriah, Gob- aith, a Siloh, Johnstown. I Yr arweinydd ydoedd Mr David Evans, Mus. Bac., Caerdydd, a rhoddodd fodd- loorwydd cyffredinoL Mawr fwynhawyd ei awgrymiadau amseroi, ei amynedd mawr, a'i aoagyffrediad rfeagorol o'r gwa- I hanol donau. I! I lawer, y eyfarfod a fwynhawyd fwyaf ydoedd an y boreti, yr hwn a lywyddwyd I gan Mr G W Hughes, G. & L. (arwein- ydd y gan yn y Capei Mawr.) Rhodd- wyd anerchiad ynddo hefyd gan Mr J ones, Lerpwl. Yr oedd yr arweinydd a'r plant yn deall eu gilydd i'r dim, ac yr oedd pob pwynt a ddangosai Mr Evans i'r plant yn cael ei gymeryd i fyny ganddynt ar un- waith. Er engraipht, yn nhon brydferth Dr Protherw, Blodater lesu," yr oedd yr arweinydd eisiau yciaydig 0 syncopation yn y cydgan. Buasai gorwneyd hyn yn andwyo yr holl ddatganiad. ond cafwyd gan y plant yr ysgafoder hwnw ag y gof- ynwyd am dano. i'r dim, ac yr oedd y datgauiad y mwyaf prydferth yn ystod y dydd. Canwyd hi drosodd a tbrosodd, a ¡ bu raid iddyct ei chanu befyd yn nghyfarfod y prydnawn a'r hwyr. Dwy I don arall a mynd arnynt oedd Dros y Cefnfor" (G W Hughes, G. & L.,) a j Milwyr lesu," (Dan Roberts, A.C., Rhos.) Dywedodd Mr Evans ei fod wedi eaei j mwynhad neillduol gyda'r rhai bach. I Llywyddwyd cyfarfod y prydnawn gan Mr William Parry, Acrefair, yr hwn mewn I anerchiad bwrpasol, a sylwodd ar y cyn- ydd mawr ag oedd wedi cymeryd lie mewn Canu Cynulleidfaol, yn ystod y pum' mlynedd a'r hugain diweddaf, a phriodol- ¡ ai byny yn benaf i'r Cymanfaoedd Canu. Yn ddilynol, cymerodd Mr Evans y gwas- ¡ anaetb, a chanwyd detholiad o'r tonau ynghyda'r ddwy anthem, gan y cor undeb- ol mawr ag oedd yn y Gallery. Yn nghyfarfod yr hwyr, llywyddwyd I gan Mr Pencerdd Williams, yr bwn a siaradodd ar yr angenrhaid o gadw i fyny I y Cymanfaoedd yn ein heglwysi. Yr oedd yn dda ganddo weled fod ganddynt ddwy Chant yn eu rhaglen ragoroi. Yr 'I oedd hyn fel y dylai fod. Camgymeriad oedd meddwl—gan fod rhai eglwysi, t megis yr Eglwys Babyddol, a'r Eglwys Scfydiedig, yn eu harfer,—y dylai y Methodibtiaid eu hesgeuluso. Yr oedd canu cor-ganau yn beth pwysig iawn yn ei olwg ef, a dylent ymarfer a rnwv ohon- ynt. Wedi hyn, cymerodd Mr Evans y cautorion mewn llaw, ac 0 dan ei arwein- iad, cawd gwledd gerddorol o'r fath oreu, yr oil o'r tonau yn cael eu canu gyda bwyi ufciiliiuol, ac ail-ganwyd rhai 0 hon- ynt lawer gwaith drosodd. Canwyd y ddwy anthem eto, yr unawd bass yn cael ei cuymeryd gan Mr R I Jones, Chuicb street, a'r ddeuawd gan Mrs Benjamin I Williams, a Mrs James Edwards, Princes road, a chafwyd datganiad lhagorol o'r unawd a'r ddeuawd. Tra yr oedd y can- torion yn cael seibiant, cafwyd anerchiad bwrpasol gan y Parch Wynn Davies. Yn cyfeirio at aflwvddialit y cantorion Cvrn- reig yn y byd cerddorol, dywedodd ei fod yn cysuro ei bun yn y ffaith, fod Cymru, wedi'r cwbi, ar y blaen mewn canu cyn- ulleidfaol. Pa le meddai, yn yr holl o Brydain Fawr, y ceid golygfa debyg i'r un a welwyd ganddynt hwy y diwrnod hwnw ? Ac wedi'r cwb], onid oedd yn iawn iddynt roddi eu goreu er gogoniant a mawl Duw yn ei dabernacl ? I Caawyd y tonau canlynol yn ystod y dvdo :-Tonau Plant: "Milwyr lesu," I (Din Roberts, A.C.) Disglaer Wiad yr Hedd"; Blodau'r lesu"; "Drog y Ct-fi-for" (G W Hughes, G. &L.). Tonau i lai n&ewn oed :—Eidduned, Gopsal, St Andrews, Melancthon, Leipsic, Gethse- | mane, Requiem, Thanet, Palestina, Car- I mel, Abberton, Bury Port, Latchford, Coronamento. Antbemau :—^(I'r Plant), Moeswch i'l Arglwvdd (Lowry) Pwy yw y rhai hyn ? (J H Robe-ts); 0 na wyddwn pa le y cawn Ef" (David 'j Evans, Mus. Bac.) Y rhai canlynol oeddynt yr arweinydd- ion lleol:—Capel Mawr, Mr G W Hughes, G & L., a Mr J Hartley Davies (Plant); Bethel, Mr John Hughes, a Mr E Morgan [Williams (PJaut); Moriah, Mr Joseph I Dodd Silob, Johnstown, Mr T Rees Evans Gobaitb, Pentrefelin, Mr H Ior- werth Lewis. Cyfeilwyr: Mr Dan Evans, Mr John Charles Powell, a Mr Caradawg Williams, Mona House. Y Swyddozioia oeddynt:—Cadeirydd, j Mr Kenrick Kenrick, Johnstown Trys- orydd, Mr Daniel Edwards, Market street, Rhos; Ysgrifenydd, Mr Wm Edwards, Hall street, Rhos..

Rhodd y Canghellydd i'w Ardal Enedigol. Y mae Llanystumdwy, ger Criccieth, sef y pentref bach lie y treuliodd Mr Lloyd George ei fachgendod, i gael coffa par- haus o hen gysylltiad Canghellydd y Trys- orlys a'r lie, a hyny mewn ffurf o Lyfrgell Rydd Gyhoeddus, a Neuadd Gynull hardd, j y rhai a gyflwynir i'r trigolion gan y Canghellydd ei hun. Cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus o'r plwyfolion yn Ysgol Llanystumdwy nos Lun diweddaf, i ystyried cynyg haelionus Mr Lloyd George. Bwriad y Canghellydd ar y cyntaf yd- oedd i'w hen gartref gael ei ddefnyddio fel rhan o'r cynllun. Buasai hyn yn sicr- hau cadwraeth adeilad a ystyrid o ddydd- ordeb hanesyddol pwysig ond nid oedd yn bossibl trefnu telerau i drosglwyddo y ty. Wedi hyny dygodd Mr Lloyd George y cynllun presenol yn mlaen, yr hwn a wna barhau i gysylltu ei enw a'r lie, ac ar yr un pryd, gyfarfod ag angen oedd yn cael ei deimlo e'rs llawer o amser yn y pentref ei hun.

Y Coroniad. Mewn perthynas i adroddiad y cymer y coroniad le Mehefin 2iain, y flwyddyn nesaf, hysbysir nad oes un dyddiad wedi cael ei benderfynu etto, yn mhellach na'r cyfnod cyffredinol grybwyllwyd yn y Proc- lamasiwn amryw wythnosau yn ol, ac nid ydyw yn debyg y gwneir hyny am ryw gymaint o amser. Dywedir y bydd i'r dyddiad gael ei adael mor bell ag y gellir „cyn penderfynu arno. (

Cymdeithas Ddirwestol Gwynedd. f -0- CYFARFOD ° YN RHOS. -0- Cynhaliwyd Cyfarfod Dirwestol o dan nawdd y Gymdeithas uchod yn Nghapel Penuel, nos Fawrth diweddaf. Yr oedd y cynulliad yn un da, a'r cyfarfod yn un gwresog. Llywydd y cyfarfod ydoedd y Parch I Wynn Davies, yr hwn a ddywedodd mai j dyma oedd y cyfarfod cyhoeddus cyntaf i iddo gymeryd rhan ynddo er pan y daeth i'r ardal, ac yr oedd yn falch mai Cyfarfod j Dirwestol ydoedd hwnw Y siaradwyr I gwahoddedig oeddynt ;—Mrs Morris, Bl. Ffestiniog Parch Griffith Hughes, West Kirby; a'r Parch T Morgan, Sciwen (cyn- rychiolydd y Gymdeit h-is). Dechreuwyd y cyfarfod trwy ganu em- yn, a'r Parch J. Howell, Mynydd Seion, yn darllen rhanau o'r ygrythyr. Yn ddilynol, cyflwys>»>dd Mrs Morris- yn cael ei chyfarwyddo gan y Parch E WilIiams-dystysgrifall a gwobrwyou i'r plant canlynol ag oeddynt wedi bod yn llwyddianus yn Arholiad y Gymdeithas Master William Jones, Master Caradog Ellis, Misses Gwenfron Jones, Gwladys Luke, Myfanwy Jones, a Nellie Dodd Yna galwodd y Llywydd ar Mrs Morris i anerch y cyfarfod, a ch fodd dderbyniad gwresog. Dywedodd Mis Morris, nad oedd wedi dud yno a, rAn ei hun, ond ar ran y gymdeithas. Yr oedd wedi dod yno i geisio cael gan y Merched i ymuno a'r Ganghen Leol, gan y byddai iddynt wneuthur llawer o ddaioni drwy gyd- weithio a thaflu eu caton yn y gwaith. Yr oedd yn deall mai haner cant ydoedd rhif aelodau Canghen y Rhos, ond gob- eithiai y byddai yn llawer iawn mwy cyn diwedd y tymhor. Dangosai y modd y gallai rhieni y plant eu cynorthwyo i ddod yn ddirwestwyr, trwy fyw yn bur, ac at yr hyn y maent yn ei bioffesu. Fel eng- raipht, dywedodd fod tadau y plant yn ceisio ganddynt beidio ysmvgu, pan y byddant yn arferyd ysmygu eu hunain, ac nid yw ond naturiol i'r plant ddilyn cam- rau eu rhieni. Hefyd desgrifiodd yn mha j fodd y gallai dynion gynorthwyo y gwrag- edd yn eu gwaith, drwy addysgu y plant, ac nid myned allan. Yr oeddynt hwy yn gweithio tair a phed -.ir-iwr-a'r-bymtheg [ yn y dydd, ac nid oedd neb yn son am Fesur Wyth Awr iddynt hwy With de>- ) fynu, erfyniai ar i'r holi ferched ag oedd- ent yn bresenol i ymuno a'r Gymdeithas, ) ac i wneyd yr hyn ag oedd yn eu gallu er I hyrwyddo ei llwyddiant. I Y Parch Griffith Hughes, West Kirby, oedd y nesaf i anerch y cyfarfod. Gan fod amryw o Saeson yn y cyfarfod, tradd- ododd ei anerchiad yn yr iaith fain. Dyw- edodd na fu erioed o'r blaen yn y Rhos, ond yr oedd yn adwaen amryw o chwior- ydd ieuanc o'r Rhos ag oeddynt yn gwas- I anaethu yn West Kirby, ac yr oedd yn 1 deall fod pobl y Rhos yn rhai cerddorol I iawn. Yn ddilynot cafwyd anerchiad rymus ganddo ar Alcohol," yn yr hon y desgrifiodd y gwahanol ffyrdd yr oedd yn dinystrio corph, meddwl, ac enaid dyn. Dilynwyd ef gan y Parch T Morgan, Sciwen. Dywedodd Mr Morgan mai ei argument ef dros Ddirwest oedd: "nad oedd Duw wedi darparu Alcohol er lies dyn," ac adroddai ystoriau doniol ynglyn a'r gwenwyn marwol. Dywedai ei fod wedi digio am L-yth gyda'r Arglwyddi, am eu bod wedi taflu allan un o'r Mesurau goreu a gafodd erioed ei roddi o'u blaen, sef y Licensing Bill. Yr oeddynt wedi cyflawni pechod anfaddeuol, ac yr oedd yn hen bryd i'r Cymry gael Hunan Reol. aeth ar y materion hyn. Nid oeddynt ond eisiau y dryll o law yr Arglwyddi, ac wedi hyny byddai yn look out iddynt. Terfynodd drwy gymell bawb i weithio o blaid Dirwest, ac erfyniai am fendith yr Arglwydd ar y gwaith a'r gweithwyr. Cynygiwyd pleidlais o ddiolchgarwch i'r siaradwyr a'r llywydd, gan y Parch W. Price (W.,) ac eiliwyd ef gan Mrs W R Hughes (Llywyddes Canghen y Rhos). Cafwyd detholiadau ar yr Organ yn ys- tod y cyfarfod gan Mr Wm Jones, Bryn- hyfryd. Terfynwyd drwy weddi gan y. Parch E. Williams, Penuel.

Castell Caernarfon a'r Tywysog. -0. Dyma'r castell ardderchocaf yn y deyr- nas os nid yn y byd. Nid i ddim y cod- wyd ef gan Edward I., tad y Tywysog Cymru Cyntaf. Y nlanuniongyrchol dwg y dystiolaeth groewaf i wrhydri yr hen Gymry. Eu cadarnle hwy ydoedd myn- yddoedd Ervri, ac y mae Cestyll Conwy, Harlech, a Chaernarfon, yn brawf o'u gallu, pan oedd yn rhaid cael y fath am- ddiffynfeydd i'w gwtthsefyll. Yn y cas- tell hwn, neu o leiaf, yn rhywle yn gyfag- os iddo, y ganwyd ac y coronwyd y Tyw- ysog Cymru Cyntaf, fel mai priodol i'r eithaf ydoedd i'r Tywysog Olaf gael ei arwisgo yn yr un lie. Bydd y cydgynull- iad i'r hen gastell yn ddigyffelyb o ran ei ardderchawgrwyddT Daw'r Branin ei hun, a mawrion y deyrnas yno. Daw mawrion a pherfUefigion Cymru hefyd yno. Daw Cymru newydd yno. Disgwylir y daw adran gref o'r Llynges, os nid i'r Fenai, yn gyfagos. Trwy yr holl bethau hyn, gellir disgwyl cynulliad na fu ei deb- yg erioed o'r blaen yn Nhywysogaeth Cymru.—Y Parch Evan Jones, Caernar- fon, yn y Goleuad."

-w RHOS. I Fe wel ein darllenwyr fod Adroddiad Arianol Eisteddfod y Rhos yn ymddangos yn ein rhifyn y tro hwn. Dymunwn lon- gyfarch y Swyddogion a'r Pwyllgor ar y llwyddiant mawr ag sydd wedi dilyn eili hymdrechion diflino am y flwyddyn, ac yo arbenig felly y trysorydd credwn fod cael gwasanaeth dyn o allu a safle Mr Samuei Jones fel trysorydd yr Eisteddfod, yn sicrhau iddi gefnogaeth mawr. Wrtb edrych dros y fantolen, gwelwn fod yna gynydd sylweddol yn y derbyniadau, yr hyn sydd yn brawf fod y gymdogaeth yn cefnogi ac yn gwerthfawrogi yr Eistedd- fad. Ond o'r ochr arall, mae y costaif gweithiol wedi ychwanegu yn fawr, sef y taliadau i'r beirniaid, ac amryw bethau eraill. Mae yn bwysig i'r ardalwyr gofio y fod y cyniiun a gymerwyd i werthu tocyn- au am brisiau gostyngedig cyn y dydd yo golygu coiled u ddegau o bunau i'r drys- orfa, os edrychir ar y dyrfa fawr oedd yn bresenol yn yr Eisteddfod. Fe ddylid i cofio fod yn rhdid talu y pris llawn mewn i Eisteddfodau fel Corwen &c., telly, gwel- ir fod y pwySigor yn aberthu gwneyd ar- iati drwy werthu tocynau rhad er budd yr ardalwyr. Liongyfarchwn y ddau ysgrif- enydd, sef Mri Joseph Davies, a J T Edwards, ar y gwaith rhagorol a wnaed ganddynt, er sicrhau llwyddiant Eistedd- fod 1910. DAMWAIN—Digwyddodd Mr William Edwards, Hill street, a damwain boenus yn Nglofa yr Hafod, dydd Gwener di\v- eddaf, drwy i godwm syrthio arno. DQSBARTH CERDDOROL.—-Y mae y dos- barth cerddorol a gynhelir ynglyn a'r Ys- gol Nos wedi cychwyn yn llwyddianus, ac y mae y nifer o ddisgyblion ag sydd wedi ymuno eisioes, yn fwy na'r tymhor diweddaf. Yr athraw yw Mr G W Hughes, G & L. PARCH PETER PRICE. Y mae y Parch Peter Price, B.A., a'i briod wedi cymeryd i fyny eu preswylfod yn Hill Street, hedd- yw (Gwener) Bwriada Mr Price ddech- reu ar ei ddyledswyddau gweinidogaethot yn Bethlehem wythnos i Sul nesaf. Ni fydd Mr Price yn aros yn Hill Street ond dros amqer. g.in fod aelodau yr eglwys wedi peuderfyuu adeiladu ty newydd iddo ar safle cyfagos i'r capel. GWEINIDOGAETHOL -Cynhaliwyd cyfar- fod o Gymdeithas y Gweinidogion yn Ys- goidy y Capel Mawr, prydnawn Gwener diweddaf. Cymsrwyd y gadair gan y Parch 0 J Owen, gweinidog Ebenezer. Yr oedd yn bresenol y Parchn J W Humphreys, E Isfryn Williams, J Chides Jones, Wynn Davies, D P Jones. Pen- ycae, a William Price (ysgrifenydd ) Es- í tynwyd croesaw cynes i'r Parchn Wyna Davies, a D P Jones. Yn ddilynol dat- llenwyd papur dyddorol ar "Amcanion y Gymdeithas gan y Parch E Isfryn Wil- liams, a diolchwyd yn gynes iddo am ei anerchiad rhagorol. Gofynwyd i'r Parch J W Humphreys agor ymdrafodaeth ar "Waith ymarferol y Gweinidog," yn y cyfarfod nesaf. DARLITH, Traddodwyd darlith ddydd- orol yn Nghapel Penuel, nos Fercher diweddaf, ar D Lloyd George, A S.f j gan y Parch T Morgan, Sciwen. Yr oedd cynulliad da wedi dod ynghyd i wrandaw ar y darliihydd poblogaidd. Cafwyd dar- lith amserol ac addysgiadol, a phawty mewn hwyl yn gwrandaw ar y gwr parch- us yn adrodd hanes yr arwr Cymreig. Llywyddwyd yn fedrus gan y Cyngborwr C. Morgan, Johnstown. Yr oedd yr elw oddiwth y ddarlith yn myned i drys- orfa Eglwys y Bedyddwyr, "Noddfa," Johnstown. MARWOLAETH -Drwg genym gofnodi marwolaeth Mrs Sarah Davies, gweddw y diweddar Mr John Davies, yr hyn a gymerodd le boreu Sul diweddaf, yn ei phreswylfod, 30 Brook street, Rhos, a hi yn 79 mlwydd oed Yr oedd yr ymad- awedig yn aelod ffyddlon a pharchus cr Eglwys y Capel Mawr. Yr oedd Mrs Davies yn bresenol yn y te croesaw i'r Parch Wynn Davies, yr wythnos ddiwedd- af, ond bu farw fel y dywedwyd wedi byr gystudd. Cymerodd yr angladd le dydd Mercher, yn Mynwent y Groes, Penycae, pryd y daeth tyrfa fawr ynghyd i dalu y gymwynas olaf iddi. Gwasanaethwyd ar- yr achlysur yn y ty ac wrth y bedd, gan y Parch Wynn Davies. Y prif alarwyr oeddynt :-Mr John Davies (Lodge), Mr Edward Davies, Brook street, (meibion) a Mrs Griffiths, Rhosymedre, (merch). Derbyniwyd nifer o wreaths hardd. CYMDEITHAS DDIWYLLIADOL BETHLEHEM A SALEM.—Nos Sadwrn diweddaf, yn Ys- goldy Bethlehem, cynhaliwyd cyfarfod y Gymdeithas uchod, pryd y cafwyd dadl ragorol ar y testyn Pa un ai enill ai colled fyddai fiifodi cystadleuaeth? Mr Dan Roberts oedd yr agorydd ar ochr Enilly a thraethodd yn fedrus ar ddylaa- wad cystadleuaeth ar y meistr, y gweith- iwr, y cyflog, a'r prynwr. Dywedodd fod cystadleuaeth yn gostwng cyflogau, a natur y nwyddau a werthir yn dioddef oherwydd y gyfundrefn. Tueddai nid i dynu allan oreu dyn, ond yn unig i dynu allan oreu dyn er mwyn darostwng ei i gydweithiwr, ac i gyriyrchu y sweatings systems. Pleidiai ef y Co-operative Soci- eties, a symud ymaith y middle-man. At- i tegwyd Mr Roberts gan M ri R A J ones Wm Edwards, Samuel Roberts, a Wm, Jones (arweinydd.) Mr Thomas Roberts* yn amddiffyn yn rymus, a ddaliai Ina.